장음표시 사용
261쪽
si in Gha Dei. Ex quo insert Gregorius Mais mis homil sta in Euans: quod oculos
Dei nunquam vae et os manrus ἀ manere , si ris arca eordis repleta bona γoluntate. Demum idem Saluator Matth. s. ut innuat conseiis im internum voluntatis eandem habere malitiam, ac si actκs elicitus su)siet, licit: Omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum meam, iam moechatus est eam in ectae suo. Unde Augusti mi de lib. arbit r. cap. Si cui nomcontingat facultar concumbondi cum contrio AEliena, plenum tam on aliquo modo sit id eum
e pere O si potestas detrer facturum esse , noraminui re s eis, quam si in i O ID IV reprehen
Ratio etiam sit ista gatur : Bonitas enim Sc malitia mora lis fundantur in libertate , Vnde ibi solum potest esse bonitas ves malitia moralis intrinseca , ubi est libertas intrinsecar
Sed in actii exteriori potentia execta tuae,mit da est libertas inti nseca, sed tantum extrinse Ca, ut docent Philosophi: Ergo nec bonitas aut malitia mora lis intrinseca , sed diuit axat ex rinseca, ab actu voluntatis imperamede sit inpia . Vnde aestas exterior, qui est mera executio interioris actiis voluntatis,' non addit
Hlli bonitatem vel malitiam simpliciter in or- dine ad praemium vel poenam essentia lena sed solum secundum quid , & ini ordine ad prae,
mium vel poenam accidentalem Vt p se . docet S. Thomas in t dist. 4O. qu. r. arr. 1. his verbis et 'Actus exterior nihil adiungit ad Frormium'est entiale , tanturi emim meretκν uhabet per sectam voluntatem alῖquid bonum I m
. viendi , quantkm si faceret illud si facis
262쪽
' De actibus humanis . unum anum, quantum si socerer multor, ,-luntate aequaliter erfecta manente . d traemnetivm aurem aeeidentale ordinsitur per bonit
rem quae est ipsi tra Iras exterioris secundum se, O ideo a It is exterior adiungit aliquid ad 1 r.emium aceidentale. Id clare patet in ama ma
tyri j ; illi enim qui sola voluntate martyres sunt , possunt mereri aequale & maius prae-m uim essentiale, quam qui re ipsis patiuntur pro Christo, ii aequales aut feruentiores actΠς charitatis eliciant ; non gaudent tarten praemio accidentali, quod aureola dicitur, quia i Ia solii in debetur ipsi exteriori passioni, feli actuali tolerantiae mortis, in qua est specialis dissicultas, cui praemium aliquod accidentale corre spondet. Contra nostram assertionem obiiciunt in primis Scoti DiscipuIi cel bre testimonium Augustini, desumptum ex libro 13. de Tri
rur potestate qua dcsidcrium malae voluntatis impletur Quibus verbis fatetur aestim exteriorem, adimple itrum mali desidetii addere supra ipsiim desiderium maiorem miseriam,s: bindeque maiorem analitiam. Sed facile respondctur ex principi js iam statutis, quod peccator fit mi serior per a et u mxxteriorem , non ex eo quod ex iIIo noua ma--litia essentia Iis accrescat, sed propte* acciden- tal eni malitiam , & varia incommoda quae -actus exterior secum adducit , qtior sitne dubio .miserabiliorem essiciunt peccatorem, qua esset per solam voluntatem peccandi . Ex actu denim exteriori malo magis hebetanturGsensu ,
263쪽
χ p πνactatu, I. de potentia exteriores proniores redduntur ad malum ; ex illo etiam mu itoties generatur scandalum, & incurritur excommunicatio , vel irregularitas , aut obligatio ad restitutionem, quae per solum actum interiorem non
ijcies secundo: Actus interior & extemxior distinctis praeceptis probibentur , nonum enim & decimum Decalogi praeceptum sint
de actibus interioribus tantum , nempe de concupiscentia 'Uris, & rei alienae & tamni fornicatio & surt quar ssit actus exterioi es illis correspondentes,pi ohibentur sexto & septimo praecepto: Ergo signum est quod actus ext rior addit notiam ma Iitiam super actum interiorem . A lioquin nota teneremur exprimere in consessione a ctum externum V. g. homicidium, vel adulterium, sed Iudiceret si dicer mus nos habuisse internum occidendi vel adui .lerandi desiderium, quod damnat communis
Ecclesiae consuetudo . Respondeo, concesiis Antecedente, negam do consequentiam . Non enim ideo ponuntur
diuersa praecepta de actibiis interioribus de exterioribus. sit pra dictis, quod in his sit diuem se malitia, vel ad diuersa vitia pertineant sed quia, cum concupiscentia rei alienae & ven xeorum P sit pro isto statu naturae corraptae, magis homin 1 connatura lis & Dequenti or , quam desideria aliorum inutim prohibit
rum, comaeniens fuit ut speciali praecepto pro-hitaretur, ut docet D. Thomas 2. 2. qu. r α.art. ε. ad 4. Alioquin potuisset aliquis facilia ter sibi suadere, concupiscere rem vel uxorem alienai dummodo actus non sequatur , nou
264쪽
Do actibur bumrenis. e; peceatum, sicut quidam haeretici assevue . mirigalemque haereunt regnasse apud Iudaeos,
ex verbi illis Christi supra adductis colligi
Ad id vero quod additur de obligatione exprimendi actuna externum in confessione.Κ-quela pariter neganda est; licet enim actius exterior non habeati intrinsecam & sormalem mali tiam quam addat sit pra interiorem qii iamnen est complementum substan1iale actiis interioris, & ex utroque fit unus inus mora liin certa specie malitiae, puta Sirti vel adult rij, debet in confessione declazavi, ut comple ea peccati species cxplicetur.
De prina regista bonitarit O mali liae moνaliis actuum humanorum , scilicer lege aeterna,
i . . . seu γoluntate d. vina .
DVae sint regulae bonitatis & malitiae
actuum humanorum , ut docet D Th mas infrae qu. II. art. s. Prima est proximae&intrinseca , ac in homine existens , ne i pe sthctamen nostrae rationis, seu conscientia , de qua agemus capite sequenti. Altera est remota & extrinleca, in mente diuina existens, scilicet lex aeterna, quae est ipsa ratio Dei dirigens omnes creaturas in suum finem. Hanc legem apnouit Tullius lib. i. de legibus , ubi
265쪽
cum sit ipsa recti uno, ipla caneritas per es bra-tram, i lli conformari debet omnis hirnu nae vitae rectitudo, iuxta illud Au intini in I a , 31 Rectum cε1 hab r qui vuἰς quod Devae γaI Vndi qminint hie Theologi sen homo neatur
di , siue ex parte sinis , t cum ol i quis tropi ' ce γule alxquid propter qucd Toui c. Haec a 'Pel ritur c toralitas. in volito forsitati', ib-la dici ur confo: mitas in volito materiadio Hoc praescipposito: Dico ,. hominem teneriosse conformare uromnibus voluntati diuinae , in volito formali norita metiri volito materiali. Ita D. ThG-
266쪽
Deambus humare r. 2 s rois diuinae in volito formali ,. e si ipsi consor mari in rati ne communi & genera li 'ropter quam Deus opea Mur, quae eli bonum Commane tot us uniuersi, prout tale sonum ad Deum sontain ut ad sinom ordinatur:. Sed voluntas humana non pote st in. hoc honeste S rationaliter a diurna discrepare , ut patet zErgo homo tenetur consorinari voluntati diu: nae In volito formali, si item negative, hoc est non discordare positive ab illa ini taci Milo. Quod vero m n teneatur alim per ei se C in-so mare in Nolito materiali, seu in omni ab e cio a Deo volito, confla pex eo quod Deus volantate generali primae cauta via tue 1 lis Prouisorin, qui aevust qiuar non est Icudabile nec licitum vel se, ut bellae, Pestes , incendia, mortem parentum, & sila ilia γ quia ni nulliuilla relatae ad communem ordinem uniuersi, vel ad ostensionem diu i nar iust itis, tum bona; mala vera respective ad nos , cum ad nos non pertineat communis ordo uniuersi , aut diti nar iustitiae. Vnde Au et: sfinus in enchi id
Coufirmatur et Si quis videat patrem suu iri mori in haeresi, aud in pescato mortali, & per .coni seq uens este damnatum , ex ipso opere videt id este voluntate: Dei, alias non sic eu niret:. Sed noncsi bonum δί laudabile, quod
267쪽
2 3α Trasatus III. hintate diuina in volito materiai; Dices: Nos petimus in oratione dominicit, ut fiat voluntas Dei in terra, sicut in coelo: At in caelo beatr conformantur voluntati itur nae, non soluin in volito formali, Od etiam in materialli: Ergo id etiam debent viatores tu. terra praestare. - Reipondeo haec verba orationis dominicae,siat voluntas tu a, mus in coelo O in terra , vel
esu intellivenda de voluntate praeceptiua , 8e per eam nos p2tere a Deo se ut in omnibus in terra diuinis obtemperemus praeceptis ,. sicut beati iiii coelo semper obediunt Deo in omnibus, ut ex Augusti no exponit S. Thomas hi catena, siper haec verba & 2. e. q. 83. art. 9.ad I. & I. po qu. λ'. art. D. vel si sit Urmo; de voluntate Dei, respectu cuiuscuraque voeli-ti , set una lenotare nos debere' contarmari diuinae voluntati in quocunque volito, non secundum se de ab lute, sed prout stat sub ordine ad finem ad quem anus il lud ordinat, velleque ud ordo diuinae Voluntatis tir omnibus impleatur . Quod' Vero ire patria omnes
eonformentur duino volito , etiam materiali,
est propter illius status periectionem , ubi cognita Dei voluntate, operantur selum secundum rationes aeternas & superiores, Se sub illo motivo quo Deus vult res illas, . Vnde coni
placent tibi de morte & damnatione parentum, re permissione peccatorum, totaque serie reprobationis aliorum , sibi a Deo, reuelatae,
iuxta illita Psilmu's . Laetabitur iusiur eum viderio Pindinam, manus faHauabir in san-r Me peccatori M. Sed nobis operantibus iuxta
Particulares dc temporalcvrat aes licitum est
268쪽
Pr clieνα regula bonitatis ese mali; M atauum humanopum , nimiram conscientia.
Conscientia, quae iuxta D: Bernarchim est quasi eor tis scientia , sic potest definiri seu describi:. Conscientia est actur intellenus
practici , nempei adicium dictans de bonitam O malitia eorum qu ἀ uobis hic O nune ago ι-
da funx. Dicitur in primis actur , illa enim non est habitus , ut existimauid Scottis : tum quia possumus bene agere sine habitu sed noni sine conscientia : tuni etiam, quia Conseientiat iape deponitur , & mutatur doe bona. in ma-l Iam,. vel e contra; potentiae autem , cum sint proprietates animae, sunt invariabiles& insc- parabiles. Addo quod proprietates conscien- tiae, quae sunt testificari, ligare, instigare , a cilcile , & remordere, ieri reprehendere, eonsillimi in actu, id non in habitu: Ereto & ipsa conscientia. Dicitur L cundo , quod con- stientia sit a sus iureti Hur, & non. volunta- tis, ut opinatur Duradus,tu quia actits memo- . rati pertinent ad intelleetiim , tum etiam quia SS. Patres ste conseientia ea afferunt quae non is . nisi actui intellectus conuenire possint. Illa enim appellatur a Tertulliano naturalis ta-διιla', in quo tegiς nusquisque opus sta m- .
A Damasceay le --, quae voluntati
269쪽
. carorium animae. A Chrysiatomo iudex incor-
'mury a Gregorio magno testis sidelis: Hoditur conseientiam. esse actum intellectunivcctic , non vero speculatiui quia nonaistit in contemplatione operis faciendi sic hominem in ligat ad bonum ,. vel retrahit ama lo, &mouet insertorcs. fac altates, ad' opus Demum, dicitur quod conscientia sit iudicium diactan.ndes sioni nate O malitia rerum ouae ὀ nobis
hic O nuncia Meuda sun , quia cognitio siet consideratio. bonitatis. & malitiae moralis actuum humanorum, in communi, pertiner adstientiam mor alem,non veris ad conseientiam. Vnde D. Thomas qu. In de veri P. ard x. ait: conscientia ad diro se scientiam , applicationem scie tiae ad actum p ticulare .. Ex quoi
intelliges, quod scientia & conseientia se habent sicut intel ligere ,. dc dicere quemadmodum enim dicere eis intelligere cum quodam: modo sc i l icet ex prinuendo conceptum ,. seu Fr 'ducendo verbum; ita conseientia e It stienvia cum quodam modo, inpae applicationis:
Conscientia, diuidi solet T Theologi, in
certam, duditam. , probabilem.& erroneam. Ciclus dizdsionis ratio excipsa constrentiae de' .finitione deducitur cum enim, conscientia firiudicium, dictans voluntati quae agenda sunt, tot modis potest accipi conscientia , Mot in tellectus. m itidicando de operis: honestate se habet , intel I crus vero aliquaredo certum &deternatim iam iudicium fert de ol it chi honestate uri in :l k ia ,. di iuIIc est consti emia CCH a.
270쪽
dictionis part i adhaerens, suspendit iudini una γ& tunc est conscientia dubia , ad quam redi citur sicrupli tofae; quia sicut dubia ex apparen-n bol ita scrupulosa ex leuissi in is & interdum vidictuis rationiblis suspendit iudicium Quandoque determina liue de aliqua sententia iudicat qtria sibi verisimi lis apparet, formidat tamen de opstoma, & tunc est conscientia pr babilis se rδp natiua γ Demum si intellectus iudicet de obiecto aliter quam se habeat liarte rei dicendo bonum malum & malum
bonum, tune est conscientia erronCa. ..
De consti entia bona eleganter disserit Imr , so Victorinus lib. 1. de an in ei ubi sic
I a P. , habriacutum Spiritus Sancti , liber signa ui , O ela usu , O in die Audici aterien- ὰoc De illa pariter haec se inibit Rei nardus