장음표시 사용
491쪽
46 6 Petri Victorii Comment. I
rum tamen simile ess, si Ipectes facta, a eluti Demodoci vox in Milesios νύ - si namque non sunt illi quirim hebetes homines: serj tamen ea faciunt. quaeis Metes, G tardi: eodem facto incontinentes, inium quidem non sunt edine iusti se gerunt,
os τε, nix se essectile, quod conatus est, declarasseque, In contἰnentiam non esse vitium, nam in hac mater; a, studioque capiendae voluptatis cuiuslibet, vitium est intemperantia; sed tamen inquit, quamuis liberemus eam graui hoc crimine, non tamen penitus ipsam inde seiungimus: fortasse enἰm addit aliqua parte eadem existimari potest: primum autem aperit ditarentiam, deinde similitii dinem tantam, ut vix distingui ab ipsa, aliaque esset M.telligi pollit: In temperantia igitur est cum delectu ; electioneque : statuit enim intemperans, omnem voluptatem esse Persequendam: sine delectu autem incontinens se totum dat suis illis voluptatibus decerpendis, verumtamen ait siquis, relicto initio huius il agitii, at tendat exitum, euentumque harum labum animi , videbit ipsum similem admodum esse iquare admonet, Demodoci vocem, acutam ac lepidam in Milesios, quadrare huc. valdeq; accommodatam esse toti huic rei declarandae: dixit enim ille. Ipsos non sane insipientes, nolidosque esse, verumtamen se gerere suis in rebus, ut insipicntes.
Quia autem alter quit harum talis G, qualis, non quia persuasis est, perse
quatur corporis voluptates immodice, quae sent praeter rectam rationem hic
te perfusus ea, quia talis eir, t fersequaturi as: ille igitur facile aliter ,
suadetur hic autem, minime r virtus enim,s' frauis, princitium, na qui Ieharum corrumpit: haec autem constertiat: in actionilus autem id , cuius causa
res fit, principium evo veluti in mathematicis suppositiones: nais neque ita laxaria en, ae doctrinam tradat de princiZys: neque hic,sed virtus siue natur lis, sime moretaria recte exi imans de principio: temperans litur, sui ta
lis est: intemferans autem ,huic contrarius. i . I M pin. M A et, quod supra dixerat.& tamquam ratione concluserat, dorens Id verum nullo modo esse ; contrarium ue ipsius credi a nobis debere, dc certa ratione comprobatum facit autem hoc, positis nobis ante oculos, expressisque ambobus, idest incontinente homine, atque intemneralite : hoc enim principium est, & quasi firmamentum argumentia undeviitur particula ,κ- , 'uam , explicatis his, sequetur redditio; ut dixi igitur, fingi cambos hos, inquit enim. Quia unus horum, ilicontinens inquam, talis est. atque huius naturae, ut sectetur corporis voluptates,contra quam iubeat rect i ratio: idque faciat, nori quia persuasus est, curaque ulla posita in eo inde absterrendo: alter autem idest temperans reisuasus est, quia talis est, atquc ingenii eius, ut valeat Persequi ipsas. Hucusque autem sunt ea, quac ut certa ponit, sequitur nunc redditio, & quod inde nascitui ait enim ille igit ut iacile in contrarium persuadebitur, is veto minime: probat hoc dicens, virtutem ac prauitatem, quaestini contrariae res, habitusque animi opposit , contraria in nobis efficere, ae moliri, cum ipsarum una, vir Ius inquam, principium tueatur, incolumeque ieruet, altera autem ipsum perdat atque interimat. Cum vero de principio locutus ei et, videretq; longe aliter ipsuin capi, diueriri in rebus ac studiis, admonere hoe ipsum et atra voluit Ce- quis error hic nasceretur, siquis sorte nesciret hoc, puto que falso eandem semper rat . cera ipsius esse: inquitigitur, in rebus agendis,finem S cuius causa, in id ei liciendum in cumbia
492쪽
Iti UIL Librum Arist. demor ib. 4o
eumbimus, principium eiIe, statiuu enim in animo habemus, quid moliti velimus, priusquam ordiamur aliquid, idque ipsuin initium est; quemadmodum in studiis, oppolito modo, vocatur P incipium: definitῖones namque & cetera, quae ponimus. illi e principium sunt,& quaestionum,& percepitionum, quae inde aptae sunt ; quare adiit. neq; in . illis rebus extat ratio, doctrinaque ulla, quae id tradat : munus enim hoc cit .llius scientiae: neque etiam in his, sed vi tus hoc docet, siue a natura profecta siue viii, cc consueta dine parta: monistrat enim haec, quae sint verae opinione det principio; quare inquit, coneludens; temperans igitur hic erit, huiuscemodique omnis, qui veras opiniones, scit tentiasque in animo habebit; intemperans autem, qui huic contrarius eth. Vere autem admonet Lambinus inaculosum fuisse hunc locu in tu libro, qui apud nos oti tu excussis fuit. quod tamen tunc coinmissum non siit vitio exemplaris; in quo recte hoc quoque le
Ea autem quidam , qui propter mutum turbidum , 'de xli e potessare
contra rectam rationem, Pem, ita ut non qui ex praeceptu Me rationis, vin
cit motus: ut autem talis sis, ut persuasus sit, persequi oportere copi e bui ce
mossi voluptates, non vincit hic est incontinens, melior profecto intempera e neque simpliciter malus co/ struatur enimineo, quod optimum ea, principium
inquam: alius autem qui persint , non tantur se Aprili Οἴ motum per-θicuum igitur ex Pis est, hunc quidem habitum fretum esse , alterum au
tem malum . Nos idem essiciunt affectus In pectoribus dissimilIum mortalium, quod proficiscitur a viomasnitudineque motuum illorum, siue ab imbecillitate persona n, quas inuaserunt: unae infirmiores facile vincuntur: robustiores autem restiunt, nec patiuntur se labefactari, & a ratione depelli. Tradit igitur, hoc significate volens, extare quempiam, qai ob tu bidum motum animi, & quod incensus sit specie alicuius rei iucundae, non vereatur se ne peccare, & facere contra rectam rationem, cui tamen ita dominetur perturbatio illa, ut siciat contra rectam, veraq; rationem, victus motu illo, non tamen ut talis rodatius sit,itaque deprauatus,vi persuasus sit, latueritque isecum, oportere scqui effuse, petulanterq; huiuscemodi voluptates: neque enim tantam vIm habuit motus ille, ut hoc praestiterit petii tusq; illum corruperit; hic igitur est, inquit, incontines qui sane ut adiungit est melior, integriori; intemperante homine, neq; omnino malus, cuius suae sententiae causam afferte ait enim, conseruari adhuc in eo, quod optimum est,ides h principium, quo saluo , non omnino de ipso desperandum est: significat etiam in ueniri alium penitus ipsi aduersantem: est autem is, qui permanet, obduratque in proposito illo probo non potiundae turpis voluptatis: neque inde migrat, exitque ob motum prauum, sed constantem se praebet, impetuique volupta is inhonestae spernit:quare testatur, hunc habitum animi studiosum, pro bumq; esse; illum vero. incontinentis inquam, malum; neque dubitari de hoc posse. intelligitur autem ex his verbis, quae notio sit visq; vocis ικs aeri a qua supra usus est, ac mo
do quoque eandem usurpavit: perspicitur autem e contraria tam . Ti.a rvt enim tuu .τικὶς est, qui permanet in praeceptis verae rationis, ita ικτα ra o qui inde abit, ac migrata
Utr m igitur continens eu, qui in qualibet ratione, π m quatilet electione
493쪽
468 Petri Victorii Comment. 're manet, siue qui in recta : incontinens is, qui in qualibet elictione nenn manet, qualibet rationesiue qui in falsa rationera elictione non recta, quem
admodumpnus a nobis de hoc quaesitum eu. l in i
IN ev M vix modo auctor in nodum illum soluendum, quem monstrarat: ae sollicitare posse aliquos ostenderat; virum scilicet appellandus sit continens, qui sine discrimine Vllo permanet, perduratque in qualibet ratione, & qualibet voluntate propositoque, sine dignus sit, qui hoc nomine vocetur, is tantum, qui e recta non patitur se pelli, atque exturbari ; contraque de incontinente, ut aperte narrat, de quo commemorat,a se prius quaesi tumeste: docet igitur nunc,quomodo hie scrupulus euellatur, atque Hramque sententiam defendi posse, affirmat, verumtame non proprie, & eodem pacto acceptam, sed alite atque aliter sumptam cum ex accidenti, & impropi se non male di tur contineris, qui petsistit in qualibet ratione, quam semel amariti, per se autem solus ille, qui in ratioue vera, rectaque deliberatione perseuerat, quod in contrarium etiam contrario mo misi ut indicat : si namque continens foret, qui in qualibet permanet, sequeretur inde inconam umillud, quod supra hic exposuit, α in II. etiam eorum librorum, quorum index est, a. ικά:illic enim quoque de hoc Praesitum est.
can ex accissimi qui in qualibete per se autem Pi in ratione vera, O rem electione: hic quidem permanet: hic a ero non permanet:si enim aliquis hu ter hoc sumit , aut sequitur: persequidem istuc seluitur, ac sumit: ex is si autem prius illud simpliciter autem dicimus,quod per sie: Pgre tereontingit quidem quomodo in qualibet opinione: hic quidem ermanet: hic νero,in e migrat: simpliciter autem, qui in vera.
E x poNr Rr hIc quoque voluit; quid sit id, quod v auit ex accidenti sumere sibi aliquid faciendum, siue seqni illud, atque ait. Siquis enim hia expetit propter hoc, datque operi illi quaerendo eodem consilio; per se quidem poste ius hoc expetIt, ac sumst: ex accidenti autem prius illud; exempli gratia, qui Alexandriam nauigat, ut mereaturis faciendis roquaerat, per se quidem rem, pecuniamque ouaeret; ex accidenti autem vitam exponit petixulis maris: putat enim illam rationem valde accommodatam este patrimonio augendor docet quooue quid sit id, quo usus est per se, atque inquit,illud idem esse,quod sinplieit exliquid velle, & non quia auxilio si ad aliud consequenduin, statimque concludit rati nem ipsam.
Sunt autem quidam, qui facti sunt ad permanendum sita in vinion sun r
autem, quos vocant durae ceruicu homines z veluti qui aegre persuaderi possunt. γ non facile maliam sementiam triaura qui similitudinem qua Eam inse habent cum continente viro qualem prodigus cum literati, σα--
o s et x N n 1 T inueniri quosdam, qui morem habent obstinare manerem sementia
494쪽
In VII. Librum Arist. de morib. 4O9
falso putaret aliquis unos, atque eosdem esse cum continentibus ; voluit Igitur errorem eorum, qui ita sentirent, coarguere; quare distinguit ipsos; primumque monitrat, quale genus hoc mortalium sit; aitque hos elle,quos Graeci vocant, Vt ν τ οι-: nos vulgo durae ceruicis homines ipsos appellamus; interpretatur autem primum, qui sint illi, quos sui illo nomine ostenciunt, traditque ipses esse, quibuς aegre, vixque potest aliquid persuaderi, quique non possi int ex una in aliam sententiam traduc :concedit autem nos simi 1itudinis aliquid in se habere cum continenti, veluti qui patrimonium perdit, cum libe-xali; M audax, cum magni animi viro, ac forti.
Sunt autem multis in rebus disimiles: unus enim horum , ob motum, π c pia talem non mutatur, continens scilicet num facilu persuasu est, ubi contigerit, continens erit: hic vero non a ratione , suta cupiditates ad se trahunt, oe
ducuntur multi a voluptatilus.
S T A et i 1s declarat hos diuerses esse multis modis . de nullo pacto eosdem haberi debere: quibus autem rebus inter sie distrepent, significat: primum i illic inquit, alter horum non mutat sententiam, victus motu animi, si cupiditate, quae ipsum ad se trahat, qui est continens: nam usu venire ipsi inquit, continenti. , ut patiatur se persuaderi aliquando, sine culpa tamen allirmat: alter vero non rationem secutus, variat animum, disceditque a semet ipse; contingere autem hoc multis, quod inquit. Vt wrripiantur cupiditatibus , aperiantq; ipsis aditum ad se, aganturque ab ijsdem, planum esse Putat atque exploratum.
a a ἰαρα . Sunt autem Iurae ceruicis, qui suam sinuntiam valde amant, θ' imperiti homines, oe agrestes: quorum qui 1βam sententiam valde amant, si voluptarem, cor dolorem tales sunt: lareantur enim, cum Oincunt , aliter sentiressi re-
Ius non coacti, dolent, si in via fuerint ipsorum tamquam decreta . Quapropter magis similes sunt incontinenti, quam continenti.
INDICA π, qui sint illi. quosi ut, νri lines vocavit: traditque eos esse, qui valde amantibas sententias: oc praeterea, qui sunt imperii ἰ rerum, de quasi agrestes homines. Quia de cauta primi horum sint tales, utinasque ei Ie velint, ac ratas tuas opiniones, exponit: dicit enim a voluptate . atque dolore ipsos in mari, reddique magnos amatores suarum opinionum et gaudere autem eos significat. vicerint, nec palli fuerint ex opinionibus illis sitis se extrudi. contraque dolent, s ipsae, tamquam si serent plebiscit decretaque publica. irritae fiterint; quare inquit, magis similes sunt incontinenti homini,quam continenti, quod ita accipi debere puto: ut enim incontinentes non parent rationi, optimumq; i- Psius consilium spernunt, ita genus hoc hominum non cedit verioribus sententijs, at
tem quidam, qui non permanent in f, quaae sibi visa fuerint i no
495쪽
propter incontinentiam: veluti in Shiloctete Sophoclis Neoptolemus, o tam is propter oluptatem non permansit ,sed honestam nam verum proferre erat ei his Irum: persuasis autem fuerat a taluse, ut mentiretur z non enim omnis, qui voluptate impulsus aliquid agit, eu intemperans, ne e trauus,nt1ue in
continens sed ille, qui turpi.
NARRAT iniieniri alios quosdam, qui non permanent in opinionibus, sententiusq; quae
semel ipsis visae ac probatae fuerint; nec tamen merito possunt insimulari, ut incondi nentes: repudiata enim peiore sententia, meliorem sequuntur: contra autem se gerere incontinentes, apertum et t. Exemplo autem, in illustri loco posito, declarat, quod docet, Neoptolemi inquam Sophoclei, etsi conuenit illi cum incontinente, ut ipse quoque volupta tem secutus in eo fuerit, quod tamen rei ellit noster auctor , ostendens, aliud fuit egenu ς voluptatis, quod mouit Achillis illium , & non hoc, quod abducit a vero vocato incontinenti ; ut enim illa turpis est, ita liaee honesta: dignitatem namque in se habet; putauit c nim generosus iuuenis ci jcere a periona sua vanitatem, ac mendacium, cui it cubuer. at, persuasiis ob publicam utilitatem ab Vlyste: non esse autem amnem vitio, aut culpae: vlli omnem hominem, qui gerit aliquid voluptate captus, sed tantum eum, qui, turpi voluptate inflammatus, iecit id, quod flagitium in se continet.
Qkia autem est quidam etiam huiuscemossi, N minus quam oportet, corporis
voluptatibus delestetur, ρο non maneat in ratione, talis homo, inter unc, s incontinentem messius est, continens incontinens enim non permanet in ratione ,
quia magis abfuid cupit: hic autem, quia minus quintam e continens autem permanet non ob aliud mutatur opus est autem ,3 quid vi renetinentia flu-δosum in , ambo contrarν habitus praui sint , veluti sane a arent: verum quia alter ipsorum in paucis, raro ter picitur, τeluti temperantia intemperantiae videtur contrarium tantum e se: ita or continentia incontinentiae.
DAT operam nunc, ut ostendat, continentiam in medio duorum, aduersantium sibi magnopere, animi habituum collocatam esse, quare posse aliquo modo vocari virtutem duo cum autem horum habituum alter notus omnibus, perspectuique erat, quod alteri non contingebat: fallebat enim multos , quare oportuit primum docere hunc extare. Ordit ut igitur ab hoc, initio posita particula,qua utitur ad probandum aliquid, rebus aut satis no iis, aut quae non exquisita argumcnta requirunt: inquit enim. Quia extat quid1m etiam'
homo talis, qui minus scilicet laetetur, quam dcceat, corporis voluptatibus, & sane inquit, huiuscemodi omnis discedit a ratione, quae vult, ut huiuscemodi voluptates de rapantur, nec culpae aliquid in ipsis capiendis admitti testatur. Sequitur quae est redditio illiux , idest quiaὶ interiectus est inter hunc, quem modo notauit, α incontinentem. quidam, qui mediam sedem tenet, continens homo : medium autem esse illum declarat, expositis motibus, atque institutis extremorum, qui repugnant tibi; ait enim incontinens est, qui non paret rationi, quia magis quiddam facit; hic vero, quia mimis quIddam sieit
quid signincare autem velit, hac concisa orationc, patet: addit enim, continen alitem manet, nequς mutatur in alterutrum horum extremorum : oportex igitur inquit, si conti
nentia est quiddam studiosum, laudemque in se taberi, ambo contraribs ipsi habitu, ma-
496쪽
In VIL Librum Arish de morib. 4l I
los esse, ac maculae amnes, quemadmodum sane eli. perspiciuntur: verum inquἰt, quia iter horum habituum in paucis reperitur. atque infrequens est, et i est, apertus non est, neque apparet; eodem Pacto, quo temperantia solum videtur aduersari intemperantiae, quia extremum alterum rarum est, ct in paucis reperitur, ita continentia ibi a putatur, quamliis falso, repugnare intemperantiae, quia obscurus est habitus, qui alienus est a co Poris voluptatibus, abhoretque ab illis.
Quia autem per similitudinem multa dicuntur, continentia illa quoque temperant , a statutudine quapiam profecta esse continens enim eis odi est,
τtmbit aduersante ratione propter corporu voluptates es sciato eodem pacto, σtemperans: *erumtamenita, ut hic quidem halea hic autem non habeat pras is cupiditates e m ut hic quidem talis sit, Pt delectari non valeat fraeter Orionem: hic autem, ut valeat delectari, non tamen ut ducatur ab illis similes au
rem sunt incontinens, intemperans, qui sane diuersi inter se sunt i ambo
autem corporu iucunditates sectantur: verumtamen unus eorum ex limans, o forterer alter vero, non existimans.
Viors A et exquisitus scriptor: de consuetudinis et Iam sermon s bene peritus, multa dieiret similitudinem quandam, & quae proprie ita vociari non possent; quare utitur animaduersione hac, tamquam fundamento eius, quod probare volebat: docetque id etiam usu venire in hac re ; cam habitus animi temperantis viri appellari possit continentia illo modo : primum igitur indicat similitudinem, postea dicterentiam : inquit enim, continens namq; vim eam, de potestatem in se habet, ut valeat nihil euicere ac moliri praeter rationem, ut potiatur corporis voluptatibus, quod existit et lain in temperante; similes igitur in hoc sunt ambo: statim autem dat operam, vidistinguat ipsos, quod iacit hoe pacto ait enim: verum alter horum ardet cupiditate harum rerum; alter vero vacuus est a sit improbatum voluptatum. Amplius ait, alter horum ita fictus instructusque est, ut voluptate assici non valeat, repugnante ratione: alter vero vim eam, & potestatem in se habet, ut valeat gustare illas sed tamen non agi,& raptari ab ipsis. Post diuisos hos de distincto ad dit, tintiles etiam inter se esse contrarios superioribus, idest, incontinentem, & intemperantem; qui tamen diuersi sunt, ut declarat, posita ante oculos & similitudine eorum, &diisetentia: alter enim ipsorum arbitratur id iacere opportere: alter vero minime
Neque res patitur, iidem simul prudens, m incontinens st: simul enim
prudens, iugosius moribus declaratus e se extare.
No M patitur benevolus doctor, decipi atque errare, siqui serte putarent, unum atque eundem penitus elle prudentem hominem dc incontinentem: statim enim hoc praecise negat, etsi insta argumentis id probat: fatetur tamen verum esse, ut aliquis simul prudens sit, ac vir probus, quod a se prius declaratum assirmat, ac ratione confimatum: nihil enim vetat , quin mores boni coniungantur cum prudentia, quin potius ipsa sine honestate vitae , dc sit tamquam norma quaedam Omnis
non manet, cum moderetur motibus animorum
497쪽
Praeterea non inde flum confiat prudens, quo tu, sed quia rebus agen
dis aptus sit: incontinens autem non est aptus rebiu agendis: selenem autem
nihil prohibet incontinentem esse: quapropter videntur aliquando prudentes nonnulli esse: incominentes autem, quia solertia diserepata prudentia, mori
exposito in primi sermonibus r. Dia rationi suidem propinyae sunt: differunt autem inter se electione. .
A LT E R v M hoc argumentum est, quo idem probat: ostendit enῖm praeter intelligentiara, requiri etiam ut prudens paratus sit ad agendum: contra autem minime factus est incontinens ad peragenda ea, quae antequam animo commotus ellet, admonente ratione, cognoscebat vera esse, de oportere fieri. Cum separasset hos; adiunxit fieri posse, ut qui Parest, valdeque smilis prudenti, vocatus a Graecis .im i , ab interpretibus, astutus, quod non placet. siue habilis, est autem acer, ac vehemens in rebus agendis, ad exitumque i e ducendis, idem si incontinens, quod cum affirmatici, tamquam cumulum nobis praebere voluit, hinc fieri, prosciscique, ut non nulli prudentes viri esse aliquando videantur, qui sint incontinentes, quod discrepat habitus hac, appellatus δμ me, ea ratione solum, qua supra a nobis significatum est suo loco,idest in VI.horuin librorum: ceteris autem rebus pares ipsi inter se sunt,cum sint ratione vicini ac propinqui, discrepent autem fine, α delectu rerum, qui prudentiae semper est honestus, rectusque: alterius huius quilibet. .
Neque iam ut intelligens, oec utemplanssea N dormiens, vel vina oppresesus: σβιnte quidem : aliquo enim modo inredigens, si quod facit, oecurus
causa facit frauus autem,minime: electio enim proba Hie quapropter semia prauus, oe non intuitus: neque enim insidiosus eur unus erum Userum non te
stat plerumque in lys, Pae liberant: qui autem in atram litem Erocitati ect, penitus non fleta iterare.
Rενετ ir quaestionem supra explicatam: accurateq; iterum de ipsa disserit cum multum saeiat ad naturam incontinentis hominis cognoscendam; illa autem eis virum improbe iaciat, intelligens quid agat,sue contra te contaminet Propter inscitiam eorum stasitiorum, ut eum voluerit, ipsum scientem admittere culpas illa quoquomodo seiens dici possit: inquit igitur nun cum concedat,eum scientem efiicere ac moliri, non capi debere ita sciente esse,ut est,qui plane intelligit,ac tunc ipsum contemplatur,totoq; animo conuersus est in eam cogitationem,uerum ut qui dormit,sue vigilans, vitio oppreiliis est, ct temulentus f clusae undemq; adiungit,existimari debere, sponte sua faccre, quippe cu aliquo modo sciens agat,& quae gerit, & cuius rei cauta, in ea incumbit, liberat autem ipsum scelere ac grauidelictor neq; vult vocari posse merito paruum, cum electio eius, ct quod facere statuerit,
aequum moderatum q; si cum tamen talem hominem integrum esse, vacuumq; penitus culpa dicere non pollit; concedit eum dimidia sui l arte prauum cste. non tamen totii. Addit etiam eum iniustum virum vocari non posse, atque id, quia insidiator non est, neque dolo utitur: cum sint autem duo genera incontinentiae, duoque fontes, oris inesque huius culpae, quarum una est, quod non tuetur, seruatque,quod suasi rati altera vero,quod Propter vehementem cupiditatem, qua inflammatus est, non consulit rationem, qui abduci
xut his a recto, labit ut que, non Potest iure hono iniussus arrellari-
498쪽
In VII. Librum Arish de morib. sit
Et similis utique est incontinens ciuitati, quae cuncta quidem si is , 1να
opus est, . leges habet utiles ciuitati: non utitur autem Vsis, veluti - ., dritas lepide quendum insimulauit. Hoc uitas voluit, quae leges sua, nihil curat:prauus autem similuina tenti sui em legibus, malis autem utenti.
y τ rem magis declararet, apertiusque ostenderet, quid intersit inter incontinentem homianem, α prauum, vitioque a lineae vias est simili, valde accommodato ad rem illultranai: ait enim, Incontinentesii hominem similem esse ciuitati, quae ciuitas scisci quaeda, quae vilia sunt reipublicae; quaeque tempus postulat, cuni legibus bonῖs utatur, nullis tamen eorum viItur, neque ei scit ea, quae te es iubent, quemadmodum commemorat, Anaxandridem comicum illus ille Allieniensibus, ut opinor, in fabula quadam sua, asperxi sic luc Onuicio; ponit autem senarium ipsius, cuius sententia plana est ; contra autem ait, prauum virum similem esse ciuitati illi, quae paret tamen legibus: inutilibus autem, ac malis. Poetae huius iritatis locis meminit Athenaeus; morem vero suisse veterum illorum comicorum, non libere solum accusare ciuitatem, sita retulanter ipsi maledicere, notum et t.
Gersatur autem incontia uria, oe continentia circa id, quod superat mu eorum hominum habitum: his enim permanet magis: hic vero minus, quam ferat vis N potestas plurrmorum: ZA uino b autem incontinent,s minore lamiore curatur ea, qua Pi atra lite premuntur, peccant, quam eo, um, qui deliberarunt quidem, nou permanserunt autem qui consuetudine quadam sin-
continenter gerunt, quam qui natura tu i am pro iseunt: facilius enim est
consuetudinem mutare, quam naturam hanc enim ob causem, consuetudinem
quoque arduum eu, quia similis essnat rae: quemad noLm Genus te satur. ., Gio diuturnam meditationem esie amice, iam Hanc hominibus, cum aY extremum venit, fieri naturam. Quid igitur sit continentia, . quid incontinen-ιia, tolerantia, mollities, 1u mori se halent hae inter se, traditum est.
IN extremo huius praeceptionis admonet non nulla, quae pertinere videbant ut ad pleniorem dominam duarum natum, contrariarum inter se, dispositionum. Primum igitur docet: sunt enim numero tria, in quo conueniat ipsis, α inquit, continentiam, atque in n-tinentiam versari circa Id,quod superat, ac vincit habitum animi plurimorum hominum; quod quomodo contingat, exponit, dicens, alteram harum, continentiam inquam, manere magis in eo, quod rectam esse iudicat,&oportere seruari, quain iaciat vis ac facultas maioris partis mortalium: alteram autem minus : reperiuntur enim multi homines, qui facilius se abstinent a turpibus voluptatibus, quam faciant incontinentes; Alterum est,
quod tradit mitiore negotio polle sanati incontinentiam, qua laborant ij, qui feruntur E ςipixe ad potiundas voluptates corporis ob atram bilem, impellentem vehementer ad eas perstuendas. quam ii, qui deliberarunt secum prius, ipsas esse declinan, non tamen perdurarunt in eo consilio. Tertium est, nis existimandumst, hoe
499쪽
cise partem secundi, illos, qui sunt incontinentes more, malaque consuetud ne, Bellitis itidem poste curari, quam qui natura proni sunt ad inc0ntinentiam , cuius suae senten- tiae causam adfert, hoc pacto: dicti cnim, ob hoc arduum esse consuetudinem mouem, abigereqite a se, quia mos est sarallis naturae, quod Euens poetae testimonio confrin at,.qui hoc astirmarat duobus suis hexametris carminibus, quae citat. V itur post haec, ut solet, quasi peroratione, conamemoratque, quid praestiterit vicino hoc furerioic oc':s vinaque aggreditur aliam materiam, quam se omittere non debuisse confirmat. 'i Υ .
Te γρ&ptate autem, dolore contemplari eu eius, ut etialem disciplinam subtiliter considerat: hic enim finis architectus Hi : auquem finem respicientes nos num Tuodque hoc quidem malum, hoc autem bonum si impliciter dicimus
C V M de virtutibus ac viti js muliose praecepi isset, & his, quae morum sunt,& hἰs, quae r xionis: posteaque de aliis dispostionibus. quae similitudinem quandam in se continunt v
rarum, profriarumque virtutum sed aut superant vim earum bonitate, ac lauas, aut i inquinatae surit, perditaeque, ut magis referre videantur naturam , ingeniumquc bctu tum , quam animantium, quae participes sint rationis, io quibus explicandi ,cum accurare quaesium esset de continentia. de incontinentia, vi virtute, vitioque, quoa Ini az est temperant ae, atque intemperantiae. quarum & ipsarum iu ieria sunt,olupta, α dolor, M irtutum, de vitiorum, quae propriae sunt motum: nune exilii mauit, oportere sedulose de ipsis disputare, personainque, quam suscepit, hoc requirere 3, antequam tamen anci riat de his dialerere, ostendere voluit se omittere non polle, quin hoe praestet, quUd ieria iactiam Initio duorum consequentium librorum, in quibus de amicitia copiose loquitur: po a uillet enim fortiale suspicari aliquis, non esse accommodatam hula scriptioni dii putati Mem de voluptate, quod fecit, vi prius id refelleret , conuenirequς per nia id suae osten- deret. Idem igitur hic, ut opinor facit: tribusque argumentis viiiii ad hoc constituendum
semper oculis in ipsum. dicimun ipsa sue bona, sue arata, utimulque ipso tamquam not- Lana quadam certa, quae nos errrare non sinat.
Euc autem unum es eortim , quae necessa A inmeri glemus: virtutem enim, ac vitium , quae morum sunt , circa doloresinvoluptates collocauimus.
ALTrnvM hoc argumentum est, quo confirmat idem, vel pollux sne culpa se hoe om tere non potuit declarat,cum si unum eorum, suae neces laria sunt ad plenam intelligeritiam, praecept Ionemque eorum, quae doeentur his libris, cum traditum iit, de tamquam certum, solidumque positum: virtutem omnem morum eodemque pacto via Ium eiusdem iscneris, versari circa voluptates. ac dolores, quod, quemadmodum hic sito loco commemorat, sta etiam In VII. libro auscultationis naturalis: dixit enim illic quoque, omnem moralem virtutem versari circa voluptates, & dolores corporis, in quem locum simplicius haec adnotauit. assueseri voluptate assici ac dolore, non temere, verum ob ea, quo decent, ac rectum est, & quantum, di qualem, moralem virtutem parere.
Et vitam beatam plurimi cum τοluptate es aiunt: suapropter Virum be
500쪽
In VII. Librum Arist. de mors b. ψl s
i τID IM hoe argumentii nest, quo itideiri ostendit, se in voluptates a , dolorem clueex-ronum , cu' bona & para . qui praeceperia
voluptate ipsam iunctim esse, copulatamque volueiant, cruorum adi ut FH rationem nominis alterius, quo Graeci appellant beatum hominem re him vocant veram etiam quod nomen ipse putat co-
externis bonis notitit ei Ie positam vitam beatam, neque copia ipso-
hula quadam induxit quempiam itanoquentem, ιχω A .. ot fitetu rei tim ille, iὸ amplum patrimonium habere, vocari pa cunctis mortalibus locupletem : beatum vero a neminet versus putem saperior Home meus acceptus est e IIlI. libro Odysseae, alic editus a Menelao.
Vis stirin videtur nuga voluptas esse bonum, neque per se, per acciadens e non emm idem ese Anum , ac voluptatem: hu vero quaedam ianae quidem: multae autem malae: Abuc autem tertium horum et i cunctae Litum forent, tamen non usu venire potea, ut voluptaι sit optimum. to licium suu m, seqtie ostenderit,de aediisserere de voluptate ac dolo- iis tib r Qq ς dς uerrint, si omini Clautem ilia
setur, ob vilem. S. indignam viro ipsarum naturam : hi vero, cum diuis brint ipsas, erudῖ-tius locuti de voluptate iunt: moremque doctorum hominum de obi uris rebus praeeitar mum, siecuti fuere. Amplius autem inquit,extat tertium quoddam,quod contra ipsios adferri potest; non quaerere eos modo, sit ne bonum voluptas. siue non sit, neque sonicῖ-ro di ho Ie, sed scire cupere, an voluptas sit optimum omia um. tamen non fieri posse,
Ulam remelle amolutam, & quae ad summum peruenerit.
mn esse Anum, quia omnisa oluptar ea generatio Anatu-νin senseta nulla autem generatio in eiusdem generis, cuius sum Dei: v luti nu D aedificatio eu domus.
xx ro Nix nunc argumenta, quibus confirmabatur prima illa opinio, quae voluptatem
, . nullam generationem alicuius rei elle eiusdem gentris, eu-
aum. Diauli autem hoc firmabant, de latabantque, verum eta: opera enim, aiebant, quastronitur u