장음표시 사용
41쪽
4a TRAcTA TUA III. Iis, qui emergunt, epidermiS, quin- ,, to Vel sexto die per squamas decidit, ,, quinimo adolescenti tredecim vel quasi tuordecim annorum tota manus pedis-
,, que cuticula eXceptis unguibus decidit, o quarum unam CL Auctor adhuc asservat. Nisi aegro statim in primo morbi im- se petu succurratur, escharae gangraenosaeis in fundo faucium Versus arcus & velum se palati superVeniunt, & hisce ortis pau-- ci emergunt ; haec gangraena aesopli, se gum asperamque arteriam saepe ante se occupat , quam illam percipere, illiis que mederi queamus: Ρr ressum Verose hujus internae gangraenae quam certissi- me impedit gangarisma eX oxymelle cum
, adjecto spiritu vini camphorato, qui se Vero IIoismanni methodo sale alcati,, praeparatus esse debet, ne aquosis mira
,, tus lactescat. Quidam hac febre rubra ,, affecti quarto, vel quinto die eodem modo Pereunt, ac si per inflammatio-
42쪽
nem gangraenosam pulmonum suffoca-- ti est ient; alii post vehemens delirium
,, morientis magnam saniet quantitatem se per os & nares reddunt, & rubrae an- ,, tea maculae post mortem in quibusdam se prorsus Violaceae conspiciuntur. Haec se symptomata Vero in infantibus longe se minus Violentia sunt , remediisque fa-- cile cedunt. Causam hujus morbi non solum cum ,, illa, quae sudorem anglicum, aphthain ,, gangraenosam, dysenteriam &c. e ,, CitaVit, eandem esse dicit, sed in mi- asmate, quod cum morbilloso compa- ,, rat, acri , caustico & putrefacienteis consistere , ipsumque morbum analo-- giam alere perhibet cum morbo epid
,, mico pecorum. His enim conValescem
,, tibus pili & epidermis eodem modo de- eiderunt , ac hominibus cuticula, &- in cadaveribus pecorum apertis sem-- Per Viscera quaedam gangraenosa inve-
43쪽
TRACTA CΤus ΙΙΙ.se nil Cl. Auctor. EX pecorum igitur se morbo hanc febrim per contagium oro tam esse arbitratur, eandemque cum se Variolis ideo quoque conVenire asserit, ,, quia magnuS infantum numerus eandem
,, breVi ante vel post variolas habuerit. se Virgo quaedam post hanc sebrem Va- ,, riolis discretis benignissimis laboravit. , Venaesectio interdum ob vehemen- ,, tiam inflammationis summe necessaria se est. Praesert Vero Venaesectionem in ,, brachio, illam enim in pede institutam, is Varia saepius exceperunt incommoda, ,, in primis si viscera, quod saepissime , fieri asserit, inflammatione quadam ab se laeta fuerant. In delirio Vero Vel CO-- mate jugularem quoque secare curaUit. se Serum laetis tamarindinatum plantisse que nitrosis sociatum pro potu largo &M clysmate injiciendum , post institutam, Venaesectionem maxime commendati,, Si purgantia propter symptomatum
44쪽
violentiam exhiberi non possunt, Vesbo catoria inter scapulas Vel in suris opti, , mi effectus esse deprehenduntur. Ad , refraenandum statum solidorum spasmose dicum paregorica parVa dosi post pudi, , gationeS Vero majori exhibuit. Infan- tes , hac febre scarlatina decumbentes
ordinarie ante febrem tussi ferina labo. , , rarunt, quae Vero cum febre sese im- ,, minuit & cum illa quoque Ganuit. , , Vide Commentar. de rebus in scientia naturali & medicina gestis, Part. I. Vol. IV. Pag- 338 XXII.
Quemadmodum B. Daniel Senner- tus omni cum fundamento primus dici debet, qui morbum, quem nunc scarlat, nam Vocamus, sat congrue descripserat; ita nostro tempore non inVenio scriptorem, qui in explanatione scarlatinae magis, &melius responderet meis, quas superiusjam adduxi, obserVationibus, quam sit praefatus
45쪽
46 TRAc TAT Us ΙΙΙ.expertissimus D. de NaVier. Hic enim praecipua scarlatinae praesertim malignae recenset , eXplanat & enumerat sympto- mala; periculumque , quod illis imminet , declarat, atque methodum, qua illis obviam eundum sit, egregiam eXponit. In hoc vero mihi satisfacere non V, detur , eo quod tempus, deditumque praedictorum symptomatum ordinem non determinet; sic exinde constare non potest, quando illae angina inflammatoria scarlatinae adUenire soleat, neque quando ille tumor leucophlegmaticus scarlatinam sequatur; ut nihil dicam de decorticatione , aliisque symptomatis, quae scarlatinae junguntur. & quae ego jam recensui. Item asserit, quod leueophlegmaticus ille tumor in infantibus tantum obsedi Vetur; ego Vero talem etiam in illis , qui non tantum ex infantia sed & ex ephebis excesserant, observaVi, ut dein Pa tebit.
46쪽
DE SCAR LATINA . 47Praeterea in meis de scarlatina captis eXperimentis dixi, quod die circiter ab eruptione sexta aut septima plerumque observari soleant, praesertim in manibus& pedibus , certae pustulae , albae, aut albo flavescentes, & purpuram albam referentes ; quae si rite explorentur, nil nisi aera in se continent; & ideo ut superius dixi, potius Vesicae dicendae , propter quod etiam a purpura alba distingui debent. Tales pustulaS neque a nostro recentissimo scriptore , neque ab alio amnotatas legi; quamViS nullus dubitem, quin tales , ut descripsi, tapius etiam ab aliis obserUatae fuerint.
Tandem aliqua adhuc hic offendo de causis, & curatione scarlatinae, quae meis de contagio principiis contrariantur. Quare spero sore, ut Cl. Autor innata sua humanitate patiatur, quaedam scholia,
47쪽
48 TRACTAT Us III. servatis pariter debitis humanitatis legi. bus , sibi opponi. Sic enim causam materialem scarlati. nae cum illa, quae morbillorum, sudoris Anglici , & aphtharum est , comparat& eandem esse judicat. Item asserit, scarlatinam esse morbum analogum morbo epidemico pecorum; rationem affert, quia in tali morbo epidemico pili & epidermis, sicut in scarlatina, decidere solent. Unde credit, quod eX tali pecorum morbo per contagium scar latina ortum & originem duXerit. XXIV. Quod autem causa materialis scarlatinae specie distincta sit a caussa materiali morbillorum , sudoris Anglici, aphtharum, aliorumque morborum , constat eX- inde , quia ordinaria contagii lege Videmus , a scarlatina scarlatinam, non Vero
morbillos , aphthas , aliosque morbos ultro propagari & multiplicari. Item api,
48쪽
Aphthae solent occupare tantum os internum , fauces, aliaSque partes adjacentes, non Upro totum habitum corporis exter num, ut scarlatina. Tandem in Aphthis sunt pustulae , in scarlatina Vero sunt maculae , quae nullam praeseserunt ultra cutem eleVationem aut eminentiam.
Quapropter per se corruit illa scarlatinae analogia cum morbo contagioso & epidemico pecorum; multo magis Vero ortus scarlatinae a tali pecorum morbo; quae sententia sere coincidit cum illa Clarissimi Listeri & Μead de ortu variolarum amor1u bestiolae Venenatae, de qua jam sinperius in tractatu de Variolis diximus. Praeterea huic sententiae officit, quia deberemus saepius obserVare, quod hoc tempore non tantum scarlatinae contagium a pecoribus ad homines , sed quod etiam ab hominibus ad pecora propagetur, quod certe nullus adhuc obserVaVit ; quin hoc ipsum primis de contagio principiis adVese Tot III. D sa-
49쪽
5o TRACTAT Us ΙΙΙ.fatur; diximus enim in tractatu de conta gio; aliam esse luem boVinam, aliam ovinam , aliam caninam, & aliam humanam. XXV. Quod vero curationem scarlatinze con- cernit unico eXcepto gargarismate cum
spiritu vini confecto judico perquam
apposite talem institutam fuisse. Cum enim scarllatina in methodo medendi tanquam morbus inflammatorius ab expertissimo Vbro confideretur , sic debet necessario famguis mitti, item debent omnia diluentia& emollientia antiphlogistica in usum vo
Quare optime factum esse censeo, quod venaesectio fuerit instituta , serum laistis tamarindinatum , diversis plantis nitrosis sociatum fuerit aegris in magna quantitate exhibitum; similia pariter clysmata injecta, & tandem pro rerum eXigentia Vis sicantia apposita fuerint. De quibus omnibus dein, dum nostram de eodem morbo
50쪽
Interim cum haec propter statum imflammatorium fiant, ex eodem fundamento ego sane non auderem, illud gargarisma ex oXymelle & spiritu vini camphorato in usum Vocare; quia quamvis cum sal ealcati methodo Hoismanniana praeparetur, gaudet tamen semper particulis acribus irritantibus & volatilibus, a quibus metuendum est, ne faucium inflammatio potius augeatur, quam minuatur. Si vero illa
doglutitio dissicilis fit sine inflammatione,
ut in scarlatina benigna aliisque rheumvlicis defluxionibus contingere solet, tunc nullus abhorrerem, quinimo simile gar garisma ad impediendum ulteriorem ad partem affectam assiuxum lubens suaderem.
Ex his , quas ego superius adduxi,& aliis, quas alii illustres praefici annotarunt, observationibus, quisque cognobD a cet,