Petri Victorij Commentarij in 10. libros Aristotelis De moribus ad Nicomachum. Positis ante singulas declarationes Graecis verbis auctoris ijsdemque ad verbum Latine expressis. Accessit rerum et verborum memorabilium index plenissimus

발행: 1584년

분량: 761페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

611쪽

si a Petri Victorii Comment.

Quia igitur singula ha ς erga semetitsium sunt in proba irq irga amicum

autem se haset, veluti erga semet Esem: est namque amicus abus Idem micitia forum esse quiddam vi etur: σ amici illi, quibus haec insium.

QV a A autem singula haeς exist*nt in probo viro erga semet ipsum, & quia ille a ricti is est Crga amicum, ut erga semetipsum:arnicus namque est alter ipse; unicitia horum quippiatuesu videtvr i & mici inter se sie illi, in quibus haec cxistunt

Erga semet ipsium autem, utrum amicitia exiliat ue non, dimittatur Letempore: videri autem posset bac ratione, qua sunt duo, vel plures, ex Aquae

acta sunt, oe quia amicitia eximiη, ac praestani similliese ducitur ei, 1 rega semet Vsium.

VIDETUR nunc reuocare In dubium, quod supra, ut planum, certumq; posuerat: quando enim dixit, ossicia erga amicos, dc ea quibus definiuntur amicitiae,videri prosecta ab amicitia,qua aliquis iunctus est cum semet pso,existimari prorsus potuit sibi exploratum esse, manere illam : quia tamen ipse videbat. aut alios aliter de hoe sentire, aut suo in animo scrupulum aliquem sibi de hoc restare, voluit hoc aperite & veritatem huius rei subtiliter indagare; tempus tamen non dum venisse arbitratur huius quaestionis exquisite explicandae, solum tangit duo quaedam quae videntur, ipsum in vetere sua sententia retinere: quorum prius est, videri locum Ipsi esse. ea ratione, qua duo vel plura illorum, quae tunc attulit,reperiuntur In amore erga seipsum. Quomodo autem duo eorum solum, dc non cuncta reperiri in eo dixerit, quaereret aliquis, cum supra accurate docuerit tria illa, vel qua tuor . si serte numerus verus eorum hic est, eodem pacto manere in amicitia erga semet- Ipsum. quod siquis putet, tria tantum illa esse, cum unum tantum restaret, cur hic inquit, vel plura; quod enim unum est, non videtur plurium nomine notari debere: quare in Uimo meo opinio illa, ut quattuor potius definitiones illae amicitiae sint. Alterum autem argumentum est, quo idem videtur confirmari, quod ad summum pei ducta amicitia sinii-lis est ei, quae existit erga semetipsum ut tamen veritas huius rei appareat, expectandum est tempus, quo commodum ipsi videatur esse hunc nodum dii Jbluere.

Feficiuntur autem, quae dicta sunt a nolis,multis etiam inesse, sis namquam homines . numquid igitur, qua ratione placent si ibi ipsissi arbitra tur probos viros es , hac participes sunt i orum . quia nemini valde nequam hominum ,Vnefariorum haec insint, quin ne inesse quissim videntur: Ierme

tem neque hominibus nequam .H AE c alia qliaestio est: ostendit enim videri aduersati quiddam superloti suae sententiae, qua dixit,cuncta ea, quibus describebant amicitiam. prosecta esse ab amore, quo probi viri prosequuntur semetipsos, & quasi vestigia quaedam esse illius amicitiae, cum ipsa repe santur et in in animis cς Icrorum mortalium , D eorum quoque, qui nedum tanta viri re reprae- ἔ

612쪽

te praediti sint, nequain homines sui t. V Meridum igitur putatian hoc inde nascatur,quod hominibus vulgo, naturae quodam vitio, nimis placent suae res; exii Montque, se probos .ile, & vacuos ab omni macula, etsi Ises minime sunt: hao igitur de causa xlix venire P . tat, ut se tantopere diligant, participesque eorum sint, quae tradita a se fuere: cuius rei a xumentaraxit, quod in eorum nullo .q UAiqium prauriunt , ous sesque minςs , acs eletati , nisi leorum inest, sed ne videtur ' uiciem , M Γram aliquari eorum retinet, quininione toimipliciteretia malis, se Uubitis lautitii ilus, ie 'deto ratisino italibus.

Aut raba autem volunt, Petati incontinentes eligunt enim, reZudatis, si ps.te

n e tur sis bsinu, quae tuc it sequet . , quae detrimenti multam secum portant: al axum fropter formidinem , m ignauiam ab Himent se ab dis relus gerendis, 1 as Fivantur Abi i s ytimas .

O 1 et x Μ D i et verea se dicta esse, quae protulit de imputris illIs hominibu ut ponitque ante oculos,non tum commemorat, diitidia ipse i m,&controueritas maximas: diuersarum, animi pati Ium:dii ident enim inquit secum ipsi, Se quaedam concupiscunt, longe lutem alia volunt, ut qui incontinentes vocantur, pallim hiciunt; sumuntque polia a post longam contentionem animi partium, quae sibi videntur elle bona, profatur que ipssis . res ineundaς.& illius quidem genetis, uae noxiast sunt, ae detrimentosae. Indicat etiam inii 'niti aliud genus tmerobiis morum hominum, qui ita forini dolosi sunt, atque inertes , ut propter segilitieui se remoueant ab ijs gerendis, quae optima sibi futura futile sentiunt diobest igitur ipsis ignauia, ut superioribus illis libido, desideriumq; corporis voluptatum.

SIlli autem a quibus multa, matrocia farinara tecta sunt, prppter scebratum vitam intelligunt se odiρ baberi, vitam fugiunt, oe interimunt se

Dac LARAT extare adhuc deterius genus mortalium, qui naturae replignant.& odῖo sunt sibi ipsis.qitare vitam fugiunt; illi igitur inquit, a quibus In antea cla vita gesta sunt multa , atrocia facinora: quique intelligunt se passim odio haberi, abrumpunt vitam illam suam plenam aegritudinis, ac mole stiarum i conscientia enim scelerum vexat eos, metuique uippliciorum, quare sibi manus adserunt: neque enim aliud perfugium vident se habere tam grauium malorum, quae continenter ipsia premunt Zi rem πι di γεηροι Θ ων βωμόλε υσουων:έα si ea 'cuns: Hae ανή r

Quaeruntque improbi si mimortales, cum quibus totos dies traducant semet aurem sos fugiunt: remini murenim multas odiosa , m huiuscemodi alia,cum sicum sunt, expectant: in conuictu autem obliuiscuntur .

Atini et, prauos homines, quod & Ipsum aduersatur ingenio . motmii Rite proborum, Sc oderatorum virorum. sedulo quaerere, cum quibus totos dies conterant, fugereque s mei Ipsos, atque hoc, quia reminiscuntur multa sua scelera, valde odiosa, & importuna, nee dissimilia ab illis sperant sibi euentura reliquo tempore, cum soli sunt: socios autem . habenia L

613쪽

si 4 Petri Victorii Comment

habentes, euicuimodi illi sunt i nam similes aliqua parte ipsis eos esse, necesse est, obliuia iscuntur, ut possunt, ea: notare autem his verbis auctorem saeuos reges, ac tyrannos, aperistum est i id quod etiam de Dionysio Siraculano testatus est M. Cieero.

Cumque nihil haleant dignum,quod ametur, nihil si amoris frorum eo ga se continent: neque igitur una gaudent, neque una dolent huisseremia, ha-mines secum ditis enim vi tin animis serum, ρο mori quidem, ob ingentem prauitatem Alet, cum se a quibusdam absenet: alis autem tempore, tersentatur voluptate: Er hoc quidem eius huc: aliud autem illuc tralis, ta--

quam diuellentia. v .

C V M autem InquIt, In se nil habeant dignum, quod ametur: quodque ipsis merrto Cari esse polit l, millo affectu amoris erga temeti plos praediti sunt. Sequi igitur ait, ex bis. i'uae modo dixit, quaeque antea de vita ipsorum commemorauit, ut neque illud etiam imillis maneat, quo quidam utebatur ad informandum amicum, huiuscemodi homine s non una secum laetari: neque etiam una secum dolere, cum animus ipsorum discordet & qu si seditione quadani agitetur. ut saepe videmus plebem dissentire a principibus ciuicarῖ ει quandoque dolere animi partem, quia se abstinet, secuta mentis auctoritatem, a quibusdam, quae .voluptxti ipsi sui mente aliquando autem gaudet, quia expleuerἰt cupidit rem illam ce haec ipsius animi pars trahi auc;alia vero illuc, ita quasi animii diuellentes

Si die, O fieri n1n potest, ut aliquis simul doleat, ae laetetur, at certe patus interposito tempore oritur, se laetatum esse, ac noluist , iucunda hare conti

eis sibi: improbos enim undique factorum suorum paenitet: non videtur Viatur improbus mortalis, ne erga se quidem amice assectus es, cum is senibu

tantineat dignum, quod ametur.

C V M videret autem se quiddam d xisse, quod fieri non vIdetur posse, ut eodem tempore aliquis & doleat & voluptatem sentiat, tamquam se corrigἰt, atque emendat, addens. Milite locus non est, saltem, quin hoc usu saepe veniat, dubitari non posse, quin paulo post angatur, quia voluptati illi operam dedit, nec voluiit et, quae ipsum delectarunt, sibi contigisset improbos enim mortales paenitet saepe multa fecisse resertique sunt,dc tamquam scatent mutatione voluntatum: quare adiungit, claudens totam rationem, plane cognosci, ne erga semet ipsum quidem improbum virum amice assectum este, atque hoc aliquo modo necessario; qula, ut supra dimim est, nihil ille in se habet, quod ad amorem sui , aut ipsum, aut alios invitet.

Si tritis ita se ;abere valde miserum ess, fugere debemus prauitatem contento cursu, aliue enitendum cuique in , ut vir probus sit: sic enim σ erga mmer i um amice se habebit, oe alidis poterit amicus fieri.

614쪽

.. ffectum est , Vt demonstratum est, valde miserum, ac calamitosium

amore tui ipsius,fugienda est prauitas,& contento cursu fugiendac dandacitie cinera est ho

P o s et nv AM copiose iam Aristoteles dii est de amicitia; videret autem, non paucos Inueniri, qui existimarent, duas alias res extare, quae valde similes serent ipsi; quarum etiam una a quibusda putata esset, & dicta, nulla re ab am citia discrepare;ea Iutem est beneu Ileritia: altera autem tantum similis: accurate agere de his voluit: quia namque res tales similesque inter se caepe decipiunt eos, qui distinguere nequeun), causaque a iandosum magnorum errorum ideo cum videret. hoc usu venire in hac re, de qua modo praecipit, secutus consuetudinem suam in huiuscemodi rebus explicandis , tundit ipsas 'principium autem ducit a beneuolentia, quae non dissim lis est anticitiae, fateturque eam similem cane illi csse,non tamen omnino eandem: separatque ipsas, duobus discriminibus andicatis; quorum Prius est, extare beneuolentiam erga igitolos , quod usu non venit in amicitia: benevoli enim esse possumus illis, quos numquam vidimus; accepimus cos probos Virus esse, deditosque iisdem artibus ae studiis quibus nos deleta ui Vestros & honestos viros:alterum aut est, quod fallere ambos potest,ut ille Ipse cui bene volo nesciat,merata animatii esse erga ipsum demq; pacto mihi clam sit, illum mihi bene velle,si sorte x ipse milia benevolus sit. Testatur aulcia se hoc iam traditum suille, quod fecit non longe ab initio antecedentis libri, quo loco monstrauit, desiderari haec in definitione amicitiae,quae ferebatur. Lapsos autem in hoc puto interpretes, qui videntur existimasse. tria esse, quae smilia serent amicitiae, addideruntque tertiam quandam, idest beneficen tiam: nam in secundo eorum librorum, qui vocati sun t magni, & iis, quos misit ad E u- demum, duo tantum nominat, quemadmodum sane illa sunt.

Ipsum non penitus dispar, adiungIt, eodem pacto de beneuolentIa nos existimare debere, non esse eam,amationem ut enim supra distinxit beneuolent Iam ab amicitia, ita nunc eandem separat ab amatione: quia beneuolentia non porrigitur in prolixum. tempus neq; a m appetitior habet, quae ambae res comItamur amatio . &dintei ostendendae causa, - , λουσιν appellatam a Graecis usurpat, quae motus quidam est

615쪽

s is Petri V ictorii Comment.

eius, qui dilἰgit in eum qui ab ipso diligitur: Praeterea inquit,amatio requirit consuetudinein,moramq; aliquam in eo allectu beneuolentia autem lubito,& casu aliquo gienitur,veluti contingit in actoribus fabularum, qui contendunt inter sede laude ac palma:beneuolienim ipsis ii sit spectatores, & idem quod ipsi,volunt; neς tamen eorum studia adiuuaret:vzenim diximus,repente homines benevoli nunt, & leuiter. qualique in promptu amant.

Videtur igitur principium amicitiae esse, veluti amoris xorati , voluptus quae capitur oculis: nisi enim antea delectatus forma corporu fuerit, nemo inci

pit amare qui autem gaudet fraesenti forma, nihilo tamen magis amat,verum

quan o absentis desiderio tenetur, aduentum s illius concupiscit: c igitur amici ut inter se sint aliqui, fieri non poteu, nisi benevoli sint: benevoli autem

nihilo murti diligunt volum enim dumtaxat bene js, quibus benevoli sunt .ssu

lo tamen suo atque opera imosnon iuuaeunt, neIue mobiliae auri suscit rem pro istis.

P O e i r v R Igitur inquit ipsam idest beneuolentiam initium esse amicitiae non aliter, atque, ut aliquis amore inflammetur, initium est voluptas, quam capit oculis e facie praeclara: nemo enim ait, amore corripitur, nis prius aspexerit, quam postea amat ε, maque illius delectatus valde fuerit: qui enim Inquit, gaudet, sentitque inde voluptatem, dum cernit faciem pulchram, non putari potest ob id amare, sed tune intelligitur, amore eum captum esse, cum tenetur desiderIo abseritis , concupiscitque aduentum ipsius 1 e dem ratio est, inquit, huius rei: fieri enim non potest,ut aliqui amici inter se sint,qui ante, sibi benevoli non fuerint: benevoli autem non se mutuo amant: volunt enim tantum bona illis, quibus benevoli sunt, non autem iuuarent eos opera sua in s ne illo adipiscen-Ao. neque susciperent laborem, aut molestiam ullam , ut ipsi facilius, quod optant, conis

sequerentur.

Quapropter recte aliquis translato verbo,d ceret, i um esse, nauam amicitiam e cum diu vero permansierit, conoetussit accesserit, e ci amicitiam.

v A ROPTER inquit, vocare ipsam posset aliquis, transtatione usus, ignauam amicitaliam. Non dubito autem, quin haec vera lectio sit; legique prorsus debeat Gilis σι ἰώ, de ut exeus libri, de calamo scripti habent quam etiam exprimit vetus tralat o. Quare facere non pollum,quin magnopere mirer, meposuisse huic Argyropyluiu lectionein eam, quae pro Q,ur, habet α ζω, nam praeter alia non pauca, quae declarant, eam minime hic apta elle; illud certe admonere ipsum debuit. non esse eam legitimam,quod qui dicit, beneuolentiam esse principium , non trans seri verbum e sua in alienam sedem . quod manifesto facit, qui concedit ipsim amicitiam este, sed inchoatam & ignauam; indicatque quod non sinit eam absolutam, persectamque esse: caret enim eo, quod requiritur in plena amicitia: id autem est,quod non studet prodesse. & opitulari beneuolo, praeter quam quod supra ditaxerat auctor cam esse principium amicitiae quare non oportebat id sine causa iterare: Non inquit autem auctor ab alio quopiam beneuolentiam appellatam fuisse ignauam amicta tiam : sed doce recte ipsam ita vocari poster transferri autem solitam hane vocem ; dieiq; ignavas res non nullas expertes non animi solum, sed etiam corporis testatur: quod ar- sumentum quod dan ruius usus erat disputationibus de fato, vocabatur λινre: in a

616쪽

minit ipsius & M. Cicero in fragmento de fato, & Alexander itidem In suo eἰiisdem indἰ-cis : algam acutus autem foret in verbis transferendis Aristoteles, & quam multas huiuscemodi voces ediderit, quae aut vim aliquarum rerum apccirent, aut aduersarios lepide laederent, facile animaduertere potuerunt, qui haec quoque in scriptis ipsius notarunt. Addere libet, post satis longam disputationem de vera sectione huius loci, videri beneuolum hominem similem esse choro tragoediarum, qui, ut docet Aristoteles, sua interesse nutat, quid fiat in fabula, laudatque ea,quae recte honesteque illic geruntur: accusatque illa, qu e culpae alicul amnia sunt, non tamen studio,aut opera sua auxili j aliquid ferat incumbentibus in aliquod praeclarum facinus, aut impedit nequid turpiter improbeque uat; sed verba tantum adfert, Mileuolumque se praebet illis, fidelemque qui honestum aliquod sacinus aggrediuntur,optatque,ut consilia ipsorum exitum habeanimam de beneuolentia dubitari non potest, cum Aristoteles ipse in officio tradendo, plane hoc significet his ve

bis i distra μειο inti πιι εις π ei Siν. sequitur apud auctorem , ipsam beneuolentiam in quam cum tempus accesserit et cumque consuetudine creverit amor,transire in amicitiam,

depelleteque a de otium illud, ac seῖnitiςm, & siquid aliud erat, quod impediret eam ple

nam, integramque amicitiam esse.

Non eam, quae propter tilitatem constatur, neque eam ,quae propter iac--δtatem: neque enim beneuolentia ex hu rebus proficiscitur: qui namque lene cium accepit, pro hu rebus, quM accepit, beneuolentiam reddit, ν te id facit; qui autem xuit quempiam bene rem gerere, spe capt- πι hiatum magnarum

ab ipso, non videtur illi benevolus esse e potius sibi ipsi: quemadmodum neque

amicus,si ob aliquem sum suum inῖm obseruat, accolis: demum 1, beneuolentia propter virtutem , σ frobitatem exoritur ἰ quando alicui visus fuerit quia Istiam siue moderatus vir, siue fortis Mur huiuscemodi quiniam, Peluti ma-mribus fabularum dialmus.

Cuia confici e beneuolentia dixisset amicitiam, restabat, ut doceret, In quod genus amχ tiae ipsa transit: reiicit igitur amicitias illas, quarum prior sectatur utilitatem r altera autem voluptatem, & quidquid in se suauitatis aliquid continet: sequitur igitur, ut ex ipsa fiat fida, veraque amicitia. Cur vero non migret beneuolentia in amicitias illas, significat ostendens, beneuolentiam non habere locum in illis amicitiis r primumque indicat o tum beneuolentiae:qui enim inquit, accepit beneficii aliquid a quopiam, pro bono , quouuctus est, tribuit benefactori suo beneuolentiam, in quo iuste se serit: qui autem contra vult, atque optat, quempiam bene rem gerere, sertunatumque este, sperans e rebus ipsius seeundis te aliquid emolumenti accepturum, nutari non debet benevolus iiii esse, sed ma eῖ, sibi ipsi non aliter atque minime amicus, si colit ipsum ob fructum aliquem suum i de inumque ut rem breui concludam, beneuolentia exoritur ob virtutem atque modestiam. ouam aspexerit in quopiam, cum scilicet visus sibi fuerit sermosus,vel fortis, aut alio quo piam huiuscemodi nono, virtuteque praeditus, quemadmodum iam diximus usu venire nobis in actoribus fabularum, ceterisque Omnibus, qui certent inter se de summo loco, Iraemio e aliquo.

Oui Vam autem amicitiae a ne concordia Plue Persicitur esse . qua-

X x propter

617쪽

si 8 Petri Victorii Conam era L

prepter nen ess consensus vini ume hoc enim in js quo1ue, qui inter se ne non quidem sunt, esse pote R.

Is Die AT aliud, quod & ipsum smilitudinem quandam amicitiae in se habere videtur.

facereque ad ipsam: illud autem est, concordia; quapropter inquit, perspicitur statim, concordiam non esse consensum opinionis, quia opinio eadem de aliqua re manere potest in animis aliquorum, qui se ignorent,nec umquam viderint, veluti si sorte duo aliqui optinentur, uberem annum futurum, siue sterilem & in ecundum.

Neque eos, qui is omni re eodem pacto sientiunt,aiunt concordare, ceu de re- Ius caelessibtis: neque enim quicyuam facit ad amicitiam, concordes esse de

his rebus.

Ex et xl etIam aliud ostendit, quod & ipsum deciperet aliquem, falsioque putaretur esse cocordia quare seiungit ipsum a vera: est autem illud sententiae consensus, unde intelligitur aliud esse δ; αι,& aliud ννι uta, postquam consensus ambarum rerum est diuersus: nullum auit m neg sum est videre,quid discriminis sit inter re & νμψω, opinio en Im leti sest, saepeque iubito excitata: sententia autem firma, & quae diu in animo haeserit; radi eemque stabiliorem habeat. Sed etiam inquit auctor, non est idem sentire de omnibus rebus , concordare inter se, veluti inquit de rebus caelestibus : qui enim una sentiunt de aeternitate caeli, mundique totius, non dicuntur proprie concordare Inter se: neq; etiam, qui interiturum ipsum arbitrarentur, ut Democritus & Epicurus, & si multi sunt, qui ita loquuntur. sed tamen improprie, ut planum erit ex his, quae modo adiunget:voluit tamen prius refellere errorem quorundam , qui in his rebus peccabant; non est igitur,inquit, da his rebus aliquos consentire,amicitiae munus.

Sed Auitates concordare inter se aiunt, cum de rebus, quae jsis expediunt, idem senserint que eadem silli agenda sum exint . egerinis ea,quae communi ahumo probauerint ni igitur rebus,quae ad actiones pertinenticoncordant, or harum Esarum in his, quae magnitudinem habent, oe quae contingere possunt,sive ambabus, siue omnibus: eluti riritates, quando cunctis visum fuerit, magistratus susQjs creari, aut societatem in tello coire cum Lacedaemoni , aut principem ciuitatis esse Sittacum,fuando,oei evoluit. mxero se ipsum uterque *oluerit imperium habere, M qui in Phoenissis inducuntur, tunc sidiose agunt: non e se enim concordes me,idem utrumque duos aliques sentire de aliquare, quaecumque ista sit, sedissim m eodem: veluti cum populus, princia pes Auitatis consenserint, optimos ciues re . regere: ita enim omnibus contingit id, cuius desiderio tenentur.

va a v M inquisicivitates concordare aiunt,quando de utilitatibus suis eandem sentent Iam

618쪽

In IX. Librum Arist. de morib. yl 9

sequuntur, idemque probant, ac postea,quae visa fuerint,effecerἰnt: neque enἰai vera, Plenaque concordia foret, siquae gentes pepigerint, se bellum comimini animo administraturas , nec tamen rostea praestarent, quod dictuin e st: requirit ut enim non voluntatum solum consensus, sed factorum ipsorum 1 cognitum igitur iam est de rebus, quae materia sunt humanatum actionum,concordiam dici, ne ijs quidem omnibus : neq; enim si duae, pluresue ciuitates idem consilium siecutae citent in rebus tenuibus, pusillisque, quamuis illius ipsius generis serent, quod agitur a ciuibus, concordia iunctas illas inter se esse, ob Id recte diceretur, sed adhuc oportet res eas amplitudinem in ne trabere, ae praeterea ei letales, ut ambabus contingere pollini, si torte duae fuerint, siue cunctis, s multae, veluti inquit, ciuitates, quando ciuibus Omnibus visum fuerit sustragiis creare inagistratus, liue societatem coire cum Laςedaemonijs, sue uniuersam remp. committere vittaco illi, qui unus ite VII. sapientibus vocatis: secerant autem hoc Mytilenaei, longo bello erauati ab exulibus, non inuito ipso : nam cum duo aliqui consenter iit Inter se, ut unus imperium habeat, ambo autem velint, se illum este, veluti filii Oedipi, qui in fabula Euripidis, euius fabulae index est, Phoenidae, tunc illi seditiose agunt: neque enim concordare duo; aliquos valet, conuenire ipsis in quapiam re: idemquc ambos velle, quodcunque ipsum sit, cum uterque eorum sibi illud bonum expetit: verum in hoc quoque opus est,eos consentite sibi, ceu inquit, quando, ela plebs & nobiles; principesquec uitatis communi animo statuerint ab optimatib is remp. regi: hoc enim pacto cuncti compotes fiunt sui desiderit.

Cimia autem amicitia perscitur esse concordia,quemadmodum sane fertur:

circiter enim ea Persatur,quae publice conducunt, atjue ad vitam refer rux.L x ijs, quae tradita de ipsa sunt, intelligi auctor Inquit, concordiam esse amicitiam, sed non simpliciter vocatam amicitiam, verum cum appendice hac, amicitiam ciuilem, de quae in usu cluium est , quemadmodum sane addit, ipsa vulgo appellatur: Aristoteles igitur est. qui existimat ita dici concordiam recte poste ; non sequitur iud citim multitudinis , consuetudinemque In hoc idem tamen, ut solet, confirmat sententiam, suo more loquendi. Probare autem volens, quod dixit, verum esse, ait ipsam versari in utilitatibus suis persequendis, & ijs omnibus, quae ad vitam bene degendam accommodata sunt.

Est autem huiuscemodi concordiam prolis inmoderatis viris hi namque secum ipsiconcordant, inter se cum in isdem sint, It ita loquar. huiuscemodi

enim ῬIrorum manent voluntates,σnon, veluti Suripus, agitantur fuctibus :

lunis ea,quae lucta sunt: quaei conducunt: horum autem de de is pullio incensisunt.

Isuhsint huἰuscemodi concordiam tradit in hominibus probἰs : Imaginemqtie Ipsi ii, ei; stete in pectoribus eorum:hi namque ait,&sibi ipsis concordes sunt, omniumque par itum animi eorum cadem voluntas cst: eodemque pacto conuenit ipsis cum aliis probῖ, vitis, cum eorum eadem conflia sn .cogitationesque demum omnes: huiuscemodi enim inquit, proborum inquam virorum, non cum sibi paribus collatorum, sed secum. eum suisque partibus cogitatorum, manent desideria stabiliaque sunt, non crebro mutantur. Id quod usu venit in contrariis ipsis mortalibus, quorum animi, voluntatesque agitantur. uis fluctibu1 quibusdam, instar euripi. Vocare solitos Graecos hoc nomine, loca quae ani malis in quibus ferent huiuscemodi contrarii inter se motus suctuum,& ut ntier o-iI, aetatis Ipsos vocant, fluxus & refluxus, notum est . Aeschines contra Ctesiphontem. cum inconstantem mirum in modum hominem notare vellet, saepeqtie mutantem consi Xx a lia,

619쪽

s, o Petri Victorii Comment.

lia, .lixit, ipsum superare in hoc eurIpum. sed etIam M. Cicero ut Platonem omitta-- mus. qui eodem simili in Phaedone vius est in pro L. Murena inquit. Quod enim fretum,

is quem curipum IOt motus,tatas, tam varias habere putatis agIrationes fi uctuum 3 verum autem elle, quod praedicauit de probis viris, ostendere volens, inquit:volunt enim, quae iusta sunt, α quae conducunt, eademque appetunt toto animo.

quam autem homines feri non potest,ut concordent, praeterquam a paruum spatium temporu. veluti etiam amicos inter si exum appetant plus sua parte consequi in illusione rerum Pt illum in laborum autem, oe munerum s

ilico, um,minus habere risint: sibi autem ipsi qui que haec volens,proximum

inquirit, eumque inde extrudit cum enim hoc seruatum non fuerit, commune

interit: contingit igitur Vsis, ut seditiones fiant in Auitate, cum alijs necessitatem imponam: ini autem nolint res iustas facer .

CONTRA autem nequam homines praulque, fieri non potest, ut concor les Inter se sint, nisi breui admodum spatio temporis. Vt autem expertes Ipsos esse concordiae nec conuenire illis secum fgniscauit. neque cum ceteris mortalibus, ita quoque amicitiae colendae idoneos Ipsos non esse, cum in diuisione bonorum plus Iusta sui parte malint, minus autem sumant laborum munerumque publicorum , quae sine sumptu, periculoque aliquo bire non possint. Docet auctor. prospiciens bono publIco, salutἰque ciuium , cum multi huiuscemodi illie suerint. oriri inde interitum reIpublicae, nec vest gium in ea vllum restare concordiae, cum Inquam,cuncti cῖues snt huius anImI.vt sbi velint emolumenta,&commoda: detrectent autem sumptus ac molestias .coguntur enim, qui ad se domum praemia cuncta comportare student ostendere,proximum quemque minime dignum est qui Illis fruatur inquirereque In Illius vitam,ac facta,& demum ita non sinere eum ad honores, fructusque e rep. piendos peruenire: natura enim haec est reipublicae, omnisque rei, quae communIs aliquorum si, ut s non habuerIt. qui tueantur ipsim diligenter, pereat facile, atque dilabatur:concludens igitur totam rationem,monstrat, quI exitus futurus

sit horum pessimorum institutorum, Idest cIuIlIs discordia.& seditio:Inquit enim, usu venit UItur ipss,ut concertent inter se dIuldaturq; ciuItas,cum cogant cunct; relIquos,quod Iniqui limum est. iustitiam in omnibus suis lactis colere; si si vero aversi ab ea toto animo sint. Nos quoque. huiuscemodi homines accusantes ita vulgo loqui consuevimus,eos velle alienae domui Iustitiam . In VII. libro de moribus aes Eudemum, eum disseruisset de concordia & beneuolentia non eundem enim ordinem ipsarum tradendarum illic secutus est, spniseauit se id praestitille, ususque est tamquam peroratione, qua indicauit, ut arbit toti se ab amicilla seIunxisse ea, quae smilitudinem magnam eum Ipsa habeant: fuerunt Igitur duo illa . non tria. Indicauit etiam illic nouam rem se attingere, eandem si ilicet. quam hie, nulla re pertinere ad superiorem qiiaestionem. squis diligenter videret: nam cum multae restaretit dubitationes de amicitia ab una quapiam harum ipse Initium ducere necesse habebat: eum uitur valeat & hoc non parum ad Idem ostendendum, volui hoc quoque testari ad eundem errorem refellendum. sed cum eius dubitationis prima pars valde corrupta si in libris etiam duobus, quos vidi manuscriptis, quomodo putem legi debere, hie sisn Iscabo: nam in peroratIone ipsa nullum mendum extat: δε διατά

quae sequuntur minime deprauata.

620쪽

In IX. Librum Aristi de morib. ' sat

, iri

rumque

. g. Q , qu ueru It, magnisque ivralis, periculisque liberarunt, quam qui adiuti sint, NM M rupis . Minice suis aduorsiν rebus opeta stunoque eotiunt erepti 3 Ioc enim inquit. α absurdunt. de sine lucta causa a si lxiii ratum ibilῖ stat non paucos, &1 ne repugna utilitatibua, cuininodisquς miseliniim, cum reddat breunates homines, si qui auxilio ipsis ege mlunt, ad ope n illis istandam: perlotes , nisi ei e liberales, m gnoque animo Praedi si larem, - is sinit me: Porrhoi ai in isti son: ima bo tirui nil sul murta in tabcies li.

eluti igitur in pecunia foenori data: Aditores quidem optant criabores non simperesset autem,qui creae erunt fusicipium etiam curam de vita salute delito, iam Horam,redem pacto etiam qui beneficia dederunt, seu venit, optare quos iu

9 vitu i beneficium Acipere, quam rare .

- . Sci et riuini P Lun 1 MO Igitur mortalibus ait, videtur hoc fieri quia qui beneficium accepetunt quas debitores sunt: qui autem cliderimi, veluti crea tores; quod igitur in peeunt a foe-n l V: h ς ήφ, wR I x, v x qui dςbe ut, Conspectum creditorum suorum fugiam,

nolintque 'psos manere in vita: qui vero Gera ori ipsis dederunt, omnia faciunt, qu e va-Hiit ad salutem allorum,vitamque tuendam, codem pacto aiunt cin; L-- L . z: Γ

Ontuleritnt volunt, optantque eite: qui ab ipsis lien Mium e i f. pqi sui esuri E'fatim eiusque rei desiderio tenentur vi compensetur aliquo tempore id beneficii quo dederunt: illi viso euram nullam si capiunt de Opera, gratiaque re nenda. Hoc expolito v hit in mentem auctori vox Epicharmi vasti illius Siculi, cuius etiam aliae non nullae vo-ees eelebrantur, ut sapientis viri, & bcnectanῖtum habentis humanum intentum; ille namque insimulans eo ,qui existimabant de ficto iliquoruin mortalium. peδata deteriore natura hominum & qui culpae amnes sirit, dicere consuerat, eos existimare de cunctis mortalibus, non e ctis, ut oportui siet, animaduersis, sed tantum illis, qui serent de te motis notae: Idenique eos facem, quod ficiunt non nulli, qui de aliqua re, quae partim bona, utilisque partim vitiosa sit, iudicium facturi ex ea, quae vitium con ditet, de ambabus improbe iudicunt. Hanc ego opinor filisse sententiam Epicharmi: nec tamen ab alio ullo vetere auctore mentionem cius sectan an uent. Hoc igitur transferri huc non inepte

SEARCH

MENU NAVIGATION