장음표시 사용
191쪽
per nimirum te velim id intueri quod dicitur non aut semper de vocabulis esse sollicitum. Eii alia quo exinta desideras, te a fabro qui lignum periorat,vel dirigit,uel dolat,vel congluti nat, propter quam causam id ei sciat ille statim respondebit te cie causa. Vnde dc ipse scopii sitae aiionis causam vocat: quem ubi est assecutus, uniuersa a filo desinit. Nec secus etiam textor, si eum intem ueris cur illa Jtaminis deducit, vel lanam metit propter id re ndebit quod suae aditonis sinis ei assirmabit. n. se omnia indumenti graua iacere. Quod si rutius quam ob causam
indumentum secerit,ab eo petas dicet ille ut corpus contegat, a frigore tueatur,& id genus caucae quam maxime omnibus est in usu Esi re aliud non minus hoc colurium,quum causam in ma teriam reserimus. unde si reprehendatur faber m paruam secerit Iedlicam,statim ille id lignis aurisbuit, figulus vero terrae, & pieior coloribus. Quis enim est qui non sirequenter homines audiat, quum petitur cur lignorum compagines in lectica dissolutae sint, aut cur floridus piriturae color cito defloruerit,quid etiam fiterit in causa*aedes cito corruerint: respondetes, fit illa id,quoniam ligna viridia eram,quae subinde, quum aruere,distorta sunt Quia etiam optimorum colorum copia pieiorem defecit .aedificator verὀest,iν vel calx,vel lutum,vel quippiam aliud his simile praua fuere.In omnibus siquidem his materiam causamur. In his etiam initiumenta ponimus. Si enim causam quaeris cur faber leviticam male coagmentavit,qui in non esset malus artifex:ille statim re Flp5debit, 'praue asse 'a erat dolabraderebellum crastum, lima 8c malleo carebam, securis etiam crat obrin. Vari etiam paelo si ex librario petas,cur no recite scripserit: dicet ille,chariam aspei extitiisse,atramentum vero fluidum,pennam autem obtusam,defuisse etiam cultellum quo ipsam reditus sormaret. Is etiam dum chartae 5 atramenti meminit, teriam proseri dum penns S cultelli, instrumenta. Sed quis est praeterea qui ignoret, Q etiam ipsos artifices culpamus tanu causas errorum,qui in opifici js committuntur: tunc in primis quu nihil habemus quod possit in insisti mentorum desecium reseret Prs scitium quom opificiorum causam suisse artifices profitemur. Dicimus enim Q is umote Imidias statuam illam effecit, alius vero Iouis Olympici simulacrum: nec non Sc medicum sanitatis,quam in mores essicit,causam, gubernatore nauis, quam a pro cella seruat. Dicimus etiam causam esse nauis illum qui eam constririt: di idem de ieetic carpento, di similibus. Ut tandem duae quidem sint primae causae,ati maxime principales scopus inqua, cuius gratia fiunt omnia quae fiunt, & esse 'ora quo ea fiunt. Has dignitate sequuntur tertia diquarta, instrumenta nimirum quibus,& materia ex qua. Porro in humanis artibus, nisi causa es conueniant,nullus unquam etacitus absolui poteriti nam nisi aliqua esset lecticae utilitas,nunquasaber illam construeret. Sed si aliqua sit illius utilitas,careat vero dolabra,sena,terebello,aliaque in- Gstrumentorum supellectili,nem sic lecticam coagmentabitidi si haec illi omnia praesto sint & mox ligna desciant, neq; ita componetur lectica. Nemst instrumenta& materia parata sit,& utilitas urgeat,absit autemartisex,unquam quicquam fiat. Et hoc in omnibus alijs artibus pariter inue nias. Omnes siquidem alicuius gratia agunt, egent etiam tum instrumentis, tum inateria. Quod si aliquando secus fiat, tunc unico videntur genere causae orbata,eo inquam, quod dicitur cuius gratia iit, quod in his accidit, quae casu fiunt ea quippe nullius gratia fiunti deficit in qnando F 5c id per quod fiunt. Per quod autem est instrumentum, sicut propter quod,est utilitas generationis rei a quo,cst artifex: ex qua, est materia. Et iam quidem hoc constat,nihil unu reperiri posse,quod materia no egeat ex . costet, ec es iciente a quo lit:nec aliquod reperias quod contra se habeat. Semper etenim necesse est ut sit conuentus alicuius patientis,quod vicem materiae habeat,& alterius quod circa ipsam anat,& eniciemis rationem teneat,& hoc eget nonnunu instrumento si alicuius graua egerit. Agit in aliquando etiam sine instrumento,quum nullius gratia agit. Nempe si quis calcitratus in pugna inde fuerit mortuus: u calcitrauit causa eii etrix ut ita dicam mortis fuit. Instrumentu autem crus suit,materia corpus illius qui fuit calcitratusaei si id ex proposito ille sedit,causa alicuius id esse fluminim si non alicuius gratia fictum est,illud insertunam referendit Hest. At quum ex frigore continentis aeris vel aestu laseitur quispiam: aer continens este is causa est niateria corpus quod as acitur.Quare nuna ieraueris te posse aliquem inrire effectum,nisi essiciens oc materia coeant xibuto enim eo quod patitur, ex quo fiat id quod iaciudum est,qui poterit esse essiciens a quo fiat Unde oportet ut haec utram aliquid ad generationem rei conferant:
quae autem ad rei generationem conducut merito tauta appellandae sunt. Iam. n.omnes homines causas appellant,quae o sui natura ad res generationem aliquid afferunt. Potes autem tu vel inii
sim nominare, si libet, vel principium. Verum in omnibus his aliquid istis oppositum reperias, quod in per accidens est. Faber nempe, terebellum,& lignum ad vastis generationem aliquid ex
minatura conserunt. Statim. n.ut id construictum est poteris intueri lignum&soramina,quae te
rebello suctea tibio fusta. At locus ubi iacebat lignu, unde a fabro suit ad hoc opus assumptum,oc aer qui id in orbem comprehendebat, causae dicemur, non primum, sed per accidens re quia artifex nomo erat,eum aliquo contineri loco necesse est Quod quum ita sit,nec praeterea opus sit intercedere inter ipsum S lignum corpus quod solidum sit,obsistiset enim ne ille in id agere possit necesse suit ut illud quod interutrianq; medium est,aut inane,aut si secili, salte corpus ut quod cedat qua ratione di aer aliquid ad vasis generationein affert. Haec vero magis tibi euidentia vi
192쪽
. A debuntiar,sicogitaueris artificem perinde ac ipsa naria rasi est, per uniuersam permeare materia,
dum agiEnon aut uti nos, qui exterius tantummodo eam attingimus.Tunc. n. satis erit apertum,. nullum tunc loci usum sore ipsi opifici nisi illius sorte quo materia continetur, neq; aeris in orbe M incus usi,necp inanis .Quapropter saepe in lapidibus at*et in terra gignuntur animantia,ubi eundem penitus locum opis ex occupat ipsum opificium. Indigetitam faber, ut agere post it circa lignum spatio intermedio quod non in pediat,non ea ratione qua artifex est, sea qua corpus est, quod alium ab eo qui materiam quae emcitur,continet, cu occupat. Haec nimirum ex accidenti sunt 8c tan* ea sine quibus n5.ea Uero quae ex accidenti sunt quatenus praesentia sunt, nihil ipsa operant .videntur in ea ratione adiuuare, ψ dum ea adsunt: ab eo loco ea, quae oblisiere possunt, Procul sum. unde magis valent,si abfuerint, impedire a mina, i quum prsito suerint. solidii quippe corpus interiectu inter fibrum di ipsum lignui,impedimento est, quo minus saber postit circa tignu operari.quod si de medio tollatur, ex accideti cosequitur,ut aer in illius locu subeat. tuu .n. nusquam in hoc mundo inane consistere possit,locus,que solidum illud corpus dereliquit inanis Oino persistere nequit sed aere,q in orbe id continebat,defluente repletur. Costat igit fabruaerem accidenti indigere. palam praeterea est,m ' ambulat substrato corpore solido mei: cui nitatura B alio vero circulato quod cedat. Non sunt in lute illi opporturia qua ambulans est, sed qua corpus est,quod deorsum, hoc est versus nitidi centrinsertur quod*m uni in sublime ambulando neqt
serii. itius. n. deorsum versus terram delaberetur. Sed nessi anterius progrederet,eo a quo conti
netur, illi nocedente Quapropter recte illi,q taec pertraetauerum dixere, liseipsa potius ratione res tenere sine qua aliquid fieri non potest, u q, cause sint generationis eius. Porro ambulationis causae sunt ipsius utilitas,uis animalis,atq; di crura Causis vero sine quibus id si eri nequit, exter ne,corpus circus usum cedes interius ver altem quod resistat. Iam ita in uniuersum de causis se
mone absoluimus,& explicauimus quae illae sint quot & quales,&quo modo inter se, tum etiaab his quae per accide sivel sine quibus no differant. Qiiod si nolit rursus sophista sateri fabru est e causam generationis lecticae,r Apsideat quaeso, num fateatur salte saeia esse lecticia fabro: si vero id concelserit,an postea de appellatione adhuc di utabit Si.n. Vel q, ex se facta sit respodeat, vel ab eo,utroq; modo delirare redarguetur.quia si dicat ab aliquo quide faeia, de appellatione iii voluerit mox disputare:n5'ne primu vere Abitur, i, no de re aliquased de note e sua ipsius lis. deinde tota quo O vitam euertit& cofundit. V n.dixerit fabra fecit se quide lecticam non fuisse aut illius causam: non ne perinde ac si quis cocedat aliquem alium quempiam occidisse, illum in C nolit fateri fuisse causam mortis istius putabitur extrema insania teneri. Libetissime vero audire illum coram iudicibus loquem at ita dicentem. Viri qui iudices constituti estis: sitetur quide Dion se occidisse Tiphonem, nec tame putandus est Dion extitisse causa mortis illius. Proee 'θsi id quis quippiam s.cit,est etia eius causa:conuincetur Dion fuisse causa mortis Tiphonis .cr si alius sita quo ni aliquid, re alius est rei illius causa ille a quo occisiis est, hic non fuit mortis istius causa,nec reus ipse habendus est,&proinde absoluetur, qui conuinci non poterit filisse causamonis Sed quis non iudicabit haec esse deliramenta 8c insaniam longam Quare satius erit iam ius relictis: alia aggredi horum deliria, ut quod pra terra superest viae purgemus. Δersus Era arum pum Marriti qitidem causis admittebar ed Mira,
F St5c alterum sophistariam choriis,qui sane concedunt aliqua sera, ac interire, laediq; & alte
rari,at etiam horum omniuna aliquas existere causas putant: mox in verentur concedere Procat arcticas id est ante cita appestandas esse causas, utpote qui nolint ab aestu, vel a frigore, ne a plenitudine,nelaial ore heri unqtram morbos. Quorumientia mihi magis miranda via detur,l priorum,qui eas omo, ac si non lint,negant. istorii enim sophisma occasionem aliquam aD mutata appellatione illius nominis haben illorum vero penitus sophisma est, immo, si vere loqui liceat potius circuirenuo.Qiria si hi existimant aliquid ei se causam hoc addidisse deberent, an ea materia circa quam id aget,impatibilis sit,an vero patiatur. et si ipsi impatibilem esse aflirmaue
rint ne materia quid iuuabunt.hoc enim est esse materiae, vi ab cilici te patiatur, atq; iacile ab eo regaturcii aut lateantur materiam pati:nunu amplius negabunt, quin haec quidem magis, illa vero minus patiaturaiam causae quae in eam agunt materia,aliques sunt sortiores,aliqus imbecilliores comparatione materiae. omnia ubi illi concesserint quae deinde ratio aster eda erit, cure mille qui in theatro aderant quatuor tantummodo fuerint a febre arrepti. num hos tantum
a solis calore comburi contigit Nam si non modo decem, sed unus solummodo in febrim sit illa pisutihil hoc absurdi secu habet. id enim verat quominus hic solu idoneus suerit, Uti eo istis spatio ab ea assectione Lederetur,aliorum n6nullos ob corporis bonum habitum aesum omninon extile aliquos vero imbecilliores quidem fuisse Qui rei sent se ab aestu omnino tueri: veruiti me opus longiori interuallo temporis, ut ea laeso in febrem desineret Sed nos iam illum in troducamus qui primus adeo filii in his impudens, re ipse suismet verbis loquatur, quae in hunc se habem modum. Causas sane febrium primum atque etiamnunc sciscitari solent, ct ab .. Tertia Classis. mn ipsis
193쪽
ipsis aegrotis audire volunt,an is morbus,ex stigore,vel labore,vel plenitudine vel alia simili ou Esa originem habueri qui nec vere,neq3 ut conuenit causas morborum inquirunt. Etenim si seiugus febris causa esset qui magis restigerantur,maucis febre tenerentur.sed hoe no ita est: multi si quidem qui ad extremum usin periculum prae gelu deuenere: mox ab eo seruati, absq; vlla febre permansere. Nec secus et in labore& plenitudine fieri videmus. in fortioribus enim quidam lais horibus versati,maioriq; repletione grauesmunu febrem passi sunt Pisc sunt Erasistiati verba in primo libro de febribus.Haec vero iesie ita impudenter proferre coactus est, ut suu dogma seque retur,sicuti paulo post exponemus.Sed non im de Erasistrato mirandum est. ipse enim gloriae cupiditate a.ductus,multa ex his quae a prioribus tradita sunt,innouauit, multa et diruit: quantum
de his qui ipsum sequuti sunt illius siquidem gloriae ipsi minime erant partis es. Vnde siristit,
consulto aguntinianifeste in uni. si vero secus: admodum ignari sunt,quippe qui ipsam Ieritatem non agnoscentes,sicile decipiuntur. Porrd huius dissblutio sophismatis nem multam et di lecticae .isciplinae peritiam exposcere videtur. sic enim ait ipse,Si restigerari, febricitassi causa est, qui magis refrixerit ille magis febricitabit. At res haec non ita se habet. Quia si effectrix causa tria id abs cp patiente apto emcere posset: qui magis refrigerarentur, magis quoq; sebricitarent. At si frigus non omni corpori sebrem afferre potin sed illi tin quod paratum est ad hoc: tunc no -- Fplius erit necesse, ut qui stixerunt oes,m Cis quocp se citent. immo facile reperias aliquos qui ne semina quidem festis concipiant.quae vero sint febris semina, non spe fiat ad nostium in Praesenti institutum.Sane nulla cogit necessitas,ut sebricitare magis sequatur eos qui magis resti sescunt. potest nanq; & id euenire,ut qui magis restiferatur, magis febriat. potest et re omnino Iecus. sed & tertiit accidere potest.', magis,inqua,quis refrigeretur, di minus febricitet. & qua tum quom fieri potest,ut magis rei tueretur,pari vero febre arripiatur.& prurierea potest qui magis refiixi sinulla teneri se bre. potuit si quidem quispiam nihil quidem febricitare, versi fieri ait nitus, vel torpidus,vel tremulus,vel conuulsione apprehedi: in accidit Alexadro, dum iste siti in Cydno Ciliciae flumine se lauaret. At vero nec illud et re vera confici potest, ut qui magis filmscit,magis quota tedatur. nepe id sequeretur si ille pari modo aptus esset tunc nimirii si magis iri geret,magis laederetur.Poria nec id et sequitur,ut si magis laedatur, magis febricitet. quum aliqii
contingat ut aliquis magis laedatur,qui in non modo no magis,sta,nec omnino febricitet. Quia si nocumerum oe in solam desineret febrem, ubi maius esset nocumentur ibi maior quoQ adcit et
febris. quum aut multi sint nocendi modi,qui possunt eos qui refrigerant,alh alios sequi fusum esse multifariam monstrari potest,* qui magis refrigescit magis labricitet. Quod si non est neces- G se,ut qui magis friget,magis febricitet,vel magis nocumentii subeati fatuum erit dicere, Q idem homo,quum magis riget,magis et vel febricitat vel magis laeditur. Esset quide necessariis, si ipse eodem esset affectus modo sicuti prius ut qn magis rigeat magis sit febri obnoxius. Sed si secus, nulla amplius necessitas est vel magis sebricitare vel magis laeds. Haec proselid Erasistrati dictio eo libro descripta praua oino est,quippe quae sophismati occasione re fidem potius praestat, crillud dissoluat. tid mihi admodii temerarii complures videntur,qui nunti in logica disciplinaver sati,ita ut ne ea quide sophismata,quae lallaciam in promptu & omnibus expositam habent, possint discernere audent in de veris aecretis aliquid statuere,& deinde similes illis videtur, qui ambigunt an motus Oino si siqna rationes,quae de eo asseruntur,intelligentia c5sequi nequeantariogenes vero Cynicus rationes illorum qui motu negabant, apposite satis deludebat. quam enim hae de re interrogareturiMiror equidem aiebat cur,si motus non fit,nautae quotidie clamant ad Rhodum ad Cnidum,ad Cossit ipse ne tentabat quide huiuscemodi diluere sophismata,quae asuersantur his quae euidentia sunt.Dialectici vero in his potissimu versantur. ipsi etenim rationestatim falsam esse α'gnoscunt,ex eo quod repugnat his quae manifesto conspiciuntur. mox vero inquirunt num in proloqui js,vel in fisura lateat fallacia. et si in proloquiis: an in cibus, an in altu Hquibus,an in uno, ec quo et modo.q, si in figura:hic quo inuestigant ubi error commissus sit,ae unde ratio habet,q, quavis sit fusa,veri in similitudinem ingerat.n 3 enim iudicant par esse, aut omnino tutiam,velle eas rones examinare qui inquam,veri contineat,anteu in his, quae apertentia se nnsierint exercitati. Nos asit saepe videmus multos homines,qui quum per hanc artificiosam via incedere nolinhnecpo per compendiariam illam Diogenis, α subinde diiudicare vesint
falsos sermonesula nec redie nec perseeie facere posse.Por si sint philosophi Cyni nullum qiridem quod abditu sit, aggrediantur,praesertim si illis quae manifesto apparent, videatur aduersa cquin & rationes ea quae istis cotrariae sunt omnino spernant, adeo Ut ne* velint exquirere qua parte talant.Si vero simi Dialeelici statim paruo et negotio hasce captiones agnoscent. Verii ipsi utra ii de causa culpandi sunt,nimirum re quod adeo temerarii sint,ut in eas rationes,quarii sunt imperiti,se ingerere velint,&quia ea omnino oblim oni tradiderunt quae manifesto apparent Sed velim recorderis, quia non modo viri sapientissimi verum etiam rustici omnes,bubulci, teri lapastores, immore ipsae pecude eludi calorem immodicum fugiunt.nonne multi obli rum excessus interiere an forsitan tu solus inter mortales,ex balneis male administratis nuquam laesus
194쪽
A laesus es Non potes Erasistiate eas rones dissoluere quae asseruntur contra causas promtareticas. Et non modo has,sed nee illas etiam quae contra motu,quae contra demonstratione, nec eas, quae contra docti iam,vel disciplinam,vel inquisitione,vel inuentionem, nec etiam eas, quae contra
quide, non in laeuuntur qui fieri hoc unu potest. Nam et ab aliis forsitan causis quis hedi potest. Vt prae aestu vel gelu nui a febre postit invadi oportet sane attendere ea quae quotidie fiunt, res etenim haec n6 eget demostratione.quum plerunq; videamus nocumentis, quod ex aestu est, vel
instare desinere,vel in quippia aliud simile, & illi ut ego quidem puto qui memores sunt eora quae ob haec quotidie eueniunt:eos derident qui in hunc modum delirant. Quidam se in theatra cotulat, quum nullu in corpore sentiret inc5modum sed ubi soli ardenti caput exposui nillud paulatim&calidius,&plenius redditu est. mox coepit dolere-exuri, subindeq; secundu uniuersae tepora dolens discessitiqui postea dissicultate tenebatur cutem, quae circa fronte & caput est, mouendi aridamq3 ea sentiebat,& p lo post, illum febris adoria esi.Sed medicus die sequenti acce-B dens, pulm omphacino oleo frigido,vel rosaceo et perfundens, & adminis butis balneis, illum sanitati restituitis,id quae se putas quepiam vel vulgarem existimati si de tuo hoc sophisma Quid praeterea si videat alique qui probe quide concoquat,nec ullo alioqui symptomate teneas
nisi φ postexercitationem, ex litigio quodam rursum exerceri adhuc magis coaetiis, coepitari .culos calidiores sentire,& paulo post, totum etia corpus aridum re inaequale: quod dum mouere
vellet,videbatur suboriri Gius quasi ulcerosi cuius doloris,mo a febricitauit sed peritus medicus inclinante febre,adhibito balneo, ipsum pristino & Asueto vibui restituit. Putas ne igitur illi una persuasum iii, G posse quin i ex labore labricitare At mirabitur quispiam sortassis, cur
nulli vulgari homini lis Erasistratus persuaserit,medicis vero non paucis persuadeat.Sed id quidem mirandum non videbitur si audierit eorum dures asserentes esse potius patriam prodendhil proprium dogma. remotis perdimus dum Erasistratiora dogmata redarguimus huiust modi enim deluament mini ea unica causa est, quia qui putat oem sebrem sequi phlegmonem: Oportet ut mox exponat,quo modo ille qui ex exercitio in labrem illapsus est, paulo poli ratione victus instituta liber euasit. Non erat aut verisimile rem ita succedere si phlegmone adsit,ati longe et minus,* ex ciborum aevini oblatione id contingat.Vnde illi duorum alterum erat neces C Ie,vel ut nihil ex his immutaretiquae ex ratione prius tradita fuerant,vel ut ad sophismara conuerteretur. Primu autem ille nequau poterat per e,quippequi sibi hoc persuaserat, si usquequam antiquos imitaretur apud oes in nulla se gloria suturum,nde coaetus postea est secudum ei,& mendacia cauillam confingere.nec modo in his Erasistrato ac eius sectatoribus nece et uitcauillari,verum 5c in illis quae de hypostasi in urina tradita sunt. Nam si suos assuefacerent disti- pullas indignoscenda discernendam hypostasi,quae purulenta est,ab eaquae subinde insanis comspicitiar: reaei uerentur iacillime,ex his inprimis quae videmus quum phlemone in suppura tionem versa taluitur,per purulentas urinas. nem enim illis similes sunt,quae solutis sebribus ex. cernuntur. in his siquidem id quod residet album est,nem foetorem habet, ne* colorem ct quem
Purulentae retinent, neque lentorem.Ne ergo aperic conuincantur, se deridere eos praeses crunt,
qui haec obseruant,di eos tinctores appellant,qui aliquid ex urina percipere volunt, quos supposititia etiam urina saepe decipiunt. Ethaec omnia agunt ut admirandum illud dogma defendant, quod oes selues ex phlegmone fiant. id etiam neq; fiigidam aquam potandam illis concediu, qui ardente sebri tenemur.ea.n.opportune exhibita,confestim sudant, liberiq3a morbo euadsit. di tu Gorgia nos id cepecisecisse intuitus es quum nulla obstabat viscerum inflamati tuc enim D maximam sebrem luit frigidae potus. Hi igitur,nequau bibenda est, aiunt, ut omnia ea dedine
mus,quae nostram subuertere sectam valent. Sed ec alia praetereaartis huius auxilia reiecerim quippe qui timeant ne ex illis redarguantur.in quo ordine reposuere et rationem causarum pro cataracticarum,quum minime monstrare possint, quo Deio homine exaestuante, ves laborante, ves irato,ves more sitiansfusio ea sanguinis fiat in arteria quam ipsit πια γροσιν vocant. Vnde varias rationes contexunt, hismata machinantur, commentis quibusdam exclustatis illis insidiant quies accedunt ut artem benig m&vitae oppomanam addiscant. quibus ex tot horuinsidiis secus ae ipsi sibi prius proposuissent euenit.dum enim rudes essent& imperiti: comunes omnium notiones seruabam,& his quae manifesto apparent, aedere astu erat. mox vero adeo ab istorum mirabilibus sephismatis peruertunturivi adducantur ad id, ν non amplius rebus mani seste apparentibus aedant,eorum nodos seluere nescientes. Hoc etenim admirandum commentum contra suos discipulos excogitauere huiuscemodi medici, ut neque eos permittant seliinsistere experientiae, net ad rationem adhortantes ad dialecticos remittunt, ut eos his irretitos
Ophisnotis detineant. At illi,qui nullam unqΡ adhibuere exercitatione in dissoluendis sephisi maus: hos praeceptores quasi deos admirant.Tu sane nosti Q nomalli, qui a quada vestiti aduersa Tertia Classis. nnii ii socium
195쪽
fortuna ad tales medicos delati sunt latentur cepe,' dum in memoriam reuocat ea quae ipsi aliti vi i sunt, assentiuntur cpexaestu alijsq3 huiuscem ,sebres accendi possim. at quum ea quae ab Erasistrato literis mandantur, perlegunt:statim sententiam mutant. Si si alicui praeceptori artis dialecticae perito adlississent,iacillime eius fallacias agnoscerent,ubi ipse inquit,et multi in longe maioribus versati: sunt laboribu atque in maiori plenitudine suere,u hi qui sebricitauere, in ab omni mort o liberi permasere.Sed quaeso,num .ppterea va in maioribus laboribus volati sunt, nulla sunt arrepti sebremo potuere al l minus laborantes in febre incurrere Sed in mediu prosoramus nos alique oratorem,defendeme quenda pugilem, qui Q pugno vetula percusserit, unde illa mortua est ab aduersar is accuse dc in iudiciu tu tur, ubi ab actore probat Q ille ea percus sit, tin ea mortuae fingamusq; rei patronii hoc modo cauillis Erasistrati talisum illu defendere. Vos o iudices millies huc homine in stadio puenante vidistis,ac maximis aduersarios piam pulsistem vicissimq; ab illi, pulsatu,nec in is ab diis aut illorum aliquis ab hoc interseeti s et L non
ergostpercusserit causa mortis extitit .aa si percuti in causa esset ιν as moreretuetu vehementius percuteretur,ein iis moreretur. quod quide Ialsum est, qua iste maximas intulerit, acci pertulerit plagas,nec ipse mortuus inde est, nec aliu interiecit. as igitur credat vex illata plaga no admoda et magna,obleuianus Nimirum si ex plaga no immodica posset quis morte oppezere: hica alim Pqui plurimis θc validioribus plagis expolitus sui the vita ili multoties decessiisset.Quid obsecro m ros iudices si talia audierim putatis no ne irridebat palam tam patrono si reo u huiuscemodi
patronu protulerit. Ninemo mehercle est,il non c6prehendat, q, robur athletam multas potest vel et validas spem erepta gas:quum in anus prae virium imbecillitate, ne mediocrem quidem 5c unicampossit serre. Is sane orator solis usus sophismatis Erasistrati nec iudices decipere, nec aliud obtinere poterit. Accedat asst alter oratori quidem peritior, qui inspecta vetula a iuuene per
cus Ia,respirante actu paulopost in moritura, assinibus4 ipsius illum homicidii accusantibus,aruo illum defendere velin& ita dicax Si hic totum sere vitae tum seriendo, tum ictus persereno transegit,nec unqua vel ipse intersectus, nec ex adueri s quena interfecit: non est prosecto ipsi Causa mortis istius vetulae tribuenda,sed potius eius imbecillitati. Nam si unica pla, mora inserre posseti longe magis re multae & validiores inferrent, quod in non ita est. Quare si vetula
mortua est,ob sua mortua est imbecillitate. Hic quide orator multo est priore praestatior, qui non modo reum videtur causa velle absoluere,verum di illa alio transfert. nihil in & ipse essiciet, qua necesse sit tandem fiteri,*anus,percutiente iuuene,mortua sit.Attamen Erasistratus nec isto dicendi modo usus est, o iape nostri utunturivi nimirum causam eius quod aestum vel si s a sequitur,in ipsam transferret rationem rerum patientium . primo enim occursu ratio ea quae ex translatione causae depromitur plurimum videtur audienti essica qui in si illi mox institerit, diis ligentercla perpenderit: inueniet aliquid in ea Miserri, quod congruere non videatur. Nam opor tet tandem asiere Qis affectus ex conuentu amborum nascatur,frigoris inquam ae imbecillit
tis rei patientis. siue modo emeeliis sit ex his,quae sponte& casu proueniunt:siue ex his qine plurimum. semper enim Digus cum imbecillitate patientis concurret. At hoe nihil decretis Et Muniati Luere potest.vicunt etenim lateamur ibis aestum, laboremElpaliqvid ad sebrem lacere: statim interrogandus crit,quo id fiat modo. Vnde quum ipse respondere nequeannecesseest ipsum non parum turbari.necu enim hoc leue est rationabili interrogationi respondere non post sed loge adhuc grauius est, ab huiuscemodi rebus omnibus,supposta6es ipsius coargui. Etenim ui in aestu visatus est,is sebrem semitiquae in capite primum exorta, in uniuersum corpus moxist unditur, tan* a lare ubi accensa est: alio vero qui plurimum laborauit, ab articulis accensum calorem in reliquum corporis transmitti. Quis enim est qui si plus iusso ambulauerit, non sentiat saepissime ex motu crura calefieri qua si adeo subinde calescasiis una partes cieteras callaciat perueniente tandem calore in viscera,necesse est febre exoriri. Quae quide febris in huiust odi re- μhus manifesta est cunctis hominibus,quippe cuius substatia ex abundantia caloris constat.Sed et id collat ex procatamicis causis,la re inqua, calore, re istiusmodi coetis augmentum illi pstari. At virum negat Erasistratus,cauinem febris intellectu seruat. nam &eliis substantia acceptaret, ait vero in semper quancussi se e phlegmone P dit. Si .n. ipse elidem huius affectus, que cieteri oes,intellectum teneret,easdem etia causes generationis illius teneret, mox nab experientia res ruat euidetes sunt doctus ipse ab his exorsus ad alia accederet. sed nihil ille haberet postea quod e te dicere posset. Vnde omnis illa sermo desecisset ipse vero aliod dicere sibi neces riu i tabat.hoc siquide illi constitia tu erat. Quare c6stat in illli necesse filii multa innovam S sophismata aduersus ea quae euidentia sunt,comminisci. unde et nos e mur in his Erasistrati captionibus immorari, ac si nullu aliud nos ninouum detineret. Habuit iram aliqua causam si iratus ut diximus,cur no cocederet Q causa nocumenti ex infirmitate est eorii quibus no . vi
enim hoe concesseri pterea aliquid Oino seri a causis atarcticis: statim uniuersa ipsius de se hribus demta corruet manifeste, rusti absurditas apparebit. Porio cauis notio aliquid vi in se colusi di indetermitiati tatinere.&rpterea alii quide dixere cauum nitul in se habere,qis meliussit aut
196쪽
ero, in quibus sum empirici, dubii tuere sis
A sit aut praeitantius. alij vero, in quibus sum empirici, dubii tuere sit ne causa necne. alii vero, vi Herophilus,acceperunt quidem causam esse sed ex hyposta est. Sed illi,quitanu principem Erasi
stiatum sequiiti inlita ex ordine causarum procataris cas remouent. has autem Omnes nomine
mutato,dc confictis rationibus, oceationes Upellant. Attamen si concedamus Q utilitas rei quaest ab hominibus caula vocetur,quodq-esteictrix, quae principium dicitur unde sit, Z cum his materiam atm organa facile deprehendet et ii cauillant,dum aiunt procata reticas non esse causas. immo hi oia ea pendent, quae perpera de causis prolata sunt. lnde. n. ipsi conficere volunt,nubtam esse cuiuspiam rei causam: i, nulla ex his, lue quippiam csscere dicitur, in omnem materiamasere videatur, nequa j ui hoc illudeli,quod inde coniicitur, sed id potius, i, nulla causa sola ipsa assolutare persedia esse possit: materia laquid semper essectricem causam:&cstoctrix materia aptam exposcere videtur. Superius autem iam monstrauimus, et ca quae ab Erasistrato cotra pti, cararcticas causas adduim sunCnullam aliunde quam ex mutatione huius vocis, rausae Chabent Q verisimilitudinem apertius in idipsum ostedetur, si ipsa eius verba ascripsero. Si refrigerari causare febris esset: qui magis refrigeraremur, magis essenti ebri obnoxii. Vbi nos ea quae Erasistratus consulto omisit addentes, rationem uniuersam abibluamus , re ostendamus, ψ .ppter id quod ab B ipse praeterni istum est, accidit si hisma. ut id igitur videaturisit uniuersa eius series hac. Si resis Μ serari sola esset sebricitandi caul tunc qui magis refrigerarentur magis febricitarem. At non estis o Erasisti te ea sola febricitandi causi ,refrigerari inquam verum opus est patiente natura,vt qui magis refrixit, magis febricitet. sicuti quum dicimuς quod ille qui magis calcitratus sint, magis quoq; laesus suerit. Prose 'δ, dc si ea istorum ratio solis illis procatariaticis videatur aduersari: omnes tamen in uniuersum causas oppugnat ride non esset admodum dissicile, si modo sophi .s heresipiscere vellent, eis ostendere quomodo uniuersa hominis vita utatur nomine causae facilecterit,omne in his ambiguitatem,ea quae manifesta sunt sequendo de medio tollere. Sed ii se ipsa etiam res palim tibi iactet,innullus unquam ita sibi cauere sine diale filo disciplina potest, quindecipias.α proinde medici qui ab experientia empirici di ii sunt, ea quae in vita hominibus eue niunt,sibi obseruanda proponentes: ab horum in sophismate deuiicti sunt ita,ut dubitarint dest catarneis causis, oc de ius nihil pronunciare ausi sint: qui adeo in sapere visi sunt,ut concesserintuliquam Oino cauta rationem in procatarcticis seruari. Erasistratus Uero,qui eas o ino sithuertit, Datam est quod nullam eorum ii te rationem habet,quae vel ratione,Vel experientia reperta sunt. Vnde si in alicuius Erasistratii medis i manusquis inciderit ex aestu vel labore in febrem illapstis: C necesse erit ut tertium, & quartum diem expectet: quum in possit, citra tertium bene se habere, possit etiam alioquin in longiorem mor hu vel etiam in grauius incidere periculum, litemadmodum illi adolescenti, de quo iam meminimus, contigerat. Oportet itaq; non haec tantummodo animaduerter ed oes etiam quantuli bet simplices sphistariim sermones.& si enim hoc satis vlia deatur exiguum,nG uti nimirum in Oibus ratione sophisis in semper nouissima quael se tantur. Vellem autem te in hoc quo F libro exerceri,si tibi dandam operam dialeeticae putas. duersus Erasti rati sopbfmara qui s repletionem nulliu esse morbi causam nicim
Poterant haec sane ad hos sophistas redarguendos satis esse.verum qin eos omnino confutare instituimus: iccirco rursum reuertamur ad Erasistratum, qui una cum et cras procat arcticis causis repletionem etiam tollit,ac si illa nunci ullius morbi causa sit. Ait enim ipse, i, ea est veluti materia quae nullius morbi proxima causa est,nisi aliquid aliud interim agat, siciit omnes procoperto haiat. Oportet si em ut ex eoru quae comeduntur vel bibunt ingestione in venis aliquam a splenitudo ab ea Vero ut ipsi grace aiunt pareptosis quasi intercidentia dicas in arterias. in psem i. n.ex suis decretis hsic sermone instituimus. in hac vero par tosi cor vehemetius spiritu D mouet& sanguine in expellat ad extremas arteriam partes. Ubi ea conculcata Phlegmonem pa- .riun Materia igit ea est quae media plet hora seu plenitudine re par tosin facit, ac cande coculcatione.Sed si ita est uuis pleihora no iit prima phlegmones causa,quii is illam in ea causarii consecutione tam ordine utri prima admittat, dum a repletione plei hora ficat. ipsi nominant venarii Plenitudine fieri aut limant,aquam fieri aisit pareptosin, subinde vero taculcatione Sc phl monEmescio cur postea no audeat assi are repletione esse morbosam causam, S de note postea litigent.Haec vero videt maior illius, i in alia quapia re,fuerit,impud&ia. nimicii Q Gcedat, repletione plotiora es licere hanc vero, anguinis pareptosin ad arterias:&hanc, phleumone.& possea nolit,his hoc modo constitistis,concedere repletione phlegmones causam existere. Na re nos p ripario dicemus, q, u pla: homini illata venas colli secuit no extitit illi causa mortis. quo in oaut quonia clauserrima re materia suit,non ille qui percussit:sed sanguinis potitus essulio. Vnde accersamus oratore alique Erasistratium,qui velit percustarem ab homicidia crimine eripere, re hoc modo dicat utamur vero definitis nominibus,ut res clarior fiat. N S est Orestes causa mortis Clytemnestrae: mouit. n.ille mami sude. naid nos fatemur' manu sua ille hoc secit manus vero Oresius, non ipse Orestes, ensem mouerunt: unde iam ex hoc Orestem insontem esse ostendi
197쪽
mus.sed ex alio etiam magis . nam ab ense praeterea incisae sunt venae in collo non ab Orestis m, Enibus. it postea in causa eslusionis multi singuinis sectio venarum, non Orestes. quod vero mors Clytenestrae a venarum sedi ione & sanguine multo effuso prodierit: neque ab his qui accinsint negari arbitror. Quare non est putandus Orestes fuit se causa mortis Clytemnestiae: quum nequeam accusatores nostii monstrare,quia idem sit Orestes & multi sanguinis effusio. Quod si haec non sunt unum oc idem, iam pro confesta habetur, in horum alterum fuerit mortis causa: relinquitur alterum nulli amplius crimini esse obnoxium. Quo modo ergo volunt isti, simul Niluorem sanquinis, acetiam Orestem suilla mortis causam ,quum minime fiserit Orestes causa cur singuis fluxerit: sed potius venarum sectio: sicut istius, ensis Quia si vos propterea culpare Orestem velitis, quia eius propositum causa fuerit cur ille ensem mouerit: videte ne eadem etiam ratione Clytemnestram criminis ream eniciatis. Vnde quoties iam esseeliis alicuius prima proximaq3 causa reperta, liac non contentus aliam voluerit quis antiquiorem ista inquirere,& illa aliam: illi prosectio res haec in infinitum abibit. Cur igitur non sit satis attulisse causam mortis Clytemnestrae fuisse sanguinis profluuium et Verum situ ulterius prouectus dicas, At non esset sanguis effusus, nisi venae fuissent secte. nec illae incita, nisi ensissilii set admotus. nec is admotus esset,li manibus Orestes illum non tractasset. nere manus id effecissem, nisi sibi illud Orestes F*posuisset: Nos quom pati modo ulterius .mress, de hac re,sicuti re tu fecisti, diiseramus, quum possimus hoc asterre, si, neq; Orestes esset, nisi illum Clytemnestra genuisset.quo deinde fiet, ut in necet se aflirmare Clytemnestram ipsam sibi suae mortis causam lati se . Sed poteramus nos si tim in prima assignata causa persistere, nec ulterius eous in sermone prouehi,ciuo videretur Clytemnestra suisse uiae mortis caiisa. Vnde talis prosectὀ videtur is orator qualis ille qui nos docet quod si semel coeperimus impudentes esse: nulla nos sophismatum copia deficere pessu.Sed item
nobis permittatur, ut liceat in exemplum secundum inerre iudicium. Accusatur medicus quod exitiale medicamentum dederit.dedit autem illud puero cuiusdam mulieris, quae illi, ut id emoret, mandauerat. illa vero posteaquam venenum id habuit iussit, ut seruus qui priuigno ministrabat, illud ipsi offerret, quo assumpto, ille mortuus est.vnde omnes damnati sunt, nouerca,&ille qui venenum obtulit, di ille qui emit,& pneterea medicus qui venenum vendidit. Accedati tam orator ab Erasistrato instritillus, 'dicatiQuod mortuus quidem puer sit, nemo neMt: non est tamen a puero qui venenum exhibuit, interfectius sed a medicamento potius. etenim pro ter rationem omnem,quum causam apertam habeamus: id velle in hominem innoxium referre. neq3 enim idem est homo, &medicamentum, sed diuersa sunt haec. Quod si propinatum medi- Gramen mortem peperit: cur amplius oportet alteri esse molestost longeq; minus culpanda cst nouerca,quae venenu misit, vel ille qui illud attulit. Sicuti si quis alicui sunem tradidit,qui posteaea,facto laqueo se suspendit,unde necatus est iustum minime est ut ille accusetur qui sunm vem didit. Is ita in orator si ab Erasistrato edoctus, oc in dicendo callidus fuisset, haec omnia sus: dein versando, potuis et forsitan iudicibus persuadere,ut medicum absoluerent.sed nullam ille habuit cum Erasistratus consuetudinem, qui in disceptando vehementes admodum sunt,dum nos dicent, quia repletio non est morborum causa. Quis ergo amplius erit quinos preteterea vetet esbo potu r pleri cur qui sipiam nos ab inconcoctione avocat cur non exercemur c cur vicitus rationem qui Aio constet ordine laudamus Haec omnia a nobis reiicienda sunt, quum ita ab Erasistrato didicerimus. Negligamus aestum, frigus, quemadmodum &vigilias, haec enim primum pituitam gignut θέ cruditatem.facile autem cruditas negligi posset,quae aliqua ratione nihil pos sit ossa cere. nam nem ex cruditate febris oriri potest: omnes liquidem cruditatem passi febricii
rent. neq; conuulsio: nam conuelleremur qui cruditatem palli essent. sed nem membrorum resolutio,nec quisquam morbus alius eadem enim est eorum omnium ratio.Et proinde praedicare merito praeclariim hoc Erasistrati inuentum possumus. atq; eius admirari benignitatem,qui nos H ea vana superstitione, qua nos omnes tenebamur, liberauit,quaeq; nostram vitam laedelauplii in mum. Ne igitur amplius rementes laborem prohibeamus, quominus quis se totam diem An ctem exerceat. nec etiam ab aestiuo sole quenquam abigamus. ne* serui indumentis Utatur. nem
nobis calciamentis est amplius opus.Stultum enim est quod suspectu frigus habeamus, vel aestu, vel laborem, vel vigilias, si laaec nos laedere nequeunti ne erunt mox hi increpandi qui se cibo nimis replent, vel qui inebriantur: si vana ea est opinio quod possint ex repletione aegritudines fieri.Cur ergo non delendi lim antiquorum tum medicorum tum philosophorum libri, 'ui cruditates, repletiones, refrigerationem,aestumst; damnauere Cur Erasistrato aurea statua Velphis non sit collocanda, replurimae illigartiae reseredae, qui haec nos docuerit iusseritq3,tan Ποῦ qui prie tot viris gloriosis A raris primus veritatem adinvenerit: nccn.αDiocles, nec praeque Hippocrates potuit unquam huiuscemodi rationes contra gelu di aestum, lal remstare repletionem inuenire, ut haec omnia omnino negligamus. Secus praeterea philosophis videtur. Aristoteles enim, Theophrastus, di ante hos Democritus & empedocles, α multi praeterea ex minoribus philosophis consulunt,ut ab excessibus caueamus. Solus vero Erasistratus noluit a quam
198쪽
esse a nobis timor dum. essem ipse uti deus adorandusae aut qui, si possem, ab eo sciscitarer at non possum, quum iam vita runctus sit. li
quam liben-acile Boauerim me posse aissequi propem iam immortalitatem. fortassis neque vrendum est,quod me quispiam interficiat, vel sumpto veneno inteream. ab aliis enim omnibus suae priores timuere ullus mihi videtur timor imminere, ab his siquidem omnibus opera Era sis uati ereptus sum.ta reliquum ego ne* balneum taquam male administiatum dammbo, ne caput vel pedes cooperiam.nil amplius domibus inhieme,vel indumetis calidioribus erit opus. non ciborum vel potuum moderatione,vel eorum quae externa sunt. Horum ita omitum gratia, Erasistratum ut deum colamus. -- ia Memphilum qui iam tam neen Abar. CAP. q. SIcuti autem nobis de Erasistrati sapienti quam in suis prae se fert rationibus, mirandum est, ita Herophilus de timore damnandus.qui quum de cainis omnibus ipse multis N validis r tionibus dubitaueritidemum illum inuenimus dicentem,Sic hominibus multis videtur. Hoc veis
tionctassumptae sunt,caput hoc in dubium reuocarunt:&ilhe prieterea quae ex modo quo tur ipse.An vero causa sit vel ,ne inueniri quidem potest. refrigerari autem aestirarem accibo impleriquadam potius opinione constare videntur. Sed rationes illae quae ext nominis muta tionGalli impiae sunt,caput hoc in dubium reuocarunt:&ilhe prieterea quae ex modo quo inmuntur ea quae quomodocun* sunt, promi solent:& haec insuper,qua quaeritur, si sit alicuius rei causa,quae incorporea existens, alterius corporis opifex sit vel ipse corpus existens, incomporeae rei sit esse rixan etiam ipsa mota, moti, vel potius manentis. praeterea an praesens praelen iis,vel praesens futuri.&postea in ea omni a quae ex ea partitione inuenta sunt, prosequutus est, quae tamen nequeunt probari,tandem inseri non esse rei alicuius causam aliquam. Iple enim sic insuit, Aut causa corporis incorporea est aut corporea.5 caetera quae ex partitione recenset. ma rurestim autem quod nullum horum sit,&proinde causa omnino esse non potestini tu sophista generosissime non animaduertisquMuniuersam hominis vitam subuertere poto modo eo amgumentando in his etiam quae mam sto apparentinam quilin videmus aliquid: fit illud quoniaves ab his quae videmus aliquid egrediens ad oculos nostios peruenit: vel ab oculis aliquid exit, quod ad id fertur,quod a nobis videtur: rei id quod a nobis exit illi occurrit quod ab illis Media' tur,&haec mutuo se tangunt,& ita videmus:vel neque ab illis ad nos nec a nobis aliqua ad illa sedo probari,si distinguamus, aut tam id quod videt,quam id quod videtur,corpus est, aut ii, corporeum est quod videt,corpus vero quod vigetur,aut contra, aut utrunm incomoreumae deinde unoquom horum demonstiato quod verum non sit: inferat quis. Piam nos non videre. Uotest &idipsum alio modo trahim dubiumvidiastinniat aliquis, ψ si rei cuiusquam in nobis sensus excitetur: opor reat,quia vel quiescens moti sensum moueat, vel motum qui scelui vel quiescens quiescentis,uel motum moti. mox autem osteruoqucia nullum horum sit rationi consonum:astruat nos nihil videre.
199쪽
CoΜΜENTARII TRES. Hermanno Cruscito Campensi interprete.
Nunc ad graecoru codicum fid diligenter recogniti.
Principium, quod in alijs impressionibus desiderabatur, nunc primum ENicolao Macheslo Medico Mutinensi latinitate est donatum.
Liter II lpocriuis britimis, in culin prinia parte ausirina , Olbia, M vel vineludosa tempessas describitur.
on hoc quidem libro Hippocrates Ous agere instituit de propriis cuiusq; regionis morbis, sicut sane alias nonni inquam, quod sere sermo Gipsius omnis sit de morbis qui passim grailantes nominantur, qui ab regionalibus sic disteruntiquod hi quidem per aliquod i us aliquam
regionem pervadant: hi vero incolas, ac si cognati essent, nullo nos tempore comitetur.inio factum est, ut in libro de aquis, aere,&locu egionales aegritudines docuerit, quae per singulas habitatione, fianuhoc autem loco mitudines, ciuae per aliquod tempus passim vel ciutates vel nationes adoriamur.Et consueuit quidem ambo haec aegritidinum genera & communia & passim grassantia nuncupare, caeteras vero omnes σπιραδιγιας .i.dispersa cilicet quae non omnino multos, sed seorsum unumquerim prehendunt.Nam Lepius graeci omρον Pro dispergere re abinuicem separare usurparui.Et ad ea modum Thucydides de iuuenibus ait, Vere autem at 3 in alia ciuit Mis parte dispersi perierunt. Horum aut morborum sicut generatio ita re causa cois.Cum igitur tres sint causae a quibus morahi auspicantur, una quide in iis quae osserutur Altera vero in operibus quae obimus, re tertia in iis quae extrinsecus occurrunt nobis: per unamquaiam communes morbi fieri consueuere, ac prae sertim quidem per aflectum aeris nos ambientis. Non enim frequenter accidit ut per ingestos Hethos morbus communis ciuitatem,vel nationem, vel exercitum pervadat,sicut neque per communes tum occupationes,tum labores.At continens nos aer Rimmoderatius calefiat, vel frigoicat,vel humescat,vel siccescati corporum symmetriam,quae sanitas est, confundit, interturbat iccomimpit.Aliis vero causis nem omnibus sit mul obviamus, nem integrum diem subincimur edaer solus extrinsecus omnes ambit,& inspiratur.Non enim fieri potes , quin corporum animam lium temperaturae cum eius permutatione Risiciantur ac permutentur. Et propterea ut Hippo crates ipse docet,vere quidem,humorum temperatissimus in bene temperata costitutione abundataiyeme pituita,frigidissimus humor in frigidis sma tempestate: sicuti flava bilis calidissimus humor in calidissima hora:8c reliquus scilicet bilis atra autumno, perustis in s late duobus succis, scilicet sanguine di pallida,qus etiam naua bilis nominatur.Sic demum etiam morbi pro ratione uniuscuiusi tempestatis fiunt, similitudinem habentes cum natura succi exuberantis. At si perdidiarum tempestatum appellationes dieii generarentur succi,qui fieret via sua temperatura aliquando degenerante alios generarent ia Uero Vnaqua 3Pro ratione suae teperatur fac non propter nomen, praedictos uiccos auget,iit Ut qn ambientis nos aeris temperatura permutatur,
200쪽
A die nunc quidem aestiis nunc vero frigus ira morbos aut unites expectareoportet sicut cum sit o. gulae tepestates propriam teperaturam seruabant, pro suaru naturam ratione morbi creabantur, ira si praeternaturam permutentur, ad constitutionis aemulationem morbi fient. Cur uitiarin. unaquam tempestile non omnes Unodi eodem morbo capiuntur intoniam sane non parum ab inuicem disiant & per connatas naturas, re per aetates,nccnon per vivendi sermas. Qi iocirca hic quidem lacile cedet malitiae temperaturae piae mis tempestatis: alius vero quam multum re- Uignabit: alius vero laedetur omnino nihil alius vero per malam vivendi rationem prius morbo occupabitur,quam tempestius sentiat laesionem.Nam sicut cu ab ambiente laedebatur, tali mistudine capiebatur, quae illius temperaturie responderet, ita fiet, ut aegrotet pro desidii ratione, quod com ttitur in vivendi se a.HM isitur quicumpnouit non, solum qui in singulis tempestatibus emergunt,morbos praesti et sed&vidius ratione immoderatis circumsi aeris statibus contraria admolienda ne existis prohibebit. Neque enim obscurum est,quin si commoda tem
peratura primorum est sanitas,eam aeris corrumpet intemperi aeonsio Ditur autem a conin
ria inuendi ratione. Quo fit, ut cum hos Quintus male, tum Aphorismorum libros interprete is tur, in quibus ad hunc sere modum scriptum est: De anni temporibus, si quidem hyems sicca re B aquilonia suerit, ver vero pluuiosum di ausimnum, aestites res acutae, oc lippitudines existant necesse est,re dysenteriae.Assem hoc enim Quintus,nulla habita causae ratione, sella perspeeium esse experientia.Vbi primum in eo offendit, v illorum, quae hisce in Aphorismis Hippocrates docuit, causas ipse ille rarisus in libro de aqua, aere, & locis,scripserit: Deinde, quod partem vilem praeteri jt rinae. Nam interi retum si ni virtutes duae hae, ut & libri seruent sensum, eccommentariorum suorum ieeiores,quae conducunt, doceant. Vtrunque autem Quintus, dum morbos vigentes cum ambientis nos aeris non coniungit statu, corrupit. Vult vero haec Hippocrates coniungi,quando incognito incommodo, quo nostrum corpus aeris asicit intemperies, nequeamus neque praeuidere futuros morbos, neque occurrere orientibus , aut qui iam inuas runt curare.Quippe caeterorum etiam cunctorum,qui sunt prstermissi,stituum hac ratione vim ipsi inueniamus. c mobrem qui te litonem morborum vulgarium magno sibi studeat ad aratem emolumento ei te huius m opere intererit, ante omnia cuoluisse librum De humana na
tura,& De aqua,&aere,& locis:Ad haec eos Aphorismos,in quibus egit de anni temporibus, reficultatibus modorum,calidorum,siccorum,& humidorum statuum.Requiritur praeterea Praesagiorum te filo. enim in citatisa nobis libris docuit,haec do Mina, quam in libris de vulga C ribus morbis tradit,subsequitur.Primum quodcalidi,frigidi, siccire humidi symmetria prim
rum sit corporum t M.Alterum, quodve dum ibo temperamento constit, sit temperatissi mum:quae causa est,cur in eo abundet sangvixsicut ultra modum calida & sicca aestis hyems hi initare frigida inaequali autem autumnus temperamento, in quo dominatur siccum & frigida. ει quod singuli in illis singulis humores vigearit,ut paulo ante dixi. Iam tertium & quartum in illis libris declaratas Evulgarium esse causam morborum aerem, in libro De natura humana: in praesagiis signorum quorum vesti flatura praescimus, quae cuiust tum in qualitate, tum in magnitudine lit vis. Atque te,quicunque in praeientem lucubrationem incides,omnia volo,qus commemoraui, expedita memoria & prompte teneas, ut ea quae a nobis dicentur, asseqtii v leas sicilius.Prae caeteris commentarium de aqua aere,o locis, lectum velim potissimum, ut co- oscas, quibus haec libris ipse Hippociates tradiderit. Et nos genera confirmabimus mor-oorum, quos diximus, ab Hippocrate sic disitinctorum, qui morborum quidem vulgarium aerem esse causam asserit: cuius in libro deriatura humana haec tam verba: Morbi vero fiunt: partim avidiu: partim a spiritu, cuius attractione inuinuis, proueniunt. Vtrosque hoc modo distingues. Vbi multi uno morbo homines corripiuntur eadem tempestate, causam illi attri D huere debemus, quod est maxime commune, de quo praecipue omnes utimur. Id autem est, quod respirando attrahimus.Tunc enim vietum cuius a nostriam nequaquam in causa esse mam nisesto constat, cum morbus omnes lora attingit,iam iuuenes,quam senes, iam taminas, quam viros, rinde vinumac aquam bibentes,ram 'qui mazam,quam qui panem comedunt, iam qui parum,quam qui multum laborant Emo non merit vidius ratio in causa, cum homines quoquom vietis utentes in cundem incidunt morbum. At ubi diuersis eodem tempore morbis homines . afficiuntur,suus cuim victus sime controuersia causa est. His verbis c um constituit, non vi imesse vulgarium omnium causam morborum. Potest tamen interdum emcere morbum uniuer salem haustiis aquae insectae:quod quidem memoriae proditum est in castiis accidisse: Itidem obloci naturam, uni cuneii eodem loco casi ametati commorabantur: Interim cum ex barathris Charontis,quae vocant venti spirant frequentes. Hi imitir, quia aerem conramurant, morbos generant,ac in superioic oratione comprehendentur. Porro qui cibo proficiscuntur,ec poni, tum insequetes,tum cognitu sunt facillimi.Quare in libro de natura humana causam eius quod multis est morbis commune, comi minissimam appellauit:in libro de aere,aqua, & locis, qui siem generantur morbi, hoc est uniuersale vocavit, adeoq; haec eius sunt verba: Annuit, clare autem poterit,qui quo plenapore procedente anno, Vniuersales morbi ciuitatem tene