장음표시 사용
351쪽
ctio congruit: 1uttu=a enim dextera manus mesor risui euenireteres , t cuncti homin s simi ira manu, M dextera Mantur.
No N magnum negotium Inquit, erit, si attendere voluer m ns, statuere, ἡ numero eorum . quae . seri potest, ut varientur, quod natura constat, dc quod minime, sed ratum sit, quia lege definitum est de pacto; eis ambo motui, varietatique exposita sun similiter quae de- .finitio,& quas norma utilis etiam erit ceteris rebus paribus distinguendis, non tamen similiter inquit, quia uno penitus S eodem pacto sustinere queant mutationem, pronaque ad ipsam sint, sed conuenit ipsis in hoc, quod non est funditus altera ipsoriam pars, inquam cadere non tam facile potest vacua ab ipsa, dc libera. Exemplum, quo utitur ad rem declarandam, hoc est: natura inquit dextra manus melior est, idest firmior, de ad munera Propria manus obeunda validiori atqui inquic contingere potest, ut cuncti mortales pari ter leva manu, dc dextra viantur.
cicure autem iura aransiensu, commodo hominum ortum duxerunt, simialia sunt menseris rerum venalium . neyue enim ubique aequales sunt mensurae vini, ET 'menti,sed maiores sunt ubi emunt . minores autem, ubi 'endunt: pia mili autem mori, cor ea quae naturalia iura non seunt , sed humana, non eadem sunt ubique, quia nere'. quidem fit una, sed γna tantum omnibus in terris natura constat ea, suae optima est.
I vs T A autem addit, quae pactione, dc conuentu constant, de villitatibus hominum ser-niunt,smilia sunt mensuris rerum venali lim: non enim vini, de frumenti mensurae, ubiq; aequales sunt sed variantur, & quae commodis eorum, qui ea variant, acc5modatae sun nut exponit auctor:eodem autem prusto ait, iura, quae a natura non proficiscantur,s d a mottalibus orta, scriptaque ium. non eadem sunt omnibus in locis, quod usu venit etiam inquit, in rebus publicis, statibusque ciuitatum, neque enim eaedem omnibus probantur, prodestque diuersis hominum ingeniis, sed una tantum ubique idonea est: illa inquam , quae omnium est optim idcit quae in manu est optimorum virorum,de qui communi bono consulunt.
Sintula autem iura, singula legitima, vi,quae in uniuersum sunt, se habent ad ea, quae silmistatim sunt: quae namque aguntur, multa sunt: illorum autem unum juoque, unum: est enim Tniuersum quoddam .
A o M o M E T singula penera iustorum, teritimorumque factorum Ita se habere ad ea, quae geruntur ab homininus, ut se habent ea, quae in uniuersum talia sunt ad illa, quae fiunt, cum, quae geruntur, multa sint, illorum vero unumquodque. unum, cum uniuersum stuvniuersum vero totum esse , mque ita merito dici polle , cum multa complectatur, notum est, cum in II.libro de arte dicendi,cui iis modi foret exemplum doceret, de quomodo se haberet ad e quae singillatim suniantur ad ea firmanda exponeret; simulque quomodo ab t ijs rationibus probandi aliquid alienum, ijsdem verbis usus fuit.
352쪽
In V. Librum Ari st. de m orib. 29s
Disserunt autem inteν se ea, quae iniuste sta sunt,ρο quae contra leges, i iactet ά finita sint, iremi iussegestum ess,er quia iustum esse desinitum
in intuitam enim ea natura,vel instituto. idem autem,cum gestum fuerit.
iusire factum es, amquam aut gestum sit, non dum se iniustum.
Ex et mav xx oportere se distinguere quaedam nomina, quae necessario in rebus explicandis,ad iustitiam pertinentibus, saepe usurpantur: nec valde dilii milia inter se sant. nequis error nasceretur, ignorantia verae notionis ipsorum; quattuor autem illa sunt: dl-setepate uitur inter se dicit ἰδί μου de αδιεω, idest iniustum tactum & iniustum morem, atque institutum:iniustum enim esse ait, quod tamquam vetitum est, fiue natura, sae voluntate hominum & consensu, idemque poste cum administratum est .gestumque, α δικa fit, atque ita vocatur, antequam autem fieret, non dum iniustum factum, sed iniustum antum vocabatur: exempli causa, negare Deos esse, interficere hominem, iniustum est rPrius enim horum natura: posterius lege vetitum est,cum quispiam negauit Deos esse, aut interfecit innocentem hominem, iniusta facta haec sunt.
Simili autem man ct iusite factum: vocatur autem magisi communis set, Asia actis iuste autem factum correctio iniusti facti:in singuia autem Vsis Pales Iste es, quot, oe circa qualia sunt, posterius considerandum est.
P. 1 o Ra dIuisione . parteque ipsius Iam exposita, ad alteram transit: alique similiter, ut nin contrarijs ostensum est δικα. x esse, eum aliquod scilicet iuste gestum est,quod tamen homen, tradit, non magno in usu elle, sed potius id frequentiusque aliter accipi; vocari'; plerumque id δικαιεπραγ--α: illo autem modo collectionem, emendationemque iniusti facti exempli causa animaduertere in illum, qui depositam apud se pecuniam non reddidit, siue fili tum fecit. Quemadmodum verbum, quod inde conformatum est cepit M. Cicero in VI. in verrem. inquit: hoc est,ut Siculi loquuntur, supplicio affecti sunt.' Non ostendit autem quomodo,quod nou dum administratum est,appellaretiitiquia sit pranominatum erat,ac scrupulus nullus in eo erat. Adiungit se postea consideraturiun es le in singulis generibus,quae secetes ipsorum sint,& quot numeromee non in quibus rebus sta uendis versentur, id quod se satis commode facere modo poste non putabat. r. mν-πῶν-αIκων τῶν oeημΠων, ἀω; sic , D δn-ο οπιν ἱκαν me αυτα retet G: οτυ δε αμν, ουτ αδ ικεῖ, ἔπι--'ς κοπιῶ συμ-
Cum iusta autem, iniusta sint ea, quae sunt exposita inlustre quidem faeli, o iuste aliquis, cumstonte sua 'segerit quando autem inuitus, neque in- iste facit,neque i testi ex accidentirea enim agit, Iussus euenitot iustasiue
Vini, et Aristoteles de iusta facta& niusta geri posse duobus modis, & a volentibus. sponteque facientibus, & ab inuitis, ac recusantibus. Quando igitur auctores eorum aut iniuste iacere, aut iuste vere dicantur, docere voluit: inquit igitur cum quispiam illa gerit sponte sua, & non coactus, tunc dici ipsum posse,iniuste facere, aut iuste, cum vero in uiatus, necessitateque sibi imposiliti tunc merito dici non posse siue iniuste, siue iuste sacere .
353쪽
sed solum ex accidenti, quod valet ea gessisse illos. qud F contingit, usuque venit, ut a, aut illi forent idest aut iusti aut iniusti: usii enim prosccto venit, ut iusti sorent ij, qui no-.lcntes,coactique rem iustam administrarunt,quemadmodum,ut iniusti,qui nolentes, ac vἱ sibi imposita se aliquo scelere contaminarunt.
Iniussum autem factum , ac iussum definita sint eo , quo aciunt homines adponte sua uernuui quando enim Pontegestum fuerit, vituperatur mul a tem iniustum tunc est. Quapropter iniussum quidem aliquid erit: intactum factum autem non dum, tusiaccesserit ei, M sponte gestum sit
1 Mi v s T v M autem inquit factum, S eodem pacto iustum, definitur, perspiciturque quale sit, cognito animo eius , qui fecit: si namque monte sua fecit inquit, vituperatur, ita inuique tune iniustum elle factum intelligitur . Quapropter addit, iniustum aliquando aliquid ibile erit, non dum tamen iniustum sta tum , neque inuret illi, qui fecit, tu enialiquam notam nisi accesserit illi iniuriae ac damno,innocuti importato, ut fronte secerit.
Voco autem siqnte gestum quidem . quemadmodum supra quoque a nolis irraditum est) id quod aliquis e numero eorum , quae injs sita sunt,siciens,
non ignoransgebs rit, nes quem, neque quo , neyue cuιus ceu quem caedit, quos cu/us gratιa s eorum numquodque non ex accidenti, neque γi fili adhibita, veluti siquis ipsius manu frehensa alium caeciderit, non gente autem di non enim in ipsius potessate eri autem potest, ut is qui caeditur, pater D. hune ero, hominem eum esse, siue coquem eorum, qui trasen es ad unt ,scire: patrem autem eum esse, ignorare: simili autem modo dictinctum si huiuscemossi omne, . in his, cum quaeritur, cuius causa res orta sit, demumi circafactum
I aco Inquit quἰppiam sponte fictum ac voluntarIum , cum aliquis Id gesserit enumero eorum. quae in sua manu potestateque sunt, sciens ac nihil ignorans e rum,quae partes eius facti sunt, idest neque perionam, neque instrumentum, neque linena cuiusque causa ieccrit, quia temere dc inconsa rate fecerit, quae cuncta ipse non ex accidenti pe teper t. Adiunxit autem tribus illis, non opimere titiam, ut vi sibi adhibita fecerit, quae uncta explanavit, veluti dicens, siquis apprehensa manu alicuius, ipsa, tamquam Instrumento quopiam, aliquem caeciderit, is non sponte fecit; neq; enim recusare potuit, vim ma se depellere . Declarauit etiam, quod ad personam pertinet, atque insuli, casus etiam ferre potest, ut is, quem caedit, prier sit: ille autem videbat, homincna cite, & quempiam corum, qui praesentes adessent, patrem tamen elle nesciebat reodem autem pacto ali. deta niatur idem atque huiuscemodi omne in ceteris partibus eius facti, quae ηουες-κ vocantur , ct exemplo harum facile cognos ei pollunt. Animaduertendum ipsum, initio huius rarticulae, seruasse id, quod supra admonuerar, cum lumini factum duobus nominibus, aretur, idest quorum posterius maiore in usu esset, commi
354쪽
In V. Librum Arish de m orib. 29 7
ne,vulgareque ipsum, priore relicto,ad posterius se applicasse, id vocasse. Quod autem inquit, a se definitum fuisse voluntarium, & inuoluntarium, hoc in III h rum librorum ab ipso factum fuisse recordari debemus.
Quod autem ignoratur, siue non ignoratur sane: non tamen in se situm
erat, aut cum vis actibita ea, ab inuita dictum esse Batuitur: multa nam que eorum, quae natura nobis inseunt, agimus cor patimur, quorum nihil ne-' que θοntea nabu factum, nerue ab inuitigestum est, velutifenescere,aut mori.
DoeET nunc, quale factum, non sponte administratum, te inuoluntarium habendum siti esseque id dici quod iii scientes facimus,aut si non nescientes, nee vi ipsus nobis incognita, cum tamen recusare non possumus, quin id a nobis geratur: sue vis nobis adhibetur. cogimurque Id moliri, quod usu nobis venire multis in rebus declarat: quaedam enim in nos natura cadunt: eaque aliquo modo gerimus, aut sustinemus, quae neque voluntaria, neque inuoluntaria vocari pollunt, veluti inquit, senescere vel mori. Theon quoque αδ cuiusmodi foret ae Di,, atque omne illud, quod non sponte gerimus. declaras, inquit, illud esse, quod resertur ce ἀν,ιιαν,κα τυ αζέγκίμ. Queina modum etIam M. Cicero in partitionibus id expressit, qui ait; Aut denῖque necelsitate,inscitia, calu.Testa-
ri volo in antiquo & fideli libro non , sed una plus syllaba, veluti in epistola
quadam ad Atticum ἰγώγμα,de iam piis videtur vocatus locus, ubi aliquis commode, graui hac aetate maneat, & opus etiam esset in eodem sepulturae dari.
Simili modo se res habet in rebus iniustis, γ' iactu id quo sorte euenit redderet enim aliquis depositam apud se pecuniam inuitus, . metu paenae, hune neque iuuam rem egisse, neIue tuae se gerere dicendum ent, nisi ex accidenti: eodem autem facto σ cum ei necessitaν imposita fuisset, oe inuitus depositum non reddidisertim accidenti dicendum in Huctum efficio' intulis res gerere
ovo D in rebus, quae sponte fiunt, siue non sponte vim eandem habet, ac distinguit Ipsas, idem etiam valet ad ea ieiungenda, quae siue iniusta, siue iusta sunt; non pauca enim ex a cidenti Iusta facta. & iniusta sunt: contingit enim inquit, ut aliquis, qui inficiari vellet, depositum, inuitus reddat, metuque compulsus, qui iane neque iustam rem sacere, neque iniuste se serere dici potest, nisi ex accidenti:quod etiam in contrario facto, ait,qui namq; imposta sibi neces state, & metu mali non reddit depositam apud se pecuniam; idem quoque ex accidenti dicendus est, iniuste fecisse.
Eorum autem, quae Ponte agimus, quaedam e deliberata, meliorei sumpto gimus non nusia alia, re non risiberata I cum electisne quidem, de quibis antea consilium ceperimus : sine electione autem , de quibus non deliterauimus .
Diu a n 1 et ea, quae sonte ab hominibus sunt: neque enim cuncta eiusdem seneris sinit, sed
355쪽
. sed valde inter se aliquando discrepantia: inquit igitur, quaedam ipsorum nos secere con--silio, ac deliberatione facta cum animo nostro, idest,ut inferiores locuti sunt cum electione. quaedam autem sine electione; sine electione illa, de quibus non deliberauimus i sed subito a nobis gestata administrata sunt; ut orta est in animis nostris cupiditas earum re-xum esticiendarum , quomodo bella ae seruntur ad ea capessenda, quae valent ad desideria Ipsuum satianda. Illa quae gerunt homines η νεγλ. s. σί- ε, idest cum secum prius de ipsis diligenter cogitarim: repudiatisque dulcrioribus rationibus, statuerint sibi prursus illa eo pacto gerenda ; arbitror a Graecis vocari quoque μίακπt i gesta, quibus dei ctis ignoscere leges non solent: sine electione aute ea esle inquit, quaecunq; vacua fuere a consilio.
Cum autem tres mi nocendi alicui viae in humanis communitatilus ea quidem , quae cum ignorantia iamittuntur, peccata sunt: quando, neque quem , neque quod, neque quo, neque cuius rei g=atia existimauit, haec fecerit siue enim se non plagam impositurum , siue non , hoc , siue non, hunc , siue non, cuius rei gratia putauit sed euenit, non cuius gratia μι stimauIt, non ut vulti raret, pia ut truderet, siue non juem uenon quomodo.
PR ivxi ostendit tribus modis solere homines aliquibus obesse, & detrimenti ipsis quippiam importare: deinde significat, quibus nominibus illa saeta, dῖssimilia inter se, vocentur. Inquit igitur, quae inscientes faciunt, appellari idest errata de lapsi nes; quae autem illa sint, exponit: ipsaque inquit, ea esse, cum neque persionam, neque fictum , neque instrumentum nouit, neque finem , quem optabat, nactus est: cum alit ei hsingulis verbis haec indicasset: sibique obscurus suisse visus ollet plenius explanare voluit, non tamen eundem ordinem secutus est in illis declarandis, siue enim ait, iacere telum, lapidemque in illum voluit, sue non hoc iacere, sue non hunc, quem scrijt, appeti)t, siue non eum finem res habuit, quem sibi proposuerat, casus tulit,velut inquit, non ut vulne- raret, sed ut truderet: leniterque pungeret, siue non quem volebat. sue modus non est
Quando igitur praeter rationem omnem damnum illatum fuerit, infortu
nium nominatur Pori autem mInime praeter rationem, alsique vitio tamen,
peccatum ess peccat enim qui que, cum in eo j se principium culpae inest aduersa fortuna utitur, cum princiZium mira est.
D t s T i N G v I τ sacta quaedam, quibus conuenit in hoc, ut a nobis Inu IlIs pia gerantur,.&nihil incommodi importare cogitantibus iis, quibus valde nocemus; sunt autem illa duum generum, unde etiam diuertis nominibus appellantur:prius corum genus cst, cum malum quod damus , existimari non poterat illo modo datum iri, superat ille omnem rationem, quare αν χημα vocatur, S in sortunium , tamquam iniqua quaedam fortuna hoc praestiterit: cum igitur huiuscemodi aliquid contigerit ab omnῖ culpa vacui esse videmur, alterum est, quod non tam sicile purgamus; quia penitus praeter verisin ite non fuit, non tamen avitio prosectum est: studioque nocendi, ut siquis lapidem in canem iacens, per cussit hominem prope stantem : magis enim hic assinis culpae ; neque enim semper nobῖ contingit, ut scriamus, quem volumus, errorque in hoc nasci secile potest; unde ita detri- .menta illata vocantur m, errataque Latino verbo, quod testatur etiam Lysias In ἰ
356쪽
In V. Librum Arist. de morib. 299
Simonem inquit enim: iis Μι- is , uti taῆ μαν separat haec,diuersasque rationes nocendi esse, ostendit auctor hoc pacto: labitur dc errat ille, in quo fuerit origo eulpae:non enim debebat Iacere telum in eum , cui propinquus foret aliquis, iniqua fortuna utitur, cum principium extra ipsum est. Notum esse arbitror disseruisse quoque Aristotelem in primo libro de arte dicendi de tribus generibus his delictorum, non valde varijs verbis, sine exemplis tamen . quare illic eso positis exemplis valde accommodatis, ut puto, illustrare totum hunc locum conatus tum , cum autem ostenderim locum, in quot quin accurate hoe sit, peti ipsa inde debere existimo.
Ubi vero quis intelligens quid agat, non tamen consilio de ea re capto, ini sum factum est, ceu quaecunque homines improbe faciunt,ira commoti e Sr ali motibus animorum, qui necessariν cum sint, Aue naturales, mortalibus con
tingunt inhu enim detrimenti aliquidaliquibus inferentes, ac fleccantes, imu-
sse quidem faciunt, , iniussa haec ficta sunt: non tamen adhuc quidem ipsi
iniussi ob haec: nequepraui: neque enim obprauitatem damnum illatum e equando autem consulto, iniustus est Erprauus.
D v oa v s, quos exposuit, modis,dc si qui secit, obfuit, non tamen Actum illud Inlustum vocandum eodem pacto ostendit, cum qui sponte sua, atque intelligens quid faceret, secit, & iniuriam secit, tactumque illud ipsum iniustum profecto est, non tamen adhuc quitem eam gessit, iniustus est,si consulto non fecit, nec meditato: huiuscemodi autem inquit cuncta illa iacta esse, in quibus aliquis peccauerit, motu animi turbido impulsus, veluti ira, amore, ceterisque motibus, qui nos aliquo modo conunt: necessitatemque nobis aliquid improbe sectendi imponunt:cuiusmodi eth semes, sitis: vult enim natura, ut vitam, quam nobis ipse dedit. tueamur. nam ira quoque & amor a natura ortum ducunt, vixque hi, resistimus; quod vidit etiam M. Tullius; qui mederi fratri volens, valde prono ad ira- eundiam, inquit. Quod ante occupatur animus ab iracundia, quam prouidere ratio P ' tuit, ne occuparetur. Tradit igitul noster doctor, cum huiuscemodi aliquid gerunt no-V m inex, obsuntque aliquibus, ipsos secere iniuste. eaque facta merito iniusta vocari polle inon tamen qui fecerunt, adhuc iniustos appellari, nisi alijs se sceleribus contaminarim, neque prauos mortales csse, atque hoc , quia malum , quod dederunt a prauo animo profectum non est sinamque motus ille asilinur, non fecissent:cum vero electione gestum suexit, iniustus iam, ac prauus.
Qurie, quae ab ira commotu gesta sunt, recte non missimantur consulto tessa esse: non enim incipit is, qui irae paruit, sedqui incendit animum i ius.
Hoc corollarium est, quod tamen valet ad sentcntiam Ipsius confirmandam Plaudat enim Iudieiuni eorum,qui iud Ices sedent, sententiamque ferunt de huiuscemodi in Iuriis,atque e diistimant illa.quae incitante ira gesta fuerint minime essulto gesta esse,nec meditata, praeparataque haberi:atque id, quia sens est . verumque principium illius improbi facii, qui commouit, iramque in pectore alicuius excitauit, non qui ira commotus, nee suae potestatis, peccauit.
357쪽
Praeterea non ambigitur factum sit, siue non factum, se controuersia est
ile iusso ira num excitatur ob rem, quae Ieciem habet iniusti non enim ut Vis Penit in contrambus, ambigunt de facto, quorum necesse ea alterum prauum
ignorata venit In contractibus, ambigunt de Iacto, quorum neceseeit alterum trauum
hominem esse , nisi quia obliti sunt, ipsum fecerint: se conjsentientes inter se de
re, is eo, τtrum iustum sit, litigant: qui autem insidiatusin, non ignorat. Quare hic quidem arbitratur se iniuriam accinisse, hic vero minimet .
CONFIRMAT idem alio argumento,& quasi quodam signo. Amplius enim inqui umcontingit hoc controuersia noti est de facto: constat enim iniuriam faciam cste, verum mnis lis est, an iure id seri potuerit:excitatur enim ira in pectoribus hominuin cum quispiam arbitratur se laesum este, iniusteque tractatum qitae opinio potest elle talia,cum id. quod contra se gestum est, merito non debeat iniustum factum exiii imari: verum autem ei se quod traclidit doce dicens, non idem in hoc usu venire, quod in contractibus creditae pecuniae necessario contingit, ut alter eorum, qui inter se illisant de aliquo, horum prauus hoino sit, nisi sorie addit,obliuio intercessit. Exempli causa nomen illud, de quo tu iudicium vocatur,antea solutum a se taliter verum inquit, cum consentiant de re, factoque. controuersantur,an iure potuerit geri:contra autem inquit, qui inlidiatur alicui, fraudeq; utitur ignorare non potest sensum situm . Quapropter inquit altc Psoruin putat se initiariam accepiste: alter vero videri non vult, scisectile . .
Quod siconsebo obfuerit, iniusse facit: qui in hoc genere iniuriarum a re satur, iniussus tam eis quando contra id quod proportione constat, ,el repug nataequali , fecerit: simili modo, ' tu Ius, γ' quando consilio tune aliqui gessesent: iustum autem opus gerit ,si dumtaxat sonte Ugeserit.
P E R D V x I T Iam rem eo, ut amplius ambigi de hoc non pol sit planeque intelligatur, qui merito sit inii illus vocandus: si enim inquit, qui iniuriam iacit, consulto seceri damnuq , quod importauit, meditatum fuerit, non subito aliquo motu animi adnainistratum, in tu riam profecto ficit, & qui hoc pacto alicui nocet, iniustus est cum scilicet distribuit pecuniam, alit publicos honores contra dignitatem perionuruin,in quo peccatur, in ita tu praecipue optimorum virorum, siue cum aequalibus aequalia praemia non tribuuntur. in quo in istatu multitudinis peccaretur: ut autem in iniustis iactis administrandis res hoc pacisse habet, ita quoque in iustis: iustus enim is vir est, qui consulto rem Iustam facit, de qua prius deliberarit, iustam autem rem facit, qui solum sponte sua secerit; nihil enim praei rea requiritur.
Horum autem, quae homines inuiti faciunt , quibusdam ignoscere mos est: non nustis abys non juscunt: cuncta igitur, in quibus non solum ignorantes sed propter ignorantiam peccant, digna tutantur, quibus 1 scatur: quaecungue autem non fer ignorantiam, Perum ignorantes suidem, is assectum a .
358쪽
In V. Librum Arist. de morib. 3 O trem, qui neque naturatu . nque humanus sit, non digna sunt, quibus eu
Divi DIT sacta, quae, cum iniusta sint, geranturque ab hominibus Inultis, & m nime consulto ficientibus, non tamen cuncta eorum delictorum sunt eiusdem generis; quibusdam enim homInes ignoscere consuerunt: alijs autem nullo pacto ignoscunt. Distingui eigitur ita ipsa. Qigaecunque enim inquit, homines admittunt, non solum inscientes, inedob inscitiam, prioris generis sunt, ignoscereque homines ipsis solent: at vero ait, quae faciunt non ob ignorationem, sed inscientes quidem; ob motum tamen animi, tui natura- Iis non sit,neque humanus, idest naturae hominum proprius, peculiatἰsque, minime digna sunt. quibus ignoscatur. videreir cepisse philosophus eodem sensu, quo cepit Latinum nomen, quod huic respondet, comicus humanum; cum de ipse, de delictisse iuuentutis loquens, inquit. Iam id pcccatum primum magnum,at humanum tantem dc in is alia fabula. Persuasit nox, amor, vinum, adolescentia. Humanum est.
Dubitaret autem aliquis, fatu a nobis dictincta sint,quae pertinent ad in iurium accipiendam, vel faciendum primum quidem, suse Oenit, suemadmo- δε dum Luripides inquit, loquens absurde . matrem necaui meam, i reuu oratis
A HI. Sponte faciens sponte accipientem , siue Polentem non stometa .
v a x supra disseruit de contrari js Inter se rebus,quarum una erat, Iniuriam facere:altera, initariam accipere, dixit illum iniuriam facere, qui sponte facit, velliti etiam iniustum eum esse voluit, qui sponte sua iniuriam facit, eodemque tempore meditatus: iniuriam autem accipexe illurn, qui inuitus sustinet. Cum postea vidi:let doctu in tragicum Euripidem, quem tamen statim insimulat: stulteque dicere affirmat, videri aliter de hoc sentire existiam auit oportere. locum illum indicare, ac de sententia poetae, quae tantopere suae repugnaret. lubtiliter quaerere, ac quidquid aliud aduersaretur, refellere: inquit igitur, suspicari quempiam polle, non vere a se dictum, desinitumque esse de illo quod iam statuerat sequendamque elle censuerat de hoc, quia audiit et Bellerophontem matricidam apud eu, se purgantem dicere, causam suam expeditam esse: nec egere longa defensione cum sponte ipse faciens, sponte perpetientem volentemque matrem necauet..Non es' autem dubium. quin alud Euripidem Θί s valeat iκ ουσαν, sponteque malum accipientem. Vide- ω tur autem eouem pacto dictum ab Horatio. Inuitum qui seruat, idem facii occidenti:inuitus enim seruatur ille, qui libenter malum accipit, malletque mori.
Utrum enim vere contingit, It qui iam sponte sua iniuriam accipiat, du
minime stahuiuscemodi omne in inuitum ciari, quemadmodum'iniuriam
facere, Omne proficiscitur a sponte faciente σnunqui omnese hoc, ut illo mοδ habet, veluti oe iniuriam facere omne ab eo, qui Aponte faciat, oritur an hoc quidem sponte administratur: hoc autem ab inuito manat.
I v a 1 et auctor videre, an sponte sua aliquis possit iniuriam accipere, siue potius nullo p dio hoc contingat ; omneque tale in inuitum cadat, ac recusantem, non aliter quam, qui iniuriam facit, sponte faciat, necesse est. Ostendit existere aliam quaestionein, quae eit: ν- uum omne intuitum factum, quod aliquis perpetitur,sit huius, vel illiu s genetis; idest, HC e omnc
359쪽
Omne iniit tam sponte suscipiatur, siue in Inuitum ipsi uncadat eluti enim haec quaestIoroni potest de hoc,quod dicimus, rem iniustam secere, utrum omne illud spote gestum sit, siue unum tantum ipsorum sponte, alterum vero non sponte gestum . . ,4.
Eodem pacto autem in re γοάH3 corrigi, ad iussum re Pi iuste enim agere omne sponte geritur: quapropter consentaneum est,opponi similiter in*tro1;or murra accipere,oe adiutium regi , lae sponte ge ,silae nonsua sponte fri
HAEc alia quaestio est, aliquo modo apta e superiore quaestione, & quae valet ad nodum illum distuuendum, si explicata fuerit: ait enim putari polle, idem in illo usu venire,quod in hoc contingit quod est paenas dare admittae culpae .legibusque corrigi: nam quidquid iuste aliquis gerit,sponte volensque gerit: quare inquit contentaneum est, uno re eodzmpacto haec inter se opponi, iniuriam accipere, α iure plecti atq; emendari, ut scilicet omne sive voluntarium sit, iiue inuoluntarium.
Uurdum autem videri pessit in illo etiam, quo ess ad id, quod iustum est,
redigi, si omne sponte accipitur: non nulli enim ad id quod iussum eu, reuocantur non sponte P . A simili autem argumentum ductum esse apparet: In extremo autem inquit,videri posse penitus vanum & explodendum,quod propositum fuit de emendando legibus improbo aliquo facto, ut omne ipsum sponte susceptum sit ac libenter seratur:non nulli enim inquit, iniquo animo patii intur se corrigi, qui redderc coguntur, quod Praua ratione 'licui et in puerint, aut pro tacin ole aliquo ad supplicium ducuntur. E' m D τογε δὶαχχρ inieνας, πέφον,ο τὸ μ π et πιθοῦς κε ται τας.
Nam de hoe Abitalis etiam aliquis, aptrum, qui rem iniustam Ierpessi
Mo N s T R A et sontem, originemque nouae huius quaestionis: posse enim quemplam dῖ-cit haerere animo: incertuitaq; de hoe est e,utrum omnis, in que iniusti aliquid gestum est, iniuriam acceperit, siue usu veniat aliquando, ut hoc verum non sit, neque sequatur.
. An quemadmodum in agendo,ita etiam in patiendo 1 esse helet ex accidenti enim contingit in ambobus ut aliquis sui iuris particeps si simili modo per-ρicuum ε', rempe halere in rum iniuEis non enim idem est res iniustas agere, atque iniuriam faceteraeque res iniuntas accipere, quod iniuriam accipere. Similiter autem se res halet in eo, quia eL , rem tu nam facere, oe rem in lam a cipere feri enim non tot I, ut anquis iniuriam accipiat, ni sit, qui faciat: nuue ad iusum red b, msi fit, Iui iusse agat.
360쪽
In U. Librum Arist. de morib. 3 o 3
sT AT i M euellit hunc scrupulum, atque inquit; an quod contingit in agendo, idem etiam usu venit in perpetiendo, ut quispiam accipiat aliquid mali,& incommodi: nec tamen iniuria illa vocanda sit, quia in ambabus personis locum habet accidetis,ut scilicesiquemadmodum qui secit per accidens, & non conuulto secerit, ita etiam qui accepit, in urtaim sustinuerit, non a volente, ac nocere cogitan e acceperit: eodem autem paci' inquit, se semhabere in iniusto facto similiterque id planum, perspicuumque elle: neq; enim unum atque idem est,ut ait gerere quae iniusta sunt, atque iniuriam facere i neq; perpeti iniustum sactum, d iniuriam accipere: quapropter addit,similiter se res habet in altero hoc quoque Pari,quod est,rem iustam gerere, de rein iustam perpeti: rese det aut ein ambobus simul tradit enim fieri non poste, ut aliquis iniuriam accipiat, nisi siliqui faciat; neque rem iustam accipiat nisi si,qui rem iustalia gerat de administret. Aninia uertendum autem quaintuor existere idest quattuor paria rerum sibi aduersantium, quae sunt haec: iniuriam facere; iniuriam accἰpere: ius in alium agere; ius in se accipere: rem iniustam facere ;xem iniustani perpeti: rem iustam facete; rem iustam accipere'.
Si autem est simpliciter iniuriam facere,alicui Iponte sua Olesse sponte autem sua in , intelligentem , ω quem , γ' quod, sir vir incontinens autem stomesua obest i sgi ipsi quare Ο ponte sua iniuria aspici poterit, or contigerit uti que, xt i e semetitsum iniuria a clar: ect autem 'mum hoc quoque eorum, de quibus est dubitaria contingit, xt ali suis temet i um iniuria a ciat.
νυ TvR corroborare quaestionem propinquam, serupulumque eum non inanem esse docere: cum qui ita sentit, habeat, quo opinionem suam muniat; si non omnino vere. sal tem probabiliter: inquit igitur: si vero iniuriam facere est simpliciter, nullo scilicet addito, nocere alicui sponte tua, demque pacto sponte facere dicitur is, qui,quod sicli,sciens facit, gnitaque persiona, quam violat; eodemque pacto instruinento, quo utitur,ac modo, quem tenet:videmus autem inquit hominem incontinentem nocere sibi ipsi lxim ei sim senuitur corporis voluptates aulae, obest & valetudini, & vitam suam perditi quare addit, sponte sua existimari potest is iniuriam accipere; unde sequitur usu venire quandoque, vealiquis semetipsum iniuria asticiat. Elle enim inquit: hoc quoque unum quippiam eorum, quae sanὰ plana non sunt. sed incerta: de veritate namque Ipsorum homines dissentiunt, si contingere potest, ut aliquis semet ipsum iniuria asticiat.
Fraeterea 'inte sua aliquis si incontinentiam A alia damnum accipere paterit , qui stente factini: quare feret utique, ut aliquis Ponte sua iniuriam accipiat .
CONsTITUIT idem alio argumento; ut enim incontinentem aIt sponte sua ipsum sibi Ipsi multis modis obesse: ita etiam nunc exemplo eiusdem culpae ostendit contingere,ut aliquis volens, libensque patiatur sibi ab alio, sponte faciente, valde noceri. & veluti tam tunas suas a meretrice diripi atque etiam alio quopiam modo graue malum adportari;quare inquit. concludens rationem; contingit quempiam sponte iniuriam accipere. Cum a-inorem vehementer accusaret Lucretius, ut Epicureius, rosultante oculos multa, magna- qne mala. quae non recus ins , neque vitans, qui incensus ipso foret, acciperet a femina, ι quam plus, quam fortunas suas, dignitatemque, amaret. Languent ossicia, inquit, atque., aeg tat tama vacillans, Et bene parta patrum fiunt anademara, mitrae: multaque alia, quae in eandem sententiam collegit.