장음표시 사용
71쪽
rias voluntates sequantur In vita, atque illas quidem Inter se repugnantes, non contingat grauibus vitis dii lsolisque rerum honestarum, docet: dicit igitur, quae sunt iucunda non paucis eorum, allis lucunda non este; ac saepe etiam ci i sita Sc odiosa, quia quae sectatur multitudo, non sunt natura. suaque ut iucunda: studiosis autem dignitatis elle iucunda. nec variantur umquam . quia sensus eorum, ac voluntas ab omni mutatione aliena est l. quae vero lint ea significat, addens, huiuscemodi aut cm sunt facta, quae a virtute proficiscuntur, quae profecta Ipsis illis iucunda fiant, & suavem pariunt voluptatem eis. Cum vinum autem unum eorum sit. quod maxIme delectat mortales,qui puras voluptates numhuam gustarunt variique sapores Ipsius sint qui cuncti etiam merito placere pollum; non tamen omnibus illos eodem pacto gratos este; declaratur autem indicio Terentianae Ba ehidis, quae in cena ira cum Chremete egerat. Asperum Pater hoc est, aliud lenius, s des vide.
Nihil iam praeterea gu voluptate vita serum, tamquam a leto su piam, sed continet τοluptatem in se.
Hoe dictum est aduersus eos, qui voluptatem necessariam Putabant expiendae vitae beatae, ec eant qui dem alienam. & illuc importatam, quasi beatitudo non eam insitam, is
tollo ad falcitrationes amoliendanippendebantur: luod commemorat Pliatharcus Pericli etiam contigisse, longo & graui morbo vexato: cum enim e numero amicorum quidari, hominem vitisset, in lectulo laeentem, illo Pericles, quasi signo quodam, ostendit Ipsi, quam malus status ipsius foret, postquam appendi sibi illud pullis esset. Narrat autem grauis scriptor hoe memoriae prodidille Theoulitas in in libris, quos, & ipse set ipso tat de moribus, cum quaereret. an graues casus 'qui incurrunt in mortales 4 morbique corporis, animi sensus prudentiamque de optimas enitationes inde ei jciant.
Praeterea enim, 're dicta sunt, neque, tr pi οἶ- es' is, qui non gaudet honestis factis: neque enim iussum qui quam appe aret eum, qui non gaudertulis factis, neque liberalem, qui non gaudet factis propriis liberalitaris readem autem p Iu se res habet in aliis. Quod si ita eu, per se essent actiones.
ADI V N GCr . iis . quae iam dixerat. nouum argumentum, quo declarat non requiri ad yse tam beatam coagmentandam, extrinsecam voluptatem: docet enim , generatim primum loquens, deinde ad singulas virtutes accedens, non posse vocari quoni piam probum il- um, quia On gaudeat honesti sectIs: non enim satis est recte tacere, sed libenter & cum laetitia illa gerere oporteti non nullis autem virtutibus appellatis, quod in uniuersum di- Fctar, explanat S nemo enim Inquit lustrum virum appellaret eum, qui miamuis iusteat ae quid facere' non tamen hae tanti animo, gaudensque id gereret, nequc liberalem, qui non gauderet factis, quae inserunt virtutem illam : eodem autem pacto inquit, te res ceteris bust quibus verbis signiscat genus argumentationi v. inductioi m vi
Ad extremum inquit, concludens rationem; quod si haec itant, rer sc sunt, suaqdo, quae proficiscuntur a virtute, iucunda.
72쪽
la I Librum Arist. de morib. 4 3
Quin etiam ortinae, honestae, ρο maxime dinumquoque horum, frui-δm b ne existimat de iis vis studiosius; existimat autem It diximus.
CVM Iam probasset, iucunda esse facta, quae parit virtus, addit, esse praeterea ipsa, & na, & honesta plenaque dignitatis, quod usu non venit omnibus rebus. quae iucundae sunt, cum non nullae ipsarum, & malae, & turpes sint: Addit etiam sui iamum se gradum ipsi, & suauitatio de bonitatis, & honestatis meritb tribuere potuisse, quod ut constituat: videbat enim plurimos inueniri, qui de ipsis aliter sentirent, argumentatur αποπι κώ--: fgnificatque ita videri illi, qui recte de hoc existimare potest, idest studioso viro.cuiusque iudicium verum semper est: ipsum autem ita existimare affirmat.
Optimum igitur, ρο pulcherrimum, σiucundisimum est Ieatitudo : n is que dictincta sunt haec, ut facit Deliacum epigramma . Fulcherrimum es
., id, quo e 7 maxime iustum, optimum omnium, valere Iucundi fimum a iapisii id, cuius amore unu ui ue correptus est: cuncta namque haec insunt in
eptimis actionibus: has autem, siue Inam boum, quae optima ea, esse Usse
cv M definisset vitam beatam, actἰonem esse, ortam a virtuter nec quicquam ab Ipsa de- clinantem : factaque itidem virilitis esse docuisset, de optima, & pulcherrima, & iucundissima, has summas omnes dotes tribuit beatitudini, quae abeste ab ea non pollunt, cum inueniantur in eis, quae ipsam constituant: concludit igitur, praedicat lie ipsius laudes, in qua una tot bona, & illa quidem praestantiissima omnium, inclusa sint. Cum autem seiret in claro & illustri loco notatum esse carmen. quod haec seiungeret, necesse habuit sententiam ipsius refellere. Quare illo huc allato, docethaec non debuiste separarit peccasteque illum, qui hoc secerat;jeum omnia reperiantur in optin is actionibus, Quas omnes,sive unam aliquam earum, quae optima & praestantissima est, assismat esse beatitudinem. Quod autem hic secit Aristoteles post longam & accuratam disputationem de rebus , quae initio huius disciplinae de moribus quaeri deberent, ut scilicet eonfutaret siententiam huius Deliaci epigrammatis, ipsum statim secisse: in adituque primi libri de moribus posuisse ad Eudemum, tum esse puto: si verum illud initium eis eius voluminis. Indicare etiam volo apud Stobaeum,quo loco collegit sententias multorum doctorum viarorum de vita beata, legi tres senarios, in quibus itidem seiunguntur bona eadem, ut in iliato epigrammate, cuius ainstoritatem poeta sequutus fuerat.
Felicitur tamen praeterea egere imam Anis externis, ut diximus eri enim non potest, aut saltem non facile, ut albuis res honestas agat, qui nullum sumptum facere post: multa enim geruntur tamquam instrumentis, vera ac laeso amicorum,o ὀ Itiis, o ciuili nuntia. lab
73쪽
Ii, bonis praeditam esse vitam beatam docuerat, quibus maiora nulla excogitari poterante quaeque perfectam ipsam & absolutam undique reddere viderentur. addit tamen nunc quamuis talis sit, perspici tamen ipsam praeterea egere bonis, extra nos Politis; cum in meniteat illa. tas honestas asendo, ii uenon rotest fungi muneribus suis sine studio, vi opera amicorum; civilique potestate atque opibus , α grandi aliqua pectinia , ceterisque rebusi, quae magnopere pro uni rebus agendis: corrigit tamen Icvit cr, quod dixerat, addens, aut non satis facile illi, qui vacuus sit ab his bonis, cum careat instrumentis valde accommodatis, & paene necestariis ad res plenas dignitatis administrandas; quae autem illa sint, ipse nion strat. Necesse veto habuit te Aristotelem omendare, quodrraecise nimis dixerat, declarauit Eparisinondas ille Thebanus, qui cum pauper Aret. rrimum una cum principibus eius ciuitatis patriam liberault, opprellam a Laconibus. αrostea solus imp. duobus maenis proelijs vicit illos,qui patriae suae iugum seruitutis imposuerant, de neruos eius bellicosae gentis Incidit. Libet admonere corruptam elle priamam partem declarationis huius loci apud Lustratium in excuss libris: cum enim ita illi elegatur, in viti iasi riiae, legi dubet re et o
Quibusllam autem rebus orbati inquinant vitam beatam, veluti nobilis te, liberis, pulchritudine: non valde enim umeus est ad Ῥitam leatam, qui admodum des, mis est, vel ignobilis, infami similia satis, velfuasi defluuius solus relictus , sine liberis . adhuc autem fortasse minus, sicut fui ne-1ussimi es it , situ cum Iani forent, monere, quemadmodum igitur δῶ-mus, videtur praeterea egere huiuscemodi si os eritate beatitudo.
AD IUNGIT, non nullos et Iam, qui valde instructi sunt, paratique ad vitam beatam ad piscendam, atque illam ipsam iam obtinuere, si uno aliquo eorum bonorum, quae appellavit, caruerint, deformatam illam aliquo modo α inquinatam habituros. Quae autem illa sint, quae tamquam maculae in pulchro corpore, violant ipsam, nec sinunt integram esse, exponit . Iulmum autem nominat ignobilitatem, quam putare debemus Iphicrati, duci Atheniensium εἶ non nihil labIs, impedimentique attulisse ad victorias illas praeci
ras consequenflas,quam tamen maculam numquam ille verbis & Oratione conatus est ex
tenuare . sed virtute. dc factis renitus deleuit. Quod vero pertinet ad deformitatem, &eam quidem non mediocrem, quis nescit Apeslaum, ob vitium hoc corporis, de quia claudus erat, paene exturbatum fui ite regno suae patriae. Eodem etiam pacto Philopoemen praetor 1ehaeorum ab hospita Megarensi irretiis est: cum enIm auditum est et, ventu
rum praetorem Achaeorum; seret autem illa, abiente Viro.valde occupata in caena cura
Ea, trepidaretque . niandauit Illi humile, sordidumque ministerium, cum putast et eum unum quempiam 1 mulorum Philopoemenis esse, vidissetque ipsum non satis honesta faele . ac vili etiam 'vestimento indutum : reuersus autem forte vir, Indignatusque inquit.
quid geris Philopoemen cui ille, quid aliud i quam turpis mei aspectus poenas pendo. Addit ex iam Aristoteles violare vitam beatam alicuius, si liberis ille carueriti, de quo que m etiam fuere eum Er,minonda familiares ipsus, cum morti propinquum viderent post
Leuctricam pu*nam, quam tamen orationem ipsorum fortis vir contempsi; errare illos ostendens. cum alceret se duas filias relinquere : Ita enim appellauit seminas illas victorias, virtute ipsus partas. Adiungit autem minus adhuc beatum illum vocari polle. qui. cum liberos pro earit, valde improbos illos & consceleratos nactus est; quemadmodum
etiam eum. eui si probi nati sunt, Zc magna virtute praediti, erepti illi ipsi morte fuerunt..Hoc autem 'nane, quod modo dixit, declar re inquit id, quod prius ipse significarat,essere vitam beatam sicundis his rebus, & ubertate fortunae.
74쪽
In I. Librum Arist. de morib. 4 standae factum est , t quidam habeant eodem loco felicitatem, oe Ieatitu
dinem: non nulti alii virtutem.
Hi Me etiam iactum esse ait, ut non nulli voluerint; unum atque Idem esse felicitatem, debeatitudinem: cum enim viderent magnam vim habere ad beatitudinem & ornandam, &inquinandam fortunae bona, non sine causa se putabant multum illi tribuere, atq; unum, idemque eas esse falso arbitrabantur, non parum sane inter se discrepantes: alios autem inquit, qui melius de hoc exist inabant. coniungere tradit virtutem cum beatitudine, qui 2 tamen & ipsi errabant, ut testatur optimus magister. & toto animo nunc probat. Quod reddidi, cro se exprimere volens, felicitatem, contra consuetudinem multorum, qui hoc nomine appellant vitam beatam. non temere id fiat, sed veram rationem Latini sermonis sequutus, de quo accurate supra etiam disserui: simulque, auctoritatem nostridoctoris, qui etsi vult non esse destitutam fortunae bonis vitam beatam, non tamen ipsa tantam vim habere arbitratur, ut esticiant sola ac sine virtute vitam beatam.
Unde etiam exoritur quae Pio, utrum a doctore accipiatur , siue consuetu
dine paretur, siue alio quopiam mori exercitatione quaeratur, siue vi alicuitis Avisae sertis, siue etiam beneficio fortunae.
CvM tot, tantopereque inter se discrςpantes sententiae de vita beata extensioritur quaestio inquit, ac controuersia non parita, quomodo ipsa comparetur, undeque ortum ducat, virum a doctore accipiatur, qui eam tradat, Vt deometria, musica, grammatica perdiscitur,& ceterae, quae scientiae appellantur, siue alia ratio, viaque si ipsius consequendae, id- est consiuetudine, studioque, siue alio quopiam genere exercitationis, siue quod quartum est munere Deorum, dc diuina quadam voluntate, ut qui ipsam consectui sunt, plane cognoscantur dilis; a Dijs siue casu de fortuna ad eos peruenerit sine ullo suo labore,aut in rico . Haec igitur sunt, quae dubitationem alierunt: nec siniint facilὰ ipsos statuere secti, unde tantum bonum accipiatur. In libris de moribus, quos Aristoteles misit ad Eudet nium, addit etiam, solere quaeri, an beatitudo a natura quibusdam hominibus tribuatur; nemadmodum magnitudo cor sis, & exilitas, ceteraque, tu bus corpora nostra distinguuntur ut colores etiam, cum quidam eorum candidi sint. alij tus. Quod ad exercitationem pertinet, Inquit Aristoteles in IX horum librorum, cum probaret non debere carece amicis virum beatum praeter alios fructus, quos inde caperet, allirmauit futurum eia se, ut eonsuetudine illorum melior paratiorque fieret ad virtutem colendam;cum se communi animo exercerent in honestis dictis, ac factis.
Siquod igitis aliud fu I num dignum quia detur hominilus a Diu, consent eum in Olearitusnem a diis datam esse , maxime bonorum , quae
in hominem cadum, quanto Usum optimum omnium in sed hoc fortasse κ' ' lius animaduersionis magis proprium est.
C V M ambigere mortales ostendisset, quomodo participes ipsi fiant beatitudinis, & unde tantum boni perueniat ad eos, qui compotes ipsius fiunt: in illisque posui flet fieri posse, ut Voluntate Deorum, amoreque magno erga pliquos probos viros id paretur, significλ hanc opinionem non esse contemnenaam: consentaneumque esse, si quod donum, morem illi habent, dilargiri hominibus, hoe potissimum este dignum, quod inde accipiata cum optimum omnium bonorum sit, quae natura nostra capiti non tamen se modo subtiliter
de hoc disserere velle, cum quae illo haec, etsi ib hoc loco aliena non est, magis r
75쪽
per citura vem, etsi a Uiis ad nos immissa non est,sed peruenit a nos ope
virtutis , alicuius doctrinae siue exercitationis, una rerum dium imarum
esse: praemium enim virtutit, . sinis, o imum per itur . . diuinum . quoddam esse, ac beatum.
NON inanem putat hane opinionem, sed in aliud tempus locumque ipsam rei je et inquit tamen nunc, quod prope ad sententiam illam accedit, etsi statim a Dijs non mittitur ad cos, quos maxime diligunt, ornareque volunt, sed virtute paritur, & genere quodam doctrinae, ac midio magno, atque exercitatione, cile tamen ipsam unam rerum diuinis limarum e cum praemium virtutis, & finis optimus esse debeat, ac diuinum quoddam boniim beatuinque aliter enim non conueniret illis factis. quibus decorandis, & compensandis inuentum est. Quod fieri posse inquit, ut ipsum sit, idest inagna opera, ct longa exercitatione comparetur: respondet si aperioribus illis duobus :ἰ-όν, - οῦ λ: και-so. - ών. Nam illic usus est ασκ- - idest e eiςitatione tamquam genere quodam consuetudini . cum plures rationes sint se exercendi.
fiet autem, σνalde communis: feri enim 'ten, ut obtineatur ab omnibus, qui non sunt manci, ac debiles ad virtutem conseiuendam, Te alicuius δε- minae ac diligentia in ea re a bibita.
S i studio igitur, usuque ac diligentia magna In ea adhibIta, obtinetur beatitudo, non casuae fortuna, bonum erit valde commune, dc cuius omnes, qui laborare voluerint, ac toto animo in ipsum sibi parandum incumbere. participes fieri poterunt. Vnum tantum genus hominum excipit, qui aspirate ad ipsum nequeunt,cum sint manci ac debiles non corpore, sed animo; nec qii a capti aliquo membro sint, sed quia imbecilli consilii, ac tardi adimodum ingenii: nullo enim pacto hi consequi virtutem possunt, cuius munere comparatur
Quod e meliis ess, quam fortunae temeritate Ierie 3 iuere, consentaneum ita se rem habere Auidem ea, quae natura sunt, quam scri pρ ess
optime, ita sunt. Simili modo π quae ex praeceptis artis, atque omni caus, maxime autem ob eam,quae optima es. quod AZ autem omnium maximum, ac pulcherrimum mandare fortuna graue crimen foret.
NON defuerant, qui arbitrarentur beatitudinem proscisci a fortuna, accipIque praeclarum hoc bonum ab ea tamquam domina ipsius; qui erant, uti or nor, ijdem illi, qui non distinguebant cu A, ab omnia idest felicitatem a beatitudine,cuos nunc refellit Ostendens, si verum etiam solet, ut potestatem aliquam fortuna haberet dilargiendi beatitudinem, quibus vellet, praestantius tamen esse illam a firmioribus causis accipere,idest a vitia
76쪽
In I. L ibrum Arist. de morib. 4 Z
iite, & doctrina quadam, & exercitatione ac studio, in ea paranda posito: videmus enim inquit cuncta, quae sunt a cautis aliqua certa, fieri optime, quantum natura rerum illa--- Qstendissct hoc pacto,quod consentaneum est, significat etiam, quam prauum foret, & flagitiosum, contrarium facere, idest maximum 5e optimum omnium bonorum committere fortunae, ac temeritat I.
Quod quaeritur autem apertum, planum i ea ex ratione: dicta emm es esse functio quaedam e virtute qualis: ceterorum autem bonorum,quaedam In ea esse necesse eis: non nuda alia adiuuare; itque V i se more instrumentorum .
o quaerimus nunc inquit, quomodo innuam compotes seri possimus beatitudiΛIs, α quae via si ex ratum hoc bonum Impetrandi, apertum nobis etiam,perspicuumque eL 'se potest ex definitione, qua patefecimus, quod Inclusum estet in eius nomine, cui definitioni aecurate confirmatae fides habenda est: dicta enim illa est actio animi esse quae sequatur virtutem. Quare quod hic primum positum est, causam esse vitae beatae putandum est, etsi non in virtute otiosa . & inerte consti tutam Ipsam esse velit. sed agente aliquod honestum opus ac. se dignum e hoc enim significate videtur voluisse, eum addidit. oportere actionem illam ei te qualem, reliquorum autem bonorum, quae requiri inquit , quae iam necessari tesse dicit, quae sunt bona corporis, ut scilicet ipsum valeat, integrumque si, nee deformatum, aut manaum; reliqua autem quae sunt extra nos;ut cognati,ami, ei, ae diuitiae, ut i olis vii possimus tamquam instrumentis, adminiculisque ad res hone- , Acilius gerendas .
Et sane haec consentiunt sibi ipsis, atque iis, quae initio A imus finem e-
min discipbnae ciuilis optimum constituimus: haec autem plinimam curam .
fusicipit de ciuibus institue is, σ qualibus, probui reddendis: iisdemi aptuta res honesto gerendis .
5 i statIm ab init o indicasse significat, quantum vimiti tribuendum foretii eum finis ciuilis 'diseiplinae, cuius hi libri de moribus pars sunt, sit beata ciuium vita, de adipisci id, quod optimum est. Virtus autem est, quae in hoc incumbit, & studium omne suum ponit, ut elues quales sint, idest probi viri, & amatores legum, publicorumque institutorum ; ijdemque toto animo incumbant ad res honestas agendas. Vere igitur dixit, quod modo in-O t conuenire illis, quae initio protulit: nec ullam in partem ab illis discrepare.
Iure bono igitur neque bouem,neque equum,neque aliudvllum animali a- ium Acimis . nullum enim jserum particeps essepsin huius functionis.
Hoc tamquam corollarium est quod elicitur e superioribus sententijs,definitioneque bea liudinis, quae tradita est esse functio muneris alicuius, ususque animi, sequentis vita iem. Quomodo igitur cadere potest in animantes expertes rationis, ceu in bovem, equit. de alias pares his, cum, Vt ostendit, Partifires non sint horum munerum, atq; actionum: . quare
77쪽
quare merito inquit eas communique consilio eicctas est c numcro urum earum, qua
cto emi ob ca am ineque puer beat in ect: nondum enim aptus e ria haec agenda tropter aetatem ἰ qui autem Eserum beati vocamur, propter semie Nappetuntur opus es enim , ut diximus , virtute perfecta, Grina perfecta
E AD E M de eausi Inquit, puer beatus non est, eis partieeps ratIonis est. quod impedimensum proficiscitur ab aetate, quac non sinit eum ob imbecillitatem eon filii vertari in reb's agendis. Animaduertendum ipsum esse,quia si incipueros non esse beatos, carn prici ἡrxisset eunctos motrales uno eodemque animo non vocare bruta animalia beata: nam smultitudine non paucos inueniri, qui appellent ita non nullos pueros, ipsemet conante- morat, quos interpreta ut id tacere, quia spes magna ipsos conet futuros eos cile bea Ns cum aetas accesserit: aliter non recte vocari posse beatos declarat, cum tanta laus, ac gloria requirat, ut virtutem perfectam , non inchoatam, α vitam itidem reri .eiam, non ii Elam, quae ambae res non inueniuntur in re neris illis annis.
Multae enim commutationes nasiuntur , ae varii casu invitae contingitieum , cuius res maxime prosterae sunt , in valde aduersas res inciderem senectute, quemadmodum heroum temporibus salutae ferunt de Priamo eum utem, qui grauibus his cassus confictatus fuerit, miserabiliteri mortuus, nemo beatum dicet.
C v st nolit honestos etiam viros, & qui in anteacta vita praeclare se gesserint: nec indignitunc vili fuerint, qui beati vocarentur ; vere beatos putandos, declarat: vitaeque nostrae infirmitatem, & humanos casus ponti nobis ante oculos, quos multos, variosque cite s- pnificat; fierique polle inquit, ut qui valde secundas res in praeterita vita nactus suerit, in senectute postea incidat in aduersam admodum,ac miseram fortunam. exemplo autem hoc declarare volens, usus est prisco, & a poetis decantato, etsi non deerant recentia propinquaque sine aetati, Priami inquam calamitate , post quod inquit, inueniri quempiam non polle qui hominem oppressum tam grauibus malis, & qui vitam finierit milere, nea tum audeat appellare. Et tamen non multo post Ipsum inuenti sunt, qui it x sentire non dubitarent: totaque familia, ducem Zenonem secutio, M. Regulum etiam illum in crucem actiim a Carthaginiensibus. & omnibus luppliciis allectum, vitam beatam non amissie, existimarint.
CVM, valde illustri exemplo declaiatumst. tutum non esse . quempiam vocare beatum . dum adhuc viiiit: neque enim facile inueniretur qui diutius fortunatior fuerit, quam hemum aetate, Priamus, neque qui postea in maiores calamitates inciderit, quaerit, Oro
78쪽
In I. Librum Arist. de morib 4 9
stat ne nullum alium mortalem beatum vocare, antequam ad ultimum, extremumq; viatae peruenerit: sequendaque sit sententia de auctaritas Solonis, qui huius iudicii fuit.
Quia si hu ita ea, standum i nobis se est, numquid leatus est tunc, cum
mortem olierit: an hoc quidem penitus absurdum eu, praesertim autem m-ιὰ repugnat, qui τρlumus beatitudinem esse functionem quandam.
Q v o n si probandum, itaque statuendum est inquit, restat videte quomodo id, quod ille dIxit, accipiatur: numquid inquit ostendere Solon voluit, tunc beatum quempiam cste, cum mortuus fuerit, quod prius illi non contigerat. Respondet autem statim sibi ipsi Aristoteles, aitque hoc funditus esse absurdum atque explodendum, aliquem beatum esse. . Postquam interierit; praesertim autem ait id contra sententiam ipsius ei se, qui censet beatitudinem actionem quandam esse: munusque quod obeat vir studiosus, non animi habitum otiosum, ac segnem: quomodo autem, qui vita iam functus est, agere aliquid potest. Qigare verius aliquid quaerendum esse, quod Soloni persuaserit, ut dixerit expectandum finem vitae. Sententiam autem hanc Solonis mirifice probatam filisse, Ar a poetis Graecis, de Latinis celebratam, satis notum est; nam & Sophocles in Oedipo Tyranno, dc in Tra
Si autem non I cimus mortuum beatum, neque Iam GAn hoc vult, sed intellexit tune posse aliquem tuta beatum hominem vocare iam extra mala cun-Ea , infortunia: habet quidem σ hoc in se controuersiam quandam e videris enim qui Vam esse mortuo G boni, oe mali quod euenerit: siquido,n στι uenti, non sentienti autem, veluti honores , ignominiae, ac liberorum δε- mum1ue Iolerorum res valde bonae, ac valde malae.
8i cin i v s nunc interpretatur vocem Solonis, liberatque ipsum ea culpa, ut voluerit, viata iam functum hominem beatum esse polle: docetque hunc videri mille sensum sapientis illius viri, ut cum aliquis, cuius secundae admodum res prius fuerint, custodita usque ad extremum vitae prosperitate illa, occubuerit tunc sine periculo possit appellari beatus. quia potestatem nullam amplius tartuna in ipsum habet, solutusque sit ab omni metu rerum aduersarum ; iniuriaque ipsius. Quod conatur refellere Aristoteles; verumque innino non esse probare, cum putet bonas berorum & posterorum, atque mala pertinete non nihil ad ornandam, inquinandamque memoriam mortuorum; id quod confirmat, ' velismileque esse docet, cum dubium non si . quin ad viuentem pertineant ambae illae, eontrariae inter se, res ν maeno etiam interuallo terrarum seiunctos, δc non sentientes,.quare non alienum est, existimare idem etiam usu venire mortuis, quibus conuenit cum his in non sentiendo. Notum esse arbitror hanc sententiam Solonis monimentis proditam futile ab Herodoto in primo libro historiarum cum accuratum Sc longum sermonem exponeret, quem Solon habuit cum Croeso Lydoxum rege. Admonere etiam libet Aristotelem in II. libro de moribus ad Eudemum, laudare ipsam: neque hoc a Solone ductum sui se affirmare: etsi nune videri potest eam temptare atque ipsi euetiendae sedulo operam
dare: Neque enim impelire debet. quod perperam illic pro . xvis, in excussis libris κακῶ legitur: nam praeter quam quod a calamo scriptis libris mendum illud abest, perspicit ueea iis, quae priua dicit, α ex iis etiam, quo illic sequvatur, hac veram lectionem esse .
79쪽
εἰ αΘλιος. ἄ-οι δἰ 19 H. Aulia A' ιπῖνα χρ .ρναα noc Θου - ταν ίveiων δὶς γα mira, Faciunt autem haec quoque ut an mo haereamus: Uu enim euenire potest , ut ei, qui beate vixerit urique ad senectutem, mortemque obierit, ut consentaneum erat, eueniant multae mutationes in pocteris, atque jserum hos quid bonos esse, adisseis vitam fro dignitate: alios vero contra: fersticuum autem
est, CP ιnteruallis erga maiores multis, variisi modis Vsos see habere prse .
surdum igitur foret, si una cum i s mutaretur etiam mortuus, efficer ruri quodam tempore beatus rursus autem mistr. Uurdum autem o hoe
eit, nihil nepue ad aliquod fusillums Iatium temporis feruenire fortuno
Vsi aut angustias Inveniri docet: ut enim ostenderat veris mile esse, ut posterorum rea honae, siue malae ornata ni, aut minuerent vitam beatam superiorum,unde illi orti es lent, ita nunc signific at, si hoc concedatur, expositam elie multis, magnisque varietatibus vitam beatorum illorum, qui cum laude vixerunt. ventosque omnes rerum sitarum secundos habuerunt: extremumque tempus atque exitum vitae nacti sunt respondentem praeteritae prosperitati. Quin autem huiuscemodi inulta, quae vim boni alicuius magni, siue mali habeant, eontingere illis pollin dubium non est: quare Ita et Iam vario bitur non parum beatitudo malorum fato functorum. Instabilis i itur valde erit, lubricaque beatitudo non solum uiuoru a. vernna etiam mortuorum: Vnde inquit stultum admodum erit, mutari tantopere mortuum, fietIque modo beariam, Paulo postea miserum: sed ratione etiam caret, inquit, siquis, hoc incommodum vitare Volens, insicietur, nihil pertinere, neque peruenire ad mortuum Iam, laltem breui aliquo temporis spatio, casus, sertunasque nitanorum qui inde procreari sint. non multo antea vita iunctorum, tamquam recentia illa. ae propinqua mulco masis laedere, ac violare Vitam eorum Valeant, quam vetera. de
Sed edeuudum est ad id, de quo prius dubitatum effortas erum inde cognosci poterit, quo moa quaeritur . Si iam sinem flectare oportet,inc tunc beatum quempiam vocare, non quod tunc beatus sit . sed quia prius erat, quomodo non absurdum eu, si quando beatus ea, n:n vere disetur de se id, quod ei
ineis, quia eos nolunt, qui adhuc vivunt, beatos dicere propter Patus humari
commutationes, quia coceptum habent in animo instabile quiddam esse beatitudinem, oe 1uae nulla pacto scio mutari Ioset, cum humanae sortes, Gnae oras volutentur cintro circa eosdem.
80쪽
ux nodus lite penItus dii Ioluatur, commodum elle putat, reuerti ad superIorem dubitati nem; unde sperat futurum, ut scrupulus hic euellatiir; quaestionem autem, ut aperit, in tellisit. quae oriebatur ex sententia Solonis, qui ante obitum, negabat vocari quempiam posse beatum. Si igitur inquit expetere oportet atque attendere vltimum , extremumque. quod si responderit anteactae vitae bene, beateque, tunc liquido, ac sine metu ullo, pollumus illum dicere beatum, non quia velimus eo tempore Ipsum beatum este, quando non est, sed quia, dum vixit. fuit, quomodo non insulsum ac ridiculum est, siquando beatus suit, noluimus ipsum ullo pacto beatum vocare, quod Hia facere poteramus; erat enim piosecto; atque id ob metum humanorum easuum, qui aliqvando in medio cursit frangunt vitam beatam, & quia volunt beatitudinem stabile quiddam. Glidumque esse et fortunae autem hominum, statusque varientur, α aliquando eosdem nunc secundae tinne aduersae invadant. D' o autem in primis mortales. ut memoriae proditum est, Variani admodum fortunam senserunt in rebus suis: Demetrius ille Piatorcetes, Sc M Antonius , qui ambo ad extremum spoliati omnibus fortunis misere, x contra veterem ius gnitatem moriere: nam quod ut inbn eranda crebra mutat one vitae huiuscemodi vir tum Aristotelis hie inquit, sertunas eorum saepe α ia, eodem verbo usus ipse est in III. de caelo, inquit enim- -- pHώ, τόν talo ... ώσηιυ λυ , quem locum , cum Simplicius alio verbo exprimeret inquit, παυ- σωυ λ;γον.
Non enim dubium es3, quia sihumanos casus sequamur, eundem leviumidi rursus miserum saepe aecturi simus . chamaeleontem quendam virum leatum es, declarantes, crin lubrico collocatum .
Audi et v xt est hoc ad declarandum tante oculosque ponendum , falsam esse, Inanemque opinionem eorum, qui putarent, potestatem habere singulos casus humanos euertendi vitam beatam, penitusque ipsam labefactandi: significat enim, si concederetur hoc, opo sere nos fateri lubricam admodum esse, 6c instabilem vitam beatorum, & ita infirmam . ut breui momento temporis mutetur, quod valde alienum est a natura vitae talis. Cum vero crebras mutationes ipsius ostendere vellet,& statum valde instabilem exemplo Chaiamaeleontis usus est, quae bestiola est lacertae similis, cuius color variatur, variato colore rerum, supra quas graditur, motus eius valde tardus. visuntur saepe non nullae in Hispania ex Africa . ubi nascuntur, aduectae, sed ad nos etiam aliquando comportatae; ubi
An humanis caldus fortunaei comitan nulti mari rectum est: non em min his possum ea bene, vel male vivere: foraeterea eget his humana vita . ut diximus e dominae enim sunt beatae vitae actiones cum virtute a mima
rae, contrarii autem, contrariae.
as lx i v M hoc est dissoluendi nodi, qui nos quasi vἰnctos teneb at: ostendit en in errorem omnem inde nasci, quod nimis tribuebatur fortunae, casibusq ue humanis, qui etsi violant vitam beatam, non tamen vim tantam ac potestatem in se habenti vi ipsam funditus euertant. Non rectam igitur elle putat, eas sequi, & attendere magnopere, eum in ipsis bene, aut male aliquid moliri pontum non sit, neque virtus, neque vitium: etsi non inficiamur inquit, quin praeter sua & propria bona, quae ipsam constituunt, illae autem sunt virtutes,egeat etiam ipsis vita humana, eo ndimentumque aliquod ipsius ea sint: serantquo