장음표시 사용
161쪽
bit iij sunt. Quod vero inquit in poseriore exemplo, non conuenire dicere quem P am. se eligere beate vivere; argumentum videtur ductum a consuetudine sermonis, nisi sorte aliquis rutet, orationem eam ideo reprehensam, quia indicet contumacem hominem, vel potius stultum,qui tantam rem arbitretur stiae subitae potestatis esse .
que iam opinio esse poterit: opinio enim videtur Persari circa cuncta, non minus circa res sempiternM, quae fera non fossunt, quam circa eas, quae nostri adire, sunt, oe false, ac vero dictinguitur, non malo, ac bonor electis autem potius hA distinguitur.
CvM supra ex posuit sententias variorum hominum de elemone. narrauἰt etiam inuentos quosdam . qui dixerint ipsam esse opinionem, quos nunc refellere aggreditur. Primum tamen ostendit ipsam non este opinionem generatim a deinse venit ad illos confutandos , qui volebant electionem esse certam quandam 5 ἡes nitam opinionem 1 contra primos illos utitur duobus argumentis ; quorum prius hoc est. Opinio videtur locum ira ,eres in Omnibus rebus. & non minus in perpetuis, atque iis. quae seri non Pollunt, quam in rebus, quae sunt nostri arbitrii, ac potestatis. quod contingere non polle. neque usu venire dictum est de electione. Alterum autem est. Opinio una distinguitur ab alia, vanitate, ac vetitate & non bono di malo : dicimus enim opinionem aliquam esse falsam aliam autem veram. & non unam harum bonam esse: aliam vero malam: Nos tamen ita saepe uuleo loquimur; animaduertendum est, cum dicimus quempiam bonam opinionem habere de quopiam homine. sue re, intelligere, minime eum deeipi ac falli in iudieio de illis facien-ὼo, id est recte existimare de ipsis, ac sentire, idest vere. electio vero his potius diuiditur rsumimus enim quae bona sunt:repudiamus autem & sugimus, quae mala.
In uniuersum igitur idem suo Uinia est Iurtasse neque 4icit ipsam aliquv.
sed neque irim, quod una an 'ar eo enim quod eligimus lona , et mala es ci
mur quales sumus, fue aut opinamur, mrnime:
No N putat accurate disputandum contra sententiam hane, quius auctor fortasse nemo tali: neque verisimile est a quopiam ipsam probatam, penitus stilicet opinionem respondere electioni; quare relinqtii Opsa Numentaturq; sedulo contra eos, qui vellent unam quandam opinionem, atque elech oneni nulla re inter se discrepare ,utiturqire, ut hoc verum e se non probet, pluribus argumentis; quorum primum hoc est; eligendo bona, malaque.essicimur quales : tam enim improbi quales sunt, quam probi. probi inquam viri, si proposuerimus nobis gerere, quae recta, honestaque sunt: improbi autem. si contraria his; si vero de his opinati fuerimus, non immutamur animo, variam usque iudicium cogitat oneillorum: exempli causa, si opinionem habuerimus de iustitia, esse inquam, ipsam eximiain, praestantemque virtutem, non esticimur iusti: si vero elegerimus facere, quae iusta sunt i incubuertinusque in ipsa toto animo, essicimur Iusti.
fit et imis quidem assipisci, vel fugere, siue huiuscemo i aliqui ,opinam autem, qui est, vel cui prodest, vel quomodo : adipisci autem,aut furere non
162쪽
la III. Librum Arist. de motib. ISR
ALTERUM hoc argumentum est . Et eligimus inquit rem aliquam sumere, sine sugere ac declinare: trahere inquam ad nos, si accommodatam illam rebus nostris este censuerimus vitare, si contrariam,sive tradit aliud quippiam,vnde speremus nos iuuari posse. sue inco-avodi aliquid inde accipere. pertinet igitur ad consilia nostra atque facta:opinamur autem ἐnquit rem aliquam utilem elle, siue inutilem, & quid demum ipsi sit, siue cui prodeste Et, aut quomodo; sumere autem, siue vitare inquit, non valde opinamur; neque i t mos est: iam opinione nos duci ad aliquam rem amandam, siue despiciendam, providemur .
st electio quidem laudatur, quod sit eius,cuius oportet esse magis, quam quod
recta est: opimo autem, quod vera est. x a
TERT iv M argumentum; electio inquit laudatur, quod sit eῖus, cuius oportet esse, magis quam quod recte facta sita opinio autem laudatur,quod vere aliquis opinatus sit: disterentia enim opinionis est, verum,& fallum, sed conemur haec exemplis illustrare. laudatur, qui virtutem sequitur, Sc nullum laborem declinat, obtinendae illius gratia: non laudatur opinio, quod in illam incumbat,sed quod de ipsa ita sentit ex illimatque illam persequendam : longe igitur alium ortum ambae haben quare dii limites sunt. Non me fallit autem. eos, qui verterunt hos de moribus libros, non eodem pacto accepisse locum illum . m. . .PAe. quae dissὸnsio nata est ex gemina vi, notioneque particulae ; nunc enim valet, vel, nunc vero: quam, quemadmodum supra cepit ipsam auctor, cum ait. . n. ἰο :uti: apta est enim illic ea a verbis illis quare arbitror hic ipsam eodem pacto accipiendam, vodixerit noster doctor, consuetudinem esse de electione dicere, eam iuille illius rei, cuius decebat, potius quam rectam ipsam appellari: ut iudico enim, argumentatur hie quoque a more loquendia durum tamen aliquibus non sine causa videri potuit, non apte dici de inlectione posse, illam recte factam este, si commendatur, quod eius rei, cuius decuit, et cito fuerit, quae res enecit, ut opinores, ut existimarint tamquam coniungi extremum hoc. cum primo decere, atque idem paene valere, quod parum intersit, aut nihil, inter oportere, de recte fieri. Q
Et eligios quidem, quae maxime scimus bona esse : opinamur autem quae
V A n. T V M argumentum, ductum a vario iudicio, quod facimus de rebus:veluti enim illas diuersis esse suspicimur, ita diuersis modis nos gerimus in ipsis siue sumendis, pers qtiendisque: siue minime persequendis . Quare perspicitur inde quoque elle illas dil-- , rantes: eligimus enim inquit, inducimusque in animum facere ea, quae valde nouimus compertiumque habemus elle bona, atque utiliampinionem autem tantum habentes de illiS, quae non valde cognita, perspectaque habemus; sed dissidimus nostris iudicijs de illis, unde opinione, quaedam verae, liae Utem talias vocatae sunt, quod declarat nihil explorati nos de Psis habere, ut incertis . quare tantum laud niux ipsa ; non tamen statim geriamus veriti, ne peccaturi simus. Declarat igitur hoc quoque dii similitudinem earum rerum, siectionis inquam, atque opinionis .
Videnturenim non irrim eligere, quae optima sunt, G de illis opinari, sed quidam opinari suidem melius ob vitilym autem,seumere non ea quae recta sunt
Qv i N et v M hoc argumentum est, sumptum a personis, quae saepe non unae, eaedemquei Eem volunt: inueniuntur enim mortatis non pauci, qui verius sentiunt,existimaistq; de . . M rebus
163쪽
rebus bonis, quam postea se in ipsis gerant, quae varietas opinionis, atque actionum na- , scitur, quia deliniti illecebris voluptatum , Due metu doloris ac malorum , quae sortibus consilijs, honestisque i ictis comitantur, non Permanent in sententia iudicioque, quod de illis prius fecerant. viiij autem nomine signi licauit Aristoteles inconstantiam, atque ea diquae impediunt optimas cogitationes : dii lentit igitur in his electio ab opinione ; quod non contingeret, si unum atque idem ambae illae forent.
o p I N i o nunc antecedit electionem, nunc sequitur ipsam:quare significare voluit Aristoteles, siquis putaret hoc variare sententiam tuam, ipsum decipi, atque errarer neque enim hoc alicuius momenti est ad id,quod modo statuit de hac re; verumque elle docuit immutandum : neque quaestio de hoc modo est ι sed disputatur nune, utrum idem omnino sint electio, atque opinio ii de tempore Opinionis dubium este non potest , quin duo, illa luit. Nunc enim aliquis exempli causa amat tenuem, castamque vitam, natura propentus ad temperantiam; in quo proposito non permanet; semel postea gustata corporis voluptate: alius autem quispiam rectam opinionem habet de aliqua virtute , puta, tortitudine ; P stea tamen deterretur ab ea periequenda, cognitis laboribus,qui in ipsa sustinentur, ac d Iote, & vulneribus.
Quaenam igitur , aut qualis res ect , posequam harum nulla est, quae dicto βιnt quiddam igitur quo sente flat persucitur es . quo semie autem si ionomne, materia est electionis ,se numqui id, de quo prius debberatum ess ele
ctio enim cum ratione ,-accurata animaduersioneiuncta e re signi care au
tem hoc videtur nomen, quo appellatur, tamquam id sit, Pod aliys reiectissumendum sit.
C v M Iam consutasset sententῖas eorum . qui, quid foret elemo, ostendere voluerant ζ it demque res non nullas, quae sim litudinem aliquam cum ipsa haberent, non elle veram electionem docuisset, asgreditur nunc aperire naturam ipsius. Postquam igitur inquit patefactum est, non esie illam quippiam eorum, quae dicta sunt; videndum est quid illa potissimum sit, & qualis . Primum igitui de ipsa tradit; intelligi eam plane ponte faetenda suscipere, quae aggreditur; neque tamen penitus esse Idem, quod est illud, quod sponte suscipitur: non enim retroagitur omite. ut statim declaiat; tamquam totum illud , qtiod sponte gestum est, sit etiam deliberatum atque electum, ut ita vocem, quod auctor i, appellat; sed illud sbium spote gestum; ex i stimari debere,quod cum delectu his eptum, '. administratumque repudiatis deterloribus rebus est. Probat hoc liuobu3 argumentis quorum prius est, quod amrmat, electionem non manere sine ratione,atque accurat idelibera- . tione; alterum autem ab etymologia nomineq; ipse Graeco , quod tum tum est cum prae positione, πεῖ, quae particula, cum voce, quae sequitur,.significat sumptum ella illud pro aliis, quae, ut minus idonea, reiecta & posthabita sunt: de totaque re prius de seratum. me zυιάν, αα ί τρωποι δει m. .
164쪽
In Ill. Librum Arist. de mori b. t 3 yconsultant autem virum de omnibus rebus, Em quiquid id sit cadum consultationem ' an de quibus am non ea consiliatio.
ATTIGERAT, dum exprimeret vim nominis, quo Graeci appellant electionem, quiddade consultatione, deliberationeve, ex sua voce ilia conformata est: quare nactus hanc occasionem, modo de ipsa diligenter disserere voluit, quam macter hoc,omittere non poterat, cum tanti momenti sit aa hanc praeceptionem de moribus absoluendam: sed etiam in libro II. de moribus ad Eudemum, post accuratam disputationem de electione , quaesiuit de consultatione: inquit igitar nunc, quali interrogans . Vtrum autem consultant de omnibus rebus, di omne, de quo veritas quaeritur , cadit in consuliationem, siue sunt testion nullae, de quibus non consultatur
homo futuis, siue furens, sed de quibus compos mentis.
AN TE V A M doceat, Inveniri res quasdam, de quibus homines non deliberant, signifieauit. quid valeret hoc nomen idest quod cadit in consultationem monstrauit' ue appellari non posse . Usoc, de quo consultaret saluus sue insaniis; ac surens, idest nullius consilii. verum illa, de quibus sententiam aliorum quaereret sanae mentis homo: neque enim huiuscemodi aliquis sbi quoerendum putaret de rebus apertis,valdeq; tenuibus;velati etiam de iis, quae non possunt mutari ullam in partem humano studio, atque opera.
De rebus amem eternis nemo consultat, ceu de mundo, o dedimetiente, σIarere, quod i orum nulla communis mensiura.
5 et A T i M adiungit, neminem extare, qui consultet de rebus sempiternis. Quae vero h nomine intelligat exponit, ex inpiisq; talium omnium his utitur: veluti enim ait de mundo.partibusque eius; quemadmodum etiam de dimentiente ac latere; quod communem mensuram non habent: non sunt autem ambo haec eiusdem genetis: etsi conuenit ipsis in perpetuitate: prius enim exemplum est cumstarum rerum caelestium: posterius autem ma thematicarum : expertes autem ambae sunt mutationis omni tempore : unde perspicitur . ipsas remotas,alienasque esse a consultatione: deliberamus autem, ut melius & quod vultus est sumamus, deteriusque declinemus.
Suetiam neque de his, quae in motu sunt semper autem eodem modo fiunt, siue necesitate, siue natura, siue alia juviam de causa, veluti de seia sexiο-niιus , mortibus siderum .
rq ε Qv E et am cosultatur de iis,quae sane ἰmmutat oni exposita sunt,verumtamen eandem semper in motu illo suo rationem tenent: nam super ora, quae posuit, ab omni pr mus immutatione vacua, solutaque sunt; cum autem non omnino certa sit causa permutationis eorum: pluresque, ac variae doctorum virorum sententiae de hoc suetint . partem carum exponit : siue enim inquit hoc necessitate essicitur , siue natura , siue alia qua
165쪽
Neque dejs, quae aliss temporibus aliter sunt, veluti uastoribus, atque imbribus.
A n i v M o I r et Iam non deliberari de his, quae certi nihil, definitique in se habent, sed nix. gnopere variantur: alijsque temporibus aliter, atque aliter fiunt, quales sunt, ut narrat, squaliores, atque imbres : etsi namque certis quibusdam temporibus crebrius euenire si lent, nihil tamen omnino firmum, stabileque est in natura ipsorum : contingit enim hibernis temporibus multos multosque dies sine pluuia, humoreque ullo e superis sedibus fuso transire: estiuis autem plures pluresque continentes,imbres in terram fundi.
Ne rue dejs, quae a fortuna sunt, veluti thesiuri inuentione.
A D I V N G I T, non consultare etiam homines de ijs, quae sunt in potestate fortunae coli cata; cum enim incerta admodum sint nee notam ullam in se polit in habeam; unde praesentiri possint, stultum negotium esse .illa mente versare: sperareque se poste consilIo inuestigare : aliquando enim, ubi aliquis minime putasset, aliud gerens, incidit in grandem pecuniam abditam, qui autem parum sapienter, incusuerunt in hanc curam, istu strati ac
Seg neque de omnibus rebus humanis, ceu quomodo Sc hae rem .szam Optime administrare valerent, nustus Lacedaemonum consiliat nihil enim horum ad exitum perduceretur Eudio, oe opera nosra.
ADMONET etiam non posse recte de omnibus humanis rebus deliberari; cuias veri suἰ do .cumenti certum & apertum exemplum ponit: simile autem ipsi soret, ut siquis Italus homo penitus alienus ab eo, suaderet regi Turcarum. ut multum remitteret illius sui duri, acerbiq; dominatus. Cur autem nihil norum, quae multa paucis exposuit attingere homo sanus debeat ostendit: nihil enim horum enici polle studio & opera nostra tellatur: non portet autem ita attingere rem quampiam, quae exitum non habeat.
Consebamus autem de js, quae nostri arbitri' sunt, atque a nobis agi pose sunt haec autem rectant causae enim 'si enor esse, natura, necessitis , fortuna adhuc autem mens, omne quod si hominis esse, preeur singub autem
homines consultant de his rebus, quae peri os ab pessunt.
C v M sustulisset ea, quae nullo pacto veniunt in deliberationem, aperit nunc de quibus limmines inter se deliberant: prima autem illa appellat, quae agi ab hominibus possunt; in potestateque eorum ipsorum, & manu posita sint, qui deliberant, siue illorum, quibus consilium danti haec enim restare dicit, post exclusa superiora: cum hae causae sint rerum omnium, ut narrat, ct illarum , de quibus minimc consultatur, di harum, quae cadunt
166쪽
In III. Librum Arist. de morib. i j γ
cadunt in deliberationem , natura, necessitas, fortuna; praeterea inquit mens, &omne
Et circa mentiaι exquisito, m quae se i s contentae sunt, locum non halet consillium e ceu L litteris: non enim ambigimus, quomodo scri bendum sit ,
sed δε istu, quaecunque Mnt per nos.
Qxci T modo res non nullas, quae etsi attinguntur ab hominibus: eiusq; teneris sunt, quod cadit in actiones humanas, non tamen expositae sunt consutationi , atque id , quia certior est ratio ipsarum intelligendarum t quae namque scientijs de artibus percipiuntur, magis certa de explorata sunt,quam quae opinionibus, iudiciisque, prudentium etiam vi-xorum,cognoscuntur. Primum igitur tradit.consilium, & deliberationem, non pedem ponere in illa. quae ab exquisitis scienti js tradita sunt: neque enim scientiae etiam omnesvno, & eodem pacto accuratae, Persectaeq; sunt; extant enim quae egeant ope, α confimmatione aliarum, eum inueniantur, quae principi js suis contentae sint ad constituendum quod praecipῖunt, ut in primis geometria: has igitur videtur appellasse . sed, ut Potui, declaratis nominibus, veniam modo ad ea. quae traduntur ab auctore, qui cum di xisset locum non habere consultationem in his siciemus, quas monstrauit, exempla posuit non nullarum, & de ipsis quoque non nihil dis utauit: primam autem nominat scientia, rationemque litterarum. 3c si ipsa n vocat litteras, ut veteres illi quoque Latini faciebant. causamque adfert,cur non consultatur de ipsa neque enim inquit, ambigimus, quomodo Vocabulum aliquod scribere debemus: latis enim hoc exploratum nobis est:verum quaerimus de ijs,quae geri,administratique a nobis pollunt.
Non eodem autem pacto semper, de hu quidem consiliamus , ceu dejs,qsae
pertinent ad artem medicorum , mad Eudium pecuniae quaerendae, oe circa facultatem nauem gubernanae totius, quam corporu exercendi, quanto mInus
exquisita est, oe praeterea de reliquis eodem pacto .
Nae tamen semper eundem exitum adipiscuntur, seu nascitur in ipsis aliquando varietas non parua veluti ait in scientia medicorum, & ratione quaerendae pecuniae, nec non arta subernatorum magis quam ea,quae docet,quomodo utiliter hominum corpora exercean tumi quanto minus inquit certa exquisitaque est,quae rationem habet cum impetu vento-xum, ac tempestatibus; quibus moderari dissicile eli. Ad ungit, eandem rationem est e reliquarum artium: quae namque magis obscurae, incertaeque sunt, magis requirunt op rim, studiumque deliberantium.
CRAre Vs interpres testatur duobus modis hic olim legi sol tum, eum inuenirentur libri, in quibus scriptum soret, ine δόξiar. quae sertasse lectio non est rethelanda: praesertim cu pia contulerit aliquo modo scietias cum artibus:nam illae quas voca ait scientias exquisitas, putandae sunt eae, quae proprie vereque sic entiae dἰcendae sunt; minus autem ta les, quas verῖus seret vocare ,-,ut mχνων nomine usus non fuerit proprie; intellexeritq; ea voce cognitionem etiam tenuem, quemadmodum Isocrates contra Sopli istas, accusans Ipsos cum ue tenere ζηis uvir videri vellent quae tamen exiles cognitiones aut nullae serct
comparauit ipsas cum δι α; et dixitq; minus esse credendum scient ijs ipsorum, quam alijsM , non
167쪽
non nullus hominibus qui opinIonibus uterentur: nam dubium non est, quin opinionia, bus quorundam doctorum virorum,magnumque usum rerum habentium, standum sit. .
cinsultare autem locum halet in his, qua/ puerumque sunt incerta autem sunt,quem exitum haliturasint in quilas inά finitum aliquosi est.
Da eLARA Ra etiam voluit, quae sit propria. suaque matella consultationum; versarique ipsas dicit in rebus, quae & euenire illo modo, de non euenire possint, comχγυα vocata a Graecis, quae tamen cum trium generum sint, circa ea, quae plerum 3ue eodem modo sunt: sed tamen incerta sunt & obscura hominibus : si namque illae res firmae forent, de alienae varietatis, non essent contingentes: neque de ipsis consultaretur. De illis quoque, quae sunt aequaliter, nec magis pronae sunt in hane, quam in illam partem solemus deliberate solliciti cum sinus de iis, neque tamen penitus nobis ea polliceamur, quae quamuis saepe ita fiunt. ope, consilioque prudentium ipsa impetrare studemus . Addit etiam deliberari solere de iis, quae sunt adhue indefinita, & in se continent quiddam . quod adhuc iudicio ,& consensu deliberantium ceterorumque cognitum, atque exploratum non sit, veluti ille, qui apud Terentium , post longam M valde dissentientem conlultatio-- nem,inquit. Ego amplius deliberandum censeo, res magna est.
A bibemus autem naἶu secus in deliberagia nilus, cum consilium capiendum ess is rebus magnis inan si lentes nobis ipsis, 'ut non satis id neu ia i ,1uod
CAW u adsert morἰs hominum, qui In consiliis eaplendis de rebus magnis soc os sibi adhibent; aitque hoc ipsos facere , quia dissidunt iligenijs suis, tamquam non facileque ein ipsis verum videre, praesertim, ut arbitror, quia in rebus suis existimandis facile mortales decipiuntur.
Consiliamus autem nan de finibus, suis his, quae referuntur ia es: neque enim medicus consebat, si sanabit aegratum, neque e torse persuadebit, neque qui remp. constituit, si Miles leges scribet: ne1Me alius quispiam reli1uο-rum is sine. se Icuncti , Agentes Ii ali 1 em Anem , quamori, c γι quarum rerum imum adipiscantur. Lliberant.
Cura significasset Iam de quibus capitur consilium. nunc rationem, ordinemque ostend si qui in rebus his obseuris videndis seruari debet, & quorum, sequentes iudicia, prudentium virorum certi res fieri velimus:primum igitur admonet non quaeri de sitibus finhaenim,qui sunt tamquam principia quaedam in rebus agendis, rati firmique in pectoribu, nostris esse debent: quaerunt igitur inquit. aut consultaut de Vlis, di rationibus, quae perducant ipsos ad eos fines: compotesque faciant eorum, quae optant. probat autem hoc inductione, fgnisons, tribus exemplis postis, medici oratoris, politici, hoc sacere cunctos, qui quomodo valeant rem aliquam adipisci, die Senter quaerunt: omnes enim docet h
168쪽
In IlI Librum Arish de morib. 13 9
Quia si ge plurium rerum perstectum fuerit,psse seri, per quam facil
i me, cY optime confictam fraceterea quatrum: cum autem dimus ope id persiaci pue is, quomodo ait huius nobis a erit, re illud itidem vi cuius, Znec venerint adprimam causem ,quae ιn inuent ιone ultima e i. qui enim consultat,*IL-rur quaerere,et resoluere dicto mon,quema σάω descriptionem matbematica.C v M ostendisset in deliberationibus, sine aliquo sibi proposio. quaeri solere , quo pacto
pollimus ipsum adipisci, S: ope adminiculoqtie quarum rerum us; docet nunc si torte plu-xes fuerint rationes, viaeque cognitae,quae ad eum finem perducant, restare, qua potissmum ipsaruiti. valeamus Leillime & pulcherrime ipsum obtineret veluti squis cupiat fieri diues,augendi valde patrimonis plures viae sunt:extiterunt enim qui. mercaturis faciendis amplas diuitias consecuti sunt, alii autem studio agri colendi rem quaesiuere non nulli praeterea in militiam profecti, diuites domum redierunt; videndum igitur,ut admonet, quae ratio certior si parandi diuitias, & fac;lior, &honestior, & in eam incumbendum. Quod si una tantum sit, quae praestet hoc. ad superiora redeundum; ponderandumque ecquomodo. & ope cuius, conscere quod volumus, valeamus, quod si primum vim adhuc tantam, & potestatem solum non habuerit, sed egeat adhuc ad iumento alius , sudum non est, Be ulterius progrediendum : nee cessandum antea quam ad primam causim peruenerimus, quae, dum inuenire quod volumus. studemus; in eoque laboramus,vltima est, Hoc autem ipsum smili probat, ducto a geometris, inquit enim, qui consultat de aliqua re, s- militudinem habet cum eo. qui quaerit, & resoluit perceptum aliquod e ab extremo enim ille plane reuertitur ad initium eius deinonstrationis r eodem igitur pacto se gerit inuestisanao,quod quaerit, qui deliberat: imitaturque Ipsum.
si icitur autem, quaemonem quidem non emnem es e consiliationem , ceu mathematicae sunt: cansiuitatio autem omnis eu quae ιι: ct quod ltimum est in ν solutione I primum euin generation .
panar I cITun hinc Inquit, non conuerti inter se, nee retroagἰ quaestionem de delῖbe rationem, ut quemadmodum omnis deliberatio est quaestio, ita omnis quaestio si deliberatio: hoc enim usu venit tantum In rebus,quae pares,aequalesque inter se sunt, quod non cadit in has : Non omnem igitur quaestionem inquit esse consultationem 1 id quod deela rat similitudine rerum,quae mente vii untur,no studio, Je opera humana emetuntur quaestiones enim induit seientiae mathematicorum,non sunt ullo pacto consultationes: Exemplo enim usus est figurae mathematicae,ut rem aliquo modo ante oculos poneret:qui namque vult demonstrare quIppiam quod conclusum iam si, resoluit, ac reAigit ipsum in sua principia, in quo munere pergit, donec peruentum est ad illud quod per se planum est, nec eget probatione . contra autem inquit, Omnis consultatio est quaestior qui enim deliberant de aliqua re, accurate quaerunt, indatantquei, quae ratio Di illius boni impellandi. Adiu nolt etiam .quod ultimum est in resolutione, idest cum peruenimus ad extremum alieu Ius facti: Indeque, mutato cursu, reuertimur ad Initῖum ipsus. illud primum esse in re gignenda, ordiendaque: gigni enim quoque ab ipso alibἱ dictae sunt hominum actiones. ut infra appellauit hominem nil. - -ι αν - : idest genitorem & tamquam ciuium actionum.
169쪽
Quodsi occurrerint alicui, quod feri non potest, se remouent ab inquisitio-'ne, veluti si grandi pecunia opus et i : eas parari non potest sautem perge-ctum fuerit eam cui pose, aggrediuntur ad rem agendam : e ci autem posse putant x, quae Hudie, curaei nonra e cerentur , quae namque auxitio μι- corum geruntur, ea per nos aliquo modo sunt: principium enim in nobis psa
rum e i. a di V. APERiτ non nulla, quae in deliberando saepe contἰngunt: traditque quomodo deliberant e., se gerere temporibus illis debeant. Primum autem ostendit, quia in rebus accurare videndis, quae requiruntur fini illi obtinendo, intelliguntur aliquando elle dith culinia es non nullae, quae superari non pollini, oportere tunc vlterius non quaerere: ablIcc reque propositum illud. ceu inquit, s sne frandi pecunia id eisici non potest: nec ratio ulla est ipsam parandi, consilium dimittendum est: si vero uulla mora est, aut quae, studio adhibito, vincatur, aggrediuntur, nec dubitant facere: Cum autem ineminisset eoru . quae potiunt e schapertiit etiam quae potillimum huiuscemodi sint: significauit igitur etiatici poste illa, putandum esse, quae opera, curaque nostra exitum consequi valeant. in quo numerat etiam ea, quae studio, auxilioque amicorum perficimus : amici enim tamquam nos metipsi sunt: principium enim illorum mouendorum in nobis manetinumquam au tem desunt amici honestis postulatis amicorum. Nam quod ad pecuniam pertinet, cuius exemplo auctor usus est, cognouit hoc quoque princeps Graecorum Oratorum, & , ut ciues sui intelligerent, laborauit, cum in contione clamauit, opus este pecunia, ac sine ipsa nihil eissici eoite eorum, quae tempus illud, & graue bellum postularet. Verba eius culavvalde nota sint de in illustri loco posita a me huc comportanda non existimavi.
Quaeruntur autem , aliquando quidem in immenta, aliquando aurem Uus Usarum: Mili mari . autem Gran reliquis ali1uando suidem νι cuius rei: an quanis autem quomodo siue opera cuius .
A v I v N G I τ etiam aliud. cuius cognitio rebus agendis utilis est:dicit enim quaeri aliqua-do instrumenta, i ne quibus inpiis confici non potest: alio vero tempore, paratis iam illis quGmodo utiliter ipsis utamur e quibus t .im enim instrumentis frutium non magnum ea piunt, qui illa tractare non didicerint. Idem etiam seruandum esse inquit, in ceteris rebus : aliquando enim quaeritur vi cuius. & opera : aliquando autem quomodo, asiue ad .miniculo cuius. Primum, quod hie signis cauit Aristoteles, admonuit etiam M. Cicero in Pati monibus suis,ubi, de ipse fraecipit de genere deliberandit inquit enim : Nam, siquidia eitici non potest deliberatio tollitur, quamuis utile sit. Sed etiam idem illie cisteruit de his, quae estici pollunt; in quo praeterea docuit, quae non sine magnis laboribus ac sumptibus se euiciuntur:habenda pio rebus quae non postuat heri: haec iplius verba sunt. Cum qua
170쪽
In III Librum Arist. de morib. I dicansilium autem capitur Ad rebus, quae ab 's aegi possunt, actiones autem alio rum Oxsa statu . non cadit igitur in consultationem finis, sed ea,quae referun-
ruria finem, que res singulares,veluti si pauis hic ea, aut psusest,ut oportet: haec enim sensius: si autem semper confulta tur ad infinitum res veniet.
TRABIT ordinem totum huius rei, repetitque,ut significat, quod paulo supra exposuerat rinde enim orditur:additque aliud, quod oportebahad ostendenduin de quibus minime deliberatur: inquit igitur, apparere hominem esse caput & initium actionum: dixerat autem antea, mentem, & omne, quod agitur ab homine, principium &causam esse actio- num: hic autem adiungit consilium haberi de ijs, quae ab ipso agi pollunt:hoe enim quoque iam significatum fuerat, non consuesse homines, de rebus, quae agi nequeunt ab ipsis, consultare, quas actiones inquit suscipi aliarum rerum obtinendarum causa , non enim susciperent sibi aliquid agendum , nisi iiudio illo suo, & opera quippἰam consequi vellent, quare dicit, quod sequitur ; si cogimus consilium, ut ope sententiarum dictarum aliud co- sequamur, non cadere in consultationem finem, sed illa, ut narrat . quae referuntur ad finem:adiuuantque ipsum & causa sunt,ut eo potiamur, cuius adipiscendi desiderio, consi-Ii um coegimus t unde inquit non consultamus etiam de rebus singularibus, veluti inquit, si ad quem manum intendimus,sive qui monstratur nobis ab alio panis est: cum enim panis sit,una rerum singularium, quibus cognoscendis sensus accommodati sunt, neceste noest, magno cum suo, & aliorum labore dare operam, ut id intelligas; non sbium autem p nis , quem ante oculos habeas, sensu oculorum percipi potest, panisne ille sit, sed etiam aliane quapiam qualitate praeditus sit: unde sequuntiir duo verba, quae puto hoc significare voluisset vereor tamen .ne in libris & formis excusis, & calamo exaratis,corrupta illa sint: nam Graecus interpres, unde iudicium de hoc fieri potuisset, mentionem nullam de hoc fecit: quare incerti admodum animi de hoc sum.
autem de quo consiliatur, quo materia est electionis,idem est , praeterquam quoddesinitum iam ect. idua. quod eligi debet: quod enim e consilio an repositum ea, id siti zelu: desinit enim unisquisique homo quaerere quomodo aget, quando in semeti um per u erit trincipium, σ sui ipsius partem , quae dux est, ct antecestis: hoc enim est quod eligitur.
CVM disseruerit de consultat one, tot iis rei magIs declarandae cautaconfert Inter se,quod in consultationem venit,& quod. ceteris postliabitis, de quibus quaesitum fuit, probatum est,& melius quam illa quae reiecta sunt,existimatum ae magis denique illi fini ad piscendo accommodatum : ostendit igitur quibus in rebus ipsis inter se conueniat:& in quo eadem discrepent. Primum autem inquit, idem prorsus illa elle, nisi quod, id quod antepositum est reliquis ex illa deliberatione . definitum iam, certumque est: id quod probat natura ipsius, vique euoluta: este enim inquit ἰpsum id quod existimatum est aptiuς cunctis prius, quae venerunt in deliberationem, ponderatis: hoc autem ratione confirmat, quae ducta est a signo: dicit enim : desinit namque unusquisque amplius quaerere, postquam in semetipsum perduxerit initium eius facti ε, suique ipsus partem illam, quae dux est, x principatum in hoc obtinet, cessat inquam tunc quaerere: inuenit enim iam, quod accurate inuestigabati partem autem illam esse inquit, cuius ossicium est, hoc moliri.
planum autem, Cr apertum ess hoc ex prisiis rebus ublicis, quaι Homerus imitabatur reges enim ea,1uae prius ipsi elegerant, nata faciebant tepuis,