장음표시 사용
601쪽
s o a Petri Victorii Commen t.
niam enim mutuo acceptam reddendam ei, unde acceperis, potiusquam solati eandem
Fortasse autem neque hoc semper: veluti ei, qui redemptus fuerit a praedonibus, utrum redimendus sit , qui eum fluit, qualis qualis ille sit, sine
quamui captus non sit: repetenti autem, reddere oporteat,an fater pecunia tialai Dedimendus si toxideri enim pos et, cum magispatrem redimere oportere AC V M autem hoc iam monuisset, tamquam mutato consilio, inquitiortasse hoc Perpetuum solidumque non esto; indicatque quomodo variari id, immutarique pollit, fingens huiuscemodi quendam casum,in quo peisonae tres continentur, dignae aliquo naodo renum ratione illa, de quae poscendi id iustam causam haberent. Exempli igitur caiisa inquit, si contingat,quem eiam e praedonibus redemptum esse,utrum debeat eum, qui ipium pecunia sita redemit, si captus forte ille sit, redimere, cuicuimodi ille fit, idest quamuis ignotus Ipsi sit. & nullius pretii homo, siue creditori suo, quamuis, captus a Pyratis non sit, repe- at tamen pccuniam suam, reddere, siue patrem ipsa, qui captus a praedonibus, in vinc lisque sit, redimere : dissoluens autem hune nodum , ut potest, ait, videri enim poster, patrem potius e praedonum manibus eripere, quam semet ipsium.
Quod igitur dictum es, uniuerse quidem id, quod debetur, reddenssum est, si Ἐρro quod primo datum est, eximie se protulerit dignitate, vel necessitate se
bi imposita, versus haec declinare oportet. interdum emm neque far est, neJue
aequale illi,quod primo factum eis, respondere . cum is qui deprobum virum esse intelligens,leneficio Vsium assecerit ipsi autem gratia referenda sit idi, quem ar
bitratur prauum hominem esse: neque enim ei, qui pecuniam mutuam dedit, interάum i mutua danda est: hic namque, putans re purum, credidit tecuniam , cum sciret,eum fretum esse: hic vero, non sperat se recepturum a fra-ub homine.
R tDIT post haec ad sententIam suam confirmandam, iteratque exceptiones, quas mon strauit variare illam, iisdem etiam verbis victis; inquit enim . Quod is tur supra a nobis diebam ess,oportet in uniuersum debitam pecuniam dis luere illam tamen si cuipiam doderis; intelligens ope ipsus eum gesturum esse quippiam praeclarum facinus, summaque laude dignum: suete remedium adhib tutum ita graui alleui malo, tunc liquido po Iessu persedere illo ossicio: conueriereque huc summam illam auri. Quod sequitur non secit ad pecuniam debitam dissoluendam . sed ad benefetu quodlibet aeceptum sine culpa non compensandum ob disti militudinem personarum hoc en Im arbitror hic valere inquit igitur aliquando contingere, vi par non si respondere cuipiam in benignitate , α ut tu ab eo adiutus es, ita in ipsum magnum beneficium conferre, si usu venerit, ut postea opera, studioque tuo egeat, quod aliter rectum extitiiter,ae postulari merIto potuisset: Rationem autem hane suae sentent Iae reddit r ille namque, te probum virum esse sciens, tibi beneficium dedit: tu vero . s prodesses ips, prauum hominem te Iuuare putares & indignum ; qui bonss viris subleuaretur: siquid autem ii rupuli de hoc in animo alicuius resti-
602쪽
In IX. Librum Arist de morib. yo 3
tet, Ipsum euellit simili, valde accommodato ad rem illustrandam: Inquit enim, i cere eiatiam aliquando illi, qui pecuniam mutuo a quopiam accepit, illi vicistim non credere: atque hoc, quia putans ille se ipsam recepturum, credidit iusto homini; tu vero dissidis, te recepturum ab improbo, & infido.
Sive igitur vere ita seres habet, non ea par postulatum: siue non itas ha- Iet: putam autem, non existimari Esent res assurdo facere.
CvM decipῖ posse videat,& errare eum,qui tam male exIstImat de quopIam iid; numq; ἱ-psum beneficio puta ostendit nunc quamuis etiam hoc si putari tamen non debere,eum, qui recusat beneficium reddere, stulae facere 1, nam si non errat, tanto magis vacuus est ab omni culpa, cum vero dixerit, non esse par, aequumque postulatum,Intellexit contentionem hanc inter probum virum.& improbum. similis autem valde hie loeus est Illi e tertio libro de arte dicendi, ubi de iureiurando agens Inquit Q. v. tirigisses Mi quemadmodum enim illic non par esse dieit illud, ad quod vocat, de quasi inultat ImpIuspiu hominem:pius namque veritus,ne offendat apud Deos eis stat se non peῖerare metuit iurare: impius vero negligens Deos, soluto animo peierat, ita homo malus probo vIro, fretus bonitate illius, credit illi pecuniam e contra autem probus ille non sine causa se committere non vult sdui praui hominis , &hoc est, quod auctor hie Inquit, non esse par, aequaleq; ανώμα : idest postulatum : vocat enim lite i II1μα, id quod Illic, apte magis et loco appellauit , quia impius se tamqua offert plo, ac proponit Ips hanc condicionem.
Quod igitur saepe a me Iictum est, orationes,quae halentur de motitus antis morum,oe actionibus,eodem pacto cominem in se certum definitum, quo pacto habent res, de quibus habentur: non esse igitur eadem omnitus tribuenda: nseque patri etiam cuncta, veluti neyue Ioui cuncta imolamur, siseu um non eis.
Pos x hoe. ne se sorte aliquis insimulet, quod nihil certi de his rebus praec piat, osten d si hoc non sua culpa fieri, ted varietate, ac vitio harum rerum, cum omnis praeceptio,doctrinaque de vita & moribus, motibusque his animorum, atque actionibus sequatur naturam rerum illarum,exquisitaq; aut dubia sit,ut sunt certae, aut lubricae res, quas tradunt.
Quia autem asia parentibus, oestatribus, oe sodalitus , js, qui voltilense, aliquid dederunt singuli sua , propriai oe apta tribuenda siunt it a
cere hominesperisticiuntur:ad nuptias enim vocant cognatos his namque genus commune esset quare σ actiones, quae huc faciunt, communes seunt ad infortas m ime arbitrantur oportere cognatos eadem de causa conuenire .
SOL Vt v modo sit per Iorem,quam proposuit, quaestionem: diit, tau It enim. an rectum sit. deceat que,cuncta patri tribuem, quae fuit prima quaestio, etsi mutato ordine non ἰpsam primo loco relicit, o stendens, ininime elle eosdem gradus honorἰς omnibuς tribuendos sine discrimine ullo : neque omnes parentibus etiam a liberis, quod tamen simili confir
603쪽
mat, narrans,morem non este, institutumque mortalium, ut omnes hostias Imolent Ioui etiam ipsi, sed suas, & quae conueniunt naturae, maiestatisve eius. Cum traditum autem
atque explanatum est et, non omnia omnibus tribuenda, sed longe alia allis, dilli in ilibui inter se persenis, vidit, requiri a se merito posse, ut ostendat, cuius potissimum generis illa sint, quae disparibus illis danda sunt: quattuor autem genera hominum nominat, atq; inquit, singulis sua, propriaque tribuenda ei te, & quae maxime congruant ipsis : serique hoe, ae seruari multis in rebus ab hominibus vulgo commemorat, veluti inquit, ad nuptias vocant cognatos his namq; commune genus est,& quasi coniuctio sanguinis: quare est,quaecunq; ab ipsis geruntur eo tempore,no propita persisnaru illarum sunt, sed comunia toti familiae: idest siquid inde honoris aut maculae susceptum sit, sitie I msperi, aut aduersi illud honestat, aut commaculat tota familiam:eodeniq; pacto ipsi laetitiam adportat.
aut aegritudinem:praeterea inquit,ut mos est inuitare gentiles hoc tempore, pleno gaudiuatq; hilaritatis, ita doloris, ac luctus:cii enim effertur mortuus,atq; in funeribus, arbitrantur homines,oportere ademe cognatos,quia maeror communis est, maleque fiactum omnes illi putant:Incommodumque a se acceptum ob interitum eius viri. Miror autem Argγω-
pylum Graecum hominem, & illum quidem valde doctum non vid ille, quid hic valeret,uia vita .: reddidit enim, ut ad spolis,liat secutus autem ille In eo est Eustratium, quodn5 debebat, non magnae auctoritatis interpretem; Arretinus tamen in hoc lapsus non est; ni praeterquam quod non est dubium, quin quoque valeat bustum, & obitum : unde επκ.δωκ vocatus est fletus, lamentatioque, qua propinqui lugent fato stinctu quempiam ipsorum:nam Statius quoque carmen funebre Graeco hoc nomine indicauit,admo nere ipsos debuit, morem esse, institutumque mortalium non minus, quam in nuptiis, hoc tempore adesse propinquos, ac pio hoc ossiclo fungῖ, atque illos quidem non inuitatos, ut ostendere etiam videtur philosophus, qui ait eos solere ά-νάν aa hoc munus obeundum.
geretur autem oportere genitoribus maxime alimentum tradere , Ut δε-bitores, cum causa fuerint, quodsumus honessius est js, quam nolis mei i- Us ad haec Fuppeditare,c r honorem iti em genitoribus veluti non omnim
autem genitordus: neque enim eundem patri, ac matri, neque rursus eum, qui
debitus est sapienti Uiro , exercitus duci, sed eum , ut conuenit'tri,aut matri,m omni autem seniori honorem pro aetate , lugendo js, hone bore loco
sis cedendo, π ceteris huiuscemodi seruandis.
Qv At maxime tribuenda videantur singulis sanguine eon ἰunctis, ostendit, aut saltem propinqnioribus, initium ducens ab his, qui genuerunt, parentibusque. Prinuim igitur tradit, oportere filios ipsis suppeditare cibum: quῖbusque alantur, atque id duabus de caesis,& quia tamquam debitores huius rei, idest alimenti, sumu . eum ipsi nos longo temporis spatio nutrierint, quare par pro pari reddendum, & quia maximum omnium beneficium dederunt; cum causis extiterint ortus nostri, vitaeque i honestius igitur esse dicit, in hoc Illis opitulari, quam semetipsos escis illis alere . Post ossiciu ui hoc debitum parentibu , transit ad honorem , quem ijsdem his , unde nati sunt, si ij habere debent: eundemq; ipsum esse putat,atque est ille qui tribuitur Dijs immortalibus: non tamen omnzm hono rem arbitratur parentibus tribuendum , & non eundem etiam sine ullo discrimine ambobus t aliter enim pater, aliter mater ipsis colenda est : neque etiam decere puta bonorent, rui conuenit sapienti viro. concedere patrI, ut neque etiam proprium ducis exercitus e em; sed congruentem patri; eodemque pacto accommodatum matri, non alienum ipsi cxhibere iubet: praeterea omni homini, qui iiisso interuallo vincat, seniorique tribuen dum honorem censeticuiusmodique ille debeat esse signifieat ut enim variatur actas, ita ho
norem variari, minoremque aut maiorem esse oportere testatuit assurgere autem seni v
nienti iuniorem debere narrat: quod non tantum ingrauiore ae te praedito, sed in bono. stiore
604쪽
In IX. Librum Arist. de morib. yos
maiorIsque dignitatis v ro seruari debere declarauit Latinus poeta, cum cecinit . utque viro Phoebi chorus assurrexeri omnis, ut Homerus quoque,cum alti reliquos Deos sedibus sitis surrexisse, patre suo aduentante: Addit autem Aristoteles, morem etiam esse in epulis, conuiuioque ornandi claros viros accubatione; In primo quoque libro de arte dicendi tetigit rationes has omnes, generaque honoris; quibus adiunxit Barbarorum e
mnibus semper enitendum est suum proprium i tribuere, conferre inter se , quae singulis insent, re propinquitate, π Uirtute, σ Uu .
Sic Nipi CAT requiri,ut erga dales,ac fratres adhibeatur loquendi libertas, & omnium rerum communio: cum enim aequales inter se sint; mutuoqueamore flagrent, disparitas nulla inter eos requiritur: coram namque parentibus natuque valde maioribus caute, v recundeque minores natu loqui debent, nec existimare, se pariter dominos esse suarum sortunarum. Desicedit post haec ad eos, qui laxioribus quasi vinculis inter se alligati sunt, hi autem sunt cognati reliqui, tribules, ciues: in uniuersumque praecipit de ipsis, enitendum nobis esse suum, propriumque & honorem, S cultum illis tribuere conferreque in i et se, ne quam culpam in hoc admittamus, quae in ipsis existant ac diligenterea ponde rate ; proposita nobis, atque animadueria & propinquitate nobiscum rerum , & virtute, nee non usu, ac fructu, qui inde peruenire possit ad nos, atque uniuersam domum.
Eorum quidem,qui sunt eiusAem generisiexistimatio facilior est. eorum 'ν is,qui disserunt inter se, operosior: non tamen ob hoc desi Zendum Hy , sed ut conmtingit, ita definiendum.
HORTAR i praeterea nos Voluit, Vt in hoc omnes ingeni j neruos contendamus nec labore vllo ab hoc studio deterreamur. Narrat enim non magnum laborem esse in his hominibus, quos vocat eiusdem generis, hoc recte, ordineque facere; quemadmodum contra indisti milibus, ac personis diuersorum generum idem praestare diliacilius:appellat autem eiusdem generis personas,quae ambae deditae sint ijsdem stud ijs, eandeinque artem, & vitam colant: diuersorum autem , quae dissimilibus, ut sunt philosophi, si conserantur cuin vitis militaribus,& propinqui cum alienis: eiusdem autem generis sunt,si quaeratur, utrii magis beneficium dandum sit cognato,astinique sue amico ac sodali. Admonet autem ad extremum, & si hoc arduum est, non drbere tamen nos deterreri labore ullo: nam in rebus utilibus vitae, honestisque indagandis, non est fugiendus labor.
Exoritur autem quaestio de di luendis amiciti , - minime hoc commistendum sise, cum his, qui iseem non mavent , an cum his, qui propter xtilis rem , vel voluptatem amici erant, cum amplius haec in se non haluerint, absurdum non est dissiluere: istarum enim rerum amici erant, quae cum defece
605쪽
AGGREDITUR. nunc rem magni ponderis, ac momenti, & in qua tractanda in utramq, partem a multis peccetur: existere enim quaestionem dicit 1, viruin stangendae, dirimendaeque tint amicitiae, si sorte alteri ipsorum valde immutati sint, neque ijdem permanserint, atque erant, initio huius contractae inter aliquos beneuolentiae, siue nullo pacto hoc iaciendum , & omnia potius ferenda, quam haec coniunctio animorum dissocianda. Incipit aute .n statim docere, in quo et licere hoc licet: aitque in duobus amicitiae generibus, quotum alterum utilitatem sectatur: alterum autem iucunditatem, fieri hoc sine culpa potie, nee ablurdum elle id moliri: illi namque ipsi, qui se mutuo diligere videbantur, declarant, numquam semet ipsos amasse, sed emolumentum, quod inde capiebant,aut voluptatem. quibus dilapsis. i terit statim, extinguiturque ille amot: neque exist mari Poterat hoc amplius cos facturos.
Non sine causa autem accusaret aliquis eum, qui cum amet propter utilitatem , aut voluptatem, fingebat propter mores ,se Hlgere : quod enim initio a
nobis dictum est, plurimae controuersiae nascuntur inter amicos quando Non e
dem pactst, ut ipsi putauerint, illi fuerint amici: quando igitur aliquis deceptui fuerit: putaueritque se diligi propter mores, quando ille nihil huiusi
modi gerit, semet Vsum accuset cum vero ab illius simulatione deceptus fuerit, tunc iustam causam habet accusanae dum ,quis induxit,ac multo magis, Pasi in adulterina pecum aboefecisset quanto magis in bovem ore re malitia usus est.
VENIT nunc ad amicitias simulatas, ae setax: nam super ores duo non peccabant in hoc, scd reprchendi merito poterant, qu a immutabantur: iustamque cautam habere, dicit quempiam, insimulandi amicum, si cum ille alpet utilitatis caul i, aut voluptatis videri volebat amare ob probitatem, ingeniumque eius adolescentis, cui obsequi. placereque studet omnibus in rebus: redit enim ad eandem illam amicitiam, cuIus supra non semel mentionem secit. Antequam autem praecipiat quippiam, quod huc faciat, ostendit hoc origianem cilc plurimarum distensionum, ae litium inter amicos: cum aliqui non eodem Pacto putari primo fuerint amici esse,ae postea etialerint, quod a principio se dixisse commemorat . Utitur autem dili sione quadam ; distinguἰtque rem diligenter: potest enim hoc usia venire, siue ob nimiam simplicitatem pueri, qui nisus sit In existimando fine,consilioqueam ci: stulteque putarit, se earum illi esse ob indolem, ae mores, curii flos aetatis, sotmaq; cona nendauerit iplum ainatoti, d quod multis modis prius intelligi potuit, nisi incautus, caecusque extitisset: tunc igitur semet ipsit in potius, quam eum accusare debet, qui signa non pauca dedit sui stagitii turpis ne desiderij. Quum autem adiungit, puer deceptus tu rit vasto, tactoq; consilio praui illitis hominis, tunc merito potest queri se delusum. Auget autem Arist icles quantum potest dolum hune, ac fallaciam, simili utens : grauiori enim culpae hunc a sinem est e diei . niaioreque odio dignum. quam illi sint, qui nummos..pecuniamque adulteran quanto in preti, maioris re ipsi exercent malitiam suam; coni minan I enim, derranantque amicitiam optimam omnium sancillimamque societatem.
rit, seriis prauuτsue etiam γisus fuerit, numquidamplius diligere eum ο-
606쪽
In IX. Librum Arist. de ritorib. sor
pretit' an hoe fieri non potest,siquidem non ruodlibet dignum est, qua ametur,
sed verum bonum tantum quare neque malum a notu amandum ess,neque decet nos hoc facere . cupidum enim improborum hominum esse vim op rtet ni simia
lem se reddere homini nequam: dictum autem ea mile simili amicum epis.
E v xv i et adhue scrupulos non nullos, qui molestἱ alleuies lent in hoc amae t Iae genere. Quod sequitur virtutem: quattuor autem videntur primus eorum est eum qui spia asciuerit tibi amicum homInem, que putabat probum virum esse atq; ea de illo opin o erat: immu- nilne e pmbo improbus euaserit,existimeturqi vulgo talIs este, quid consilii de illo capiendum sit, oporteat ne amplius eum diligere, quod fierἰ debere negat, quia no omnis res digna est, me ametu ed solum, quae vere bona est:neq; en liii inquis, amandum nobis est,quod malum, vitiosumq; est I neque deeet ullo pacto hoc facere,atquς hoc,quia cupidum, studiosumq; improbi hominis esita non oportet neq; similem se redis re imp 'bo;dictum autem a nobis, significatumq; est simile simili. amicu est e. Non me fil-it, 'reatis acceptum aliquando esse,tamquam valeat idem,quod .x.ἰ6curn in extremo etiapiae precis,qua utimur omni tempore, ac loco,placare nobis volentes Deum, rogante' , ut impertiat nobis bona,existimatum sit illud, ῆ significare ab incomo-O Omni ac detrimento tamen hic putaret aliquis. potius ostendere mprobum morialem , quam damnum, ac malum, Quippe cum de homine idest amico prauo, ac falso sermo sit, ac Iortas te etiam illic non male acciperetur eodem pacto, quod ex priore voce videtur de clarari r e. u enim erIpere quempiam e manibuς prauorum hominum, ac conscelerat xum valet; unde praeterea non minora mala nobis impendent.
υι-m igitur Harim dirumpere amicitiam oportet ' an non eum emistus, sucum his, qui sanari niueunt troptertrauitatem: lys autem, qui corrui, emendarique possunt , magis opitulandum est admores, quam adrem famili rem , quanto hoc melius eis: marissue aptum propriumque amicitiae.
διτ ast hic scrupulus est aptus a prῖmor eum enim statuerIt Iam dIrimendam sibi esse talem amicitiam, quaerit an stat m, cognita prauitare hominis, hoc nobis iaciendum sit: utiturque diuisione; videndum enim inquit, an corrigi, emendarique pollini, siue m inita me curari, neque ad superiorem vitam colendam conuertit nam dubium non est . quin si In lanabiles desperatiq; ob amorem, quo Inflammati sunt, posterIoris flagit osae vἰtae sint, debeant depelli a se subito, si autem corrigi possunt, mederi oportet ipsis maiore cura . a diligentia, peccantibus in moribus, quam cegerent ope , adminiculoque nostro in lariu-nis suis restituendis, patrimonioque stabiliendo, atque id quanto melius est huic, quam laeti illi malo succurrere: magisque amicitiae accommodatum.
Vidui autem potest ἡ,qui se at amico seiungit. nihilal urdum facere nesenim hule, mi tali homini amicus erat: tostquam igitur immutatum illum eurine non floreis salutemquest are, djungit se ab ipse.
No M posse merIto reprehendi eum, qui reij reta se huiusicemodi quempiam: neque putati gerere aliquid valde alienum ab amicitia;quibus verbis Indicat aliquo modo etiam illoς, qui non iusta de causa hoc attingu grauiter peccare: remq; absurdam facere. sienificat quoque quomodo se purgare debeat,siquis tamen hoc sibi vitio dare velit: dicere enim poterit, se numquam huic homini amicum misse immutatis enim tantopere moribus idein esse existimandus non est, aut squis omnino velit. contendatque eundem illum est e. confugiet eo, ut assirmet se tali numquam amicum extitisse; quare inquit, concludens rat onem. cum mequeat, expertus omnia, ad saniratem hominem red gere, seiungit se a eosuetudine illius. v u 1 ra r
607쪽
A L. ι A haec quaestio quae tertia et echo est, si sequimur superiorem ordinem, singli a 4 , cxtitille duos quospiam, inter se beneuolentia iunctos, dillimile tamen ingense, ac natu- a, quorum Unus incis, ignauusque, iὰem permanserit, atque prius fuit, initio illius co I sa laetan i i ii inui : altra vero, adhibita cura magna multum profecerit in studio bonarum artium, ameccllatquo otioso, longo interuallo, numquid Inquit tanto melior hic mous,tueri debet consuetudinem priorem, & eodem loco habere Quod ait, - λ , visi atus est modus loquendi eodemq; pacto hoc verbo χροι - usus est Ii tates suadens - nobis, ne prius aliquen in amicitiam recipiamus, quam cognouerisus quomodo ipse ille cuin prioribus amicis se gesserit: Sed etiam Siculus ille Epicharmus, qui dixit, ut in epistola quadam commemorat M. Cicero. Zo. πρα α --.
. . An deri hoc nom ni se magna autem dictantia maxime terjicuum hcc fit: ceu in amicitiffs , quaea et nanceperunt inamque hic quide, permansierit consilio oe mente plane puer alter 'era,redditus fuerit sum V m i , Psimsi do se possent amici, cum eadem Esis non placeant, neques gavde vi, σ doleant i sim reἷus nam neque haec inerunt etiam ipsis mutuo erga se sine in
rem hu fleri non potest, 'abrui amici inter se sint una enim, set emn Iesse
sunt: δε his autem di tum est '
-L :: tit inii. ti et diu scit i q t t sei AR N hoc quidem aῖt, seri nullo pacto potest: cum vero in parua varietare hoc non facile i relligi pollit, in magna inquit. di stantia, dissimilitudineque hoc apparere, perspicuumque . esse traditu veluti in his amicitiis,quae a pueritia incoeptae fuerint: si namque unus eorum permanserit animo, mentequ quales sunt cuncti tenerae aetatis,& plane pueri: alter vero Vir optimus, & summo consilio praeditus euaserit, quomodo amici amplius esse possit ne cum ijsdem studijs non capiantur, neque ijsdem rebus gaudeant aut angantur: sine his au-.tem viii non venit, ut aliqui amici inter se sint: neque enim una vitiere possiunt, di aliquas horas semper diei simul consumere ii de quibus rebus, ostendit, se prius praecepissς.
Numquid igitur nusta re immundia animo erga i ῖm se habere oporteat,ae
si numquam ei amicus exuti et, piae oportet memoriam veteris consuetudinas tueri ' ac velutι arbitramur, amicis potius , quam alienis oportere gratificari ,
ita Eristis, qui quondam nolis amici fuerunt, tribuendum est aliqui propter amicitiam, quae quondam nobis cum i is fuit. excipio quando propter ingentem quampiam frauitatem amicitia dirempta fuerit.
QV M τ Praeterea, cum, quod modo di it, contingit, quomodo affecti erga eum eta
608쪽
In IX. Librum Arist. de morib. y O 9
debemus, em reiicimus, ita ne, tamquam si ipso numquam amico usi essemus, siue decet eritare nos in animo vestigium aliquod veteris cum Ipso consuetudinis 3 quod simit; saceri nos debere aliquo modo indicat, veluti inquit, sumus huius animi, arbitramurq; oportere nos potius gratificari amicis, notisque nobis hominibus, quam alienis, externisque. se & ijs,qui quondam nobis amici extitele,concedendum est aliquid, non quia tales tune sint, ut digni videantur, quibus Indulgeamus. sed ob praeteri tam , quae nobis cum ipsis .suit, antequam variati suere, amicitiam:excipio inquit, si sorte illi ob insignς aliquam prauitatem exturbati a nobis fuerint: tunc enim delenda nobis ex animo est omnis memoria apsorum, errorque vetus noster ita corrigendus
Munera autem propria amicorum inter se, atque ea quilus amicitiae defmuntur, videntur ex js, quae erga semet 'sum fiunt, profecta es: ponunt iam amicum esse e m, qui vult oegerit Par bona sunt,siue suae bocru α- ciem habent, illius Vsius gratia N.
Cuti docuisset, quomodo seruantur, de quomodo dir marituram ἰeἴtiae, nunc incumbIt in hanc curaui, ut ostendat, quae munera Obeunt probi amici erua amicos, resque, quibus des niunturi & quasi cognoscuntur amicitIae manasse cuncta ab amore, quo aliquis piae- dilux est erga semetipsum, & hunc quasi fontem quendam habere: quae autein illa sint. exponIt: tria autem numero sunt: ipsaque potissimum spectiverant, qui aperire voluerint, quae ossicia ellent amicorum inter se, quibusque illa quasi describerentur.
V l qui xuit se in ,iuere amicum i sus causer quemadmodum matres e ea filios assectae seunt, or e numero amicorum idi, ιροι Fud Micos semirum rat, autem eum, qui simul degit, oe eadem sibi facienda sumit, Mi qui is
Alet, ae gaudet qui μέ am cui ma ime autem c hoc euenit in matribus hο-
rum autem Popiam amicitiam definiunt.
PQ, vs quas finis erat a quibusdam fixus, amἰcum illum esse, qui vult optatque amaeo, quae bona illi sint, siue videntur talia: eaque gerit, atque illius ipsius caiisa vult; sue alter enim hic finis et qui vult esse, ac uiuere anaicum ipsius gratia : nullaque inde sibὶ proposita utilitate ; in quibus autem existat hic praeclarus animus, voluntasque, declarat: duoque genera hominum significat: matres enim ita affectas ei te erga filios testatur, ut cupiant ipsis magna commoda in vita, quamuis inde nihil praemii expectent, quod non de omni matre prolatum esse perspicitur, sed de illis, quae matres eorum esse ab ipsis non intelliguntur: & ut hae, ita etiam,qui apud amicos orienderunt, suspectique illis elle coepere . etsi enim animus eorum erga se immutatus est; quare nihil commodi inde expectate posseti ipse tamen maneat in pristina Voluntate, quare veri amici tertius finis est eorum. qui aiebant, amicum eum esse, qui una viuit: eademque sibi gerenda proponit , doletque iisdem rebus, gaudetque, quibus amicus angitur & laetatur, quod de ipsum in matribus praeeipue spectari assirmat; quae cum ignotae sint filijs, dolorem tamen capiunt ex eorum rebus malis, & e bonis voluptatem ; quare addit uno quopiam horum litos homines' definite amicitiam.
609쪽
semet irium autem umquiaque horum in lirato γὰρ inest: in ter ris autem, qua tales si esse arbitrantur: videtur enim, quem Asdum dictum est, menser nicuique esse Unus, . Hudiosus vir: hic enim x Ursit Aipsi eadem appetit omni animo:c vult igitur sibi ipsi quae bona Aunt,s quae sp ciem eorum habent,n ς etiam agit viri enim boni ea, in vero bona sibi compserando Iugum ponere, Mi sua sus causa: gratia enim κnimi tariis eius, 1 τtimur in cogitando, tuae In fui sue mortalis ese ridetur.
AP iv Nor τ autem post hoc Id, quo peruenire volebat, unumqu*dnue horum Inueniri in animo probi viri erga semet ipsum: in ceteris aut ςm mortalibμs, alijs moribus praediat Is, plus, minusque horum existere, pro ut illi magis ad hunc accesserint: propinquiores ;ipsi suerint, aux ab eo remotiores: nam peccari non poste, si hos serpatum diligenter fuerit, exploratus' est: cum virtus, ta deditus illi yir, dς at pise mensura, de norma singulis mortalibur cunctorum suorum flictorum: atque hoc, quia MIentitur sibi ipsi; cadet que expetit omni parro animi sui, cum contra in pessoribus improborum hominum existant lites, dc controuersiae magnae. Respondet autem id, qu*d adiungi , primae descriptioniamicitiae, velle ipsum sibi ipsi,quae sane bona suns: neς non quas ipe tem rum habenudeeipipnxur enim aliquando inproles in s lectu honorum: nec tantum optat illa homo probus, verum etiam sedulo quaerit operamque dat, ut ipsis psi erit r. quod profecto ςxpe-oari ab ipse potitit, cum proprium boni viri Di, quod bonum ςst, spreto labore omni,ei E- te: suἰque ipsius causa id moliri, idest mentis ac consilij: hoc enim existimari debet homo esse:e meliore enim sui parte, dc quae imperium iustum in ceteras habet, ille nomia indus est. t .
bonum enim nudiose viro tueri vitam qui que autem si jsi vult, quae sena sunt cum autem re itus est aliut, nullus expetit cuncta bisere istud quod os tum eis: habet inim , s nunc Deus summμm lenum Jed ςxi Pens aliud,
ac re eme versat, aut marime ,
Docar, alteram quoque definitionem, culus alij itidem auctorςssuerant, eonu pilae suae' sententiae dς vero amico: est autem illa velle ipsum,amic; in surcii item esse nollam suam ob utilitatem istu move, quem inde se capturum putet, sed illius ramum causa, quem amat eodeςnim pacto anctus est vir probxis ςrga semetipsum: vult ς Im se uiuere,ialuumqtie atque incolumem esset in primisque hanc alii mi sui partem, qua sapit. iddit autem auctor ipsi in calliam habere huius suae voluntas is probum ac studiolum virum, quia st tus Ipsus bonus, pulchςrque est, sommunequo esse tradis singulorum mortali; m , ut omnes sibi ips: velint, quae vera bppa sunt, postlintque eos Iupare; veluti contra, cum alii facti sunt, exempli causa, panes , qui, sues, dis fleruntque aliquo modo a semet ipsis, nemo eorWm inu diretur, qui exps e et se cuncta habere, quae insulas in eo, qu ipse i ctus est: de, si optio ipsi daretur sumendi illa, non caperet: vidor i enim. ipsa tibi idonea, accommodataque non esse: scit tantum ad se in is transferret, ceteris,ut alienis posthabitis.
610쪽
In IX. Librum Arist. de morib. y li
bium, quἰn moti lς non pauci sequentes beluis quasdun, potitἰ posnt voluptatibus. quatum eupiditatς in lammati sunt: in quas illas se conuertere vellent, nec tamen optarent totas illas, M plςnat exprimete, quod sequitur autem. videri merito polle unumquemque homi u 3 partem illam suie: se, qri c0git , versatque an ima sonsilia optima, cum superet illa ma limo interugitu non solum naturam vimque corporis, inoenbrorumq;Ipsius, verum etiam paries animi rati0nis e pertes, quali ν ς', in qua regii t ir . q . que mortales impclluatur ad libi inem. ceterasque cupidi ates r rionis expertes , ob Ipsiu; di-snitatem, vere, capienterque dictu ri existimari debet, intelligens tamen p illoAphos, ρη- m, si taliceinque naturam ho inum non este, sed iunctam, coJcretamque cum corro re , quali aliun ςlt; siquis tamen hoc non eo cedat, negare idem non poterit, quin optimum illud, praeitanti limumque iit, quod dixit,& cum quo vix coofeyri D:lint cetera nia, quae constituunt nobile hoc animal, & quod non sine Gqsse diuinum, caelitu ite
Huiusicemodi autem omnissimul irere sit m secum vulti liberater enim ιπfacit: rerum enim a se gestarum recordationis ipsi plenae laetitiae sunt,c δε- rurarum fges Ana: hui cemodi auum iucundue sunt: abuniat Iraetere4 in anima sua terceptionibuἔ,
P, a s p r c t τ hoc tertium illam desicriptionem amici, qua eum quidam usi essent In quot lubet notando, ipse docet, ut superiores , conuenire ipsam amicitiae, qua vir probus diligit semetipsum: siccumque quasi muratur, ac vitam degix: inquit ςnim, uuiuscemodi omnem hominem liqiqs volunIatia esse; quod statim ostendit, euin ilire bono facere, cum capiaIvoluptatem maximam ex leniet ipso ; cuius etiam vol0pta is sentes, ortusque apςrix: amima enim. ipsum, memori rerum, a se gestarum, delectari: recorda lonςm que omnςm earum ipsi iucund in e Ie,sςd etiam teneti ςundςm bona spe rerum setur tum: confidit ei lini ipsis quoquς setura tales, quales praeteritae extiturunt huiuscemodi autem animi de me moriam, & spem voluptate animos implete. Adiungit illum praeterea abundare copia co-sitationum sonestarum: videreque animo ac ςonsiderata pulcherrim s rei,
Dolui. tutatur mat mora secum: 'milii enim est idem ipsi Dipli de
Dufecisse, liceat mihi ita Asui.
τα M e I T , quod itidem septa in tertia illa descriptione posuerat auctor Ipsuis, nIsi serte
putet aliqui 3 hane quartam essς quandam notam, ac Brinam, virum eundem probum, morem ha re una secum maxime dolere, atque una secum gaudere, ex rebusque potissinium suis malis angi, α e ijsdem bonis laetari, quod ita capiendum est. ut ipse infra ostendit, cum animo, mentique male est, reliquas quoque paries angi, ae tollicῖtari. & cum eidem contingit aliquod sec indum, prosperumquς omnem illum gaudere, laetitiaque a sei, hoc uithr signi iςa illicum inqu)t:ubique enim ι omniuue sui parte idem est ipsi molestum, ac iucuncium, dc nun alijs,d uersisque i qmporibus aliud; cuius rei causia est,ut ad iungit, quod num litam paenitet ipsum quippia n iccisse, ut ceteris mortalibus si epe usu venit, qui d im indulgent irae, aut i Ibidini, intelligunt postea se peccasse e ratio enim est. damna, quae inde proueniunt, faciant, ut doleae, ipsos ea commisisIς. concludit autem totam rationem i longumque ambitum verborum hoc pacto .