장음표시 사용
641쪽
res igitur, quam ad suam , propriams sitam fatis sint, superuarcnei βυ. impedimentos potius sunt ad honeste siuendum: Hhil igitur opus est ipsa.
C v M tria sint amicitiae genera, in eo. quod fructus, eommodique aliculus gratia sectamur, in primis putat praeceptum id seruandum, cum sit arduum, laborisque magni pisnum: multorum studiis, temporibusque inseruire: comm ttere autem non debeas , ne parsaltem pro pari reddas, adiutus ab amico . Adiungit autem , vitam etiam hominis parem non esse, his ossicijs compensandis. Praeterea docet pli ires, quam sit Iustus numerus ; vitataeque nostrae accommodati sunt, superuacaneos esse,& ne dum nos iuvent, impedimen a
ct qui aI voluptatem adbibentur, pauci admodum satis sunt: quemadmodum , in his, suibus alimur, condimentum ,
IH altero autem amicitiae genere, & quod voluptatis inde percἰplendae causa expetitur. existimat auctor paucos opportunos esse: satisque nobIs elle debere exrguum numerum eorum, non aliter inquit, atque simili enim hoc declarare voluit: ususque est valde noto. α huic rei docendae accommodato in in suavioribus dapibus reddendis heri videmus; sumitur enim parum condimentorum in ipsis concinnandis, sin aliter coquus facere plusq; iusta mensura adlliberet, corrumperet epulas. Non intelligere autem Aristotelem mini stros turpium voluptatum, apertum est 1, hi namque aditum nullum habent ad probum, moderatumque virum, sed homines lepidi ingenii, ac suauis, qui moribus, sermonibusq; suis aspersant aliquid iucunditatis, sinceraeq; voluptatis tanto cumulo bonorum praediatis mortalibus.
- ό πις αιιῶ: tbia: zἰnm et trinia raom πν. Studiosos autem τtrumplurimos numero an ut aliqua mensera multitia is micorum; quemadmodum Auitatis ' neque enim e decem hominibus con staret, neque ex centum milibus hominum amplius ciuitas foret: quantitas autem non
eu fortasse una quaedam, sed omne quod in medio situm quorundam desinit
rum : Gr amicorum igitur ea quaedam multitudo i ita, a ortasseplurimi, cum quilus aliquis τaleret una vivere: hoc enim videtur esse munus maxime proprium amicitiae.
Cuia ostendisset urbanos quoque & facetos amIcos non esse plurImos Quaerengos, quia pauci oblectare 'ossunt piobum virum A summa virtute praeditum, re itabat videte, quid faciendum ipsi foret de tertio amicorum genere , idest de grauibus , ac moderatis viris i hi namque relinqvi non videntur debuisse: putat Igitur seruandam mensuram esse copiae quoque,ac multitudinis horum amicorum, quia nimis multi potius impedimenti aliquid serrent, quam iuuarent:confirmat autem hoc smili graui de illustri,non ut superiori de prompto e culina: ostenditque, eonsilium suum vetum esse, intelligi posse, siquis attendat, quod usu veniat , contingatque In ciuitate recte, ordineque constituta: neque enim illa epaucis admodum ciuibus constare potest, exempli gratia e decem hominibus ; neque tiam edecem myriadibus: custodiuit enim aliquo modo eundem numerum sed pro lingulis hominibus, quos primum appellauerat, augens mirum in modum ipsum, decem milia hominum posuit, vi totus num rus esiciatur centum milia, notum est, & a script tibus litteris Iproditum, non consuesse veteres Illos aedificate magnas ciuitates, quippe
642쪽
In IX. Librum Arist. de morib. y 4 3
cum Cretam ocarent, quia cetum urbes In ea Insula condItae serent. signiseat igitur Aristoteles ciuitatem, in qua sine turbis, seditionibusque vivatur, de quae facilei possit legibus coerceri, atque in ossicio contineri. Adiungit autem, quantitatem non esse, numerumque ciuium, Vnuira quempiam ac certum, variarique ipsum, variatis sedibus, ac Iocis, in quibus conditur urbs t huiuscemodique aliis opportunitatibus animaduersis , siue impedimentis, quae Inuitant, aut reuocant a ciuitate augenda. Quemadmodum igitur numerum ciuium unum, definitumque non elle vult in ciuitate constituenda, sed id Deum, accommodatum'; eum esse arbitratur Omnem illum, qui est interiectus inter duos desinitos, ita quoque existimat, firmum esse debere numerum amicorum , clausumque sane inter duo illa extrema, non tamen fixum, certumquer magis tamen aperiens sensus nanimi sui, di quod verum esse putet in hac re, plurimos huic beato viro esse accommodatos assirmat, dummodo cum ipsis una vivere possit ue hane enim normam esse censet huius
Fieri autem non posse, t aliquis una vivat cum multis, O impertiat se ipsis , obscurum non me amplias autem opus ea, sitis amitos inter se se , si delent cuncti ultuos des consum eis: hoc autem spersum es in multu in-
Os TENDix nune quam dura haec condicio sit,ae vix posse aliquem una v;uere eum multis, partemque sui iacere plurimis amicis: debet enim, qui opera amicorum uti vult, de ipse seruire temnoribus . commossiciue eorum i sed aliam etiam d i ficultatem aperit, quae non sicile sinit hoc, quod alioqui valde bonum seret, Impetrare: Illa autem est, quod necesse est, illos quoque inter se amicos esse, quibus familiaribus utitur vir hic probus, aebeatus: aliter en Im si inquit non possent totos dies simul cum Ipsis terere: hoc autem op rosum atque arduum In magno numero hominum esse existimat: quis enim nescit, in pectoribus mortalium existere semina inimicitiarum, atque odii, de inuidiae quoque, huiuscemodique aliarum perturbationum, quae faciunt, ut non libenter videant, quos non diligunt, nee possint simul morari.
dare multis: γerisimile enim es, usu venire eodem tempora, ut una cum hoc laetetur cum alis autem doloe d eas.
I MDie T adiungἰ superlatibus d Reultatibus, &hanc, non minorem illis, quae est, arduum admodum esse, gaudere una eum illis,quorum res bonae sitian eodemque tem pore maerere, atque angi cum his, qui premuntur rebus aduersis ; quod postulat amicitia, accommodatumque est ossicio veri amici. Non est autem quod dubItet quispiam, nis valde rerum impetitus sit, quin huiuscemodi aliquid in magno numero amieorum saepe contingat,ut scilicet ei,cum vno quopiam amicorum laetandum sit, cum alio vero dolendum.
r se igitur rectum ess, non studere huic rei, ut abundes magna copia semicorum, sed tot tibi compares, quot suis simi ia una vivendum: neque enim
643쪽
s 4 4 Petri Victorii Comment. Ires ferre detur, ut multis valde amicus sis: quam ob causam etiam non e istingit, ut plurium amore correptus sis: superabundantia enim quaerim amor is esse amicitiae. oc autem erga unum extare potiar: aue ititur etiam
Qv i is sui iudicij si de hac re aperἰKexistimatque, non esse dandam operam alicui,ut ingentem numerum amicorum adipiscatur, des ut philos phus, came, modiceque loquitur,additque forsitan: tot enim conquirendos putat, quot accommodati sint ad bene, beateque vivendum: fructumque capiendum ex hac re, non molestiam. Adiungit autem, quamuis hoc rectum ellet, utilitatisque non parum adportare tamen vix impetrari posse, ut aliquis valde iungatur amicitia cum multis, non aliter atque fieri non potest, ut quispiam inccnsus simul sit amore plurium simili autem hoc, quod fatis apertum, planumque ei decim rauit, idem usu venire, quod contingit in hoc teneto, delicatoque ainore, in graui, persectaque amicitia, quia is est praestantia quaedam, atque exuperantia amicitiae: non potest autem, quod ad summum peruenit, exerceri cum multis; non est etenim in eo summum, atque eminens; quare inquit, id, in quo existit valde ac vehementer, cum paucis Miflere potest. Non me fallit autem, magnum interpretem aliter hunc locum accepisse, quem P to in hCc deceptum esse.
Sic autem se res haberexi et ur in js, quae geruntur: non enim existunt mici multi in amicitia sodalicia: quae autem fer ruria caelum seummis lau-άibus , in duobus extitisse dicuntur: qui autem multos amicos habent, atque Ommius se accommodant, nemini Uidentur amici esse, nisi communi more tu quendi , quos vocant blandos .
Co N ν i R M AR E docet sententiam suam Id,quod vulgo contIngit, Institutumq; mortalium, quod uui attendet. planum esse videbit ac verum profecto praeceptum suum,quo suasit nobis ne adhibita n hoc magna cura esticiamus nobis plurimos amicos:est autem hoc in genere illo amicitiae,quod colitur a sodalibus, multos amicos non Inueniri neq; locum ill Icelle plurimis, quippe cum quae fama seruntur, cantanturque, maneant in duobus tantum ut in Theseo. exempli causa, & Pirithoo; Oreste & Pylade: qui autem inquit, asciscunt siubi multos amicos, obsequunturque voluntati, ac studiis omnium, non videntur amici esse alicui eorum, nisi,ut loquitur, ηι ιτικα idest more loquendi frequentato vulgo, ac popul TItermotos en m paene cunctos,& quibus opera sua aliquid beneficij dederunt,vocare solent amicos. Hos aut commemorat Aristoteles aetate sua a Graecis solitos appellari.
Ut mos ese igitur loquendi in Auitatibus, multis amitum es licet alicui, O si blandis non eis, sed ver/ probus sere οἷ Virtutem autem , per se, nomanet amicitia erga multos 2 contenti autem hoc ese debemus, si nacti fueri
Dp e RNIT auctor statuitque, quid sequendum nobis in hoe sit: assirmatque populariter licere quemlibet amicum est ' multis, quamuis etiam factus natura motibusque non stadplacendum omnibus,dum modo sit vir probus ac moderatus; virtute autem, & per semetiapsos, nullo pacto impetrati polle, ut aliquis huiuscemodi multos habeat: cum gaudere osci
644쪽
In IX. Librum Arist. de morib. y 4 s
teat, exim Iumque bonum se existimare adeptum eum, qui paucos etiam tales nactus fuerit : studioque omni suo repererit. In VII. quoque de moribus ad Eudemum, quo in libro diligenter copioseque disseruit Aristoteles de amicitia, posuit hanc quaestionem,disputans de ipsa in utramque partem: docuit enim ambas has sententias, contrarias inter se, veraselle, siquis ipsas capiat, ut accipi debent, non simpliciter verba sequatur: recte namque dictum esse. operam dandam ab hominibus , ut adipiscantur multos amicos, idqtieetiatua Dijs precibus petendum. Simulque Itidem rectum elle dkere, nullum amicum ei elle, cui multi amici sunt. Quomodo utrumque defendatur, vacuumque ab errore sit, ipse illic declarat,qiiod sedulo etiam fecit in IX. horum de moribus librorum . quos misit ad Nic machum filium t Nactus igitur ego occasonem hanc,locum restituere volo in libello Di genis Laertii, quo scripsit vitam Aristotelis: in extremo enim eius partis, qua commem inuit voces,& prudentes & acutas Aristotelis,tradit, Phavorinum philosoplium memoriae mandasse, alteram seperiorum sententiarum, solitum inquam. Aristotelem in ore habere . quae estω φλ ,ἀnu σιλ-r macus enim est locus legiq; omnino debet,d πιν ἰαί- λα: apud Aristotele vero omnibus in libris ita legitur totus locus. κά si , iis, mxa ἡ φίλM: αμα δε λἰγ-, ωe ἐειὶς *Aος, ω : ἔμφω λίγ πιι & quae sequuntur.
Utrum autem in bonis rebus , siue in malis magis opus est amicis ' ambobus enim temporibus requiruntur amici i qui enim aduersa fortuna utuntur, Fera aliena egent ζ quorum res secundae sunt , egent conuictoribus , T aliquibus,
quibus bene faciant: tenentur enim desiderio iuuandi.
SOLUTA sit periore quaestione, adfert aliud, quod & Ipsiam non omnino planum erat, &de quo ambigi disceptariq; ab aliquibus sblitum erat. Est autem illud: Vtrum in rebus ves-
de bonis & secundis magis opus ut amicis, siue in admodum malis &aduersis: nam ambobus contrariis inter se temporibus,illi merito requiruntur dissimilibus tamen de causis. quod statim ipse docet fieri: qui enim inquit, premuntur rebus aduerss, Draesidio egent, opeque alicuius, qui ipsos eripiat ex illis malis: fortunati vero viri hominibus egent, qui una cum ipsis vivant: unus autem iam hic fructus est, qui ab ipsis capitur ex amicis: alter vero, quod egent aliquibus, in quos beneficia conserant: tenentur enim inquit desiderio magno iuuandi mortales. cuius rei praestandae se facultatem magna habere intelligunt.
Magis igitur nec sarium est in rebus aduersis qua de causa hic amicis opus is, qui emolumento esse pasent: pulchrius autem in secundis 3 quare probos
viras in3uirunt: in hos enim benescium conferre magis expetendum eu, m eum his xitam detere: eu enim hic aduentus amicorum iucundus, crin bonis reis ιus, O in malis: asseuantur enim, qui maerent, cum vident una secum dolere
Cvλε ostendisset iam, de quo tamen non ambuebatur, quamuIs dignum dubItatione s rei, accommodatos este ambobus, contrarijs valde inter se statibus, amicos: addidissetque cuius potissimum generis, & his, 3c illis Idonei,opportunique forent significxt nunc, quid discriminis sit inter utrumque tempus: docetque munitum esse amicis, magis necessarium esse in duris,angustisque suis rebus, quare inquit requiruntur tunc, qui utiles pollini esse
Heraque ac studio suo subleuare ipsos. Contra autem inquiqpulchrius est, magisque ho-ZZ 3 nestum
645쪽
1 4 6 Petri Victorii Comment L
nestum ornatum elle amicis in rebus bonis, ac prosperis: unde inquit, consuetudo est Ntunatorum virorum, qui recte suis bonis, & cum laude viai Hur, it udiole conquirere probos,& honestos viros, quos prope se habeant, cum optandum sit, magisque expetondum. in hos beneficium conferre, familiariterque cum iplis vivere, quam cum vulgaribus, α nulla laude commendatis. Ut autem,qui malis grauantur, si volunt depellere a se pericula ct incommoda, confligere solent ad locupletes de opulentos, & illorum opem implorare; quod magis neceilarium est, quam honestum, ita beati viri, & referii bonis , plenam dignitatis rem gerunt, opitulantes miseris. Adiungit autem, aduentum, praesentiamque amicorum, quam dixit, iucundam esse ambobus, idest & sertunatis hominibus, & miteris i leuantur enim inquit, qui dolent & anguntur, cum vident, quos amicorum loco habent, versari in dolore propter sua mala.
Quapropter dubitaret aliquis, utrum tamquam oneris partem in se suscipiunt amici, an hoc quidem minime: aduentus enim resorum, qua iucundus in, cogitatio, quod illi secum dolent, minorem olorem eum facit, si igitur ob has res,sime οὐ aliudquippiam leuantur, dimittatur: su autem Penire, quod
dictum est, profecto per*icitur.
CvM dixisset, leuati eos, qui dolent ob aduersas suas res, cum vident amIcos una secum sentire molestiam, angique ob sua grauia mala, venit Ips in mentem fieri posse, ut aliquis quaerat, quomodo id fiat: undeque leuamen illude xor itur, utrum quod amici socios serraebent ad serendum, tamquam onus illud, quo ipsi seli valde antea premebantur atque ita minuunt aegritudinem ipsorum: hoc enim usu venire in onere, pondereque omni po tando, apertum est,ut,quod unus sui linere non valet,duo paruo labore gerant; Statim autem ostendit, sibi hoc non probari; ortumque alium monstrat huius leuaminis: inquit Gnim, aduentum , praesentiamque amicorum , quae suauis, ilici indaque e sit & praeterea cogitationem, sensumque, qui existit eo tempore In animo ipsorum ob ossicium illud humanum proborum virorum,essicere aegritudinem corum minorem ; atque ita ipses leuariis sed tamen in subtilius indaganda causa huius bonῖ sigi ficat, se nolle nunc occupari, quin certe contingat id, quod dixit, extenueturque valde molestia laborantium, dubitari non posse, ait. Quod inquit, videndum, an qui praesto sup t amicis in malis ipserum rebus, leuent eorum Incommoda ossicio hoc suo, illius tamquam oneris partem in se trans ferentes, quod tamen ipsi tion valde placet: ususque sit nomine veti oneris, dicens, si ceεe: cum Xenophon quoque in II. libro faciat Socratem mederi volentem aegritudini Aristarchi, accus intemque illum, quod non aperiat amicis suum vulnus, cum oporteat hominem,cul hoc contigerit,imponere partem sui oneris amicis, eodem nomine utatur ; inquit enim. tali tempore oportere ποῦ sta Se reli σι-: videndum inquam, an noster hie auctor locum illum fgnificare voluerit, & ideo vi alienam opini nem , & si satis acutam, non approbarit.
detur autem aduentus ipsorum, mixta quaedam res eis: cernere enim
amicos iucundum quiddam ese; praesertim misera homini, oe proficisiit inde adiumenti quippiam ad ustra: dum dolorem: amicus enim habet in sequi L
646쪽
In IX. Librum Arish de morib. 3 4 γdam factum ad confisundum, a'ectu, π oratione, si fuerit dexter, π acu
tus vir: nouit num moνes amici, Ur quibus rebus oblectatur, c ungitur: sentire autem amicum ob res suas aduersu dolorem capere, tristi est: omnis enim
mortalis fugit, se causam doloris esse amicis.
Ανxstir, quod acumine ingeni j sui videbat, in hac re usu venire, ut hae quoque anima. uersione nos iuuet: inquit enim, videri aduentum amicorum esse mixtum : nec pura, liquidaque voluptate afficere eum , quem praesentia sua consolatum veniunt: carere enim prosecho mortalem Omn m,voluptatem non paruam ex aspectu amicorum : Praesertim autem eum, qui angitur, conflictaturque re aliqua aduersa: exoriturque adminiculi aliquid in ipso ad leuandam dolorem suum: vim enim habet amicus, consolandi amicum,opprensum malis, factusque videtur ad eam rem; id quod praestat duobus modis, aspectu inquam suo, & oratione, u fuerit natura, usuque ad hoc paratus: nouit enim indolem. moresqueamiei, nec fallit ipsum . quibus rebus ille laetatur ac dolet ; contra autem inquit, sentire. amicum dolere, tristemque fieri ob sua mala, molestum, odiosumque est oppresso malis rcuncti enim mortales, ait, sugiunt, vitantque, se causam cile aegritudinis, ex angoris iis, quos diligunt; quosque amicorum loco habent. Declarauit igitur, quid significare voluerit, eum dixit, aduentum amicorum eo tempore elle mixtum: nec gignere miseris liquidam voluptatem: ut enim illi gaudent, aspicientes ipsos ad se veniit consolandi causa, indolent cum aspiciunt eos maestos ob sua incommoda : oppositum Prosecto est, quod nunc ait x xistili, tristeque superiori illi, D i, ae iucundo .
Quapropter virilis animi homines cauent ob suas res malas capere dolorem amicos: de nisi magna interuallo superauerit sua indolentia dolorem, qui nasci post in sis, nul O pacto fert: demum i qui secum lamententur, non recipit, quia 'se non ea pronus a lamentandum : feminae autem , c pares mulierilus viri laetantur js omnibus, qui secum defent aduersos suos casus, s diligunt
ses,tamquam amicos, V qui secum ex animo doleam: exprimere autem opor
tet cum iis in rebus meliorem, de quo mini Abj esse debet in ammis nostris.
VALDet cupidus erudIendi nos amantistimus magister, hoc etiam admonet, quod fieri no- uerra, intelligebatque, non parum valere ad sententiam suam confirmandam. 'Homines vitilis ingenij, sortesque. cauere, se causuri esse amicis, ut doleant ob sua mala, tegereque ipsos In commodum,quod acceperunt,nisi sorte inquit, huiuscemodi aliquis si,qui vincae, superetque indolentia illa sua, qua praeditus est, dolorem ac molestiam, quae existeret in ipsis, si aspexerint amicos rebus asperis aduersis iae conflictari, ut quemaamodum ipse resistit dolori proprio, ita etiam parui ducat se dolore inurere amico putans eum ferre debere, cum minor ille sit. Hunc opinor sensum esse huius loci. Non me fallit, autem interpretes longe aliter locum accepisse, qui ut plures sunt, ita etiam varios sensus inde eruerunt. Vt autem quod sentiam de opinionibus quorundam eorum libere loquat, primum Eustratii sentiam, nullam in partem probo, ut hoc loco valeat idem, quod valet ingens aegritudo ac dolor: cum enim frequens hoc nomen si in omni disputatione,quae est de finibus, nemo umquam cepit ipsum hoc pacto; notioque ipsius plana, & aperta est Nec tamen puto, quod voluerunt non nulli, hoc fieri, quia magni animi viri simulent se non doleret alienum enim hoc esset, simulare inquam, ac fingere a natura, indoleque ipsorum. ne querantur, doleantque praesentibus illis. sed radix, nisi fallor, huius rei, origoque est, quod existimant aliquo modo illos similitudinis aliquid secum haberet nec penitus ignauitet laturos eam auditionem. Adiungit autem, in uniuersum omnem hane caliginem' discutere
647쪽
distulere volens, vere virum, Artemque hominem , non libenter videret neque ad se pati accedere querulo. homines, pronosque ad deflenda, lamentandaque mala: atque id, quia ipse non est ingenio talis, procliuisque ad lacrimas: mulierculas enim, dc viros, femini, pares inquit ei: e , qui gaudeant aliquibus una secum plorantibus, ac gemitus edentibus :solereque ipsos diligere tales, tamquam amicos, de qui vere, α ex animo doleant: cum tamen id illi faciant, ut serviant eorum temporibus, silue quia proni sunt ad Iletum: aliud enim est miς dc quod ipsum exprimit Latinum verbum, ingemiscere; de aliud σα αλ- Dis: indicat enim hoc, ipsos non fingere, sed vere una secum dolere: quare adiungit auctor, quod si ossicium gravis viri, significans, oportere nos imitari, & fictis omnibus nostris exprimere meliorem virum , ac persectiorem , non deteriorem . Ennius. qui in sc , pulchro suo inscribi voluit. Nemo me lacrimis decoret: aperte Intelligitur huiuscemodinetus, gemitusque repudiasse, non tamen videtur sectile, ut spernens inanem gloriam, ted quia putabat, se veriorem, certioremque viam inueniste adipiscendae summae laudis. sa-pho quoque, magni ingeni j mulier, cum moreretur, vetuli filiam lugere eodem consilio rinquit enim, O. m Mμις c. ει--Ma at Miἶναι, ἐκ Hatiare πιδε.
eguentus autem amicorum in relus secundis continet in se consi tu in in Vitae iucundam, oe cogitationem in animo suo, quod illi laetitia afficiun ιγ
Vina et primum feeum philosophus. quid adserat nobis in secundis nostrῖs rebus te ad
voluntatem fluentibus, aduentus amicorum t ostenditque gῖgnere ipsum, a que efficere vitam nostram iucundam, plenamque suauitatis: Inserereque praeterea in animum n strum cogitationem de amore Ipserum ersa nos & voluptatem, quam capiunt ob nostra bona: statimnue elicit ex hac animaduersione, quomodo nos hoc tempore gerere debe
Quapropter Uigeretur oportere, ad res sicundas vocare amicos silere, atque alacri animo: pulchrum enim est, paratum, promptumi esse ad beneficia inarios conferenda: ad res autem aduersu, cunctanter, O timide: conferre enimis in alios partem suorum incommodorum quam minime decet, unde illud. Satis ,, en me miserum esse: maxime autem licet tunc eos ad se vocare, cum paruis illi
motissidis suscepti , mgnopere imum iuuare potuerint.
PLAEeipiet autem, ut in bonis nostris rebus vocemus ad nos amicos libere, prompteq; reuius consilij causam hanc adfert: quia pulchrum est, dignitatisque plenum, ostendere se promptum, paratumq; esse ad iuuandos mortales; in malis autem ipsis & aduersis, pigre,& timide; quia minime decet participem aliquem facere suorum incommodorum, Ac cum aliter sacere possumus, non debemus imponere ipsis aliquid oneris, quod declarare narrat vocem miseri hominis, qui constitutus in grauibus malis, noluit implorare opem amic tum : dixitque apud tragicum , fatis superque esse, se miserum ac calamitosiani esse: Et tamen tempus ostendit Ar Istoteles, cum pollunt liberius hoc, totiusque secere. grauati malis ; quando inquit, valuerim amici sine suo magno labore, ac molestia multum prodesse amico. Similis autem valde loco huic est veteris tragici, quod ad sententiam secit, locus ii idem Sophoclis e sebula, cuius index est Oedipus Tyrannus: ita enim apud eum loquiatur Iocasta, oppresta graui malo: αλα is , ἔχω.
648쪽
In IX. Librum Arish de morib. 1 49
Contra autem fortasse accegere conuenit ad eos, quorum res malae, aduer-
Facs sunt, non vocatum, or trompto animo: cum amici spicium sit ,s odisse amicis, m maxime idis, qui egent aliena optim non poscanti am : neque fVI lices Ilat: ambobus enim hoc honemus est, o iucundius .
AD MOM ετ nunc, quae sint amici partes in subleuando amico, rebus malis conflictato. quod documentum aptum est e superiore propinquo, atque inquit, decere fortas te contra se gerere eo tempore: idest, non oportete expectare,ut rogeris, scd inuocatum eo accedere: Operamque tuam pollicerI, ac cuncta alacriter ad in inistrare, quae status eius grauis requirit. Huius autem praecepti sui causam statim adscri, ac vexam quidem illam, & certam, quae est; proprium amici eisse, iuuare amicos, & cum sedulo semper hoc moliri opus sit, praesertim in hoc incumbere decet, cum valde illi laborant, nec opem tuam implorant: ita enim inquit,erit hoc ambobus magis honest uni magisque iucundum. N illis inquam, qui beneficium dant, & illis, qui accipiunt: nam fias leuare amicum , depellereque ab eo malum , non rogatum, declarat egregiam quandam bonitatem : maioremque inde voluptatem capit, qui subleualue, si eripitur u mali ν rebus ab amico, antequam cogatur ipsi
Ad res autem secundo, consilio u voluntate facta ista adiuuandi prompto animo 2 ad has enim res requiritur opera AEmicorum, A loni autem ali Uini capientam lente, ac cunctaueter non enim habet in se dignitistis aliquid Otitare, ut iuueris: su tamen in opinionem cadere, repudiando lenignitatem amicorum, ne agressu habeare, fortasse cauendum esse interdum /nim hoc seu
venit. Laduentus igitur amicorum omnibus temporibus expetendus e r.
INsτRvIT eundem, docetque, quomodo se ille gerere debeat contrario tempore, idest in rebus prosperis amicorum: neque enim semper decet, ipsum eo se conferre libere atque audacter, videndumque putat animum ipsius, ει quo consilio amicum viset; partiturque demum ossicium eius et si namque inquit, eo accedit, ut opera studioque suo amicum iuuet. resque ipsius secundas tueatur, aut augeat, alacri animo hoc facere debet,abiectaque mni eunctatione: opus namque inquit, est amicis ad studia illorum ad Iuuandat auxiliumque ipsis ferendum ad ea quae volunt facile peragenda: contra autem ad res suas meliores reddendas, boniq; aliquid inde accipiendum, pigre, ac timide; cuius cunctationis causam esse debere dicit, quia nihil dignitatis in se habet,valde promptum esse ad opem petendam ab amicis, utilitatisque aliquid inde extorquendum. Cogitans tamen inueniri nonnullos liberales, benignosque viros, qui libenter beneficia con runt in eos, quos putant dignos sua liberalitate cauedum esse inquit,ne,dum reiicimus ipsorum mi incra, nec patimur, nos ab illis ornari,oisendamus apud ipsos:existimemurq; esse duri homines, Se iniucundi: hoe enim amrmat auctor aliquando usu venire,euius sententiae suae, animaduersionisque acutae . valde clarum exemplum est, quod commemorat M. Cicero de quῖnquaginta talentis misit, ab Alexadto Xenocrati,quam ingentem pecuniam cum philos phiis ille repudiata sit, vidissetque legatos Macedonas tristiores factos, dicit, ipsum. ne aspernari teg s liberalitatem videretur, XXX. minas accepisse, atque ita & culpam illam aufugille, & philosophi animum retinuisse, in contemnendis diuiti js. Adiunxit autem praeceptor bonus acr diligens.
649쪽
diligens concludens rationem omnem ; accuratamque disputationem, intelligi plane posse, aduenium amicorum praetcntiamque omni tempore expetendam clic,fluctumque non paruum serre.
Numquid igituγ, velutihis , qui amore inflammati sunt, inocere amares suos, res ea, quae maxime capit animos i reum: magisi hi optant hunc βω-
sum, quam alios, tamquam in hoc maxime maneat a re, CP hinc exoriatur, sic σ amicis, maxime expetendum eu una vivere: communio enim quaedam
Nou dubItat auctor. quin in amicit Ia vera, persectaque existat quiddam, quod sit maxime expetendum : in omni namque re; munereque obeundo usu venire hoc apertum est ut illic reperiatur aliquid, quod ad summum peruenerit, abs tutumque sit; sed quaerit, quidnam pol illimum sit hoc, quod tantopere capit animos hominum ac delectat: auxilio igitur similis hoc indagare initituit: videndumque putat, an idem in hoc contingat, quod in amore tenero, ac molli contingit, ut quod illi e seruatur, idem etiam hic locum habeat: in eo enim certe nihil amabilius est amantibus, qui in cernere , aspicereque oculis delicias αamores suos : anteponuntque hunc ceteris sensibus, ta cum fruuntur ipso contenti sunt. nihilque amplius optant, cuius etiam summae ipsorum voluptatis causas adser dicens, id fieri, quia maxime manet in hoc amor, sensque atque ortus Ipsius inde est, quod etiam peruulgata elegantique Gracca voce serebatur,quae erat . κ ποῦ , σω, γέ rimi ,cuius iententia ess,videndo conflari amorem: in verbis tamen lepos concinnitasque nulla: quar ut dixi, videndum est, an idem etiam in amicitia verum si, ut virluis maxime expetendum, carumque si, una vivere, cuiu amicitia communio sit: qui seorsum autem vivunt, nec si mul versantur, non pollunt existimari participes esse omnium rerum: hoc autem primum argumentum est, quo sententiam suam comprobat. De omnI autem hac vi, & potestate oculorum dii seruit erudite Plutarchus VII. capite V. libri συμπψια αν, cuius index est de his qui seruntur fastinare: in quo etiam conuenit ipsi cum doctore nostro: nullo alio sensu tantopere alvici, inflammarique amantes, quantopere aspectit sermocarum illarum personarum, quas amare inceperint, siue attingant illas, siue loquentes audiant; quippe cui nex oculis Ipsarum in eos cadat quiddam, siue lux illud sit, sue liquor, qui macerat, ae litaquesecit ipsos, infusa eo voluptate mixta cum dolore, quam ut narrat,ipu vocat, γλυκι ηυ ρον, nomine iuncto e dulcedine, atque amarore, contrarijs inter se rebus; quod expressit Ca-- tullus, qui de Venere ita locutus cst. Quae dulcem curis miscet amaritiem.
Et veluti erga semeti um, ita erga amicum animatus es: circa semet Lmum autem sensius, quod sicilicet sit, expetendus eae oe circa amicum igitur: functio autem Esius est in una vivendo: quare merito hoc Vpetunt.
Ε τ praeterea inquit, quia ut unusquisque affectus erga semet ipsum est, ita quoque erga amicuimcῖrca semet ipsum vero sentire se este , expetendum in primis est: quapropter ait.& circa amicum idem usu veniet, ut tunc maxime gaudeat: totoque animo hoc prius expetat, cum sentit amicum este: sentit autem plane hoc, cum vivit cum eo semiliariter, verseturque cum ipso in aliquo facto. Tert una autem est, quod idem confirmat: cum Gnim proprium amicorum sit, ut semper aliquid communi animo gerant; non pollent commode hoe efficere, si seiuncti loco forent; hi namque simul aliquid recte administrati qui una vivunt: Quapropter inquit merito cupidi huius rei sunt.
650쪽
In IX. Librum Arist. de morib. y s i
Et qualis qualisse ea singularum status, cuius gratia optant vivere, iuhoe cum amicis volunt vitam degere , quapropter hi quidem, simul parant: hi autem esserissimul cum Vsis ludunt: ali xero, simul corpus exercent ,simu γenantur, aut philosephantur: singuli autem in hoc diem consumentes , quodcumque maxime in ,ita adamar cum enim velim una vivere cum amicis,
haec faciunt, hi ue rebus communicant, quibus putarint, se posse νυ cum
C V M autem varia sint hominum desideria,nec parum inter se diserepantia, illud Ipsum, in ' quo quasi status eorum est: cuiusque finiendi causa, ita caram habent vitam, ut. ii ipsis eo interdictum seret, nollent vivere; in hoc ipso tractando, colendoque, cum amicis versari volunt, quod auctor, postis exemplis diuersorum studiorum, verum elle probat, quae se Iicet causta est inquit, ut hi simul potent; hi vero simul alea ludant; alii vero corpus simul exerceant, & non nulli quoque simul venentur, simulque sapientiae studia colant: alij singuli, inquit auctor, mortales, totos dies simul terentes in hoc . quod maxime, & supra cetera omnia diligunt: incensi enim ait cupiditate una vivendi cum amicis, haec ipsaxerunt quae Intelligunt, non aliena esse ab animo eorum: Ipsique socios se praebent amicis ad studia eorum aemulanda, c unctaque gerenda, quae arbitrantur vim eam habere: Praestareque posse, ut una vivant. Comicus Latinus, qui eximie mores hominum vidit ac pῖnxit, tetigit quoque x ipse diuersa haec studia mortalium quorum singulis certi quidam, ut philosophus noster commemorat, ita dediti sunt, ut sine illis vitam esse iniucundam putent: loquebatur tamen ille eo loco de adolescentibus, locus autem ita notus est. ut transferri huc videatur non debere.
O citur igitur amicitia malorum ,praua: communicant enim inter se re-
PRAETER quam quod hoc, quod adiungit modo, eliciture superῖoribus sentent ijsr planeque intelligitur,verum esse perspicitur etiam magnopere conuenire ossicio philosophi, qui suscepit hanc curam,ut dissereret de rebus bonis ac malis, omnemque vim virtutum ac vitiorum explanaret, & emendaret vitam hominum ac perpoliret; in extremo opere ho rati ad consuetudinem improborum declinandam: bonorum autem persequendam, signia ficans, quantam vim habeat ad utrumque horum, conuictus & familiaritas, atque id duobus modis: geminum enim ortum monstrat & prauitatis,& bonitatis amplificandae: naturam enim minime proborum hominum, pronorumque ad villa, una vivendo cum sibismilibus fieri dicit prauam & affinem omni culpae: cuius rei rationem esse inquit, quod communicant inter se rebus malis, cum instabiles sint, infirmique in specie illa tenui leuique virtutis tuenda, quae in ipsis est: & praeterea quia praui fiunt cum consuetudine