장음표시 사용
211쪽
28 pauca mactas coctae.radaismarix excreator. ra dilue Hysi e Cebis, his misi E in me comilia erant erri uomulis uebant. In labibus malignissimis,quibus proxima est mors, sputa ne paululum quidem cocoquimi in alijs vero, tuae moderaue sunt,& quae in lorimus tempus extrahuntur, hac ipsa de causa com de concoquuntur humores in pulmone supernui, excreanturq; iacile. Ceterum ij qui in praesemita tabescerent,isiorum habebant nihil. Nam aut semel crudum expuebant,aut cocium quidem, paucum tamen,& quod paulatim vix exarabatur.At meminit in pro sagiis huius sputi, Pleris; horum fauces endae Ηmmo dolebant, cum instammatione rubebant. Destillaticines pariis,tenues, acressurimi, biquescebam ac affligebantur. Simul ut symptomata quae ad tabescentium consipiciebatur Luces, praedixit, cautari adscripsit his verbis Desii illationes paruae,acres.Nam quia maligna erant dinillationes quae a capite manabant, dolebant Luces: Q vero ab iis vellicarentur,ruborem di inflammationem habebant. Quia vero ipsa etiam calida erat destillatio , non erat mirum in Thaso, si prae caeteris tabescentibus,qui ita haberent,ad extremam deuenirent gracilitatem. lcibo quoiis perpetuo fastidiebant. Appellant Gneci appetentia carentes,qui cibum non sumunt, : qui vero oblatos GL diunt, α Θωρ. Constat autem hoc fastidii symptoma tabidis accidit se, eo Q destillationis quae fauces re pulmonem inscitabat, pars aliqua in ventrem deflueret. Non sitiebaM. Ndii ex mali itate destillationum, quas appellauit ipse acres, hoc tabescentibus symptoma accidit. Quo factum est, quantum equidem iudico,ut cum filii Te illas Hippocrates nouas Sc a surdas indicare vellet, adscripserit,non sitiebant. Esi. n. maximae signum malignitatis,ubi calida oc adurente schre,aut fluxione delabente in ventri Iu acri,non siciant. Atm hoc symproma par iis virtutem sentiente deperditam indicat,5 eximetam: siquidem particulae taedius non sentita I seris circa mortem d. brabant.Sed de tabissis hactenus. At ne hoc quidem accidere aliis tabescentibus consueuit, sed qus erat iebrium tum vigentium Gmalignitas,huius status morbos comitabatur. At vera aestare iam ω autumnos res muli continuae,non hementes,ssia quidem tenebam ἀπι--pucaetera minus incommode habebam.
Nam ante etiam retulit,unam fuisse tabem exitialem,nosq; adiunximus causam. Ergo conuo 'niunt cum illis,tum quae hic agit, tum quae iis subdi ubi sic ait.
Plurimis erat aluus turbata sine molesta tamen, prope nihil offendebat. Urina item plurimis iam piadaem ratoris erat,s pura, edtenuis,mps tempus circa tuticationem c- fia. Et reliqua,quae de urinis in medium attulit.Nam ut quae de tabidis nuper recvnsuit,eram nam ligna:ita quae nunc dicuntur,admodum sunt moderata. Non Idc tu Oebant,neq; dissicinarem,c7'aetulis excredantur praebebant, necβlum cibum nonfasidiebant, sed etiam niaxime Icebat o perre.
Eorum,qui hunc librum sunt interpretati maxima pars, hoc eu loco ad tabescentes autumant Hiransiisse ligo vero adhuc de cςteris censeo, de quibus disputat, bribus hunc haberi sermonem. Quὶ enim,cum antea de tabescetibus dixit eos perpetuo quosvis cibos fastidivisse, hic iam dicat: Nec cibos solum non fastidiebant, sed etiam maxime licebat osterrer Cur ergo hoc loco scripsit, Non valde tui fiebant Nempe hoc est,quod istos adduxit in eam opinionem,ut haec existimaret dici dessis tabescentibus. Ego sic statuo,cum etianum de alijs sebribus fierent verba, adscripta illud esse: infestamur enim iusti, quae incidit ratione skmptomatis: non tame tabidi omnino sunhi.Quare nihil habet admirationis, simul re coepisse Thasios quosdam sebricitare in ante dicio statu:& quia erat id temporis ipsum caput repletum,accedente ad statum febre, tum esse molest
tos.Sed nec erat hoc illis nimium molestum symptoma, nec quae per tussim renciebamur,nin cium praebebat nil enim lati tabescebant. Insumma.quit deficebant,leui culeri πάν- ion mare tabessemium,aIeuribus cum horrore venientitas 3 sparum si lantes dias Eu, ri quos iuuaderer febris non lato circinu. Et,da paucu lucra nunquam febris relinquo
et, fidinuaderet monroebras,tertiana naturam referentis.
212쪽
e morbis uulgaribus Com. I. I O T
A Hoccapite toto praecedenti annexo, mulion agis adduisti sunt interpretes quidam superi rem etiam orationem de ipsis tabescentibus habitam. Verum nulla ratione ad eos reserri illam rotuisse, planumest laetium, cum ostendi sestadiosos ab eo vocatos esse tabescentes,non sistidio b hos. Sequens oratio, quae nunc nobis proposita est, duobus modis exponi potest. Primo ut hoe modo gicamus. Sed hiciam ut repetam Imperiorem Orationem, ac mox huic aptem, Una ei syllaba, quo evadat clarior, interserta. Non valde tias fiebant, neque dissicultatem, quae tussi excreabantur, praebebant, nec solum cibum nonsastidiebam, sed etiam maxime licebat offerre. Nam in summa, qui tabescebant, leuiuscule motabant, non more tabescentium. Verisimile est autem hoc pacto illum dixit se dem,qui alio modo febricitarent, scribentem commune symptoma morborum habentium comites tusses, 5 non ipsorum tabescentium. Nam videtur semitionem de tabescentibus habitum, retraetasse, ut in memoriam reduceret differre hosce aegros, de*ndiis nune agit, ab superioribus illis tabidis. Etenim eadem illa hic commemorat iterum symptomata, quae nuper retulerat. Atq; hanc quidem Unam asseras causam hoc loco sermonis de tabescenti s repetiti. Altera est, quam saepe α multis in libris accidere scimus. Siquidem cum interdum i er eadem re dupliciter scribamus, ut sit altera scriptura in contextu,altera in alterii B tro margine, quo per ocium expendamus ec iudicium saciamus de altera: qui primus descripsit librum utran ii scripsit: quod deinde, quia admissi im non animaduertimus, nec emendauimus
erratum, postquam in multorum manus venit,mansit incorrectum. Iud cabarum autem, iribus mire hos breui ζ-- ωgesimum duem inimis ad quadra simum,mu ris adorigesumum. Nonnussis nesic quidem,sedemtice necisori te deserebam. Herm: non duas bre murmilo repetebanturiatii; 6 recidi s sedem ominil vi md calantur.Muuis vrulano lucebantur, risit 1 emem languerent.
Atqui erant isti, quorum ait iudicatum esse morbum vigesimo die Nempe reliqui moti, de quibus faciebat verba, ut ego sentio, non tabescentes: cui assentiuntur, quae consequuntur omnia. Etenim quibusdam de illis ad Othogesimum diem ait este extraetum morbum, arcit alios erratice neque decretorie deseruisse, re ad hos ipsos plerosque rediiisse: quas quidem recidiuas iisdem iterum circuitibus iudicatas suisse, ac non paucis horum in hyemem morbum csse pro
tractum. Haec sane omnia cum superius dictis plane conuenium, ubi dixit: At vero aestate iam, C ec autumno,sebres mi illae, consinuae,non vehemente diu quidem tenebant aegrotos qui caetera minus incommode habebant.Haec cum ijs symptomatibus congruunt, quae hoc loco ille recen set. Quae vero de tabescentibus adduxit, non assentiuntiataquod perspicies, si tecum partem e rum,quae de his tradidit, animo reuoluerisaeum ait,interierunt celerius, quam talibus esset commetum. Quod ab eo de tabidis pronunciatur,quos ait esse celerius mortuos. At de iis,qui aliter laborarent, stitim post haec in hunc modum scribit: Nam alios quidem& diuturniores& cum febre coniunetos iacile serebant, nec moriebantur: dς quibus iam scin mus. Haec igitur iis concinunt,quae proposito nunc nobis sermone de febricitantibus per autumnum ac hyemem disputantur. Immo vero quod ptaedixit, De quibus iam scribemus, alium autem, si a praesente de iis habito sermone discesserimus, ab eo scriptum de his producere nullum queamus, necessitas exprimit, de ijs qui alio morbo, non tabifico assessiti suerant, totum hunc habuisse Hippocratem
sermonem. Inter omnes, quorum fecimiu mentionem in hac te sare, citi in letaba tabidi in merunt 'febricitante alafebre,neiquaquam.
Eorum, quae de primo statu ille fecit, postrema sunt haec verba, quae nihil praecipiunt amplius, sed tantum antedibra in summam colligunt, quod stacere ille irequenter solet. Tertia Classis.
213쪽
CRATIS DE MORBIS VULGARIBUS COMMENTARIVS SECUNDUS. I
Et si sicca, oe secumlumpartem inaequa u.
Vperiore volumine de mutua anni temporum conuersione didium est: explsitum est prsterea uniuscuiust temperamentum natiuum,tum autem principi eorum item ac sinis stata dies.Itam velut in memoria illis habitis,ubicunoepi sens sermo interpretem requirat, ponam, comparans me non ad proruis in peritos tantum,necp ibium ad eos,qui multum prosecerunt. Nam omnibus erit sis sermo mediocriter accommodatus. Alter qui omnino rudium est,doctis pro pter longitudinem stomachum faciet qui vero his aptus erit, indoeiis sit obscvirus. Sed non debent in huiuscemodi commentariorum lectione acquiescere, verum accipere aliud ab alio atq; alio,latius saepe eadem poterunt,itaqAsiattendere animum velint, aliquid addi scere boni.
Autumnum dixi incipere ab exortu Aricturi,qui antecedit aequinossitium autumnalem tem Pore inquit,antea dii oportebat, magna suisse frigora. Nam hoc illi non secundum tempus oc prae erumpentia significatinim non secimdum tempus, anticipasse tantum indicat: Praeerumpentia autem,etiam cum pluuijs largis ea fuisse coniunt ita Vergiliarum occasum finire autumnum, antea diximus: Praeterea etiam duos esse menses ab Arebaro ad Vergilias. At unam esse significatione in aere ab Arcturo:duas a Vergilii alteram quando autumno hyems committitur, cum in fine sit alteram, quando ver aestati. Arcturi autem mentionem non niti solus ortus ficere Hippocrates solet, quandoquidem sub eo incipitautim nus,aesas terminatur. Ad laaec diximus nuper,de totius anni in quatuor paries diuisione, A dediuisione in septem. Et aestatem Vergiliarum es Arcturi ortu circuscribi, atm hanc esse diuisionis in septem totius anni quandam portionem: cum in duas secatur partes aestas, in tres hyems. Diu ritum etiam est, in αρα numero singulari graece dieas,an χλωρ ιραρ plurali quas nos Vergilias appellamus nihil interesse.
A Vergilijs hyemis meminest, autumni esse Ve*ilias terminum clare innuens. Itaque quae
hyems illa suerit,disterentem eum attente audiamus. Imbres eram mula, missa uda plurima. Aio: haec habebas omnia. Frigra era non ad modum erum intempestiua. Iam veramytb maleselytitium,oe vis omm stirare coepit, si rea erat eximem Hhyems. Ap do rum si trabar, mnsebat, luebat multum continenter. GHim 'est um,am: nubilum: durauerimi nec remisse sint ad mostium se; . Uer aurem fra id,--,pluuios m,mebit sumit; . Aesasn admia QMrferuens .laesaepe et uolymarunt. Mox circa Ardiuraransstrante Aquiline permultum pluebat.
Multas fieri pluuias dicimus aliquo tempore propter diutumitatem, licet non largae tum docidant. Appellamus etiam multas, si vel breui tempore incessant laW: quae quidem 5c magnae
appellantur. Verum ubi quis continenter pluuias ait largas suisse a magnas, ut Hippocrates scripsit Largas intelligamus,repentinas, vehementes:& breues: Magnas vero,ne F repentinas,necp breues omnino, nec etiam diuturnas. Sed, quo omnia clariora evadant, nihil causae est, quin paulo utamur narratione prolixiore. Fiat igitur subito admodum multa pluuia, horas tres aut quatuor, deinde mox cesset, largam hanc appellabimus: Alia vero paulatim incipiat, paulatim item inciescat, atque ita fiat totum diem dc noctem: deinde a vigore,detrahatiar paulatim de eius abundantia nonnihil sequenti toto die, postea consistat, eiusmodi pluuiam non largam, ,
214쪽
A terim magnam vocabimus. Ergo,quam narrat, hyems modo largas pluuias habuit, modo magnas per interualla, atque interea non raro erat sudum.Quippe hoc lignificat,quod est ab eo sic iptum ιατα--α. Prieterea hac hyeme nives ait suille,nec adscripsit, nec multas,nec pauos,ut quae neutrum admodum obtinerent, sed quae magis consuetudini urbis responderenti ideoq; ipse adiecit: Et fragora non admodum erant intempestiva. Et reliqua, quae sequuntur, omnia frigidam suis se& humidam eam hyemem testamur, ac pro eo naturaliter solam ipsam lin- huisse,atque adeo plus aequo suisse humi m.Iam etiam ver pluuiosum,algidum, S aquilonium fuisse dicit,preterea nubilosum. Aestatem vero quodam modo moderatam. Post haec omnia cir in Areiurum, spirante non nihil Aquilon multum pluisse.Sub hsc totius tempestitis summam in oratione profert: Cum totus futilet humidus annus, ct frigidus,ec aquilonius, lavium pro cellosum, nubilosumq3. Coelum more vulgi appellauit aerem, qui supra nos est mad nubium regionem.Illud vero quod appellant astronomi pariter ac philosophi Gesum,i Lunae regionibus incipit. Procellas autem mce λελαπαρ ventos repentinos di Uchementes vocamus, Priecipue cum coniuncti sint cum p uuia larga. s a Cum tot in set hinnid 3 inpiah u, perbem fere commode habebant. si ermatri; dem, rimi laborabam. Demonsitauimus ante institutum esse Hippocratis, ibi incipere riariare, quae id temporis aeris statibus acciderunt , ubi primum de naturali deflexerit temperamento. Neq; id ab re facit,
qui cum ambientis nos aeris intemperie vulgarium morborum instituit genera coniungere.
Quando igitur est ab autumno exorsus, utiQ eum praecedit aestas,illiq; succedit,quod ipsi praeit.
Autumnus igitur frigidus & humidus, corpora, quantum ad anni tempora pertinet, secundum naturam habentia excipiens,tantum aberat,ut mali attulerit quicquam, ut sortasse etiam quibus φm corporibus magno adiumento fuerit,quae temperamentis Olidioribus & siccioribus aestatea iusta temperatura desse fiere solent. Ita his instar fuit medicinae autumnus, frigidum habens re humidum statum. Quinimmo ne hyeme quidem vulgabatur morbus explicatione dignus. Nam hoc innuit, cum dicit: Per hyemem fere commode liabebant. Erat enim humidior quidem hyems t frigidior nihilo,quam eius postulabat naturae quocirca agens de eius stitia dixit: Frigora vero non admodum erant intempestiva. Porro ibi primum morbos cmergere oportebat, ubi Di unum aer degeneraret,cum dicat: Ver autem frigidiim, aquilonisi, pluuiosum,nubilosumq3. C Nam decet ver temperatum,no modum esse,sicut nec nubilosum,aut pluuiosum. Veris autem initium esse aequino mum,quod hyemem sequitur,superiore comentario exposuimus,aissi adeo ipse hocsermone Hippocrates dilucide ostendit qui cum dixisset,extremam hyemem fuisse asperam ac deinde adiecillet:Quς durauerunt,nec remissa sunt ad aequino stium usq; postea ascripsit: Ver autem frigidum, aquilonium, pluuiosum, nubilosumq3. Age iam videamus qui hoc runt
Gesum comitati morbi.s Primum eum corunt δε-fines ma=-rtes, lota cae, micti, crucia remae pame, re multis erumpem refotionis red tam,tandemia autumnum reces erum.
Quamobrem vere morbi vulgares generari coeperint, supra est dieiuna. Cur autem lippitu dines prae carieris viguerim morbis, si eius stilum memoria teneas, cognoscas: fuisse enim dicit dius, aquilonium, pluuium nubilosum. Si quidem igitur a ventis tantum oculi fuissent verberati, citra fluxionem eos lipeitudines arripuissent. Quia vero multa eram conivnim hi miditate aquilonii venti, recte sane manasse ait lippitudines, hoc est iii iste hunii das, ut ab humido generatas statu. Dolorificae erant utrobiq; & ubi cum fluxione constarent, ec abis fluxi D ne, propter frigoris diuturnitatem, cui prosecto nihil ad dolorem oculis inducendum deest. Nunc vero auctos dolores est e parn, quando stigiis oculorum cum eorum fluxione comuncium esset. At crudae erant, & longo tempore durabant,tum propter humiditatem,tum frigus. Siquidem maturationem fluxiones, cum ab insito calore superantur, consequuntur. Atqui muriore superantum ocio, ubi paucus sit humor,5 minus si dus: cum autem multum etiam est Digidus, disii culter concoquuntur. Iam vero riaturalis animantium calor si sit validus, humores earum superfluos celerius concoquit: sin imbecillus, vix longiore interiresto superior euadit, di Vincere humores valet.inro magis,si qui fuerint curati, de integro inciderunt in illas. Nam debialitatos quidem lippitudinibus oculos moidus aer,aquilonius, & pluuius, mabit usq; iure laedebat.Huiuscemodi lippitudinibus Iemia rere obuenit parua, gre ob densitatem tunicarum,quam
ex Digore contrismint acris, crumpens. Quare toto vere necessario oculi deteriores euadebanu
a te vero, quam comparaueranta irinosa aste filo ad concoetionem pedetentim deducebatur. Siquidem non potucrunt, 'ui lor' tempore collecti fiant morbi, iiq3 pnecipue ab algoribus 5chumiditatibus,statim de .merito itam ducit Hippocrates oculorum incommoda elle autumno penitus sublata.
Tertia Classis. o oo iiij Aestate
215쪽
Non hi tannim morbi Thasios,5 symptomata tentabant,sed etiam alia,deabus positae aget. Nam Marte admodum aegrotabant, quo in diuersos incidissem morbos. re communem rationem,quae ad id conducit, quo non omnes, qui in ea fuerunt tempestite, aegrotarent primo loco exponam:deinde ad fingulos morbos descendam. Attendes omnibus in statibus aetatem renatui ira cuius si hominis , ut sit 3d statum appositus. Nam vel facile vel dissiculter illi cedentem, vel modice ad illum comparatum inuenies cum .Mox genus vitae applicabis, atque salubrem eius rationem uniuersam stitui ipsi aduersariam. Atque ut vel facile vel . re coisus externis causis sit inserius, aut similis auli dissimilis ratio temperamenti in causa est, ut est inpenumero dictum. Cum enim constet sanitas ex symmetria ouatuor elementorum siue qualitates, siue cultates velis appellare liumiditatis, siccitatis, calom, 8c frigoris, quaedam corpora, natur re aetates intemperata sunt: quibus quidem similes sunt tempestates instaubres,oc contrariae ijs pr ficiunt.Temperatis corporibus salubres sunt temperati status , intemperatiq3 noxii. Sed ut nubius est intemperatus status commodus temperatis, ita nec nocuus perinde , ut intemperatis. P Etenim status magnopere humidi& frigidi, corpora maxime laedunt intemperata humiditate algore. Itidem humidi ec calidi status temperamenta humida& calida offendunt. Eadem ratione calidioc sicci, similia. Quae enim corpora iam prope sunt, ut tali morbo aegrotent,exm
Pria intemperie coarguuntur. Quae vero contra sunt, ac aer,temperata,cum nullam iniuriam a cipiunt,tum vero multo eniciuntur meliora, cum ab excessu vindicentur. Contraria enim comtiuriorum remedia sunt. Proinde calidis di siccis temperamentis humida tempestas refrigida, Pro eo quatenus ad contrarium cogit, atque ita ellicit temperamenti mediocritatem, commodo potius quam nocumento est. Atq; id erat causae,quo minus aegrotarent omnes in statibus inten, peratis. Quod qui cc oscat, applicando victu contrario, corporibus sanitatem tuebitur. Nam humidus & fundus si sit aer, caleficienda corpora sunt, maxime frigidiora re humidiora: quare exercitationes plurimae his prosunt,& vinum modicum, quod calidiore sit natura, atque aquam durat,tum cibi calfacientes. Atq; etiam uniuscuiust quantitatem cum ex corporis, tum ex coeli
cognoscemus temperamento, si quatenus de optimo temperamento diuerterit alterutrum, tu
sideremus. Nam pro diuerticuli magnitudine, victus in etiam mutanda quantitas:vt quod lo gismi me discesserit ab optima temperatura corpus ad humiditatem&frigus, hoc plurimum nos Gin hoc statu & exiccabimus 5 calenciemus. Quod si mediocriter adia, absurdum sit omnino huic idem iacere, sed portione. Itaquc siccis&calidis cor ribus multo minus victus adhibemdus est vehementer calidus siccus: nam id sua sponte obtinent. Hoc autem duntaxat obser uandum est, quatenus aer deflexerita iusta temperamenti mediocritate: Qtii si parum, omnino non est committendum nobis, ut mediocrem Uietiis rationem corporibus calidis re siccis immutemus: sin amplius, sat erit modice mutasse. Hac quisquis perspexerit, generandi morbi . cuiusq; in quacunq; tempestate causas obseruabit. Quintus vero, dumit inficias cum empiricis, non posse eorum,oli sic existunt,atactuum cogno causas,resere autem eas ad unam experio tiam, conuenientium inuentione praesidiorum deficitur: etsi vel ob idipsum generatio morb rum vulorium sit coonitu utilis.ltaque praesens coelum inspiciamus,aca primo repetamus. Fuit
hoc, uti significauit ippocrates humidum Sc frigidum, ab autumno ingressum quae causa sint ut ipso in autumno oc Jayeme proxima, haberent Thasii mediocrito. Sed vere, quando hoc etiam frigidum fuit 5 humidum, omnium primi oculi laborarunt,quila non solum essetaerii midus&mgidus, sed re antea fisisset procellosus. Oculos ergo cum frigidi se irem venti, non
mirum sane erat, si ante partes corporis carieras laborarent, pro natura cauta eslicientis. Itaque Hnon temere fluxiones eos humidae aestigi corripuerunt. At vero qui inori deuenit ad extre mam status humiditatem, idcirco nullus. strum Uectuum quisquam, qui dominante tali statu in aere apparere solent', est consecutias: amplexio dico, nuulsiones,palpitationes, tetanos, poripneumonias,lateris dolores. Verum postea,humoribus iam obsumiam in corpore moram pii trescentibus, morbi cum curruptione plethorici prouenerunt.Etenim figidae causae cutem constipantes, humores prohibent digestione: tum autem humiditas aeris non modo non remoueta corpore quicquam, sed adiicit. Q oim una in hac tempestate ambo fuissent, superfluitas est
in aeurotantium corporibus congella non eadem omnibus. Nam quibus erat in corpore exo
mentum biliosum,hoc non digestum creauitassectum biliosum.Quibus pituitosum,aut meum cholicum , auctanguineum, nnnuo humoris erat non evacuati assectus similis. Atqui cum t Ie excrementum corrumpi in corporedi putre re solet, alios in alim incidere morbos eos numerat. Cui accedebat non omnium corporis partium similis status: quippe huic infirmius iecur erat, illi lien, ain venter, nonnulli intestinum, alii aliud.Quare cum ex validioribus excremem tum partes exciperem imbecilliore , consequisatur pro natura membrorum ex Thasiis alium . aliter
216쪽
de morbis uulgaribus com G. 'IO'
A aliter laborare. Vnde dysenterior,tentani, fluxiones alui, lienteriar, derivatis superfluitatibus in
intestina extiterunt: urinae dissicultates,in vesicam deflecticiatibus: vomitiones,ad os ventriculi peruenientibus. Caeteriim per aeris frigus haec quidem intro in corpus irruperunt. Aestate vero corporiim temperamentis calidioribus,re internas partes robustiores obtinentibus,sudores par erat citos esse, atque hoc quibusdam citra sebres accidisse, clim haud satis computruisset super fluitas: nonnullis etiam cum febre. Iam ctiam temporis progressu variae sebrium formae extite runt: nam Sc putrescentium erat diuersicis humorum.Nec enim ab aere erant generati,ceterum coaceruati,scilicet quod frigidus esse non calidus status. Vt cum sua ipsius natione comi excalfacit Canis ortus, semper solent vigere febres ardentes. At nunc quidem non ab ipso statu istud Priecipue accidit, immo vero quia constipatio intercedcbat cutis. Habes malorum compedium, que in pnesentia vulgabantur.Nunc ad singula conuerta simulq3 verba Hippocratis,sicubi ob
dira sint,interpretabor. . inguriose non nepbriticae ed his alia pro alijs.
Et per sedem excretiones fiunt praus saepius,cum liber quidem ab asscetii venter sit, per eum B tamen purgetur totum corpus,aut abscessus in illo sit ab cmuxione aliqua. Nam vult Hippocra res ipse non solum decumbendo,sed etiam essuendo fieri abscessum.Ita etiam per renes nonnu quam vesicam,nullo illos laborantes suo affectu, repurgatur totum corpus: quemadmodum in hoc accidit statu. Quam ob ira in progressu sermonis dicit ad verbum : Solum vero bonum maximumq; inter signa quae fiebant, quod multos maximis periculis hiberabit, hoc fuit, quihus ad stranguriam diuerterent, oc in hoc abscessus fierent. Atq; id ipsum est, quod hic commemorat : Non nephriticae quidem, sed his alia pro aliis. Etenim totius corporis excrementa in renes ec vesicam defluxerunt, atque ita exactiones sunt nephriticis exactionibus assimiles con
9 Vomitiones pituitofici illoc ciborum crudorum reiectiones.'Ex humorum exuperantia,qus intro vincitat,quod ad sedem defluxit,fluores alui, tenesmos, dysentenam,lienteriamq3 cocitauit. Aliud exactionem per rencs 8c vesicam habuit.Itidem iam superfluitas in supremum fluxit ventrem, ac innatans per vomitiones est reiecta, ita ut naturis
pituitosis pituitosa esset vomitio biliosis biliosa.Est enim dictum,congesta per statum superflua C fuisse,a seinuicem qualitatibus pro naturis corporum distin fia.Neque certe mirum,si Gudos cia hos vomitione rei jcerent humoribus in ventrem pituitosis ec biliosis confluentibus.
Qtissius,inquam,multum per cutem ciuuxit, id temporis vadebat momentum huc resjcere natura,itaq; sudarunt hi. Omnibus a dequaq; multus plados, id est nimia humiditas. . '. 'Superfluam humiditatem πλαδ in vocare solet. Cum igitur alijs aliter, ac quibusdam multifariam collecti longo tempore humores evacuarentur,esa id merito diciti nibus undequam nimia humiditas. Miam haec accidebant restis,o febre liperis multis Per ebricitantibiis, te quibus iam cribemus. Quibus coacctuata abundantia, aut quid biliosum, facillime putrescens, in labrilem conuerasum iam putredinem suerat,hi sunt statim febre correpti: quidam vero no decubuerunt,aut non
I 2 ambus autem qmeante dictasiunt,cum dolore acciderunt,autumno lum dZsub emem ransiebant.
De altero scilicet autumno loquitur, hyemeel; altera: .ndoquidem de priore supra dixit in hunc modum: Per hycmem sere commode hal bant: At anae ver multi, adcini; plurimi la
horabant. Deinde ijs,quae vere acciderunt,commemoratis, mox aestatis meminit: a qua alterius
autumni, de quo in fine totius tempestatis dixerat: Statim vero circa Arcturum cum Aquilone permultae pluuiae. At quos phthinodes,id est tabidos dixerit parum constat. Nam solet eos,quorum quocunque extenuantur modo θc tabescunt corpora,illo vocare nomine, nedum eos, qui
hus ob pulmonis exulcerationem totum marcescit corpus. Et sic hoc loco,tabidos accipi ab eo est verisimile, quorum aucnuaretur quocunque moa orpus, nullo certe dc pulitionis morbis verbo prius facio.Nam cum nem sanguinem ex eo praedixit esse reiechim, nem fuisse peripneu-nioniam, nem in viscus hoc destillationem inuasisse, quae causa sit verisimilis cur existimes con tabuisse dicere cum aegros in praesentia ex pulmonis vitio V erutamen potuit certe, ut ad ven trem dc renes superfluitatis peruenit cx toto corpore portio, ec in mebra spiritus ite decumbere.
217쪽
Quod,sub hyemem,inter nouissimam orationem est & hanc di 'um,alii illi, alii huic assignat.
Ego vero totum sermonem esse statuo hunc: Et autumno iam extabuerunt alioui,similiter hy me.Iam vero etiam continuae sebres, autumno viguerunt,& hyeme. At constat alterius illum
hymis non conscripsisse flatum, ut quae proprium hycmis temperamentum conseruasset. Itam didicimus, quibusdam temporibus anni per accidens prouenire morbos , quae nihil ipsa assee
offensiones cxceperunt priorum.
Non propria tempestatis ra tione ardentes inciderunt febres, sed per accidens, ut supra commemorauimus, quae accidcrunt. Quia impedita totius cuaporatione coForis, illa quae naturae cui prouenire excrementa solent, vacuatione prohibita,'eculiares sibi morbos excitauerunt. Nam qui erant magnopere biliosi,hi,quod naturae illi erat solene,in ardentem febrem incideriit. Quo fit,ut postea de his dicat: Ardentes vero sebres quam paucissimos corripuerunt, oc minime ex aegris hi laborauerunt:neq; enim calidus has,& torridus,squalidusq3 generauerat status. Mul Fiae enim viguissent,oc in multis,simulq3 cum magnis doloribus.
Diurnae,nocturnae,s itertianae,tertiana ncer quartanae, errantes. Singulae autem ex iam descriptisfebr bita multos arripuerunt: dentes Pero paucisymos, minime ex τὰ hi biliorauerunt.
Qua de re omni contigit febrium generi in praedi sto statu existere,ante didium est. At dic Eo, syncerae,quae inter tertianam Sc quartanam est posit .viriq3 videtur tribuenda. Necsanguis de naribus,risipaucis,oea odiapascus pro luxit nec delirabant,m alia cuncta erant leuia. πHabet hoc Hippocrates,ut obiter utilia prscepta doceat.Nam peculiaria morborum sympto mala,qus tum non fuerunt,hoc solet interpretari modo:ex eo quod non acciderunt in prssentia, frequentia ea ut esse doceat. Nam in germanis, ut ita dicam,ardentibus febribus, quia copiosus ad caput calor attollitur,sanguinis fiunt profluuia,& delirant. Nunc vero,cum vera non esset a dens febris,optimo iure symptomata non habuit propria febrium ardentium. Iudicabantur hispleris; mo sit nato admodum ordine,ac intermittebant septemdecim dies. o is Iam hoc quoq; ardentium febrium est illius status proprium, non commune cum aliis, quas
vocant germanas. Ilis enim ut sebres habent vehementes, ita siti etia,& vigil is,molesti ac nomnuriquam conturbatione mentis vexant. Quia vero tam sunt acute, ideo etiam celeriter deceranunt. At febris ardens, quae in praesenti vulgabatur, ut mediocriter acuta erat,ac a dolorificis re mota omnibus symptomatibus,sic nec certum habebat iudicium, sed quasi mediae sortis, uti r petitione iterum iudicaretur.Nam cum dicat Ac intermittebantorsiudicata quidem fuisse non Pcrie 'e,verum a repetitione iudicatam iterum ostendit.
Nullum tunc febre ardente Himortuum,nes in phrenitim incidisse. 39 Nullus hac febre ardente persti quia esset moderata: ius est ante dicta causa. Phrenitis veto non viguit: quia cum totus esset status frigidus, non replebatur his caput. Ostensum autem est constitui phrenitidas,ubi cerebri calfiunt regio nes.
Tertianae Perofebres numeroscires erant ardetibusK amoresqfisato tame ordine anima accesFone in omniabus his quaternos circuitus habebant,insieptem autem rasolute ita cabantur,nunq; hamum reciduam habuit. H
In commentariis de disserentiis febrium,& de iudicijs, cum alia, tum hoc declarauimus, pr tpter flauae bilis exuperantiam febres ec ardentes re tertianas oriri, atque hoc conuenire inter ii Ias: locis vero, in quibus superfluus contrahitur humor distare: Etenim si ardentes febres sint, in venis abundat, praecipue iecinoris θc ventris. Tertianae fiunt, cum totius corporis carnes aD fluant bile flaua. Proinde spiraculis impeditis eorum, qui natura biliosa sunt, quantum bilis in carnoso constinum genere ante expurgabatur, in hoc statu non purgatum, tertianas generauit ardentibus laequentiores. Nam hae quidem non perinde trahunt originem ex biliosis retemtis excrementis, sed calore in vasis ec visceribus aucto ab inflammato statu praeter modum calodo: quo modo in iis qui se plus satis exercitauerunt, fit,aut in magnopere sollicitis, aut qui multa apricati sunt,uel cibis sunt adurentibus usi liberalius, vel qui de liis plurima, vel omnia secerimi passi sunt. Verum praesens non erat nimium calidus status,quo minus corripuerunt multos sebres ardentes, quin potius admodu biliosos, aloe hos moderatissimς:ac hos ipsos magis etiam sobres tertiane tentaverunt,q, pristini impediti emtaxus erant biliosoru excremetorum. Quocirca merito acciderut illis hoc grauiores Φ ardetes, quo germaniores erant, ec iudicia habuerunt sua.
218쪽
e morbis ut gibbus Com. II. II O
α i A c mana era illud o dune piastra caeperun .s obusdam nec 'si aucum .di s se diu ma bis abscesim in p. artanassebam. tq; disses, thlen ars αι di-- tenuerum. At ne hae qridem statum per se ortae sunt: sed quia melancholicis naturis non urgabatur atrae bilis affluentia, contigit in eiusmodi eos incidere morbos. Longius autem produci ace dit ob humidum & s dum statum, in quo omnes causae quadiutissime in corpore manent crudae,atque indigestis. Tu vero fac memineris, ut hic usurpetur riirsus hoc nomen ab Hippocrate,
cum dicat, Abscessus in quartanas saetos esse. Videtur non tantum abscessus quosdam per emu-xionem appellare,verum etiam cum alius transiit morbus in alium. αχ errantes multae multos diu exercitauerunt,tum rectos quam decumbentes. Hae cum non modo ex li umorum copia,sed temperamento etiam status prouenirent, non morum si multς 5c multos detinuerunt.Siquidem stilus humidus 5c semidus,ut hyems, pituitosum generat humorem: ex quo generari quotidianas docuimus febres. Errantes diuersorum humo Him soboles esse ostensae sunt.Nec quicquam habet admirationis,si hae febres longae fuerint, ubi B slatus humidus esset frigidusq; re eo magis concoestione prohiberet humores, quae alioqui propter frigus diuturnae at . concoetu dissiciles essent. 23 Horum plurimos febres si Verrilia O' in hemem disco talantur. Constat non harum eum meminisse, quae in hoc erant sitatu, Vergiliarum,sed earum quae post alterum statum in secundo erant anno,uti supra diximus. Nam scripsit in fine illius status: Mox circa Arcturum cum Aquilone permultae pluuis inc loquitur postea,quasi ad naturalem iam statum ordo sit temporum anni reuersus,tum reliquum totum quod excepit Arcturum, tum quod hyemem. Quo iactum est,ut quae noeelsent prioris reliquiae status,concoc e sint autumno, ochyeme nullus iam Thasiijs reliquus est et morbus. 24 Multos conuulsiones, ' maxime pueros ab initio tensabant, febricita sunt risius eo us es succedebota rant hxcpleri yi druturniora oe innocua, aeter eos,quibus etiam aha cuncta permctalia essem.
Conuulsiones fiebant,quod frigidus esset humidusq; status. Pueri autem propter neruosi generis infirmitatem, conuulsionibus sunt opportunissimi. Quo ficilius etiam paruis de occasio-C nibus hoc is mali accidit, minusq; est periculosum. At dicit a primo statim quosdam conuulsio nibus suisse affectos: aliquos vero ubi p cessisset febri utcunq; scilicet ad alterutrum comparati illi essent,qui conuulsionibus febre arripiebantur. Nam ad quod quisque erat, paratior, hoc prius inuadebat: cui successit alterum. Atque conuulsiones non iniuria diuturnae erant, cum secundus autumnus iterum, de quo in fine scripsit totius status, humidus esset re stigidus, atque
aquilonius. x s Continuae dem febres omnino nunquam intermittebantur, sed inuadebant omnes more febris naturam tertii
referenιμ: nodie aliquantum remittebantur, alteram raue rebarit. omnium erant,quae in idremm inci
' derunt, i Mentissimae omnimae uiariosissimaeq;: lenes a primo,de caerem increbrebant indies, ac decretori di
bus accedebant,aae peiores inuadebant. aliquantum remittebantur,citos rusus exime illi ne )ehementius 1 cesseba*. Husq; decretorse multo deteriores reddebantur.Rigores autem o biu mora natiorer res erit,acpaucissimi his, mimmici; : inals emfebri maiores. Nisi ipse, quemadmodum sebres quae tum vigebant, ordinatas accessiones Lesebant, adscri-D berct,magnam nobis haesitationem reliquisset inuestigantibus,quasnam vocet id esit tertianae naturam reserentes. Sed cum dixit more: febris naturam tertianae reserentis Inulla re stat de re quaestio, sed de significato huius nominis Πιταο - . Huic autem coniiungitur, quid significet tertiana,& semitertiatra tum utriusque ditarentia, syncera tertiana,& non Iyncena,sed aliquantulum remi illa aut magis aut plurimum: oc quousque producamur harum singillae: tum quae magna semitertiana, quae media, quae parua.Agathinus certe integrum scripsit horum primum de semitertianis, dum,quid hoc denotet vocabulum, interpretatur. Iam vero si velim quae de hoc nomine sunt a methodicis prodita', quae postea ab Archigene non semel sunt, sed pluribus in commentariis relata, simulq3 quae iane, vel male tradiderunt, disceptare, tria sane volit mina Vix capiant. Quatenus autem interest ad artis opera, displutaui iam in commentar is de se
hrium disserentiis. Hoc loco satius est hoc febris genus, quod hoc statu dicitur fuisse, describere.
Ipse igitur ait, Altero die ingrauescere,altero aliquantia in remitti: quod graece dixinquod quia verbum cum praepositione inro scripssit, aliud par est nos accipere ligniscari a lim plici dictione, ac a coposita: enim queas intelligere insignem denotari remissionem libris: ab moderatiorem. Veruntamen non distribute,nec clare exposuit, Vtrum qui eum in modum febricitarum, hos postridis: altera inuaderet accestio leuior e quae pridie: an
219쪽
illa per tua, postridie remitteretur. Equidem contextum centeo innuere unam fieri tertio Equoque die accellionem, remissiorem postridie. Addit rigores errantes fieri: quod denotat non in singulis accessionibus, caeterum interdum, hosti; paruos. lam etiam sudores paucos, α vero ctiam frigus extremitatum tale, ut calfierent aegre: ex quibus omnibus liquet crudis pit tollis putrescentibus humoribus talem existere sebrem , admista ηs flaua bile. Ac quae sola quidem ciuscemodi bile generatur, ei tertianae nomen est. Qitae vero parem assumpsit mi dum humirem, quisita es scitur semitertiana, Romae illa incolis frequentissima, ut quae illius sit urbis . miliari suma. Hac quidem cum horrore venit,atque cum reduplicationibus, quas Vocant,fit .acce dens non tantum priori die sed re postridie: qus quidem accessio inscedent cminor es minum3 horrisin: tum repetitionem vel minorem, vel certe prorsus habet nullam. Nunc ea quae tempo sit die, mitigat autem in his alterum diem, sermo habetur: quae propinquioreve videtur ira tinete tertianae accessionem iterantis, ac longius a semitertiana est remota.Multum enim interest, num inuadat postridie, an sine reduplicatione fiat. At enim paruus rigor parum distat ab horrire : tametsi ne nunc quidem perpetuo accessioni esse adiunctum dixit, sed errantem: nisi certe errantem de al as dixit febribus,5 non de tertianae naturam reserentibus. Etenim cum minimos his ec paucissimos rigores est accidere. horrorem indicauit: non priuauit tamen penitus iis ac- F celsiones. At vero,quo haec cognoscas,sic se res habet. Febris haec iure Πιτ um: si id est tertianae naturam reserens vocatur.Neoe enim est se tertiana, ut qus secundo die non inuadat,nec reduplicationes faciat: neca; produm est, siquidem nunquam febris hominem relinquit. Quare erat aequum huic tribuere nomen illis finitimum. Erat porro rationis nullum instituere aliud nonae, ac Vrriti γῆ, id est tertianae naturam reserens. At vero deteriorem seri sere diebus decretoriis, tertianae naturam reserentium est proprium, non commune omnium. Nam in libris de ciebus
decretoriis didicimus, vis venire istud morbis mal Cnista Aliquantulum remittebantur, est 3rii us ex intermissione vehementius inces ebant, si in memoria habeas,qus in libris fiant de ii dieiis dicta, ec decretoriis diebus, Sc disterentiis febrium,no est quod repetam. Illic emis ea sunt explanata omnia, cuiuscemodi est, quod hic dicitur, remittebantur. Verum generantiu isti se-hres, non ex sicco vnosed pluribus: quorum calidior febrem acutam succendit,statim indisci titur. Laedum corpus tenet, contingit frigidioribus corrumpi ac putrescere: itaq; iterum a cendi ex illa remissione, quod est, veluti requie, re imminutione febris: atque ista febris dete rior euadit priore, videlicet quod vires a prioribus molestiis defatigatas ostendat. Nam non obscurum est, si vel pari sit magnitudine, quinqui viribus sunt infirmioribus, quam qui sum vali- G αδ dioribus,magis molestabit.
Sane in aliis febribus conspecti sunt multi sudores. Potuerent&aliis citra febrem vitiis, ut
conuulsionibus, accidere multi sudores ex collectia in corpore multa humiditate frigida propter statum,quae a conuulsionis vi expellitur. terum quibus id dixit accidisse, hi, ut erat consentaneum,multum sudauerunt. Has totum Iberas Pt re retu, t eti- emtra laedereo.
Has,inquit,sebres,de quibus verba sunt,tertianae naturam reserentes, sudores comitabantur inanes. Causa in promptu es h nam attribuimus crudis morbis nec prodesse sudores, nec signumelle bonum.Nam vel copiam deminciant humorum,vel virium infirmitatem.
Cum ob insignem inflamm)tionem viscetum inaccession us ealia Presseiuntur dissiciles
extremitates,tum propter frigidorum multitudinem humorum, ut de viris in ante citatis commentariis demonstrauimus. Ar ei, spmr hi, ri r sim alantur. Rursus insomnes ait eos Disi ex parte potius,5c non omnino, nee contiarietas magna em
cit enim quadantenus comatis, id est soporis quom symptoma accidisse, hoc est, ubi in soninum
delabuntur,nec vigilantium queunt subiremunera,vi Ostendimus. Venires omni turbati erit π, prum multo tapessii . Humorum in ventrem fluente abundantia, ut ante dixi, par erat eum turbati. His ita naturam tertianae reserentibus, de quibus hic disputat, ut praeter caeteros morbos malignis,neces octiam ventres deprauabantur. Vrinae temp&rimu Mia erant avu tenues,mulside colores,ae tempore 1 -ω c Ac de me,Fasu
220쪽
de morbis uni tribus csm. I. III
A Pidon id tae urbarataino nec consipentes, nec si si tes: aut o qua
. Cuncti haec in uniuersum in libro praesagiorum docuit: qine quidem etiam hic tanquam per empla priuatasdem accipi t. O quando ante in praesagiis enarrauimus, non est quod M risensione horum cum illis, cum sit conspicua, dicamus amplius. Nam ibi ostendimus, ea a dorum esse Sc incinctiorum signa humorum. Tusci comital intur ed quem I sum aret detrimentum afferret tussirimn habeo quid ribam. Vbi humores nimii expurgantur, lent sequi tusses.
Itaq; diuturna haec erunt, o V;, conturbato nigri; ordine, atq; sinem dcios lurima rupermanebant mperemosthabentibus, qui sitim non. D. - aurem e ummis Liam destro uiarim redibant. sidum autem, paucis, logesimo cum breuit me iudicabanturiatq; horum mimultis remi it. Metiam in Hem plurim eorum morbus protraheretur. Plurimos dero absis indicio reluiuerant.
B Nulli dubium est, quin secundam hic hyemem Hippocrates appellet, non etiam primam, qua in principio retulit totius status. Quos enim hic commemorat, morbi omnes altero potissimum autumno viguerunt. IDinde ineunte hyeme,quidam horum dis illarum, nonnulli logius sunt produi cti. At vero quod inordinati essent atq; repeterent,frigori id quidem, di copis morbos ex citantium humorum merito reserendum est acceptum. Quo stilium est, ut exaequo ea etiam s. perstitibus euenirent. 34 Lxx haecise quisuperstitesse erum, ii in non,acciderunt. multa , fiat ac in m bis,ea se ama. Ae
maximum i num p limum adfinem Ut. -- Α' secutum est,quod ne ab sa darent uersa ba erant. Sute Pan autem non admia mintempestiue inhusiridiu.
Mente constare,& oblatos cibos libentem admittere optimum elise alias Hippocrates dixit in uniueisum,& hic singulari confrmat exemplo. porro non perinde sitibundi essent mi tum abundantium humorum qualitatem eli consccutum. 3 s Cum autem d u haec durament ubi H es νυ dolores oemati cuta sarma, succedebant abscessus,aut marisas C quam dis possent, i minores quam a nossem quior amsed parim reclierunt, deteriores euaserunt. Vbi multa sit crudorum humorum copi abscessus fiunt xiiii parui si sint,nihil conducunt sinaurem magni,vires ijs non sunt pares. Nam quod etiam hoc loco vacuationes per effluxum, at
scessus vocet, proxima oratione clare significat. sinsesiliu haec erant: d temeria,tene mi tenteriae, γ Uxiones ad-: Non Eos etiam aqua inter cutem tuae de vaec habebat ad uncta, et non habebat.
Quos superioribus verbis extitisse summatim ait abscessus, hic nunc sigillatim exponit. S. potus diximus merito tales fuisse morbos, confluentibus in ventrem excrementis: dysenterias ε λ b; ω is cruentis excrementis quocunq; modo ortas.Tenesmos vero, i qui sunt ex omni ve findia ei nee ae hemente in redii intestini dysenteriis exulceratione. Lienteriae, quae celeres sunt ciborum non δ' mutatorii in transitus. Fluxiones ventris vocat, cum sine dictis his asse 'ibus deiiciunt, & seni. per ecassidue humida excrementa. Aliquos etiam in aquam inter cutem ait incurrisse, propter . copiam humorum frigidorum di humidorum, hos quidem una cum praedictis symptomatibus,
tri ex pleris i. D illos citra h. aec.& ita esse ver- 27 Praeterea ouae diuenta erantissatim opprimebam Mimia roderant.
uosiones νςhe mi procedunt morbi a concoetionis dissicultate 5c copiacrudorum humorum, nullum ab in iis isti, cretimabus consequuntur emolumentum. Dixit enim multum violentas cos in opprime , lino sisti. re vires: at quae tales non sunt,nihil iuvare. Quae cum etiam duplices sint, nihil proficient, quae concoctionem non habent adiundi intimia scilicethi etiam multi relinquuntur, nihil comm dabit absq; concocitione quicquam. 3s Papulae aruae,quae non essent excernendum is, sarim ex Urebant: aut secundum aures tumores
Omnium quae tunc inciderent in modorum erat caput, cruditas humorum. Quia si quando per vim natura ad aliquos eorum excernendos aggressa esset, nihil prosciebat: immo vero abiis superata aut in prosundum recurrere permisit, aut propter paucitatem excretionum, at stellum moliebatur.