Anicii Manlii Torquati Severini Boethii De consolatione philosophiae libri 5. ad optimarum editionum fidem recensiti. Accessere Petri Bertii praefatio, Boethii vita a Martiano Rota conscripta, Theodori Pulmanni de metris Boethianis libellus, nec non

발행: 1721년

분량: 210페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

PHILOSOPHIAE LIB. ILdiseem λ quid si haec ipsa mei mutabilitas justa tibi

eaussa est sperandi meliora Θ Tamen ne animo conta bescas , & intra commune omnibus regnum locatus sproprio jure vivere desideres : .

METRUM II. SI quantas rapidis tibus tacitus

. Aut quot seu eris edita noctibus Caelo sidera fulgent

i s Tantas fundar opes , nec retrahat manum . . . . . . Pleno Copia cornu s. ' '

Humanum miseras baud ideo genus Cesset flere querelas. i stuamvis vota libens exeipiat Deus Io . Multi prodigus auri 3 Et elaris avidos ornet honoribus L i , Nil jam parta videntur :Sed quaesita vorans saeva rapacitas

Alios pandit hiatus . . . . .

II stuae jam praecipitem frena cupidinem ,

Certo fine retentenx , - t Largis cum potius muneribus fluens i , .

Sitis ardescit habendi δ

Numquam dives agit , qui trepidus gemema Sese credit egentem .

HIs igitur si pro se tecum sortuna loqueretur , quid

profecto contra hisceres non haberes - At si quid est quo querelam tuam jure tuearis , Proferas oportet ; dabimus dicendi locum . Tum ego , Speciosa qui Adem ista sunt , inquam , oblitaque rhetoricae , ac musicae

92쪽

16 BOETHII DE CONSOL.

seae melle dulcedinis , tum tantum , cum audiuntur soblectant. Sed miseris malorum altior sensus est . Itaque cum haec auribus insonare desierint, insitus animum moeror praegravat. Et illa , Ita est , inquit. Haee

enim nondum morbi tui remedia , sed adhuc contumacis adversus curationem do Ioris fomenta quaedam sunt . Nam quae in profundum sese penetrent , cum tempestivum fuerit, admovebo. Verumtamen ne te miserum existimari velis λ an numerum modumque tuae fe-

Iieitatis oblitus es 8 Taceo quod desolatum parente , summorum te virorum cura suscepit , delectusque in affinitatem principum civitatis , quod pretiosissimum propinquitatis genus est, prius carus , quam proximus esse coepisti. Quis non te felicissimum cum tanto splendore socerorum , cum conjugis Pudore , tum masculae quoque prolis oppartunitate praedicavit λ Praetereo libet enim praeterire communia γ sumtas in adolescentia negatas senibus dignitates: ad singularem felicitatis tuae cumulum venire delevit. Si quis rerum mortalium fructus ullum beatitudinis pondus habet , poterit ne illius memoria lucis quantalibet ingruentium malorum mole deleri λ cum duos pariter consules liberos tuos

domo provehi , sub frequentia patrum , sub plebis alacritate vidisti, cum elidem in curia curules insidentibus , tu regiae laudis orator , ingenii gloriam, facundiaeque meruisti: eum iu Circo duorum medius consulum circumsuta multitudinis exspectationem , trium

phali Iargitione satiasti λ Dedisti , ut opinor, verba

fortunae , dum te illa demulcet, dum te , ut suas delicias , fovet . Munus quod nulli umquam privato commodaverat , abstulisti . Vis ne igitur cum sortuna calculum ponere λ Nunc te primum liventi oculo praestrinxit. Si numerum , modumque laetorum , tristiumve consideres , adhuc te felicem negare non possis . quod si iccirco te fortunatum esse non existimas , quo

niam

93쪽

PHILOSOPHIAE LIB. II. ς

niam quae tunc laeta videbantur , abierunt, non est, quod te miserum putes ue quoniam quae nune moesta creduntur , praetereunt. An tu in hane vitae scenam nunc primum subitus , hospesque venisti P ullam ne humanis rebus inesse constantiam reris , cum ipsum saepe hominem velox hora dissolvat λ Nam etsi rara est fortuitis manendi fides , ultimus tamen vitae dies mors quaedam fortunae est etiam manentis . Quid igitur referre putas , tu ne illam moriendo deseras , an te illa fugiendo Θ

CVm polo Phoebus roseis quadrigis

Lucem spargere coeperit , Pallet albentes hebetata vultus Flammis sella prementibus .s Cum nemus flatu Zephdiri repentis Hernis irrubuit rosis , Spiret infanum nebulosius Auster , Iam spinis abeat decus . L Saepe tranquilis radiat sereno Io Immotis mare fluctibus :Saepe ferventes Aquilo procellas

Verso eoncitat aequore . NRara si consar sua forma mundo ,

Si tantas variat vices ,

Is Crede fortunis hominum caducis , Bonis erede fugacibus. Constar, aeterna positumque lege es , Ut conset genitum nihil.

d Um ego, Vera, inquam, commemoras, Vir tutum Omnium nutrix , nec inficiari possum

94쪽

1s BOETHII DE CONSOL.

prosperitatis meae velocissimum eursum . Sed hoc est quod recolentem me vehementius coquit. Nam in omni adversitate fortunae infelicis sinium genus est infortunii , sui me felicem . Sed quod tu , inquit, salsae opinionis supplicium luis , id rebus jure imputare non

postis . Nam si te hoc inane nomen sortuitae felicitatis movet, quam plurimis, maximisque abundes, mecum reputes licet. Igitur si quod in omni fortunae censu pretiotissimum possidebas , id tibi divinitus illaesum

adhuc, inviolatumque servatur, poteri S ne meliora quaeque retinens , de infortunio jure caussari λ Atqui viget incolumis , illud pretiosissimum generis humani decus , Symmachus socer ς & quod vitae pretio non segnis emeres, vir totus ex sapientia , virtutibusque' factus , suarum securus , tuis ingemiscit injuriis . Vivit uxor ingenio modesta , pudicitiae pudore praecellens , & ut omnes ejus dotes breviter includam , patri similis. Vivit , inquam , tibique tantum vitae hujus exosa spiritum servat. Quo uno felicitatem minui tuam vel ipsa concesserim , tui desiderio lacrimis ac dolore tabescit. Quid dicam liberos consulares , quorum jam sui in id aetatis pueris , vel aviti , vel paterni specimen elucet ingenii Θ Cum igitur praecipua sit mortalibus vitae cura retinendae, o te, si tua bona cognostas, felicem leui suppetunt etiam nune quae vita nemo dubitat esse cariora . Quare sicca jam lacrimas . Nondum est ad unum omnes exosa fortuna, nec tibi nimium valida tem Pestas incubuit ; quoniam tenaces haerent ancorae , quae nec praesentis solamen , nee futuri spem temporis abesse patiantur . Et haereant, inquam, preeor : illis namque manentibus , utcumque se res habeant, enatabimus . Sed quantum decu, ornamentis nostris deeesserit,

vides. Et illa , promovimus , inquit , aliquantulum , si te nondum totius tuae. rtis piget. Sed delicias tuas

serre non possum , qu abesse aliquid tuae beatitudini

95쪽

pΠILos OPHIAE LIB. II. et q

tam luctuosus , atque anxius conqueraris. Quis est enim tam compositae felicitatis , ut non aliqua ex parte eum status sui qualitate rixetur Anxia enim res est humanorum conditio bonorum , & quae vel numquam tota proveniat , vel numquam perpetuo subsistat. Huic census exuberat , sed est pudori degener sanguis . Hunc nobilitas notum facit , sed angustia rei familiaris inelusus , esse mallet ignotus . Ille utroque circumfluus vitam caelibem desset . Ille nuptiis felix, orbus liberis , alieno censum nutrit heredi. Alius prole laetatus , filii, filiaeve delictis moestus illacrimat. Iccirco

nemo facile cum fortunae suae conditione concordat.

In est enim singulis , quod inexpertus ignoret, expertus exhorreat . Adde quod felicissimi cujusque delicatissimus sensus est , & , nisi ad nutum cuncta suppetant , omnis adverstatis insolens , minimis quibusque prosternitur : adeo perexigua sunt quae fortunatissimis beatitudinis summam detrahunt . Quam multos esse conjectas qui sese caelo proximos arbitrentux, si de sortunae tuae reliquiis pars eis minima contingatiὸ Hie ipse locus , quem tu exsilium vocas , incolentibus patria est . Adeo nihil est miserum , nisi cum putes : Contraque beata sors omnis est aequanimitate tolerantis aquis est ille tam felix qui cum dederit impatientiae

manus , statum suum mutare non optet ὸ quam multis amaritudinibus humanae selicitatis dulceco respersa est i quae si etiam fruenti jucunda esse videatur, tamen , quo minus cum velit, abeat , retineri non possit . Liquet igitur quam sit mortalium rerum misera beatitudo , quae nec apud aequanimos perpetua perdurat , nec anxios tota delectat. Quid igitur , o mortales, extra petitis intra vos positam felicitatem p Error vos , inscitiaque confundit. Ostendam breviter tibi

summae cardinem felicitatis . Est ne aliquid tibi te ipso pretiosius Nihil , inquies . Igitur si tui compos iue

96쪽

ris , possidebis quod nec tu umquam amittere velis , nec sortuna possit auferre . Atque ut agnoseas in his fortuitis rebus beatitudinem constare non posse, sic collige. Si beatitudo est summum naturae bonum Tatione degentis , nec illud est summum bonum quod eripi ullo modo potest : quoniam praecellit id quod nequeat auferri ; manifestum est , quod ad beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas aspirare non possit . Ad haec , quem caduca ista selicitas vehit , vel scit eam , vel nescit esse mutabilem . Si nescit , quae nam beata sors esse potest ignorantiae in eaeeitate λ Silcit , metuat necesse est , ne amittat quod amitti posse non dubitat ; quare continuus timor non sinit esse felicem . An vel si amiserit , negligendum putat λ Si equoque perexile bonum est quod aequo animo seratur amisium . Et quoniam tu idem es cui persuasum esse , atque insitum permultis demonstrationibus scio , mentes hominum nullo modo esse mortales : eumque sit clarum , fortuitam felicitatem corporis morte si niri r dubitari nequit , si haee auferre beatitudinem potest , quin omne mortalium genus in miseriam , mortis fine , labatur . Quod si muli os scimus beatitudinis fructum non morte solum , verum etiam dolor bus suppliciisque quaesisse , quonam modo Praesens vinta facere beatos potest , quae miseros transacta non effeti λ .

METRUM IU.

insequii volet perennem

autus ponere sedem , Stabilisique nee sonori Sterni Maribus Euri ,3 Ei sidus minantem Curat spernere pontum s

97쪽

PHILOSOPHIAE LIB. II.

- Montis cacumen alii ,

tilud protervus Ause

Hae pendulum solutae

Pondus serre recusant.

Fugiens periculosam

Sortem sedis amoenae s . IIII lis Humili domum memento .. ι Certus Agere saxo . ISuamvis tonet ruinis τMiscens aequora ventur sTu conditus quietito Felix robore valli , s . IDuces serenus aevum , Ridens aetheris iras .

SEd quoniam rationum jam in te mearum sementa descendunt , paullo validioribus utendum Puto Age enim , si jam caduca , & momentanea fortunae dona non essent, quid in eisiest quod aut vestrum umquam fieri queat , aut non perspectum , considera tumque vilescat λ Divitiae ne vel vestri , vel sui natura pretiosae sunt λ Quid earum potius λ aurum ne , an vis congestae pecuniae ὸ Atqui hae effundendo magis , quam Coacervando melius nitent: siquidem avaritia semper odiosos , claros largitas iacit. Quod si manere apud quemquam non potest quod transfertur in alterum , tunc est pretiosa pecunia , cum translata in alios Iargiendi usu desinit possideri. At eadem si apud unum , quanta est ubique gentium congeratur , ceteros sui inopes secerit. Et vox quidem tota pariter multorum replet auditum : vestrae vero divitiae , nisi comminutae s

98쪽

in plures transire non possunt. quod eum factum est , pauperes necesse est faciant quos relinquunt. O igitur angustas , inopesque divitias, quas nec habere totas pluribus licet, & ad quemlibet sitne ceterorum paupertate non veniunt i An gemmarum fulgor oculos

trahit Θ Sed si quid est in hoc splendore praecipui, gemmarum est lux illa , non hominum : quas quidem mirari homines vehementer admiror . Quid est enim carens animae motu , atque membrorum compage , quod animatae , rationabilique naturae pulchrum esse jure videaturὸ Quae tametsi conditoris opera , suique di- sinetione potiremae aliquid pulchritudinis trahunt ,

infra vestram tamen excellentiam collocatae , admirationem vestram nullo modo merebantur . An vos agrorum pulchritudo delectat λ Quid ni 8 Est enim pulcherrimi operis pulchra portio . Sic quondam sereni maris facie gaudemus : sic caelum , sidera , solem , lunamque miramur. Num te horum aliquid attingit pnum audes alicujus talium splendore gloriari 3 An vernis floribus ipse distingueris λ aut tua in aestivos fructus intumescit ubertas λ Quid inanibus gaudiis raperis quid externa bona pro tuis amplexaris λ Numquam tua iaciet esse sortuna quae a te natura rerum fecit aliena . Terrarum quidem fructus, animantium procul dubio debentur alimentis . Sed si, quod naturae satis est , replere indigentiam velis , nihil est quod fortunae affluentiam petas. Paucis enim minimisque natura contenta est : cujus satietatem si superfluis urgere velis , aut injueundum quod insuderis , fiet , aut noxium . Iam vero pulchrum variis fulgere vestibus pu- eas : quarum s grata intuitu species est , aut materiae naturam , aut ingenium mirabor artificis . An vero

longus ordo famulorum iacit esse felicem λ qui si vitiosi moribus sunt , perniciosa domus sarcina , dc ipsi domino vehementer inimica r sin vero probi , quon/m

99쪽

pHIL Os OPHIAE LIB. II. 33

modo in tuis opibus aliena probitas numerabitur λ Ex quibus omnibus nihil horum quae in tuis co inputa Shonis, tuum esse bonum liquido monstratur . Quibus

si nihil inest appetendae pulchritudinis , quid est quod vel amissis doleas , vel laeteris retentis λ Quod si natura pulchra sunt , quid id tua refert λ Nam haec per se a

tuis quoque opibus sequestrata placuissent . Neque enim ieci reo sunt pretiosa , quod in tuas venere divitias : sed quoniam pretiosa videbantur , tuis ea divitiis annumerare maluisti . Quid autem tanto fortunae strepitu desideratis λ Fugare, credo, indigentiam copia quaeritis . Atqui hoc vobis in contrarium cedit . Pluribus quippe adminiculis opus est ad tuendam pretiose supellem lis varietatem : verumque illud est , per multis indigere eos qui permulta possideant : contraque minimo , qui abundantiam suam natu me necessit te, non ambitus superfluitate metiantur . Ita ne autem nullum est proprium vobis atque insitum bonum , ut an externis, ac sepositis rebus bona vestra quaeratis pSie rerum versa conditio est , ut divinum merito rationis animal , non aliter sibi splendere , nisi inanimatae

supellectilis possessione videatur λ Et alia quidem suis

contenta sunt: vos autem Deo mente consimiles , ab rebus infimis excellentis naturae ornamenta captatis enec intelligitis quantam conditori vestro faciatis iniuriam . Ille genus humanum terrenis omnibus praestare voluit : vos dignitatem vestram infra infima quaeque detruditis . Nani si omne cujusque bonum, eo cuius est, constat esse pretiosius , cum vilissima rerum vestra bona esse iudicatis, eisdem vosmetipsos vestra aestimatione summittitis : quod quidem haud immerito cadit .

Humanae quippe naturae haec conditio est , ut tum tan tum ceteris rebus, cum se cognoscit , excellat: ea

dem tamen infra bestias redigatur , si se nosse desierit . Nam ceteris animantibus sese ignorare, natura est :C homi i

100쪽

1. BOETHII DE CONSOL.

hominibus vero, vitio venit. Quam vero late patet vester hic error , qui ornari posse aliquid ornamentis existimatis alienis i At id fieri nequit. Nam si quid ex appositis luceat , ipsa quidem quae sunt apposita , laudantur: illud vero his tectum , atque velatum in sua nihilo minus sceditate perdurat . Ego vero nego illud esse bonum quod noceat habenti. Num id mentior λ Μinime , inquies . Atqui divitiae possidentibus persaepe nocuerunt , cum pessimus quisque , eoque alieni magis avidus, quidquid usquam auri , gemmatum est , se solum , qui habeat dignissimum putat. Tu luitur , qui nunc contum, gladiumque solicitus per timescis , si vitae hujus callem vacuus viator intrastes ,

coram latrone cantares. O praeclara opum mortalium beatitudo , quam cum adeptus fueris , securus este deis

sistis l

M E T R U Μ V. , . FEIix nimium prior aetas sContenta fidelibus arvis , Nee knerti perdita luxu s' FaeἐIi quae sera solebars Jejunia solvere glande :Nec Bare, ea munera norat

LIquido eonfundere melle , Nee Leida vellera Serum i

rio m seere veneno . . .

Io Somnos dabat herba salubrer , Potum quoque Iubricus amnis s bras altis a pinus . Nondum maris aha secabat , ' Nec mercibus undiqων lectis II Nova litora viderat bospes . Tune classica se tacebant , ira

SEARCH

MENU NAVIGATION