장음표시 사용
461쪽
DO peccatis 44 s. intelligit de peccato, & subdit : Peeeσtuna nihil .st , O nihil siusti homines eum peccanτ . Vnde idem S. Doctor ibidem, & alij SS. P tres, Ut te expediant a graui illa difficultate, quomodo Deus , cum sit uniuersalis causa omnium, non sit author & causa peccati λ non aliter respondent, quam dicendo , peccatum nihil esse, subindeque a Deo non causari, licet sit causa viai tersalis totius entis.
Respondeo primo quod quando Augustimis & alij SS. Patres dicunt peccatum e me nihil solum intendunt illud non esse aliquid sit bstantiale, seu naturam siti, stantialem; quia
agunt contra Manichaeos asserentes esse aliquas naturas malas, a bono Deo nullatenus factas. Id aperte colligitur ex ipso Arigi istino de natura & gratia cap. 6 . ubi Pelagio alleganti , Ioannes Constantinopolitanus EpiFcopus dicit peccatum non est e fisbstantiam , sed actum malignum . Rei ondet Augustinus , quiς hoc negat Ex quibus patet Chrysosto, imum & Augustinum, natum negare peccatum commistionis esse substantiam , non Vet O n gare, sed a flerere, esse a ctum posit uiuia Idem iconstat ex libro de perfect iustitiae ratiocinat . ubi sic ait: Iterum quaerendum est , quid .
est peccatum, actus, au res I respondemus, pec earum quidem a tum dici O eme , Nonirem . ,
Vbi dum rem opponit a tui, pro re intelligit naturam lubsistentem . lRes indeo lecundb, peccatum ab Augusti ' .no Je alijs SS. Patribus appellari nihil, quia nihil est ad terminandam rectam electionem moralem; quoad hoc enim positi iunii illud in quo essentiam peccati commissionis pis fil- x
462쪽
Α ε . . ri satus v. mus, nihil est, quia rectam electionem mor lem terminare non potest. Et hoc intento P, trum sufficiebat, nempe ut explicarent quomodo illud causalitatem Dei non terminaret. agod enim terminare nequit rectam electi nem moralem , Dei causalitatem terminare non potest. Dici etiam potest, peccatum v cari nihil a SS. Patribus, & peccatores dici redigi in nihilum , quando peccant; quia per peccatum mortale expellitur gratia, quae est veluti esse substantiale ordinis supernatur iis, eam in tali ordine teneat locum substantiae, & se habeat sidui substantia in ordine naturali , in quo sensu dicebat Propheta , Ecce ad nihilum redactur sum, O nesciui, & Ap
stolus: Si charitatem non habuero , nihil. sum .
obiiciunt tertio Aduersarii plura D. Th
mae testimonia, quibus passim docet malum consistere in carentia, priuatione, seu absentia boni. Vertim haec uitelligi& explicari debent, sicut testimonia SS. Patrum silpra a ducta, nempe vel de malo simpl iciter , seu de peccato ut est in hoc genere niali; vel dec rentia &yriuatione caula liter & fundamen, iraliter, in ilum enim morale consistit in forma posititia, qtiae sundamentum est & caui a priu*rionis . Clim vera ait hic quaest. Ss are. q. quod ordinat in actus est quoddam bonum , Miti it: Fr bιiux priuario est essem aliter iurem
peccatum, non loqui vir de peccato coinmissio-
nis , de quo solum agimus in praefenti, sed omissionis, qxiod essentialiter consistit in ca-xentia seu priuatione actus debiti ordinati,
ut recto oo seruarunt Salmanti censes, & cou, .
463쪽
De peceatis pstat ex verbis antecedentibus, quae sic se habent e Est etiam quoddam bonum quod os ipse gaus ordinatus , quod etiam habet suum ino-dMm, peciem, O ordinem : O huiuae scilicetaei is a priuatio est essen i α θεν ipsum reco sum. Item ciuia a sierit supra quaest. 18. arta I. actum esse malum , inquantum aliquid ei defix de plenitudine Ufeodi . Et ciὶin hic
quaest. 7s. art. 6. ait quod actus humanus ha- bet quod sit malus ex eo quod earet debita eo m- mensuratione. Dicendum est, ipsim non I
qui in sensi formali, sed i llativo solum , ita ut velit, infallibiliter velificari actum e malum , si habeat carentiam aIicuius debiti, aut debitae commensurationis ; quod verissimum est, etsi carentia. illa non sit ratio sor-
malis constitutiva peccati. Demum cum idem S. Doctor 2. 2. quaest. II 8. art. s.& quaest. 162. art. 6. & 3. p. quaest. Se . arci q. ad 1. docet auersionem, aut priuationem, & corruptionem boni , habere se forma liter in pecca-l to, conuersionem vero ad bonum commutabile materialiter; non intendit quod priuatio sit ratio primaria de constitutiva peccati, sed suod sit ratio ultima Se completiva, quae pro inde veluti forma lizat conuersionem, & alias rationes in eo repertas , propter quod potest dici sormalis. Sicut in hac parto supra quaest. I 8. art. 6. speciem bonitatis vel malitiae quam aetiis habet ex obiecto, quae est ei essenis tialis, appellat marerialem ; eam veris quam .habet ex fine operantis, quae ab solii e accidem talis est , dicit esse form tem. Et quaest. 13. aft. t.' ait quod si aliquis actum sentitudinis
exercea pro'er Dei amorem , actus ille mate-
464쪽
4 s Tractatus V. νῖateries fortitudinis, formaliter ehardatis;& tamen in i sto actii bonitas specifica, & es isentialis est bonitas fortitudinis, bonitas vero charitatis absolute est accidentalis 'Quidni eligo pariter , quamuis sola malitia positiva, quae in peccato commissionis reperitur, sit 'essentiat, &constitutiva peccati; priuatina vero absolute sit extra essentiam, potes it haec dici formalis respectit illius fObiicies quarto : Peccatum continetur sub ratione mali simpliciter, unde silminum &maximum omnium malorum a SS. Patribus
appellaturi Sed malum simpliciter est pri-
uatio & non ena , ut docet D. Thomas I - I'. quaest. 48 art. I. Ergo peccatum non est alia
quid positiuum, sed mera priuatio bonitatis &rectitudinis . Respondeo in peccato duo reperiri, nempexationem formalem per quam constituitur, Scyriuationem rectitudinis, qliae se habet quasi proprietas consequens ad illam: ratione primi non continetur sub ratione mali simplicia ter & absolute , sed tantum sub ratione mali respective & secund&n quid ; non enim est malum simpliciter, sed huic naturae , scilicet rationali, cui est disconueniens ; sicut calor non est absolute n se malus , sed tantiam respectu aquae, quam naturali fri id itate priuar: ratione vero secundi sub malo simpliciter &absoluto continetur : quia priuatio , clim si
non ens, seu carentia entis , nullam rationem
boni implicare & inuoluere potest . Dices: Id quod taliter est malum &dii- conueniens homini, quod nulli alteri est con
ueniens ti bonum , est omnialia modi luna
465쪽
Ium, x per consequens est malum simplici ter : Sed peccatum in ratione peccati est ma- Itim rationali naturae, & nulli alteri naturae, est conueniens N bonum: Ergo in ratione peccati est malum simpliciter . Respondeo primo negando maiorem , tria stitia enim Sc error speculativus , taliter sunt disconuenientia homini, quod nulli alteri naturae conueniunt ; non enim Deo, cui Gmni no repugnant, nec naturae irrationali , ad
quam nullam habitudinem dicunt ι quia tamen in seipsis bonitate transcendentali gat dent, id eli, quia nihil illis deest ex requisitis ad sui integritatem , non suiu mala simpliciater. Sic in praesenti, quamuis pecca: um in ratione peccati, nulli alteri naturae conueniens sit&bonum, quia tamen in seipso integrum est, non est malum simpliciter, seu absolute, sed solum respective ad naturam
i Secundo dici potest, quod ut peccatam in
ratione peccati esset malum simpliciter, taliter deberet esse disconuenienslio .nini kquod nec explicaret nec implicaret conuenientjam ad aliam naturam , nec ad ipsum hominem, sub aliqua considerat one: peccatum autem, etsi sub explicita ratioRe deformitatis , nullam conuententiam dicat, sitit, implicita tamen ratione entitatis & actualitatis , sub qua a Deo causatur, sonueniens est natu ne ration ti, non quidem conuenientia morali, sed physica , aut metaphysica , quatenus est ultima eius actualitas, non explicans stib illo concoptu rationem deordinationis vel deformita
tis , & idcirco non est malum simpIic,
466쪽
ter, sed malum respective. Obijcies quinto, si peccatum commissionis consistat in positivo, caiisabitur a Deo, Cum nullum ens reale & positiuum possit subterfugere diuinam causalitatem: Sed hoc repugnat diuinae uinctitati: Ergo Rc. Respondeo primo , hoc argumentum soLuendum esse ab Aduersari)s, nam fundamentum priuationis rectitudinis , reduplicatiue vi ta Ie, aliquid positiuum est : Ergo si necense sit quod Deus cailset omne positiuum mpeccato commissionis repertum , oportebit quod causet fundamentum priuationis redii.
tudinis , reduplicatiue ut tale, subindeque ipsam priuationem rect tiidinisscum illa per se primo & directe causari non possit, sed per accidens & secundarid resultet ad positionem
fundamenti . Consequentia manifesta est, Antecedens vero sic osωnditur. Fundamentum priuationis non consistit in mera negati ne, quia pritiatio supra meram negationem fundari non potest nec in at a priuatione,
alias istius priuationis alia pritiatio pro sundamento assignari deberet, & sic daretur processis in infinitum : Ergo fundamentum priuationis rectitudinis, reduplicatiue ut tale,
aliquid postiuum est . Respondeo secundo, distinguendo maiorem : peccatum cati sabitur a Deo, sub ratione positiuae entitatis , concedo. Sub ratione deformitatis, nego. Hoc autem non repugnat diuinae sanctitati, quia ex hoc non sequbtur Deum esse causam peccati, Ut peccatum est , sed solitin quatenus est ens actus. Vnde D. Thomas hic quaest. 73. artic. a. sic ait:
467쪽
Lini defectu: defectus autem ille est ex ea aereoa, scilicet libero arbiςrio , inquantum deseeit ab ordine primi ageretis, scilicet Dei . Vnde. defectur iste non reducitur in Deum ran quam in causam, sed in liberum arbitrium ; sicut defectus claudicationis reducit γ in tibiam cur. uam sicur in ea am , non tamen in ire rem motivam, ἀ qua ramen ea atur quidq id est motionis in claudicatione ; O feeundi m hoc Dems est causa actus peccati, non est ταmen cau
se peccati, q ia non est ca sa huius quod actur. sis e m defectu . Dices, di ina causialitas, utpote ad ens te minata , non per nostram considerationem,
sed ut est: a parte rei, non potest ad unam sor- malitatem terminari, & praescindere ab ali is cum ea identificatis : Sed positiva deformitas est realiter , imo & transcendentaliter, cum entitate identificata: Ergo diuina causalitas terminata Mentitatem, non potest a deformitate positiva praescindere... Confirmatur: Multo magis praecisi ius est intellectus hum nus, quam causa litas diuina:
Sed intellectus humanus non potest per intellectionem entitatem peccati praescindere ab eius deformitate, cum hi illa intime , &tra scendentaliter imbibatur: Ergo a sortiori id
praestare nequit diuina causa litas... Ad instantiam respondeo maiorem esse veram, quasdO formalitas cum entitate identi cata, continetur Qb obiecto causali alis & eia
ficient tae diu i nae , secns vero quando sub illo
non continetur: deformitas autem peccati
non continetur intra obiectum causa litatis
468쪽
Dei, sicut eius entitas; quia obieebim adaequatum diuinae omnipotentiae est id soIsim quo test reducibile in Deum tanquam in vItimuim
finem; desormitas, vero peccati, cum auertata Deo ut fine ultimo, non est in ipsit in ut vitimum finem referibilis ; subindeqtie potest Deus sua causa litate entitatem peccati alti gere,praescindendo ab eius deformitate,quamuis ista reaIiter, imo Ac transcendentaliter,
cum entitate identificetur. Sicut anima mo
uendo applicando tibiam curnam ad gressum, ita causat motum illum', quatenus est physicup& vitalis , ut tament illum non effetat, qua . tenus est obliquus & desectuosius ; quia nimbium obliq ilitas illa , qua nasi is cum vitalitate identificata, vel saltem cum illa intime & inseparabiliter connexa , non continetur intra'. obiectum adaequatum potentiae loco motivae, sed in tibiam curuam & deficientem roduci tur. Quo exemplo utitur D. Thomas loco supra relato .
Ex hoc patet responsio ad confirmationem . ideo enim intel lectus noster concipiens entiatatem,.non potest a deformitate praescindere, quia non solum entitas, lad etiam deformitas; continentur sub obiecto intellectus nostri. SNcut etiam ob eandem rationem intellectus Dei non potest entitatem intelligere , & a d formitate praescindere, bene tamen Dei voluntas potest entitatem amare, non amata deformitate entitatem includente, quia in ordine ad intelleci sim continetur intra sphorram diuinae intelligibilitatis , non autem contin tur intra selicieram amabilitatis Dei. Quidni ergo poterit similiter diuina omnipotentia suo. con
469쪽
concursu & causalitate attingere, ehtitateni peccati, non attingendo eius deformitatem, cum similiter entitas contineatur intra sphoeram diuinae causalitatis, non vero deformitas. Sed de hoc fusilis in Tractatu de voluntate Dei cap. f. s. explicando concordiam sata et itatis Dei cum decreto praedeternainante,&physica praedeterminatione ad materiale peccati .
Explicato peccato comniissionis , & rati ne formali per quam constituitur, con 1equens est, ut agamus de peccato omissionis, de aliquas difficultates quae circa illud occur runt, & inter Theologos agitari solent , bre
I Ta videtur docere D. Thomas hic qu. G
art. s. xba sica it : Si in peccato omissionis consideretor id quρd per se pertinet ad rationem peccati , sic aliqVstnaeo est Omupo a que omniectis tam eateriori quam interiori . Si γεγο iulexe ato omissionia iv lligantur etiam caus ae
470쪽
sque aliquo actu . Quibus verbis clare docet, quod licet omissio culpabilis secundum suam propriam & essentialem rationem non exigat quia essentialiter consistit in carentia actus praecepti, seu in priuatione illius; vit men in indiuidito consideratur , & prout hic& nunc exercetur, requirit actum, qui sit cat fa vel occasio i Ilius. Vnde quando articulum illum his verbis concludit: Herius dici potest quod aliquod peccatum nempe omissionis arsit esse ablisi e omni actu , solum excludit
actum qui sit de illius essentia, vel qui directe& per se ad illam terminetur, non vero actum qui sit causa vel occasio omittendi , alioquin sibi aperte contradiceret, & in eodem articulo pugnantia scriberet ac doceret.
Nec valet si dicas, D. Thomam .ibi loqui de eo quod regulariter & ordinarie contingit, non vero de eo quod absolute fieri potest. Nam ibi impugnat sententiam aliquorum, qui
negabant ad peccatum omissionis temper requiri actum per modum causae: illi autem non poterant negare, regulariter & de lege ordinaria, talem achim requiri, cum hoc comtra euidentem experientiam pugnet, sed solum de lege extraordinaria, in aliquo casu metaphysico. Ergo D. Thomas non solii mde necessitate morali, sed etiam de physica aut metaphysica loquitur. . Vnde supra qu. 6. artar. ad sic ait: Eo modo requiritur ad volu carium σῶκs cognitionis , fleui oe actus voti uiatii i Sed ad omissionem voluntariam & curupabilem, necessaritis est actus intellectus, non