장음표시 사용
171쪽
x D N E M hunc, & quomodo res conscitur; cognitum iri ait: perspicuumque futurum, rerjectis antiquis rebuspublicis, rationibusque regendi, vetere illa aetate si uitates; quasi r reas re spublicas significat, Homerum imitatum fuisse: qnare mos. Institutum earunt illic aspicitur: neque enim aliter hoc cognosci poteration enim litteris proditae respubli- cae illae fuerant: facit enim poeta, ut consuetudo ipsorii in temporum erat, reges renuntia- 4e multitudini, quae ipsi, secum deliberantes, elegillent, ut ipsa illa confit mater, ae se ea stoditur amelle, ita tamquam promitteret.
m sit autem, quod restat eligere, quiddam, de quo deliberatum sit, ct cuius Upetitio excitatur e numero eorum, quae nostri arbitriν sunt, electio esse debebit appetitis eorti, quae in nostra potessare sunt, profecta e deliberatione e deli
beratione autem, quae habita eIt, cum eximmauerimus, appetimus quod νο-luntas nostra iubet.
os TtNDIT, quid sit electIo desinitque ipsam Atli huic loco accommodate; definitionem ipsius eliciens e superiore definitione eius,quod a Miatim vocat, idest illius, quod post de liberationem , deterioribus partibus reiectis. probatum est: eum enim inquit illud sit, de quo deliberatum est, quodque sui appetitum gignit in animis noliris r appetitum inquam rerum, quae nostri arbitri j sunt: electio quoque inquit erit appetitio, orta a deliberati ne rerum, quae nostri arbitrii sint: hoc autem declarans, inquit: postquam enim delibeseratum,existimatione a nobis facta: cognitoque veriore consilio, appetimus ipsum, ut deliberatio ipsa suasit. Eustratius adnotat in quibus alii libris pro , inueniri scripturu
Electis igitur quiά sit, traditum a nobis sit crasso quodam modo, . cire quas res versetur, set eandem quiddam eorum, quae faciunt ad finem . .
C 'o NCLUDIT Aristoteles,amrmans a se expositam esse electionem Gallo modo: signifie tum inquam . quae sit materi , in qua versaturi, ei teque ipsam earum Icrum, quae referuntur ad finei neque enim alia de causa deliberamus, nisi ut peruenire possimus certa via ad id, quod consequi cupimus.
luntatem autem finis esse, ictum est: ridetin autem, quibusdam quidem Ioni jsius esse: ali s autem eius, quia Udetur bonum.
C v M exposuisset, quae requirebantur ad id , quod sponte si, & ad electionem declarari dam pertinebant. modo se iam tradidisse narrat, velle eos homines sinem 1 deside to que incensos este ipsus adipiscendi; eaque de causa consultare, mInime eontentoq eo gnitione rerum, quae perducunt eos ad eum finem, si incubuerimus postea in tria, eis igῖtur hoc satis plata um,apertumque est non tamen adhuc Omnis scrupulus euulsu ue- stabat enim praeterea controuersa non pario:sunt enim qui velint bonum illud quod e sultando inuestigamus,esse verutra bonurmeximant alii, qui arbitrentur nos quaerere id bo num quod nobis boni im videtur, si ciemqite Iantum eius rei habeat.. Disterendum igitur de hoe sibi putat antequam tamcn hoc aggrediatur,exponit, quid usu veniat,comiteturque his de illis, inter se grauiter distentientibus.
172쪽
In III. Librum Aristide morib. I 43
venit autem his qui cum cadere sub voluntatem ipsum bonum non cadere sub voluntatem id, quo xuit ille, qui nou recte semit sibi faciendum : si enim cadet sub voluntatem, erit utque bonum: fuit autem , si res ita tubi,
PR. 3 M v M Indicat, ii id usu veniat ijs, qui putant velle homines verum bonium: esse autem ipsum inquit,quod non cadit in voluntatem, neque tale existimari debet id quod vult qui non recte eligit neque ratione in hoc usus:si enim inquit tale est,ut merito vocari possit δου - ν, cadatque in voluntatem, necesse est, ut bonum iit; sitit autem, quod aliquando contingit: tierique potest,non solum,minime bonum, verun etiam malum ac detrimentosum.
Assautem rursus qui dicunt, quod speciem habet boni , cadere sub volunt rem, non extare quiniam quo cadat natura sub voluntatem , sed quod cuique Nidetur: aliud autem at videtur, etsi forte res ita contingat, quae sunt inter se contraria.
I ii quod incommodum Incurrere, monstrat, illos,qui censebant velle homines id quod apud ipsos specimen boni haberet, esseque ipsum ait A, . , atque implere voluntatem eorum; - incommodum autem est,quod ita nullum inueniretur, quod sua vi, naturaqile exreteretur ab hominibus,dignumque taret per se, quod mortales vellent, sed singulis tale esset, quod appareret, taleque ipsis videretur: Quam insulsum autem esset ita credere, declarat,dicens, quia species rerum in animis, iudiciisque hominum, ac diuersis ingenijs,Variae sunt: magnopereque inter se discrepantes': his namque, exempli causa, voluptas summum bonum videtur: alijs autem graue malum, ac pestis quaedam mortalium. Quomodo igitur . quae tantopere inter se dii lentiunt, speciem'ue ita diuersam haben eadem existiinari possunt tvsu enim in aliquibus venit, ut non solum diissimilia sint, sed aliquando etiam penitus
Si autem haec non placent, numquid dicendum ess,simpliciter quidem, σν ritatem flectantibus, cadere sub voluntatem verum bonum et singulis autem hominibus idquod feciem tantum eius habet.
C v M exposuerit sententias eorum,qui de proposito,fineq; voluntatis locuti merant, ipsasq; sust utillet quid sui iudicij de ipsb sit, aperit: inquit igitur . Quod si haec minime placent, probarique merito non pos Iunt: sunt enim absurda nimis, diuidenda Griaste sentetia est, dicendumque simpliciter ac vere, expeti votis bonum ipsum, quodque sua natura tale est, quod si non manemus in natura ipsius, attendimusque sensus personarum, mutanda sententia est, dicendumque a singulis hominibus expeti, quod videtur ipsis bonum: capitq;
173쪽
Studios igiturino erit, quod verum s ectanti tale est: improbo autem , quodlibet, veluti in corporibus: bene namque constitutis salubriasiunt, quaere talia sunt: valetudinarys autem longe alia. simili autem modo amara, dulcia, oe calida, oe grauia, oe singul e aliae res.
P R o B o autem viro ac studIoso bonum etIt, quod vere bonum est; homini, illoso quodlibet, quod scilicet accommodatii in sit prauo ipsius ingenio,ac moribus. Vt autem rein ape riat magis atque illustret, simili corporum nostrorum utitur: quando cnim inquit integra ipsa sunt ac valent, iuuantur cibis salubribus:sibique accommodata sentium ca, quae vcre, r& omni tempore talia sunt,contra illis,cum incaderunt in morbum, alia salubria sunt. Vt autem mutatis corporibus, eorum longe alia sana sunt, ita etiam variantur sensus: quae namque prius dulcia erant, amara fiunt, eodem pacto calida & grauia non semper eadem existimatur, scd eadem de causa iudicium. quod gi de his, immutatur,ouod in ceteris citat rebus usu venire signiscat, qios non appellauit.
Studiose enim singulas res exis at recte, min singulis rebus,dierum ipsi apparet in uno quosve enim halitu propria sunt,m honesta ατ iucunda Erimum trae in fortasse ludiosis homo: quod vim habet se, siciendi i
gulis rebus Esum verum tamquam norma, o mensiura sinum .
o o s. addit, aliquis quomodo remedium adlii beatur huic malo quaereret, & quis sit ille, qui existimare vere pollit de tam incertis rebus,tradit hunc esse studiosum virum, qui recte iudicat de singulis rebus, atque in ipsis sine ullo errore verum videt: nec fallitur specie, silmilitudineque rerum . Admonet etiam . rei magis explanandae gratia, quanta sit vatietas iudiciorum in singulis habitibus animi, atque insciiijs mortalium : singulos en in habitus habere inquit, lita quaedam α propria, hone ita , ac iucunda, quae non facile al quis distinguoret, quamuis non omnino rudis sit. & imperitus rerum: mirum tamen ei e inquit quantum in hoc praestet studiosus,quem effert summis laudibus: vere enim ipsuinaifirmat cite in omnibus rebus explorandis , veluti normam quandalia , ac mensuram . Vt autetra transato verbo utens aio Aristotes s vocavit studiosium virum quod4nstru-nientum est multarum artium ; nec linit iplas errare, ita etiam Halicarnasleus in L 1 ca de Ipso, quem mirifice laudat, inquit, κά rie γω . . . e κανω ι sed etiam in eadem vita multo infra, non contcntus hac translation', ait de Codena; οἱ ν m κανο ια et δἰoin m me 'taro. ζωις,.. in 'sed quis nessela, M. quoque C ceronem sirorum seriptorum Tir Dein suum vocasibὶ interpres Graccus valde incertus ac varius fuit in declarandis verbis his auctoris; καθ ας- , . D. & quae sequuntur. Primum enim, inquit, intellexisse itulum , quibus appetimus, gustamus videmus, ceterisque sensibus: deinde, non omnino fidens huic sententiae, atque id non sine causa, ut arbitror, fieri posse putat, ut intellexerit cunctas morum virtutes, veluti temperantiam, fotaptudinem, iustitiam, celeras quia est ictae habent sua quaedam, de propria bona, atque iii unda ; sed tertiam etiam explicati nem addidit, ut accipi debeam hic nomine Q. , artes, quae de ipsae habitus sunt, quod
In multis autem fastacta n sci xi detur et voluptatem : cum enim non sit lenum, esse si etμη sumunt igitur iucundum e quod est, tamquam lonum dola rem autem, ramyram malum fugiunt.
174쪽
AnM ONE R. x ctiam voluit, unde existat illa error: assimi atqtie proficisci fallaciam hanc a voluptate, quae . cum bonum non sit, speciem bo praese fert. allicitque ad se inultost natura enim haec est mortalium , ut expetant, sumantque saepe quod iucundum est,quas bonum,uitentque ac fugiant dolorem &molestiam tamquam malum.Non tamen quidquid iucundum est, idem bonum est contraqiiσcuncta, quae dolorem aliquem efficiunt, eadem mala existimanda: quod enim inde nascitur ponderandum eiu . π
ccum eddat igitur sub voluntatem finis, consiι uaria autem far, oe elecῖio ιδ his, quae pertinent, ad finem, aritiones , quae fiunt circa res his, ut electio mon rar, feri debent, ae sonte iaminiurari: functiones autem virtutum cir-
prvos T longo ambitu, firmisque rationibus, quas repetit e sententi js iam explicatis in nostra manu potestateque eite, feri nos bonos ac malos, contra sententiam quorundam qui, sibi indiligentes, vindicantesque se ab infamia ac paena, alterum horum probabant: alterum vero non concedebant: inuitos enim & coactos homines peccare aiebant . Inquirisitur, cum finem velimus, statutumque Iam in animo habeamus, elle illum nobis petiequendum, consultemus autem , atque Eligamus ea, quae Perducunt nos id eum finem & quae agimus in his administrandis, ac tractandis, quae 3ου LU, dc atrvi sta vocavit, idest de quibus consilium cogimus, de quae postea, ceteris reiectis, gerenda nobis statuimus, ut finem nobis propositum consequamur, ait geri a nobis, ut suadet electio, ae sponte facientibus; additque actiones virtutum, idest quae facimus secuti auctoritatem ipsarum in his rebus consistere, ac mane e .
Anauro autem adseris eu σ virtus: simili autem modo, oe vitium : res enim in quibus agere, Gae non agere in nobis positum ess, oe in quibus non, πin isdem ira 3 quapropter si alere, quod honestam e B, in nobis situm ess, m
nan agerem nobis situm erit, quia turpe eu, ct si non agere quod est honestum, positum in nobis G, magere; quia rurpe est, postam in nuu . si autem in nolis res honestar agere , turpes: simili autem modo cir non agere hoc auteni nihil aliu es quam bonus esse ,σ malos) in nobis erit probos esse, GR malos .
Ani v N ira ut In potestalemostra est virtus, Ita etiam eodem pacto, vitium: quod constratuit assirmans, commune boc esse omnium rerum, ut quae arbitrij nostri est facere, ea 'dem non facere nostri itidem arbitrii sit, & in quibus uti possumus negatione, dicereqtie ipsas non este, in ijsdem etiam affirmatione:quibus ex sententijs cocludit, si agere aliquid, quod honestuin, praeclarumque sit,in nostra potestate est: nbn agere etiam illud nostri ar- Tbit iij suturum, quod turpe est: eodem pacto se rem habere dieit in his, quae recusamus iacere. incipit enim ab Lis, quae recusemiis facere noli sine culpa, cum honesta lint, quae cum arbitrii nostri sint, eadem illa inquῖt, si facere voluerimus nostri arbitrii futura; quod turpe nobis erit, si gelletimus. Elicit autem ex hac disputatione illud, quo animus serebati, & cuius demonstrandi causa , minute subtiliterque de his rebus disi seruit, si voluerimus , licere. uobis esse moderatis viris e eodemque pacto prauis a N nam
175쪽
4 6 Petri Victorii Comment. li
nam ita se gerere in rebus, ut significauit, nihil aliud esse inquit, quam factis declarare, se , probos homines esse, siue improbos.
autem neminem Ponte sua esse prauum , neque inuitum beatum, νfmilei, en Me quidem falso: hoc autem ero: be τατ enim nemo intratus ' se
uitas autems ome contrahit ur.
V , n ta A et diduersari suo iudῖelo Aristoteles sententiam peruulgatam poetae , quire exustimauit oportere se sitam refellere: si non totam, partem tamen ipsius , qua valde dissi n-- riebat: cum alteram probaret, inquit igitur. Nullum bona idem sponte sua prauum esse: is neqtie Inuitum beatum,cum geminum sit: alietum horum falsiisti videtumlterum verum: statim autem significat, quod falsum putat, & quod verum; beatus cnim inquit nεmo in vitus est: prauitas autem sponte suscipitur; volentesque homines in ipsam incurrunt. Versu prosecto continetur sententui, cui ins partem consu a Philosophus: poetae tamen no-inen indicare non possum; nam poetae verba esse plane intelligi poterat, nisi extremum senarii deprauatum prius suisset;accedit etiam testimonium Plutarchi, qui iis psum citat: vidi enim volumen ipsius, calamo scriptum,in quo libellus hic etiam foret) inquit
enim, Δ, iis δεῖ πυηyῖ πiati , a te, , οῦριις ι - πει t; . cy' xκων, μακα , cum pio νοῦκ legeretur quod nomen decurtatum aptum est rationi poetarum . Cum autem receptam legionem huius Aristotelei loci, huc usque secutus sm, quam in omnibus S excusis , & scriptis libris inuenerim, nunc alterius mentionem faciam, quam cognoui indicio Graeci interpretisi narrat igitur ille, ipsam nonnullis probatam fuisse, quae sane. littera nulla a superiore discrepabat, sed tantum sono vocis: cum prima sui parte ac )tum. ipsum haberet, unde nascebatur, ut longe alia notio eius Gret: enim valet miser & calamitosus, cum in extrema sellaba graui valeat ut omnibus notum est, homo prauiis: nam fgnificate aris. γ, quod dixi, exemplis ille optimorum auctorum, Hesiodi, & Epicharmi confirmat, etsi id olascurum non erat: factum autem ita est, nisi fallor ut non detector sortasse lectio postea repudiaretur, auctoritate Ipsius, 'cul, ut opInor, non tantum tribuI debuit:magis enim reptagnare videtur beato viro miser, & oppressus grauibus malis. quam improbus;esteque s αἰτιλ- eius nominis magi rtum, quam alterum illud : id quod etiam videtur Carolo Oricellario, amieo meo si immo, α variae, ξrauisque omnis doctrinae perito homini, cuius ego iudicio multum in his meis sciiptis usus sum 1.tsi prati insquoque, vitiumque in opulento viro reddere ipsum miserum solet, quod ille praeclare in testigen , utrique lectioni locum esse censet'. Addere etIam hic libet, cum citet interpres huius Aristot ei libri,quicumque ἰlle fuit, testimonium Hesiodi quod o pus ipsius vetustate amissiim est, pro .υ- , Perperam lesi apud eum c. c. veluti etiam apud interpretem pingari.
An de his, quae modo dicta sunt, amii Mum ea, neque dicendum hominem principium esse, neque genitorem actionum . quemadmodum en libe
rorum . TAM QI A M reuocat in dubium, quae modo dicta sunt, cogitans Inveniri posse aliquem, qui haec minime credat quare ructus incumbit in ea. Miratur tamen huiuscemodi quempiam inueniri, qui superioribus argumentis persuasus non sit:& tamen, quia tanti m menti reserat, nouis quasi sagittis configere ipsum studet. Quod igitur inquit diximus, aut probari debet, aut ea, quae modo statuimus, dubia adhuc. dc incerta sunt: g murque fateri.hominem non csse principium, neque effectorem, auctoremque suarum actionum, quod nos censemus, veluti parentem suorum liberorum.
176쪽
In III. Librum Aristide morib. 14 γ
- si haec plana, apertat sunt, neque halemus ad quae alia principia perducamus praeter ea, quae sunt si in num quorum crinitia in nolis sum, i a quoque in nabis, . Ponte nostra geruntur.
Pacis Ax ita se rem habere, ut significauit, primum a contraclo,deinde auctorἰtate lapientum,& aliorum huiuscemodi signorum: inica inquam esse nostrarum actionum,consiliu, electionem, ac voluntatem: Quod si haec inquit, patent, satisque plana simi, neque valemus facta nostia referre ad alia ulla principia praeter ea, quae sita sunt in nobis credendum est,quorum principia sunt in nostra potestate, quae inde prodeunt, & ipsa quoque esse in nostra potestate : s ponteque a nobis administrari, non ab inuitis geri. Tobm: A' Loota Verriinora, Ἀ i α ζψ η Πον, 1. υτέ ραπων πων νορολπων r
Mure videntur, tamquam testimonio suo, confirmare ea, quae fiunt priuatima singuia hominibuι, . ab ipsis legum scriptoribus castigant enim, puniunt eos, qui admittunt improba facta, exceptu istis,qui, vi i s actibita, fecerint, siue propter ignorantiam, cui in i sibi causa non fuerant: eos autem , qui res
hine etesserint, honorant, veluti hos impulsuri, illos autem trahitituri. M- sui ad ea agendis, qu/e mari a litri' non sunt, neque sonte geruntur, nemo
iv Iis, quasinthi tutilitatis adlaturum ei sit, persuaseum quempiam esse, nec ear, aut doleat, aut esuriat, aut aliud quippiam huiuscemodi: nihilominusonium patiemur i a.
Cir AT testimonium cunctorum paene mortalium,qui singillatim de hoc secum sentIunt. seorsumque iurisconsultoruin, qui legibus suis uniuersam ciuitatem, gentemque aliquam excolunt: ipsos enim ait, videri eiusdem animi, iudicij que est e, cum puniant eos, qui admittunt aliquas culpas, exceptis illis, qui, siquid improbe umquam faciunt, necellitate stibi imposita id faciunt, vique adhibita; siue ignoratione ducti illius facti: cuius inscit Iae Ipsi tibi ipsis causa non fuerint: hos enim non adiuuat, neque liberat malo, dicere,se nescire id crimen cite. Adiungit autem eosdem . eodem consilio, quod stat in aperit, honorare illos, qui praeclarum aliquod, honestiimq; facinus gessierint, sperantes se ita hos, exemploque ipsorum ceteros ad eadem secta iteranda inuitaturos: contrarios autem his, & qui turpiter se gesterint, ab ea vita reuocaturos. Cum utatur autem auctoritate eorum, qui ses scripserunt. notum est, Solonem, qui fuit unus ex illis, remp. duabus rebus contineri dixisse, praemio, & paena. Demosthenes quoque in Leptinem, cum dixisset, operam dandam, ut cunctae leges rectae sint; in primis illas addidit requiri, ut persectae sint, quae valent ad remp. augendam,vel minuendam,quas assirmat elle illas,quae honores tribuunt illis, qui iuuerint temp. yaena assiciat autem, qui contraria praestiterῖnt. Contrario quoiaque utitur ad idem constituendum:neminem enim extare affirmat, qui hortetur quospiam impellatq; ad ea gerenda, quae nostri arbitrij non sunt, neque sponte ab hominibus administrantur: intelligunt enim inquit. cuncti, se operam perdituros, & rem, quae exitum non habet,temptaturos:quamitis enim oratione sua persuaderent aliquibus,quod volunt, inuenirentque, qui id apsrederentur. illud tamen totum inane foret, ac nihil prodestet. Quomodo enim aliquis faceret, si calore premitur, ne caleat; aut si dolet, ne doleat, siue is esurit, ne esuriat; huIulcemodique alia perpetiatur: neque enim potestatis humanae
est liberare se stati in his malis,ut vult; alijs enim rebus,remedijsque opus est. Ni Καὶ
177쪽
Nam cum accedunt ad plectendum aliquem, cui ob ignorationem pectinis,
puniunt eum solum, qui visus ipse sibi i causa fuisse ignorationis: veluti si=jι
duplices paenas: principium enim immo eue in sua elum potestate positum erat, ebrium non seri: hoc autem eos fuit ignorationis in eos quoque animaLuertunt, qui ignorant abfui eorum , quae legibus definita sunt, quaeque scire epus eis, nec di talia sunt: eodem autempanio oe in ceteris rebus: quaecunque propter incuriam ignorare videntur, tamquam in i s positum fuerit minime gnorare: erat enim in i s siuum adhibere curam .
I Nar TvetvM Iudicum,magistr tuumque Omnium declarare hoc etiam docet; qui paς-na assiciunt eum, qu; ob ignoratiam rei illius aliquid improbe fecerit,si cognorint, causam ignorationis in ipso manete: ipsamque Ortam negligentia hominis; vellit Iait thmulentis duplicem paenam imponunt, si labeserint aliquem eo tempore cinitium enii eius iniuriae inde osectum est; in sita namque manu is positum habebat, non se vino obruere t Ois autem nescit vinum, si copiose est s bibat, hoe praestitie quod causa sitit eius ignorantiae. etsi autem plures hoc seruare inquit,unum tamen auctorean suille huius laveritatis Pitta cum inquam, notum est;quod ipse. 5: in II de rep.& in II. it dem de arte dicendi commemorauit. Adiungites am eosdem animaduertere in eos 'iii ignorant aliquid eorum, quae eius loci iuben aut vetant: illa enim cognosse oportet: nisi valde obscura. & perdicscilia seerint: hoe enim valeret aliquid ad eos purgandos; narrat etiam iudice, eodem pa- mistimare de ceteris,quae ob ineuriam facta Herint:ipsam enim quoque Gnient a culpa illorum natam inscitiam, atque iniuriam.
Sed fortasse talis est aliquis, is nullo pacto querissiligentiam in hoc adbib re, verum, quod tales evaserunt, culpa in ipsis ese, qui vivunt molliter, quod iniusti,*el intemperantes sint quorum hi quidem improbis factis Iant operam, hi vero inpotationibus, huiusi modi voluptatibus vitam conomunt. qualia namque fuerint, quae sunt in singulis fritis , tales eos reddunt, hoc autem planum far, siquis attenderit eos, qui meditantur, quomodo se gerere debeant
in singulis contentionitus, aut factis non cessant enim ea obire ignorare igitur e muneribus ditis circa singulas res gigni habitus, hominis en carentis admo
Iu Dic Ar, quid asserret aliquis, qui omnino vellet hos purgare,& paena indignos esse ostendere insulsum saue illud,& nullius momenti ad eos paena liberandost cocederet enim rectam futile, ipsos incumbere in ea perdiscenda, quae non sinerent illos errare: verumta- incn diceret, horum aliquis inueniretur, qiu pon i osset serre hunc laborem; neque susci- Pere
178쪽
In III. Librum Arist. de mors b. lψ9
pere tantam curam,ut ea perdisceret: θ: in illis meditandIs se exerceret, unde statim acriter auctor refellit hanc orationem r magisque premit, non curei, qui paena liberare nocentem volebat, sed illum ipsum, qui tantae inertiae, incuriaeque assinis erat: inquit enim hiatu seemodi omnes sibi ipsis causam mille, quod tales iarent, quia vitam eam amarent ac col rent, unde tales necellario euaderent, quam vitam deprauatain & facile omnes deprauare valentem, diligenter describit, de ponit nobis ante oculos. Ita ego prorsus arhitror, hunc locum elle aceIpiendum; nec tamen me fallit, duos magnos Latinos interpretes horum liabrorum aliter se hos defendere conatos esse, de ad naturam eorporis, humoremque, quo constemus, rem contuliste, causimque huius nostrae imbecillitatis esse volui sibi & tamen, s auctaritatibus standum seret, quod non puto, meeum aperte ficit Graecus interpres t in primis autem ex verbis Aristotelis hie sensus et Ieitur. Postquam autem satis illos accusa-uIt. monstrato lante & origine eorum vitiorum, addit, planum cuique δc apertum esse posse, tales reddere homines eonsuetudinem vitae. ac studia. quae coluerint, liquis attenderit morem eorum, qui se exercent in aliqua arte . atque actione r ineditanturque, qu modo in ea praestare aliis pollinit cuncti enim tractant illa ipsa: aecurateque veriantur
prius In illis sectis, & ita meliores fiunt. Ad extremum inquit. quod declarat huic ignorationi ignosci non posset nescire autem ex stud ijs frequentatis omnis rei habitus gigni, proprium est hominis stulti, & qui plane tensu careat. X αλογν, - αχυ 'm. pG: ηὐν ακολας τροπι, α H.
mplius autem υ acuum est a ratione ac sultum , eum, qui iniuste aliquid agat, mile iniussum esse vel gus intemperanter vivat, intemperantem e si aurem non ignorans aliquis agis ea, rari e cietur iniuctus , sonte sua initi
Hoc etiam argumento coarguit turpem errorem eorum, & apertam stultitiam: ductum auiatem est a conseruata serie actionum ad habitus: qui enim incumbit in aliquam rem, crebroque gerit quippiam, unde gignatur habitus , mirari non debet, si postea ex frequentibus illis act bus, sibi temperare non potest a rebus illis agendis, nec tamen inultus existimare debet se ea gereret in quo enim causa manet alicuius facti, in eo etiam causa est eiu , quod inde sequitur: Inquit igitur. Praeterea ratione caret, qui gerat ea, unde iniustus sat, nolle fieri iniustum hominem 3, quemadmodum etiam qui libidinose, intemperanterque se gerat, nolle fieri intemperantem: si autem inquit minime ignotantia ductus, verum intelligens quod agit, administrat, geritque, quae iniusta sunt, sponte sua, non inuitus , iniustus erit.
Non l.imen sianculuerit in hoc voluntatem, iniustus iam existens, demet, atque erit ιussus. neque erum qui aegrotat, simus resilia contigit dote aegrotat, ruontinenter suos, neque obtemperans medicu tunc igitur licebat ipsinon de rotare. postquam autem se proiecit, non amplius licet: ν eluti neque is, qui lapidem aemisse, actuc jse potest reuocare ad se, tamen in imo positum erat manu capere, ac iaculari principium num in ipso sic utique π iniusto homini , intemperanti ; initis licebat ipsis non feri tales, quapropter tales sum Ponte, folluam autem tales facti sum,non amplius licet.
179쪽
V T in manu positum esse cuiust ibet fgnificauit, seri ipsum iniustum vIrum, si voluer l, ita
nunc docet, postquam iam talis euaserit, non licere illi exuere vitium, vitaeque illi, fagitiis inquinatae, terminum figere, ac conuersa ipsa,iustum hominem fieri r quod confirm texemplo aegrotorum: neque enim inquit qui in morbum incidit, ii voluerit valebitimo bumque a se statim depellet is tua culpa, volensque aegrotauit, ut saepe usu venit, vitam intemperatam colens, 5 non obtemperans medicis. Ostendit autem tempore ipstina et ratie r initio enim licuiste illi non aegrotare, postquam autem se quas ei adit, & omnem euiam suae salutis abiecit, non obtinere hoc posse, hoc autem prorsus planum saccre, de declarare volens,altero inniti utitur, valde apto ad rem illustrandam. Veluti inquit, neque ille, qui dimisi lapidem, amelius ipsum reuocare ad se potest, & tamen potestatis illius erat,arbitriique, non capere ipsum , atque manu dimitterer initium enim inquit totius rei in ipso collocatum erat. Cum simile exposuist et, ostendit illud liac quadrare i idem enthicontingere inquit in iniusto homine, atque inteinperante i in illo enim licebat ipsis tales non ei radere, quare sponte sua inquinati sunt ac deprauatirpostquam autem tales sua culpa facti sunt, quin facti sint, feri non potest, neque immulari facile valent. E si nullius momenti est ad sententiam auctoris variandam, tamen admonere libet,videri Arretinum,& Argyropylum pro legille λαῆ-, cui lectioni non solum locus est, verum etiam inuenirentur seriasse aliqui quinus magis ipsa placeret: antea enim sumitur lapis inranii,postea iacitur: nam quod hic antecedit, uiori, non seniseat tectile in aliquem lapidem, nutantum cinistile manu . quod non minus conuenit huic loco. Apud Aristoplianem sane Atavi, cui, excit si libri habent, cum sitiuscemodi quiddam ostenderet: ο A Miti A4M'-e. die j.si, i ii οῦ vidi etiam plures veteres libros, in quibus Iegeretur. λ, M, t non loquItur autem hie Aristoteles de aliquo. qui inimico plagam initi ere voluerit a sed qui tantum manu lapidem teneat ac dimitiat. Qui tueri vellet exculbrmn scripturam dicere so ict hic λαβώ, εα ει α dictum elle .a παρα- 4 , ut supra inquit ΚΔ τ. sed nimis multa de hoc.
Non solum autem ana mi vitia strete contrahuntur 'γerum etiam corporis in non nul)is, quos etiam incλepamus eos numque qui natura turpes sunt , nemo increpat: eos vero qui corpus non exrecuerunt, i , curae nihiI in boe
tem nemo enim objsit caecitatem et,qui natura caecus sit siue ex m. Orto, ut a I
nere Iea potius miseretur stos se eum , qui Ol vinolentrum, Pelusiam quam
prum Intemperantiam lumen oculorum amiserit, omnis His mortaluIncreparet ritiorum igitur, quae sunt circa corpus, quae sunt arbitriν nosen repre
henduntur, quae vero non sunt artitry nonri minime, quod si hoc eodem pacto se latet,e γiti ista, quae increpantur, esse delent in nobis.
ADiutici T. quod ad finem situm constititendum δe Ipsum plurimum valet. Non solum animi vitia sponte a nobis suscis i. verum etiam corporis deprauationes, quare merito id illis on ici; etsi non omnibus. sed illis tantum, qui culpa sua in eas labes inciderunt: si noautem aperit, qui sint hi, quod signum est , consensus hominum, qui acciri ant hos at Velitiden quos intelligant culpa sua aliqua deformatos ella ac manco : cotra auetem inquit minime insimulanteos, qui natura turpes sunt, sed illos, qui, inertiae dediti, de laborem se exercendi fugiente Meformes euaserunt,quod quemadmodum deformibus usu non venit, ut contemnantur, Δ spectaculo finia iraeli in illis, qui bccilli, siue turpes, de ineu bro
180쪽
In IlI Librum Arist . de mors b. J P
bro aliquo capti sunt: nemo enim inquit, qbilceret caccitatem ei, qui caecus natus esset, siue ob morbum,vel ob vulnus acceptum in bello, siue dum honesturnali suos factum gereret,ut Lycurgo Laconi viii venit qui, ne dii inde maculae aliquid acciperet, magis clarus& illustris ob id euasit ut Philippo Macedoni quoq; contigit. Alexandri patri.qui ab acerrimo ipsius inimico Demosthene, aliquado e noluine magnifice laudatus est: Aristoteles tame inquit,eos, qui viderent, potius quam ei obiecturi essent, ipsum miseraturos. Adiungit autem contra illum, qui, quia vinosus est, foediores oculos habuerit .aut penitus usum eorum amiserit, cunctos siolere ipsum irridere, ac vituperare : irridemus etiam illos, qui ob morbum,quem nos Gallicum vocamus, faciem deformatam habent, cum exploratum si, illum morbum, nascita meretricijs amoribus,& turpi intemperantia. Argyropylus non ex pressit ubi auctor appellat eos, quos non inum illamus, etsi aliqua sui parte corpus vitiosum habent, quando intelligimus ipsos non sua culpa vitium illud contraxisse, & si ne non sine causa videtur id fecit te: supra enim eos nominatat. Sequitur tamquam peroratio, & conclusio extremi huius documenti; quo repetito inquit, si hoc solidum est, nec labefactatur, sequi, ut in alijs etiam corporis labibus ac vitiis reprehendamur,quibus pote
ramus carere, cum essent nostri arbitrii: quae vero non essent nostrae potestatis, in his minime accusemur.
Si quis autem dixeris,cunctos morωles expetere id quod i s videtur lonum rnon tamen in sua pote rate haἷere,*t hoc magis quam illud, tale 'sis videatur,
sed qualis qualis 3 inquisique sibi videtur, talis ei finis videtur quidem igituris 3ui ue si i habitus aliquo mori causa, auctori ea, ut vi auturβι erit
v i neta A T accuratus doctor restare quiddam, quod arriperet, alῖquis, qui sibi aduersari vellet; quare extorquere etiam hoc c manibus illius voluit: inquit igitur. Quod si quispiam diceret, cunctos mortales appetere , quod ipsis videtur bonum , non tamen in ipsorum potestate situm esse , ut hoc, quod rectum est & oportet facere, ipsis magis, quam aliud videatur,verum inquit qualis quisque ingenio ta moribus est, talis ipsi finis, bonumque videtur: hoc autem aiebant, tueri volentes cos, qui peccassent: negabant igitur tantam vim & potestatem homines Labere, ut verum serti per bonum perspicerent. Hos Itaq; statim refellit Aristotcles dicens, si singuli mortales, incumbentes in hoc, in se postumhabent parare sibi animi habitum, quem voluerint, idest fieri Hrtes, tempetantes, liberales, cur non etiam valent, studio adhibito, consequi hoc autem supra probatum est, ut facultatem adipiscantur,verum in rebus existimandis videndi,& nullum errorem in hoc capiendi, quod certe facilius est.
Si autem nemo Hi causa erit improbe aliquid faciend sedob ignorantiam sinu haec agit, existimans, es, oe facultate ho um sibi quia optimum in vita ea adfuturum suis autem Upetitio non stonte suseipitursed opus est natum esse,
tamquam oculum habentem,quo recte exictimabit, quod vere lonum eis sumet , eu ingeniosus is, cui hoc pulchre a natura datum est quod enim optimum