장음표시 사용
81쪽
Cap. VI. De Libertate pMAsopiandi. 63
ν a. supponimus statum non nimium dcgenerasse a forma genuina & ραν tum demonstratio fluit ut ante S. I 6 . Quod s vero contingat for- ω contra. mam ejus essἡ pravam , tum methodus philolophica philosophatus non Πε tamen turbas creat, propterea quod formam genuinam tantum in genere docet, nulla applicatione in singulari facta. Cum veritatibus enim universalibus res est philosopho, minime autem cum singularibus. Et quoniam in genuina philosophia civili ultima lex stabilitur salus &tranquillitas publica: ideo methodo philosophica philosophatus non asmittere potest , quae eidem repugnant ob veritatum nexum, cui st
det S. 133 . Quamobrem si agnoscit, quod dogma sine metu turba. rum evulgari non possit , illud silentio premit , ut statui civili pariter
atque ecclesiastico lua constet tranquillitas .
Accedit, quod philosophica demonstratio aciem quidem mentis perstringat . ut in sissensum pertrahamur, haud quaquam vero animum commoveat , ut ad turbas inelin mur, praesertim ubi nulla fit ad statum praesentem applicatio. Sed de hac re in Poli. tica ex instituto agemus.
Si quis meis o reuosopbica philosephiam tradere debet, is Bibertine μι- μι his Asopbandi fruatuν opus es. Philosophiam enim methodo philosophica traditurus in eligendis sententiis solius veritatis rationem habere debet S. 134 , suo, non alieno stans judicio cap. rs69, nec admittere potest ab aliis tradita , nisi quatenus ea ex principiis suis demonstrantur& intelliguntur c S. Is 7 . Ei igitur permissum esse debet sententiam suam publice proponendi, aut ut philosophiam tradat prorsus non ferendum: quod hypothesi repugnat & alio quoque nomine absurdum. Permissio ista libertas philosophandi appellatur F. III P. Patet igiatur, libertatem philosophandi ei esse concedendam, qui methodo ph losophica philosophiam tradere debet.
Abi dum esse dixi , si propterea non serendum, ut quis philosophiam tradat , quod eam methodo philolophica tradit. Inde enim sequitur, philosophiam methodo philos ricae contraria traciendam esse. Non igitur permittendum ut philosophiam tradat, ni is qui talia docet, quae nec sufficienter intelligi, nec evidenter vera agnosci l . 33ε , nec ad calus vitae humanae commode applicari possunt i . t 38 , ne certa di distincta cognitio obtineatur is r 37λ . Id esse absurdum, suile patet, cum philosophia in usum vitae addit catur. Si quis id negaverit, is per me doceat , quae in spem futurae Nivionis memoriae mandantur. In Gallia Acadamia regiae scientiarum Parisinae libertas Philosophandi concella, propterea quod methodo accurata in veritatem inquirere apta&in veritate latente investiganda omnis eorum labor versatur . Prolataribus philosophiae contra ici Universitate Parisina in unctum, ne aliam a peripatetica philosophiam tueantur et G. Cant , reserente dia Hamει , Socio Sorbonico de in Academia Parisiens Philois rae Profestore, in praefatione ad philosophiam univei alem, propterea quod phi-Iosopbiam in mum Theologiae scholasticae docent.
Si sentas philosophandi integra conceditis sis , qvi methodo nilosophica rei sophantuν , ntillam hine metuendum es religioni, virtuti ac Reip. W- μ' riculum. Qui enim methodo philosophica Philosophatur, nou conir di- δε- ρ
82쪽
64 Cap. VI. De Libertate pbilosophandi.
cit veritati revelatae cf. I 63 , nec virtuti, nec statui publico eontraria docet s. I 64. r6s . Imo si inter thesin philosophicam & scrip
turae quandam interpretationem vel thesin theologicam appareat dissensus, inde ansam arripit illius veritatem accuratius investigandi & evidentius firmandi, ut, si erronea fuerit interpretatio vel thesis ali qua theologica, tandem id sponte agnoscatur, quemadmodum ex dia
ctis ad S. I 63. liquet. Imo si statui vel civili, vel ecclesiastico doctri
nae alicujus professio seret nocua, veritatem tempestive reticere novit
methodo philosophica philosophatus : quemadmodum ex dictis ad L
I6s. colligitur & suo loco ac tempore ex instituto demonstrabitur. ει nimvero si libertas philosophandi limitanda cst in Rep. non alii consti tui possunt limites , quam ut ne tradantur religioni, virtuti ac statui publico adversa : id quod in Politica ex instituto demonstrabitur, cum ex principiis politicis tota fluat demonstratio. Quamobrem cum m
thodo philosophica philosophatus ipsemet sibi constituat limites, quos transgrediuntur alii ; libertas philosophandi eidem concessa nihil creat religioni, virtuti ac statui publico periculi.
Quodsi oh icias, experientia constare contrarium t MMUL de sp fae philosophatum tu iste methodo mathematica , quae cum philosophica eadem g. Issa, hoc tamen nora obstante doeuisse, quae religioni & virtuti contrariantur e tum quidein respondeo, utique fieri posse, ut quis in applicanda methodo philosophica aberret, seque in errores nocuos illeidat; sed tum aberratio ab aliis evidenter demonstrari poterit, ut error emenis detur, nee in philodophiam recipiatur sI. iis) . Quod in specie Di am attinet, is Ethicam suam, quam vocat . methodo Geometris recepta digestis in definitiones, axio. mata, propositiones atque demonstrationes earundem e sed nondum hinc conlequitur, quod methodo philolophica suerit philosophatus , ut in definitionibus terminos omnes uiscienter explicaverit di in demonstrationibus non usus fuerit principiis nisi sume ita ter prohatis formamque demonstrationum genuinam tenuerit, quemadmodum methodus fert philosoplaca s I. II 6. II 8. Ix4ὶ . Quocisi aberrationes a vera methodo inquirere li-huerit, tum patebit , quibus debeantur errores nocui . Nostrum iam non est in hane arenam descendere t o ter tamen observamus , eum istiusmodi afferre definitiones sub stantiae S libertatis, quarum vi nonnis Deus substantia atque ens liberum diei potest.
Etenim substantiam definit per id , quod In se est O peν se conciριιών i - est , ia, eritia
nes istas attente considerans non videt priorem esse potius definitionem entis a se λ quod cum sit solus Deus, ea utique nonnisi ipsi eonvenire potest. Quis porro non videt, s Ii Deo convenire , quae in definitione entis liberi sumuntur λ Nam sola sua nece stato existere est denuo proprietas entis a se, quod solus Deus est , & prorsus independenter ab omni te alia stae determinare, denuo nonnifi Dei est. Sed qui methodo philosophi- ea philosophatur, a recepto vocum fgnificatu non recedit i I. I a), consequenter quae ita vulgo accipiuntur, ni de Deo & hominibus una praedicari possint, noci ita definire. da, ut de solo Deo praedicari queant. Taceo alia , quae poterant in definitionibus istis desiderari. Ponamus vero evitari non pose , ut methodo philosophica philosophantium unus alterve aliquando abutatur philosophandi libertate, non tamen ea ratio lussciens est, quae persuadeat, ut, sublata methodo philosophica, quae absque philosophandi ii hertate consuere nequit sI. 66 3, servitus introdueatur progressui scientiarum adeo inimica I. Is et . Nihil ex omni parte beatum i Admittendus est unus alterve abusus, ne missum sacere teneamur multo illustriorem usum . praesertim cum abusui adhue ad hiberi possint remedia civilia in Politica recensenda . Infrequentior vero erit abusus,
ubi ipsa philosophica philosophandi melliodus suerit intimius perspecta di philosophatu
83쪽
Cap. VI. De Lἰbertate philosopbandi . 6 3
ri per ereberrima exercitia ad habitum eadem utendi contenderint , proscriptis habi- tuum intellectus insulatum per saltum acquirendorum somniis.
Si qua propositio reilosopbica ibeologicae, vel interpretationi scripturae sa
crae receptae contradicere putatur , contradimo evidenter demonstranda . Duplex est casus contradictionis : aut enim contradictio est patens , veluti quando Ptolemaeus ait: Terra in centro mundi quiescit , Copem cusvero affirmat : Terra medio inter planeta; loco collocata circa Solem move- rur; vel latens, veluti cum in Geometria dicitur , circulus alierum intus
contingens idem cum eo babere potest centrum, id quod propositioni alteri contradicit, qua affirmatur: omnes radii unius circuli sunt inter se aequales . Nonnunquam etiam contradictio ideo latet, quod verba in alia sumantur significatione. Quoniam servitus philosophandi cum methodo philosophica consistere nequit S. Is 3 , sed libertas potius philosophandi cum cadem neccssario connectitur . I 66 , nec philosophica methodus rejici potest , nisi volueris , ut philosophus tradat, quae nee sufficienter intelligi, nec evidenter vera agnosci possunt S. 136 ,& ut nulla certa ac distincta cognitio obtineatur S. 137 , sed talis, quae ab usu vitae abhorret S. 138 : ideo contradictio philosophanti obtrudi non potest, sed evidenter demonstranda, ut philosophus, qui
suo , non aliorum stare debet judicio S. II 6 , eandem agnoscat. Quamobrem cum fieri possit, ut in re sit consensus , etsi in verbis appareat dissensus cf. Is 8 ; contradictio non venditari potest pro p tente , nisi ubi dissensum realem eviceris , ex definitionibus nimirum, quas methodo philosophica philosophatus in medium affert S. II 6 , Ostendens verba a philosopho& theologo in eadem sumi significatione. Quod si lateat contradictio, legitima consequentia ex thesi autoris, sumtis principiis ab eodem concessis tanquam praemissis, in serri debet theologica , cui contradicere dicitur. Patet adeo mcthodo philosophica salva contradictionem cum theologia aut Scriptura sacra philosopho non posse obtrudi , sed cam, sive patere, sive latcre dicatur , evidenter esse demonstrandam.
Plura patebunt suo tempore tum ex Logica , ubi methodum refutandi sumus exposituri, tum ex Politiea, ubi de libertate philosophandi in relatione ad Remp. sumus ae- ti . Sufficit hie abunde , quod cum methodo pili losophandi pugnet concessa alteri li- cntia contradietiones cum veritate revelata pro arbitrio imp ngendi . Et cum manis itum sit, nondum pugnare cum Scripti, a sacra aut veritate revelata, quod reeeptae alicui interpretationi scripturae, aut thes theologicae, praesertim inter ipsos Christianos adhuc controver .ae, contradicit I monsi ata eontradictione nondum liquet. thesin philoloephi esse lassain s I. 1 3). Etenim rotundi ias Iclluris contradicebat interpretationi qui rundam locorum Seripturae a Patribus Ecclesiae factae g. 163 3; non tamen ideo erat falia r alias enim non tanta evidentia demonstrari potuisset , ut ipsi Theologi vim dictisicripturae allatam agnoscerent, nee Tellurem circumnavigando I. 6. Geur. ipsi sensui vanileita fac a sui et . Attendit ad ea , quae dicta sunt , curia Romana , cum Gal/
84쪽
titia libertate philolaphandi m detrimentum religionis abuti diceretur . Inquisitores
enim Cardinales non obtrudebant ips eontradictionem , lad e tradictionem parentem anon strahant, quam ipse Gali as dissileri non poterat. Nimirum nemo i Enorat, usque ad ope misi tempora unanimiter & postea a plerisque, ipso Dehone de Brabe, loca seri plura de motu Solis ita fuisse accepta, ae si sensus litteratis motui Solis diurno sav ret. Recepta igitur Scripturae interpretatione statuebatur, Terram quie re in centro universi. GaIliatis cum coperaiso defendebat , Terram & motu vertiginis circa proprium axem, & motu translationis circa Solem moveri, e sequenter non Terram, sed Solem in centro universi quiescere. Patebat igitur contradietio inter assertum Gali ι & receptam scripturae sacrae interpretationem . Agnovit tamen curia Romana, nondum inde sequi, hypothesin terrae motae esse salsame etenim v. μινi e Soeietate Iesu, Poeniteniat larius Romae ad S. Petνωα, rescripto , quod legitur in Transactionibus Anglicanis A. 6ε s. mense Iunio, declaravit, si quando cosemieani motum Telluris firmiter demonstra verint, illam ei non adversaturam, cum propter scandalum tanquam veritatem eundem proponi non permittatur. Nimirum aut a recepta Scripturae interpretatione in gratiam hypothcicos terrae motae est recedendum, aut eadem est retinenda. In utroque casu nomevitabitur scandalum, iudicio patriario. Etenim s reeepta scripturae interpretatio retinetur de tamen defendi permittatur motus Telluris tanquam verus e fieri potest, ut hinc aliqui colligant, Scripturam sacram docere, quae veritati consentanea non sunt: quo p sito inultae variis modis consequuntur conelus inies religioni adversae, prout ille, qui earinsere, his vel aliis hypothesibus fuerit addictus. Quod si a recepta scripturae interpretat ione in gratiam hypotheseos, quae nondum demo itrata est, recedatur, periculum est non modo , ne forsan in posterum hypotites s reperiatur salsa , sed de parum conveniens est in casu inevidentiae Theologum cedere philosophor imo utroque in casu denuo conis sequentiae fluunt religioni parum respondentes, diversae pro diversitate hypothesum aliarum, quae tanquam praemissae ingrediuntur ratiocinia, quibus concluso insertur. Et ita non ablque ratione scandalosum visum suit Poenitentiario laudato recepta seripturae in terpretationi nunc iuna mittere . in gratiam hypotheleos philosophicae. Quamvis autem
curia Romana noluit, ne scandalum creetur, ut motus Telluris defendatur tanquam v rus , antequam demonstretur i, non tamen ideo prohibuit eodem uti tanquam hypothessin computandis motibus coelestibus S reddendis phaenoinenorum rationibus . Etenim ipse Ricciolus eodem motu tanquam hypothesi usus . Imo cum cassistis iunior, Astronomus
Acadamiae regiae Scientiarum Parisinae in Commentariis istius Academiae A. tri . adduxerit obtervationes de parallaxi fixarum ad hypothesin istam demonstrandam; ipso fac cipatet, licere in Ecclesa Romana inquirere in veritatem hypotheseos, quae receptae Scripturae interpretationi adversatur . Exemplum hoe illustrat, quae a nobis demonstrata sunt, neque enim ab ε abhorret. Etenim qui methodo philosophi ea philosophatur . in philolophiam non admittere debet tanquam verum, nisi quod ex principiis sufficienter prohatis per legitimam conlequentiam inserte valet I. i Ig), probabilia a certis accurate istinguere tenetur fg. idis ), nee hypothesbus alium concedere locum, nisi quatenus ad veritatem liquidam inveniendam viam sternunt is Ix o, absit autem ut hypothesbus litatur tanquam principiis in dein strandis dogmatis g. ia8 . Qui methodo philos phica philolophatur, non aliam poscit libertatem philosophandi. quam quae eum mei hodia philosophica consistit , consequenter eirca hypothetes ipsi suffuit , s eas ad ulteriorem disquisitionem publice pio ni conceditur adductis rationibus , quibus earum pro- habilitas adstruitur. ceterum quod eum praeeite casum spectat, ubi hypoelie sis philo: phica receptae alicuius loci scripturae sacrae interpretationi repugnat , nos ara alibi s g. 3 7. seq. ostenΗimus, quod minime opus sit, iit senius Scriptura sacrae ab eveniatu philosophico suspendatur. Sed cum usum Logicae in interpretanda Scriptura sacra m mastaturi ea de re ex linstituto dicturi sinus ; hie quidem loci 1pecialiora addi parum consultum ducimus.
Sine libertate Hisphandi n litis est scientis progresos. Quodsi enim
libertas philosophandi minime viget, nemini permissum est publice proponere suam de rubus philosophicis sentcntiam, quae a recepta ab
85쪽
Cap. m. De Libertate pbigo obandi. εγhorret S. Is I , adeoque cogitur unusquisque sententiam Vulgo re- milvi
ceptam tanquam veram de sendere, ut ut ipsi contrarium videatur, con- phandi
sequenter servitus philosophandi locum habet cf. Isa , qua stante pendet.
methodo philosophica philosophari nequit S. I 33 . Quodsi absque
methodo philosophica philosophia traditur , ea traduntur, quae nec lassicienter intelligi, nec evidenter vera agnosci possunt S. II 6 , nec certa ae distincta et 379 & casibus vitae satis respondens obtinetur c gnitio S a 38 . Quis igitur hinc sibi promittet alicujus momenti in philosophia progressus Idem adhuc alia ratione ostenditur. In philosophia non perinde ac in Mathesi fatentur autores, quae ignorant; scilde ignotis sibi judicium sumunt ac scire sibi vidcntur aliisque vidcri
Volunt, quae ab eorum cognitione maxime sunt remota. Quod si igitur
sublata libertate philosophandi, alterius standum est judicio S. rs I ,
fieri profecto potest, ut defendenda sint, quae a Vero abhorrent . Enimvero admisso uno errore , sequuntur plures , si eo tanquam principio utamur ad inferendas conclusiones. Quamobrem si quis er-xorem agnoscit , is gradum sistere debet , cum nec errorem emendare licet, nec veritate contraria eidem substituta ulterius progredi
Quantum obsuerit progressui seientiaretini servitus philosophandi , omnium feeulorum
testat ut historia. Eequis ignorat, quam parum incrementi ceperit philosophia, cum a philosophia Arimieti. Si Iasi a ne latum quiAem unguem recedere liceret. Quae disciplinae philosophicae habuere incrementa, ea debentur viris , qui, excusio sngo philos phandi libertatem sibi arrogatunt, tingentibus aliis, quibus servitus magis probabatur. Non negamus, ex libertate philosophandi plurima propullulasse damna, ex servitute vix secutura: quo jure refertur luperficiaria philosophiae trae alio, qua desidiota iuventuti placere stuuene propter panem philosophantes. Enimvero damna ilia ex hibertate phil sophandi non per se sequuntur, sed quatenus ea perversa methodo supera edit . Quod si enim methodo philosophica utaris, is a minime metuenda . Nae methodo qui philos phatur, non admittit ah aliis dicta, ni fi quatenus ex princip is suis demonstrari & intelligi possunt I. 337ὶ, nec defendit tanquam verum, nisi quod ex principiis susici ter probatis deducitur g. rasin, probabilia a certis distinguit i I. Ias 4, imo operam dat, ut ab aliis dicta Ac clarius intenigantur, & ad ma orem eertitudinis gradum perdueantur, & ut eorum cum ceteris veritatibus nexus perspiciatur i I. Iει . Tanto igitur intervallo a superficiaria tractatione distat, quantum a terra coelum . Oliendimus I. Iεs , libertatem philosophandi convenire methodo philosophicae, imo al, ea separa ti non posset non ergo mirum, quod eo m casu 1cientiae noti sit inimica. Sed si liberistatem philosophandi sibi sumunt, quibus methodo philosophica uti non datum in , tum superficiaria tractatio iocum habet ac opinionum monstra magno numero nascuntur . Ubi Iibertas philosophandi exulat, haud raro scientiarum eultura in erimen vertitur. Unde vexas ereant autoribus homines improbi sub praetextu veritatis vindieanda, quos odio aliis de eausa prosecuuntur. Nonne saevares cicutam bibere coactus suit, quod accus retur, quasi impia doceret ac iuventutem seduceret , propterea quod A. i. Odium ad
versus eum e ceperat ex causa privata λ Nonne --us - , praeceptor sis, a cisis
te impietatis accusatus, quod Solem sensus & rationis expertem docuisset , ideoque in carcerem eonjectus & aa mortem damnatus est Nonne ipse ενι etis impietat is, postulatus ab Momedonta , saerorum antistite , vel Demophilo, ut videtur aliis, Athe nis Chaleidem se eontulit , quod nollet, quemadmodum aiebat, committere, ut Athe
niensea, qui Suraui fuerant adeo latensi bis peccarent in pltilosophum 3
86쪽
68 Cap. VI. De Libertate pbiosopbandi ,
Inmmem suando metiari pbilosissica philosopbari coeperint bomines, collatis viata Scisn- ribus incrementa Scientiartiis promovebunt . Qui methodo philosophicat philosophatur, is apprime gnarus est regularum logicarum & habitu. - ω, polici eas ad praxin transscrcndi cI. I 33 , conssequenter novit, utrum νhil. methodo philosophica philosophetur, nec ne , aut ubi aliquando a
trapem berrare contigerit, errorem statim agnoscit & corrigit, quemadmo- deam. dum Arithmeticae grarus & habitu computandi instructus novit, se Operatione arithmetica rite defungi, dum attentionem ad eam affert, aut errorem, si quem admisit, monitus statim corrigit. Quamobrem cum methodus philosophica praecipiat, ut non utatur terminis nisi accurata definitione explicatis S. II 6ὶ, nec admittat principia, nisi sus.ficienter probata S. IIT , multo minus propositioncm , nisi quae ex principiis sufficienter probatis legitime deducatur S. II 8 & ut accurata demonstratione utatur S. rao. Ia I. ra atque hypothesibus non alium decernat locum , nisi quatenus ad veritatem inveniendam viam sternunt cS. I 27. I 28 , probabilia quoque in usum vitae hamctenus admittenda a certis distinguat car. I 2y , ut denique verba a rebus accurate discernat S. Is 8 ; attentione usus novit, num dcfinitiones , quibus utitur, sint accuratae & principia sussicienter probata, propositiones quaecunque lassicienter demonstratae; num demonstratio nes sint omnibus numeris absolutae, num quibusdam propositionibus inter probabilia concedi possit locus & num hypotheses ita sint comparatae , ut ad veritatem inveniendam viam sternere queant , & , ubi contigerit, vel memoriar labilitate , vel attentionis defectu cid quod in Logica enucleatius proposituri sumus P, eum in applicatione regularum logicarum labi, admonitus, vel ipsemet alio tempore mentem magis serenam ad meditationes rei teratas asserens Iapsuin agnoscit & quod erratum est , vel corrigit, vel , ubi veritas nondum in potestate est e rorem missum facit. Idem cum sit animus omnibus methodo philosophiaca philosophantibus , unus veritatem ab altero traditam agnoscit ca-que ad ulteriora detegenda utituri alter lapsum admissum vel ann tat , vel emendat & , qui eum admisit , eundem agnoscit &, nisi jam ab altero emendatus fuerit, ipsemet cum emendare studet Collatis a
deo viribuς incrementa Scientiarum promoventur .
Erunt sorsan nonnulli , qui sbi persuadebunt , de methodo philosophica praedicari,
quae experientiae repugnant . Quacunque enim evidentia errores ah aliis commissi s demonstres , varias tamen hominibus esse rationes , cur eos pertinaciter defendant. Qu senim est, qui ignoret , vulgatissmas esse querelas de pertinaci errorum agnitorum uetensione λ Enimvero multa vulgo videntur & dicuntur, quae non sunt. Intellectus non adeo nititur contra evidentiam imperium voluntatis secutus, quemadmodum vulgo ereditur . Qui nullam unquam demonstrationem distincte perceperunt, Logiea vera ignari multoque magis e us applicandae habitu deitituti, assensum determinant non per evidentiam rationis , sed per rat: es extrinsecas, quae multas modis variant: unde adsensum habent a
87쪽
Cap. VI. De Libertate pbilosopbandi. 6ρ
voluntate pendulum atque adeo in se ad utramque partem contradictionis indifferentem. Unde videris, eos eras eodem servore defendere, quo contradictorium hodie pro pugnant , di in alDs acriter reprehendere & flammis feralibus dignum iudicare , quod modo ipsi docuerant. Sed eorum exempla nostro estato minime adversantur . Etenim nos supponimus eum, qui erroris admonetur , este methodi philosophicae gnarum eam. que ad praxin transferre posse , nee minus alterum utraque virtute pollere , qui errorem esse adniritum demonstrat, ne per ignorantiam reprehendat, quod ista virtute non destitutus xalde probaret. Neque et lain est , quod verearis , methodi quoque philosophicae gnarum errorem , quem agnoscit, pertinaciter defendere . etsi evidentiae demonstrationas resistere nequeat, quin eundem agnoscat . Etenim qui sciens ac volens errorem delendit, ne errasse videatur, is sibi dedecori ducere debet, quod erraverit. Enimvero ubi philosophicae methodi suerit gnarus , haud quaquam sibi persuadere potest. quod alii eadem pollentes errorem non agnos caui, multo minus animadvertant , quod is a sciente ae volente desendatur. Quamobrem ubi sibi dedecori ducit , quod errave rit, multo magis sbi dedecori dueet , quod errorem ne admonitus quidem agnoverit. Fieri adeo non potest , ut errorem pertinaciter defendat, utut agnitum , quia errasse videri nequit. Quorum is est mos, iidem nullum evidentiae sensum habent, adeoque alios ex genio suo Tudicantes facile credunt , eos argumentis suis inevidentibus , plerumque extrinsecis, cessuros. Methodi philosophicae peritus novit errores a se admissos vel memoriae labilitati , vel desectui attentionis ob animum aliis curis distractum de heri . Unde turpius iudieat, ob voluntatis defectum errorem agnitum defendere teuus quidem turpitudinis rationes alibi commemorabimusὶ , quam errorem commissum a- Olcere atque emendare. Nondum adeo pervulgata est methodus philosophica , multo minus ad praxin perducia, ut exempla eontraria asserto nostro opponi queant ..
Quae hactenus de philosophia in genere docuimus , eum potissimum
in finem praemisimus, ut instituti nostri ratio inde intelligatur . Plura moneri poterant: sed haec scopo nostro sufficiunt. Cetera suo loco tradentur, ubi jactis prius principiis firmius demonstrari possunt. Interea ex dictis judicabit lector, quam ad legenda nostra afferre debeat attenti nem, siquidem ea intelligere eorumque evidentiam perspicere voluerit
Finis discursus praeliminaris ἀ