장음표시 사용
581쪽
tela manu sanguis 'eus, Sc itidem alterum hoc I nisi . Q pater, o genitor,o sanguen dumiudum: quare inquit; aliquo modo ijdem sunt,etsi diuiti, leparatίq; sunt corpore, locoq;.
Magnum autem quiGA ad amicitiam HZAd quo una alti sunt, Fems, aetatu aequaluetum aequalem, GR se Eam sedaira sunt qua estarerna amicitias unciae par ,simitate i.
ADDIT , magnam quoqtie vim habErbadati imos eo in eopulandisi , amicit tamque firmam,ac stabilem inter ipsos conssandam , quod vita sunt alti, atque in eadem domo semper vixerunt', qiae , admodum et lam quod rares aetatu sunt , atque aequo les a veluti Latini vocant, quos Graeci : etsi multis alijs modis quidam aliquibus esse aequa les post uni: ident etiam poste, atque qsticere tradit, quod ei videm indolis ac naturae clunt: etsi enim non firmum in hoc perpetuumq; et tamen inclito ex pectari potest cum sint st- 'Diti ex ijsdem parentibus: quate inquit sodales sunt. es eisdem iturias dediti, quod elitii . vi fraterna amicitia, conam unioque par, similisque si sodaliciaea sodales namque tunsi teneri eos ijsdem stud sis, capique iisdem voluptatibus . i
, q*ρα prope, vel longe dux Ia,
C v M ostendi iret, quae sint in tia, & causae am cit ae fratrum germanorum Intet se,tran 'enim hunc appellat, qualis fuit Pelops, generis Pel idariun Aeacus. AeMi uruin,ceterique hii luscemodi.
G autem amicitia sitorum erga parentes, ominum re a Deos, tam quam a bonum , quo antece ut e maxima enim bona inibos contulerunt: .
quod enim isti sunt, quodi alti causa: Gr postquam iam extitere, quia inistit
A p p n i T dotes quasdam μ bona propria harum ali niclitarii,quae diuersa siuit ut sunt dῖ- uersae amicitiae ipsae,ac copulae narii propin 'uitatu. atq; hae quidem maiores, hae vero minores. Primu igitur dicit, unde quasi profluui res quae amicitia, quae ex ἰst ἰt in filiis et papa ietes,& cuciis homInibus erga Deo prona esse versamq; toto animo in Ipsos laquam in bonum praestansque quoddam,atque eximiit, ac merito quIdem;quia beneficia parentum in liberos maximi extitere. Exponsi autem illa breui: primumque dicit, sine pati bus filios esse, luceque sivi non potuisse, & quemaamodum vitae Ipsorum causa extitere; ita
582쪽
. In VIII. Librum Arist. de morib. 483
etiam parentes eosdem sui iI e.& infantes adhuc, tenerosque, & postea pueros longo temporis tipatio, quibus ossiciis addidissse eos, narrat, institutionem, ac disciplinam. M. Cicero in tractanda sententia illa incredibili Stoicorum, qui volebant, peccata cile aequalia. disserens de culpa, scelereque, quod admisistet parricida, tria haec, de ipse collegit, vel po-M tius non paruum dc ipsum beneficium, quartum addidit , inquit enim. Violaturis, qui ,, procreauit, is, qui aluit, is, qui erudiuit, is, qui in sede, ac domo, atque in rep. collocati it. Nini quod inquit ine orera pamnium filios esse non potuisse, parentesque de sille illis, ut verbo graeco utar, τὸ ii να; idcira de illis praedicauit, eodemque pacto locutus est Xenophon in secudo libro ἄπιμωμα μά-,cum induxit Socratem accus are Lamproclem filium, quod improbe se gereret erga matrem, ingratoque admodum animo taret: in memorans enim maxima ipsius in eum beneficia, inadijs, inquit, de parentibus erga liberos: ου MAHici. μώου. ἔ-ἰπώ.- M Mu sed nos quoq; de eadem re eodem pacto sentimus,ac loquimur.
continet autem in se iucunditatem, cir Nilitatem huiuscemodi amicitia, magis quam remotorum: quanto etiam commurior vita ipsis rP.
Pax ciet exponere bona, quae sunt in hac amicitia liberorum, ac parentum, Inter se, cum Iam maximam dignitatem continere illam in se altera ex partu affirmast et, simulque declarasiet: voluit enim venerari filios Parentes, ut reliqui mortales Deos ipsos faciunt: addit igitur, inueniri quoque in ipsa, dc suauitatem, α utilitat cim, ac maiorem quidem veramq;, quam existant in amiciti js alienarum inter se perti narum, ac merito quidem, cum communior sit vita ipsorum: Omnibus enim diei horis una vivunt:cum alitem mutua voluptas sola pariat amicitiam quandam, constituatq; ipsius genus, atq; eodem pacto utilitas, quanto magis ambae res hae simul conluctae,cum Praesertim loluin ac fundamentu huius amielitae sit honestas: puram autem arq; integram Voluptatem eam esse, quae capitur a patribu, ex aspectu filiorum atq; othcijs: dc codc pacto utilitatem veram existimare debemus.
Sunt autem ρο instaterna, quae in sodalicia, atque magis in js, qui probi, moderatii fuerint, penitu i similibω, fuanto fropinquiores rami ab ortu
incipientes se mutuo amant, quanto similiores moλibus , ex isdem ortiisa hutriti, π simili disiciplina imbuti: probario etiam , quae tempore conficitur, plurima etia , oe' firmi ma est: proportione autem Erin reli 1uis coni-
Ebonibus cognatorum munera amicitiae seruantur.
Eo οε M autem pacto percipi eosdem fructus, bonaq;, tradit ex amicitia, quam colunt fratre, inter se. quae decerpuntur a sodalibus ex illa sua coniunctione animorum, atque eo ma- sis, si extiterint prodi,ac moderati; demumque similes inter se, atq; id, quanto magis ipssunt, quam ceteri sint, propinqui , ita linqI a primo ortu coeperint semet iusis amore prosequi:quanto'; magis sunt eiusdem indolis,ac naturae,quales eos este verisimile est cuex ij dem parentibus nati sint: eodem autem facere inquit,quod in eadem domo alti sunt, iisdemq; artibus eruditi. Adiungit etiam, quod multum,de ipsum valet ad amicitias stabi Ledas; in primisq; arduum est in alienis, id pronum illic este; quod longo teporis sipatio se probare potuerunt periculumq; faepe facere vitae atq; morum; quae erobatio ob cotidianu conuictu facilis in ipsis,maximeq; firma; munera aute amicitiae,o: siciaq; reliqua in celetis generibus cognatoru,ceIeroruq; zOdc pacto, proportione taliae seruna, attedi debere.
583쪽
Viro autem oe uxori videtur amicitia secun lum naturam in se: huemanam rue natura magis factus eu ad copulam, coniviumque, quam ad ciuitatem colendam, CR quanto prius, magisque necessarium est domus, quam uita
procreatio magis commune est animantibus.
C v M disseruisset de amicitiis cognatorum & qui gradus amoris sint inter ipses,ostendisset. nunc docet amicitiam, qua iuncti sunt inter se vir & uxor, qui geminas itirpes habent: nec, ut couenati, ab codcm caPite fluxerunt, constare tamen & ipsam natura, cum videtialiquibus pollet non sine caula ortum ducere a pactis, condicioni iisque 'i confirmat autem iudicium suum,naturalem inquam,elle hanc amicitiam, dicens, hominem s irae anin at cile natum ad coetus hominum, ciuitatesque colendas: satisque hoc exploratum elle,& a se saepe traditum; eundem tam n magis a natura factum ad corpus iungendum cum semina sui generis; sebolemq; gignendam, quam urbes frequentadas, quod probat duobus argumentis, quorum prius est, tanto magis ipsum esse, qualem dixit, quanto pisor est
magis necellaria domus, quam ciuitas,alterum vero procreationcm filiorum communem esse ipsi cum ceteris animantibus : quare hoc quoque testatur, coniugium sequi naturam expertes namque rationis animantes naturae parent.
Ceteris igitur animantibus huc usique communis este homines'autem non μlum ob procreationem filiorum , in eadem domo vivunt, sed etiam ob ea, quae ad bene suendum faciunt ilico enim diuisa sunt opera. alia sunt Uri, alia oris: seuppeditant igitur sibi mutuo , quae satis sunt, incommune conserentes fir tria.
C v xi dixistet, homines in eo, qiuod dant operam liberis, non discedere amoribus, nati traque ceterarum animantium, quia non omni ex parte hoe simile e it, monstrate hoc v luit: eisi enim inquit, in ea beluae non omnino se gerunt, ut homines: illae namque s cietatem inter se coeunt, ut procreent sibi similes; manetque illa usquequo praestiterint hoc; homines vero. ut inquit, non sunt eo contenti, neque solum coniugia amant, ut serviant proli, sed ut fruantur commodis vitae; quod declarat, inquit quia statiin ut iniere societatem hanc, munera ipsbrum, ossiciaque in domo gubemandae dividantui; suntque inter te diuersa viri. S uxoris, nec tamen occupantur in diuersis studiis ambo.& quac labore suo, S industria quaesiuerunt , seponi int; sed quae singuli seorsum patarunt, ea in medium conserunt, communiaque es le volunt .
Ob haec autem tibi is esse videtur, de iucunditas in hac amicitiae esset etiam propter virtutim, si proli fierint: est enim utriusque irtus, oeg δε-
I , hoc amore coniugali, c5mendans ipsum ostendit,gustari quoq; cuncta illa bona quae alliciunt hom nes ad semet ipsos amadosa ictaq; beneuolentia complectedos, quaeq; constiti ur, tria initio statim monstrata genera amicitiae; illa aute sunt utilitas, iucunditas, ac vir iis, de duobus primis dubitari non posse significat: sunt ei ina tibi utiles,ac toti familiae cucorri uni bono consulat, procureritq; ipsum dili scieri, ide etia vere dici potest de voluptate, quu
584쪽
In VIII. Librum Arist. de morib. 48J
quae pluribus sontibus in animos eorum confluit,virtutem quoq; ac dignitatem locum il. Le habere tradit; si ambo suo in genere probi, ac moderati fuerin ria ipsorum munera cu fide atque amore administrarint, nam extra amborum, it coniunctorum, virtute exploratum est,& alijs in locis accurate traditum, in quibus de disciplina domestica praecipitur; qaae pus praeterea est, rectam rempublicam,beneq; fundatam constituendi non tamen eandem prorsus virtutem esse mulierum, quae virorum saepe dictum est, sed quae conueniat suo generi, atque muneri.
copula autem Mysidentur esse:quare citius, qui sunt sine id , is dissoluuntur si, nami, commune bonμm sunt ambobus: continet autem qui quid comis
mune ect . Q o u esse omnino vacuam a malo hanc amicitiam fgnificat; sed nasci inter eos, qui ita inter se coniuncti lunt, aliquando lites non paruas, ac controuersias ostendit, ita ut dirimatur, distatuaturque haec societas,cui incommodo, quod obstet, declarat: avirmat enim filios, ex ipsis natos, vetare, ne hoc contingat, qui sunt tamquam copula quaedam ac vinculum matrimonii: unde etiam aliquando eodem pacto pignora vocati sunt. Hoc autem verum esse a contrari probat citius enim inquit,faciliusque dissoluuntur in trimon a,quae filios non pepererint:carent enim hoc communi bono,quo ambo valde delectantur, mirificamque inde Voluptatem capiunt: quod autem commune est, vim hanc, Iotestatemque habere tradit, ut con ineat res diuersas,nec patiatur ipsas dissipari,quod viemus praestare gluten in materia diuersa nectenda,& firmiter tenenda.
apparet este amico ad amicῆ,ηρο α alienum, sodalem, oe condis ulum.
via planum sit oriri, aliquando discordias inter virum & uxorem, & am Icos quoque aefamiliares,videbat noster doctor poscere a se quempiam posse non satis tamen erudite, ut ostenderet, quae ratio esset declinandorum horum malorum,quomodoque se gerere debe--ret vir eum uxore, ceterique itidem amore inter se copulati. ut amicit a seruaretur: inquit Igitur importunum esse id hoc loco quaerere, velleque id scire nihil aliud esse, nisi eupere.' e eertiorem fieri, quae iura sint inter eos custodienda' neque enim eadem prorsus officia, justaque, quae conueniunt amicis inter se, requiruntur, meritoque expectantur in amicἰ- ala alienorum hominum , ac sodalium , sed longe alia, dc quae quadrent, resipondeantque beneuolentiae, qua inter se iuncti sunt, quibus etiam non tanto amore inter se iunctis, adiungit quoque eos, qui domum alicuius frequentant, hauriendae inde scientiae alicuius, artisque gratia: illa enim quoque commuitio, nsuetudoque par It genus quoddam amicitiae. Gradus autem seruari debere in amore exercendo, atque hoc sine iniuria fieri posse vidit quoque M. Cicero, qui in libello de amicitia inquit. Ita natos esse nos, ut inter '' omnes esset societas quaedam , maior autem, Ut quisque Proxime accederet: itaque ciues
' potiores sunt,quam peregrini, & propinqui, quam alieni.
585쪽
Cum ternae igitur sint amicitiae, i initio Actum est, atque in singulis αἰ- nant amici: hi quidem, in aequalitate positi: hi autem, in praestantia: etenim similiter boni funt amici, or melior deteriori: similiter oe iucundi: π propter
νtilitatem, adaequantes se emolumentis dandis, oedisserentes, aequales qui em, aequalitate seruata, oportet diligere, m reliquis omnibus adaequare: inaequales autem proportione trainant f fraebere
P Ropos a TvM nunc Aristoteli est, Ostendere pare' amicos SI aequales Inter se, aequal ter se diligere debere, atque omnibus alijs osticiis se mutuo prosequi, quae exta antur ab amicis, neque necessitatem ullam ipss Imponi, ut alteruter eorum alterum magis diliga quam ab eo ipse diligatur,eodemque pacto inaequales inaequaliter te diligere debere; scrvata ite proportione, melioribus, ac maioris dignitatis amicis maIoraosiacia trIbuere, propensioresque esse in eos obseruandos ac colendos ; Cum igitur hoc aequiam elle, valς- reque multum ad amicitIom tuendam significare vellet, orditur longe rationem hanc; ducitque initium praeceptionis huius ab eo, quod initio docuit. extare trium generum am-citias, ita diuitis, distinctasque inter se a diuersis rebus , finibusque, quos sibi proposuerunt, idest virtute, iucunditate, villitate; cum igitur res ita se habeat: in singulis ille his amiciiijs existant, qui aequales, paresque sint, nec non in quibus alter alteri praeitct.quod statina contingere, atque usu ventre declarat:similiter enim inquit, probi viri ac studiosi mutuo se diligunt, & melior iungit se amicitia cum deteriore; eodemque pacto qui paritet sunt iucundi, atque utiles, & quantum emolumenti accipiunt, tantum reddunt: qilae cuncta, cum huiuscemodi sint, sequitur inde, quod primo a me dictum est; ipse autem modo tradet: e st igῖtur quod ait, N: DG ora κατ' is α , redditio, mi luc eorum, quae initio posuit; iactis enim illis tamquam sundamentis, res aliter sine vitio tractari non poti
e*ων: e A' πυλαίων οἶ ε uidit, ακ H ε ααλίη ωλω: ἰ δεορ G H ἀγαίου cessita. Oriuntur autem querelae, atque expostulationes in amicitia, quae finem habet utilitatem, vel sola vel praeter ceteras, ratione: qui enim os virtutem
amici inter se sunt, veram dant, ut Mi mutuo prosint: hoc enim Virtutis , amicitiae munus est: cum autem de hoc inter se contendunt, non sunt illic querelae, neque pugnae:nemo enim eum, qui se amat, ac beneficio aliquo se as citi
machatursed si futrit elegans homo, reston et ipsi benefaciendo: qui autem vincit imum dando, cum adipiseatur, quod cupit, non deberet queri de amico Meri enim jsiorum adipisciturari quod cupit.
Cura planum sit. gIgnI aliquando inter amicos querimonias: Inuen Irique quosdam, qui
insimulent ipsos quod non impleant munera amicitiae; id quod initium est interitus suauis huius coniunctionis, tradit,in quo potissimum genere amicitiae hoc usu veniat, & aliquo modo in uno tantum contingere hoc testatur; inquit enim querelas, & expostulationes in amicitia, quae sicctatur commoda,& Hilitates, vel sola vel maxime, nasci solere, atq; hoc probabiliter. Primum autem ostendit, ipsas locum non habere in amicitia, quae vi tute constat, cum homines ita copulati inter se, parati semper sint, se mutuo iuuare :teneanturque desiderio magno huius rei essiciendae: hoe en m proprium esse virtutis tradit, atque amicitiae pronae magis ad beneficia danda, quam accipienda: cum igitur propositum hoc habeant certentque inter se de una hac re, non existunt in ipsis querelae ullae, at
Mue expostulationcs. declarat autem, hoc merito fieri: nemo enim est, inquit, qui dilia
586쪽
In VIII. Librum Arist. de morib. 487
inentem se,cumulantemque bonis stomachetur, atque ea de causa iniuriam se accipere ex Itastimet: verum addit, si fuerit politus homo, atque elegans, studet potius, ipsi respondere in benignitate, benefici; aliquid in eum conserendo. Qui autem animus este debet alterius qui liberalior est, ostendit, inquit enim . Qui vero vincit amicum beneficijs dandis, cum adipiscatur,quod cupiis, non potest ipsum insimulare : ambo enim incenti sunt desiderio boni adipiscendi; animaduertendum tamen bonum non idem elle:qui enian superat amicum largitate, bonum obtinet, quia gaudet sua liberalitate, tenuior autem pecunia, commodoque aliquo Ornatur, quo egebat: ambo autem haec boni nomine continentur :nam quin opus quoque virtutis facere bonum sit, nemo inficiaretur.
Non valde autem neque in his, quaesunt ob voluptatem Umulenim ambolus es itur id, quo appetunt, Daudent conuictu ridiculus autem esse Utareret ille, qui quempiam insimularet, quod si minime oblectaret, cum in potestate istos sicut una cum imo toros detes terere .
incello LTHad alterum amicitiae genus, quod voluptatem sequItur; In ῖrsumque eodem pacto, raro admodum atque Infrequenter irrepere affirmat hoc malum, et seque id consentaneum , ostendit: cum enim huiuscemodi viri consequantur, quod appetunt. consuetudi- , ne victus accolloqui j; multasqued ei horas simul consumant, si inde voluptatem capiunt, cuius auidi sunt, non pollunt se mutuo accusare;explent enim ita sitim illam suam. Adiungit autem auctor contra, si hoc non fieret,utrumlibet ipsorum stulte facere, si accusar t amicum, quod sibi iucundus non sit, neque se , ut sperabat, oblectet, cum in manu, & potestate ipsius positum sit,declinare consuetudinem illam, & alium quaerere, unde voluptatem hauriat. 1
Quae autem ob utilitatem confuta ess, plena querelarum ess cum enim obstuctum inde capiendum mutua opera viantur, semper majore emolumento e
gent, ac putant se minus accipere, quam decet, accusanti, quod non, quot si rogat, tot consequuntur, cum digni sint: qui vero beneficium dant, non ratorru suppeditare, quot, qui acci unt, rogant.
v M vix contῖngere posse docuisset, ut ἰn superioribus duobus amicitiae generibus gignerentur querelae, docet nutic tertium genus ipsarum parere hunc morbum: crebrasque exim flere in eo, magnasque querimonias, cuius incommodi causam esse tradit, quod,cum ob fructum inde cap Iendum, emolumentumque, societatem eam colant; semper auidi sunt maioris quaestus, nec contenti sunt praesenti illo; mἰnus se habere putantes, quam quoadeceat, insimulantque socios, quod ab ipsis non consequuntur cuncta, quibus egent, di-eni amplioribus illis muneribus; qui autem benefici, liberalesque in eos sunt, non valent tot suppeditare, quot illi requirunt: putantque se habere oportere, quare se inuicem
Videtur autem, quemadmodum ius est duplex: Inum enim non scrinum:
587쪽
alterum vero litteris, legibus i proditum: ita etiam amicitiae, quae propositam
habet utilitatem, *na quidem, esse moralis: altera autem,legitima: exoriunturgitur querelae maxime, quando non eius em generis fuerit commutatio ,
C v xi de ortu querelarum loquatur, Zz quando ipsae in primis gignuntur, tradat, inquit idem in amicitia hac, quae constat utilitate, usu venire, quod contingit in iure ipibi ivit que tractando: quemadmodum enim iuris duo senera sunt, unum quidem non mandatum litteris:alterum vero scriptum & lege inclusum : ita amicitiae huius altera moribus continetur, altera vero legibus,ac pactis:cum igitur hoc huiuscemodi esse affirmassiet:sim litudinemque magnam in his rebus inueniri ostendisset; dicit nasci tunc maxime querelas inter hos amicos, quando non in eodem genere huius amicitiae aliqui contraxerint quippiam inter se, & postea contractum illum dissoluerint; nam quin de dissblutione contractuum, pactorumque hic agatur, non amicitiae, hocque ipsum valeat dubitandum non est.
Est autem legitima, verbis prolatu conssans rhaec quidem penitus forensis,
de manu in manum : altera autem , magis liberalis, quae tempus dilargitur eodem tamen pacto, oeconuento, quia pro quo: planum autem, apertum est,in hac quoque quo debetur , o minime controuersum: congruentem autem
amicitiae procrassinationem habet. Qua de causa, quibusdam in locis hamis hilum non fiunt iudicia,sed arbitramur contentos este debere, qui, e babita,
inter se aliquid contraAreunt.
C v xi diuiserit amic tiam, cuius finis est fructus alἰ'u s atque emolumentum, In moralem,& tamquam probo viro ingenuoqite dignam , ω legalem; aperit primum, cuiusmodi sit. quam legalem vocat: testatur autem, se intelligere eam, quae dictis constat ac scriptis; illam vero duorum generum cise tradit, quorum unum penitus sordidum esse inquit, dc tale, quale in foro rerum venalium usurpatur, in quo venditor in manum tradit emptori, exempli causa, hoedum, leporem,gallinam. pretiumque ilico accipit: alterum autem ipsius genus elle aliquanto liberalius, cum statim non soluitur pretium, sed In aliquod tempus differtur,consensit tamen,conuentoque inito, quid Pro eo quod accepit, dare,& tamquam soluere debeat: aliter enim non esset hoc proprium huius amicitiae, sed resetretur ad moralem.& ingenuam: certum autem, & planum in hac amicitia inquit este,quod debetur;& nullo pacto anceps, ac dubium, quod indicauit etiam, cum statuit, illam esse Σῖμ- rein specie aliqua in ea habere addi nec sinere ipsani penitus vilem esse procrastinatione
Illam, quae sapit quiddam congruens amicitiae. Adiungit etiam quasi corollarium quoddam, hae ipsa de causa apud quasdam gentes iudicia non fieri de his litibus: in illimant enim, qui fidem temere habuerunt ijs, cum quibus contraxerim i contentos errote illo suo quiescere debere. t .me quod inquit, quomodo quoque infra non semel locutus est , valet,latis condicionibus, standoque iis, quae primum dicta sunt. Vsus est hoc, quasi in do quodam loquendi, Euripides in Hippolyto, ubi inducit nutrIcem Phaedrae,impuram seminam. suadere illi scelus: in aliis enim multis argumentis, quibus utitur, inquit, postquam ips, sequi non vult mores institutaque Deorum, qui amori indulgent,oportuisse patre ipsam procreasse latis quibus jam legibus,quae ipsi placerent,dillimitibus ijs,qu te ceteris probantur: praeterea quod ustirpauit re De his x,vim prouerbii habeti expressit autem ipsum : Indicati itque, prouetb um esse M. Cicero in epistola, qua commendauit C. ., Trebatium C. Caesari. Totum denique hominem tibi ita trado,de manu,ut aiunt, in m ., niim tuam istam, victoria. fide praestantem.
588쪽
In VIII. Librum Arist de moris. 489
Moralis autem non conssat siriptu, quasi vinculo verborum , sed tamquam amico muneratur Mue quodlibet aliud agit: retapere autem aequum e se putat par vel maiust tamquam non dederit, sed mutuatus sit: cum autem non Dibter contraxerit, atque dissoluerit, accusatis hominem e hoc autem contingit, quia volunt quidem omnes,aut plurimi ,honecta facta sumunt autem, reu-ctis istis,Nilia: honestum autem eu, beneficium conferre in alijuem, non ut prositi aliquid accipias: utile autem beneficium accipere .
Ex PONIT modo cuiusmodi sit alterum genus linius ainicitiae, utilitatis causa conflatae, vocataeque moralis , quod sane honestius est, si conferatur cum superiore , non tamen Onanino late, ipsumq; esse inquit, quod non antecedunt pacta. & conuenia vlla; sed eorum alter aut amico muneratur aliquid aut huiuscemodi quippia facit, quod similitudinem doni in se habeat, vult tamen postea sibi reddi, repet tque tamquam cominodauerit, non dilargitus sit: inde igitur ostendit nasci querelas, quia non similiter atque contraxerunt, neque eodem generc amicitiae,quo inceperant, dilioluunt: unde autem nascatur haec mu tatio voluntatis ostendit,aperitque vitium animi multorum, si non omnium; inquit enim hoc ulu venire, quia cuncti mortales, aut si non omnes, saltem maior ipsorum pars scorrexit enim quod prius dixerat, ut nimis durum in genus humanam i volant. ae prae se ferunt ea, quae honesta sunt, ac plena dignitatis, sumunt autem quae utilia sunt. quae laeprosunt: nonestum autem esse inquit beneficium dare, non ut pro ipso aliquid accipiat, compense rque beneficium illud: ut autem hoc honestum, ita contra utile, beneficium
Partes igitur sium eius, qui potere, pro dignitate eorum, quae accepit reddere, atque id sua sponte: neque enim opera nobis danda e I, ut reddamus nobis amIcum eum, qui nolit,tamquam igitur initio peccauerit, passuis sit se adiuuari ab eo, is e non decebat: neque enim ab amico, o qui propter hoc fecerit:
Ieluti igitur, condicione lata,beneficium acceperit, doluendum ipsi eiu fatendumi sipotuerit ,se redditurum s vero prae iure id nequeat, neque is,qui dedit, merito postularet. Quapropter si facultatem habet, reddendum ect , initio autem confiderandum fuit, a quo beneficium accipit, propter quod, ut i ii de causis patiatur se iuuari, aut repudiet.
Doc ET . quae sint paries eius, qui commodi aliquId, beneficiique aecepJt ab eo qui magis videri voluit liberalis, quam esse, ne exoriantur inter eos querimoniae, atque odia. Pxirmum igitur utitur partitione, videndumque dicit, valeat ne remunerari, ac par pro p xi reddere sue facultas ei non sit compensandi acceptum benescium, quod si inquit. par est
589쪽
beneficio reddendo, dubitandum non est, quin id ei licere debeat, ac sponte quidem , liabensque, nec expectare, ut legibus cogatur, cuius suae sententiae causam banc adsert: operam nobis dandam non esse,ut quempiam inuitum nobis, recusantemque amicum efficia mus : est enim aliquo modo amicum aliquem nolentem sibi velle facere, cogere ipsum beneficum esse, non foeneratorem atque auarum, ut esse vult: atque hoc cum cognoueris te initio errasse ; beneficiumque accepisse,a quo minime decebat: neque enim ab amico , veputabas, subleuatus es e neque ab homine, qui, quod secit, hoc animo, consilioque secerit ; tamquam igitur tibi profuerit eo tempore, hac pactione facta dissoluere hoc quas nomen , debitamque pecuniam debes: faterique te, si poteris, quod acceperis, redditurum esse, si vero facultate omni praestandi hoc orbatus fueris, ne ille quoque, qui tibi tunc opitulatus est, molestus esse debebit; iubet tamen eniti, si ulla ratione praestare hoc pollit, ut reddat, quod accepit , in posterumque omni animi prouisione caueat, ne in eandem fraudem rursus Incidat: videatque diligenter a quo hom ne beneficium aecipit, α quantae fidei, dc qua etiam condicione, pactoque, ut codicionibus illis Patefactis, patiatur sibi opem setri: sue recuset,
Controuersiam autem in se habet, utrum eius, qVi accepit fu ,res ponderanda est, atque ad hunc referenda sit, siue eius ,qui dedit, beneficentia qui nam isque acceperunt, aiunt, se huiuscemori quaedam accepise a benefactoribus suis. quae istis parua erant, quaei sibi licebat aliunde sumere,conterentes. hi autem contra, quae maxima erant apud se, quae ab alijs non licebat, O pericia itemporibus, diei huiuscemodi aurullus ege Batibus,
E x i s T i T Inquit in hac re controuersia: cum enim beneficium prorsus reddendum sit, Meadem mensura reddendum, sintque duo mortales,quibus in hoc conuenit. quorum alter dat, alter accipit, utrum eorum spectare dcbemus, atque ita compensationem beneficij iustam moliti, idest uti in hac re tamquam moratura, ac norma, fiuctu, quem inde cepit, qui pecunia adiutus est, & ad ipsum in reserenda gratia se conserte, siue ad factum eius , qui opitulatus est ; esse namque negotij non parum in hac re verum videre, declarat, quod ambo rem aliter, atque est, & contrario denique modo existimant atque cxponunt. Quinamque beneficium acceperunt, conterunt, minuuntque id factum , dicentes, se aecepisse a benefactoribus sitis, quae pusilla erant in fortunis, copiisque ipsorum: & quae aliunde parare non magno negotio potuistent, extenuantes quantum polia sunt rem, liberalitatemque eorum . Qui dederunt autem contra, se, quae amplillima apud se serent, quibusque ab alijs ille ornari non potulisset, ac praeterea duris, periculosisque temporibus, de huiuscemodi denique rebus omnibus, quae vim habent augendi, quod non omnino per se grande, amplum ve est.
NumquiI igisse, cum amicitia constet οὐ Militatem fuctus eius, qui accepit, mensiura es: hic namque est, qui eret, s illi alter opitulatur ipsior aequa
le commodum reportaturus: tantum igitur fuit adminiculum , quantum hic
adictus ecte quare reddendum is ea, quantum nactus est, siue etiam prus: h neolus nam eil.
590쪽
In VIII. Librum' Arist. de morib. 4 9
D, et operam, ut euellat hunc scrupulum Ita autem loquitur, tamquam non omnino certus si vera ne haec ratio sit ipsus extirpandi. An, cum amicitia haec utilitatis causa cuniliti in sit, fluctus, emolumentumque, quod cepit ille . qui adiutus est. niensi ira huius rei es. se debeatὶ ipse namque est, qui eget, & qui suppeditat ipsi, hoc animo id facit 'ut rec plurus par pro par ac prori us quantum dedit: quare auxilium. ii id tulit laboranti, tanti aestimantium est, quantus fructus fuit eius, qui melior inde fustus est: de id, quo egebat. consecutus ; quate addit, tantum reddendum ei est, quantium e benignitate stilus nactos est, siue etiam plus: hoc enim honestas ipsa facere nos iubet. Pe spicit ut autem aqctor - . cordatus elle praecepit Hesiodi, qui mandauit in referenda gratia, ut eadem mensura red- deretur, qua aliquis acceperit,aut cumulatiore idest, Mira m μί, is nam de lententia eadem ell, dc verbum quoque uir ab eo acceptum . Indicaui autem oliin in opta. ino exemplari legi hoc loco pro exm, quod est in excusis libris, x. et is, ae nereio, qu i modo tune fidelem scripturam se ius non sim id quod nimc ut faciant, micior luna omnibus, Se propter auctoritatum, fidemq; exemplaris laepe experta, dc propter concinniorem sententiam: congruit enim magis notio huius verbi menti philosbplii, quam illius, quod
reiecimus, nimis communis:valet autem , π,roveo, ac latine consecutum est, quod
testatus est etiam Hesychi iam M. Mea,t nee tamen illere volo, me postea in si is duobus veteribus exemplaribus scriptum inueniste γ-Kara.
In amicitiys autem quae virtute taurint, querelae quidem minime seu trmenserae autem similitudinem habet eli Aius . qui fecit: virtutis nam ruem morum principatus in in electione.
Hoc, quoque admonere voluῖt, in amicitiis, quae virtutem spectant, non nasci querelas, cum tamen in ipsis quoq; requiratur quiddam, quod quas metiatur ossicia inter huius e modi amicos,quae nam haec mentura sit, monstrat. similitudineniq; eius habere ait,volunaatem illius . qui iuuit amicum, proluitque ipsi in rebus eius malis. Querelas autetra dc expoliti lationes oriri non nolle in his amicitiis planum est: ille namque, qui profuit, re aut consilio, siue etiam voluptatem dedit, est . qui insimularet amicum, si se destitutum rutaret, quod esticere nequit, qui operam dedit amico: quod enim fecit, praestitit, ut personam i uam tueretur, ic opus virtutis faceret: satis enim magnam mercedem cepit odicuillius e laetitia, quam cepit ex laude. quod ostic o probi viri iunctus est: ita igitur voluntas fuit mensura, dc renati incratio eius commodi, de beneficii, quod contulit in amicum, quod si aliud quoque geratur; prius tamen illud maxime ratum esse, auctor Uirmat.
foncertaint autem quoque in amiciti si in quibus erit excellentia postulat enim uterque plus habere: quando autem hoc extiterit, disoluitur amicitia eianimat enim,qui melior ess, conuenire sdi plus halere: bono enim plus trilui: similiters qui plus emolumenti asserre potesse inutilem enim non aiunt oportere tar, m aequum habere ita enim foret ista suppessitatis , non amicitia, nisi V po iam opera, i Uent, quae ab amicitia proficiscuntur ariseruntur enim,vr in pecuniae communione plus capiunt, qui plura in medium contulerunt sic oportere feri in amicitia.