장음표시 사용
221쪽
Quod igitur abscessu qui decumbendo si maxime in diuturnis accidat morbis, in primis ab illo do fit in uniuersum sumus, ct hic exemplo priuato testiua habebimus. inod vero multa es set affluentia crudorum 8c frigidorum humorum,nec soliorum, ideo in maximum articulum multis decubuit. Caeterii propterea quod essent dissicilis concinctionis,non excernebantur. Qui sicut etiam discussi viderentur,cosesiim redierunt. Scilicet hoc est,quod indicatur,tumores cum ad cutem propellerentur, redirent 1 ad pessimum relapsi statum sunt. Etenim hoc significatur ab eo, cum dicit Statimq; superati aci priorem statrum redierunt.
Cum in hoc statu potissimum dominaretur humiditas, ciuippe quae modum naturalem plurimum excesserat, minus erant obnoxii huic malo ab humiditate & frigiditate proselfio, frigidi Fec sicei. Nam elle obnoxiora corpora illis causis ostendimus, quae cognata sunt ipsarum intense
peries. Suum ero num maximum; inter siqna quae liba,quodii; multos a maximis riculis Pindicauit, efuit, qui biu adHram iam luerterent,oem--eFusfiant. Accidui autem Heris; seram ria in ta crati
pinst marem Hys multis, puer tam in morbis non cicumbebant. Et si ita magnaq; omnium mutario ii
bat. Etenim entres, sis temtara essent, tarim malam modosi lilaritur, cibosq; omnes humor sumebant, GT Iliac leuiterfrui citabant Sed stia id disia multum; laborabant. Dixerat etiam antea stranguriam his& . nonyne ritim accidiise, si communitatem quandam habeant, sed alia pro aliis. Nosq3 diximus, vhi per renes excrementa purgantur totius cor pori urinae illos stillicidium corripere, cum ob alia,tum praecipue propter confluentium urina rum ataedinem,quae etiam nune in causa fuit. Tenedumq; milus memoria est,hic quom abscessus dicere illum in stranguriam saetos licet per effluxionem, non autem decubitum de toto emanarent corpore infesti humores. Vt enim repurgatur non raro per ventrem uniuersum corpus, ec item quoq; per renes 5c vesica. Sed est stranguria diuturna, ec cum dolore repurgat totus com G pus. Has autem partes erat necessarium per quas acres excernebantur urina allici: quia vellica-Dantur scilicet continuaq; excretione sollicitabantur: unde etiam in ipso urinarum istu ossiem debantur.Eiuscemodi autem symptomata ob excrementorum,quae expurgabantur,copiam I giori tempore illis perdurabant.
Erant his Minae copiosicerasae, amae, bentes,purulenis cum dolore.
Omnia haec accidebant, quod superfluitatem humorum vitiosorum totum corpus deponoret. Quo fictum est,ut saluaretur omnes.Cum autem varia ea esset uti superius docuimus aliud enim alii abundabat non mirum si varietas quaedam fuit Urinarum, ut hae omnes similes non essent,sed alijsaliae. Atq; hi superstites omnes fuerunt,nec Eum iborumquem'. per sie conu i. aescunq; ero non periculosi. MQuam ob causam omnes sit perstites essent,praedictum est. Nam per urinas purgati sunt. Hoc autem,Quaecun* vero non periculose,quidam sequenti orationi praeponunt, ubi hoc interprolabimur post secundum statum. HMaturationes excrementorum omnes amΔ7; tempestiua aut bona, oedecretori, alficentu confidoand fiunt. Sunt qui finem prioris status constituant huius narrationis initium,ut talis sit: Quae cunn voro non periculose maturationes excrementorum omnes undique tempestiuae aut bonae, de
eretorii abscessus considerandi sunt: ut orationis hic sit sensus: Quicunm vero sine periculo ex oriunturaffectus,in iis animadueriends concoctiones sunt.At nihil tamen cautaeu,quin per se proposita oratio im possit, ut oratio illi semel de omnibus morbis qui sinE maturatione sunt,in uniuersum habeatur. Concoctio enim quaedam eorum quae pririer naturam sunt, est ipsa mat ratio morbi. At ipsa concoctio in coquentis substantiam deditistio quaedam est eius, quod com quitur. Ergo ubi corpus bene habet, cumsti ei, quod concoquitur, naturae intercedit simili ritas cum concoquente, mutatio fit & alteratio totius concoquendae materiae, aut maximae par tis eius minimumst, superat se coisti. At vero quando praeter naturam asse fila sunt, quod accidit ubi sint a natura immutantis re alteratis aliena: id quod assimilatu paucum est,semicoctum
vero excrementum multum. Iam sicut in corporibus ianis concoctionem indicant excrementa, non secus
222쪽
e morbis uulgaribus Com. II. IIa
A non secus in corporibus actetis indicii bunt. Itaqi eorum quae in ventre coquuntur, deiecta per
aluum ocrementa cruditatem 5c concinionem ex sua lorma arguunt: eorum quae in pectoreae pulmone, tussi excreata eorum quae in cerebro,per nares excreta: eorum denique quae in v nis , cum urinis effluentia. Sed laaec in commentariis sunt de facultatibus naturalibus declarata,
atm in ijs libris,quibus de iudici js egimus, ptaecipue autem in libris de temporibus morborum, in quibus concocctionis morborum indicia sum descripta. id ipsum hic quoq; iubet Hippocratesncere, morborum considerantes concodriones ex iis excernuntur. At in fine orationis qui- radam pro,considerandi,scribunt ficiundi sermonem esse non dignotionis, sed a ctionis volentes, ct curationis, consillic'Si enim considerare iubet concoetiones,ad digno sicendum&praesagiendum pertinet oratio: bin autem facere, ad mededum. Iam maturationes emcere callacientia me diocriter omnia obscurum non est tum cibos,tum sementa re cataplasmata friduo item modica, re balneum huius sunt generis. Verum istorum singulorum in libris est methodi mededi explicatus usus. Atqui non modo coco Bones par erat morborum respicere, aut sacere ipsum virum enim verum est sed abscelsus etiam ex effluxione, id quod in primis est elaborandum, aut a scessus ex decubitu in paries ignobiliores. Nam alterum est hoc propositum, ubi abscessum per 'B effluxionem assequi nequeamus. iniare siquidem ad ventrem excrementa contendunt, his prosio esse debemus cum clysteribi is qui edat trahere valent adeoq; cum iis qus tota in viditas rati ne ad hoc conserit tu:Sin autem ad rene cum urinam cientibus Qitia si ad Glonoctibus media camentis illud calfaciendo.
Superiori capite quosdam dixi considerare concoctiones iubere: nonnullos etiam ficere: &virosa; finem orationis dupliciter scribere in enarrando: alteros considerare medicos, alteros facere.Equidem ex usu es le utrunq; dixi medicos meditari: itam si considerandi sunt criptum sit, omnino comitatur id etiam facere. Nam aemulum Hippocrates pariter ac administrum vult medicum ei se naturς.Verii tamen in priore oratione cosiderandi sunta satius scribi planu secit, cum dicat hic concoctionem celeritatem portendere iudicii, securitatemq3 salubrem. Non prosectio portendunt diei urus sed iaciunt si consuluisset ipsis medicis coco 'tiones emcere: sed istud quidem, ubi morbos curat, dat consilii. Nunc in commentatione morborum vulgarium dignoti nes illis & praesagia proponit: interim eadem opera medendi rationem generatim simul innuit, C no tamen exprimit nam simul innuat,liquet illud qiridem .Etenim si pre clara natum opera vult imitari medicum,c6coctiones aut e naturs opus sunt,clariam est eas celeritatem iudicii, & securitatem, sanitatem significaturas,tum Uero nos ijs una auxiliando,concocriones eiicituros.
Vt sunt concoctiones natura causas noxias superante, ita non superante,contraria. Itaque ei quod est in concoetionibus di etiam/ celeritatem iudicationis /aduersatur morborum diuturni tas ei quod illic,securitatem repta tacrisia,mors,& recidius ei denim quod illic salubre incomuni quidem nunc dieta omnia, separatim vero dolores. Nam corpora sana, siue μανίαν, siue ἀναλινω, siue πιχλου His, hoc doloris carentiam,indolentiam, molestiae vacationem appestes, proprium habent perpetuum. At acrisiae vocabulum bifariam in mentem mihi venit ab illo usurparincum aut omnino iudicium futurum nullum,aut prauum sit: atque in utroque hoc significa to sunt cruditatum morborum comites acris . Atqui meministis omnem concoctionem mora horum fieri in alteratione liuinorumEtenim protensa est per solida corpora natur que illorum D est virtus, concinctioneincia a solidis corporibus sanis humores consequuntur: nam si haec ipsa aegrotent, in habitu iam hic est morbus,ac nonnulos in extremum adducit discrimen. Curari amtem prius nequit, quam suam virtutem solida ipsa recuperauerint corpora: quae in symmetri Leommoderatione posita esst calidi, frigidi,sicci,& humidi. Vnde ipsa etiam sanitas solidorum corporum in horum posita symmetria est ut nihil interesse videatur, bonam similarium temperati ram dicas sanitatem esse,an elementorum, ex quibus generati sumus, symmetriam. Verum qui morbis solidorum corporum mederi conueniat,in libris methodi medendi exposuimus.Neque enim omnia ubique debeo persequi.Satis enim sit eorum,qus sese obiter de curationibus consideranda offerunt,hic capita tantum annotare, quemadmodum in curationibus, dignotionum. Etenim quod uniuscuius* est tractationis proprium,id decet omni ex parte et orare: quod vero obiter incidit,hoc indicare summatim.
Quid autem boram emporis um, alijs c siderato.Qtiorum secit de arte prasagiendi mentionem, ea in opere de praesagiis tradidit. Nam sing Ia quorum meminimus, ex eo libro citata sunt, quem nos commentariis tribus sumus interpretati.
223쪽
rati. Et ad snem ostendimus libros vulgarium morborum sequipraesagiorum librum. Praetim Eesse scripta a nobis in illum librum commentaria, propter libros de iudiciis, quorum sunt prata gia explicata & in pernicialibus re lenibus morbis, & quae constituta sunt iudiciorum in uno quom. Et quae iam bona iudicia, quae vero mala,ac firma, at non firmae deniq; de omnibus alijs, quae ad pKesentem speculationem periinenta Praeterita icuo laesentia Piscito aediolofutura. o Et in praesagiorii libro statim a principio dixit:. Praesentiens enim & p edicens praesentia, ρος- isterita oc futura:quia scissicet circa tria versetur tempora praesa tuo quod quemadmodum ut P standum, per commentaria in illum librum scripta apertum est.
Haec mediatori s Hoe loco μελετῆν l.meditati pro rurat a. exercere dixi tibi saepius τὴν id est curam vocat μελέτM , id est meditationem. Te ad hoc exercet rimoria a tnsis, ut nequid noceas. v o
Hoc ino tenue duxi aliquando,nec Hippocrate dignium:siquidem omnibus hominibus censui esse perspicuum,quia debet speetare in primis medicus, ut aegris com et: sin minus, i cer te ne incommodet. Posteaquam vero non parum multos vidi claros medicos iure ob id repre henlas, quod vel in mittendo sanguine, vel lauando, vel medicamento dando, aut vino propinando aut frigida,offendissent: cogitaui mecum fortasse etiam ipsi Hippocrati tale quid usu venisse, necessario itaq; multis etiam aliis eius aequalibus medicis. Atque exinde omnibus ante Uertendum duxi, ut sit quando magnum asseram aegro auxilium,ante perspiciam apud me, non solum quantum profuturus sim,si ex sententia cadat,sed etiam nequid Ledam. Nihil ita unqui institui, quin apud me prius periculum facerem, nequid, si votum non obtinerem, ostenderonaegrum.Quidam vero medici perinde ac ii,aleam qui iaciunt, lentaegrotantibus remedia aue re,quorum asteri ostensio magnum aegrotis incommodum. Proinde iis qui artem addiscunt, sat scio, prodesse aut non laedere indignum visum iri, ut mihi quondam, quia ab Hi epocrate literis mandaretur. At vero medicantibus iam,non dubito, quin eius vis appareat. Quod si quado pervehementis medicamenti usum temerarium,perimi cotingata um,maxime tum sentiem, cuius nunc Hippocrates vim ante oculos proposuit. GArs histribus constat,morbo, melco arris ad inobro. Aeres acum messico morbo reluctari. si Tria esse uniuersa inquit, in quibus per quae curatio coscitur. Primus morbus,deinde modicus.Oppugnant sese mutuo, se ut ita dicam, inter sese depugnat ac dimicant medicus remor bus. Morbum enim studet medicus euertere, illi contra, ut ne sit inferior, propositum est. Ter lius est praeter illos ome qui si quidem medico sit audiens ec ficiat imperata, eius incertamine emeitur huic, morbo hostis. iii ab eo si desciverit,ac 'Μ' dietat morbus exequatur,duobus niminibus medico facit iniuriam: Uno quidem quod destituerit solum: altero, quod duos fecerit, ut erat ante unus. Enimuero duo necesse est, uno praestent. Porro aperte imperata facit morbi, eserto medico aeger, ubi cum ei interdicat medicus frigidae potione, ille a febris ardore adduciatur,ut istud committat. Itidem si lauet,aut vinum bibat aut eiuscemodi aliud, a quibus abstinere eum volebat medicus nae morbum ille scilicet augebit,iaciundis iis, quae illi placem atque media cum prodet, faciundo quς non vult. In multis itaq; est exemplaribus scriptum,medicus artis ad minister.In quibusdam non artis, caeterum scriptum est, naturae. Nihil tamen ad orationis totam sententiam interest.
capiti Φciai dolores,oerauitates e febribus, Aefebribus βια. s x Hoc tituli vim obtinet, per quem recipit Hippocrates, quo capitis solent & colli dolores atq; grauitates tandem erumpere, ac quas habeam disseremias, subhsc dicturum. Proinde eum lioeagentem insequentibus, at endamus, Phreniticis e uiationes. s 3
Conuulsiones inquit phreniticos inserint, capitis 5c colli perinanentibus doloribus ξc ν
uitatibus. Sedos trulenta γοmunt,or ex his quidams . to moriuntur.
At demonstrauimus nos talia alui excrementa 5c vomisiones, ubi aduritur naua bilis, fieri: quare subdit,subito quidam moriuntur, hoc est,statim a vomitionibus intereunt, ipsum cerebruscilicet, eiusq; membranas tenente phrenitide a nauabile prosecta. inominus mirandum, si desiccatis
224쪽
se morbis uulgaribus COM II. II S
A desiccatis his partibus,existant connulsiones, Aloe quidam simulatq3 cotradii sint S vomuerint
virulenta, e vestigio agunt animam. Aliqui ob robur virium unum iupcrfuerunt diem aut alte rum,aut tres,aliquando quin .
In ardentibus aurem, caeterisq;febribus,quos colli doloriremporum pauitas,caligo oculorum, vel lynciandryeriam contentιo,neq; cum dolore corripit,bu e naribus singuMprofuit.
Cum enarrarem librum praesagiorum,de sanguinis profluuio,quod ita fit,verba feci, interpretans orationem, cuius est initium: Quibus tali in febre dolet caput, Zc pro oculorum caligini bus caecutiunt,ac splendor obuersatur, oc pro ventriculi dolore in hypochondrit,aut dextra, aut laeua parte aliquid contenditur, nessi cum dolore, neq; cum inflammatione, sanguinis his e nari bus profluuium pro vomitione expectandum est. At talpsisse illic de his illum absolutius, si capita inter sese componas,plane videbis.Tantum igitur erit hic a nac adiiciendum,eo quod in praesenti capite scripsit Capito: Et hypochondrii contentio cum dolore. Neq; enim redie negatione, non,detraxit,tum ob veritatem ipsam,tum quod in piaesagiis dixit Hippocrates: Cum in hyp chondrii aut dextra,aut larua parte aliquid contenditur, neq; cum dolore,neque cum inflamma B tione, sanguinis his e naribus profluuium expediandum cst. Estcnim impctus humorum in caput,hypochondrii sine dolore cotentio,signum. Quod quidem si ei accedat dolor, inflammati nem sequitur visccrum. Quando vero calore capitis sursimi sanguinem trahente, iecore impetente contentio fiat, anguinis est expectanda.eruptio.
At iero quibus totius capitis Pavitates,tum autem cordu dolores, o fasidia fiunt bibosapin, ac pituitos
Hunc etiam sermonem his docuit verbis in praefinis: Sicut in febre no exitiose,inquit,caput dolet,aut etiam caligent oculi, vel ventriculi huic dolor accesserit, biliosa vomitio imminet. Sin rigor praeterea apprehenderit,di subter hypochondriu partes algeant, adhuc citius vomitio ad rit.Si vero bibat edatq; hoc tempore, perquamcito uomct. Si quibus horum coepit dolor primo die,quarto afflictantur magis quam quinto,septimo vindicatur. Pleriq3 tamen eorum incipiunt dolore affligi tertio die, quinto laborant grauius, deinde liberantur nono aut undecimo. ὀd si quinto dic eos dolor inuaserit,& alia in his antecedentibus respondeant,ad quartumdecimum morbus finietur.Haec accidunt viris mulieribus potissimum in tertianis:minoribus natu acci C dunt cum in illi tum vero maxime in febribus cotinuis, ec in germanis tertianis. Haec oratio de iisdem,quae hic docet, in praesagiis scripta est: quam nos in tertio, quem in illum librum constri psiimus commentario interpretati sumus. Quare cum exactius totum hunc sermonem in praesa giis videamus scriptum,nihil est, cur eadem hic retractemus. Sin autem notii quid insit in hoc li-hro,id in sequetibus capitibus interpretabimur. Atq; hoc memoria tenendum est, quod proprie
interpretari vocatur id circa orationes obscuras Versari. At nunc intcrpretum instituto, per abusum etiam causarum declarationes eorum quae dicta sunt minus clare, interpretationes appella- musad quod& nos,morem,qui iam inualuit,consequentes, hoc loco facimus. Etenim dictione per se apertam ac nullum quaerentem interpretem, componentes cum eo, quod ab illa significa
tur,causas aperte exponere conamur.
γ Pueros fere in eiuscemodi incommodis conopiones potissimum corripiunt. Pueri propter infirmitatem simul ac mollitiem neruosi generis conuulsionibus sunt opportu nissimi.
3 Eadem etiam mulieribus accidunt,tum ab Dera dolores. Quae ante diximus,accidunt omnia foeminis iuxta atm maribus, quatenus re homines sint, . ec omnia habeant eadem ac viri membra.Quatenus vero cximia illis pars uterus suppeditat,hactenus huius etiam morbis corripiuntur,ac praecipue in quibus stomacho consentit. 19 Naru maioribus autem, ' quos iam calor defici paraplenae,aut insaniae,aut caecitates.
Sermo illi de his crat,quibus caput grauatur,dolet cor,& fastidio laborant,quos ait postea v mere biliosa 5c pituitosa, maxime si pueri sint, quos etiam plus quam iuumcs conuulsionibus tentari. Quinetiam ab his mulieres dicit oc ab uteri doloribus vexari. Inde iam seniores dicit pa/raplegias,insanias,8c cecitates exercere. Addidit autem sermoni,Quos iam calor deficit:causam, quare haec eueniunt, reddens. Paraplegias vocat, resolutioncs ex apoplexia in pariem aliquam decumbetes.Insanitas,deliria citra febrem .Haec solent accidere senibus naturae imbecillitate,qus excernere vomitu,aut profluuio sanguinis examenta in capite coliccita nequit. Vnde nonnunquam proueniunt cscitates,ubi in oculos irrumpant.
225쪽
Frigidus est & siccus status, quem hic exponit, ac etiam ex parte in qualis. In omnibus igitur his cum autumni esset similis, morbos etiam habuit, qui maxime solent in autumno vigere. Atre fuisse inaequalem hinc constat. Nam circa Arcturi emersum cum aquiloniis Uentis pluuias ait magnas sui ite. Deinde secutum totum huic contrarium statui autumnum: pro aquilonio strinum suisse.pro pluuioso paruas habuisse pluuias.Mox hyemem aciuiloniam re sicram IinIse, postea item ver totum usq; ad Canis ortum. Vnde planum est,in hoc statu siccum Sc frigidum sa Ftis Valuisse. Iam etiam patelaetum est, principium eius usque ad hyemem fuisse inaequale. Inde rursus post Canem ex aquiloniis ec frigidis aestus ait subitosuisse magnos & vehementes. Sub haec imbres iterum austritios .Manifestum est igitur totius finem status, qui post Canem fuit, per
quam fuisse inaequalem. Itaque morbos ordine exponit clare omnes, qui tum viguerunt,ac nul- .la est hic obscura, nisi raro, dictio posita. Caeterum quando morborum,qui inciderunt, conam' morare causas instituimus,ficiundum est, ut illas ad verba eius applicemus: verba autem ipsa in breuia secemus capita, quae assequentur , qui ea,quae tum primo sunt libro, tum supra in hoc ex posita memoria tenean Ergo para plegias dicit in hyeme fuisse, capite scilicet laeso ventorum attissa tu,qui ea tempestate spirauerunt, frigidorum: maxime vero quod totus autumnus austrinus calfeceratoc rarefecerat ipsum, si mulcta repleuerat. Nam caput quod sic est ante affectum, plurimum laeditur flantibus ventis frigidis oc aquiloniis Maud tamen alius hyememtallicitauit mor hiis, tuta eu et sicca.Siquidem in Aphorismis est dictum, squaliores esse imbribus salubriores. At ex para plegiis tamen peribant. Siquidem ipse dicit Hippocrates: Qui quidem morbus mire
vulgabatur, perinde ac insolentes, propter parapi iam, quae pririer consuetudinem accidit. Si quidem illa quae frequens est, in membri retolutione decumbit: verutamen hominem non peri- Gmit. At vero quae in praesenti statu viguit paraplegia,letalis erat, utpote multu restigerato capite.
Ante Ῥersebres ardentes coeperimi, ac ab aequiniatio adaesarem Πηδperdurabant. Ita v qm restae are ineu vestatim coepissent inaretis imsuperstites fuere insiparim multa monebamur.
In propatulo est non hoc eum dicere,quanq; ex ipsis febribus ardentibus,quae ante ver coepe rant, in aestatem usque esse produehim: sed quo ipsarum generationi toto eo tempore vulgari contigerit,ita ut modo hoc tempore,modo illo Thasin ea febre corriperentur. At non cst in omnibus exemplaribus eodem modo haec scripta oratio. Equidem optimam censuerim scripturam secundum sequentem orationem ut hoc significet, tota Plate perdurasse ortum sebrium a n-tium,ac tota litisse hac tempestate moderatas,nec exitiales: initio autumni, qui liis corripiebam tur,perihil e multos. Itaque quod diu essent febres ardentes lenes, rationi Videtur consonum erat enim moderatae, sicuti quae antecessiilent hunc statummet syncerae, Ut non a mere calido Cc statu genitae: nec omnibus etiam incesserant temperamentis, caeterum iis, quae iampridem bilis copiam collegerant. Omnino quid in causa suerit, cur tum febres ardentes inciderent, est inuem Htu obscurum: eo quod aestatem praecedentem prorsus praeterierit Hippocrates,atque ab autumni initio narrationem sit auspicatus re vero longe implicatius, quod sit verisimile aestatem illam to . nuisse naturale suum temperamentum,quae prolatio si omnino aliqua ex parte degenerarat,de clararet Hippocrates eius statum .Ergo calidior sertassis suit,ac non ita multum natiuum statum inflexit unde nec scribendam duxit illam,quasi praeter naturam iam affectam. Verutamen qua- do aestate Ut etiam in natura sua constet amarae bilis succus increscit necessario: hac de re,cum aestate et set,non tantum solito sed longe etiam copiosior, ab infeci ucte est gelu in corpore conseruatus,quo minus difflaretur& digereretur,qui postquam diu delituisset, ac diuturnitate computruisset, bres excitauit ardentes. In aurumnotam, ac cum pluere civisset,lcrales erant Plurimis peribant.
Reuocemus ad memoriam,quod in exitu sermonis,quem de hoc habuit statu, scripsit: Pluviae multae usi ad aquinoctium vernum. Dixit praeterea de tempore post Canis exortum, usque ad Arcturum ad verbum sic: Aestas calida aestus magni, non illi ex interuallo ec sensim incresceri
226쪽
se morbis ut garibus Com. II. II 4
A tes, sed perpetui vehementes : non pluit. Vnde iniret eum statum bilem generasse Quare cum pluuiae illam austrinae exciperent iure ardentes febres complures eaeq3 letales viguerunt: quando Auster dissoluere corpora consueuit, humores is fundere, adeoq; putrefacere simul, ubi cum largioribus sit contineius imbribus. Febribus utilem vi demiuem haec accidebant 'lim rite ligite an inper nares erupit, ea de causea maximeseruabatur me ditam noui,si recte ei nos cit eis 'm ,m h satu qusimam mortuum. xim Phili similitissim panete moe Silenus, quibus parum quario diemquinto e naribus stillauit,mortem oluerunt. Cum alioqui est ardetibus sebribus peculiare, per narium profluuia sere iudicari,tum eo tem pore ait multis sanguinem de naribus erupisse. Alide singulis aegris omnia, quae postea prodidit,unum hoc habent caput: Quibuscunm abunde profluxit sanguis, ibisse hos superstites: qui hus parce, aut prorsus nihil stillarunt nares, solos hos per isse. Alios iam nonnullos, quibus aliae fierem naturales excretiones, vel per ventrem,vel per urinas,seruatos esse.
Plurimi igitur aegrinum circa iud cium ri tam issima hi, qui singua non in xisset,psi qui lem ijdem B posea iterum ri uerum,ac exudarem. In libris de rigore ostensum est amaram bilem,quae eum impetu per sensibilia 5c carnea corpora ad excretionem sertur,consequi rigorem. claratum est praeterea motui huic sudorem comistari consentaneum esseunterim vero Ditiosas etiam vomitione di alui deiecitiones. Erant 'lem diem borem lueremur,se purgatio movit per vesicam, el turbata aluus, desti gum saramum Mirum. Vt Heraclido, pes Aristoclidem decumbebat: sternatessamus Profluxi a 3 usq; sua turbata, o per escam inpurgamus. Vigesiuno autem die iudicatus es longe aliter ac Phanagorem serum,qui, cum ill si horam euemret nihil, myt. Quibus non valuit bilem natura excernere, his collecta ad cutem morbum regium excitauit. Prauum erat autem, ut etiam in aphorismis est dulium, ante diem septimum existere illum. At horum ipsorum illi soli fuerunt salui, quibus alia ratione natura retrimentum excernere Valuit:*Ias tres Gmemorauit,excretiones vritoriim,ventris turbationem, ac sanguinis eruptionem.
C Quosdam autem omnia est haec habuit se, ut Heraclidem: huncq; vigesimo die iudicatum filisse.
derunt tropumasan ulnis,m in sinteriam tam Sm incidirent, Ut Eraron puer c Atiliis, pει pulso inti multum profluuium in ε fientemarumsutum delah isiunt. Adolescentibus ex ratione sanguinem erumpere e naribus in consesso est, ae post hos adultis quoip. At vero qui his seniores ei lent, im illis iam viribus,msit calore imminuto, in nior hum regium magis bilis abundantia erun pit. Etiam quibusdam ventris contigit turbida excretio,aut dysenterim,quibus hine excrementaim ventris exint. Quare ex iis, quae ante diei i sunt,oc quae deinceps dicentur, non addubitabis sanguinis profluuia in ardentibus bribus ob domi nantem seri flauam bilem,quae sanguini permista, postquam eum deusserit, cum eo multum ad caput calorem subvehens,venis natium diruptis, sanguinis efficit profluuia. ετιCopiosim igit hic immor fuit,maxime ; abundabat. Etenim putas tam mea iudicium sanguis Qprofluxit, sed tubercula ad aures excitata, uerustu quae cum euanuissent, cuιυι sinistra ita,mμmmam ; coxa a sitas decubuet. Cum ipsis luctum dolares inces lint, rinaes tenues rementur anguinispoxistum erum re coepit. Accimestre quartum m tum mum lia Antiphonti Crusi fias sic fiebam in sanguinis pn suun ripis edurum e L e Irud carmosus be quadragesimo.
Certe propter periculum.Etenim magno erant in discrimine nihilst; propius fustum est, ct ut non seruarentur: cum vix vigessimoquarto, ic quadragesimo die auxilium sint a sanguinis prinfluuijs consecuti.
Muste praeterea mulieres tam erunt,no tamen ita Μ irifrequentes,mimes ; multae Perierunt. Plurimx autegmucmpartum udrarerunt,c apartum aevitudinem inclis tr quae quidem potisdmu moriebantur. Vt Tele
227쪽
Optimo sane iure minus mulieres aegrotabant si viri, minusq; in discrimen adducebantur, ut quae per staguinis eruptionem iudicia Ascerent: quippe habebant congenitum auxilium memimiam purgationem. At dissicultate laborarunt pariendi, quod modus esset status. Atm quas corripuit morbus quispiam, hae abortiebamur eadem ratione.
Vri autem flerisue tam quidem colomerant, caeterum tenues, pa-a habebant sed menta, cum retria mentis tenui sibos M. At mulit ah pia ita cari erant, ad ch teriam deuemebant: γr xenophanes σ
Has urinas tenues esse,hoc est aquosas est 5 quidem paulo post iterum scripsit.
rimae aquose, hae purae,renuomst ita cium, nu multa sila siderum,Hias stat rite iudcara. Subtria quibus haec accιderunt: mom,qua apud Silenum Creta te mae, Pr apud Nenophanem . errem ibo, ω', ri Mnesi, in FRecensitis nomini bus eorum,quibus ea erat urina ubdit. piatea hi omnes th=iteriti euaserunt t-hmas redd derint aquosis,artendendum e 1. PlEtenim verisimile erat, quod biliosum excrementum per urinas non esset euacuatum, ubi inventrem fluxisset, dysenterias generasse. Consentaneum porro erat, eo quod multum hic humor valeret ac vigeret , uti biliosa excrementa per urinas estent evacuata, eo quod etiam tum relis quum erat in corpore,dysentetiam illis excitatam esse. Circa rLItarum multi tu duerunt iud cium de imo die, atque his rectivae non rite fetant. Sub hoe autem tempus comat si fiebant,ars hi maximepueri,qui quidem omnium miri e Interibant. Clarum est eum ortus meminisse Aristuri alterius anni, quem descripsit in exitu narrationis. Erat igitur hic austrinus cum imbribus usq; ad aequincustium autumnale. Ricb hac ait tempesta te die undecimo secure multos iudicatos Hil se simul comatosos ob ausi inum sane statum: ob quem iudicia etiam illis fuerunt certiora acalio tempore, ubi acris dominabatur stigidum ten peramentum, in quo diuturna ait iudicia fuisse. Caeterum tempus quod inter Canem intercessit Goc Arcturum,quod quidem calidum habebat& siccum statum, non memorauit: quo verisimile erat celerius suisse multos iudicatos, ut ne septimum diem quidem superarent. Itaq; hoc tanquailli tempori familiare praetermist,morbos vero vulgatos solos persequitur. σο circa aequinostium si ad Vergibas σμε hyemem consiquebantur ardentes febres. Et rurulvi mi etiam tunc 'breviride complebantur,quorum moriebanturpleris. Ardentium febrium & phrenitidis pro loci quem tenent diuersitate , audior idem est humor. Nam cum in vasorum capedinibus una cum sanguine contuletur naua bilis, Ut ni accestitur, contingit febres ardentes prodire : praecipue vero ubi in ventris ut iecinoris, aut pulmonis Vonis bilis efferuescat At quando ad solidas corporis paries perueniat,ac ea Permeet, rigorem comsti tuit. Sin autem in cerebrum eiusq; membranas sit impacta, phreni es inducit. Verum priusquam inhaerescat, perflueris venas in his sitas,non phrenitides, terum,qus in vigoribus sunt sebrium deliria essicit. Proinde bilis, quae primo in venis imis ardentis sciatis causa hierat, in statu haec austrino ab Arcturo ad aequin tium, ad caput sublata, in coebro defixa eius* mem, nIS,Phrenitides generauit. M
228쪽
se morbis ut ardus m. II. I I i
δ aeia,nimpari strinisu, neq; sua Ius hemina mitieno et ad ext-ῶ- Fudore morae tur. Vt omnia huius operis, eorrum sunt, quaealijs in libris absolute tradanm ab eo, exempla,sin pula ipsis oculis examinant Cita etiam quae hoc loco adducit. Nam exitiosis febribus ardentibus symptomata accidisse ait. Ab initio rigentes statim, vigilantes, fastidiosi: ad haec in frontereri uiculis parum sudantes.Nam qu* acuta laborarent febre, simulq; sitirentherant haec quidem naturae propria ipsius afflectus. Q veia statim a primorigerent, proprium erat malignitatis. Etenim iudicare ardentes sebres rigor solet,non tamen elucere statim decretoria oportet. At v vi vigiliarum lcangoris symptoma semper prauum est, nedum in principio, ut etiam exudare. Iam vero delirare, quod est absit Ma loqui id est desipere,laesum significat cerebrum Timores vero magnopere acris redeus ita nauae bilis symptomata sunt. Cognatae iam timoribus sunt ni itatis. At partium extremarum frigus perniciollissimum febribus ardentibus symploma j 8c somum:quemadmodum etiam desiper febris aestir caput inflammante cum proprium sit 8c familiare febribus acutis vri extremis partibus corporis, qua siquando refrigerentur, regioneMisam deam ad viscera Glinentes, in corporis meditullio coaetum sanguinem est e indicio est: extreman autem membra se uinem desiderare,refrigerari, semel emori, destituente iam ea natura. Iam accessiones cum diebus paribus fiunt a principiustitim, interim ad sextum diem pessimum i dicium fore praenunciant: interim in longumoducendum morbum. At si quidem admodum moueantur,quarto die prauam habente accessionem, ad diem sextum de vita decedunt, ut tu de quibus sermo habetur. Ad quartum igitur diem eos habuisse dixit maximos labores, limestae . lorisca omnia symptomata, & sudores diutissime subst idos. Quare liquet diem sextum moratem his cum sudoribus allaturum Quia vero extremitates livescerent neq; cis amplius calor rodiret , demori eas indicat, re est argumentum constans, non polle ultra diem sextum vires sustinere.Hue accessit ad cumulum aliud signum exitiosum, quod cum antea aestuassenhamplius nositirem. Atqui quado qui antea siti flagrarent, postea essent a sire liberi, horum duorum sit necesse est alterutriam, aut morbi solutio,aut virtutis exuinctio ita, ut praesentia mala amplius non semtiant. At non contigit a morbo his vindicari: siquidem exitialia erant symptomata. Proinde his signimi erat perdici sensus,non sitireataque cunctis hae qus retulimus lympIOmata,mrre cac the sun*5c exitialia: at una cum his vel maxime urinae,quae nigrae erant,tenues,& paucae. NDAE in quidem, utpote adusto iam bilioso humore: paucae, quia omnis esset ex sanguine humor ab C ardente febre tostus, quod urinae instrumenta iam emortua essent. Eandem ob causam etiam alui sistebantur. Quinetiam stillasse nares, quod perniciosum est signum cum in aliis, tum maxime in febribus ardentimus ait. Nam ardentibus sebribus hoc perniciosis Limum essepatet: siqui dem eis est semiliarissimum sanguinis profluuium.
gesimo. Qui citra ardentem febrem in phrenitim inciderunt, his illa no euenerunt. Nam hos,qui milcum ardente febre ad sextum diem moriebatur,geminato ipso malo phrenitis arripuit. Ad diem vero undecimum consecutum dicit esse iudicium, nonnullis ad vigesimum. mos non insim aprincipio in septirenitis adimium et Partum die edim tempore mediocriter ha
Quibus tertio aut quarto die remit, interpellatast, esi,dimidia facti iudicatione:c erum phrenitis non erat nimium acuta aegris.Conspeximus enim etiam tales phrenitidas. D Itaq; extitis mcidorum magnus numerus.Inter aegros aut m cuprimu moriebantur adolescentes,inuene adulti, bri,qui alba esetcuiu,rectionis, et nigrai, nigrai oculQui in ocis o socordia ditam ist in f ranis essem, effracto, et a mas laesi,tracundi mulieres quoq; plurimae ex hoc genere iacit. Sicut ante dixi illum,quae erant obscuriora exponere, adiici autem a nobis causas: ita iam se monis assimo sententiam non esse apertam. Vtrum enim de phreniticis istis, de quibus verba fecit, sint interpretanda illa, an de morbis omnibus anteditas, incertum est. Qitinctiam ipsum sermonis initium diuerse scribunt: quidam hunc in modum :IHorborum autem magnus sirit
numerus, de ipsis phreniticis solis, quibus hac subiecit, haec verba seri volentes. Aliqui hoc paselo: Itaq3suit morborum mamus numerus. Qui quidem contra de omnibus volunt praeditas sermonem haberi. Si de omnibus intelligamus, neq; definiamus, qua de re adolescetes,iuuenes, adulti pereatur qua de re autem glabri, re albidam cutem habentes: qua de re qui recitos hahent crines nigros,&nigros oculos qua de re qui in octo vixerunt,& socordia: iam vero qua de
re qui gracili sunt voce qui blaesi: itidem qua de re iracundi, & qua de re mulieres: Haec nisi lint omnia plane distinera,exijs quae dicta sunt,nihil nobis quicquam, que ad praesagiendum con-
229쪽
seret neq; ad medendum. Sin autem non de omni morbis, verum de quilara vestrahes , Esolis phreniticis haec interpretemur,niaximo vel sic negocio inueniantur causae,quare ex nis,
quos commemor auimus, perierint plurimi. Huc accedit, quod ipsum plurimos perque draplex sit. Alterum,posteaquam multi tales phrenitico sunt morbo correpti,qui ea tempestate in sim mortales perimebat, propterea dicitiam est multos esse sublatos.Alterum est,eorum, quos im sit phrenitis, partem maximam interiisse accipimus. Quo fit, ut et ' causae euadat declaratio duplex: Vt omnes,quos retuli, opportuni essent in hoc statu phrenitidi, atque declarandumn bis inter eos, qui phrenitide laborassent, hos potissimum interiisse. At sermonis obscuritas ea est & tanta. Ei autem anteuertendum est, ut uniuscuiust commemoratorum temperamentum inueniamus. Nam absque hoc nequit hic sermo tempestati aptari. Videtur aut Hippocratra in sua oratione aetatum calidissimaru meminisse.Siquidem adoles entes inquit,iuuenes, oc a I ri. Naturarum vero,quibus obturata sunt spiramenta. Nanque glabros, di qui cute sunt albida, item qui capillis rediis, capillis nigris,nigris oculis, ec qui domi in octo inertem vitam egerunt, ostendimus cum in alias commentarijs,tum in his quos de temperamentis conscripsimus, minus digerere habitum,quia frigidiore sint temperameto. Et eadem de causa mulieres, quas propter menstruam purgationem minus status offendit, ut supra diximus. Quod si quae more turrex Phoc erant illae genere.Reliquum igitur est,ut de iis qui gracili sunt voce ec aspera, item de blatiis ec iracundis videamus. Ac primum de iis qui sunt gracili voce,qui primo sunt loco relati. Igitur significat gracilem vocem habentes: enim sunt, qui etiamnum appellentur, ut etiam est exili voce Vtrunq; itaque nomen idem significat: nihilominus hi ab iis qui voce sunt gracili,differunt, ut est in libris de voce dictum, ubi demonstrauimus illam heri
ob angustiam asperae arteriae gutturis. At gracilem vocem, propter musculorum guttur movemrium innatum vitium. Vtrique in prima consorinatione contrahunt ea vitia ob caloris i ii in firmitatem. Et quemadmodum deteriorem a principio guttur mouetium musculorum figuram
graciles voce consecuti sumita linguae musculoru, blaesi. Aspera vox fit propter asperitatem v cis organorum.Vocis organa voco, per qus spiritus redditus vox emcitur c sunt vipera arturia,guttur,fauces,veluti spiritus pleeirum per ipsas transeuntis luam hae vocis instrumentum est sunt ostenta: ut locutionis,lingua. Nonnihil etiam ad eam Luces reserunt, quae densam reo dunt.Haec igitur organa,vbi laeuia sint, laeuem ostedimus vocem reddere,aspera asperam. Amulameritatem ex siccitate docuimus oriri.Ita qus post statem hactenus diximus omnia, signa sunt temperamenti frigidi.Sola vero siccitas utrique temerameto coniungitur, & frigido, re calido. G equi simul cum sicco temperamento uigidi sunt, his arure diceretur corporis habitus, ut antedieti. Qui vero his sunt calidiores, non statim adest hoc. Vnde nos ab oratione excepimus, alios relinquimns, quibus est consentanea oratio. Erat porro propositum mistos mortitos esse, inter quos aetates recensuit re naturas. Ego states calidas dicebm eue, in quibus amesebius suecus vigetiNatura quς dissicissem habent nabitus digestionem. Itam ex his,quorum ab initio hactenus meminimus, reliquum est,de iracundis,hoc eii Ossariis,'ut agamus:quos maxime contra rios ait esse iratis,id est Magnanimi enim irati sunt,ec humilium rerum contemptores.
Contra iracundi pusillanimes, quod generoso viritim animo non sint. Quare iracunρ tempumento frigidiore erunt, vapores la digerent dissiculter. Caeterum qu aderitum camus cu-ctum,Mulieres quoque plurimae ex hoc genere periba non constat, an ad finem sit modo reterendum an ad ea quae ante sunt dicta.Postremi autem sunt illorum tractandi, vulieres huic ge , neri amnes plurimas interiisse subiecit. Attamen potest utroque modo vera esle oratio iue ad omnia reserat supradicta Hippocrates, sue ad postremum tantum. Quod si ad omnia reserie sit verum,rectius sic interpreteris.Pueris enim,quod ultimo est loco dictum etiam attribuitur.Cγterum ad hunc modum non sunt omnia dicta: sed tamen mulieres huius generis dicit mortuas Helia,comparans eas viris.Nam superius est dictum: Mulis prsterra mulieres, no tamen ita ut ubri frequentes,minusq; multae perierunt. Verum hoc nunc vult dicere: Mulieres his captae moris
his, magis interibant,qus prsdicti generis essent.
Tum hoc caput apertum est,tum seques,ubi de mulieribus agit. Nam sinum quid guam
230쪽
ia morbis vulgaribus cm.II. II 6
Auadit,haec est, aliquos per sim nis profluuium,alios per Urinas,aut per aluum,nor nullos erum pentibus in dysent etiam causis,incolumes esse potuisse. ambim infebribus tu si adeo MMmbm strum Memmi inuti mae sis es FUDAn rei via missim
Et hoc etiam portendit sanguinem profluxurum, quod in superioribus praeteritu hic profert. Porro est ipse satis sermo clarus, si memoria teneas ea, suae supra tum hoc ipso in lituo dixit,tum in libro praesagiorum:equidem haec omnia cum proprijs limitationibus in commentarijs in libruptiesagiorum α in libris de iudiciis a me dicta sunt.
In primis haae refert cum modo praedictis meminisse, ut ne arbitremur semper signum esse B prauum parotidas non suppurare. Nam hoc ait in statu, febribus quidem decretorie quosdam ii heratos,socesi,die decretorio,& cum sudore,vel quopiam alio sic iudicantiumrat remansisse parotidas tamen.Deinde diuturnitate temporis,per quas dixi urinas resedisse,vel per alui excrem in &dysenteriam expurgatis morbum constituentibus causis. si Iudicia rem,m pDAM et scimmorsimila,aut Umiliasint.
Quaecunq; Hippocrates de iudiciisαdedemtorijs diebus docuit, haee habes duobus in v Iuminibus a nobis collecta,in libris de de torijs diebus,& iudiciis.Nili ilominus nunc etiam huius sermonis caput breuibus dicam. Iudicia partim dicit similia,partim dissimilia suisse. Deinde adiicit multos in recidiuam incidisse, sq; iisdem constitutis plane die decimoseptimo iudicatos fuisse.Deinde alios a recidivis die vigesimo, eo non similiter. Exempli gratia, primum membrit duorum fratrum in hac oratione.
Quod huius orationis est utile, clarum est ex superioribus: inutiae vero, obscurum . quare in uestigare ipsum non conueniebat. Caeterum qui utilibus student, elaborant inquirendo, quoi modo Hippocrate eum dixerit seniorem habuisse die sexto iudiciu iuniorem septimo re rurasus a e t simul ambobus eadem hora: mox adiunxerit, Intermisit dies quin . Nech enim G
ri potuit, ut utrim intermitteret dies quini, sed alteri soli. Et quidem hoc ipsum quod dira pos D us de solo uno intelligere,fecundo in hac nariatione,qui primo iudicio est timo die iudiea Iam si huic dies quinis intermisit constat illi,qui sexto die suit iudicatus,intermisisse dies sex.P test etiam a primo statim corrupta scriptiira a librario, permansisse. id quod aliis mulus accidit tum apud Hippocratem, trum apud alios non paucos. Quod esse Iibrarii erratum dico, hoe est. Potuit haec fuisse scriptura: Intermisit alteri dies sex, alteri qui . Ille vero lapsus scripsisse imtermisiit quinque dies. Et es .erisimilius maiori intermisisse 1 es sex minori quin , cum inciderit recidiva ambobus in duodecimum diem. Post haec itam dicit: Plurimis iudicatus est die sexto
intermisit quinto: ut cotiricias ipsos etiam fiatres exemplum esse iudiciorum,quae plurimis comtigerunt. His expositis alia descripsit iudicia varia, quae omnia die septimodecimo circunscribuntur: caeterum huiuscemodi nullum, quale in duobus fratribus intelligendum confirmo, ut rediarent ambobus duodecimo die,cum iuniori quinQ dies intermitteret. Neque ab re sicin de illis die um,ut & id quod eum aliis his conuenietat, conseruaretur, quod a repetitione die septimo
decimo iudicarentur: dc etiam peculiare, quia ad diem duodecimum repeterentur. Se quod