장음표시 사용
231쪽
niam alicunde capit Is patrimonium auget: paratq unde benignus esse possit quI vero di largitur amittit partem ipsius. Sed his relictis,u Ideamus quae modo aucior traditi cum enim significas simateriam esse huius virtutis quam dixit, probat hoc a communi iudicio, sententiaque hominum qui haec attingunt:aliquandoque de ipsis sermonem habenti eum enim co mendare quempiam volunt ornatum , ut opinio est, hac virtute, laudant eum. non quia se recte gerat in rebus bellicis, neque in iis, quae laudi dantur temperanti viro. sed quia ossicio fungitur In dilargienda, cogendaque pecunia:magis tamen intelligi quen piam liberalem esse assirmat magisque ipsum constiturin recte tribuenda,qualia in eodem etiam pacto, honesteque sumenda pecunia . Cura autem nona ine usu solet in stendenda materia huius virtutis, quae vox proprie nunc nummos, pecvia iamqWe significat: testatorie capi velle ipso cete si etiam partes patrimo I vehis vestInienti Phq usui. anulum vas omneque demum huiuscemodi,vnde fructu ,utiasque aliquis capiatur. Ani maduertendum autem est enm reiecit ab ossicio liberalis materiam pro lain fortitudinis,& ten erantiae min; meq; laudari benignitatem dixisset on illa lactataciaiditque. Mutam e . ari quam virtutem iriis signiscare voluerit, cumque extiterint, qui iustitiam illi acceperint, valereque putarant in iudicijs cogitandum magIs de hoetiit limri o nisi ex Istimare valet 'in q; existimationes de aliquibus rebus fictae appenititur,chios ommunius est, quam iudicare de lite, causaque aliqua forens : sic enim quoque accepit hoe verbum in I I I de moribus ad Eudemum, ubi de magnitudine animi pfaecepit dicens.
rumque Iudicἰum facere de bonis magnis, S paruis, laude dignum est. An ita hie loeutus est quia & iudices,& magistratus omnis, si velit ossicio fungi, antequam sententiam serat. secum debet dii genter cogitare de eo, quod in iudicium venit: statuereque, paena ne dignum si, sue absolui S periculo liberari, vi quod antecedit hic pro illo quod sequitur,
Sunt autem, oe pro Ualitas, ct aede alliis circa pecuniis exuperantiae, ψ ege res a istiberalitatem quidem semer appendimus ijs,qui maius,quam
oportet, Eudium ponunt in pecunia quaerenda, oe tuenda prodigalitatem --tem οὐ cimus aliquando complicantes incontinentes enim, qui ingentes siminitus faciunt in inle erantiam, vocamus pro gos.
Os TLN n i T, quae sint vitia in hac quasi materia,quomodoq; vocentur,qui loge abeunt a medio: eum duo autem sint, quod huic commune est cum ceteris virtutibus; prius appellat culpam eius, qiri patrimonium cstundit; unde vocatum cst a minime tuenda re familiari: alteri vero nomen impositum est a s brdibus, dc quod nimis curat rem familiarem,contraq; dignitatem, α id quod conuenit ingenuo, & honesto viro, ipsi par si dilabuntur enim contraria via ac modo. Addit autem, nomine, quo significatur haec illiberalitas consuetudinem semper uti in hoc uno tantum vitio notando: illiberales enim dicuntur, qui plus studiu curaeque ponunt, quam oporteat, in cogenda, & tuenda pecunia: hoc autem non contingere in altero vitio, prodigalitateque appcllanda: duabus enim culpis erroribusque magnis accusandis usurpatur: aliquando enim inquit dicimus ασωπα elle incontinentes h mines ac libidinosios:quiq; ingento iumptus faciunt in explendis corporis voluptatibus. Lusit autem in hae Graeca voce Martialis accusans feminam quae & lasciua foret,& in Gmotibus suis persequedis maenos tum pius faceret. quod inde etiam mirum videri potuit, se cum clici nata e patre. cui videretur nomen impositum esse a tuenda re familiari. Sotae fi-- lia elinici fabulla, Deserto sequeris Clitum marito, Et donas & amas : ἴλεις abis c.
232쪽
In IIII. Librum Arist. de mori b. t 8 9
Quare improbsimi videntur esse: multa enim simulvitia in se continent: non igitur troprie auellantur is enim prodigus est.qus unam culpam in se habet , perdere in am fortunas fas prodigus enim ecti abenusi astute sua, qui suo:itio perit: Ndetur enim perditio quaedam sui tesus e se interitus patrimonj, tam Iram imum vivere consset his rebus, sic igitur prodigalitatem 'accipimus. IZ n D x R t hoc auctori vissim est,quod eliciture superiore sentent a: est enim corollarium, magnopere accommodatum ad homines deterrendos reuocandosque ab hac turpi culpa, cum duplici dedecore laborent . pelli mi igitur inquit, mortales hi sitiit: multis enim li:nal viiijs dediti sunt; quare addidit, non proprie, apteque hi dicuntur x i , prodigique: dignus enim est, qui appelletur, ille qui uni tantum huic culi' ie assinis quae est dii ii patio atque euertio patrimonii. Vere autem huiuscem di hominem ita vocari an irmat; cum κα&r e, alienusque, a sua salute vocari debeat, qui ua culpa per lavi leti irenim ait interitus este, Perditioque sui ipsius, disii patio patrii noni j; quia vita custoditur, manetq; ope.& auxilio harum rerum idest tartunarum suarum ac rei familiaris. Philosopitum vero hoc divine in vita emendanda, optimaque disciplina tradenda, mirari non debemus. cum sertio, apud grauem comicum, idem in mentem venerit: illudens enim ille ero ex aliena peris sona, inquit. Non tu hoc argentum perdis, sed vitam tuam. Post haec Arii toteles inquit, concludens quod dixerat, sic nos in colloquiis accipimus or&rιαν.
' Xertim autem, quarum γυῖs ess aliquis licet nobis js uti recte, perpe
ram : Vrumae autem unum qu: Iam sunt eorum, quibus utamuran vita unaquaque autem re optime utitur, qui tenet virtutem, quae in singulis rebus exi-nit: Or d. viijs igitur opti me utetur ille, qui teneti virtutem , quae eit in rebus pertinentitus ad pecunias hic autem esu liberalis.
sv Mi et quodam in uniuersum verum,cul accommodat quod ostendere vult: illud autem est hanc esse naturam rerum Omni ima, quae v libus immanis seiuniti ae sunt tamquam in strumenta nostrae vitae, ut liceat nobis ipsis uti,& recte & praue. exempli gratia gladio:cui nim tei Inuentus est, utitur gladio disciplina domesticas si rij autem irio utuntur ad Intiocentem sominem obtrimca iduini huiuscemodi igitur elio inquit diuitias.' Addit quoque, ad concludendum necessarium unaquaque re optime uti illum. qui praedittis est intatute propria ipsus illius rei: ex in te ue eam tractare didiciti litare, mi oncm concludens, inquit. Opiliue diuitijs utetur ille, tui virtutem eam tenet, quae In ipsis existite is autem est Ahomo liberalis.
Usus autem pecuniarum esse idetur sumptus facere, oe dare sapere aurem , tueri potius est psi der . '
Rz TABAT quaerere, quis seret pecuniae, reique omnis familiaris usus; psum autem duplicem esse amrmat, qui namque absumit eam in familἰa alenda, rebusque necessariis liberis Parandis, ijsdemque, si facultates Patiuntur, honestis artibus instituendis, is utiturr cter
233쪽
cie pecunia:nec non is etiam qui dono dat; qui Vcro, inquit, quaerit pecuniam, auget patrimonium, partamque rem luctur ac seruat, is rotius incumbit in rem, quae Hαν vocata cit, quam in atque usum.
Quare magis est liberalis hominis dare quibus oportet, quam capere Inde
portet, CT non capere, *nde non oportet.
Noe est plane corollarium,quod Hicitur e superiore sententia : valetque ad Instituendum, Ornandumque liberalem virum e potius enim partes ipsius elle dicit, dare quibus dedet. quam sumere unde etiam licet ; de non capere,domumq; comportare pecuniam Vnde Don ilicet,etsi duorum horum quae minus probari mile ligni ineat in moribus liberalis homini Prius cum laude gerit, alterum non potest attingete nisi improbe, ut capiat scilicet pecuniam, unde minime decet.
Virtutis enim magis proprium e 3, beneficium in alium conferre, 'κm beneficium accipere, atque hone maliqui effere., quam turpe non effer . . Non est autem obs urum ,comitari largitioni, benefacrae, . res honestas ageres
acceptioni autem vene accipere, cz non surpta Gere .
Co NpiRMAT quod modo ait versmque esse probat. pluribus arsumentis quorum a sumentorum primum hoc est: dicit enim proprium magῖς elle virtutis, benescia conferre in alios,quam ipsum aliunde accipere, & lionestuna aliquod gerere rotius, quam turpe noefficere, de si hoc quoque commendatus, sua quaeratur modo de maior Chonόre paclaude. Quod nunc tradidit dehoneltiore mi prae liberalis viri, vique vir turis,.nDii a nisa tantum hac μ; .sita in omnibus . in II , quoque libro de arte dicendi, virtutem definicias , inquit, ipsam esse vim, pol irascirique conferendi beneficia multa & magna nmortales. Pbanum aut cm, M apertum hie eit addit, comitari donis datis de largit leuia beaneficium dare:ne que seiunctuin inde esto polle, δέ honestas res gc cre:accentis vero ab aeti quo commodis & utilitatibus ilicri se Ec nsillam maculani ii irpitudinis admittete: qui e nini cum eget, no repudiat benignitatem locupletis viri ac bznetici,nulli culpae allitii, est.
Ei gratia habetur ei, qui dedit, non illi 1ui non accepit, . laus magis sequitis ipsum
A L T Ε R u M. hoc algumentum est quo idem probat, luctum a more consuetudIneqite limminui qui stratias habent,obligatosque se elle fatentur illi qui dederit aliquid. suaq; eun Ia ipsos subleuarit, non ei qui ab ipsis accipere noluerit; cum hi quoque recte se gerat, i ii id. ii in vacili non sinΠρm inat priores illos masti laudari. A. dam,suod Haro testimonta confirmabo' cos, qui repudiant sensgnitatem alicuius . donaque in e accis et nolunt, aliquando non solum non placere munificis illis. sed etiam apud eos offendere: impediunt enim beneficentiam ipso una ut memoriaς proditum est a M. Cicerone cum die noetati s re ani rem nam secui in otilisset: accipea sire protio ille notitillet . itina lina postquam legatos tristiores vidit, ex Iguam piariem psus accepiti ne aspernari regis liberalitatem videretur.
234쪽
In IIII Librum Arist. de mori S. 19 ID fauilius ea non capere, quam dilargiri suam enim rem eropriami mianus homines effundunt quam capiarit rem alienam .
TERTIVM hoc argumentum est ab eo, quod magis arduum, dissicdeque est; unde et Iam honestius est: pronius enim elle inquit minoreque negotio administrari, non capere ab alto,qui dilargiri voluerit,pecuniam, donumque quam alis munerari. Adiungit autem ,hoc probans:minas enim aegriusque consuerunt mortales,quod siluin, propriumq; est, ei fundere, quam sumere alienum,durum enim videtur, spoliare se suo aliquo bono. 3c quod diu Possederit: in rebus autem molesti si arduisque peragendis virtutem manere, notum est.
s liberales autem appellantur, qui dederunt: i' autem qui non accipiunt, non liberalitatis nomine laudantur, sed non minus iustitiae, fui autem capiunt, neque admodum loguntur .
ARTO hoc argumento constituit idem, ducto a consuetudine sermonA. de quasi communi de hac re sententia liberales enim inquit dicuntur.qui dant de suo aliquid, dilargiuiiturque,quod nomen valde ornat ipsos. virtuteque praeditos signific. it: qui non libeter iu- mutit: nec facile patiuntur se pecunia aliena iuuari:etsi ipsi quoque laudari solent, non tamen ut liberales laudantur Ad potius ut iusti, aut si non nudi sunt omnino a laude liberalitatis: nam quin liberalis quoque officium sit, non sumere unde minime oportet,'dubium non est: Adiungit autem qui sumunt,ne laudari quidem magnφpere sulere, etsi non labuntur nec Peccant, cum casu aliquo Oppreis, non repudiant benignitatem locupletium.
o; ri δε- .Ferme autem maxime diliguntur liberales e numero omnium, qui Virtutis aliquid gerunt Irosunt enim ceteris hoc autem in dando positum est.
Qv i Neto hoc ultimoque argumento idem probat: manere inquam virtutem hanc poti in da quam in accipienda pecunia: ducit autem ipsum ab amore, quo perspicitur magno mortales liberales viros prosequi: affirmat enim nos serme diligi supra ceteros omnes homines. qui ex virtute quippiaria gerunt; cuius ratio est, quod iuuant ceteros: opitulaniaturque iis, qui egent, sua pecunia; noc vero inquit postum est in dando, unde nascitur, ut cum maior hominum numerus egeant, quam abundent, hi poti limum inueniant multi
Actiones autem, quae a virtute adminiarantur, honestae sunt,c honectaris gratia admini Dantu liberalis igitur dilargietur honestatis gratia,rectu quilus enim oportet,ac quot oportet, π quando,oe cetera seruabit, Paecumque comitantur recte largitioni.
C v M pluribus argumentis docuisset maxIme vIrtutem hanc manere in dand o, pecuniaque pauperes sit bleuando; modoque elle hinc honestiorem,anteponendantque alteri, ipsius rationem: tradit nunc non omnem largitionem posse merito vocari liberalitatemued requiri in ea constituenda, ut scruentur, quae in ceteris virtutibus ab luendis custodiri debent; cum enim ipsae sint honesta facta,propositamque ante oculos habeant dignitatem: liberalem igitur virum etiam Oportebit algnitatis causa, moliri, quae geritulla autem quae sint,
235쪽
exponit,quae laoc consilio recteque gesta este intelligantur: in primis oportere eum narrat. dare,quibus dare oportet, rectum ue est, & ut in personis deligendis ipsum diligentiam adhibere, ita ctiam in rebus,quas dono da sed tempus etiam seruare eundem debere indi-'ca cum exiguae, minutaeque res aliquando praebitae valde laborantibus, vim magnorum beneficiorum nactae sint,cetera quoque custoditurum ipsum significat, quae πω .ais no ιmine continentur, comitanturque honestae benignitati.
haec libentre, aut scitem sine dolore: quod enim e citur expraece piis virtutis iucundum est, aut saltem expers doloris minime in D, SP ad inurendum dolorem factum.
A N M v M etiam, voliuitatemque peltam dcbere adiungit illius qui dat libenter poliri eu:nopitulari debere significa aut saltem sine dolore, quod addidit quia vix videtur seri Posio,. ut aliquiς tapiat voluptatem cum semetipium spolia parte fortunatum suariim: al ter autem fieri non oportere ostendit:cum quidquid ex virtute sciucunduin esse debeat siue vacuum ab aegritudine, molestiaque. Adhuc addidit,manens in eadem cogitatione, dis licial-tateque huius operis abioluendi, nullo certe pacto cum dolore,tristisque aliquis hac beo ἰ- gnitate sungi debet: hoc enim facit, qui magis diligit pecuniam,quam viitutem, ut ipse ili
Qui autem ὀδt quibus non Uartet, siue non honesti gratia, sed ob aliam quampiam causim ,non est liberaris,sed alius qui iam dicetur.
C v M ostenderit, quae seruare opus est illum. qui cupidus sit huius praeclari nominis con sequendi:vereque liberalis haberi stud at rei ira agis explanandae causa, adiungit eum qui aliter facit, peccatque in his rebus aut quapiam ips arum, nullo modo ii ratem dici poste, idest qui per senas non seruat dignas, quibus ipse opituletur: neque dignitars g tia faci quod iacit, sed aut ostentandarum diuitiarum caiisa. desidet Ioque inanis, fa c qite gloriae incensust aut quod speret illa via se polle in libera ciuitate imperium adipisci vi de Catulius vocavit C. Caesaris sinistram liberalitatem , liberalem non polle vocari, sed daecnaum esse,ut conuenit illi rei, quae hominem Mapellit,ut talem se praebeat. π
Neque etiam is qui dolenter: magis enim hic fissi sumeret pecuniam, quam honestam actionem: id quod minime est liberalis hominis.
Eon et M pacto narrat rei jei ab hac illum, qui tristis & cum dolore dat neque enim dubium este inquit quin magis amaturus sit pecuniam, quam honestum, plenumque dignitatis factum , cuius animi, voluntatisque non est vir liberalis, qui anteponit temper honestatem pecuniae . .
Neque etiam accipiet pecuniam , de non oportet: ne Ii enim eu eius qui non m ni deIIimet pecuniam huiusicemiai acceptio neque esset etiam tromptus ac
paratus semper a scendum non enim est eius qui factus sit talen scia dan
da,pari se facile iuuari ab alio. 'E. . . . . l
236쪽
In IEI. Librum Arist 'de morib. 19 3
Po, T OI AM ex posuit quomodo se gerere debet homo liberalIs in dando, declarat hune, quae sint pari s ipsius in aecipaendo , quae cuncia nili seruaret, inquinaret laudem mam; vel potius tota frangere ac dissipari t: nam in hoc etiam oportere sum recte faeere, I di gnitati seruire arertum est:abstinet, It igitur se ab his erratis ac culpis; neque enim inquit, .capiet pecunia unde minime capere oporte , qui namque hoe sacci. improbeque atq; -- honeste pecuniamiarataonge abit ab offici ius,qui uon magni aestimat pecuniam. Addit post noe non es le illum natura, moribusque promptum paratumque semper ad peten dum quia remotum valde est atque alienum ab ingenio hominis, qui iuuare alios pecunia xelit, facile pati se aliunde beneficium capere. Talem autem a graui striptore memoriae proditu est,fitiite Solonem qui cum Epatre naius esset beneliso homine; quiq;.tem funiliata attriuerat in subleuandis, uendisq; pauperibus ciuibus etsi non deerant qui ipsi opitulavi vellet locupletes homines tamen induci mi in tua potuit,ut liberalitata ..pudore deterritus,cu sciret se ortum e fami ia, quae at si desie pecunia sua solita soret.
ccipiet autem , viae oportet, ceu a suis bonis, fundis: atque hoc, non quodhonestum sitsed quianecessarium: vipsit pecunia iuuare neque etia abj
ciet omnem curam suorum bonorum,cum in arismo saleatfructibussorum alt- ,
quibus suppeditare: neque quibuslibet dabit ut possit quibus oportet dare , quando invii honestum .
ADDIT noster auctor,capiet pecuniam unde decet, veluti e su Is praediis, non quia honestatem ullam in se hoc habeat verum quia cogitur hoc facere,ut suppeditare at Iis valeat. Tradit.eundem suscepturum elle curam aliquam vectigalium suorum nullo pacto ne/le icturum patrimonium; quod non nulli cum laude praestiterunt,dediti toto animo cognitioni rerum naturalium, ae studiis quibusdam aliis honestarum rerum, non tamen, ita legerunt studio augendarum fortunatum suarum , se A ut pollini prodesse sita pecunia honestis viris. Adiungit etia i ipsum quibuslibet hominibus 5 nulla lauae commendatis non Qi- largiturum, ne priuet se facultatu eorum iuuandorum,quibus rectum est,decetq; prodesse, atque ut in permnis delitendis nulli errato assinis erit; nam & snem verum propositum habebit, de tempus captabit. Illustri etIam exemplo ornare volo documentum auctoris,qua non patitur liberalem virum abljcere curam reddituu suorum . Commemorat Plutarchus, huic Nicodemo ostendens illis hominem, qui sorte astabat,cecum ac claudum.
Ualde autem liberalis proprium e 1,Gr transire lineam tu dando, ita H relinquat Mi pauciora: non requcere enim ad semen sium, liberalis o cium ess.
SIGNI Fic AT hic auctor non nulla, quae requἰruntur in moribus liberalia hominis, neq=a persona ipsi is abene debent: quoru primum est, quod inquit,liberalis hominis proprium elle vehementer se in suo munere gerere: superareq; potius modum in dilarsiendo, quamisatio licium suum deiiderari,atque hoc,cum nactus est hom ne.ri dignirnMua tanta liberaitate; ita ut relinquat sibi pauciora, quam in alium conferat, & quasi et Lindat; cum mini me Ipsius ossicium sit conuertere mentem ad se .
. Ex fortunis autem liberalitas appetiatur: non enim innumero e um, quae
amur factuin liberale eu , sed in animi habitu eius, qui dat: hic autem ξηρ
237쪽
19 4 Petri Victorii Commenti sit
facultatilus dat: unde nihil vetat, quin liberalior esse possit, qui pauciora dat si e paucioribus dederit.
NON habere certum ullum ac definitu terminum liberalitatem,testatur, sed spectari ipsam, ac ponderari oportere ex fortunis, viribusque eius,qui ipsa utitur: neque enim liberale factum aestimari debere e numero,copiaque eorum, quae praebentur, scd in animo, volu tateque ipsius,qui benignus est, cuius habitus norma erit patrimonium; unde inquit, via venire potest, ut aliquis magis liberalis sit, qui minora, paticioraque dat. si minus pec lium habens, minus etiam quam maiore fultus, libenter dederit, magis benignus est.
Liberaliores autem esse videntur j, qui non quaesiuerunt rem sed acceperum a maioribus: nam oe egestatem numquam ei ferti sunt, . cundi cara magis sabent sua opera, veluti parentes, O foetae
MoNsTRAT, qui plerumque magis proel iues sint ad hane vIriurem colendamqd cetqυ rationibus huius rei redditis eos, qui suo labore, studioque rein non quaesiueiunt, scd a parentibus relictam sibi acceperunc,magis liberales elle, prius duoruna aluumentorum, quibus ad hoc comprobandum utitur. est, quod numquam in vita ante acta hi eguerunt; neo sustarunt, quam graue malum si paupertas: non metuunt igἰtur,ne sbi aliquando res de- .st. Alterum autem, quod a natura hominibus datum est, ut diligant magnopere sua omnia
si facta, A opera:quare magis solent ea tueri,id quod probat exemplo & parentum,& p tarum:utrique enim in hoc valde labuntur ac peccant. Quod ad poetas pertinet eodem simili usus est plato in primo libro polit ae qui dixi veluti poetae sua poemata diligunt, ita parentes diligere suos liberos idem quoque in epistola quadam ad Atticum edidit M. Ci- ,, cero his verbis. Nemo umquam,neque poeta, neque orator It, oui quemquam meliore, ,, quam se arbitraretur:hoc etiam malis contigit: Quod ad priorem sententiam pertinet, Mattialis in HendecasyllaboAum exponeret, quae vitam beatam reddunt, primum id posuit di, cens. Res, non parta labore, sed relicta. Legi etiam sententiam hanc uno versu expressam In veteribus illis scholiis Io Iliadem. quo loco non I libri Achilles loquitur respondens Viris, uni testatorum Agamemnonis. spernensque illius munera, posse se, si domum reuerti voluerit,oblectari bonis. quae sibi Peleus patet reliqui siet, sua opera partis. Πατραπιν καλιλ ίδα ia . e. Quas non possit plene beatus este, qui pauper a parente relictus, statini cogitur res vIctui necessarias parare.
Diuitem autem esse liberalem haud facile ea: quippe cum diabus non fraccipiendae pecuniae, neque etiam tuendae: sed trofundendae, quique non aestimet ob siuas Militates pecuniam,sia ut habeat viae dilargiri queat.
Mist Ani nos minime oportere signific. at. quod spectamus paucos liberales homines, qui diuites admodum sint: repugnant enim mores, institutaq; liberalis patrimonio augendo , ut accurat E docet neque enim praeditus hac virtute libenter aliunde accipit: neq; etiam deditus est rei tuendae, sed potius procliuis ad dandu,& dilargiendum,quem etiam apertum planumq; est, non aestimare per se pecuniam, sed ut dilargiri queat, honesteq; ipsa uti. Διὸ ira εrκαλωται is τυ -κ,omta Aiax Λim αἱ M o; x, οῦ tam et rem πιρι ινγ Igie -
Quare accusent fortunam, quod isti, qui maxime digni erant, qui abundarent, minime diuites seunt: contingit autem hoc non sine causa non enim μ-
238쪽
Inlli I. Librum Arist. de mori b. t 9 pripotest, 'vecuniam magnam haleant j, qui in ea quaerenda Hud nihil ponunt, ut sit etiam in di s relus.
A D i v N c a T corollarium,ostendens male sentire de hoc multos, in eriorem magno versari qui fortunam accusant,quod sua bona perperam tribuat, cum quos praecipue locupletate debebat;quique digni erant sua largitate,minime locupletes sint. Docet igitur hoc contingere non sine causa,cum minime possint ad amplum, copiosumq; patrimonium peruenire,qui curam nullam de ipso augendo fruscipitantiquod inquit, videmus vlii venire in ceteris omnibus requirit enim in omni arte, ac si id io i unamus gradus curam ac diligentiam plurimam in illis rebus positam. Non video autem cur voluerit Lambinus lectionem mutare, quae recta est in cunctis de scriptis libris S excusis con stans mansit: praesertim cum varietas haec sententiam, nullam in partem variet inec quicqliam in se habeat,unde incrito receptae ante ponenda sit.
Non tamen dabit, quibus non oportet, neque quo tempore minime Fortet,n que aliquid huiuscemiat: neque enim amplius se gereret, Ἐttulet liberalitas ru
et si inhu rebus pecuniam absumpsisset, non haberet, de Fumptus faceret mea, quae oportet: ut enim traditum est, liberalis is est, qui pro viribus patrimon, sumptuι facit, σin ea quae oportet.
C v M pronum ad re aliquo modo effundendam liberalem virum esse ostendissset, non tamen temere hoe inconsiderateq; ipsum tacturum declarat: seruaturum enim cum dici quae requiruntur in omni virtute perficieda: nam,& perlo nas δε tempora,& cetera omnia ipsum animaduetaurum, custodi iuriamque cile instatur: indicauit etiam incommoda, quae inde nascerentur, ii aliter facereTamitteret enim nomen, laudemque liberalis: praeterea si sumarius magnos facere in indigno ,α improbos homines,facultate se privaret, honestox vi ios pecunia sua iuuandi, cum traditum sit, spectandum elle patrimonium , nihilque magnopere supra vires ipsius gerendum.
Qui aut superat modum,is friagus est, quare Uranuos non δcimus pro-gitos ingentem enim numerum bonorum , quae fossident, non sidetur pronum 1 e largitionibus, σsumptibus superarc . .
C v M descripsistet liberalem, accurateq; mores & instituta ipsius explicasset, nune prodigia,& qui dissipat sua bona, cuiusmodi sit declarat: quomodo igitur vocetur, qui inodum mil- Iliun in hoc seruat,ostendit traditq; ipsum appellari et si ; quod nomen ipsi impositum est, quia non tuetur rem familiarem : hoc aute in tari unis priuati hominis. iacile usu venit vi contra in principibus viris: magnamque potestatem in oppido,genteq; aliqua habentibu , vix contingit; quare inquit, non dicimus prodigos esse fortunatos & opulentos virox, tu a copia, ubertasq; bonorii, tuae pollident,no videtur facile poste donis ta sumpi bux superari & tamen notum est, non nullos vetere memoria extitiste qui non siae caula prodigi perditoresq; sertunarum suarum publicarum merito vocari pollent,veluti Nero, cuius emisioni vectigalia populi R. satis non nerunt ; & Ptolemaeus ille, Aegyptiorum rex ; qui cum primo vocatus est et ob ingentes sumptus,quos in Pompis,& aliis similibus rebux, lactesat tamquam insaniret, vocatus est.
cumst igitur uberalitaι, mcdiocritaι inpecvnys dandis, cir accipiendis, li-
239쪽
1 6 Petri Victorii Comment.beraltim dilargietur, c sumptus faciet ineu,quae oportet, cir quot vertet Amili modo in paruu, ac magnis, atque haec quidem iucundet. . .
Dre L An AT, quae sint officia liberalis hominis, quibus cum tangitur, non disicedita suo. proprioque campo, summaque laude dignus est: contra autem,cum omittit aliquid, quod alienum iit, peccat transtque in opposita vitia: quae vero sint recta ipsius facta, & quae culpae astinia, monstrat, ducens ipsae definitione &natura,vique euoluta huius virtutis : inquit autem. Cum igitur liberalitas mediocritas quaedam sit in danda, s umendaque pec nia, liberalis & praebebit, & sumptus faciet in rebus, in quibus decet, rectiimque est la pum elle, quarum rerum sua pecunia parandarum numerum etiam seruabit, siue illae pu-i liae sue amplae sint,qua ex pecunia, ita erogata,voluptatem capiet,libenterque illos sumptus seret.
fit capiet unde oportet, ac quot oportet: cum enim virtus sit mediocritis in ambalus his rebus: tractabit ambo haec ,γt oportu comitatur enim largitioni probae huiuscemodi acceptis: quae autem talis non est, contraria es: quae igitur sibi comitatu mulsum contrario autem interse res pio m est,no simul ese.
ApERIRE etiam voluit, quae sint partes eius in quaerenda. capiendaq; pecunia: quod tamen generatim indicauit, tradens eum, & Vnde Oportet, & quot oportet in eo custoditurum esse: cum enim virtus inquit in ambabus his rebus medium teneat utrumque faciet recte; comitatur namque ait, honestae beneficentiae par ipsi, similisque recuniae compar tio, & qualem descripsi, quae vero talis non est, ipsi repugnat & aduersatur. Quae igitur. addit comitantur sibi.ita ut una ipsarum alteram sequatur,simul fiunt, atque in eodem habitu animi: contrarias autem una manere non potic,apertum perspicuumque est: quom do enim qui inhoneste, praueq; Pecuniam paraI, recte ipsa, honesteque utetur
Si vero praeter id quod decet, ae rectum est contigerit ksi,ut siumptus faciat,
sentiet inde dolorem: mediocriter tamen aegre feret, que ut oportet ivirtutis enim proprium est, oe laetari, σ angi ob ea, quae oportet, atque Pt oportet.
Doeg et qui sit animus hominis liberalis, si sorte contigerit ipsum aliquando, errore quo piam,male collocaste pecuniam quod graui etiam viro, prudentique usu venire potest: dicit igitur ipsum arere profecto laturum, quia improbo homini, S indigno sua benignitate,videt se tribuille illud, quo bono viro potuisset opitulari; mediocrem tamen iride dolorem astirmat eum capturum,& ut vera suadet ratio, cum proprium virtutis sit,& laetari, dc de angi ob ea, quae oportet, & modum etiam in his rebus seruare . Litteris proditum est, Aristotelem etiam aliquando in hoc lapsuin sui sic qui mendico cuidam, sed improbo mor tali & flagitioso pecuniam dederit, quod cum ipsi postea obiectum fuisset,quomodo se pur
In communione autem pecuniaefacile e praebet bberalis potes enim iniur
240쪽
In IIII. Librum Arist. de im ori b. t 9 7
iam accipere , quia non aestimat pecuniam, magus angitur, si qua in re βω-ptum non fecit, cum opus esset: quam doleat sium ,si quando,ubi non oporteret rraudem pecuniam absumpsit, neque sentit cum Simonid .
A Da v NGIT, quod alienum non est a superiore sententia sed tamquam Inde pendet. miarum videri non debere si aliquando liberalis vir decipitur suo in studio,cum propensus sit ad homines pecunia iuuandos: potest enim inquit iniuriam facile accipere eum magni pecuniam non aestimet pei se : maioremque molestiam sentiat, si aliquando nactus occasionem aliquam bene utendi pecunia, Ipsam amisit, quam dolorem capiat, si sumptus aliquos fecit parum debitos: quare inquit minime probat vocetii Simonidis inclici, qui auariis erat valde autem illa nota est de duabus arcis,quas narrasat, se domi habere, in quarum al- eram coniiciebat gratias:in alteram vero nummos, mercedem suorum versuum, hanc igitur se plenam semper inuenire aiebat, cum aliquid emendum retralteram vero inanem. 5atis nota, & peruulgata est haee uox Simonidis. Meminit eius Plutarchus in libello α δ
Prodigus autem in his quoque labitur, neque enim laetatur ob ea, quae Forret , neque quomodo oportet, neque dolet: erit autem hoc magis apertum, cum
CvM'iam ostendisset, quomodo se gerat In h s, quae commemorauῖt, & n alῖjs,quae intelliguntur,liberalis, significu prodigum in ijsdem omnibus labi, ac pectaremeque voluptatem ipsum capere inquit e rebus,unde rectum emaetari neque verum modum in ipsis decerpendis custodiret neque etiam angi & dolere ob ea, quae iustum dolorem inurunt, sedaeligi, cum sui non potest iucunditatibus illis, quarum' desiderio incensus est: quae omnia Pollicetur se tuis locis plana iacturum.
' Tragium ratem est a nobis exuperantiar, oelocitates esseprodigalitatem, O illiberalitatem atque hoc in Laus rebus, in iunda pecunia, atque accipienda sumptum enim numeramvs in iundo: prodigalitas igitur exuperar in danda, oe non accipiendo in accipiendo autem deficit: illiberalitas autem, in dandoquidem,minus facit, in accipiendo autem,exuperat, praeter quam In paruis.
CYM exposuist et, qui sint mores hominis liberalis, qui medium seruat. nunc transit ad extrema declaranda. quae testatur se, quomodo vocentur, supra ostendiste, cum quae nimium sequitur civit ac a Graecis , prodigalitas a Latinis siue effusio rei familiaris appelle . turii opposita autem huic & quae parum sequitur α . RΘsια, &, verbum ex verbo, illiberalitas. quis minime conuenire videtur, ingenuum & honestum virum . nimis minutum & parcum est e. In duabus autem ijs dein rebus ambas versari tradit, sed contrario modo . Uest in danda, accipiendaque pecunia, nam quod duas nominat, uuae tres videntur esse . 4icit se, sumptus factos in aliqua re emenda , ponere In dilargienda pecunia. Quomodo igiturptaui habitus animorum vitiis affines sint, docet: primum igitur inquit, prodiga litatem labi atque exuperare,' uia multum det, nec curet capere, cum prorsus a quaerenda pecunia ipsa aliena sit Illiberalitas contra animusq; angustus deficit in datido,nioduna aut
nullum tenet in sumendo : nee tamen in hac sua culpa sequitur amplitudinis aliquid, sed R 3 minuta,