장음표시 사용
131쪽
Unde vel creditori, vel alteri fieret iniuria, si ille interea transiret ad Ordines non sine probro Ecclesiae, quae eiusmodi personas cum aliorum damno consecraret; posset tamen iste debitor facta suoru bonorii cessione, de reseruata sibi congrua portione , iuxta c. Odoardus, de solutionibus, eximere se ea irregularitate, qua de re alibi commodius diccmus. Quod verb addebam de lite circa dolum , ac fraudem in administratione commi iram , cam impedire 1 susceptione ordinum , etiamsi mota suerit post redditam rationem,ac de-des' tam adminis rationem, docent glosia, Innoc. in cap. vnic.cit. δί alij omnes, quia si de dolo damnaretur, infamis haberetur, ac proinde irregularis , expectandus itaque erit totius controuersiae exitus.
Si portb ordinaretur iste irrega Iaris , & deinde rationibus redditis debitor existeret , deberet ex sitis bonis illa diluere , quae si non sussicerent,tencrctur cum defectum sup-
firmatio propositionis. CONVENiv NT DD. in hanc al-
sertionem, utpote definitam cap. I. a. & 3. si .diss . Circa ipsam tamen plurima quaeri possent, qux commodius discutientur alibi, ubi agemus de ossiciis, quibus occupari possitnt Clerici , & quaenam cum ipsorum qignitate ac vitae gener pugnent; lirare his omnibus i inpraesentiarum supersedere visum fuit; adi interea Malol. lib. 2. cap. s. in uniuersum tantum aflirmo, Curiales excludi ab Ordinibus , Advocatos
terosque smiles, ut qui vςl crua aliqua munera, vel foeda, ut loquitur cap. I. si . dis .cir. in Curiis praulat, neque desunt optimae rationes, Propter quas sapienter Ecclesia illos a Ciero prohibuit, quas dabit Sayr.
laria negotia plirmiarii adiuinis au cant; an etiam seu dat1rij, qui obli-plere Episcopus, ex glossa, Panorm . t gantur ad aliquod personale obsenum. 7. in illud cap. viaic. quod ta-l quium domino cxhibendum , ir-men iure merito Vgolin. cap. 38.3. i. t regulares censeantur , colliges cxn. q. sub fin .restringit ad Episcopum, 4. p. ubi de studis Ecdesiasticis dis- qui sciens illum elle obligatum ad putabo. ratiocinia, ordinauerit, alioquin , cum cu pa vacci , plecti non po
inseruire obligantur ratione ossicis pacti, stipendi j, aut iuramenti, promoueri ad Ordines non possunt. nisi d cyclito c. munere. - ρε - ε 3 -HEMM ειε ε 3 Hre
C Λ p v T IV. De Irregularitate ex homicidio. stio prima. De Irregularita/e ex homicidio volantario iniussi. 'stio secunda. De Irregularia
132쪽
Pestis tertis. De imularitate lex homicidio iusto. I
si irregularitas aliquando poenalis,alias tantum ex defectu quodam lenitatis extitit: prior est quando homici-gium iniustum, & contra quintum Decalogi praeceptum committitur, posterior verb ex homicidio inculpabili nascitur, utramque hoc caΙite explisabimus.
AE S T r o LDe irregularitate ex holeidio voluntario. Notatis prima. Ωuotvlix sis semisidium. n. I. iscuod sit homitidium voluntarium.π.2. quodsit homicidium casuale. n. 3. nomodo accipiatur in iure , quarissi agitur de iIlius Paens. n. 4. Notatio secunda. Quid* membri mutilatio. n. F. Quid sit membrum. Π. 6 Propositio. V. T. Prama pars propositionis. De bomistato
secunda Rars Propositionis. De iniusta mutilatione volaviaria. n. 9. lAn qua dicuntur de irregularitate homicissil ,s it extendenda ad irre la- l
Tertia pa s. De cooperantibus iniusto lhomicidis, ct mutilat ἰoni. n. O. Consilens mi: tilationem au sit irregula
Maria para propositionis , non iucu=rii regularis. item nisi homicissio π mυ- illatio positis. n. I . Consi tarium primum. Iu qui mAIilat
uit abortum, sit irregularis. n. II. Consectarium tertihm.An in dubio comis
mis homicidiν censendus sit aliquis
irregularis. n. I 6.Rgula uniuersalis. Quandonam contrahatur irregniaritas ex bin;cidio dabio. n. I 7.
Prima pars regula. De dabio homiliadio. n. 8 Quid in foro externo. n. I9. suid in foro interno. n. 2 O. Exponuntur varia iura. n. 2I.
Secunda pars regule. De dabis stol
Consectarium quartum. Qualis sit irregularitas ex homicidio dubio cone Aia. π. 23. Consectarium quintum. An ex dubia mutilatisne contrahatur irregularia
Consectarium septimu . An qui aboraum procurauit fit irregularis quando dubitatAr an fatus fusrit animatus.
Consectarium octauum. Guἰs A im gulatis quando pinres eundιm conis iunctim aggrediuntur. ct dubitaιuν quis ipsum occiderit. n. 27. Confestarium nonum. Quis sat irragularis quando plures eundem percutiunt divisim , maxime si dubitetur . quis tit haliter percusserat. n. 18. Consi rarium daecimum. An sit ire gutaris, qui alium t ulnera ii, qui e men alio casiι extinctus est. n. 3O. Singulares ea in semuntur. n. l. Consectarium undecimum. An qui δε-bitat , an Fuum consilium, aut mandutum influxerit in homicidium, siar
Consectarium duodecimum. An sit irre-culo is, qui non potuit di adere fac mi Aa Diuitigdo by
133쪽
thor. n. 3 3. Consectaritum deeimumtertia. An non
impediens homiciditim si irregula
Varia senteni Ia. ibid. Regula uniuersilis de irregular tate hemicirij ex omi pone d fensionἰs.π. I. Expositio ct confirmatio regula. ibid. Om Odefensionis aliquando culpabilis est. n. , 6. suotvi sis ista omisso. n. 37. I Mandonam ex omissione defensi ii peccetur contra iustitiam. n. ν 8. Quando censentiens aliena iniuria sit parriceps delicti ill im inferentis.n. 3 9. n non defendere si impedire salutem
Prima pars regula, pura omiso defensionis non facit irregularem. n. 4 I. Saluuntur obiectiones. n. 42.
Secunda ct rertia pars regula, de omissione dies: sionis non pura, ct foro .ex
Consectarium decἰmtim quartum. Solatio
sngularam dissicultatum ex superiori
Consectarium decimumquἰmum. An inabitis homicidis, aut mutilationii faciat irregniarem. n. 4 I. Consectarium decimumsextum. An quidigitos absinci, et ulκm eruit, den
tem excutit, auricnus truncat, labra
mordet, capillos euellit, sat irregularis, ct quid de quibusdam aliis Pa tibus sentiendum sit. n. 66 C nsectarium decianumseptinnum. An i minitar membrum aridum sit i regularis.
tas distina uatur ab ea, quae ex homicidio casuali , at voluntario quidem,sed iusto,nascitur, nonnulla, quae toti huic disput .vioni lucem prxserant, Obscruanda sunt.
uotuplex sit homicidium. AT qua imprimis duplex ello,ut i
iam monui, Eomicidiu, unum iustum , qtiod vel in sui aliorumque legitimam desentionem committi tur, de nocellarium appcllatur, vel inpunitionem alicuius criminis ab co, qui ius vitae& necis habet: alteruis est iniustum de culpabile lalic in obiective de materialiter, quod addo, quia fieri potest,ut absque culpa ali quis alium occidat, licet neque sedc sendat, neque ex authoritate publica crimen puniat; si enim ignoranter ignorantia inuincibili occidat , reuera non peccat: illud tamen homicidium est iniustum obicctive de materialiter; quaenam verb ignoratia ab hoc & aliis peccatis excuset, alibi fuit explicatum, hinc sit,ut homicidi j crimen distinguatur in Voluntarium , dc inuoluntarium, siue casualc,& fortuitum,quae tamen VO-ces aliter usurpantur a Theologis, qui solum forum internum considerant, aliter , iuris tum coditoribus, tum interpretibus , duin de poena
homicidi j loquuntur. Homicidium enim voluntariu Theologis est illud Onane, quod vel directe in se, aut in tua caula proxima & inseparabili,
atque ut tali cognita,volitum est; x et in directe, eo quod licce praeter intcntionem operantis c uenerit, prae- uisum tamen sint sequuturum, licet non necessarib ex aliqua actione &causa, quae libere, non obstante illa
praeuisione homicidi j inde fortassis
sequuturi, posita cst. Casuale autem de fortuitum nominant illud quod omni prorsus modo inuoluntarium est, quia neque directe, nςque indis icite inodo explicato xvlixum iuit,
134쪽
nrionem de t volitiam essi a omnino putet intenrionem de s volitam esse potest de tamen gli. Praevissionem agentis accidit : visi, i Volitrim erit, quia quando voluntas dum aes campanum pulsatur,casu de- l Pet mam actionent tendit in totumcidat, te subiectum hominem conte- l aliquod obiectum, illud totum distarat, homicidium sortuitum erit, ne- ctὸ Vult, dc non tantum eam ratioque pulsanti campanam poterit tri- Dein, quae illi explicitὲ repraesentatur, hui ad culpam qua prorsus vacat, le- sed etiam aliam implicite,quae neces-bui ad culpam,qua prorsus vacat, le- sectu voluntatis, ut apud omnes certissimum est, de ideo tritum illud iu- iis principium circumsertur, voluntate te pio posito delicta distingui,
cap cum voluntate, de sentem.ex m.
6c l. qui iniuriae 3e l. verum .ff. de fureis, & l. quod reipublicae. F. de iniuriis ; quia igitur Theologi culpam
dumtaxat attendunt, omne homicidium culpabile voluntarium nomi-Dant, quocunque modo voluntarium
sit : quod autem expers est culpae, quamuis obiective de mate ii aliter iniquum sit, dicunt casuale in sortui eum. At vero Iurisperiti illud tantum voluntarium nominant, quod est directe volitum, siue in se, sue in saribdc quodammodo essentialiter in eo obiecto contenta est. nam licet primario feratur in illud obiectum secundum unam rationem, & secundatio secundum aliam, directὸ tamen atque una formaliter indivisibili actione tendit in totum illud obiectum secundum utramque illam rationcm siue primariam, siue secundariam, siue explicitam, siue implicitam. Qui igitur venenum aliamve causam proximam de necessariam mortis vult. ipsam quoque mortem directe in te dit,sive explesse cogitet de morte , &ad illam inferendam adhibeat eam causam, siue tunc non intendat exis presse ei iismodi mortem, nam illam sua causa proxima necessaria,&inse-lsaltem implicite necessarib vult, a parabili , atque ut tali cognita; quitque directE, quamuis fortassis non enim vult eam causam ponere nece L explicit E; atque hoc homicidium no Orib.& eadem voluntate vult homi- minatur ex Proposiso a Cone.Trident. eidium ab ea inseparabile, & maxime se is i . cap. I. per iniustriam , per instacum vix eam saulam Ut talem cogni-ldiM , alij dicunt homicidium ex dotitam adhibeat, nisi ad hunc effectum,is e Da. t natet in eo,qui Venenum praesen- Homicidium indirecte tantum vo. νpropinat alteri, Vult enim lumarium, eo quὁd euenerit praetetheeessarid mortem ex eo veneno ces- intentionem , non tamen praetetio 3t necessario sequutu Iam ; quilpraeuisonem agentis quia posuit cauo etiam vulnerat alium, qu-xum potest, sam ex qua praeuidebat, posse sequieti im si non cogitet de inserenda homicidium,quamuis non necessaridino ite cum tamen ex vulneribus,quae nominant Iurisperiti casuale, fortui infligit, sequitur mors, illam omnino rum, dc inuoluntatium, non simpli directe voluit in sua causa proxima citer , sed directe , qnia, qui illud senue necessaria;etiamsi enim expres- committit, neque voluit formalitet de se voluerit tantum vulnus,& implici-ldi recte homicidium. neque causam. te caedem ex eo sequutam,Vtrumquelex qua necesi xio & inseparabilitet
itinen directe voluit; aliud enim estisequitur, Voluit quidem aliquid Vnda dilecte, aliud expresse, si de explicitetreipsa scquutum est homieidium licet quidpiam veste, M aliquid implicite cun i Πῆ-ῖς ant m de sepitabi litet, Diuitiam by
135쪽
'quia tamen non posuit illam actionem intentione causandi homicidii, idcirco praeter intentionem operantis omnino accidit homicidium, non tamen absque eius voluntate in dilecta, quae sufficit ad culpam, non ad dolum .Quare dicet ut a quibusdam hoc homicidium culpatum, sed non cum dolo commi ssum, quia dolus absque directa intentione fingi non potest: duobus autem modis homicidium istud interpretatiue sue in directe vo. luntarium contingere poterit, primo
si quis ex lege iustitiae homicidium
impedite teneatur, neque id faciat,uti poterat, v. gr. naulo . qui poterat vitare naufragium,atque adeo ex suo gubernatoris munere tenebatur,sipi Da tamen aliqua negligentia in cautes nauem illidit. reus est naufragij, atque interitus vectorum, ut dicam in serius, secudo, qui facu actione periculosam . N ex qua non minquam euenire soleat homicidium,ac proinde teneatur vel actionem illam omi tere . ves eam adhibere diligentiam, qua caueatur eiusmodi periculum, si Deutrum faciat, reus est homicidii, quamuis praeter etias intentionem Conseq uti, arque adeo casualis &ffortuiti, ita enim appellatur latiori vocabulo, quidquid a nobis non fuit intentum, licet prae uisum aliqua ratione fuerit,aut praeuideri potuerit&
inseparabili volitu,quod variis exemplis illustrat; qui enim percutit animo
tantum vulnerandi, & non interficiendi, quin immo, si ex ea percussio. ne caedem praeuideret, a vulnere aliastineret; quia tamen,eo quod non potuerie , aut non sciverit temperare, manum ad vitandum vulnus lethale. occidit, quem tantum vulnerare voluerat, reuera est homicida voluntarius, quia licet non intenderit homucidium, perinde tamen te putatur,ac si
illud formaliter intendisset , quia sciens & prudens effecit id , ex quo
vidit, aut videre debebat sequuturam mortem, quae dc reipsa accidit, quamuis non existimaret ex suo actu sequuturam, immδ & sequi nollet: si autem percussit vulnere ex suo genere non lethali , quia tamen , dum alter ictum exire conatur, alliditur ad parietem , aut in instrumento, qtio per cussi t, latebat mucro aliquis,unde inflictum est lethale vulnus . m6rsquere ipsa contigit, non erit ille nisi h micida casualis , quia nullus vir prudens eodem loco habebit hoc homicidium, atque si suisset intcntum so maliter. Praeterea si quis suspicetiit, aut suspicari possit ex proiectione lapidis in viam frequetem hominibus,
periculum esse caedis alicuius, temeraria tamen procacia , & sine animo quemquam interfici cndi, molarem l dcbuerit. Molina tradi. 3. disp. 3.xi . . Fidem proiicit, aut bon baldam expi aliter videtur sumere ea suale nomici- dit,ut terreat ii aliquem inteisicit erit
dium, illud nempe, quod ita accidit, ut prudentis arbitrio non possit tri- Ibiti eius aut hori, tanquam si sorma Irtet illud intendisset: quando autem eodem modo a viro prii dente tribui ' potest alicui, atque si ab illo fuisset formaliter intentum , dicendum erittio inicidiniri voluntari iam , etiamsi non fuerit Armaliter,directe & in se, aut in sua causa proxima,necessam de homicida voluntarius ; si vel O nonerar ad ed probabile periculum, licetiarer aliqua temeritas in ea lapidis proiectione, aut bombardae explosione,atque intersectio inde consequens culpabilis esset mortaliter Conrra quintum Decalogi piaeceptum, erit tamen casuale tantum homicidium, quia non potest prudenter reputari,
atque s eii et Dimaliter intentum ἔ
136쪽
verum perstandum est in doctiina a nobis allata, quae communis est, dicendumque in omnibus istis exemplis allatis , Molina esse quidem ho. micidium casuale, sed culpabile & in dilectε voluntarium,& cum quis ita
Iercutit, ut velit non occidere, esse omicidium simpliciter voluntarium, sed in directe tant sim arque ex modo loquendi iuris casuale, contra quimcensuerit Couarr. in Clem. si furiosus, secunda parte initio num. i. cui male adhaesit Molina ; ut enim sapienter aduertit Sua te et disp. 4 . s I. num. 2. hoc homicidium esset simul directe volitum,& dircete nolitum; hic enim, qui non vult inferre vulnus lethale ,& vult non occidere direct ε , & expresse, non vult occisionem,& tamen ex mense Couarr. & Molinae, vult
directe & sotmaliter occisionem ; ergo simul eadem occisio est Aitecte &expressὸ volita & nolita ab eodem, directe voluntatia,& directe inuoluntaria, quod manifestam pugnam terminorum inuoluit ; deinde quando effectus intenditur tantum in sua caiisa, etiamsi ex illa sequatur per se. est tantum in directe volitus , non enim est in se volitus & formalitcr, Vt patet,traduntque magno consensu Theologi cum S. Thoma prima se
in hoc casti homicidium non est viniit uni in se. sed in sua causa, non cmgnita , ut eius necessarid productiua , neque ut talis est volita; ergo non est intentum dilecte & scit malit et, sed indirecte tantum,ac proinde non potest diei simpliciter voluntarium , Molina verδ illud tantum homicidium, quod est volitum, in causa per accidens nominat inuoluntatium &casuale, cum vix illud sit volutarium,
quia vix unctuam praeuideri potest, eius causam per accidens; cam enim nulla si eius)causae cum effectu con nexio , quia talis effectus sequitur ad illam causam , non ex illa, sed ex
alia sua lcausa per se, quam semper
habet, vix unquam pr uideri debebit, aut etiam poterit in illa causa, cum qua tantum per accidens est coniunctus,& ad quam tantum ponitur , ac
proinde non potest dici volitus in illa, aliud enim longe est aliquid esse
caulam per se alicuius effectus, aliud causam necessariam ; cum enim dati poterit causa sine tali effectu, est causa per se, sed non nec ellaria illius: si aut e naturaliter sit in impedibilis calis effectus post a tali causa, tunc est causa per se simul,& necessaria illius;cdmitaque effectus intenditur in sua causa necessaria.& ut tali cognita, reueras et se & directe intenditur, cum impossibile sit sotii in causam necessa
per se , nisi ntcndaria: quatenus est prodoctaua alicti ius effectus, non intendit ut directe ille effectus, quamuis cognoscatur & praeuuleatur futurus in si a causa, sed intenditur directe causa & ess ctus in directe, atque interpretatiuε, quae in directa & interpretatiua intentio suffcit,ut effectus tribuatur intendenti & ponenti cam-sam , atque ut illi culpa imputetur, quod unum contendebat Molina,ncque nos dissitemur, inde tamen fieri Degamus, ut ille, cui tribuitur culpa
alicuius effectus,dici possit illum sol maliter,directe &per se intendisse,pc proinde illum esctum esse illi sim plicitet voluntarium. Quare tota illa tegula tradita a Molina ad dignoscendum , quando nam homicidium sit voluntarium,aut casuale, nulla est,
ut debet esswiu ab eo , qui ponit nam etiam illud, quod est volunta-
137쪽
rium in directe , te' quod prudenter tribui potest illud committenti,aequὶ atque si illud intendisset, est casuale. Fateor quidem cepissime in foro externo, quod utitur praesumptione, eiusnodi homicidium censeri voluntarium , de non casuale , qui enim percussit alterum, occidItque,etiamsi non intendisset caedem , volueritque cauere , lethali vulnere , quod tamen errante manu instixit, reuera homicidium tantum casuale δc in directe
voluntarium commisit; cum tamen ea eius voluntas animo lateat, mortem
ipsam intendi me praesumetur, & ho. micidium illud voluntatium existi.
Restat dumtaxat ostendendum intute, atque imprimis in quaestione de irregularitare, homicidium casu ale nominari omne illud, quod est in
directe tantum voluntarium , atque
ita distingui 1 voluntario ; quod mihi liqaere uiuetur ex Trident. cit. si TI . ubi ait, irregi lari et item ex homicidio ea sua i dispensibilem elle, non autem illam, quae nascitur ex homicidio voluntario; ubi imprimis per homicidium casuale non intelligit homicidium ita casuale , ut prorsus inculpatum sit , illud enim nullam parit irregularitatem , ut quaest. sequenti constabit; si igitur culpabile sit, debet eise aliqua satione voluntatium. Secundo distinguitur hoc homicidium ab illo quod commissume it per insidiis,per industriam,voluntates prcpsto; atqui ut argumentatur
Nauarr. cap. 27. n. 2 o. nullum est eiusmodi homicidium, nisi quod sormali.
ter de in se volitum est , aut in causa sua proxima dc necessaria, ut qui vellet alicui amputare caput, aut punctim cor confodere, aut praesentissimum venenum propinare , ridicule diceret se nolle illius mortem, cum
haec omnia velle non posse , nisi
mortem necessario velit. 6c non tan tum concomitanter. Deinde homicidium voluntarium in tute est, teste ipso mei Couarr. quod dolo malo, animo occidendi committitur. l. i. in princi p.& l. Diuus .ff. de sicariis,& l. in lege Cornel. f. eod. tit. dc c p. I. g. si quis hominem, de pace tenend. cap. sicut dignum, de homicidio . emgo quod sine dolo committitur. erit casuale , etiamsi voluntarium
Hi Ne pono colligimus , quod di 4
ligenter omnino obseruandum cst, quoties in iure agitur de poena ordianaria homicidi j, sermonem esse de homicidio voluntario sita pliciter , δε directe , non autem de voluntatio tantum indirecu , quod nos casuale nominamus, quod concedit ipsemce Couarr. t. p. Clem si furiosus f. i.n. r. allegans lason. Bald. de Abbat. prointa que variis Intibus, ex quibus p
tin vis tex ias est. l. cum autem. T. de
aedilitio edicto; Veteres , inquit eo loco Vlpian. faudem pro poena honere solebaut , capitulem fraudem admisisse accipiemiti dolo malo, s per nequit fame eaterum si quis errore, si quω casu fecerit , cessabit edis tum , unde Pomponi,M ait, neque impuberem , nequeDriossum capitalem fraudem videra adis' in sisse. Ex quibus videas, non tandem imponi poenam delicto per dolum & nequitiam, atque per errorem, aut casum coin mimo, hoc enim posterius leuiori poena plectendum est, cum desectus voluntatis deliberatae culpam minuat, atque adeo poenam;
qua te quoties in iure alicui delicto poena imponitur delicto simplieiter voluntaaio capienda erit, non de
eo quod absque expresso animo illius admissum fuit ; illud tamen delictum poena aliqua, sed ex ita ordinaria pii P 1 niendum
138쪽
niendum erit,unde sapientissime Gi. dent. loco superius add iusto, homicidium ex proposito & voluntate sectum in dispensabile tale voluit: casu autem perpetratum dispensati facile permisit, cum reuera istud sit minori poena dignum , quamuis fuerit indirecte voluntarium, neque recte Molina disp. s.cit. n. .hanc in dispensabilitatem extendit non solum ad homicidium formali rer intentum , sed etiam ad illud , quod ita voluntarium reputatur , atque si homicida ipsum formaliter intendisset, quamuis sa reatur aequitatein postulare, ut Pontifex in hoc facilius dispenset. Verum iam monui , Concilium indi spensabile dicere illud tantum homicidium, quod fit ex proposito , voluntate, anιmo occidendi , Per industriam,pι insidias, quod Iluistae dicunt do. lo malo, cuiusmodi non est nisi illud , quod formalitet & directe in
se , aut in sua causa necessaria,ut tali cognita& posta,volitum fuit, uti explicuimus hactenus.
Quid sis mutilatio membrit OVia irregularitas, de qua dispu
homicidio , sed etiam ex membri mutilatione, uti constabit in serius, idcirco inquirendum est in hoc limine di sputationis , quidnam ea
Dicendum autem imprimis est, mutilationem membri este illius' de. truncationem, sue abscissionem , &non solum illius v erationem, aut debilitationem, quamuis inde inutile prorsds reddatur. Ita Felin.in cap.
cuin illorum . de sentent. ex comm.
arr. in talem. si furiosis 3. p. initiori. 9. ab ,s allegans Ugolin. cap. 6 6. 1. num. i. Molin. trach. . disp. 68. Suar. disp.s ait. 2.num. c. contra Abbatem in cap. cum illorum . de sentent. excomm. n. s. qui, uti obseruat Felin. loco cit. sibi contrarius est, nam in cr. qui Clerici , vel voventes, num. 9.communi sententiae adhaeret, atque
in cap Clericis, ne Clerici, vel Monachi ; hanc tamen pugnam verborum Abbatis conciliate nititur Sylv. verb
homicidium 3 q 3. qudd priori loco
loquatur de debilitatione totali, quia aequiparat ut mutilationi eo quδd petillam inutile omninb reddatur membrum , quod probat ex Bartol. & exl. Ophilius T. de aedilitio edicto; atque naec debilitatio irregularem facit: partialis autem debilitatio , quae membrum impedit ab aliquo suo usu,
non est mutilatio . neque ex .ea nascitur irregi laritas,ut Panormit .in locis allatis, recte statuit, atque ita explicatam hanc sententiam sequitur Sylia. loc. cit. & Angel. eod verb. honi cidium s. n. I. Sed neque placet ista limi ratio , requiriturque omnino absci sio , & truncatio membri, neque sufficit eius debilitatio etiam totalis ad veram & proprie dictam mutilationem , ut ex ipsa huius vocis propria significatione constat; apud Latino Senim authores mancus dicitur , cui membrum aridum , arat inutile est: mutilus autem, siue mutilatus , cui
membrum abscissum fuit; in poenis vero verba improprianda non sunt, neque laxanda ipsorum significatio; . cum ius igitur soli mutilationi membri tribuat irregularitatem, non debemus nos debilitationi tribuere, cum illa non sit mutilatio, neque
membrum aridum A dcbile, prorsus in le
139쪽
inutile cst, edin licet ad operandum
usui non sit , conserat tamen ad decore ornatu corporis, quare que ex variis iuribus congeriat,ut probeti aria elle non elle,&inutile elle, facio reiici inur, pr terqua quod in inultis id falsum est, & nunquam omnimoda paritas existit inter inutilitate rei,& illius non existetiam,vi exemplis ostendi facile potest & falso dixit Abbas in cap. cum illorum . de
sentent. cxcomm . num. 8 mutilati nem, truncationem, Sc omissionem,
distingui in Clem. viai c. de homicidio , nam reuera ibi nulla fit mentio
truncationis, neque ea vox in cotextu legitur, solitis enim mutilationis meminit, in cap. quicunque Percutit. 13. q. 8. est quidem ferino de debilitatione, sed no de irregularitate,sed solum dicitur percutiente haberi homicidam, praeterqua in quod idem caput ex Augustino, vel Hieronymo desuinptum non facit his. MAIOR controuersia est circa membri, cuius mutilatio irregularitatem parit, acceptionem;& quidem
tas , an ad veram rationem membri
necesse sit, ut habeat proprium &distinctii in ollicium a reliquis partibus totius corporis, uti habciat pedes ad ambulandum, oculi ad vidcndum, manus ad palpandum i an Vcro sit iliciat, ut sit pars membri prin- alis , illudque iuuet in suo officio,icuti digiti iuuant manum ad omnia sua munera ; primum illud oti uino exigunt iuris DD. passim Bar-tol. Rald. Fclin. Panorm . quos si
quuntur& reseruntCouarr.in Clem. H furiosus. s. pari. initio. n. 8. VgOlin. cap. 4. g. y. Nauarrus cap. 27. n. 1 6. Angcl. verb. homicidium I. n. 6. Sylv. ver b. homicidium 3. q. s. V. quartum truncatio. Carditi.
in Clem. viaic. de homicidio. Auila
T. pari. dii p. s. se st. I. dub. t. Molin. tract. 3. disp. 69. nuda. 2. Conin. disp. i8. dub. 8. Hurtad. disp. I. de irrcgul. n. 38. Praepositus in tertiam pati. q. s. lc irregul. n.72. Bonac. dii p. I. q. q. p. 8. n. . Regines d. lib. 3o. n. 9i . Tollar. lib. I. cap. 7 i. Fidiuc. trach. I9. n. 131.
mcmbrum aliquando Latius usurpari : Henriq. lib. i . n. i. de qui pluri pro omni parte corporis, tinaturi mos alios congerit,Sayr. lib. 6. c. I 6. Cicero lib. 3. de finib. alia eniin, i nuin. 13. Probantque D D. suam sen- inquit, videntur propter eoru ustura tentiam tum cx ipsa ratione physica aliqvcm a natura donata elle, ut ma- membri, quam bicdici tradunt, &nus , crura, pedes , ut ea, quae sunt ex ollicio distincto ac separato abiurus in corpore, quorum utilitas I aliis partibus perimi., tum ex ipso quanta sit, a Medicis disputatur: alia iuris usu, nam l. idem Ophilius, fg autem ob nullam utilitatem , qua sit de aedilitio edicto, dicitur cum , cui ad ornatum quendam, ut cauda pa- amputatus est unus. digitus , habere uoni, plumae versicolores columbis, partem membri amputatam , non viris inammae atque barbaei quae me-l membrum, de l. non sunt libcri. E.de. bri signi fiatio minus idonea de laxior statu hominum .habens plures solito est hoc loco, in quo de poena grauissima, ob illius mutilationem, imponenda agimus ; cstque inuestiganda propria eius usurpatio, pro parte nimirum corporis ad aliquam utilita-
atem data.sed adhuc Testat dicticuldigitos, nori dicitur liabere plura.
solito membra, de Paul. ad Rotam a. negat omnia membra haberc eundem actum. Contra hanc tamen communissimam seiueimam pugilant Caietan . .
140쪽
Σ1. q. 6 I. . Solus lib. s. de iust
a. 3. concl. 3. Paludari. ibid.ea d. dist. q. 3. a. a. qui negant ad rationem membri hoc loco necessariam esse distinctam S totalem operati Otiem , scd sufiicere , si habeat operationem coniunctam & accessior iam in aliqua parte praecipua, 'uam iuuat, ut videmus in digitis manuum, re pedum, eo quod ita haec vox usurretur in iure, nam carens testiculis, censetur mutilatus, oc irregularis, quamuis testes non habeant vlium
ossicium distinctum a genitalibus.
Quare Layina n. lib. 3. tr. 3. cap. II. n. a. et lain si communem sententiam
probabilem cxistimet , hanc tamen posteriore in , dicit conformiore ellei uri Canonico , quod idem quoque censer Suar. disp. 44. sect. 1. num. 8.quia neque physica membri ratio, neque iuridica acceptio in inserendis poenis attendeda est hoc loco; sed iura Canonica, quae ad irregularitatem requiriit absolute mutilationcm membri, ut palci ex Clem. vnic. de homicidio; atqui notabilis cuiuslibet membri diminutio propter abscissio-atem alicuius partis ipsius, dicitur mutilatio, & sane c. i. de Cieri c. pugnant. in duello, membrorum diminutio sussicere dicitur ad irregularitatem ; ubi igitur per aliquam abscissione crit notabilis aliqua membri principalis diminutio , siue pars
abscissa sit membrum, siue non, crit mutilatio, quam Canones exigunt ad irrcgularitatem, eademque opinatur Gordon. q. I 8. lib. T. n. 48. Aragon. 1. 2. q.)63. a. a. Villatob. autem tract. 1 i. dissic. I p. n. 4. nihil
audet definire. Mihi standum videtur communiori sententiae , quamuis non itae uidenter demonstretur in iure, ut quae ex illo afferuntur , solui non
possint; cum tamen altera, quae magis extendit hanc mutilationis acceptionem, nihil promat, quod urgeat admodum, cum mutilatio membri absolute prolata non sit mcmbri diminutio, sed abscissio & mutilatio dicatur respectu corporis, quod ita mutilii redditur non respectu membri , quod abscinditur,dc caetera,quae
afferri pollent, facilὸ explicabuntur in Consectariis, ubi non liquet de
iure,adhaerendum putamus communiori sententiae, de dandum aliquid
authoritati DD. tunc maxime quando ea conformior videntur principiis uniuersalioribus, ad quae ubi proxima, & singularia nos deficiunt, exigendae sunt singularum controuersiarum dc finitiones ; cum itaque in poenalibus voces sint in rigidiori,& maxime propria significatione calendae, ita mutilationis atque iracri nomina usurpanda nobis sunt ;adde ius Canonicum iisdem vocum significationibus cum Civili vii,n isi contrarium exprimat. Cum itaque ius Caesareum dum agit de imponendis pomis, membri nomen capiat pro parte principali corporis , quae habet distinctam & totale operationem ; cur dicemus eandem vocem aliter & in ampliori fignificatione sumi a Canonibus, dum illi infligunt poenam irregularitatis , nisi apertissime hanc ampliatione & extensionem significationis membra demonstrent.
PROPOSITIO. Ob His ille, qui voluntariε altu γ
quintum Decalogi praeceptum , aut qui ita occidenti & mutilanti per , actionem physicam, vel morale po