장음표시 사용
71쪽
est, quia virtute ct rerum gestarunt magnitudinepraestaret. haec illi de necessitate.
3- At Seneω naturae vim in aurei seculi monarchijs agnoscens, primo rumq. regum pulcherrime depingens mores, praeclare docet quodnam sit regis officium. Primi inquit morta s re mlium,atq.ex hiis geniti,naturam incor- 9 r .ad is ruptisquebantur, eandem habentes O ducem,ct legem, commissi melioris arbitrio. Naturae est enim deteriora potioribushhmittere; Ideoq. summa felicitas erat gentium,in quibua non pote rat potentior esse nisi meliori, tantum enim quantum vult potest, qui se nisi quod debet,non putat esse. Illo ergo sc lo quod aureum perhibetur,penes sapientes fuit regnum, hi infirmiores a validiorihus tuebantur. Suadebant,disua deban . utilia atq. inutiιia monstrabant; horum prudentia, ne quid de usuis, ossideb , frtitudo arcebat per cuia , benescentia augebat, ornabas. I Ie-
72쪽
subiector ; incium erat imperare non regnume nemo quantum posset aduersis eos experiebatur,per quos coeperat posse. haec Ille .
Ex quibus discant politici quς
fuerit prima regiae dignitatis institutio,quq auctoritas,quis finis;nepenon aliunde orta esse regna, quam a popu
. . li Voluntate, nec alios a populo creatos reges, nisi qui csteris virtute prς- stabant , nec alium ob finem, nisi ut reliquis ciuibus patrocinio & pretem dio essent, deniq. imperare, & dominari, incium esse lege naturae, non re gnum ; id est, imperatoriam siue regiam potestatem, nihil aliud quam ciuilem magistratum ; supremum illum quidem, suis tamen adeo circumscriptum finibus , & terminis, ut regi no liceat quidquid libeat, sed id solummodo quod Rei p. conducat. Nam ut gubernatori inquit Cicero P cursus secundus, medico salus, imperatori victoria: Sic reip. moderatori bea
73쪽
ta ciuium vita proposita es, ut ea opia hu rma copi=s locuples; gloria ampla, Suirtute honestas i . Sed de hac re audiamus Beatu Gregorium,qui de ipsis principatus potestatis'. Principiis disserens, ex intimis tam scripturς sa-scrae, quam naturae medullis pulcherrima depromit documenta, locus longus est, sed insignis, & ad rem quam
tractamus , accommodatus.s Liquet, inquit , quod omnes homines natura aequales genuit, sed va- δε Priante meritorum ordine,alios alijs cul p hqr. p. po psis ponit Ua autem diuersitasgus ' v si accessit ex vitio, diuino iudicio dissensatur , ut quia omnis homo aeque Hare non valet alter regatur ab altero, Unde cuncti quipraesunt,non in se potestatem debent ordinis oed aequali istem pensare condicionis, nec praeesse se hominibus gaudeant ,sedprodesse, Antiqui enim Patres nostri non reges hominum , sed pastores pecora uisse memorantur cum 'Dominus Noe HK. eius benedi
74쪽
ceret icens ,crescite ct multiplicaminio replete terram , adiunxit 9 terror vester ct tremor sit super cuncta an
mantia terrae, quortim videlIcet terrorct tremor quia esse super animantra terra praecipitur profecto esse super homines prohibetur. Homo quippe brutis animalibus, non autem homInIbus ca-- terII natura praelatus ot ; ct idcirco contra naturam superbire est,ab squali et esse timeri 9 tamen nci esse est,ut Reictores a jubditis timeantur, quando ab eis Deum minime timeri deprehendunt; t htimana saltem formidine peccare smeIuant,quι diuina iudicia non formidant , nequaquam enim ex hoc quaesito
timore prspostisuperbiunt,qui nosiam gloriam,sed subditorum iusitiam qπ- runt,in eo enim quod metum sibi a peruerse viventibus exigunt , quas non hominibus sed animatibus dominantur, quia exqua parte bestiales nisubditi, ex ea, debent formidini bIaceresiaru
75쪽
6 Haec utinam recordentur ReQges , & dies noctes . cogitent , non tam considerantes,in quo dignitatis
gradu sint locati, quam qua condicionein quorsum nati,ut intelligant, subditos suos quamuis ordine inferiores , natura tamen sibi esse aequales,cum homines sint viriq. & ijsdem infirmitatibus obnoxij; De qua re, ipse naturat auctor futuros populi sui Reges satis aperte monuit, quando cum de Regis officio sermo- onem habuit; Non eleuetur, inquit,eor ' eius uper fratres suos, ac sid iceret, non ita se regem esse sciat, ut homine se esse nesciat, nec gerat se pro seruorum domino,sed pro fratrum suoriim gubernatore, ut quos homines com munis boni ratio sibi subiecit,eos i
se homo tanquam fratres amet,& omnibus charitatis ossicijs prosequatur; Quamuis enim, ut D. nrenius
monaesis suis dixisse perhibetur princilis cetteris hominibus dignitate
76쪽
antecellant , eandem tamen cum ea interis habent nascendi, & moriendi condicionem; Quare etiam ipse,per- benignis ab Imperatore Constantino eius'. silijs, litteris salutatus, rescrip- hibis. sit, id illi, praecipue camendum, ne ma-Bμ ε -- gnam exissimarent esse regiam potesta-3 δ' tem, O ne carnis imperio tumentes, se homines esse, atque a chriso , uno Osempiterno saeculorum omninm rege,Iudicandos obliuiscerentur.
7 Haec ille; & praeclare quidem; si enim principes haec ob oculos semper habuerint, haud erunt,uel ad fortunae lubidria aequanimiter ferenda imparati,vel erga homines in humani,vel regia potestate,rebulae secundis nimis elati, sed sibi facile persuadebunt, id quod res est, se homines, hominu causa natos esse, nec aequum este, ut ab ijs quorum ipsi naturam participant, propter crudelitatem timeantur,sed propter iustitiam amentur, colantur,& observenturiabij s,im
77쪽
quam,quibus praesunt ut prosint,non ut eos seruitute premant, quos irigunt, ut ad virtutis & rationis nommam illos dirigant, ut cadentes erugan Ut peccantes corrigant,& emendent,non Vt eos crucient,lanient,dilacerent; a quibus deniq. timorem &obedientiam idcirco exigere debent ut ad Dei timorem & obsequium eos vel volentes ducant,vel nolentes cingant,& compellant, ad quod, omnis ille,qui Regibus debetur,timo praeocipue referendus est.
8 In quo etiam ilIud est animaduertendum, honores regios caeteraq.
regum priuilegia, non tam dignitati regiae, quam regnandi laboribus, vi gilijs,& molestijs deberi. Sapientis.
e enim a natura comparatum est,& ubiuis gentium usu receptum, Ut in ciuilibus magistratibus,oneri honos , & virtuti laus respondeat, & , quanto quis probiorsit,maioreq. studio & labore in commune bonum in C a cum
78쪽
cumbat,tanto maiore honore & g I ria decoretur; aliter enim nemo rεp. propter curas inde emergentes capessseret. huc alludit Socrat.s Xenophon apud Ciceronem cum dicit eoiadem labores non aeque grandes esse Imperatori, ac militi, quod, ipse honos laborem Imperatoris leuiorem facit. Sed luculentius Cicero de senatoribus loquescliam multasunt commoda inquit, quibus caremus, quam multa molesu, ac di ilia quae subimus p as. haec omnia tantum honoris O amplitudinis commodis compensan
y Itaque hoc intelligant Reges, honores sibi delatos non tam regiae potestatis ornamenta esse, quam virtutis & laboris praemia, quibus gubernandi curae, Vigiliae, & angores compensantur, & leniuntur. hoc te. statur ipse apostolus qui rationε redditurus,cur tributa principibus a subditis soluenda sunt, minifri, inquir Dei
79쪽
Deisunt in hoc ipsum seruientes id est
ut hunc locum exponit D. Noma ατι- quia tum Deo tu populo seruiui, du . iustitiam administrant & communi δ' 'subditorum bono , paciq. consulunt; qua propter tributa inquit eis debentur,qua laborissipendium; nec aliter interpretatur D. Chr Utimus apostoli verba,quibus ostendi ait laborem ct miseriam principum, cum haec ι i lis vita, hoc fudium, ut populud pace
fruatur,atque idcirco aequum esse,ut curae ct follicitudinis merces illis a populo per luatur. IO Hoc autem cum pIurimi, vel non animaduertant, vel negligant,
honores regios,& cetera regum commoda avide consectantur, eaq. consecuti, regnandi solicitudinem, Iabo-xemq. defugiunt,torpentes otiO,libidine languentes, & liquescentes voluptate; quo pacto plurimi Reges ab honore & statu regio turpissime deciderunt, sicut in regno Assyriorum.
80쪽
a Sardanaplus, in Imperio Romanob eis. b Uuencesaus, in Aegypto e Pul
Heraehron meus, a'Romanis postea regno restia .
. , tutus, & in Gallia d Childerisus, 3 . cupatus Dineant, id est nihil agens ,:- ι .. totius Populi consensu, propter αδεν. ignauiam regno priuatus est, nec iniuria, Rex enim nihil agens , male agit, & quo ociosior , eo est Reip. perniciosion. II Quare,vere regium suit illud PMtar.is Alexandri magni dictum, quid reserasi multa habeam, O agam nihil; Nec Rerum. minus egregie Dionis HSemor SiciliqME . Q Tyrannus, percunctanti cuidam ess ne ociosis, responditis , ut unquam misi. hoc mihi contingat. Itaq. Plato,regem recte consert Gubernatori nauis, qui
nec mentem nec manum unquam a gubernaculo amouere debet, cuius
vel leuissima negligentia, & incuria, semper periculosa est, & quandoq. tam sibi quam suis exitiosa. Ia Haec veritas animis omnium