장음표시 사용
111쪽
inquit Seneca in aperto Hementia da proabit , unum enim es inexpugna munimentum, amor ciuiumquamobrem, antiqui tragici, quoties tyrannum aliquem pereuntem inducebant , illi attribuere solebant huiusmodi voces , nullis Di με mis m
6 At dicet aliquis sortasse Iga
chiauellum hoc non negare,imo velle principem suum virum optimum esse, atq. a ciuibus summe amari ; ita ta- mem statuere, summum scelus tunc illi usui sore , cum non erit optimuM mediamq. illam, quam vocat, viam, inter summam virtutem, sceleri'.immanitatem,cuiuis principi esse perniciosissimam; qui enim verecundiae,&honestatis fines semel transierit, eum Keset gnauiter impudentem, &scet ratum esse oportere ; quod cum non censeat solum, sed etiam literis mander, doceatq. gnauiter impudens est,
scelestus, & absurdus, qui proposita si a securi-
112쪽
securitate in scelere, principes a re gia, ut ita dica , virtutis via auocat,& abducit, atque per sceleris praecipitia ad exitium trahit ; Sed haec excutiamus paulu-Ilim. Itaque, quaero a Macchiauen, quare media via illi videtur perniciosa 3 quia princeps, inquiet, cum non solum recto virtutis tramite incedat,sed etiam quadoq. per deuias lubricas'. vitiorum & scelerum semitas prolabatur, in odij & periculi
foueam cadat necesse est. Esto et ex
scelere itaq. principi conflatur odiu, ex odio periculum; huic autem malo quodnam adhibet remedium scilicet,ut relicta prorsus virtute, in summo scelere omnem securitatis spem sitam habeat. os impudens. Hoccine est morbo m deri, morbi causam nutrire & augere 8 Quis nisi omnino mente captus sit, hydropico aquam, vel febre aestuanti vinum dabit & aromata, vemorbum
113쪽
morbum depellat vel, ut odij ssa mam ex scelere natam extinguat,sceleris oleum inhciet ξ sceleris aquam, inquiet, diceres potius ; scelus enim famam restinguet; nam omnes eos a
quibus sibi aliquid timebit princeps,
perimetiatq. ita securus erit, mortis enim non mordent;
9 Sed nonne delirat,cum hoc dicit Θ nam quid necesse est, ut mordeant mortui, clim, qui superfuerint Viui,tyrannum mordere, immo occidere possint ὸ mordebunt enim mortuorum vel filij, vel fratres, vel propinqui, vel serui,vel amici,quos Omnes necare non poterit; mordebit ipsius Tyranni conscientia, sceleris sui furijs exagitata,quae omnem eius Vitam insuauem sibi & acerbam reddet, ut suo loco d palam fiet mor- dis is debit etiam suo tempore diuina iustisa de qua e non est hic dicendi e vide e locus mordebunt deni q. si cetera non cura omnes eius ciues,& subditi ium.
114쪽
quos a se hac sceleris immanitate abalienabit,sibiq. efficiet insensissimos;
s ..a d. Da requens vindicta,inquit, nec Memen ia paucorum odium renimis, omnium im, quemadmodum praecis arbores plurimis ramis repullulant, ita regia crudelitas augu inimicorum numerum , Duendo . haec ille .ro Quid igitur tyrannum ab v niuersorum ciuium odio vindicabit et di . . multorum enim orijsdra ait Cicero, μοδῆι. lia. Ia opes, nullae vires poterunt re ere ν ijs autem omnium multo minus. Oderint, inquiunt politici, dum m mans , metu enim eorum tenebitur odium, & compescetur, ne in principis perniciem erumpat. Itaneὸ nonne augebitur potius ξ quid enim aliud est metus in animo exulcerato,quam ut ita dicam, unguis in visere nam cum tyrannus metum incutit, odium auget, & suum tum metum, tum pe riculum duplicat. xi Hoc optime docet Tragicus.
115쪽
uisceptra duro saeuus imperio regit , o Timet timentes , metus in autorem Q σε redit. Hinc etiam ait Semea de tyran- Senaea da
manuisis es, quia timetur, O timeri sevust,quia inuisus est, ct illo execrabili versu, qui multos praecipites dedit titur , Oderint dum metuant , ignarus, quanta rabies oriatur, quando supra modum odia creuerunt . temperatus Nιm tImor cohibet animos siduus v ro O acer, in audatiam iacentes exci-rat , ct omnia experiri suadet. Relinquat oportet securi aliquid metud, mu D q. stis pei, quam periculorum osen ret; Alioquim ubi quiescenti paria metuumtur , incurrere in pericula iuuat Hucusq. Seneca, non minus eleganter quam vere; qui etiam alibi, id ipsius naturae legi tribuit, ut multos timeas quem multi timent , nam ita , inquit, natura consiluit, ut, quod alieno metu magnum ess Ἀ- ν'' Ο i eis Ia Praeclare item cicero , Vel
116쪽
pud Ciceronem Enxius, em metuunt in derunt, que qui . odit, - Perijsse expetit . Nulla autem vis imperi= tanta es , quae praemente metu possit esse di
turna , qUapropter oristoteles non immerito odium & metum numerat inter causas, quae tum regnum, tum tyrannidem euertant; his enim impulsi ciues nullum non mouent lapidem, quo se metu ac periculo liberentin domesticis destituti remedus, quaerunt externa quo pacto plurimos tyrannos a ciuibus suis vel castigatos, vel regno pulsos, vel interfectos fuisse satis est compertum ; nec m1-rum ; cum constet, omnes tyrannidedi seruitute oppressos,nihil ardentius cupere , nihil amplecti libentius, uam qualemcumq. sibi datam facultatem , vel sui ulciscendi vel se ia libertatem vindicandi. a 3 Id igitur iure optimo dici poterit tyranno, quod Diogenes cuidam
117쪽
dam ex discipulis , quem conspexit in interiores cauponae partes se pro ripientem,ne ab eo videretur, =tis,4
inquit i te abdideris magis eris ti φώomo. in caupona . Ita etiam tyrannus, quo magis his QMacchiauelli utetur re virtut
med ijs, ut a se periculum propulset, in eo maiora incurret pericula , seq. eo citius perdet. Quid ita Θ inqui et politicus, cum tyrannus adeo munitus , & stipatus fuerit, Vt , quam volunt licet, illum oderint, nihil tamen contra illum escere possint.. Iq. At insanit certe qui ita censet. Quod . n. vi,& aperto marte fieri nequit, non e id insidijs,& certius,&tutius fiet ξ atque,ut ea sit Vel exploratorum diligentia, vel magi uratuum vigilantia , vel tyranni potentia, Vt multi id escere nequeant, quod omnes fieri expetant, nonne a paucis, imo ab uno omnium desiderio satisfiet Θ qui enim, ut ait Seneca , suam sen ea
vitam contemnit , me dominin erit.
118쪽
is Quid profuere opes, potentia , exploratores, stipatores, exerci-pist r i praesidia , Romulo, a Iulioq.
V . DHI senatoribus in ipso senatu i
li '' ri puluinari suffocato Quid e Clau-
c Idem in dio, veneno sublato Quid d Neroni id.is is per loca ignota fugienti, & aliquem Neron. quaerenti qui sibi mortem daret,ian demq. sibi iugulum praecidenti, atq. exclamanti, O quam sero , ct haec en rism in fides I Quid e Domitiano a cubicula-π.L., rijs suis occiso f Comodo a sua conis Iampri . subina g Aureliano a suo secretario Θg H h Phocae eo quo usus fuerat s miliarissime 16 Et ut ad recentiora veniam , quid profuere haec Macchiauelli remedia, Principi AuriacoJE nuperrime Henrico tertio Galliae Regi quorum ille, in ciuitate munitissima, satellitumq. suorum medio, glande traiectus est , hic sortissimo stipatus exedicitu,cultro suffossus occubuit, in quo quamuis
119쪽
quamuis non sit tyrannis annumerandus) id tamen perspicuum est, nullum omnino principem , nedum tyrannum,quibui uis munitum praesi-sidijs , viribus'. humanis, ab hominum odio & vindicta satis tutum esse
posse,cum Henricum occiderit armatum inermis , bellatorem imbellis, exercitu cinctum solus , virum saga
cissimum vir si implicissimus, regem deniq. potentissimum pauper homunculus. An igitur in ol bus, praesi- dijs,stipatoribus, caeteris'. tyrannOrum munimentis, securitatis aliquid tyranno esse poterit ξi 7 Sed, ut ab omnibus alijs tutus sit, quomodo ab ipsis satellitibus suis securus erit λ eos, inqui et politicus,largitione,humanitate,& benesiacentia sibi conciliabit & deuinciet. Itaneὸ Quid igitur tyranno erit infelicius e Quid abiectius Θ nam ut cς-teris iniuste dominetur, importunis leuissimorum hominum cupiditatibus
120쪽
ἡ Λ bus inseruire cogetur; de quo, id dici doctrina poterit quod Plutarchus de Rege Perp p, sarum, quem affirmat omnes pro seruis habuisse prςter uxorem, cuius ipse seruus erat, cum tamen illi maxime deberet dominari; sed cum etiam satellites blandit ijs, promissis, & largitionibus corrumpi potuerint, nonne tyranni vita venalis erit ξSὲnaea de I 8 H inc ait Seneca, armis valla-
tur tyrannud, ut magno timore magna
compescat odia, nec tamen illas ipsas manvi,quibuo se commisit securus assiacit. Haec ille verisit me; Cuius rei t stes esse poterunt Romani Imperatos..,bis. res Colud Caligula , Pertinax, Cara- Spartian. calta , Heliogabattis , Pupienus ; Bal-ζ2.j ' binus , duo Philippi , Emilianus, &ρ.L Gallientas a suis interfecti stipatorim, πε' bus, ut nihil dicam de Alexandro S I- ρi- uero, Floriano,ncito, Macrino, duo- ιοι bus Maximinis Patre ' filio, Pr , ., alijsq. a suis militibus interemptis. Ioa. Rari Itaq. nonne hinc liquet quam male