Petri Victorij Commentarij in 10. libros Aristotelis De moribus ad Nicomachum. Positis ante singulas declarationes Graecis verbis auctoris ijsdemque ad verbum Latine expressis. Accessit rerum et verborum memorabilium index plenissimus

발행: 1584년

분량: 761페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

521쪽

43 6 Petri V ictorii Comment. i

Didetur aut uitates ami tia continere, qui ferunt leges, plus illi adhibere circa queam, quam circa iustitiam concordia enim simile quiddam

,id tur amicitiae: hanc autem mutame amant: seditionem, quae Esi inimica eB,ma ime e ciunt etiuitate.

O . R T V M hoc argumentum est, quod valet ad idem ostendendum: Inquit enim, videli etiam. nec sine caula existimari polle,amicitiam continere ciuitate statumq; carum,ac c munionem tueri:hoc enim profecto valet inquam sine hac frangantur, A Paxuo ne eotio dii lipentur, cui sententi e suae confirmandae adiungit, Qui scribunt leges populis, dantque operam, ut instituant multitudinem aliquam: diuque illa maneat concors; ni ius studium ponere in amicitiam eo inserendam, quam iustitiam ii iam, quae vidcbat ut proprium munus ipsorum esse: quare, cum videret, hoc aduertari sententiae Dori pauco- tum hominum,confirmat accurate iudicium suum, sumit li:ad hoc probandum, ideri coaeordiam simile quiddam esse amicitiae, quo concello, manifello tenetur verum cile, quod dixit. cum planum sit, qui suscipiunt curam illam scribendarum legum, propolitam scin per habere ante oculos concordiam: aduersariam lucipuus in gentem, seditioncm ς' re, . atque exturbare e ciuitate summo studio: commendati autem valde concordiam, A dc ii ctu, qui magnus capitur ex ea, praeclare dici a Sallustio, notum est.

Et cum ciues amici intres sunt,nihil opus est iuni ad iusti autem ex e res, egent praeterea amicitia: σ ex omni genere iuris id, quia praestit ceteris, idetur esse, quod iungit amicos.

Ovis T o hoc argumento idem declarat, quod huiuscemodi est; Id quod magis re timuit

ad tuendas, conseruandasque ciuitates,& ii ne quo minus commode illic vivitur,eii anteponendum ei, quo facilius, minoreque cum damno carent ; quare rei p. illa, in amici inter se sunt, non eget vllani in partem iustitia: neque enim amici iniuriam facii n

amicis : illis namque improbis factis remedium adhibet iustitia: resistitque quantum p est ne huiuscemodi aliquid fiat: contra autem, si iustitia illic colitur,leque abllinem, 'l' vivunt in ea ab omni genere iniuriarum, tamen merito illic expetitur amicitia, egeni quς

practer cam eximiam virtutem voluptate, ct fructibus, qui capiuntur ex amicis . non P - .

ta enim incommoda, & mala cadunt in homines, quibus incommodis praeter iucunditatem, quam adserunt Praestentia sua & colloquiis amicis. Narrat I'lutarchus in Agesilai vita, quam scripsit, trium verbis semper litum mirifice celebrare ius tiam & si iacta quaedam eius non responderent illi orationi,dice que eum, institiam antistare ceteris vimitibus, in quo etiam aiebat, sertitudinem nullum Ductuinicite polle, ubi non coleretur iustitia, si vero Iusti cuncti tarent, nihil opus futurum esse Dititudine, Quemadmodum locutui est Ai istotcles de iustitia ipsi atque amicitia. Addit etiam, ii nouum hoc argumentum est, ut puto, siue pars aliquo modo supcrioris,cum sint plura iussi cenera, quae custodiri debent, nec pollunt sine magna culpa violari, i Primis sci u illud iuris, quod amicos continet, tale habendum csse,niaximeque iustum exilii mandum. unde eum dirimi non possit sine stetere, perspicitur hinc dignitas Perinarum, G qu Π- topere requiratur haec coniun io ni Oxum.

Non solum autem nec arium. quiddam est i Ea 3 verum etiam honesum Eudoseos enim amicorum laradamus ltim lue amicorum tu i

522쪽

In VIII. Librum Arist. de morib. 437

a quaedam esse rerum honestarum . e bus quidam arbitrantur eo em es

se lonos viros CZ amicos.

C v M ostenderit, bene institutae eluitati, & In qua ἰucunde vivatur, necessariam esse am citiam; significat nunc,ipsam non solum necessariam illic elle. verum etiam honestam, Adignitatis, splendorisq; plenam: quod inde plane intelligitur, quod commendamus, summiique laudibus ferimus eos, qui valde studiosi sunt amicorum, ex animoque seruiunt v-tilitatibus eorum: hi autem iuncto verbo a Graecis . i σω M vocantur, quod verbum arbi- , tror exprimere voluisse Terentium, cum inquit. Nemo est magis amicus amico. Praeterea inquit , quod idem declarat. Habere multos amicos, putatur elle unum quodpiam e tum bonorum, quae honesta sunt. & plurimam in se dignitatem, speciemque hanent, dctamen post auctorem nostrum inuenti sunt, qui ipsam accusarent, quia quemadmodum splendoris aliquid siecum fert ac suauitatis, ita plena est solicitudinis, ac molestiarum. Adaextremum autem addidit, extare non nullos, qui eosdem arbitrantur esse probos viros, dc amicos, tamquam probi homines nequeant esse, qui non diligunt ceteros mortales: in primisque eos, quos dignos amicitia sua esse iudicarint; non nominant autem, qui pollisi-inum fuerint, qui ita censuerint.

m i a autem multae controuersiae exoriuntur: bi namque similitudinem quandam esse volunt: Er similes, amicos esse: Ie simile aiunt ad simile, σgraculum, ad graculum: σ quaecunque alia huiuscemodi: hi autem conera, gulos bulusicemodi omnes aiunt,esse inter se.

IvM ostendisset iam, quam magnum bonum sit amicitia, siasque partes suisse declara

set, accurate eraecipere de ipsa ; non paucas controuersias nunc, magnopereque inter se discrepantes lententias extare de ea dicit inter doctos viros: cum aliqui ipi brum velint, amicitiam esse similitudinem quandam;cunctosque,qui pares inter se, similesque sunt, mutuo amore fiagrare unde multae peruagatae voces, prouerbiaque fluxerunt. Plato pluribus in locis tetigit hanc opinionem. vi in Gorgia: fecit enim in eo sermone ita Socratem loqui, dicereque. videri sibi singulos homines singulis hominibus amicos esse, quam maxime fieri potest, qui tales inter se fuerint, quales de poetae ipsi,& sapientes viri significant, .ntelligere autem ipsum,cum poetas dicit, Homerum, qui versu quodam suo inquit. Sem- Per Deum similem perducere ad similem: planum est, nec non in sermone de amicitia, in quo non semel meminit huius sententiae. & in VIII. quoque libro de legibus. Addit etiam Aristoteles Eute opinioni confirmandae, prouerbium, quo serebatur: monedulam ad monedulam se conserte: huiuscemodique alia in ore omnium esse inquit, quae idem Ostendunt. In VII. quoque de moribus ad Eudemum, quo loco eandem quaestionem tan- sit. superiori illi adiungit alterum hoe . Cognouit fit furem, de lupus lupum. Tradit autem nunc,extare alios e regione positos,qui a superioribus valde dissentiant, assirmentque huiuscemodi omnes, qui pates, similesque sunt, inuidia, & odio flagrare inter se;cuius opinionis cum suerit Heliodus: ille namque exemplo multorum opificum hoc probauit, de ediorum etiam eiusdem fortunae, condicionisque mortalium, initio ducto a figulis, qui cum it Graeco sermone vocentur, invidos, inimicosque homines intelligens, voca

uit eos,

IV: de sit altius yderunt, oe magis ex nazara . Euripides suidem Z-

523쪽

438 Petri Victorii Comment.

,, cens . tamare quidem imbrem tellurem arefassam. mare autem caelum M plenum imbris cadere in terram. Heraclitus,repugnans conducere oe e contra

ri s senis pulcherrimam harmoniam: m vi litu nasci omnia: ex a uerso autem

his, al, non nulli, Empedocles. Simile similis desiderio agrare .

Qv i fuerint illi, qui ab liis discreparint ostendit: ipsos autem, initio suae sentent Iae ex alii ore loco ducto,& qui magis conueniret disputationibus de rei uni natura, ita sensile de hoc quoque ostendit: primum autem Euripidem appellat, cuius plures versus poni nec tamen non studuit breuius sentent a eius explicare: pro uno enim, ct dimidiato versu Poctae, unum tantum verbum usurpauit, quod impleret sententiam, idesti H - - : apud eum enim era , Uta μώομβρα λοί, ατα I. iis rivis,Aκ πυ- cs preri ac , . Leguntur autem hi versus apud Athenaeum in xiij. libro, celebraturque illis vis magna, & P testas veneris; sententia ipsorum est, quam breuiter, A sine ullo ornatu exponam. Exi'c' tere tellurem exarefactam, pluuiam: caelumque imbris plenum teneri deiiderio in terran cadendi. Post tragicum, citat testem eiusdem sententiae Heraclitum Ephesitiin, qui aiebat, contrarium repugnansque prodesse, atque e diuersis sonoribus nasci pulcherrimui concentum, cunctaq; jemum gigni ex contentione, ac pugna. Omnem autem hanc quac-stionem delite, α harmonia, quae nascitur e contrarijs sonis. tangit Plutarchus invita Alcibiadis non longe ab init ἰo, loco sane non alieno ab eo, quem hic in manibus habemus et indicat enim Lacedaeinone non sine caesia Ephoros oppositos fuisse regibus: aliter crati in ait, & sine aliquibus distensionibus non facile rempublicam conseruari polle, quae causa fuit, ut, cum rex ille. contra consuetudinem maiorum, cunctos ordines, priuatos'. ciues sibi comitate benefici jsque in ipso; collatis conciliaret, Ephori ipsum multauerint, cuius consilii sui hanc causam attulerunt; quod communes ciues suos propriosque faceret. A versari autem his, & tamquam oppositos esse alios non nullos, dicit Aristotelcs, quorum unum nominat, Empedoclem qui doctissimis versibus naturam rerum explanavit: illum nim tradit,existimaue,simile sibi expetere similetita autem hic in hac sententia obhrmatus erat,adeoque amorem huiuscemodi omnem a similitudine ortum ducere existiinibat, ut, cum monstrata ipsi canis foret, quae semper in eodem fracto dolio quiesceret, quaestaque ex eo causa esset huius moris, respondit, obscure tamen, similitudinem hoc emcere. Pit tamet soria iste aliquis, cum supra auctor opinionem hanc de potestate magna similitudinis confirma let potuiste ipsum supersedere nouis argumentis, quibus idem Probaret,ucrum,

E numero igitur quaestionum illae, quae naturales fiunt, dimittantur: non enim s/ae, π propriae sunt huim praesentis animaduersionis quae autem peculiares hominῆsunt, ad mores,motus1, animi reseruntur, haec cosideremus: γ eluti,utru in omnibus ex iis amicitia, an seri non potest,ut qui improbi sunt, amici inter se sint: utrum sit una Pecies amicitiae , an plura qui enim ν- nam tutant, quia magis, . minus recipit, non satu firma ad fidem faciendam signo crediderunt: recipiunt enim magis, σ minus ea PoIue, TVae sonis icis

inter se diuersa: δctum autem esse de ipsis antea.

C v M videret auctor se e suis finibus exisse, ta in alienum quasi campum irrupἰile, quam-

524쪽

In VIlI. Librum Arist. de morib. 439

vis exῖguo temporis syatio in eo manserit, tamen aliquo modo se purgat dicἰtque ablicIeii das sibi elle has quaestiones, ut alienas, & ad suas propriasque huius stud ij reuertenduin: neque enim solet Aristoteles permiscere materias: trahereque argumenta ad aliquid constituendum e diuella, contrariaque aliquo modo doctrina. & cum aliquid huiuscemodi sacit. breui id, temperanterque facit: inquit igitur se posthabitis illis incubiturum ei te iri quaestiones, quae vitae hominum propriae lunt: faciuntque ad mores, & motus anim xum , seduloque de ipsis disputaturum : attingit autem statim non nullas insarum, velut linquit: viruin in cunctis hominibus locum habet amicitia, siue contra, neri nullo pae rotest,ut improbi mortales,amici inter se sint: & utrunt unii latum sit genus ainscitiaesu-ue plures ipsius species inueniantur. Cum autem non dubitaret ipse. lti in plures forent amicitiae species: videretque, extitille quosdam, sui aliter de hoe senilitent, statim dister contra illos: ostenditque argumentum, quo ipsi freti, id alleuerabant, non tantum virium habere, ut hoc constituat: erat autem illud, amicitiam recipere in se magis ac minus, augetique, ac minui: quare merito vocat ipsum signum,ut quod posterius esset ac nullo modo caula, sed a causa profectum: aifirmat enim extare alias res. quae recipiant δ ipsae ma- is, ac minus, & tamen sunt specie inter se discrepantes. Adiungit autem se de hoc anteat iterutile; non tamen locus apparet, ubi hoc praestiterit: in his ipsis certe de moribus libris nihil huiuscemodi attigit.

Fortasse autem planum fieri poterat de his, si cognitum fuerit id, quod lia

gnum est , ut ametur: videtur enim non omne amari, sta quod amabile: hoe autem videtur esse bonum, vellucvntam, vel utile: videripo et autem utile ef se illud, vi cuius gignitur bonum aliPρ , vel voluptas. Quapropter amabile esset bonum, ac voluptas, It In I.

C Q M ῖndicasset scrupulos quoque non paruos exoriri,siquῖs de amicitia quaerat ut requἰ-' i;i ratio haec, α disciplina, inquit, Polle seriaile ipsos evelli, cognito, 5 explorato am

bili, & ut Terentius ipsum vocavit, digno, quod ametur: Graeci .ι vocant: neque enim omnem rem talem cilc a lirmat, sed tantum certas quasdam, quae allieiunt ad se animos hominum, & vehementer petuntur, cui asinodi iunt illae,quae amabiles appellan--itit. Amabile igitur elle inquit, Omne illud, quod bonum cit, siue iucundum, siue utile, idest, quod fluctum aliquem serat,& prosit ad quippiam,quod conducat,administrandum aut obtinendum:hoc enim ostendere videntur, quae statim adiunxit explicans vim huius nominis, videri enim polle inquit, utile ei tu id,ope cuius cilicitur aliquod bonum, siue voluptas, quare inquit,amabilia crunt: Vim enim priorum duorum, potestatemque magis aperire voluit, bonum,dc iucundum,ut fines: tertium namque iam significarat, non elle finem, sed seruire alicui fini, & tamquam instrumentum elle, cuiusmodi sunt diuitiae.

enim aliquando haec inter se: Diu modo autem, oe circa iucundum e videturat m,.quod sibi bonum est, diligere ναμ qui e ,π esse simpliciter quidem

Ioum,amabile, unicuique autem id, quia unicuique: Aligit autem diu quisque nouid, quo ipsi bonum ea, se quod bonum Uparet: intererit autem nihil:

525쪽

416 Petri Victorii Comment.

Perspicuum autem is, quod, nisi 'voluptas bonum sit, oe functio muneris i -

tsius, non licebit beate vivere beatum virum: cuius enim causi opus foret Es, . . Duidem non bonum , verumetiam cum dolore contingit ut uiuat,neque malum . enim,neque bonum ,dolor, si1uidem neque τοluptas . Quapropter cur utique fu

giat. Neque iam iucundior vita sudis, nisi etiam funis es ipsius.

Ncis poste praeterea dubitari ostendit, quin voluptas bonum sit,actioque ipsius, ac stinctio itidem bona: si namque hoe non soret, spoliaretur vix beatus suauitate omni mec liceret tars ilicunde vivere, quod absurdum est, nec probari ullo pacto potest: cur enim aliter inquit adiungi ad ipsium deberet, nisi hoc esticeret, voluptas, quae seiungi ab eo non polle semper dicta est, vilique veniret, ut ille cum dolore vitam traduceret. Ostendit etiam n cellario futurum este, ut duo inde incommoda nascantur, & stultae admodum lentcntiae, quarum prior est, quod dolor non ellet. neque bonum, neque malum, si eadem foret natura voluptatis, quare inquit, cur fugiendus esset beato viro: altera autem, quod vita pro hi viri, SI cumulati omni virtute iucundior qualibet non esset, nisi actiones ipsius, iunctionesque iucundae flarent,& suauitate conditae. ac contingeret aliquando, ut ipsa iuncta estasset cum dolore quod absurdum est: hoc igitur declarat, voluptatem elle bonum,cum ornet vitam beatam, adportetque illi Id, sine quo tueri personam eam non posset.

De corporis autem voluptaritus ire erandum et lys, qui dicunt, voluptates

quassam expetendas esse Palde i ceu honeseas, non autem corporis, oe circa quas versatur intemperans : cur igitur contrar, dolores traui, malo enim imum

contra Ium .

P R o a A v i r modo, quandam voluptatem esse bonum,elim prius communiter multa de voluptatibus disterii illet, nunc scrupulum quendam monstrat, quem nisi euellille futurum fuit, ut aliquos perturbaret, cum a ratione quadam, non inani, proficiscatur:hoc igitur e ficere studens, inquit. De corporis voluptatibus cogitandum est ijs, qui aiunt, quasdam voluptates valde expetendas Esse, cuiusmodi sunt. ut aiebant, voluptates honestae; titillo autem pacto quae corporis sunt, in quibusque volutatur homo intemperans, tamquam in suo campo; quomodo igitur eontingit, ut dolores, qui aduersantur his voluptatibus,contrari j que allincs iplis sunt , ptaui sint, culpaeque: malo enim Inquit, bonum repugnat, non malum. Cum ita ostenderit, quod molestum est, incumbet nunc in hunc nodum dissoluendum, duplici nisu utens, hoc pacto.

n ita bonae,quae necesuriae sunt,quia etiam ,quo non es malύ, bonum est.

A N inquit hoc pacto, e numero voluptatum eorpor stillae, quae necessiriae sint oriuntumque a rebus, quibus carere non possit natis, si vitam tueri volumus, bonae appellantur,quia quod malum non est, rationem boni haset: simpliciter enim ipsae neque bonae, neque malae sunt, mediamque sedem inter has tenent: haec prior ratio est, qua refellit, quod biectum fuit: sequitur altera, quae est haec.

526쪽

In VII. Librum Arist. de morib. si a

est, quia persequitur exuperantiam: se non necessarias: cuncti enim homines

gaudent aliquo modo, σ epulis, . vino , CP ta enere, verum non ut oportu con

tra si res habet in dolore: non enim exuperantiam fugit , sed penitus: non enim exupcrantiae dolor contrarius est, praeterjuam perfluenti exuperanti ..

A N inquit, hae quoque voluptates, si modice usserpentur, & usque ad certum triendam terminum,bonae vocari possunt; id quod constituit hoc pacto labituum enim & motuum illarum , quorumcunque non extat nimium, neque exuperant Ia meliorIs partis, neque etiam voluptatis, quae inde nascitur, erit nimium: llorum rem motuum, quorum Cli,exuperantia scilicet, & nimium, voluptatis etiam erit nimium, & copia nocebit: accommodat autem hie animaduersionem hanc, atque ait: bonorum autem corporis exuperantia,&nimis magna copia extat. 6 qui notatur, ut improbus, ex illis notatur, insimulaturque, non

quia quadam melisi ira ipsoruin contentus sit, idest iusta, sed quia nimium sectatur ; nam reprehendi non poste, qui capit ipsorum tantum , quantum satis est declarat hoc, inquit. quod cuncti mortales gaudent aliquo modo, di dapibus, & vin Is, 5c Venere, verum qui ex ipsis accusantur, quia non sit in his gerunt,ut rectum est, mediocritate namque conten- ei esse deberent, & stimere tantum voluptatum illarum, quantum satis est ad explenda desideri .i naturae. Cum Aristoteles enumeret in his rebus, quae delectant omnes mortales, α suauit atrieos perfundunt, si modus in ipsis potiundis adhibetur, Venerem , non video, quo modo hoc negari pollit: aliter enim facere, vim est adterre naturae: nam semper ipsum in his libris voluille, venerem necessariam elle, modice, temperanterque usurpatam, notum est : prodest enim bonae corporis eonstitution ; sed eum antea a me det hoc disputatum sit, verbum amplius non addam, ut fecerunt interpretes non nulli, qui quod semel. iterumque dixerunt. Inculcant huc, omnem occalionem nact , certam suam quandant . non malam sane, neque ullam in partem reprehendendam. rationem, ut arbitror, secutir sed aliud est, philolophum, quem in manibus habent, fidelitet interpretari, aliud moribus, institutisque nostraep etatis, aedisciplinae seritire, quod non repreheodo. Contra-xio autem modo se rem habere inquit in dolore, ac molestia; neque enim is accusatur, vItioque aflinis est . qui vitat maximum corporis dolorem ; ignoscitur enim his potius, quines his toleranais non sunt, sed paruos etiam ferre, ae perpeti non postulat: ideoque abs abhorrent: non ig tur immodicus dolor immodicae voluptati contrarius est, sed pusilius etiam, minutusque, qui superuenit illi, qui sequitur immodicam voluptatem, molestus ipsi, odiosusque est.

Quia autem non solum oportet verum dicere, verum etiam causam falsae opinionis: hoc enim ad fidem friendam prodecte quando enim consentaneum visum fuerit, cur stecum eri habet, quod verum non HI: facit, imagu res

datur vero: Quapropter dicendum est, cur τidentur corporis voluptates magis expeten ae.

V uox manarit haee opInio, plane salsa indicat, ut voluptates corporis magis, quam volu-Dtates animi, puraeque expetendae sint: quae tamen sententia inuaserit animos multitu-

ninis, simulque quod si ossicium eius, qui artem aliquam, ac disciplinam tradit, vel po-

527쪽

418 Petri victorii Comment.

tius, hoc explanato, utitur ipso tamquam fundamento, ad extruenda constitiaendaqtie ea, quae docenda ipsi sunt: inquit igitur . t ui .i decet, accuratum scilicet doctorem, noti 1 liun dicere , quod verum est, verum etiam causam ortumque vanarum opini Oum osten- .circ. Antequam aut dia . qui fons sit erroris, aperiat, fructum, qui capitur ex hac diligentia, ostendit; esse autem in num quidem illum ostendit; quod multum facit ad iidem, auctoritatemque praeceptis adiungendam : quando enim inquit, consentaneutra probabileque visum fuerit, & non sine causa tu errorem multos traxi sic, quod speciem veri habet et ii verum non est, facit, praestatque, ut magis credatur conix xio eius, expolito. Cum igitur res ita se prorsus habeat, exqiiii itaque ratio de hoc requirat, incumbemus in hanc curam, & unde nascitur Lic error monstrabimus.

Frimum igitur quia extrussit dolorem, propter doloris nimis magnam

. γim , tamquam haec medicina, curatioque sit, voluptatem fesssuuntur,modum omnem transeuntem, demumi corporis: acres autem sunt medendi rationes: viae etiam, fui eas per Uuuntur, multos nanciscuntuin, quia ιuata controrium apparent.

DF C L A R. A T, Vnde gisnatur. vi corporis voluptates magis qxpetantur, cum tamen ratia vellet, ut quae asimi sunt,cum meliores siri, magis puricque udae forent; igum tuis autem utitur ad consuetudinem hanc malain. erroremque conuincenduin :.Primum autem

tradit Eoc fieri, quia voluptas talis extrudit e corpore dolorem: unde mortales inquit, qui tristes sunt,premunturq; acerrimo dolore, confugiunt huc, quia putant si elle leuatnen, medicamentum que sui doloris, sequunturque voluptatem vehementem, & q. videatur maiorem vim hab re ad eijciendam ex animo aegritudinem moleti amque illatu: demumque alijs postliabitis, totos se tradunt ad eam persequcndam, quae corpore capitur: Do tautem Oportere vehementes medicinas esse vehementium dolorum: verbo enim translato ab arte medicorum usus est, in s blacio huius mali ostendendo, ut fecit apud Terentium Chremes. cum sic simoni purgaret, inquit enim. Eius labore, atque eius dolore gnato ut ' m pd carer tuo, atque iteruin infra: Non omnino autem stulte hoc facere ipsos testatur, quiis ad exturbansum ex animo dolorem , voluptate corporis utantur, ac voluptate denique i, Psa; quia contraria prope se collocata magis vim sitam, Porcitatemque aperiunt, & qualia lint, lignisc nt, quae sententia vera est, ct saepe repetita. videtur etiam rei polite ad peruulgJtam, Probatamque vocem, cum praeter rem ipsam, verbum etiam vi iret, quo illa exponebatur ideii ...eκων, M. Cicero tamen in ea ex pti inenda: alio visu est valde dc i- . Pso accommodato αἱ ante oculos ponendae : ait enim,clauo clauum eiici,cum . Oegm e trudere proprie valeat.

Et non lonum igitur 6se videtur voluptas propto haec Aa, ut dictum tu, quia hae quidem,prauongen, sent actiones, siue a primo ortu, ceu beluae is

ne consuetudine, ceu improborum hominum: hae vero sunt curationes med laeque eius, quod istic desideratur habereque se melius ess, quam V Jἰhaea v tem seu veniunt cum terficiuntur: ex accidenti igitur bonae sunt.

C A V s A s nunc adfert, cur voluptas improbetur, neque coniuenire probo ec ibidiose vir sputetur,quod prius te testatum esse commemorat x: duas autem illas ei te tradit,quod uno

528쪽

In VII. Librum Arist de morib. 429

clarum sunt facta prauorum hominum, ac nequam, alterae autem sunt medicamenta, &quasi instaurationes quaedam eius, quod deiecit, re mancum,debileque factum eli. Quae sint priores illae, significat; duplexque genus ipsarum facit: quidam enim mortales tia-stim a primo ortu, naturaque praui sunt; alii autem ob morem malum,consuetudinemque rerum vitiosarum deprauati tinni; quales elle inquit voluptates turpium hominum , ait xius generis culpam indicare inquit, quod cum amiserint aliquid suae integritatis , praestat esse iam, quam fieri, veluti cano corpore esse , quam studio medicorum valetudinem inmissam recuperare; quasdam vitem ait exoriri illo ipso tempore, cum perficiuntur,quae νrofecto & ipsae plenae, absolutaeque non sunt, neque laudari possunt, cum ex accidenti Tucundae sint, & in constitutionem suam redigas tur.

Praeterea quaeruntur, quia acres sunt , abi , qui nequeunt ali s gaudere:

ipsi igitur sibi ipsis sitim quandam stricant e quin o igitur bae innoxiae

fuerint, stadium i orum reprehendi non potest: quando autem nocent, malumidis: nerue enim tenent alia, ob quae delectentur.

'AOvn hoc argumentum est, quo causam adsere, cur praetermittis, vel neglectis Potrus animi voluptatibus, purisque, homines se totos dent persequendis corporis voluptati hus: inquit igitur, hoc eos facere, quia illae sunt acres,ac vehementes, perfunduntque ip sos subita Iucunditate, qui sane, si vellent etiam non postent laetari alijs, liquidis inquam, cerisque oblectationibus, neque instructi, paratique sunt ad eas degustandas. Perspici hoe inde significat, quia hoe genus hominum, quos insimulat adhibita cura& artificio. .ctis quasdam sibi comparant rationes, ut iucundius bibant: nam naturalem sitim adserenetrare non sinunt: hoe autem facere ipsos ostendit, quia sunt expertes aliarum volu-rtatum, nee fructum ullum inde capiunt, putaram inquam, de quae non sunt mixtae cum dolore.

Neutrum autem horum multis tri re, mole rumi ess, d naturam: semper

enim in dolore eis animal, ut naturales rationes te flamine videre, audire, afflamantes esse cum dolore, verum iam assueti sumus, ut aiunt.

aux roa autem, obij ei posse ab aliquo, si veras, liquidasque voluptates capere nequeunt, debuisse ipsos aequo animo his carere, tamquam purgat illos; ostendens paucosanueniri mortales, qui sine voluptate vivere pollini, & non, siue has, sue illas ament, aemidiose sequantur, id quod a natura proficisci docet; vitioque ipsius fieri, eum sumper Imal dolorem aliquem sentiat, & tamquam aegrotet. Testari vero hoc ait rationes naturales doctorum vivorum , quae docent, de cernere. & audire non sine dolore in nobis igni, quod si non sentimus: hoe enim aduersari videbatur, fieri id d cunt ob consuetu-2inem, quae cunctis in rebus, qui biis assueti simus, aspergit aliquid amoris, aut sane non it, nos inde accipere dolorem, aut paenam. Videndum autem diligenter, quid valeant verba illa, quae suo loco non studui declarare; intelligo autem quod dixit, voluptates a ee comparatas, si nihil noceant, nee detrἰinentosae sint, non posse reprehendi: contra autem, cum obsin esse declinandas a seque abigendas: videbatur enim tantum studium pQ- stum i o pariendis corporis voluptatibus,culpa non carere. Idem etiam, ut opinor, Valet. quod inquit in VIII. libro de republIea, de arte musca dimerens, cunctas res iucundas, quae nihil incommodi afferunt, non solum congruere fini, iuuateque ipsum atque Orna xe, Verum etiam facere ad requietem, cessationemque laborum . Ambobus igῖtur his i

inridetur multum tribuere corrotis voluptatibus, cum in potatiore etiam hoc, ς si do

529쪽

cantu, sonoque vocum loquitur, tamen omnem rem Iucundam intelligit, cum Ita loquatur, ασα o -- φνίλε : emendat aurem hoc, significans hoc voluptatum senus, quia . alioqui foret valde accusandum, reprehendi non poste, si damni nihil adserat. neque illis. qui toti dediti ipsis sunt, neque aliis, quod arduum magnopere, ac dissicile : obsunt naimque plerumque illis,qui ipsas avide sectantur, morbosque graues gignunt, ac saepe etiam ceteris remotis a se, quibus iniuriam faciunt, ac maculae multum inurunt, cum cubile ipsorum ineant,aut filias constuprant; demum loquitur de illis qui cum corpore laborant. perditi homines, nequeunt reus re dolori, nec vitam tueri sine his remedijs malis.

Similiter autem se res halet in adolescentia quidem ob incrementum, tamquam qui ebriosi sunt, oe iucundum quiddam iuuentus est.

Qui autem natura proni sunt Matram bilem ,semper egent curatisne eor PQ enim jsorum perpetuo morsum sentit oue temperamentum illud simperi. rn Vpetitione vehementi sunt: et is autem voluptas dolorem, contraria, in quaelibet alia,si fuerit xalida: Gr ius de causis eo iuntur intemperantra , in improbi.

TER Trv M genus e Te narrat melancholicos, quos cum mordeat ater ille humor, unde a Pellantiar, ac sine antermissione vexet, egent medicamento δiά ν , , aem: sic enim appellat humorem illum atrum, quo tenentur, ut non semel secit in problemate illo diuino, ac plono elegantis, exquisit acque doctrinae, ut opinor, quia totum corpus temperatum est cura ipso, nec pars ipsus ulla vacua ab eo est: semper igitur hos inquit in acri, vehementique petitione versari , quem dolorem . ardoremque animorum eiicere e corpore sp runt ait, contrariam ips aegritudini voluptatem, & quamlibet etiam aliam, dummodo si v Ima, ac robusta. Admonet in exu emo huius partis hanc causam esse, conatum inqua studiumque ardens exturbandi a se hunc dolorem, cur melancholici intemperantes iuri . atque improbi homines. V

Quae autem Hed ora sunt, non talent Guperantiam: hae vero sunt ro

530쪽

In VII. Librum Arist. de morib. 4 3 i

rain, quae e rebus natura iucunΔ, ω non ex accidenti , sent . Voco autem ex. accidenti iucunda, quae medentur e quia enim usu venit, Natiquis curetur, cis, id, quod manet incolumegerit aliquid,ob hoc iucundum videtur esse matura ararem iucunda, Pae e ciunt actionem huiuscemias narurae.

NON redit nune ad explicadam verItatem superioris quaestionis, valde remotae, quae sat saperta esset, ut interpres falso putauit e verum cum monstras Iet modo in voluptatibus. quae non sunt sincerae ac purae, sed iunctae cum dolore, inueniri nimium, atque exupe-xantiam, tradit contrarium genus ipserum idest,quae vacuae sint a dolore, liberas esse hoc maior nec poste sumi ipsarum nimium,quae autem hae sint, declarat:osteditque, quas intelligat esse illas,quae capiuntur e rebus,quae sunt natura, vique sua iucundae, & non ex accidenti. Quae etiam huiuscemodi sint, te statur: dicitque, ex accidenti iucundas etle , quae medentur dolori alicui: nisi enim extaret aegritudo, ac paena in eo, non suaves hae 1orent, nec voluptatis quicquam secum ferrent. gomodo autem haec medicina sint. verit: dicitque nasci ipsam, cum,quod: manet adhuc integrum, incolumeque in corpore. gerit aliquid, qua de causa contingit, ut illud iucundum esse videatur,quod scilicet verum non est: Patefacere etiam voluit, etsi paucis hoe indicauit, quae sint natura iucunda, esseque illa dixit,quae eniciunt,moliunturque aliquid,quod iit proprium huiuscemodi naturae. idest integrae, & non egentis medicina.

bilvera extare,quia idem semper nobis iucundo sit , euenit, quia non est simplex natura nostra,fidimu in ea ali1uid etiam diaersium, unde corpora risura morti exposita sunt: ita ut quid egerit altera pars, e sesum alteri na-

rurae praeter tur sit: quando autem exas lares fuerit, tunc neyue tri

ae, Pia geritur, nerue iucundum est.

Quia videret, non sine causa quaerere posse aliquem,cur homInes In hoc tam inconstantes. variique sint: nullaque extet tam suauiς,iucundaque res,quae perpetuo nos delecte causam adserre huius rei voluit: & unde id nascatur, ostendere: inquit igitur id fieri, quia statura nostra, idque, cx quo constamus, simplex non est, sed existit in ipsa quiddam discors, dissimileque alteri, unde existit interitus noster, fitque, ut perpetuo in vita manere non possimus:constare autem nos ex animo,& corpore intelligit rebus contrariis inter se, quippe cum altera par e immortales simus, altera vero caduci, ac fragiles: contingere autem Eine inquit, dc usu venire, ut quod altera harum partium gerit, id aduersetur alteri Parti, repugnetque naturae ipsius:cum vero eodem tenore quippiam se habebit ad ambas Partes,ipsum hoc neque iucundum.neque molestam erit alterutri parti. In ode etiam quadam sua Pindarus, quod hic tamquam certum, & exploratum posuit philosophus, veram esse eecinit de satietate, quam patiunt suavillimae etiam res crebro repetitae.fastidij quoque non parum gignere astimans mel etiam, & iucundos flores veneris.

Quia διν - rura simplex est, semper eadem actis iucundi ima erit r

SEARCH

MENU NAVIGATION