장음표시 사용
331쪽
Quaestio trigesima quarta. II8
tum hoc. Vnde quia in generali concessione aut seselitate contraIus comune non presumitur quis concedere velle id quod noesset specialiter concessurus,ut est comunis regula utriusq; Iuris, specialiter autein non esset quis concessui' id unde esset incenti uti peccandi, quale videtur esse si concederetur facultas etiam ad ea quaecu confidentia ei' comitteretur quia & semper est inter-ptatio facteda ut vitetur delictu, ut habetur in.l. i. C. De his qui. S. Si fundum. Ergo hinc videtur m concedens no intendit i ad ea sua facultas extendatur:&per conseques et ad ea non valet: nisi expresie concedatur. Erideb ut securi sis videtur φ hoc sit tenedii, iid de absolutὸ sic quaeretiae & no qu etiae dogmatizada est ad terrore & praeseruatione peccati cietia si prςdicta tertia propositio in rigore ut posta est,esset vera. Multa enim vera oportet
si pe taceri de occultari propter scandalu etia pusillorii euitanda: neq; talis veritas est reuelacia nisi in particulari dc in casu de secretὸ ut nisi ubi ex tali occultatione dispendium aliquod probabialiter immineret . Quantd magis qudd ut dictum est) praedicta tertia propositio non est satis certa etiam in rigore. d dubia,liacet probababilius videatur id quod ipsa dicit in rigore tenendum. In dubi s autem tenendum est securias qudd scilicet talis ficultas non se extendit ad ea,quae cum eius confidentia committuntur,nisi constet de opposita voluntate concedentis: aut
in casu particulari quo dispendium immineret ,si circa talia non valeret talis facultas absoluendi, ut saepenumerd contingere potest desperatio aut huiusmodi, nisi taliter iam commista absoluantur de dispensentur aliquando virtute talis facultatis, dum. modd illi notificetur quM talis facultas iam non ei valebit ad alia cum eius confidentia de caetero committenda propter rationes supra dictas, de his etiam vide Sylvest. titulo . Priuilegium, quaestione tertia. Sed nota qudd tunc tantam dicitur quis pec. care cum confidentia talis facultatis, quando ex talis fictiliatis confidentia mouetur ad committendum id ad quod non moueretur sine ea. Non dico quod qtumdo non committeret illuas talem facultatem non haberet sed dico i quando non moueretur ad id nisi ex tali confidentia, tune dicitur ex tali confidelia peccare:est namq; differetia inter haec. Stat enim l si epo no haberem talem facultatem & tam facile remedium, certe catlerci risblicitius ne inciderem in talia reseruata: at verd cum video mihi
332쪽
sicile remedium pertatem ficultatem in esse,sicut &ad alia ἀοῶ
reseritata,certὸ no magis curo illa cauere ac si reseruata no essene vel sicut alia non reseruata pro quibus facile remedium habetur. Et tamen in hoc casu est verum talia ego non committerem si
talem facultatem non haberem . Et tamen hoc don est positiuὸ cum confidentia bullae,aut quod idem est causaliter ex confidet tia bullae peccare dum talis ci fidentia non est causa positive mouens ad peccandum: sed est causa priuatiua seu concomitans ad peccatum,dum per talem confidentiam ego negligentior indiestio ad cauendum diligentii istalia rese alari s talem facultatem non haberem:& per consequens hoc non est praebere aut sumere causaliter incentivum peccandi, sed est per talem confidentia auferri specialem selicitudinem cauendi talia res lata. Quod si ego non solum ex tali confidentia facultatis essem negligens ad
cauendum reseruata sicut non reseruata sed insuper mouerer specialiter ad exequendum praua desideria seu passiones quibus etiasias ad talia reseruata instigor & moveor: tunc verὰ proprie talis confidentia secultatis est causa positiva aut positive mouens ad peccatum M praestans incentivum ad id: & talis dicitur proprie cum confidentia seu potius ex confidentia talis facultatis peccare: sicut quando aliqui dicerent & deliberarent secum dicentes. Accipiamus hanc bullam & occidamus illum, quia absol emur per illam:vel bullam habemus qua possumus absolui,occidamus illa &e.& iste talis non potest absolui virtute talis ficultatis quando in facultate excipitur explicite aut implicitὸ is qui cum confidentia facultatis peccat, ut supra dictum est . ille autem alius supra dictus qui solum fit nepti gens per talem facultatem ad cauendum reseruata ac si non essent reseruata, videtur benὸ potest absolui virtute talis facultatis etiam expressὸ excipientis eum qui cum eius confidentia peccaret. Et ratio huius est, quia virtuta
talis exceptionis solum excipitur is qui proprie & positive ex tali
confidentia mouetur ad peccandum,& habet incentivum peccati, de hoc soldm intendit concedens praecauere quando talem exceptionem expresse aut implicite facit. Quia & in concessio ne suae facultatis certe intendunt liberare eos,quibus eam con dunt a maiore solicitudine circa reseruatorum commissionem& remedium adhibenda,quam si non essent eis reseruata. Alioqui Periculosum&seresemper scrupulosum esset habere tales fi
333쪽
Quaestio trigesima quinta. Is γ
cultates nisi sic intelligantur propriὸ, ut dictum est: cum cuilibet
peccanti in releritatis serὸ semper occurrat cognitio aliqua de tali facultate & remedio & intentio aliqua se remediandi post e5- missum tale peccatum reseruatum, sicut non reseruatum: quia &si putaret non patere sibi remedium nisi difficile, sicut existenti in articulo mortis, certe solicitivis caueret omnis homo peccans tam in reseruatis a in non reseruatis. Et nota talis exceptio eius qui cum confidentia talis fictiliatis peccaret semper intelligitur de peccatis in suturum post habitam talem facultatem ,n5 autem de commissis in praeteritum cum confidelia habendi seu impetrandi talem facultatem seu bullam. Quia per talem concessionem vel exceptionem solum intendit concelens praecauere incentivum delinquendi,quod respectu futuri tantam est & dicitur ,sicut de intenditur.
sit forma verborum in concessione Indulgentiae'
forma specialiter assignata: sed quςcunque ma significans Indulgentia concedi cudebita & cosona intentione sufficit. Probatur. Quia actus iurisdictionis solitis qualis est iste ut supra. q. r. habetur non habet certam sermana, cum totum hoc depedeat ex voluntate concedetis. Probatur autem cap sit actus solius iurisdictionis. Quia ex quo non est actus ordinis neq; propriE sacra' mentalis remittens culpam sed poenam tantum, ut supra .q.6. de potest fieri etiam extra sacramentiim,ut supra. q. s. ergo non re
quirit formam sacramentalem sed sufficit ea quae explicet Indul entia talem seu remissionem poenam concedi sicut in ali)s actius purὰ iurisdictionis fit de Miscit,ergo. Et in hoc concordat comuniter doct. ut etia expresse ait Gerson in tract. Abso. sacram
334쪽
1 F. A. Cordub. De Indulgentiis.
Ex quopatet prinid i quando Papa concedit per se ipsimi Indulgentia ex nunc pro tunc alicui facienti tale quid, 'uta visitanti Ecclesia& huiusmodi,tunc ipso ficto lueratur illa absq; hoel aliquis consetar ei illam concedat. Quado vero Papa non sic concedit, sed concedit aut coimittit alicui putri colitari aut praedicatori φ eam cocedat facienti tale quid, tunc non lacratur quis illam,nisi ille cui Papa sic comisit concedat,ut supra. q. 2o.dc latilis.q.a . propositione. s. habetur :quia nisi talis forma ibi taxata aut modus ibi taxatus seruetur, non valeret Indulgentia. Rard aut vel nun si Papa imeonit aliqua formam seruandam in concessione Indulgentiae, licet imponat modum ad ea lucrandsi. Vnde
illa forma quq solet poni in bulletis, dicendo Misereatur tui &c. ubi ponitur valde longa explicatio ibilutionis & concessionis Indulgentiae secundu Florent. ubi supra non ponitur a Papa nee est in originali bulla, sed ponitur a Comissariis, ut sie in summa sciatur de explicetur casus de sententiae a quies quis potest abselui virtute bullae,ideo no est neces Iarid seruanda ex vi indulti, ut dictu est. Et si quaeras quς serma comuniter est obseruada V ca hoc,re 5 deo secundu Floret. ubi supr1. & Sylvetiit. Indul. q.Io .par. I.lli quia comuniter in bullis dicitur φ cofessor plen .remissione tali personae largiatur,ided tunc videtur c5 ueniens forma,* praemissa absolutione ab exc5munione & peccatis scdm facultatem indulti dicedo Misereatur tui &c. Indulgentia & ab solutione &c. Ego auctoritate & sanctae Ecclesii ae mihi comissa, seu auctoritate qua nunc sungor,te absoluo ab omni vinculo ex comunicationis,& restituo te sacramentis Ecclesiς,& ab omnibus tuis peccatis & concedo tibi Indulgentia plen. seu remissionem plen. omniti peccatorsi tuora, in nomine patris de fili; &c. Qqod aut additur, de quit,' corde contritus de ore cofessiis &c. no debet dici,nisi id in tali indulto exprimatur,quia nocet. Similiter nec illud ,praeter ea quς csi confidentia hui' indulti comisi C. tine. no debet dici, nisi id in tali indulto exprimatur,quia nocet,
ut bene hoc ait Sylvester ubi supra q, sic est intelligendus & limitandus Florent. Et alia verba etia superfluisit & saepe nocent,ides non sunt dicenda secundu Gerson ubi supra. Item virum ei qui ex quacunq; causa non est consessus peccati, debeat dici absoluo
te a peccatis vide insta. q. 36. in . i. piis. Ided tutici est sed in Ger
335쪽
son Vbi supra * quis petat concedi sibi Indulgentia talem secundu Papae concestione & intentione,quddq; conserens supra dicto modo concedens sic dirigat suam intentione ad gratia a Papa concessam,sive explicetur siue non illa intentio de cocessio Papae. Et ista forma est sufficiens tam pro sanis si pro existentib' in articulo mortis Imd & dicit Florent.ubi supra,s etiam si no seritetur praedicta forma, si tenor indulti eam non requirit, tussicit quaecunq; alia aequivalens puta dicendo,do tibi illam indulgetiaquς continetur in tuo indulto, seu qua Papa concessit tibi possedari,etiam si non dicatur in nomine patris &e. Similiter si dicat Dominus te absoluat a tua culpa & poena, seu concedat tibi Indulgentiam,quam tibi Papa concessit,aut secundum gratiam tibi a Papa concessam,sussicit: quamuis hoc videatur dubium,pro quanto is cui Papa commisit ut Indulgetiam concederet, no videtur conceden quid secundum sermam indulti, sed soldm de- praecatiue committere Deo , ut ipse concedat, valear quod valere potest.
Quomodo agendum est cum existente in articulo mortis quo ad concedendum Indulgentias quo Mi omnia aha ad eius animasalutem pertinentia. Espsi deo per tria pucta, 'UO- punct. crum primum est. Quando conceditur Indulgentia pro articulo mortis utrum intelligatur de vero articulo mortis an depraesumpto,an de utroque. Adqihid di-ςOtria. Prim ὀ q, quando Papa expressὸ P dicit pro vero articulo moriis, tuc patet lde vero tui articulo mortis intelligitur. Quado aut absolute dicit P articulo m8m ,thhelligitur ade articulo vero si de pbabi' liter
336쪽
F. A. Cordub. De Indulgentijs.
liter praesumpto qilomodocunq;. Et ratio horum est,quia sic rationabiliter praesumiuir de voluntate Papae dum aliud non constat,licut extrema unctio pro articulo mortis vero depraesumpto ex infirinitate intelligitur ,& non solam pro vero articulo mortis . Et in hoc consentiunt expressὰ Gerson & Florent . ubi supra in .q praecedente habetur allegati, & Supplementu Gabrielis in Α.dast. I q. . artH.dub.i. Et nota s, aliud est articulus mortis, Aliud aliud periculum mortis . Nam articulus mortis dicitur quando mortis ar quis puncto morus,ita P iam de eius vita probabiliterriculus , despcratur undecunq; id proueniat.Periculum autem mortis dialivdmor tali actu-est quidem timendu de mortispericu te, modd de vita desperetur modi; non :undecunq; tale pericululum . proueniat piita ab infirmitate vesquia est in bello,peste,seu nauigatione periculosa aut in partu difficili &c. Bulla autem conce 'dit aliquando pro articillo aliquando pro pericula mortis,ut di ctum est, quod est attendendum. Sqpὸ autem alterum pro alte Di an si Patur,ideo consuetudini stetur. Secundo dico u, quando Indulgentia conceditur pro vero articulo mortis,tunc no lucratur illam quis in articulo mortis tantu probabiliter praesempto:etiam si ei concedatur a sacerdote. Ratio. quia selum pro vero articulo mortis concessa est: & tunc non plus valent mille bullae concedentes Indulgentiam plenariam pro vero articulo mortis. quam una eiusdem tenoris, ut patet. Si autem concedatur 2-
mel latam pro articulo mortis simpliciter,quod idem est,mproarticulo mortis probabiliter praesumpto, ut dictum est, tunc se niel tantum potest in tali articulo mortis probabiliter praesumpto lucrari talem Indulg. & postsi semel sic eam fuerit lucrat' siue in primo siue in secudo aut alio articulo mortis praesumpto, iam non poterit eam lucrari amplius,nec illa bulla gaudere aut uti ad . idem,quia sortita est totum suum effectu: sed si habet aliam bullam aut facultatem similem ad idem,potest illa uti in alio articci-lO mortis praesumpto aut vero semel tantum . Et similiter de alus eiusdem tenoris dicatur. Quia quo ad hoc toties in tot articulis mortis praesumptis potest uti quot bullas aut facultates habet ad hoc. Et tuc nihil valet aut prodest dicere q, reseruetur pro alio a ticulo mortis vero vel praesumpto ex quo Papa id non concedit:
si id cocedit etiam si id ei non dicatur,nihil obest,ut infra in 3. dicto habetur uitias. Ratio hui' est. quia sic videtur intelio Papae
337쪽
Quaestio trigesima sexta. r pr
oncedentis semel tantum pro articulo mortis: alioqui ly semes nil efficeret:& concordant communiter doctores. Tertis di- ,s quando Indulgentia cocediturpro articulo mortis simpliciter non dicendo semel,tunc suppolito st intelligitur de articu lo mortis vero vel eua prςsupto,ut in primo dicto habetur :vtia valeat semel latibn,ut infecitdo dicto habetur,an toties quoties. In hoe est triplex opinio. Prima opinio est Florent.& Sylvest. titia. Indul.q.io.& Supplem. Gabrielis ubi s ra, & communiter doct. ς, solii valet semel ac si Papa expressisset semet,ut supra secundo dicto Eabetur. Ratio,quia ex quo quis semel usus est priuilegio in determinate concesso iam expirat per primam vicem, nisi in ipse priuilegio aut bulla exprimatur cy possit eo uti toties, ut sepe dicitur in bulli propter hane causam. Secunda opinio
aliorum est, s si confessor aut alius secundum forma indulti concedens talem Indulgentiam quando eam concedebat addidit,'s de hae infirmitate vel hac vice non obieris reseruetur tibi talis Indulgetia pro vero articulo mortis ut comuniter ponitur in formular sabsolutionum in bulletis tiinc non lucratur eam tunc, sed resertiatur pro alio articulo moriis vero vel praesumpto,ut ibi
dictum est. Qudd si id no addatur iam si prima vice lucratus est
talem Indulgentiam,non potest iterum eam lucrari quia non valet nisi semet,ut dicebant doct. primae opinionis. Sed certὰ non videtur quare talis reseruatio pro alio articulo mortis fiat si id Papa non concedit,maximὸ si homo habens bullam intendit st habeat effectum tune in illa prima vice, ut fit quando non requiri tur Φ concedatur in tali articulo ipsa Indulgentia per alique confessorem aut per alium, sed Papa ipse ex nunc pro tunc in tali articulo mortis concedit ei talem Indulgentiam pro tali opere pio facto. Ided communiter non tenetur ii copinio. Tertia opinio est q, toties quoties homo venerit ad articulum mortis potest lucrari talem Indulgentiam: quia non expirat per quascunq;
vices homo utatur ea. Ratio,quia sicut aliae concessiones concessae pro articulo mortis aut pro tempore infirmitatis, puta ad ab-sbluendum de peccatis &censuris in articulo mortis ad celebradum domi suae & communicandum'& audiendum diuina tempore infirmitatis de in articulo mortis, intelliguntur toties quo ries in talibus articulis oecurrentibus, ut patet ex practicara consuetudine,ergo si liter eadem ratione est intelligendum de In-
338쪽
F. A. Cordub. De Indulgentiis.
dulgentia indeterminatὸ concessa. Sicut etiam dicitur P extrama unctio solum est pro articulo mortis, intelligitur de quolibet . articulo mortis probabiliter occurrente v habet friactum suum, sic etiam de Indulgetia praedicta. Quia & indefinita Iuris aequi ualet uniuersali,nila de mente Papae aliter constet aliquando. Et hanc opinionem pie tenere videtur Gersen in tractatu de absolu .rione sacramentali Alpha. 33.Κ.ubi poste de articulo mortis vero locutus fuerat,slatim de Indulgentia pro articulo mortis absolutὸ concessa dicit m pro quolibet articulo mortis homo petat sibi concedi indulgentiam, & ei concedatur, ut supra. q. 3s dicta
est. Et ad rationes prim opinionis,* si aliquado in bullis ex-
pri mitur toties quoties, & q, reseruetur pro alio articulo moriis vero Sce. dico id poni ad maiorem declarationem seu etiam ad restrictionem hanc, s scilicet solam valeat Indulgentia illa pro vero mortis articulo ut dicebat secunda opinio. Quando vero nil tale dicitur in bulla, certe non videtur quare debeat restringi cum fauores sint ampliandi quantum patitur proprietas verbo mini:& beneficium Principis sit latὰ interpretandum, maximὰ fauorabile& in nullius praeiudicium,ut supra.q.7. propositione . habetur latὸ . Priuilegium autem quod est proprie priuilegium scilicet militans contra ius ut priuata lex, bene expirat per primam vicem qua quis eo utitur, ut dicunt Iuristae communiter, ut est licentia concessa ad absoluendum de reseritatis,iiiii aliud constet de mente concedentis, ut supra quaestione trigesi- ma quarta late habetur. Secundum punctum. Quae forma absolutionis sit seruanda& diligentia ut in articulo mortis quis lucretur Indulgentiam conceliamῖ Ad quod respondeo per tria dicta,quorum primum , est Indulgentia plenaria pro articulo mortis concedenda per confestarem vel per alium secundum tenorem indulti non concedatur infirmo ante babiliter appareat * vult expirare,qua dolam non videtur ei facultas peccandi saltem mortaliter aut notabiliter,ut sie statim moriendo et olet ad coetu cum illa Indulgetia plenaria sine ullo desectu acquisita, secus si haberet alique defectum,ut supra q. I . in resp.ad primum argumentum habetur. secundum censura in Parisien. contra Erasinum. Ideo si ante tale punctu ei concedatur talis indulgetia,potest interim peccare, de
qud ad talia peccata postea commissa non valebit ei Indulgentia
339쪽
iim concessi: sed opus erit pro eis alia satisfactione: quam tamen
in tali articulo ipsevix habere aut praestare potest nisi in purgat rio. Et creditur 'hac de causa in ordinario Romano sta utuest V quado religioso infirmo datur sacrametu extremae unctionis tunc sacerdotes omnes ipsum absoluant: tuae quidetii absolutio non est proprie sacrametatis neq; a peccatis,ex quo talis noni si in sacramento fieri potest:&de his quae aliquo modo in foro
sacramentali cognouit sacerdos ut iudex secundu communiter
d. ictores. Absoli illo ergo illa quς fit comuniter a sacerdotibus sinuit,est soldin quaeda deprecatio Ecclesae ad impetrandii remissionem culparii seu poenaru aut alia bona & remotione impeditnentorii ad bene moriedu: sicut fit confessio gnatis in Missa Malius horis officii diuinuvel est quςdam absolutio iurisdictialis ab
excomunionil, seu alqsceiuris seu poenis Ecclesiasticis si eis Mete tenetur obnoxius aliquo modo. Et huic cosonato in aliquibusrcligionibus post morie talis infirmi, fit talis absolutio, & anted fiat inquiritur a circunstatib'ducorp' debet sepiliri vultis *absoluatur ut fit apud Carthusen. Et aliqua lo apud seculares idefit cum corp' non sepeliretur nisi Episcop' aut alius praelatus madaret & creditores consentirent. Aut talis absolutio non est nisi quςda cocessio Indulgentiae plen. tunc qii ia praesumitur esse in
ultimis,praesupponit enim ordinariu Romanu uri, tunc no
dum cocesta est saltem publicὰ ut constet:&u, ad hoc habetur in ordine cocessio aliqua salte implicite ficta de tali Indulgetia, ex quo tale ordinariu qud ad hoc per Papa dc Ecclesiam conditii
aut confirmatum ut Gerson res: t in tract de absolutione dehincti Carthusien. Alphab. 33 litera. M. Vnde id quod habetur indicto ordinario R o. in scilicet talis absoluatur ab omnib' simul, constat non esse necellarium:quia sufficit unus & uni tantum c5 mittit Papa ,ut concedat Indulgentiam & absoluat a cen uri de unus tantum id essiciti sed ided fit simul ab omnib'. quia illae ora tiones deprecatoriae. s. Misereatur tui dec Indulgetia &c.ed erutesticaciores & validiores qi id a pluribus dicenrur Plus enim valet oratio multorum si paucorum caeteris paribus, dc ut ipse in firmus ampli iis confortetur & consoleuir & eleuetur ad Deum, Videns quod omnes orant pro eo loco etiam Ecclesiae : de vi ab eo tollatur scrupulus si quis fimEerar, ne iam dubitet de intentione aut de effectu conce. sionis, si fieret per unum tantum.
340쪽
F. A. Cordub.De Indulgen tiis.
Forma autem absolutionis & concessionis Indulgentiae est itala quae supra.q. 36habetur: itast concedens & absoluens in tendat absoluere dc concedere quantum &quomodo potest quacuiaq; auctoritate ordinaria aut delegata icet eam non exprimat di- cedo auctoritate priuilegiorum nostri ordinis,aut auctoritate Papae mihi comissa &c. Quia non est necesse,& αὶ aliquado inutile & noxium esset id exprimere. Suficit ergo intentio praedicta clim serma absolutionis supra posita. Et si quaeratur utram taliter concedens de absoluens debeat dicere Absoluo te a peccatis, quando ille infirmus aut mortuus non est confessus tunc illi aliqua peccata ullo modo in speciali aut generali per signa &c. propter impotentiam loquelae aut propter priuationem usur tionis,aut quia non adfuit confeGr antequὶm moreretur, respodeo. Primd certissimum in q, mortis a peccatis qud ad culpam absolui non debet nec potest quia non est de foro Ecclesiae, neq;
particeps sacramentorum,neq; potest iam statum salutis aut da nationis commutare,ex quo viator non est. A psccatis auto qud ad poenam temporalem quam in purgatorio patitur, liberari seu
absoliti potest, non quidem per viam iudiciariet potestitis,sed per viam suibagit,ut supra. q. . late dictum est :& de hoe quoemodo scilicet talis absolutio fieri postit in fine huius responsionis dicetur. Secundo . At verd utram absolutio sacramentalis cadere possit super peccata viventium oblita & ignorata generaliter ta- tum confessa, aut etiam super omnino inculpabiliter omissa lenec generaliter confessa: in hoc est duplex opinio. Ptima est A bulen. super Matth.u,.q.79& clarissimi doctoris Medina de eon-fesiione.q.s3.ubi de confessione oblitorum agis multorum a. Iioru doctorii,s no nisi superspecialiter c5feila: quddq; eosinio generalis non potest esse materia hui' sacramenti nisi solam specialis. Ided neq; sacerdos potest nec debet absoluere nisi de specialiter consessis: addit Abulen . ubi supra qudd si absoluere attentat,grauiter peccat. Ratio huius opinionis est triplex. Prima, ruta sacerdos utpote iudex sacramentalis non potest sententiam me absolutionis sacramentalis sine cognitione causae peccatorum in particulari sibi confessorum. patet. Quia ided et
Ioanne. 2o.Quortim remiseritis peccata remittuntur &c deduacitur obligatio confessionis in particulari secundum communiter doctores:quia requiritur pro causae cognitio. Inde de s