장음표시 사용
311쪽
D1 spur. XVII. Ex quibus jam facile Controversiae statum colligere II. possumus suisve consensus sit vel disiensius inter Nos indversa S aim Os. Prim patet hic non quaeri de Principio, vel de Causa escis uni scimite fidei, per quam Scripturae divinitatem credimus, An Spia ritus Sanctus sit necessarius ad fidem istam ingenerandam 'oeenim non possunt diffiteri Adversatil, c saepe prosessi sunt , se
necessitatem istius principii agnoscere , Stapleio adversus Whilah. non semel queritur , gravem sibi fieri injuriam , quum contraiiun illis adscribitur et Arcanum, inquit, Divini Spiritus Tectimonium prors necessarium eri ui quis Ecclesia Tenimonio ae Iudicio Area Scriptura Vprobationem credat , neque absque hoc inιππο Spiritis Divini Tesimoni , ιiamsi millies Ecclesia attestetur , οwmendet, promulgeo apyrobet Scriptura , fides consequetur , au audienιi populo resuadebitur Triplicati ad Whitali cap. 9. Sic Canin loco Theol. lib. a. cap. 8. Respond. ad . argumen. alii. Sed quaeritur de argumento seu motivo praecipua, quo Spiritus Sanctus utitur in persuadenda nobis ista veritate. An sit argumentum inartificiale Testimonii Ecclesiae, quod volunt Pontificii An ver artificiale petitum ex notis ipsius Scripturae quod nos statuimus. Quae duo eb accuratius distinguenda iunt,'ubd alias ingentes huic disputationi tenebras offundere possunt Atque hinc factum, ut varii non satis feliciter versati videantur in hac contra Adversarios expedienda Controversia, quasi hoc tantum quaereretur ' ex interna potius persuasione Spiritus pendeat Scripturae Authoritas, quam ex Ecclesiae Testimonio. Nam ut mod diximus, non negant Pontificii necessitatem Spiritus ad persuadendam nobis hanc Authoritatem , Et si quae hac in parte occurreret disti cultas , ea ad quaestionem de Libero Arbitrio , non de Scriptura pertineret. Aliud enim est quaerere , Vnde aut per quid Sc quo instrumento divina cognoscatur cliptura. Aliud Cur propter quιd de quo arstumento talis credatur : Quoad prius enim hactenus consensus est inter partes, fieri hoc per fidem mediante virtute Spiritus. Sed in posteriori gravis est disceptatio. Illi enim Nos propter Ecclesiam credere Scripturae dicunt Nos ver Eccletiam propter Scripturam audiendam esse. Illi credendum Scripturae, quatenus ab Ecclesia Testimonium accipit. Nos contra Ecclesiae, quatenus Scripturae consentanea loquitur.
XVIII. II. Liquet etiam non disputari simpliciter de Testimonio Ecclesiae , An ulla sit ejus ratio abenda: Sed de ejusppndere rauthoritate is primarium sit 'raecipuum quo ututur Spiritus Sanctus. Non negamus enim suas esse hac in parte Ecclesiae partes, ut antea observavimus dum fungitur ossicio Custodis, Praeconis vindicis, antei pretis med quicquid hic saciat, o currere dicimus tantum ministerialiter morganice, ut sit medium Diqiliae by Orale
312쪽
Principale, ut conservet quidelm veritatem , sed non fundet pro II. ponat, sed non constituat, indicet xvindicet, sed non m s.ραηοεικω:judiceti Quemadmodum dicta cincipum c Magistratuum a Praeconibus4 Ministris Regiis authoritatem suam non mutuantur, licet per eos populo innotescanici Ut Aurifex statera aut lapide. Lil Lun a cupro aliisve metallis dijudicans, aurum non facit, sed tantum verum esse indicat Qui Interpres fidus nihil de suo comminisci&inserte debet, sed sensum latentem diligenti examine tantum efferreis elicereri Sed illi cum quibus agimus, non ministerium duntaxat volunt, sed magisterium ; non ut per Ecclesiam tantum credamus , sed etiam propter eam, Imb censorium sibi jus in Deum ipsum arrogant, nec tantum fident nostram ab arbitratu suo suspendunt,4 suam a seipiis , sed Mipsius Dei vocem, piiscum Senatus Romani fastum imitantes, apud quem de humano arbitram dioinitis pensisabatur, ut loquitur Tertuli Apol cap. s. Idem quippe ibi jus arrogant in Scripturit Sacra. Unde blasphema Nicolai
Papae audacia , qui distinct. 9. Can. Si Rom. Pontis statuere non erubuit, Id tantium probandum , quod Romanorum Ponι cum calculo probarum vel improbatum, ct ideo demum Vetin est Nosum Testamen tum recipiendum, quia Innocentim Pontifex auliaritate est sentωιia .isua recipiendum esse sanxerit. ILL Non quaeritur An Testimonium publicum Eccleuae praeserendum sit privato cujustibet fidelis Testia
monto,ut quidam perperam statum quaestionis sermant: Nam praete quam qud fals supponitur, Spiritum in nobis testantem emeyroprium, cum sit communis Ecclesiae, ut antea visum , Spiritus in Ddeli testans non se habet ad modum objectat vel argumenti, sed ad modum principii ; Atque ita non potest legitima institui oppositio inter Ecclesiaeis Spiritus Testimonium. Sed quaeritur, naestimois nium Ecclesiae praeterendum sit Testimonio seu Notis ipsius Scripturae, ut potius propter illud credamus Scripturae, quam propter istas; Pontilicii prius volunt Nos Posterius a M. a XIX. IV. Non quaeritur etiam,An sint Notae uaedam ωcriteria in Scriptura, ex quibus Divinitas ejus ostendi possitis suaderi, hoc enim non divitentur Pontificii, Nobiscum ex iis Scripturae Divinitatem probant ramo agnoscunt non rar tanta est vis Scripturae, ut ab hostibus suis verum quandoque testimonium exprimat)nihil esse noιim nihil cerιim ui stultissimum esse necesse siι, Mui itisdem nege habendam, ut loquitur Bellarm. lib. I. de Verbo Dei c. tisic Valentia lib. i. de Analyti fidei Sed a notae illae per se sufficiant ad fundandam in animis nostris Divinitatis fidem a seu , An sit praecipuum illud otivum, propter quod adducimur ad credendum,&quo nititui fides; Quod statuimus ulli ver negant, eripientes' una mauu quod altera dederant. t F XX. Diqiliae by Orale
313쪽
DasPuT. XX. V. Non quartitur an Revelatio divina sit fidei nostrae ΙΙ- ratio Hrmalis simpliciteri absolute, seu id propter quod aliquid credimus fide divinaci Hoc enim Adversarii nobiscum agnoscunt, vel se agnoscere saltem profitentur Sedin laenam sit illa Revel clo respectu nostri, prima, notissima , quae per se, propter se non vero propter aliam ullam a nobis credi debet, An sit in Scriptura quaerenda, An ver in Ecclesia mos Scriptura Sacra contineri arbitramur, quae prima est perfectissima Regula, nec extra illam quaeri polli vel debere t Pontificii ver,in Ecclesiae voce & testimonio seu cerebro Pontificis, in quem omnia tandem resolvuntur, quaerendam elise. Hinc Quaestio tandem ad hos redditur terminos, Unde, sev propter quid , quove argumento praecipuo Spiritim Sancti matur ad nobis probandam Scriptura athoritatem , An Testimonio
Ecclesia an vero Um Scriptura seu argumentis Meriteriis ipsi insitici Prius asserunt Pontificii, Nos verbiosterius statuimus, eae
demonstrandum suscipimus. Prabatin X XI. Biratiam autem Sente itiae nostrae probationem insti- tuere pollumus, i. καν' a m , ostendendo Authoritatem Scripturae --- ώ , QD pendere ab Ecclesia. 2. κλείσου, evincendo totam indari ii, . aiati scriptura ipsa. Et ad pilus quidem quod attinet, satis superque vel Liad seri, ex hoc uno colligitur argumento et Ecclesiae aut horitas tota pendet a Scriptura. Ergo non potest ullam nec quoad se , nec quoad nos Scriptura autholitatem conciliare Ratio conseqtientiae per se pater; luuia impossibile est idem respectu ejusdem liabere rationem causae Metactus , principitis principiat , ii enim seipso esset Prius de
posterius , notiust ignotius Antecedens ver multiplici ratione confirmatur. i. Quia Eccletia fundatur in Scriptura, de ab ea ellesium specificum obtinet: nulla enim Ecclesia sine vocatione, nulla vocatio nisi a Verbo , hinc dicitur superstriti sundamento Prophet DR a. io. Ium apostolorum, Eph. a. o. Unde ut ne Te quidem potest ulla domus, nil substrato prius fundamento, sic nec Ecclesia nili posita Scriptura. 1. Quia nulla habeia potest certa Ecclesia cognitio nisi ex Verbo di Nam antequam Ecclesiae vocem audiamus, necelle est ut prim nobis constet de Ecclesia, An iit sui sit 3 ubi sit inve cum nec sensi nec ratione percipi possint, sequitur ut omnis haec notitia sit a Scriptura , quae non mod docet aliquam esse Ecclesiam, sed&iis notis, chara ribus eam desci ibit, quae eam nobis ignorare non sinunt. Si ergo ex Scriptura cognoscitur Ecclesia, jam notior erit ipsa, nec Authorita illius quoad nos ab ista pendebit. 3. Quia fundamentum Authoritatis Ecclesiae noli aliunde peti potest, quam a Scriptura Unde enim nobis constare poterit talem obtinere Authotitatem Nunquid existimabimus id
fieti Ecclesiae ipsius Authoritate ' hoc ipsum est de quo quaeri- . tur. Non potest etiam euia κοι, quaedam In Mari quando de ea tam
314쪽
beamus , atque ita prius obtinuit apud nos Verbum autholitatem. II. Nec id dissileti pollunt Adversarii; nam cum a Nostris urgentur ἐUnde cognoscant Ecclesiam hanc authoritatem habere in consis gnando Scripturae Canone, Respondent statun hoc ideo fieri , quia regitur a Spiritu Sancto. si ulterius instes unde constet ita regi 'eponunt illic varia Scripturae Testimonia, quibus evincere conantur Christum hoc illi promisisse ut Mati. 18.1o &48.cio. Ioan. s. 26 dca6 13. c. Ita ex Scriptura sitas omnes probationes eliciunt: Quomodo et rite hoc fieret, nisi prius Seriptura cognosceretur,in divina esse crederetur Sic suo se gladio jugulant Ecclesiaeque dignitatem Scripturae authoritate firmantes, suam deserunt, de nostram vel imprudentes vel inviti confirmant sentem
XXII. Ad hoc argumentum Excipiunt Neg. Conseq. SPE
clesiae Authoritas quoad nos, ex Scripturae uthoritate pendetinon pendere Scripturae Authoritatem ab Ecclesi, Utrumque enim simul verum esse polle , Ecclesiain mutuari suam authoritatem Scriptura, de Scripturam itidem suam ab Ecclesiaci Et ne sine ratione videantur hoc allerere , exemplis id evincere conantur I I annes Baptista , inquiunt, Christo Testimonium perhibuit, MChri. stus Ioanni Epistolae Pauli eius authotitatem magnifice commendant, quae tamen ab Authore suo authoritatem accipiunt Symbolum fidei non habemus ab ulla authoritate externa . nisi ab Ecclesia, in quo tamen ipsa Ecclesia credenda proponitur. Ita nihil esse 'absutes citis Ecclesia a Scriptura, vicissim Scriptura ab Ecclesia pendeat. Atque eb certius hoc posse dici, quia eadem Scriritura , ouae aut horitatem Ecclesiae stabilire dicitur , arfirmat expresse λeam elice: υλον - πραιωμα τῆς I. Tim. 3. s. quod vere di ''ci non posset, nisi Veritati in Scriptura contentae Testimonio suo Alithoritatem vicissim conciliaret Unde Beli. lib. 6 de Eccl. c.r . Si Ecclesia es columna ct smamentum veritaris in veritas Dei quoad nos , niιitur Ecclesia Authori ate, O veram es quicquid E clesia probat, falsum quicquid improbat. XIII. Sed flustra vimini gumenti conantur eludere Primbgratis supponunt utrumque verum esse , Ecclesiam dare Authotiis talem Scripturae ix rursus eam sumere a Scriptui : Nam licet in diverso genere causae possit locum aliquando id obtinere, ut causa probatur abestem aposteriori, quae probat ipsum erictum a priori tamen in eodem genere est ἰυς,υν, nil velimus rem esse seipsa notiorem de ignotiorem, notiorem , quia allisinitur ad alterius probationem, ignotiorem vero, quia ipsa per aliam probatur. Ita non negamus Ecclesiae Testimonium polle probare Scripturam a postgriori, per modum instrumenti, vel medii, sed vim argumentiis mo-
315쪽
DM Pu . tivi praecipui habere pernegam . Secundo id exemplis allatis pre-IL catur fallacia parium, Aliud est Testimonium parhibere Chrso, Aliud Authoritatem isti Oncimvire, prius de Ioanne Baptista tectea dicitur, sed posterius non item Unde Christus ipse Ioan s. 3 . negat se Testisnonimn aecipere ab h-inibiu, m. scilicet eo nitatur , sed habere se Teriimonium malin Teriimonio Ioannis , scit tum opera sua , tum Patris vocem , tum Scripturas ipsas. Nihil obstat ergo, Testimonium esse perhibitum Christo a Ioanne is vicissim Chiustum testatum esse de Ioanne , quia diversa fuit testandi ratioci Ioannes ur minister de Domino testabatut 3 At Christus ut Dominus de strvo Ioannes , ut tanquam index ad Christum m nudiiceret , eum veluti digito ostendendo sed Christus ctanquam ex praeconium servi sui authoritate sua conlirmaret
Ut ergo per Ioannem , sed non propter Ioannem credebant
Christo Veni enim , κι renaretur de luce , ut omnes re
derem δὲ vi τοῦ per Usum , non propter ipsum rata per
Ecclesiam, non propter eam Verbo credimus aestatur de eo bo, quum illud indicati proponit. Sed Verbum testatur de Eeclesia , quum eam fundat, instituit. Epistolae Pauli majestatem Authoris commendant a posteriori , ut oris laudat opificem; ea Paulus ut vir Dei Θ.όωνω- confert illis quicqvid habent authoritatis a priori. 3. Perperam alteritur Symbolum nullam authoritatem habere nisi ab Ecclelia, cum totam habeat a Scriptura, qua si nota reλ. Ni uoad voces , saltem quoad res plas desumptum est. Itaque si probat Ecclesiam, tota vis argumenti a ScrYtura ipsa, si, qua inadatur, pendet nec Ecclesia ullam potuit Symbolo authoritistem dare, sed hoc tanquam Summam credendorum ex Scriptura
petitam fidelibus tradidit. XXIV. Ad locum vero i. m. . t . quod attinet, ut ve- atissimus est , de subinde tanquam Achilleum argumentum nobis objicitur , aut sustus de eo est dicendum. Scio nonnulli Viris doctis ici mentem venisse , mutare loci hujus interpunctionem ut Eeelesia Dei misi periodum absolvat, Col ιmna vero I firmamentum veritatis, non ad Ecclesiales, sed ad Mysterium pietatis, de quo sequenti commate , reseratur tum quia non bleat Patilus LParticula is seia tentiam suam ordirici tum quia usitatissima sit trincloquendi ratio apud Iudaeos , ut vocent praecipuos fidei suae articulos di p fundamenta , or radices , nec non mans in Vim capita deiciis quoties de docti in is suis disserere aggrediuntur , Uld mu fundamentum fundamentorum, vel moann in fundamentum Sipientia in limine praescribant , quod ex Maimonide patet, qui librum suum de fundamento Legis ita
orditur , manan ' ον um d Fundamentum fundamen-
316쪽
. . ALIT HORITATE. stam quamvis ingeniosum sit commentum, quo difficulias omnis Dispur. plane tolleretur, nescio an sit aeque solidum I cum verba ipsa legen- II.
t pateat, nonnihil coacti elle in hac interpretatione , quae dividenda conjungit,in conjuncta dividit Unde Versiones omnes, Sytiaca, Arabica Latina , receptam lactionem sequuntur in ad Ecclesiam te serunt, ad quas acceduntis Patres. Et sane quamvis nihil sollicitetur locusci non minus tamen sensus erit optus , imo ratiocinatio Pauli optime inter se cohaerebit. Duo enim argumenta proponit Apostolus , ut Timotheum ad majorem reverentiam studium sanctitatis excitet. Primum petitum ab Ecclesiae , cui ministrabat, dignitate, quae talis est iit sancitem quendam horrorem incutere debeat omnibus ad sacram hanc γ-τουργIis se accingentibus , Ut scia quomodo errandum sit in Domo Dei , qua eL EccI Fa Dei ciί columna ct rmamentum veritatis Alterum a Musterii, cujus praeconium illi demandatum erat, sublimitate 3 excellentia, quod est magnum pietatis Mysterium ; unde addit,
aliud est fundamentum Sapientia Rabbinis , Aliud frmamentum meritatu Apostolo. Nam Maimonidi, ab Halaco fundamentum Sapientiae , sunt initia fidelis primaria Religionis capita, quae teneti debent ab omnibus in supponi reliquae doctrinae , qualis est Dei existentia oee.' quo tensii Apostolus Heb. . . . u. λιον vocat principiat rudimenta Resigionis Christianae r Uerum hoc Ioco Paulus non agit de Elementis Christianismi, sed de Mysterio magno quod capita difficiliora, sublimiora complectitur , quod alibi vocat Sapienιiam inter perfellos I. Colint.
XXV. Quamvis ver retineatur lectio vulgara , ut eam retinendam censemus , nihil tamen inde accedet Pontificiorum sententiae, vel decedet nostrae. I. Quia si Ecclesia dicitur columna de firmamentum veritatis , hoc non potest abiblute de simpliciter intelligi, sed tantum secundum quid jam absolute Veritas est columna, fundamentum Eccleuar, qua ita firmatur, sustentatur ut stante ea stet, ruente vel remota cadat ivlla enim esset Ecclesia , si semel exularet veritas ab ea med longe aliter se res habet respectu Ecclesiaeci Licet enim nulla foret Ecclesia in terris, non periret tamen Veritas , maneret semper in Deo , in Angelis ,
in Beatis , in ipsa Scriptura Ergo longe dispari sensu Ecclesia
dicitur columna Verkatis 5 Veritas columna Ecclesiae, mutuam sibi praestant operam, sed diversimode. Veritas est columna Ecclesiae proprie, principal3ιer Ecclesia columna Veritatis , mini-LIerialiter, impropriera Veritas columna Ecclesiae , eam realiter fundans, enicaciter sustinens. Eccletia columna Veritatis,
eam praedicans, mundo exhibens. Veritas dat esse Ecclesiae,
317쪽
Disrur sed Ecclesia veritatem custodit i tuetur adversus Satanae, mundi II calumnias. veritas est columna Ecclelie Ienia architeelonico , utiloquuntur, sed Ecclesia columna Velitatis sensu poliιico. tque hinc Clirysost in h. l. sententiam invertendo dicit, Veritarem esse τυλον τῆ Eκελιιτ α Irenae lib. . cap. u. Columna ct franamensum Ecclesii est Evangelium ct Spiritm ira Et eb referri potest quod Theodoreiu non male columnam veritatis sum vult, non acique, quia veritatem sustinet, sed a1 e , quia a veritate sustinetur , ut veritas notet causam , Columna ver effectum. Quo
sensu Dionysius Episcopus Alexandi inus apud Euseb. lib. 6. hist.
cap. i. vocat Martyresfrnr- beata columnas Domini, non quae
Dominum confirmarint; Absit, sed quae a Christo ita firmatae sint, . - constanter restiterint usque ad sanguinem, vitam potius, quam ' fidem abjicere maluerint, sic fundamentum De a Tim L. 9. Ncitur, non quo Deus undatur, sed quod Deus landavit posuit. i. ty It --- τῶ θι Eph. 3. 9 non quod Deum complet, sed quod a Deo completur. Unde Conta Inus in h. l. Non dicitur Colum
n , quod Ecclesia Irme ct fustinea veritatem , sed quia Irma-
XXVI. Seeund. Aliud est esse τυλο ν ἐδμηπια δώλ esse, Aliud verba huέλιο leufundamensum. Ecclesia quidem prius dicitur, sed non posterius , quia non sustentat veritatem , sed ipla a Veritater. ω. 3.lr tanquam sundamento sustentatur minc Paulus i. Cor. 3. Ii Fundamentum aliud nemo ponere potest . prater id quod possum est, quod est, Chrs His Iesus; de alibi vocatur lapis vivus cingularis, cui Ecclesiae membra velut totidem lapides vivi debent superstiui, I Pet. 2. T. Eph. h. 1o. Unde Irenae lib. . c. 1. Scripta ApoHolorum fundamen tumis columna dei vocat. Et Beda lib. . in Ioh. M. Fundamem tuis, inquit, Eccle en in soliditate de Apostolorum oe Prophetarum. Tertio Elostium columnain firmamenti vertiatis, non semper importat in fallibilitatem vel authoritatem illius, cui tribuitur; ii apud Euseb hist. lib. s. c. i. Fideles Lugdunenses dicunt de Ait lo Martyre , ub fuerit columna ct frmamentum Ecclesiarum, sic Balilius in ep. o. Prlinarios Episcopos orthodoxos qui Arianam haeretim oppugnabant, columnas d stabilimentum veritatis vocata,
N.igian eodem nomine insignit Athanasium, Basilium, de Eulabium to I p. 389. Nemo tamen dixerit, eos talem authoritatem conciliaue Veritati Evangelicae, ut ab eorum testimonio pependerit Sed hoc tantum voluerunt Scriptores prisci, eximios Dei Servos futile, qui Evangelii doctrinam non tantum ore sedis sanguine pi constanter praedicarunt. Nec alio sensu Victori licilius pollicetur ii Apoc. . I 2 qubd liturus sit υλο in Do mo Dei cui inscribendum
it nomen Dei, Clitisti, d Civitatis Dei , ad immutabilitatem c
318쪽
AUT Ilo IUITATE. 7 constantiam felicitatis designandam , quae sic respondeat constan DispuT. tiae de fidelitati ipsorum;Ut enim ipti firmae fuerant columnae in terra, II.
ad tuendam veritatem contra omnia tentationum genera Ita co-himnae suturae lunt in caelis stabiles desimmotae ad fruitionem felicutatis. Ita Gal. a. s. Petrus Iacobus vocantur, λοι , quia prima Gal. 1. . ria Ecclesiae columina videbantur ambis apud τὰ cae eadem similitudo non raro occurrit, Sic in Republica integri cincorrupti Iudices vocantur columina de 'mamenia iustitiae , viri pietate insignes, columnara lux mundi dicuntur, & apud Euripidem παiδM 0Graevo an tu ena. ςυλοι Columna familiarum. Unde pater, licet Ecclesia dicatur columna& firmamentum Veritatis, non statim ex eo in
ferri, Veritatis authoritatem ab ea suspendi. XXVII. Mirto. Ex eo etiam id clarissime evincitur,qubd ce tum sit verba haec ab Apostolo usurpari de Ecclesia partisulari nimiruta Ephesina , in qua Timotheiis tum versabatur loquitur enim
de Domo Dei, in qua digebat 4t nulli particulari Ecclesiae privia sedium infallibilitatis tribui polle agnoscunt ipsi Pontificii; Et haec ipsa Ecclesia Ephesin iampridem erravit, imo interiit ex Christi ipsus interminatione Apoc. . . Quint. licet hoc referretur ad Ecclesiam Catholicam , non magis faveret Adversariisci Tum qui co stat hoc intelligendum de Ecclesia collectiva seu fidelium congregatione , cui praeelle debuit Timotheus , non de repraesentativa Praepositorum , cui hoc privilegium proprium esse volunt. Tum quia hoc clogium , ut pleraque alia, attribuitur Ecclesiae , non promiς cue ratione fidelium &hvpoclitarum, qui in externa eius communione versantur quo seni Pontificii Ecclesiam intelligunt externam, ex bonis malis pariter conflatam rased tant a ratione piorum, qui proprie Ecclesiam constituunt,4 quibus solis proprium est Unde Hieton in Iob. cap. 16. Ecclesia , inquit, cura es Sanctorum omnium congregatio, pro terna sua in Domin flabiliιate columna est frmamentum veritatu diciιur. At impii, qui sunt ός. io , nec veritatem firmiter amantin retinent, non pertinent ad hanc Columnam, ur nec ad Domum Dei, cujus hic fit mentio , utpote in quibus nec Deus habitat, nec veritas sedem fixam habet . XXVIII. Sexto. Quicquid hic tribuatur Ecclesiae pertinet ad munus illi demandatum , nec tam attenditur , quid Ecclesia semper taciat, quam quid sacere teneatur ad conservandam tropugnandam veritatem , quoiv odo apud Mala cap. 2. 7. Labia Sacer Maca. .dοιis dicuntur custodire scientiam , quia id facere tenetur ex officio diceSe non semper praestet de facto, ut ostendit . 3. Nam Ecclesia Ephesina, de qua peculiariter hic agit Apostolus , ab eo declinavit, ut jam dictuinci Itaque subjectum propositionis non sine aliqua limitatione accipiendum est , nimirum ut illa Ecclesia tantum dicatur columnavi firmamentum veritatis, quatenus est Domus Dei
319쪽
D P pu et vivi in in ea habitat per verbum & Spiritum , quatenus vetitatem I . excolitae supra se extollit, quatenus retinet fundamentum Prophetarum Apostolorum , cui lupei strui debet Eph. 1.1o. Alias u ab
eo recedit, ut Coetum externum ab co nonnunquam recedere certum, non amplius columnam firmamentum veritatis, sed potius columna mendacii, M sedes erroris vocari debet , Sic enim perdit officium nomenque suum , nec proprie amplius Ecesesia, sed ita, uina e , imbu δονυμιωe, si loco Mysterii pietatis, Mue -ον ἀνεμι, prael seri,& in alia omnia eat,quam qu veritas aurigatur. Atque hinc se lide demonstramus , Romanam Ecclesiam minus caeteris hoc et gium sibi vindicare posse, utpote quae non amplius Domus Dei vivi censeri possit, sed sacellum Antichristi, nec veritas pura& intemerata illic amplius audiatur, sed putidissimum mendacium, cinn meri errores periculosissimi, quo nomine ampridem mater haeresum& Sehua erroris ab alumnis tuis, ut Petrarcha, Mantuano ac aliis merit,dicta est. Imb tantum abest , ut Pontificii quicquam praesidii in isto loco inveniant, ut contra invicte adversus ipsos , ex ipsorum hypotheli argumentemur. Nam eo ipso, quo verbis istis utuntu adprobandam Ecclesiae authoritatem, satis ostendunt, nobis authenticam elle debere Scripturam ante omnem Eccletiae testificationem; alias nugatoria erit iplorum argumentatio in in circulum abibit, ex
quo in aeternum se extricare non poterunt.
XXIX. Atque ex his satis jam liquet, nisi fallor indverosarios perperam magni in causae suae praesidium in hoc Apostoli taculo collocare Sed quia nondum constat de genuino ejus sensu, Videamus paucis quid sibi voluerit Paulus, de quis praecipue alluserit. Ut autem figuratai metaphorica locutione hic utitur , Ita in dubium est, eum ad columnarum usum aliquem respexille. Quia ver multiplex potest esse, vel architectonicis, ad aedificii sustentati nem, vel Pomicus ad promulgationem dc custodiam Legum de Edictorum,qtiae ibi appenduntus, Paulus ad primum non potuit respia cetera non mod quia hoc sensu Veritas sustentat Ecclesiam , non firmatur ab ipsam ted etiam quia jam jam eam vocaverat Domum Dei, quae proinde egebat Veritate ut fundamento de columna , qua niteretur , nedum ut posset eam sustentare, Itaque ad alterum n cess tib alludere debuit, secundum quem frequentissime ad id in se
viebant, ut ante Curias, Praetoria, Lege dc Decreta Magistratus publica authoritate appenderentur Programmata sive Edicta atrierentur, ut omnibus innotescerent, de quo videndus D mosthenes oratione adversus Leptinem in Plinius hist natur. lib. 6. cap. 9. Ita Ecclesia commodissime dicitur columnari firmamentum veritatis , duplici de causa , tum ratione Promulgatio=m G μα- conii; Quia Decreta Dei, Leges interiori consilio sancitas promulgare tenetur, qua de causa illi λογια του Θε caelestis
320쪽
Au TU ORITATE . Usi,ve stas Illi veluti appensa hominibus innotescit; tum ratione tu Dra pur. uia e custodia, quia eam non mod proponere debet, sed etiam II.
vindicaret ab omni corruptela tutari sua de causa non modbςυλοe, sed de ἐδρώωω λάληθμαι vocatur, quia est veritatis hospitium.& veluti thronus & sedes fixa cui insidet.Phavorinus ἐδρα ἰω aviisum; interpretatur, scili aliquid cui aliud non minus quam columnae innititur de insistit. Quod ipsum vocis etymon aperit πρ -- enim τλέδροι. quod firmum, e&χαθουρον notatu ἐὸ αῖον verbia. δυναe quaesedem sellam de thronum designat, in quo simulachra Deorum sedentia exhibebantur,--ο e. ζώδωλον ι --, unde quia in columnis Imagines Deorum olloc ibantur, ut postea dicemus, conjunguntur saepe κίονε & Θόνοι apud Pausaniam Corinthiacisis Eliacis. Imo αἱ νε θρόνον sustinere dicuntur , ut hic Paulus sectat wλον Ouραίωμα Quemadmodum ver neque Deorum imagines , neque Leges de Edicta suam mutuabantur authoritatem a Columnis , quibus appendebantur; utpote quo rili dignitas tota ab Authore pendebat cita nec Veritas ab Ecclelia, licet columna dc firmamentum eius dicatur. Haec sui mens Hieronymi , Ecclesia, inquit , en columna ct rmamentum veritatis quia in easta nat veritas Armata.
quasi sustinet adscium celesia. Sic Caieta in h. l. Veritas
m steriorum Divinorum velut excelse sustentaιur in Ecclesia , dum
super omnia asseritur oecoliι- , ct in ipsa Ecclesia ita fundata eLI,
XXX. Sed quia non videtur Apostolus ad generalem illum columnarum usum duntaxat respextile LVerum ad quid specialius allusille, quum mentionem facit Domus Dei e videamus quodnam potuerit est locutionis istius fundamentum Et ut nihil dicamus de duabus columnis, altera lateritia , lapidea altera , quas homines ante diluvium erexerunt, ut in iis inscriberent inventa sua, de quibus Iosephus lib. i. Antiq. Iud. q. Nihil etiam de columna nubis de ignis, quam populo Itraelitico , ut οδηγὸν exhibitam refert Moses in qua Deus habitasse dicitur. Certum est in Templo Hierosolymitano, quod peculiari ratione Domus Dei vocabatur, varias columnas mille , ad quas digitum potuit Paulus intendere ut Ecclesiam vocaverat Domum De ad Templum respiciens ita potuit eandem Ecclesiam sub alia χιαει vocare columnam , allu-
dendo vel ad duas illas columnas meas , quarum una' a', alterataria dicebatur, de quibus montio fit I. Reg. 7. I. quae appositet Cul, .u. firmam Ecclesiae constantiam , 5 robur invictum designabant. Vel ad columnam illam aeream memorabilem quam excitasse dicitur Salomon in atrio Templi , de qua fit mentio a. Reg. i. I . Sca. Chron. 6. Is quae modis di , modo Wrinna ν basis area crfuggestus dicitur, quod non male respondet nostro ἔδρα --ῖ, quaesta columnae uram habebat, ut esset etiam suggestusis solium Regium.