장음표시 사용
331쪽
3Is Tractatus IV .Aristoteles 6. Ethic. cap. s. ait temperantiam esse conservatricem prudentiae , ideoque πιπεςhιν appellari . Et rationem ibidem reis .it , cum asterit iudicium quidem speculat, uum non peruerti morum deprauatione s iii, dicium tamen praeticum & prudentia te, inde saepe corrumpi. Ex his intelliges primo mutuam inter Pr
dentiam & coeteras virtutes morales reperiri causalitatem & dependentiam , in diuerse genere causar ; nam virtutes pendent a Prudentia, in genere causae directi Rae , formalis extrinsecae: prudentia vero pendet ab alijs virtutibus, in genere causae dispositi uar, qu aut possit rectum & incorruptum de rebus omnibus in singulis negotiis ferre iudicium, Opus omnino est, appetitum circa fines virtutum omnium recte este dispositum, quod fit per
Intelliges secundo , non dat i prudentias Partiales, quae singulas virtutes dirigant, Una temperantia v. g. alia fortitudinem , alia iustitiam, ut quidam existimant; sed unam tota lem & persectam, quae omnes virtutes dirigit, ει omnia agibilia respicit. Ut enim prudentia aliquam virtutem dirigat, lebet illi constia tueremedium , rescindendo extrema quibus per excessiim vel defectum potest corrumpi: ad hoc autem non suffcit prudentia partialis, cum enim illa extrema diuagentur per mat riam cuiuslibet virtutis ut constat exemplo mulieris, quae potest a tuenda castitate , & a medio temperantiae recedere vel ob solam d lectationem, quae est materia i psius temperantiae: vel metu mortis, uuae est materia sciri it
332쪽
dini s ; .vel propter lucrum & amorem pect ἰniae, quae e It materia liberalitatis ) ad illa r scindenda requiritur prudentia totalis 3c perfecta , quae possit illa attingere, ac de illis ii
Obij cies primo: Ecclesia & Patres communiter docent, singulos iustos & sanctos, in quibusdam virtutibus precellere,&se inuicem luperare. Vnde Beda dicit quod Sancti moriae humiliantur de virtutibus quas non habent, quam de virtutibus quas habent glorienturi Ergo censent virtutes morales non esse inter
se connexas, sed ab inuicem separabiles. Respondeo ex D. Thoma in 3. dist. 36. qii
I. art. Σ. ad I. illud debere intelligi de ,ipi tibus quantum ad Uus , or non quantum ad habituae . diuersi enim sancti diuersimode eae Eunt fe inuicem in Ubus diuersarum irru-
tum , fecμndμm quod de quolibet confessore diactum est, non is inueni us similis illi qui eouse; uaret legem excelsi. Propter huiusmodi ergo excessum ex parte usus, tribuimus cuilibet sancto quasdam speciales virtutes, & alias ta
bamus, non quia i stis careant, sed quia in ibsis magis splandent.
Instabis, si homo possit exercere actus unius virtutis , non exercendo actus aliarum , pzt rit etiam acquirere unam virtutem sine alijs; Cum virtutes non acquirantur nisi per pr0prios actus, subindeque virtutes omnes non erunt inter se connexae & concatenatae.
Respondeo distinguendo Antecedens , p terit acquirere Unam virtutem sine at quai tum ad essentiam, & in esse imperfecto , coim cedo . In statu perseeto, nego, Status enim
333쪽
18 Na&atus IV. perfectus virtutis non dependet sellim ex actibus gignentibus essentiam virtutis , sed etiam ex consortio& comitatu aliarum, a quibus tu irari debet, ut facile & prompte possit in propria materia medium rationis attingerσ , non Alum per recessum ab his quae in propria materia possunt abdurere a tali medio c ad quod suificit i psa virtus,) sed etiam per recessirin ab his quae poli in t absiolute & in quacum in materia abducere , ut constat in exemplis iupra adductis. Vnde D. Gregorius Magnus
lib. 22. morat. ca P. I. Vn a viri s sine at iis, aut omnino nulla est, aut imperfecta . V enim de primiae qua uor virtutibuν loquar , prudentia, temperantia, fortitudo atque iustita tan-
ο se est funt sing μία, quanto vicissi, sibi inmet funν coniunctae: disiunnae autem perfectae essee nequaquam Post unx, quia uec prudenti iera est. quin susta, temperanae , O fortis nouest; vec perfecta te peran pi , quae fortis , i sa, O prudens non est; nec sortitudo' integra, qu prudenr, temperans , e iresia non esi ; nec xera iresiura, ae prudens , forpis , O te e
Obiicies secundo In paupere non potest re periri virtus magnificent7ar, nec virginitas in coniugato, cyan illarum actus ab eis exerceri non pIssint: Ergo una virtus potest haberi sine alia ,s ibindeque non sunt inter se connexe. Respondeo negando Antecedens, & ad illius probationem dico , ad acquisitionem vit tutis non requiri quod actus exterior illius exerceatur, sed suis in aetiun internum ele ctionis, abibi utilian, vel conditionatum Vnde si pauper eliciat actus internos conditiona-
334쪽
tos liberal itatis Scanas i ceruiae, poterit . M las virtutes sibi compati . ; & similiter L mugatris Virtutem virgin, acas quantum ad forma lc, quia potest habere in praeparatione animi, integritatis conseruandae propositum, si hoc sibi competeret. Addo quod, cum diximus virtutes morales habere inter se necessariam connexionem ioc intelligi debet de vi tutibus moralibus, quarum subiectum est icapax, non vero de tu is quarum est incapax: coniugatus autem , qui res venereas expertus est, non est capax castitatis virginalis, sed duntaxat coniugaliso
N Egant quidam Recentiores, quos nouis 'sime secutus est Author Theologiae mentis & cordis tomo Pagina 4 x. affirmandoro communiter nostri Thomistae , cum qui
Dico primo, Virtutes morales acquisitis p osse esse sine charitate , P . Probatur' rim, ex D Thoma hic qu. 6s.
ait. in conm ubi sic ait : Virtutes morales pro ν sunt opera tuae bon; in Ordine ad sinem qui ou excedit De ut talem naruralem hominiae, possunt per opcra humana a uiri, O sic aequi-
335쪽
ni3lti, gentibus. Quo nihil clarius & expressus in fauorem nostrae coci lisionis dici potest.' Confirmatur: Cum idem S. Doctor ibidem
secundo loco sibi obiecisset: Virtutes morales possunt aeqviri ex actibus humanis i Sede ha-νitas non habesur uisi ex infusione: Ergo Hrtutes morales haberi possunt sine e baritate. Sic resipondet: Dicendrem quod ratio illa procedit iri mirtutibus moralibus acquisitis : Ergo ex
D. Thoma licet virtutes morales insula non possint esse sine charitate , bene tamen ac qui-stae . IRatio etiam id sita let, Ideo' enim virtutes morales infusae cum charitate. necessario Nexae sunt, quia sitnt proprietates gratiae se ctificantis, ab illa dimanantes , & ab ea ins parabiles; & quia regulantur prudentia in s sa, quae sine charitate esse non potest, ut docet D. Thomas art. citato: Sed virtutes morales acquisitae, nec sunt proprietates gratiae, ab ea dimanantes, cum sint ordinis naturalis , &actibus nostris acquirantur 3 nec regulentur prudentia infusa , sed acquisita in Ergo non sunt connexae cum charitate , sed ab ea sep
rabileS. Dico secundo , virtutes morales acquisitas, a charitate separatas, esse veras virtuteS. Probatur primo ex D. Thoma a. t. qu.2 3 art. 7. in corp. Vbi sic alit Si aceipiatur ruiserus feςundum quod est in orwiue ad aliquem senem parricularem , sic potes aliqua ruirtus dieῖ sine charitate , in quantum ordinatur ad alia suod particulare bonum: Sed si illud particulare bonum , non ς verum bonum , sed apphoox, vir uδ e iam quae est M ordine ad hoc ι . nunx
336쪽
non es vera virtus a arorum prudentia ,
auarorum iusilia Oc. Si vero illud bonum particulare, sit merum bonum , puta cis eruotio estitiatis , vel aliquid huiusmodi , erit quidem diera virtus , sed imperfecta, nisi referatur
ad sinate O perfectum bou m. Quibus verbis hanc rationem fundamentalem nostrae conclusionis insinuat: Vt aliquis habitus sit vera Virtus, requiritur & sufficit quod tendat &inclinet in bonum. quod sit verum & non tan tum apparens : Sed virtutes morales acquisitae, secundum se, & independenter a charit te, tendunt & inclinant hominem in bonum quod est verum , & non tantum apparens , nempe in bonum honestum & rationi cons num, quod est verum bonum, utpote ordinabile in ultimum finem . Vnde idem S. Doctor initio eiusdem articuli sic ait: Eonum secundarium O quasi particulare hominis potes esse
duplex, num quidem quod es vere bonum,mtpote Ordi bile quantum es de se ad princia tale bonum, quod est ruttimus fini C. aliud autem es bonum apparens non verum, quia abducit - finali bono: Ergo virtutes morales acquisitae, independenter a charitate sunt verae vi
Probatur secundo conclusio : Ille habitus vera virtus dici potest, qui habet quidquid requiritur ad virtutis essentiam : Sed virtutes morales acquisitae, independenter a charitate, habent quidquid requiritur ad illarum essentiam : Ergo independenter ab illa verae Vir tutesdici potiunt. Maior palci, minor proba
337쪽
ςαι Tranatur IV. tibiis, ut sunt a charitate separatae r esset orcsa in finem supernacii ratem, ut dicunt Aduersa-i ij: Atqui talis ordo non est de illamav es, sentia, sed persectio quaedam accidentalis, eis per accidens superaddita, ex vi i niperi; char setatis: Ergo deci Minor probatur primo ex D.
Τh a 2. z. q. 47. arp. 6. in corp: ubi sic ait: Finis γirtutum moralium est bonum humanum, bonum autem humanae animae est fecundum rationem esse ' Ec ita resp ad I . Virtutibus
moralibus p aesit it finem pastor naturalix quae dici: u, Fuderor. Item in resp. ad 3. Vir
turali praestitutum Ergo luc a D. Thomam ordo :n fin rn. liipernaturalem, non est de ensent a Virturum moralium acquisitarum M sed dundaxat ordo ilicinem naturalem, nempe in bonum honestum & rationi consonui . U de idem S. Doctor ibidem art. sic discurrit: Hoc ips, in quod est conformari rationi νeLIAE Usinii propriux cuiuilibet viri ris moralis Te-- percutia enim hoc in endit ne propter concupi-feutia r homo d uertat ά .atione: Osimi iter fortitudo ne a recto iudicio rationis di uertar propi Ir timorem kγel audaciam s. O hic finis praestiςu Mus est homini secundum napuralem' ra- is rem, naturalis enim ratio dimat unic rque
a s fecundum rationem naturalem sprrepur . Secundo proballar eadem. m1 nor ratione
manifesta': ordo in finem1 supernaturalern non potest esse. de' essentia habitas entitati tre naturalis , vel ' praedicatum essentiale Illius : Sed virtutes mora les acquisitae , sunt habitus cntitatiue naturales , ut de se constat: Ergo'
ordo in finem: supernaturalem, non potest ei-
338쪽
De Hrtutibus In commun/. I v rsede illarum estentia , seu praedicatum esten tiale illarum,.sed duntaxat quaedam persectio
eis extrinieca & accidenta lis, ex imperio charitatis illis superueniens. , si a Probatur tertio conclusio destritendo pro cipuuin fundamentunae aduersae sententiaret Clis tas non est forma intrinseca & essenti Iis virtutum moralium azquisitartim, sed duim taxat extrinseca & accidentalis: Ergo independenter ab illa veram & estentiale iam rationem. virtutis habento Consequentia patet ;. Antecedens probatur ex in Thoma 2. 2- qu.
2 7 . aret. 8. ad I. vbl. si ait: Cbaritas dieitur esse forme aliarum virtutum non q idem exempl iter, aut est euitaliter, sed mσgir effective, inquantum scilicer omnibus' formam imponis . . extrinsecam nimirum & accidentalem , nempe ordinem in finem si pernaturalem, ex inae perio charitatis illi aduenientem. Ratio etiam siuifragatur, si enim charitas es set forma intrinseca &essantialis ommum vi γ
tutum moralium,i Ilaemon distin mentur specie inter se, quod est plusquam absirdum , &
contra Si Thomam hic qu. εα art. s. & 6.
ubi docet virtutes morales distinetui specie inter se secundum diuersa obiecta passiotatim. Sequela patet, illa enim sunt eiusdem speciei. quae habent eandem formam essentia leui & intrinsecam, cum species sumatur a forma es sentiali z: unde quia duo homines habent sor-rna m indi insecam & essentialem eiusdem spe
ciet, nimirum animamiationalem; non disse a triat specie intersea Ergo si charitas esset sor', maestantialis de intrinseca omnium virtutum
moralium, illae inter se specie n m disterrent.
339쪽
Demum potest suaderi concIusio hoc diΩcursu : Habitus elicientes in peccatore actus honestos & moraliter bonos, quales sunt sti currere egenis, honorare parentes , caste via uere, reaaere Unicuique quod suum est &c. non sunt vitia: Ergo sunt verae virtutes, sub indeque dantur verae virtutes sine charitate . Consequentia patet, cum omnis habitus ,actus humanos & morales eliciens , debeat esse vi tus, aut Vitium,nec Vlli dentur habitus moris Ies medi j inter vitium & virtutem. Antec dens vero ex eo liquet, quod habitus vitiosi inclinant solum ad actus peccaminosios, Mmoraliter malos , seti rationi difformes: pr dicti vero actus a peccatore eliciti, non sunt mali nec peccantinosii ut docent communiter Theologi contra Michaelem Bayum, & ostendemus in tractatu de gratia ) sed honesti, &moraliter boni, seu rationi consormes et Ergo habitus elicitivi illorum, non sunt vitia , sed
Dico tertio: Virtutes morales acqui sit quando sunt se peratae a charitate , non sunt perfectae virtutes. Probatur primo : Vt aliqua virtus sit perfecta , debet ordinari ad bonum persectum, quod est ultimus finis: Sed virtutes morales acquisitae, quando sunt a charitate separatae, non ordinantur ad ultimum finem, cum ad illum ordinentur per imperium charitatis: Ergo non sunt persectae virtutes. Unde in
Thomas 2- 2. qu. 23. art. 7. Si bonum pars
cu lare ad quod habitus inclinat voluntatem
sis serum bonum, pura conseruati, Emitatis,
340쪽
sus, sed imperfecta , nisi referaxur ad finale operfectum bon um.
Probatur secundo : Virtus perfecta facie habentem simpliciter bonum : Sed hoc praesta re nequeunt Virtutes morales a charitate separatae, cum homo priuatus gratia & charitate non possit dici simpliciter bonus: Ergo virtutes morales a charitate separatae , non sint Persectae,quamuis veram & esientialem rati nem virtutis participent. Sicut puer est verus homo, sed non persectus. Vel sicut Theo- Iogia qirae est in nobis viatoribus, habet v ram rationem scientiae, licet non sit in statu perfecto & connaturali, eo quod non sit c niti iacta scientiae beatorum , seu clarae visioni Dei, cui subalternatur, Ut tmo I. F. proin miali declarauimus. Soluuntur illactunar Ontra primam & secundam cones usici nem obiiciunt in primis Ad tersari; varia Patrum testimonia quibus asseritur peccatores & infideles nullam veram virtutem habere: in quo multus praeter coeteros est Augu-itinus contra Iulian. cap. 3. ubi ait non esse veras virtutes , nisi ubi est vera sapientia Sccharitas Dei , & ideo non fuisse inter Romano, R Graecos qui essent veri sapientes studi sique censendi. Sed ad haec respondetur, Augustiniam , no mine verae virtutis, intelligere virtutem perfectam , quae hominem promoueat ad vitam aeternam, siue, ut ipse loquitur, liberandi