장음표시 사용
81쪽
Dis pnet quoad usumlae significationem, sed non quoad substantiam. 6. EFIII i fediis accidembm variis, quibus subiicitur panis sacramentalis, ut vim nutriendi de inebriandi corpus habete, corrumpi, inventrem abire , a muribus devorari, a vermibus rodi, c. quae talia sunt, ut nec de Christi corpore sine hortibili blasphemia dici possint, nec de accidentibus solis sine gravi absurditate , sed soli substantiae panis de vini competant. Unde ne plura jam conge ramus, luce metidiana clarius est, Eucharistiam non esse ipsissimum Christi Corpus atque adeb, qui eam adorant, non Posse alio quam artolatrarum nomine insigniri. . XV. Neque hic opponenda sunt vexatissima Institutionis verba, quibus Chtistus de pane dicit Hoe est Corpuι meu= quando certum est , ut alia jam mittamus , eum in institutione hujus Sacramenti sacramentali usum esse phrasi,4 nomen rei lignificatae signo tribuisse, ut sacramentalem inter signum Acrem significatam delignaret unionem haec en in perpetua est Spiritus Sanctiloquendi ratio, quoties de ac amentis loquitur. Sic Circumcisio, Genesi i3 quae erat signum toederis divini λGapes. 7.i I. Roman. 4. I l. Voca
zz II. . Ux με, siqnes 7. 4ziu Paschalis, qui transitus iit
z, ' ' μνημοπιαναν, Exod ar. i3. I dicitur Pascha seu tranilius, M. D. 43. N. . r. Baptismus lavacrum regenerationis ait. 3. s. Petra Christus, i. Conconr rinth. Io. . unde Augiust supra Leviticum quaest. non dixit Petrac significat Cis tum , sed tanquam hoc esseι, quod risu per subRantiam non hoc erat, sed per signiscationem, sic Epili Ioa nec o veat, inquit , quαι aliauo modo res arua signi at nomen ejus rei quam sigma accipit , quia signisca Chirinum , c. Sic in hoc ipso sacramento,Calix est Nomum Testamentum insanguine meo; ubi duplex omnino occurrit metonymi nec enim poculum est Testa mentum, sed vinum in poculo,nec vinum est Novum Testamentum, nisi sacramentaliter, symbolice . quia sacramentum est Novi Testamerui per sanguinem Christi pactii rati. Iam quae ratio est calicis eadem debet elle panis. quod alterum est istius sacramenti elementum. Itaque cum Christus dixit de pane, hoc est corpus meum, nihil aliud voluit, quam panem esse corporis sui sacramen XII. Nec aliam Veterum nrioris aevi tam mentem facile esset ostendere, si id nunc ageremus. Certe Tertullianus adwersus Marcionem libro . cap. o non aliter intelligit, Chrinus accep-
rumpanem disributum discipulis , Orpus suum illum feci , hooeia corpus meum dicendo, id In Rura corporis mei. Cfirysostomus in Psal. i. ait Chrisum in similitudinem eorporis, sanguinis fui
panem ct vinum nobis octendere in sacramento. Theodoret dial.r.
82쪽
gasilius magnus in Liturgia in precatione Sacerdotis consecraturi si Dis purcgna vocat υπομ - ζὶβ σωτα, --αθιῶ monumentasalutari pa sonis, m. M post pronunciationem verborum institutionis vocat γαντιτυπα ἐαγio σωμαο -- χριςου id est, possancti corpori s sanguinis Christi.Sed omnium disertissime Augustinus libro contra Adimantum Manichaei discipulum cap. 11. Non dubi mi Domin dicere hoc est corpus meum , cumsignum darei corporis sui : Et Epist. 13. ad Bonifac Si, inquit, frinamenta quandam similitudinem rerum qu
rum Iareamenta sunt non haberent, omnino sacramenta non essent uex hae autem similitudine plerumque etiam ipsarum rerum nomina accipiunt , cu ergo secundum quendam modum areamemunia
corporis Chris corpm Chris eniacrameniumsanguinis Chrisi fain aui Christi en ita, c. XVII. Cum ver ex his satis superque liqueat,panem sempermanere panem , nec converti in corpus Christi, inde sponte sequitur non posse sine grandi idololatrice crimine adoratiis coli. Verum hic reclamant acriter due rit,i prim gravem sibi fieri injuriam queruntur, quod αρπλα-s rei peragantur, quando ex sua sensentia panem remanere ampιur uani MChristum imum subste. lebin alcre inclusum natuunm, itaque non se ad panem ,
sed ad Christam adorationem suam terminare Sic Bellamininexcusat , ii Richelimis alii, Antonim ver de Dominia Episcopus Spalatensis libro . de Rep. Eccles. c. ii jam ad Pontinctos re dituriens peccatum minuere conatur , de quamvis sacramenti cultum impiobet, tamen crimilae idololatriae eum nititur liberare quia inquid per rectam intensionis directionem, qui docen,panem non
amplius es panem , sed corpm Christi illi profeet panem no adora=ια. Sedflum exsunositione licet atra Christi corpin verὸ adorabile adoranta I de paulo post quodsi stren sub speciebin illis
panis e vini non latere verum Chris corp- , certe nullam illis exhiberent adorationem, rota ergo mens adorantium ad solum Christcorpm visum e non ad aliquid aliud dirigitur , c. ιas e calumen, errorem tantum esse in intellecdu, non virium in vasiun a re Verum quascunque in formas se vertant crimc imp etum declinare nequeunt i Ialsa hypotheti nititur rota haec ratiocinatio, quasi bona intentio, vel talia supeolitio liberent a peccato; Eum certum ramen sit utramque non urticere e sane si illa intentio vel negatio panis, panem re ipsa everteret , non et M tenus tantum, ela, δόξαν posset tolli peccatum sed non spectamus hic quid dicant vel sentiant, sed quid Christus instituerit Qquid sit
ex rei veritate. Non adorent ergo panem Pontificii ex sua intentione , quia credunt Christum esse , adorant tamen ex rei veritates, atque ita idololatriam saltem materialem committunt.
a. Hoc effugio lacile se tuerentur omnes idolorata ; quod non
83쪽
Drspur possunt tamen ; nemo enim est , qui ex falsa aliqua hypothesi novi
III. peccet. Itraclitae intendebant sane verum Deum, qui eos eduxerat ex AEgypto , colere in vitulo, nou ideo tamen natinis idololatrae.
Non ideo minus idololatrae Ieroboam posteri, qui Deum Israelis in vitulis adorabant , et Ethnici , qui creaturas pro interis Diis colebant, vel illi qui Solem colebant existimantes esse Christum, ut habet Agustin praesit in Psalm. 3 litario contra Faust. a. s. 6. Sic si quis Antichristum pro Christo adoret, an minus idololatra erit, quia intentionem habet solum Christum adorando Nequaquam Intentio enim ut recta sit, dirigi debet ex Verbo Dei
tantum , non verbi mero mentis arburio, nec error mentis e cusat vitium voluntatis.
X U III. Nimirum ignorantia quaedam est excusatione digna, alia est culpabilis, Qquae crimen aggravat potius quam liniit Quum inuo maria est in circa ea quae sunt lacis in quae ita sunt obscura , ut quantavis adhibita diligentia percipi non possimi veniam sane meretur At si Oolui araa est Wynmruςο in rebus uris, quas ex officio tenemu nota &quae luculenter nobis revelatae uint, tantum abest ut excuset Dal Iraviorem reatum inferat. Iam hic quum Pontificii profitent ut si credere panem esse Chrilium in ignorare elle panem, non est ignorantia prioris ordinis , sed posterioris, quia & hoc scite tenentur ex ossicio S possim ex Veibo, cum tot argumentis in Scriptura hoc demonstretur, ut, nisi sponte caecutire vellent, facile id agnoscerent rataque peccato suo igno-zantiam praetexere non possunt, quia igitorantia voluntaria est destrictata, quae propria culpa accerrita est,' quam non aegre a se
dispellere possent, si oculos mentis ad lucem Verbi aperire vellent. Neque hic reponendum est, Me peccasum .s quod sit, esse tantum
errorem iniellectus, non ilium volunta iis , nec enim Peccare Volunta
tem , cum cullum exhibe rei illi , quam intellectus Christum esse iudicas im. peccamram se non adorareι ex quo νηιrilectus ita iudic
Cit. Nam ex hac hypothesi sequeretur nullum peccatum polle elIein voluntate e praxi,initando nullum datur , quod non o latur ex errore aliquo intellectus, nec enim voluntas malum unquam appeteret, nisi intellectus judicaret esse bonum , quipse malum sub ratione mali appeti non potest Letisi ergo voluntas temper ad bonum
fertur, non ideo minus peccat, cum bonum apparens, quod revera
est malam amplectitur quia intellectus bonum illud sals judicavit error itaque erit in intellectu fateor , sed non minus in volun-gate, quae caecum ducem sequitur. Ita idololatra qui lignum, aurum,
vel aliud quid tanquam Deum adorat, errat quidem graviter in imtellecstu, qui falsa illa persuasione imbuitur, sed non minus peccat voluntate . in cultu quem creaturae exhibet, qui soli Creatori d belut hoc vidit Net. lib. . de ustr. Sacerd. cap. Idololatria , inquit. Diqiligo by Orale
84쪽
tiquit , non en, nisi error in intellectu pracedat qu. dignum honor Dis puT. judicamus Deum falsam, cui idololatra se profernunt. . III. XIX. Sed libet Adversarios ulterius urgere, is propria hypothesi eos convinceres, dicunt se non panem , sed Chriuum adorare is nunquam certi esIe possunt , Christum revera adesse , quia Chiiltus non potest adesse nisi per consecrati nem : Sed nunquam cerib iis constare potest factam esse conteis crationem . quandoquidem multi sunt desectus , in quibus potest impediri ex ipsorum sententia, & transubstantiatio non heri r notavit hoc Suarerius in . Tho. q. 39. art. 8 disp. s. Multa Dn caiis propter quas hoc potes accidereia,u FSacerdos non si barιι aιMs, vel non habeat intentionem , vel non rite ordinatu , quod
pendet a uisa aliis causis, in quibm fere in in nitum progredi possu-
να- , Sic Biel Section. 9 in Can. Mill Quia non potera esse eadem cerιitudo neque celeιranii, neque populo circumstanti, de con Uersone an in corpus Chrin propie defeerum aliquem impedien/em, intingere potent in quod serae celebrans non in Sacerdos , siquidem Astu celedrans poten emidenterscire 1 esse bapιia Gui , u legitime orta invia, similiter propter defectum
alicujus necessario requi ui ad cans Didum utpote debita intentionis , au crrorem corvinissum in fomma vel in materia L s multὸ
imis circumL antes infallibiliter scire possvn sub hastia fore
Christum , ideo adoratis fieri debeι Db condiιione habita, tacita te actuali expressa tali scilice Heroatasim omnia ad consecraιi meis necessaria. Quid quod nequidem ipsi conveniunt in acces-loriis, dc facile contingere potest, ut aliquod istorum requisitorum delit , vario enim casus enumerant , in quibus Transubstantiatio impeditur, ut si panis non fuerit ex tritico, si aquae plusculum vὼno admixtim uetit, A vinum acescat, si 13. panibus oblatis inventio feratur in I tantum , in quo calu nullus omnino consecratus censetur ii desuerit nonnullorum vectoritin essentialium recitatio: si qui osteit Sacerdos non est , de non legitime ordinatus, sive uns vel bo praesentiam Christi in hostia pendere volunt a legitima consecratione, legitimam consecrationem a qualitate Sacerdotis pronunciatione verborum intentione consecrandi Nim intentionein Ministri esse de essentia lacramenti vuli Concilium Tridentinum Seis. 7 Can. u. Iam quis certus esse potest vel de intentione Sacerdotis, qvit nemini niti soli Deo potest esse certa, vel de egitimo Baptismo, Ordinatione o libet aSEpiscopo ordinatus , Et an Episcopus iste ruisus ab alio bene sit
ordinatus Quis certus de legitima pronunciatione verborum , d an ex parte materiae vel bimae omnia requisita observata sinti,
nihilque omnino des Unde cum impossibile sit, vel Sacerdoticelcbranti , vel populo communieanti haec nosse , -'ssibile eta
85쪽
pur. 1 periculo praesentissimo idololatriae liberari ; nec unquam ulMII. certus e me poterit Deum esse quem adorat, quod tamen ad legitimam adorationem requiri certissimum est, nam ex Paulo qui quids sine fide peccatum es Rom. I . 23. X X. Non me latet equidem Adversarios, qui sentiunt se urgeri hoc argumento, quo nunquam tamen se expedient, Varia car tare effugia , ut vim ejus elevent. Alii quippe confugiunt hic ad Mdorationem Θpotheticam ut audivimus ex Biel , unde Bonavenii 3 sent dist. 9. art. t. q. 6.sFcit quὀd adorans in habitu hane ha- .ea tanditionem, videlice siconsecrario debito modo facta es , c. Sed quis non videt hanc adorationem impiam esset absurdam etiam omnis vera adoratio nititur fide Mo. io I . accedentem ad Deum oportet credere Deum esse Heb. H. , Iam qui haesitat, utruin id quod adorat Deus sit , An accedit illa fide praeditus' An non cum Samaritanis colit quod nescit cum Athenientibus nescit ut colat, μαγνα ξεί sacra facit 3 quasi verb hoc ludibrium M jestati suae fieri Deus patiatui a creatura, ut invocationem talem concipiat, odoro ct colo res Q ex es. Sane si conditio illa ita conciperetur defiaturo, ut- dicere tomo de objecto. quod adorandum proponitur , adorabo te si esursu , nec adorare , antequam certior esset factus de veritate, possiet brte extra culpam constitui: Sed quum concipitur de praesenti, a re esie Christu in non obstante dubitatione sua aetu homo adorat, inexcusabilis est. 1' Alii laumanam certitudinem hic susticere arbitrantur,sed licet ea in rebus humanis possit sussicere,in divinis non item,tibi divina requirutur aris
gumenta. Deinde haec certitudo sequitur humana argumenta Antiis, rationem , testes , c. Atqui Transubstantionem humana nulla adstruunt argumenta, sed omnia evertunt, sensus repugnant, repugnat ratio, horret animus. Denique quando nihil est periculi in re iacienda, nec vel Deus laedi, vel proximus ostendi potest , sufficiunt humanae ψηρο ει α argumenta, At quum gravissimum subest peccati in Deum trox in una periculum , quis non dixe iit, piamnetentem divinam πληροφορο dis ex Veibo Dei petere debere ne turpiter in iis , in quibus salus nostra vertitur, impingat XXI. Denique licet daremus Pontificios non peccare adorando sacramentum , quod Christum este falso arbitrantur non posi sunt tamen dii titeri eos, qui certo in conscientia persuasi sunt non Christum ibi, sed merum panem esse, revera ἄρ ἔλωποία crimen commissuros si illum adorarent.Quaenam E. haec Tyrannis est Papae, nos cogere velle ad istam genuflexionem, adorationem , ni faciamus, serro, flammis tamauam a theos istelestissimos mortaliumpit sequi 3Annon est manifeste nos ad idololatriam propellere id tam glande peccatum nobis praecipere Fidem Deiac hominum appellamus, num aequum sit a nobis postulare, duod sine tam immani sce:
86쪽
Nos TRA AB ECCLESIA ROMANA. 73 .lere dare non possumus Itaque haec una ratio, etsi aliae nullae Dispuet. suppeterent, abunde sussiceret ad necessitatem secessionis de syn III. cretismi impossibilitatem evincendam, quando sic apud nos si tuimus, hoc objectum quod nobis adorandum piaecipitur, nihil
aliud quam meram creaturam esse, de quae proinde a nobis suae idololatria coli non potest. XXII. Sed non desinunt ipsi colores quaerere, quibus pec 'catum suum deleant , vel saltem incrustent S minuant. Addunt iterum, Si quod sit peccatum suum, quod non fatentur, non tale esse tamen quod secessionem inferre debeat, quando communionem colere non detrectemus cum Lutheranis, qui eundem praesentiae realis de corporalis Christi in Coena errorem secum foveant;
vel ergo secedendum esse plane ab illis, Vel non impossibilem essedi illicitum ad se accessum. N. Haec est exceptio .ολυθρυλγasse quae in omnium serme Adversariorum ore versatur , dc quam, licet abunde a Nostris responsum sit. subinde tamen regerere non de
nunt quasi Achilleum aliquod α'invictum arguinentum verum
vanitas istius ratiocinii facile depromendetur , si sequentia attendimus. I. Nori negamus frate iniet iis non semel a Nostsi oblatam esse Protestantibus , quos Lutbe, mos vocant, quia licet errores
quosdam foveant, tales tamen eos non credimus, qui fundamentum ipsum fidelis filutis evertant, in quibus proinde serendis tolerantiae Christianaevi fraternae chalitati locus II potest de debet ex praetcripto Pauli Philip 3. is Rom. i .i. Certe si symbolis Scripta de Consessiones publicas utrinque re iciamus, ex quibus de Eccle- .siarum sententia rite judicari potest nec enim piivatorum Doctorum opinione d .υρία δο, si quae sunt attendimus' patebit iacile hactenus per Dei fiat iam in undamentalibus Capitibus consensum mantiste, dissentum tantum in quibusdam levioribus de minoris momenti esse, quae salva charitatis compage tolerari possunt.
II. Negamus eandem esse Pontific rationem, nam ut caeteros eris
rores gravissimos Sc capitales, quos errant, de quibus actum Dispuratione prima, mittamus; dc qui necessitatem secedendi nobis imp suerunt, a quibus abhorrent Lutherani, qui in Protestantismo conistra Papisinum iobiscum conveniunt mertum est longum latumque discrimen intercedere inter sententiam Lutheranorum circa Sacramentum , quam ferri posse dicimus, de Pontificiorum errores sive τMorericos sive Practitas , quos merit damnamus. irim etsi statuant praesentiam aliquam Corporis Christi in Coelis , Nobiscum ramen negan constanter,in sortiter impugnant contra Pontificios Traii ubstantiationis monstrum, sacrilegum illie sacrificium, absutodam solarum specierum, destructa panis substantia, praesentiam, Communionem mutilam sub una specie , Theatralem sacramenticiscanu stationem, assiavatnnem, repossit m , Malia ianumera, quae
87쪽
Dis Pu T. quae Adversarii congerunt. Secundb licet praesentiam aliquam Chia. III. si necessatiam velint , nolunt tamen fiet per τουmαν ex viverborum sacramentalium, ut Pontificii, wejus modum αρρηIνdcinexplicabilem fatentur, quum ita se explicant, ut facile pateat eos puriorem habere mentem quam linguam praesentiam quippe talem innuunt, quae non si per inpropter auandam essentia humana immensitatem , sed propter purissimam cum AOγω unionem; ut loquitur Gerardus loc com de Attrib. diu sec2. 81 dc diserte profitentur se talem credere praesentiam , quae non destruat tamen essentiales naturae humanae proprietates Confus Orthod. cap. 6 talem quae panem in esse suo physico integrum linquat, nec ullam conversionem interat, quae doctrina est Pontificiorum, quae congeriem absurditatum gravissimarum post se trahit. XXIII. Sed quod aput rei est, apud Pontificios non tantum sunt errores multi threretici graves, intolerandi circa sacramentum; Sed praecipueὲ praesic , ciuia venerationem, cultum sacramenti nobis praescribunt, . sub poena sanciunt, quem tamen idololatricum esse creditnus ut butheran quocunque tandem modo errent circa sacramentui terrant tantum theoretice . Honpracti ceu nihil enim est in eorure praxi cultu, quod nos ad idol latriam impellat Licet enim Christum praesentem elle velint in sacrament, tamen adorationem sacramenti nec ipsi inducunt, nee adiis imponunt; ideb nulla potest illis astingi idololatriae, quam severe damnant, suspicio, nee quicquam obstat, quomitus, salva conscientia, vel illi in communionem nostram recipi , vel nos cum illis, si eodem modo sint erga nos animati'ia nos erga ipsos com munionem colere possiemus, quod cum Pontificiis fieri nequit. XXIV. Neque hic audiendi sunt Adversarii, quum reponunt ἴEtsi hanc adorationem non praecipiant, eam tamen ex eorum sententia sponte sequi, ideoque longe gravius peccare Luthera nos non adoralites, Pontificiis adorantibus, ouis enim, inquumt, maliu crimen esse utilis in Catholicis sum Chrisum in Eacharistia praesentem adoran-ribus, auam inLutheranis, Chrissum quem praesentem credunto hon reprimantibu Nam prim,sals,supponunt ex praesentia Clitisti in Sacramento, quam statuunt Lutherani, sequi sacramenti adorationemrnam licet eredant Chlistum esse in sacramento, non propterea re dux esse ipsum sacramentum , quia panem semper manere panem confitentur, muli minus sacramentum ipsum adorandum stat iant, nec ulla ratione id ex eorum hypothesi potest elici jam non statim adorandae sunt res , in quibus Deus praesens est , ut antea diximus Secundb gratis etiam supponitur ex positione praesentiae realis .corporalis Christi in pane . sequi necessitatem adoratioins Christi in pane, ut enim ex praetentia Dei in lapidibus vel arbo ibus, dici non sequitui externo siquo cult u statim eum ibi esse ad xpinium Di hir , Corale
88쪽
randum, sed demum ubicunque radios aliquos praesentiae, sitae vel Dispur. in gratia vel in gloria patefacit; Ut ex praesentia Divinitatis Christi II Lin baptismo, non sequitur Christum esse in aquis baptismi adoran
dum cita nec si esset in signis Eucharistiae, statim sequeretur ibi cum illis elle adorandum i quia ibi invisibiliter corpus ejus lateret absque ullo divinae Majestatis radio , nec ut vivum , sed ut mor tuum proponeretur,sed in coelo demum adorandus est,ubi vult quaeri, de ubi vivit de gloriose se nobis manifestat. ubistinet sormula Veterum , quae in ipso Can. Misi e retinetur adhuc speciali providentia Dei, βω- corda , quae docet Christum non in parte, se in coelo quariendum esse. Noli debet ergo vitio Merti Linhexant , ii adorationem suam non dirigant ad Christum in Eucharistia latentem invisibiliter sed ad eum gloriose in celis regnantem. 3. Etsi hoc ex ipsorum dogmate consequeretur, non posset tamen hoc legitime ipsis imputari; Quia consequentiam hane nec vident nec
admittun t Imb diserte protestaqtus te ab ea quana maxime abhorrerre. Quis ver,dixerit illi , qui them aliquam tuetur, statim omnes consequentias , quae inde deaup mssunt . sive vere sive probabiliter tantum, licet eas non agi ohat, nec probet, possu aut debere impingi a Cum ergo certum Visos fratres adorationem S cramenti, pro qua Pontificit,ut pro aris aesicis pias'ant,constanteς detestari,neque adorationem Chiisti in pane, sed in coelo agnplicanti aut videant hanc ex sententia sua sequi,quam alii eliciunt; nemo non videt aliam plane ipsorum4 Pontificiorum hic elle rationem. XXV. Crimen ergo Pontificiorum non in eo est , ubdCliristum adorent, Sed .in inbn adorent eo modo , quo pra cepit Deus , D'ub species cum Christo adorent , 3 maxime'ubdpro Christo sacramentumis panem, id est , id quod revera non est Christus , adorent. Neque valet ipsorum intentioin coeca fides, quia ut ante diximus ecione intentio non excusat. Itaque peccant hic Pontiricii, non aluum in loco cultus , quia quaerunt
oc colunt Christum ubi non est quaerendus, scilicet insignis sacramentalibus , sed etiam ire Objeci , quia adorant hostiam pro Christo, quae re ipsa Christus non est , quicquid illi statuant. Deniaque etsi Lutherani non adorant sacramentum, vel Christum in pane, non privant tamen eurri debito honores, adorare enim non desinunt
Cluistum in Eucharistiae usu, ut passim testantur. Sic de Resor--ti, utut sacramenti adorationem tanquam crimen longe maximinum , aversentur , non denegant tamen Christo culium debitum in hujus sacramenti celebratione , im quocunque tandem modo communicent, sive stando, sive sedendo, sive genuflectendo, ut a variis fit diversimode certum est Christum ab omuibus adorari, non ut in pane latentem , sed ut in coelo sedentem. Quin omnia, ne ultei ius quid addamus, satis superque docent, perperam; a nobis
89쪽
Dispur. nobis imponi, qubd cum Lutheranis syncretismum inire non a III. cusemus, nolimus ver cum Pontificiis, cum tam memorabile imter utrosque discrimen intercedat. XXVI. Atque ita executi sumus paul sutas , quae pertine bant ad Sacramenti adorationem et Sequitur jam Crucis cultus, qui paucioribus verbis a nobis absolvetur. De Cruce autem hiequum loquimur, non sumimus eam , vel metoomice pro Chrsipa ne christo crucifixo, quo lentu es Cor. I. S. Evangelium dicitur sermo Crucis, id est, de Christo crucifixo Q. Cor. 1.1.d al, hi non vult gloriati Paulus nisi in erue Christi, Galat. 6. id est, iaejus morte de passione , . pro mortis Christi praedicatione , ut
I. Corint. I. i . ne irrita reddatur crux Chrini, de Galat. 6. Ιχ. ne
ob crucem Christi, id est, Evangelium, quod crucem Christi praedicat, persecutionem patiantur. Nec eam usurpamus improprie , quomodo afflictiones lidelium vocantur cruces, quia ita Christo crucifixo conformes fiunt, Matthoici. Sed proprie pro instrumento
Dominicae passionis, tum pro I:no illo quo anfixus sui Salvator, tum pro imagine ejus sive i sive sculpta. In hujus autem veneratione Crucis inanisestami tendimus a Pontificiis committi idololatriam. Siquidem recepta est apud ipsos sententia , latria cultum , qui ILDeo debetur, Cruci e)usque imagini exhibendum esse, Thomas p. 3. q. s. art. . Si loquamur de ipsa Cruce , in qua
filicet modo, in quantum reprasentat nobis figuram Christi extenti in ea , alio modo ex contactu ad membra Christi, ct ex hoe quid ejus sanguine en perfusa , unde utroque modo adoratur eadem adorationerum Christo, scilice adoratione latria, ct propter hoc crucem Moquiamur, ct deprecamur quasi 'sum Crucifixum: Si vero loquamureni crucis Christi in quacunque alia materia,puta lapidis vel ligna,
argenti vel auri, sic veneramur crucem anthm ut imaginem ChrisIi, quem veneramur adoratione latria. Ad Thomae sententiam accedunt plerique Scholastici, Bonavent. aetate suppar Thomae, idem iliadem rationibus probat in . serit. dist. s.cJ. .isex.Alens Bonaventurae praecepto p. 3. q. 3. Biel in expo Miss seel. 9. 1o Andrada s. pro Conc Trid. Malii plures, quos vide citatos apud Valent Tom. 4. disp. i. q. 14. unde vasque in . Tho disput aia. c. 1. dicit Catholicam fidem doctrinam esse , Quod non solum crux ista, in quis Christus morium eri sedis quacunque Crucis Rura, vel in materνα permanenter sculpta, avit depicta, vel in acte, au manu , aut duris expressa, exsculanda st adoranda eLy.
XXVII. Nec alia est taxis ordinaria multum quippe latriae soli Deo debitum tam internum quam externum illi tribuunt, internum quidem , quia 'em salutis in ea ponunt; Thomas inde
Probat cultum latria debeti cruci, quoniam in illa salutis spem po-
90쪽
, Illι, inquit p. 3. q. s. arti Φ exhibemiliatria cultvim is DIs PuT. quo ponimu stem salutis, sed in Crue Christi ponimus stem salutis; II Leania enim Eccusia Dominica passonis Domini in omno. O crux ave stes unica in erux Christi adoranda en adoratione tria. Ne autem, quod quidam hic excipiunt, haec verba de Crucifixo metonymice intelligenda putemus , non vero de ipsa cruce , manifestum est ex integro hymno,& praesertim ex verbis praecedentibus, haec nonnisi ad ipsum lignum crucis dirigi posse , sic enim habent in Erevi. Rom. Domini.passio.
orbo decora re fulgiaa Ornata Regis purpura Eleua digno sipii ,
Tam sancta membra tangere , Beata cujus brachiis ecli pependit preti m Staιera facta corporis ii Praedamque uliι Tartari O crux Ave spes unι AD
.i piis iustitiam Reisque dona veniam. Ubi nemo non videt crucem seorsi a Christo compellari. Non inelius elabuntur , qui dicunt has laudes figurate ad crucem re ferri et prosopopoeam, Poetis Oratoribus satis similiarem; nam ut bene notat assues in . Tho. q. s. disp. io' cap. 4. Quamvis per figuram prosopopoeam saepius cum re inanimata loquamur, inepte tamen etiamsi figurate ab ea petetemus salutem, gratiae augmentum, nec prosopopoea liberat eos a crimine idololatriae sine cujiis criminis reatu nemo potest ita alloqui imaginem , aut ejusmodi rem aliquam, ut ei religiose supplicet, ab ea veniam peccatorum petat, quae tamen illi non verentur petere a lignea
XXVIII. Spem autem AEduciam collocare ipsos in cruce, tum quoad adeptionem bonorum sum quoad liberationem & protectionem a malis, probant verba Ponι calis Rom. quibus Episcopus utitur in benedictione novae crucis, parte secunda, titulo de Benedict. novae crucis r Ita quaesumus accipias inam crucem, quemadmodum ct illam quam manibus amplexus es, est ficu per illam Mundus expiatu enarratu, ita osserenitum famulorum tuorum an ma devolt ma hujus erucis merito areant omni perpeirato peccat . Et rursus,oraminis Domine sancte Paιer omnipotens,sempiterne Deus, ω digneris benedicere hoc dignum cocis tua, o remedium salutare