장음표시 사용
551쪽
A ni v N c i et alῖug, quod & ipsum distinguit ac separat has amicitias, ductum a stipes ora dis p utatione: cum enim inquit, diuisa tit amicitia in has species. in eam, qua nequam ho mines, & non commendati virtute vlla, amici inter se sum ob studium, quo fiastant an, bo persequendae voluptatis, aut utilitatis: in hoc enim tantum similes inter se sunt: contalia autem probi viri per senaei ipsos ainici sunt: qua ratione namque probi sunt; unde adiadit, concludens totam hanc rem 1 hi igitur, idest probi viri simpliciter, dc sine ulla appen dice amici sunt; illi vero ex accidenti, de quia contigit, eos elle iucundos, siue utiles ami-
Quemadmodum autem in virtutibus, quidam , per habitum quidam prefunctionem alicuius muneris boni dicuntur, sic in amicitia: qui enim una a
uunt, Durint semet sis, tradent an id loni: qui autem dormiunt, locis se iuncti sint, san non funguntur munerealisuo amicitiae, ita tamen facti Funt', t sege uri simiamic loci nam ue non interimunt amicitiam
simpliciter, I sum: si autem diuturna fuerit istantia, amicitiae 1 e t,, videtur obnuionem gignere: unde Actumiis . usalutare amicum, fou
a, multas amicitiar 'C v M amicitiam definisset, ac diuisiit et i sani sitas in spolies, simust que docuisset, primam, cveram amicitiam cita eam, qua iuncti sui t aninii probotum vivorum inter se, pergit m sis ipsam explicare, atque, ut hoc facilius iaciat, utitur simili: ostendit enim idem in viii vcnire, quod via vcnit in virtutibus ip se, quarum virtutum micitia imago quaed M, simulac tumque esta neque enini de ipsa. ut de virtute loquitur : dixi let enim, quem smodum in ceteris virtutibus; inquit igitur, ii fit in victutibus, in qui ii, quidam habi-. tu temperantes, audibries sivit, spe alia quapiam viri te Draeditit alii vero elu; sic in a-raiicitia ipsa: non nulli enim inquit, hoc peollans, una uiuentes saudent consuetuditae ilia, nec cς lanx cum res potuitat, Prode e Uticis , iuuare ne ipsosconsiliis aut factis; qui autem addit, dormiunt , siue seiuncti sunt magnis interi allis locorum, nitiis sane huiusce nodi gerunt, ita tamen animo allecti, p ratique sunt, ut otiani officio. proprio amicorum sungi pollint, ii impedimentum illud tollatur: locorum enim distantia, addidit, non disse soluit, frangitque penitus amiciti am', se sim tantum . muneraque ipsius interrumpit. Neque tamen negat, quin si diuturna illa fuerit absentia, inde proiicii tur obliuioaini citiae. mutuaque illa beneficilentia suaditus extinguatur in pectoribus Orum: in qui, i antea visebat: id quod confinitare os ei dit sententiam peruulgatam, quae est; non sini rare amicos neque alloqua, cum occurriliit in eritum sit ille multarum amῖcitiarum. D tax iterum Graecum prouerbi uila, quod laetii significati, filio fertur, amicos in valde remo i locis aetat in degentes, non elle amicos. praesidio tal en epistolarum aliquid remedij ad
hibetur huic graui malo: pollunt enim memoriam colere . de renouare veterem ample
hὸc pacto, & auxilii etiam aliquid sibi in rebvς suis aduers, adferre: sed tamen haec levi
solacia si tyrae fiuctibus, ac suauitat, bus suae capi uix re pracsentibus amicis,cotidi que multis modis augetratibus amor in altum sui im.
552쪽
In VIII. Librum Arist. de mo ib 4 H
eritiam: breue namque in i is est, quod voluptarem gignat: nems autem pote Id em totum conterere cum tristi asiror neque cum eo, qui iucundus non sit e maxime enim persticitur natura facit, quo ucit dolorem e sed ere autem de . Huio rei iucundae. a,
Iuni cλτ, qui non sint ad am Iciliam colendam idonei, quod autem ad aetates pertinet,ex; cludit inde senes; quod vero ad ingenium, dc naturam, tristes homines & nimis seueros, α, ut arbitror, paene acerbos: hoc enim valere hic puto ςe Adserm vero volens causam huius rei, parum in ipsis inueniri tradit voluptatis; neminem autem polle dicit totovdies eonsumere cum tristi viro, & qui dolorem inurat, Omni ratione sua, ac factis, ut non tantum cum ho verum Etiam cum eo,qui iucundus non sit: cuius rei causam elle inquit, ruta natura perspicitur maxime fugere quidquid est molest ii, nee molestu tu, sed etia Inaaue,atque appetere iucundum,& aspersum aliqua luauitate.Studuit Plato in Dione Syracusano, qIem valde diligebat, corrigere, atque emendare hanc indolem e videbat en inthoe impedimen o magno cile rebus gerendis,accusabat igitur ipsum,aiebatque, nimis tristem seueritatem, & quasi contumaciam depellere a se familiares omnes & tamquam solitudinem quandam inducere testabatur. Praecepit etiam hoc suo in libello de amicitia M. ., Cicero , egregie enim inquit. Accedat huc suauitas quaedam oportet siermonum , atqueia morum haud quaquam mediocre condimentum amicitiae: tristitia autem , de in omni re.. seueritas absit: habet illa quidem grauitatem, sed amicitia remissor esse debet, ta liberiori de dulcior, & ad omnem comitatem, facilitatemque procliuior.
ἔo, μῶ ἐδύο ρ τοu: μὶ si κάρον ας mς πῖς, ε filia crit Dia mo, hiij. Hi vero,qui se mutua recipiunt in amicitiam, non una autem Piuunt, Iineamlu magis, quam amicis similes sunt: nihil enim tam proprium amicorum sest, quam una uiuerer adminiculi enim gentes desideris tenentur una autem viisti re beati expetunt:solos quidem vivere, ρο tamquam in deserto loco, hos minime decet: una autem cum aliquibus aetatem Verere concessum non euistis, qui
iucundi non sunt, ne TQ ga dent fidem rebus : quod amicitia sodalium habe-
CvM extet genus quoddam homῖnum, qui facile recipῖant aliquos In amIcitiam nec tamen una cum ipsis, quorum vitam, morcsque probarim, vivunt; eodemque pacto ipsi illis grati, acceptique sunt, dicit hos Aristoteles similes magis esse benevolis , quam amicis, cum careant illo, quod in primis expetit amicitia: nihil enim tam proprium esse Inquit amico rum, quam una vivere, quod verum cile probat, conferens amicos cum tenuibus hominiabus, & oppressis aliquo malo: hos enim inquit, mere benignitate locupletium atque Opulentorum: qui ipsos leuent illis incommodis, quibus premebantur lionestos aute viros ac beatos, conuictum sibi similium requirere; minime enim decere inquit: nec partem vi Iam dignitatis habere, hos, resertos tot, tamquam variis bonis solos restare, & quasi desertos, quibus tamen necessario hoc contingeret, nisi comes iucundique amicis Greut, delectarentutque iisdem studiis,ac rebia ,quod praecipue bonum continere In se alii tinat, amicitiam, conspirationemque animorum, qua iuncti sunt intera E sodales , ita autem voco, quos Graeci appellant quod nomen non tantum conuenῖt adolescent;bus capientibus voluptatem ex ijsdem rebus, ac studiis, sed viris, ει grauibi iς personis: nam 53 Theophrastus, & Eudemus, & Theodectes dicebantur imitti esse principis suae familiae, & Platonis etiam familiares ipsius Μαλι ino is εοῦ ψιλια si τῶν αγαΘων, η Θατ', et M giue cieinxi: Amoc ι-
553쪽
Maxime igitur amicitia est, qua boni inter se caniuncti sunt , veluti saepe Ahobis dictum iritur enim amabile esse, γ' expeten um, quod limpliciter bonum est, siue iucundum: unicuique autem homini, id quod ipsi bonum HI: tribus autem vir probo viro propter umbo re amabilis ea. rR ε ν x T I T quod, ut ipsemet tzsto uri tam iam antea dixerat, propter nobilitatem sementiae, & quia sibi videbatur m agis id comprobasse : hoc autem es i. maxime, verillimeque amicitiam esse illam, quet iuncti sunt inter se probi vitii ita autem argumeniatur. Videtur esse amabile,& digniIm quod ametur,atque idem expetendum, id quod simplicit ec, per seque bonum cst, Lut iucundum: singulis autem hominibus id quod ipsis tale est, id est bonum aut luctandum:vir autem bonus bono viro ob ambo haec carus, acceptusquς est,id est ει quia fimpliciter bonii est,& quia illi ipsi bonus atq; accommodatus est propter limilitudinc morum, ac studiorum omnium: quod igitur ita instructum est, ut ambo in se contineat, quae alliciunt ad amandum, illud anteponendum est ei, quod unum tantum coramiti se habet.
Similis autem HI amatio motui animi: amicitia autem halitui: amaria
namque non minus erga res inanimes excitatur: redamant autem cum electi
ne: electio autem ab habitu, sir bona volunt νs, qui a jsis diliguntur, illorum cause, non motu impulsi,sed bditu. .
Das et tu VIT modo amationem cis amici Ia : utiturque duobus arguitatis ad has si iungendas, neque prorsus idem esse signincandas Prius eorum hoc eit, amatio similis est motui animi atque affectui: amicitia vero habitu;; ostendit hoc, quia existit tinat ' er illas res, quae sunt inanimes, non secus atque Dina animale=: quis enim nescit. mortalo multos diligere anulum. torquem, vestiuientiam, villam, agrui redainant autem cuni clectione, idest superiores res ceteraeque ipss similes, non possum redamare: neque cnim in telligunt se amari, quod nece illa est, usu venir8 in redamationς: adiungit autem,elech oncm criti ab habitu. Posterius argumentum est,amicos bona velle ijs, quos dilicia se uti iii axis eorum causa, non spe commodi alicuius inde auserendi, quae voluntas firmaque sententia non subito in animis eorum excitatur, sed sequitur rationem ac consilium: voluntas cuim, . quod appetit, appetit cum ratione.
fit a mantes amicum, quod sibi bonum est, amant evis enim prolus amicur factus,lonum e citur illi , cui amicus: xtraque igitur amat, quia sibi bonum
ese, aequale reddit voluntate , ctar iucunditate fertur reum amicitia offualiaras. maxime igitur amicitiae prolorum virorum haec inseunt.
NON potest dubitari, quin amicus sit diligendus,cunctiq; ipsi bona optanda praeberidaq;. ob illius ipsius utilitates, sequitur tamen,ut ille, melior fa eius, cumulatiorque, augeat c- iam bona eius,qui ipsum diligit: euenit igitur hoc pacto, vi bona tua propriaque amplis i-cea : id quod contingit non in ηπrp i hin.eoruin,isrum etiam eadena de causia in alter
554쪽
In VIII. Librum Arist. de morib. 4J i
vterque igitur, ut auctor ait, quod non putabat, neque propositum habebat, diligit quos Ipsi bonum est, ac par pro pari reddit in amore, animo saltem, ac voluntate; id autem quem xdmodum seruatur in bonis tribuendis, ita in rebus iucundis, atque omni si ii itate. quod constituit peruagata voce,quae est, amicitia est aequalita sed Graece hoc melius ipse autem usus est in libro quoque,quem scripsit de amicitia ad Eudemum, ac duobus quidem vicinis inter se locis, nec non I lato quoque laudat ipsam magnopere in VI. libro deIegibus: haec autem, quae dixit, maxime inueniri tradit in amicitia proborum virorum,
In acerbis autem, O sentia in ny hominibus minus exoritur amicitia,quam tu hi sunt di cilioris naturae, ac minor congre bus gaudent: haec enim maxime videntur es accommodata amiculae, e cientia i us et quapropter assi sientes qui e fiunt cito amici: senes autem minime: non enim fiunt amisi,s, lus non gaudeant: similiter autem neque acerbi, verum tales h mi, , I neu si dem sunt inter se : volunt enim quae Ionasiunt, atque occurorunt, cum res pinulat: amici autem non valde sunt, quia multas horas diei non ulconsumunt, neque laetamursemet ijs: suae profecto maxime vident
Pκ Ateiri et nunc de amicitia, ipsamque magis declarat, spectatis ijs , qui sunt materia ipsius, eaque facilius libentiusque potiuntur; primum igitur ostendit,qui sunt ab ea alieni, parumque facti ad ipsam colendam, vitio quodam naturae, atque in enti; ij vero sunt, de quibus iupra quoque disseruit, aliquo modo acerbi homines, & senilibus moribus
praediti planius enim nunc aperit, se magis mores attendere atque ingentiun quorundam senuiti, quam aetatem, cum ἡγηλ ipsos vocet, non προσβum , ut prius fecerat: neque enim euncti huius aetatis sunt dissic les, ac tristioris naturae; inueniuntur enim quoque humani, ac placidi, etsi pauciores illi quidem multo, qualis erat Micio ille Terentianus, cumDemea ipsius frater foret durus,atque asper, luemadmodum etiam in I. libro locutus est cum diceret, iuuenes non elle eos, quos requirit auditores haec disciplina: significauit enim, se non tam intelligere iuuenes quam vita,& moribus iuuenilibus: in his igitur inquit minus exoriri amicitiam, ac tanto magis quanto dissiciliores, inorosioresque iunt minusque gaudent colloquijs, ac congrestibus: haec enim videri inquit esse maxime accommodata amicitiae fruendac, eidemque hignendae, quod tamquam signo quodam probat ;dicit enim, inde prosecto nasci, ut adolescentes cito se adpl cent ad amicitiam quorumli bet : series autem minime: neque enim amici fiunt eorum, quibus non laetantur: eodem autem pacto inquit, se res habet in his,qui natura acerbi sunt, ac sine modo tristes: huiu- seemodi enim omnes adiungit, benevoli tibi similibus sunt: optant enim illis commoda, bonumque omne vellent eos obtinere: ipsique cum viderint eos egere, opitulantur antequam etiam rogentur, angui iij eorum: amici autem non valde sunt,quia una non vivunt cum his, quos diligunt: neque lactiziae aliquid capiunt, voluptatisque ex his, cum quibus beneuolentia iuncti sunt.
Multis autem amicum se in perfecta amicitia non contingit, veluti neque
555쪽
4 1 6 Petri Victorii Commenti i)i
amore multorum eodem tempore captum esse: simile namque hoc ess exuper
iide: hoc ipsum autem erga τnum natura vult es ici: multos ero simul eidem,alde placere hauἱ facile est ortasse autem, neque bonum.
REM nune attingit, de qua diu, multi inique quaesituiti est: valde enim diuersae sententiae de hoc extiterunt, idest; an opera nobis danda sit, ut copiam magnam nobis amicorum comparemus; capiaturque ex hoc plus aegritudinis, incommodique, quam voluptatis ac
boni ; ipse, de primo, perfectoque genere amicitiae loquens , negat hoc impetrari polle. id quod primum simili confirmat: idem enim usu venire inquit, in teneris, ac delicatis
amoribus; neque enim seri Polle ait, ut quispiam multorum amore eodem tempore inflammatus iit; cum amor ille ut praestantia quaedam atque exuperantia: huiuscemodi autem omne, quod ad summum perductum est, cum vno solum exerceri poteti: neque facile est, ut multi simul eidem valde placeant. Vius est autem hoc exemplo, quia in Graecia, ubi amores hi frequentabantur, nullum negotium erat hoc oculis prope intueri: declarauit etiam hoc Lucretius in amoribus,quibus maiorem impunitatem natura largita est stultitiae namque condemnans amatores, qui in unam solam ei fuderint amorem illum suu in-- quit. Nempe aliae quoque sunt. Committere non debeo, quin admoneam, quod seqxit tur, non eodem pacto in omnibus libris legi ina A EA L-εὶ - - : eis enim in aut qui rIbus ita scriptum sere ostendi, quam lectionem probauit Argyropylus: tamen Vetus tra-
Latio , mutato numero, interpretatur: sed Aspasius quoquc eam recipere videtur, apud quem euellendo scrii pulo, ut putat, molesto, haec verba sunt: ἔri dic, M. - ita rizri; n: cum igitur semper non sine causa multum tribueiam veteri ualationi: nec contemnendam putarim auctoritatem Graeci interpretis, secutus olim sum hanc lectionem: ita autem Aspasius accipit hanc vocem tamquam si ipsa valeat accomm datum,atque utile, quam esse notionem quoq; eius,dubitandinia non est , sententia alterius lectionis plana et , atque aperta; utinam tam vera soret, quam est facilis.
Opus ese autem periculum facere, oe in consuetudine versatum esse, idq u 2 funditus dissecile est.
An iv Nat et Aristoteles duo alia Impedimenta , quae aduersantur huic amiciti ac multorum, quorum unum est, oportere prius periculum facere eorum hominum, nec tutum ei se aliter aditum insis patefacere ad amicitiam suam ; alterum autem familiariter cum ipsis vivere, quod molestiam plurimam , ac disticultatem in se continere allirmat; iis igitur omnibus de causis arbitratur, laborandia no esse,ut huius generis multos tibi amicos parcs.
Propter utilitatem autem, ac iucunditatem. t aliquis multis placeat re habet: multi namque tales reperiuntur, c breui Istatis temporis huiusicem: altilis ministros se praebent ha/um rerum .
v o D in vera, persectaque amicitia exitum non habere significauit, id in reliquis duobus generibus.minus integris, procliue elle docet: ii quis enim tibi proposuerit utilitatem, aut voluptatem, cum allirmat non magno negotio inuenturium esse multos, quibus & ip ς placeat, & qui expleant finem illum suum, cum multi mortales, & qui viiles alijs, ta qui iucundi sint, reperiantur. Addit etiam paruo admodum in temporis spatio, periculo illise rum ficto intelligi, an fructum illi tibi ferre pollini, siue voluptatem: apte autem vocavi , quod ab illis capitur,o-tini : seruium enim huiuscemodi homines desideriis eoruiti, qui ad se illos vocarint, & tamquam administratores ipsis earum rerum sunt. Qui conten ἰς ret supra , de quo disputatum est, legi debere numero plurimum arripere re hoc quasi argumentum quoddam : inquit enim paucos extare tales. Sed M.quoque ci o cum de probis viris loqueretur, dixi . paucos esse tales, cuius haec verba sunt, quae tam quam
556쪽
In VIII. Librum Arist. de morti, 4J T
surum autem magis similis ea verae amicitiae, quae iucundae rei causa con
fata e se, suoa eadem ab ambobus praebita fuerint, . semet i s mutuo desectari fuerim, siue ambo isdem: quales sunt amicitiae adolescentium .
CousERT nunc inter se duo genera amIestiae, quorum unum sectatur fructum emolumetumque, alterum autem oblectationem, anteponitque posterius hoc magisque simile est edicit amicit ae, quae vere, proprieque hoc nomine oppellatur: requiri autem in hoc conia dicionem, quae eth; quod eadem gerantur ab utrisque ; amboque, qui ita iuncti inter se fuerint gaudeant mutuo sibi ipsis, aut ijsdem studijs,artibusque dediti sint, quales inquit. sunt amicitiae adolescentuum : aetas enim par, similisque rapit eos ad commanem amotem, sed etiam capiuntur ijsdem rebus.
M Mo,Hia moti, Ut π ἐλωί QM. ή si nil ἰ n. σ3μον, αγeiων. Magis enim in his amiciti apparet ingenua natura in liter alis quae autem emolumentumpropositum baset, hominum est forum rerum venaliu colentium.
Noe Igitur prἰmum argumentum est, quo utitur, Ostendens amicitiam, quae dedIta est voluptati,magis ingenuam,magisque libero homine dignam,quam quae utilitatem sequiatur, cum ea propria sit tenuium personarum , & quaz sorum uenalium rerum premunt.
fileati, fortunatiori non egent ullam in partem hominilus, qui utiles ia
psis siresdiucundis: una enim 'tauere cum aliquatus volunt: molestum autem, P quia inurit dolorem, tus dum tempus ferunt: continenter autem nemo fer
ret , ne sum quidem bonum , si triste, ac molestumi foret. Quapropter amicos iucundos quaerunt: oportet autem fortassem probos, qui tales sunt, praeterea sis: ita enim jsis copia erit omnium, quae opus en amicis assisse .
s sev NouM argumentum est, quod inquit, beatos non indigete amicis fructuosis sed ispidis, ae iocosis, cum gaudeant conuictu, nec soli, dc tamquam destituti ab omnibus, manete velint: eosdem aut in dicit, quidquid molestum est,atq; inurit dolor ne paruo quidem spatio temporis perpessuros: nam huiuscemodi omne. qui continenter ferat, idest quod aegritudinis plenum sit, neminem iuuentum iri affirmat; quippe cum bonum etiam, si paenam,ac dolorem secum serrct, nemo toleraturus essiet; quae causa est, ut hi h ivines iucundos amicos expetant,& qui oblectare animos ipsorum valeant: non enim in- QIligit omnes homines, ut quidam acceperunt, ita beatos: beatos autem ipsos vocavit, mon quia tales vere sini, sed quia falso se este putent. M. quoque Tullium multis loeis ha , capere beatum satis certum est,ut in C. Verrem. Nostrum enim unusquisq; qui tam bea-- ti quam iste est, non sumus, tam delicati est e non possumus; ctiam in Bruto de Hortensio. Summum Illud suum studium remisit, quo a puero fuerat incensus, atque in omnium re-- rum abundantia voluit beatius,Vt isse putabat, remittius certe vivere. Quod sequitur vera apud Aristotclem. Decet autem tortasse& bonos,libere contra illos, ct cum stomachom quodam
557쪽
quodam prolatum est: valet enim ad arguendum errorem illorum, qui separatim Iucundos amicos quaererent, cum, si caperent, nec tam molles, tenerique forent, possent simul omibus his rebus potiri,cum boni viri sint per se, naturaque, iucundi,& illis etiam ipsis futuri essent Iucundi, quod si facerent inquit, obtinerent timul cuncta, quae postulari possent, expectarique in persona amicorum.
Frincipes autem viri, o qui si mam pote uatem in Auitate habent per ρiciuntur uti amicis distinctis: al, namque is sis 'niles sunt: ali vera iucundi r
Ap TA haec pars aliquo modo est e super Iore : Increpat enim hic quoque opulentos homines, Sc qui summam potestatem in ciuitate quapiam, genteque habent: ipsos enim dicit, uti amicis distinctis, ita ut certos quosdam habeant, qui utiles ipsis sint, pollinique tueri &augere consiliis suis & Opera fortunas eorum amplas:alios autem non nullos, qui obieci re eosdem valeant, quibus ambabus rebus raro inquit, eosdem homines idoneos esse.
e. Δ ω di. Neque enim iucundos cum virtute quaerunt, neque 'utiles adres honessassed facetos quide,cum voluptatem appetunt alios autem,qui sint acres industridis Agerendum quodcumque imperatum fuerit: haec autem non valde in eodem reteriuntur.
Huius erroris eorum caput, originemque aperit: neque en Im ait, Ipsos quaerere amicos Iucundos eius generis, qui virtutis vi delectent, neque utiles ad honesta facta sed cum tenentur desiderio rei iucundae, vocant ad se facetos homines, qui ipsos oblectent: alio autem tempore industrios . & qui valde ad illud omne peragendum idonei sint, quod mandatum ipsis fuerit, quibus etiam verbis significat, principes illos non valde Iustos esse, qui velint,qudquid imperarim, cuicuimodi illud sit, effici: haec igitur non valde coniungi as firmat, ut ijdem iocos homines sint, atque acres in rebus gerendis.
Iucundum autem, utilem, simul dictum est solum se studiosum, rerum superiori, qui multum Vsi praelat, non fit huissemia, aliquis amicus, nisi
virtute superetur: sin autem hoc non contingit, non aequatur Iroportione superritis: non valde autem Iolent huisemodi inueniri.
V i R autem talis, qui utrumque recte praestare pollit, ut supra se ostendisse testatur, est s liis studiosus verum addit huiuscemodi Omnis non carus est, acceptusque principi, qui tantum ipsi antecellat opibus, ac potestate, nis i Oric vincatur ille fortunatus nomo minore ite multo virtute sit: haec enim sola vult posse ipsos adaequare, ut ita amici sant, quod iamen aduersatur. atque impedit, declarat: non facile enim inquit, inueniuntur,qui an mi eius sint , ut cum praestentopibus, arbitrentur, se posse ulla alia re superari: soli enim huiuscemodi sunt boni principes ac moderati: tia certe videtur Arg ropylus accepisse: ad animumque retulis te opulenti viri ; qui delectatus magnopere sortuna illa tua, parui do
558쪽
la VIII. Librum Arish de moriS 4 i 9
n anῖmi dotes .cum potius D. Thomas tribuat hoc paucitat talium vIrorum,cum rari admodum tales sint, ut quemadmodum magnitudine Imperij vincunt priuatos homInes, ita etiam ipsis antistent virtute & scientia optimorum, & cane videtur hoc auctor signiscate oluisse.
igitur expositae amicitiae in aequalitate: easse enim fiunt ab amidus, ae volunt sibi mutuo , siue aliud pro alia commutant, veluti voluptatem frora xtili accepta: esse autem haι minus δgnas, quae amicitiae vocemur, mi--σ Iermanere, dictum in .
ExpLICAT is iam generibus amῖcἰt ae, quae constant aequalitate, cum videret oportere se accurate agere de illis , in quibus altera pars maioris dignitatis est, atque opum ', unde ωας Drsyam is ipsae vocantur, admonere quaedam voluit quae in his restabant animadue tenda, de quibus modo praecipit idest deterioribus amiciti js; quare inquit. Amicitiae, duae adhuc traditae sunt a nobis, in aequalitate quadam manent: eadem enim geruntur, ambobus, qui iuncti hac beneuolentia inter se fuerint, voluntque, ac curant eiusdem generis sibi mutuo bona, siue mutant, compensantqtie illa, ut pro altero alterum reddant, veluti inquit, voluptatem oblectationemq; pro praemio,ac mercede ut qui pecuniam a l ceperint. pro illa voluptatem adserant. Sed etiam dictum iam a se esse inquit, has minus dignas esse, quae appellentur amicitiae. facilius etiam frangi atque extingui.
Videntur autem, oe propter similitudinem, oe proprer di, Militudivimelasim rei, esseque, γ non esse amicitiae: propter similitudinem enim eius,
quae virtute constat, per sciuntur esse amicitiae: altera enim harum iucunditatem in se halet: altera vera, quo sui esse Ist: haec autem insunt, iLA: eo vera, quia haec Vsarum soluta, liberas est a criminatione, stabilis: hae diero celeriter cadunt , multist, aliys discrepant inter se, non per ciuntur esse amicitiae ora re di ilitudinem illius.
An iv Nox T alterum, quod vitium ipsiarum declarat: viderique ipsas posse dicit, propter similitudinem, ac dissimilitudinem eiusdem rei, esteque, ac minime esse amicitias, quod quale sit exponit rob similitudinem enim primae, Veraeque, quae vIrtute constat specten quandam in se continent amicitiae illius: altera enim harum volnptatem in se habet ste-xa vero utilitatem. quae ambo illi quoque Persectae adhaerent: altera autem ex parte,quia prima ipsarum respuit, depellitque criminationes, ac firma stabilisque est: hae vero cesstiter labunt ut ac cadunt, alijsque multis inter se discrepant, non videntur esse amicitῖae propter dissimilitudinem, quam illa habent: eorum unum, quae non appellauit, id graue malum est, a quo vacuam, liberamque esse affirmauit primam amicitiam: credunt Gnim facile criminibus oblatis , atque id, quia non diligenter expertae sunt mores amicorum illorum.
559쪽
Alia autem flectes eu amicitiae, quae per excellentiam manet , Peluti ta- relegafilium: demums seniori erga iunior S iroi erga uxorem: omni in imperium haset, , qui imperio ipsius pinne disjunt autem hae quoque inter se non enim eadem parentilus exsta Mysos: ct impreta lus erga res, qui parent Ued neque patri regis fili um, Ilio erga par rem neque Vis erga γ rem, ori erga visum: alia namque utrique horum Unus O O cium: alia autem etiam propter quae diligunt aliae igitur amationes,
R LYεα AM dic;t esse speciem amicitiae, in qua personae copulatae Inter se hoc amore, pares aequalesque non sunt, sed altera ipsarii ni melior est, atque honestior, quare vocat ut, 4 -οχω ,idest per Praestantiam. Exemplῖs autem statim ostendit, qualis illa sit, ceu iam qui amicitia patris erga filium dena iamque senioris omnis erga iuniorem, virique itidem erga uxorem, de omnis hominis, qui imperium habet erga illum, qui ipsi paret. Non cunctas has,quas modo nominaui penitus limites inter se inquit, cum diserimina quaedam inter ipsas sint, quae de ipsa significate non enim eadem est inquῖt, parentum erga liberos , & eorum, qui imperium ha ni erga ἐllos, qui in ditione , potestateque i prorum sunt. Persequitur autem reliquas, quas stipra appellauit amicitias, quarum omnium disti- militudiniim, ac differentiarum causam esse dicit , quia longe alia est singulorum horum virtus, atque ossicium:ac diuersae quoque res sunt,ob quas diligunt:quare diuersae erunt
Eadem igitur neque tribuuntur uriqueat altera rneque decet pinular quando autem parentibus fit tribuerint, quae vortet hu, qui procreave=um rparentes autem ys, quae oportet ijs, sabitu 'da erit talium amicitia.
1 N amicItiis hῖs inaequalium per senarum, morem non esse inquit, ut eadem prorsus ossicia, di nulla re discrepantia, . seruentur ab utralibet ipsarum parte erga alteram : assirmatque. qui hoc postularet, improbe id postulaturum & non mediocriter peccaturum. Qitonaodo autem In ipsis querela nulla exorῖatur docet; exemploque unius id declarat. Qnotiescunque enim inquit, parentibus liberi tribuerint, quae decet tribuere iis, qui Ipsos procrea Merint, parentesque itidem liberis, quae decent ex se natis, stabilis erit de rem horumam citia. Clitipho Terentianu cum putaret se iniuriose tractari a patre ut faciunt, qui Vehementer commoto animo sunt, eidem culpae amnes omnes patres esse inquit ; neque t men id crimen eius generis erat: ut veram ullam notam inureret patrie nam merico accusantur patres,qua non alunt,qui non vestiunt,qui nou instituunt thberos: haec enim officia sunt parentum erga slios
560쪽
lii VIlI. Librum Arish de morib. 4 6 i
tionem quoque opus est manere: ceu meliorem magis diligi, quam diligere, σNiliarem , aliorum omnium eodem pacto unumquemque: quando raum troagnitate amatio reddita fuerit, tunc es scitur abyuo modo aes sitas, Pod
peculiare amicitiae 'ridetur esset .
R D i v N a I et in his omnibus amicitijs, in quibus praestat alter I pars altera, proportione sertiari debere amationem, ceu meliorem magis diligi, & obseruari, quam diligere,& e dem pacto utiliorem, & qui plus fructus. atque emolumenti adfert r& quemlibet demum talem 1 quando enim inquit. amatio extiterit, ut veritas, & ratio requirit, tunc gignitur,u non exquisite, at aliquo sinem modo,aequalitas.
Non similiter autem se habrae aequale in relus iussis , o in amicitia ter- sucitur est enim in rebus qui eiuslis aequale ρrimo,quo pro dignitate persona Hi administratur:quod autem 'o quant tale, secundo loco: in amicitia autemque pro quati tare, erimo: quia Pero pro dignitate, secundo loco .
Tranietura est supra hoc ipse In libro , accommodatas csse ad amIcitiam colendam aequales personas, omnique in re pares: declaratum etiam multo antea fuerat. in v. horum librorum, in rebus iustis administrandis requiri aequalitatem,verum quia non eodem pacto semper capitur aequalitas : nunc enim attenditur numerus rerum . quae tu eam contentione veniunt,nunc vero disiaitas personarum; hisque animaduersis. ac diligenter ponderatis, statuitur de veritate ipsa, atq; eo, quod retiissimum seruari debet: Inquit nunc non eodem pacto aequales se habere in rebus iustis administrandis, et In amiciua colenda, sed contrario modo,& e regione posito, cu in iustitia exercenda primum gradum bonitatIs obtineat, quod sequitur dignitatem, meritaque personarum; secundum autem, quod quantitatem illam inquam, quae numeris constat: In amicitia vero contra se rem habere res aiatur: quod enim quantitatem illam ante oculos habet, Primum locum tenet, in quo vero existit dignitas, Praestantiaque, secundum.
Perspicitur hoc,simurnum interuallam fuerit virtutis,aut vitν, aut Plertatu bonorum ut alicuius abus non enim amplius amici seret sed neque etiam dignum esse arbitrantur: apertis imum autem hoc Hi in mys plurimum namque hi copsa omnium lonorum fruessant glanum etiam in regibus neque enim '
his deruum esse censent se amicos esse *iri multo inferiores neque optimi oe s ilpienti is rari nullius pretν homines.
Ανν ARERE hoc, & plane cognosci huiusmodi esse inquIt, si magnum extiterIt interualla Ium virtutis aut viiij aut copiae bonorum inter aliquos, aut potestatIs. aut cuiuspiam alius magni momenti rei, tunc enim minores amicorum nomen amitterent, nec tantum a tantopere superioribus illis eodem loco non haberentur. sed ne ipsi quidem hoc postularent, seque dignos non existimant, qui hoc dignitatis pleno nomine vocentur. Vt veri intem autem huius animaduersionis magis aperiret, putauit se oportere exemplis rem jliuntare; utit autem tribus : minime veto apertum, clatumque Id este inquit, in perion