M. Fabii Quintiliani De institutione oratoria ex recensione G.L. Spaldingii. Tomus primus septimus M. Fabii Quintiliani Declamationes maiores et minores item Calpurnii Flacci ex recensione Petri Burmanni

발행: 1825년

분량: 679페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

631쪽

ARGUMENTUM.

Ex incendio domus adolescens patrem extulit: dum matrem re etiit, et Φsam, et oculas amisit. Induxit ei Patre no- Mercam. Haec se incesti a caeco ameti patri insinuat; menenum etiam illi Parari , quod iumenis in sinu haberes: sibi dimidiam bonorum Partem Promissam, ut Porrime. Imrauit ad caecum Pater: imerrogar, an vera sint. Ius negat. Exquirit re eritque insutum Meneniam: quaerit eui Marasset. Ille tacet. Reeedit Pater, et, mutato testa--nto , novercam facit heredem. Eadem nocte stre istis in domo fuit. Familia intrarit: occisum invenit, noverineam iuxta mortuum dormienti similem. Parietem sanguine pa*atum, mecum in limine cisicuti sui stantem. gladiam eius sub pulvino cruentatum. Aocusat caecum no

Merca.

Nouercu. Miror non sentire vos, patres conscripti, laniorum malorum tam evidentes probationes, pudetque in tanta turba rerum per se loqtientium accusantis subire operam: non est opus verbis, si rerum ordinem recte aestimetis; cogitis tamen; et dicam minus, quamnctum sit. - quintilianus. Sentio, iudices, pudori iuvenis, pro quo minimum est, quod parricida non est, gravissimum videri, quod contra novercam absolvendus est; plurimum quoque caeco de reverentia perire

632쪽

virtutum, quum in patrocinium eius affertur, quidquid alium defenderet innocentem: sed ad causam venio. Cur

abdicatus est filius' - N. Quia in patrem perfide egit. - Q. Nullus ab incredibili incipit: infinitum est, quod

secisset videns, si potuit parricidium Caecus facere. N. Novercam prius tentabat. - Q. Praesente vel a sente patreῖ - N. Absente. - q. Idem saceret eliam, eo PraeSente: caeco praesens absens est. Tu vero insidias para has. - N. Ego ei dona dabam, non insidias. - Q. Mulieris dona insidiae sunt. - α Μe sibi alliclehat; patre veniente se subtrahebat. - Q. Sed nec venientem videbat. - IV. Venenum se habere negavit. - Q. Si quidem nemo habet, quod nescienti illatum est. - Conscius spoliari noluiti - Q. Quia immeritum se scivit. - Ν. Ιnsulum repertum est. - Q. Subtilius noverca , quam caecus fuit. - N. Rationem parati dare non potuit. - Q. Peccatis praemeditata ratio nunquam defuit: miror eum non dixisse; volui, parricida sum. Venenum, quod portat caecus, ipsius est: sic accusat.

Sed esto: suum sane sit; quomodo porriget y - IV. Mihi promisit dimidium, ut porrigam. - Q. Quid Z Secreto, Patres Conscripti, de parricidio privignus et noverca

loquuntur: ita se non putat uterque telitarit Nunc locum istum transeo: sed, per Deos immortales, quae servatori patris cum veneno ratio 8 quam incrhdibile est, ut patrem oderit, veneno tentaverit, qui, ut peladeretiar, pati non potuit' quid opus est veneno' servasse matrem potuit; parricidium sic fecisse, ut optimus videretur filius. - N. Atqui nunc infestum habebat, quod scilicet novercam induxit; quod in secretam partem abstrusit. - Q. Immo consilio ipsius iuvenis actum est, ut domum, quae caecum tantum habebat et senem, novo consolaretur coniugio. Quid autem in publico caecust nusquam minus offenditur, quam in secreto. Sed dono,

633쪽

ut commotus sit; non tamen adeo: nusquam infestis imus erat pater, qui in locum successit oculorum. N. Atqui pro matre potius excaecati s est. --Patri caecitatem praestitit, qui oculos amisit, dum, quam pro eo reliquerat, repetit. Nihil agis, mulieri facilius est, ut occidat patrem, a quo sit ipse servatus. Omnium hic, quos miseros secere virtutes, innocentissimus: parricidium negavit ante, quam paler occideretur: notamen velle: numquid illud elegisset tempus, quo non Disi cum noverca reperitur pater' Istud etiam dono: quo autem modo per tot domos inauditus pervenisset. - Iam tunc iter consuerat. -- q. Esto: atqui non uno, non

duobus ictibus super pulvinar iugulari poterat Z quid dormisy - N. Secura eram. -- Q. Quod quod manus non erravit; non in te cecidit, sed ipsam eius stali in percussit animam: nonne etiam palpitavit Z nonne plane lum citavit Z tu iuxta quid dormisy - N. Quomodo actum sit, a pariete quaere. - Q. Qui vis igitur parietem palmet: tertio non tinguet. Sed et vestigia caeci aemulieris non conveniunt. N. Quid ' quod in limino repertus est. - Q. Facie quidem ad planctum versa. N. Non habes, quid pro in se dicas. Q. Abunde scis, quid nocens primum abicitῖ illud, unde facinus peregit.

Congesta sunt, P. C., in miseram caecitatem venenum, cruor, serrum; et quidquid non potest esse negligentiae, nisi nescientis. Vobis autem notum est: non debet caecus suspicionem argui, sed deprehendi. Te vero super omnia testamentum mutatum arguit.

Quod quod Forte . Quid ' quod

mantis. Vt mox : Quid ρ quod in li

mina rvertias est, et centies alibi. Tertio) Io MM. est itio, sensum Puto esse ex deel. I. Ir: Debet Pro xima Pars a e lauto miris habere Plurimum sanguinis, sequens minus, ter tia minimum. Vnde et eontraxis sin unam. duas priores declamatione excerptorem videmus.

Quid imo in se dicas Corrupta

634쪽

Quidam de partu uxoris maraematicum consuluit. Is re-sPondit , Mirum fortem nasciturum , et Parricidam. Quum adol isset, qui natus est, bello Patriae fortiter fecit:

causam ωOtiuuariae mortis in senatu reddit. Pater contradicit.

Vir Fortis. Positus, P. C., in ea conditione tristissimae sortis, ut nec morte dignus sim, nisi parricidam me putetis, nec praemio, nisi innocentem; adeoque ludibriis miserae sim necessitatis implicitus, ut odii mei sa-vorem impetrare a vobis habeam; quaeso per omnia, quae ante hoe tempus circa nos ordo veritatis explicuit, ni tulisse mει credatis urgentium malorum probationem. Mori debeo, quia non aliter parricidium vito: sepulturam peto, quia praemium merui sortiter agendo. - Pater. Proponit, P. C., quod non necesse est; petit, quod donandum non est. - V. F. Donandum esse, patet: ego illud pro omnibus meritis loco praemii peto. - P. Si Pro bene meritis mortem datis, pro contrario quid donabitis' - V. F. Non id peto, ut m brtem donent, sed legem sepulturae ut leniant. - P. Illam potius leniant, quae parricidum in profluentem mittit. - V. F. Nisi me audierint Os am iuvenes in servanda republica tepidi sient. - P. Nisi te servaverint omnes , qui minus egerint, desperati erunt. - V. Vtrumne vivere debeat, qui nasci non debuit y - P. Vtrumne mori debeat, per quem virtus vivit' - V. Videtis, quid sequatur, P. C. : iii ea quidem peribit probitas reipublicae; non peribit opprobrium, si eius salvatio ad parricidas defluxerit. - P. Dum mori mavis, probitatem salvas;

Nisi me Loeus eorrai plus. Forte . nisi me audierint . Omnes omnino lu--ries, in serManda resvib. lepidi flent.

635쪽

EXCERPTA

dum senatus, quod suum est, facit, opprobrium non incurrit. - V. Quomodo mea vita ducenda sit, non video: membra mea suspecta liabeo; me ipsum timeo: ia in mi ai vita mors est. - P. Sic , sic etiam vivendum

est, ut pro republica moriendo vivas. - V. O quantum scelus, ut pater etiam suspecto tam gratus filio, ab eo, quem servat, perimaturi - P. O quanto maius, ut

iuvenis tot patrihus totique reipublicae gratissimus in

conspectu omnium moriaturl - V. Videte incommodum; si patrem occidero, ut sactum iudicat, dolore motus mihi manum imponam. Peribit igitur uterque: Ieviffs ergo, P. C., ut solus moriar. - P. Sit sane in- Commodorum examinatio, si moriatur ille, et ego. Quid

mater 8 quid sodalest quid quod ille sortis, ego debilist

ille iuvenis, ego senex' ille suturus. ego praeteritust Quis potius morietur, quam qui sere mortuus est y quis satius vivet, quam per quem omnes vivunt 8 quis maiora aget, nisi qui maxima egit' ad ea igitur servandus est. - V. Atque maioritas hoc scelere implicabitur: a praesagiis nihil exigas, nisi ut de tribus duo praecesserint: tertium factum puta. - P. Immo in dubiis multa deprehendimus; plura reprehendimus: de suturis nullum certum est, donec accidat. - V. Mathematicus quem seselliit Caelum quando erravit Z Deus quando non ex plevit' - P. Mathematicus, si homo est, fallere potest: Caelum non errat, sed non semper deprehenditur: vidi ego stellas rutilantes subita, nescio qua, invidia obsu- scatas videntibus subtrahi; sed et quaedam in tanto aeris spatio inconcurrere possunt; quaedam etiam in ipsis hominibus nasci, quae visum turbant. Pro deo autem

si respondeam; sume, utrum vis, verum an falSum Praevisum et edictum sit: si verum, nulla praecisione frustrabitur; sin salsum, nulla ratione metuetur: non

igitur quare moriaris, ipsius etiam mathematici iudicio

invenitur.

636쪽

Profecti a piratis c ti sunt. Luxuriosus languet. Ambo do rede tiones scribunt. Pater omnibus suis Menditis, Prosiciscitur: auintat a Pirata, unius erit hoc, uitrum mavis ligere: aegrum redemit, qtιi, dum reMertitur, mortuus C. t. Alter rutis Minculis rediit. Alimenta poscit; contradicit.

Pater. oestimate, P.C., inopinatum calamitatis genus situm rediisse. Vivebam, ut viderem: sperabam, ut aleret. - ius. Numquid ab eo alendus eris, quem piratis reliquerisῖ - P. Non relinquit, qui abducere nequit. - F. Potuisti sanum recepisse. - P. Non potuissem ad aegrum rediisse. - F. Patet, quod illum magis dilexisti. - P. De duobus talibus neutrum magis diligit, qui aegrum redimit. - F. Illum elegisti. - P. De duobus liberis nemo eligere potest; de miseris potest. - F. Tu relinquendum iudicasti: ille gavisus est; relictum tua mendicitate mendico; eius morte non doleo. P. Haec me tua impietas absolvit; meliorem elegisse convincit; sed occasione non utar: sola miseria consuluit. - F. Ille iam solutus erat: iam eum pietas redemerat: ego vinculis, ego fame urgebar. - P. Quem pirata alebat, pater negligeret ' In quem pirata pius erat, pater quid ageret 8 - F. Me redempto illum dimisisset. - P. I mosi ego non venissem , illum remisisset. - Ro quam aptam causami si illum redditio, me redemptio reduxissem. - P. O multo aptiorem l sortem evadere, de-

Si illum ete. reduxissem Lege. si xissent. Illiim aegrum sponte reddi illum redduis, me redemptio redu- dissent, si me redemisses in o.

637쪽

bilem redimere, patrem pascere. - F. Quod eum magis dilexeris, etiam convictus probati illi semper lenis, mihi asper exstitisti. - P. Tu frugi, ille fragilis; te serio , illum misere diligebam : aliter, atque aliter , non magis atque minus. - F. Quis non iii dignetur, quod validus fragili, quod sanus aegro postponitur ῖ - P. Quis inde potius indignetur, nisi si plus a malu ry irasci enim, quod non sic postponatur, impatie hominis qui magis diligitur. - F. Ipse pirata utrumvis obtulit. - P. Conditio, non nisi duro redemptori ponitur. - F. Si durus

esses, etiamsi non, iam certus in me haesisses. - P.

Fateor , quod odiosum est, P. C., deliberavi, eoque languori adieci. Sensit aeger: quod essem neutro languente facturus. - F. Probat, quam irrationale suerit redimi, non potuit reduci; quam inutile, mortuus est. - P. Atqui probat fortuna, quam rationale esset, dum tacit residuum rediisse, quam utile; paler homicidio liber est. - F. Cur non maius attulisti, ut et ego redimerer' - P.

Nemo pro liberis plus dedit, quam qui sibi nihil roliquit: seci, quod polui: tu redde, quod debes. - Ab eo pascendus es , quo mendicus effectus es. - P. Pro duobus prelium contraxi. Vis scire, quid pirata, quid pater egerit Z duos redemi r unum recepi. - F. Ego mihi, non libi debeo, quod redii. - P. Evasisse te putas: dimissus es: meum id fecit datum amborum pretium: mea pietas : a primo negligentes sunt in secundor inde rem illunt. Pasce igitur; et merui, et lex praecipit. - F. Pater pascendus est, sed bonus. - P. Quid legi impre- cery Aut pascas, aut vinciaris. Vahi ita pascit, qui cogitur: vis patris nomen non corrumpit bonum patrem filius alat: lex malum; si vis, affectum debes: si minus. sorvitutem. Nullus pater malus est, quum infelix esse incipit: non potest nec malo patri gratia Persolvi.

638쪽

Consulti mediet dixerunt eundem esse Ianguorem. Deverantihus reliquis , Promisit unus , se alterum sanaturum , si alterius mitalia inspexisset. Sanato uno, accusatur Pater ab uxore malae tractationis.

Mater. Uuamvis, iudices, plurimum infelicissimaε matris adversitas miserationis abstulerit, quod ex duobus liberis, pari desperatione languentibus, alter evasit; et plerisque maximum dolorem prima fronte tractantibus videatur aviditas gaudiorum , ut modo ad totius orbitatis redacta patientiam, iam non sit unius salute coi templa; non possumus tantum affectibus nostris hanc primam tristissimae calamitatis alligare mensuram, quae ex ipsa solatii sui conditione descendit: filium itaque a Patre et mendico, quem Commisi, requiro. - Pater. Licet, P. C., doloris quantitas absolutum me recte se- Cerat, magisque plangendum, quam respondendum erat; ne quid tamen vel negligenter, vel humane actum putetis , impatientiae muliebri mos agendus est: idque pri mum audiat, quod communium liberorum rationem sibi non debeo. - Μ. Quae plus praebet animae et sangui' nis , particeps erit tantum doloris ' - P. Vt unus sanaretur, alter interiit. - Μ. Vt unus evasit, ita et alius

evasisset. - P. Considera utrumque periturum , gau debis unum esse redemptum. - M. Vide de duobus neutrum periisse, nisi occisum. - P. Ingratissima om nium mulierum non quereretur , nisi iste evaserit.

et conditione.

639쪽

M. lnganissimum patrem omnium t desperare de uir que non Iκ3test , dum unus Sanatus est. - P. Iniuste impetitur, qui aequo dolore confunditur. - Μ. Quisquis sibi rem magnam secisse videtur, a dolore explicatur. - P. Non minus diligebam. - Μ. Non citius desperasses. - P. Ego tantumdem perdidi. - M. Non perdit filium, qui occidit. - P. Vnus non occidetur, ne uterque moriaturῖ - M. Duos occidit, cutias, uter occideretur, non intersuit. - P. Medici moriturum iurabant. - M. Ipsa desperatione debuerat crevisse Κaritas. - P. Orbitatis impatientiu confusus sui. - Μ. Te ipsum intersecisses. - P. Ad huius vitam

me servavi. - M. Forsan ad illius mortem: satius erat orbum, quam parricidam esse. - P. Non est parricidium , nisi ex affectu. - M. Certe etiam si periturum elegisses sanandum. - P. In mortuis vivorum sanitas quaerenda est. - Μ. Sanitalis ratio decidit, si medicina tantumdem Consumit. - P. Non elegi, sed uter interesse 'negavi. - Μ. Hoc probat: sic , sic : si evadat

uter et uterque. - P. Fateor, P. C., diu deliberavi; non statim cessi. - M. Dum deliberas, dum detractas, in utroque parricidii peccas. - P. Quid facerem y dixit ἔ sanabo. - M. Dixerat; occidam. - P. Nonne magnum, sanare filium t - M. Nonne maius, occidere alterum , maximum aegrum 8 - P. Salva est pietas , ubi, quidquid fit, pro vita fit. - M. Maxima est impietas, occidere filium pro homine, quem non putas evasurum. - P. Cui credendus est aeger, nisi medicist- M. Atqui ipsi desperabant. - P. Speravit unus: credidi. - Μ. Quibus verbis 8 - P. Causam ignoro et ex inspecto remedium scio. - Μ. O sallacissimum i dicit se, quod nescit, scire. - P. Caput deposuit. - M. Ne-

640쪽

Ex QVINT L AN Omo tion lutus promittit, quod expertum iri non debet. - P. I lem est languor. - M. Qui nescit, quod genus, nescit an idem. - P. Simillimi. - M. Tamen discreti. - P. Simul orti. - Μ. Multum caeli interlapsum est. - P. Simul languerunt. - M. Simul evaderent: sed cur occidisῖ - Medicus. Vt sanitatis causam inveniam. - M. Id est, ut inveniam, cur non debeat . Cur aperis - Med. Vt inquiram. - M. Si statim moritur . non acquiris et si durat, sanari poterat. Quis autem, P. C., inquirendi modus est 'in viscerum tractatione levissimum est, quod mortuus est. - Med. Paclum solvi: unum Sanavi. - M. Patet, quod unus occisus sit: quod autem alius per eum sanatus suerit, nunquam constare pol rit : insuper quod totius doloris cumulus est, quod tam desolatii honus est, viventis etiam vita laesa est eo, quod Datris morte notata est: maluisset ipse, quam sic vivere, languere, mori.

SEARCH

MENU NAVIGATION