장음표시 사용
101쪽
ad cultu unius Dei: per hoc deniq; Deus ostendit potεxiam suam, F etiam in media morte Bluare possit. Postremo, per hoc etia Deus praeostendit futurum est e,ut Christus salus ommu gentium in mare proiiceretur , hoc est, moreretur & resurget. Vides, quanta bona exi i Uno hoc facto prouenerunt. Sic enimlDeus nullum malum heri permittit, ut non inde eliciat bona pro fidelibus suis. Ob hanc igitur causam,nautae ad terram per . Venire non poterat, nec pacem ullam se habituros sperabant, donec quod Deus decreuerat, in Iona implerent, quemadmodum & nobis nulla pax speranda est, nisi voluntatem Dei faciamus. Sequitur ἰ- Quaesumus Domine, ue pereamus in anima urei huiuris
Quantumuis audit lent a Iona, tunc tranquillitate re- , Mituram, si ipsum in mare proiiceret, certisque indiciis Viderent, etiam Deu hoc velle: tamen non festinant adestusionem sanguinis humani, no tam leue ducunt hominem occidere, ut nos: maxime, cum audissent eum Dei Prophetam & cultorem este. Imo etiam iussiti, metu eum elicere, timent ne nimium facerent, orant ne ipsis mors Ionae imputetur. Quaesitimus Domine,
inquisit, quali dicant: Nollemus interficere Propheta tuum, sed ira tuam ipse colasius est, & tempestas ipsa loquitur, quia tu Domine sicut voluisti, secisti. Volun. tu' expletur per manus nostras. En cu tanto timore Getiles illi iudiciu Dei in Iona eXequutur, Ut On-
. i land utur crude3es illi Tyranni, quietia inter Christianos tam si taut finguinem, ta sine omni timore Dei: γ., & copallione proximi exequutur iudicia Dei in alios, cum semper l,sc verba nautaru deberct habere in ore, a .Pa. a ' dum alios ad morte condem nt. Atque hoc est, quod Iosaphat iudicibus suis dicit: Sit timor Dei vobiscum. non homiliis exercetis iudicium, sed Dei. Et David. Gad. a. Erudimini qui iudicatis terram. Servite Domino in timore, &c. Nec collim cum timore, verum insuper cumulta compassione, nauis illi Dei voluntatem in Iona adimplent. Sequitur enim ι Eec ra
102쪽
Non dicit, Arripuerunt, non ait, In ualerunt: sed, tulerunt, quasi cum obsequio & honore portanteS eu. . Nec dicit, Proiecerunt aut praecipitauerunt: sed, Mi serunt eum in mare. uae verba plane indicare vide
tur compassionem ad Iona ipsos habuisse,& quali inuitos eu in mare mitille, imo nec unquam tale quid ipsos facturos suis , nisi inani stile vidillent volutatem Dei esse, ut sic fieret. Nec dubium,quin & ab ipso Iona edocti sueti ut hoe Deum velle. C qterum , quid Ionas in Thaceiectione sua senserit,&cogitarit,&quomodo aia . . tali
sectus suerit, ipse si iis verbis in sequentibus edocebit is 3 . . TVnum hoc obseruandum hic, quod Ionas, etsi sciebat se in mare comiciendum, no tamen se ipsum elocitatae submersit , sed ab aliis eiecitus fuit. Nemo enim debet seipsum occidere . Sed nec Christus, cuius typu Ionas petebat, stipsum occilii rus erat, sed ab aliis crucifigendus. Et serit mare a scruore suo. inna scilicet inuenerat .via quem quaerebat, velut si quis persequatur fugitiuum , Cc concito pergat gradu, postquam ipsiim apprehenderit, desistit currere, & stat tenens, quem comprehendit: Ita & mare, quod abiente Iona irascebatur in vi steribus suis, desideratu tenens, a seruore suo desiliit. Atque hic videmus , quam prompte creaturae obediat Sap. s.
Deo ,imo quomodo Deus armet creaturas ad ultione ni inimicorum suorum. Sicut enim hic mare & ventos armauit in ultione na Ionae, sic finaliter omnes creatura; armabit in perditionem impiorum. Et sicut hic mare& venti non quieuerunt donec Ionas in mare praecipitatus fuit: si tunc non cessabunt, donec impii ad instinum detrudantur. Haec est iusti si ina a Dei sententia
in impios, ut quia omnibus creaturis hic abutuntur, omnes postea creaturas in suum interitum armari ..ii
conspiciant. Deinde videmus hic. quod tempella- tuta omnium , quibus hoc mare, id est, mundus toties concusus fuit & concutitur, nulla alia caulit et , qua M peccatum. Huius exempla habemus in Adar Gol. ι.
103쪽
eiectione, in diluuio, in perditione Sodomae, in plagis Aegypti, in punitione Israelitarum in deserto, in fuga
Iosue . Iosue cum expugnaret. Hai, in destructione tribus Beniamin,&c. Nec alia causa est, ut nunc ita saeuit mare, proxima oue perniciem nobis minatur,quam quod
di ipsi inobedientiam Ionae imitamur, &quod mana se 1 a vitia non corrigimus. Ob id, inquam, sevit mare: Nec ulla spes est quietis & pacis, nisi & nos emendemus, & publica peccaa prohibeamus & puniamus.
Esa. y'. Hoc si non secerimus, simul peribimus. Stat enim sen-Hicr. s. tentia, quod peccata diuidunt inter nos & Deum. Et, I br. s. quod peccata nostra prohibent a nobis bonu. Et, quod
Vae nobis, quia peccauimus . Et timuerunt uiri timore magno Dominum. Nec mirum. Quis enim non terretur ad
tanta iudicia Dei λ C terum non simpliciter viri illi timuisse dicuntur, sed Dominum , alioqui vanus suis elimor. Naturale etiam est, ut cum magna & insolita Luc. r. sunt, terream uir id quod sepe in Evangeliis legimus, factis miraculis a Christo homines timuisse. Hic autem timor nautarum ex s de processit. Nam statim inceperunt colere Deum. Hic igitur fructus qui ex poena Ionae consecutus fuit, quod scilicet nauite ad cognitionem & cultum veri Dei venerunt. Nam prius multos leguntur habuisse deos, hic autem unum solum venerantur. Ex poena igitur unius, hominis didicerunt timere Deum, imo peccatu & inobedientiam coni
piumve Dei . Vnde statim immolasse dictitur hostias, S vota vovisse. Hostias quidem externas in mediis fluctibiis habere non poterant, quia sacriscium est Deo, spiritus contribulatus. Et in alio loco dicitur, Immolapsal. y o Deo facrificium laudis. Et, Reddemus vitulos labiorupsit. ' nostroru Idcirco in mari immolat hostias & alias spooseae t te promittunt, Vota facientes, se nunquam ab eo,quem colere coeperant, recessuros. Hinc igitur vela getibus
discamus, quid in tempestatibus S periculis agen cum
nobis sit: maxime, cum videmus alios iam coram ocu- lis nostris punitos. Nempe, ut timeamus, immolem
104쪽
mus preces, & voveamus, hoc est,promittamus emei dationem . Nisi enim poenitentiam egerimus, omnes
simul peribimus. Hoc nobis minatur Det , cum lios punit, &c. l.
VANGEI. IvM hoc in se longum fuit, ct nonnihil temporis nobis absumpsit,co breuio-
re me este oportet in eius expolitione. Est quidem historia notatu digna,& quam merito omnibus Christianis in .culcatam oportuit: quia tame& teporis angustia me Urget,
di Ionas noster, quem prae manibus habemus, eadem ferme habet, & ad eundem fine tendit, quo hoc Euangelium, letitori damno Euangelium hoc nunc priter mitto. Praecipua enim huius Euangelii audiemus & in Iona, idem enim spiritus, idem opus, eadem causa, ideeffectus utrinque est. In euangelio conuertebantur Samaritam, audiendo verbum Christi: in Iona conuertebantur nautae & ipsi quoque Gentiles, videndo opera & iudicia Dei. Ionas praedicauit gentibus, & Christus Samaritanis. Quod Ionas ad gentes mittebatur, praesagiebat Iudaeis magnum malum : sic quod Samaritanis Christus praedicauit, praeludium fuit, regnum Dei a Iud is auferendum, & gentibus dandum. Ionas uno tantum die praedicauit in Niniue , & tamen plus illic effecit, et prius omni vita sua apud Iudaeos: Sic Christus tantum duos dies cum Samaritanis suit, Sctamen maiorem in eis affectum & fidem in verbii Dei inuenit, q prius in omni Iudaea inuenerat. Vnde &tantam in gentibus fidem & deuotionem videns, dixit ad discipulos: Levate oculos, S uidete regiones.
Quasi diceret, Hic maturae fiunt segetes, hic tempus est
105쪽
est metendi, hic nemo piger esse debet, quandoqui i dem labori abunde respondet fructus, in per & merces certa est. Sic igitur videtis, Euangelium hoc ad eundem finem tendere, quo totus Ionas tendit. Unde consequitur, quod si Ionam diligenter audierimus, etiam Euangelium hoc certo habituri stimus. Itaque in incoepto Iona procedemus.
UD I s T I s supra, quomodo Ionae finaliter cesserit suga ipsius. Fugerat Deum, at is euin naui latitantem saeua tempestate comprehensium, ita obruerat , ut 1lare & manere cogeretur,imo nec pede mouere posset, donec tepestas eo crescebat, Vt nautae nisi cum ipso perire vellent, cogerentur eum in mare elicere. Audi
diis ibidem suid ad ipsius eiectionem secutum sit, nepes mare cessauit & stetita seruore suo. Vnde & nautae exhilarati, animo recepto, Deo hostias & gratiarum actiones p siua liberatione immolarunt: Sicq; relicto Iona in mediis fluctibusa aeti P tranquillum mare na-ix. M uigabant, nihil amplius soliciti P Iona, totum videlicet periise credentes. Nec enim quisqua eorum credebat, ipsium adhuc vivere, multo minusis iteru ad superos reuersurus esset. Qtiid aut dicit scriptura vitearius Sequit: Et praeparauit Dominus piscem erande, c. In hunc modii incipit secundum caput. Atq; hic tanderecte videmus, quae si potentia fidei,& qd Deus intendat cu suos punit. Audiuimus hactenus nonihil de pu-l gna, quam Ionassensit. Hic audiemus,cui in ea pugnacesserit victoria. Iona quatuor hostes simul urgebant,
106쪽
α quide sortissimi, peccatum .s & consci entia, mors, Mira Dei. Cotra hos nihil aliud habebat,quo resisteret, quod obiiceret, quoue se tueretur, nisi fidem siua,quam ct intrepide obiiciebat, H ebrqus, inquit, sum, Sc Deucoeli timeo: Hoc est, Credo,'Deus omnia possit imcoelo, terra & mari, & tantii de ipsius bonitate cosido, me, etsi peccatorem, e foedere quod cum Hebraeis Pepigit non excludet. Hoc, inquam, scutum omnibus tentationibus obiiciebat. Caeterii, pugna illa tam diu durabat, donec ipse Ionas tande in mare abiiceretur. Hie iam videbatur fides ipsius victa esse, peccatum autem dc mortem victoriam reportasse. Nemo eni nil in ea naui aliter cogitare aut credere poterat,4Ioni omnino periisse,& ut peccatum Vna cum morte, ipse natotaliter in profundum usque suppressissent, ut omnem
de ipso dicere potuissent: En, quid profuit hominis huic fides sua, dc spes in Deum suu Nunc iacet sitib- mersus, nec ullum fidei litae a Deo suo sensit fiuctum,
imo ne ipse quidem Ionas eo tempore aliud adhuc videbat, g meram perditionem, & secundum hoc videbatur fides ipsius victoriam perdidisse. Caeterum, cum in hoc capite videmus Ionam adhuc vivere, etiam in medio mari, etiam in ventre ceti, imo paulo post vi debimus, ut ipsum & mare dc piscis illae tum restitueres Setur: plane apparet, fides eius victoriam obti- qnuit, ac sortior fuit, v peccatum & mors, mare Sc cetus. Hoc igitur unum est, in hoc capite obseruare ei a debemus, idq; diligenter. Quod enim Ionae contigit, etiam nobis contingit. Hinc igitur discere nos oportet, ut semper fidem tentationibus obiiciamus quem- . . admodum 3d Ionas secit, Sc Paulus docuit omniaque Ephes. οtela aduersarii hoc scuto excipiamus. Exempli gratia, Si externe tibi intentari, imo imminere videas periculum, perditionem, Scc. obiice fidem, Sc dic, Credo in Deum patrem omnipotentem, Scc. QIod si conicientia tua tibi dicit, Ecce damnatus es, Sc reproba-xus, nec Vlia gratia disiam, &c. Iterum fidem obiice, &dic I
107쪽
die, Credo in I EsvM Christum, &e. In fide, inqua,
resiste cum Iona, & simul etiam conservaberis cum Iona. Bonum habes indamentum & firmissimam potram, cui inniteris: Vide tantum ne te hinc avelli patiaris, quam impossibile enim est, ut Deus non sit Deus, tam impossibile est,ut qui Deo innititur, pereat. Hoc igitur vitum erit ex hoc capite obseruandum, Alterum non minoris precii est, ut etiam hinc di scamus. qua ratione Deus suos affligat. Audistis, quam grauiter suo iudicio presserit S constrinxerit Ionam, nemo aliter iudicare potuisset, quam quod homo nequissimus, Dei hostis & summe Deo odiosus esset: Imo ipsemet Ionas putabat meram Dei iram & indignationem esse, quod secum agebatur. Hic aute videbimus, quod nihil aliud fuit, nisi mera gratia, & charitas Dei erga Ionam. Nisi enim Deus tam seuerum se ostendisset, & quasi vi quadam ac pqr crines Ionam reduxis.set, in tantam inobedientiam venerat, quod omnino periisset. Audistis enim quod potius volebat a patria& domo & amicis, ab ipso deniq; templo, cultu.& verbo Dei separari, quam ad Niniuen pergere . An non autem hoc erat perire Sic igitur Deus interdum se ostendit seuerum erga suos, caeterum sub ea ita nihil latet, nisi maxima misericordia & gratia. Atque hoe Psal. a' est, quod Dauid ait: Ira in indignatione eius, & vita
Hier. a ' in voluntate eius. Et in Hieremia: Ego cogito cogita 18 tiones pacis,& non afflictionis. Et in EZechiele: Nolo mortem peccatoris, sed magis ut conuertatur,&vivat. Vnde & Abacuc: Clim iratus, inquit, fueris, misericor Abae. 3. diae recordaberis. Et Esaias dicit: Deum aliquando Iuda. a'. opus alienum assumere,ut sacere possit opus silium. Haec itaque duo, potissimum ex hoc capite obseruanda sint. Nunc & literam eXpendemus. Elpraeparauit Dominus piscem grandem, ut deglutiret Iona.
Pulchre dictum , sed non more humano. Vbi enim mundus dixisset, Et ecce casu quodam venit piscis magnus, S c. ibi scriptura dicit: Et praeparauit Dominus
108쪽
ION AE PROPH. CAP. II. gocetum magnum, ut videamus non casu hoc factum,ut
de Arione fingunt sabulae, qui & ipse a Delphino deis
portatus dicitur usque ad littus. Scriptura autem omnia attribuit Deo, ut sciamus piis hominibus nec minimum quiddam contingere posse, sine voluntate Patris c lesiis. Dominus igitur pr parauit, ordinauit& adesse voluit S praecepit, piscem illum magnum,ut Ionam deuoraret. Hoc autem nouum quiddam & speciale est, cuius simile in scriptura non legitur, ed diu tius igitur hic iminorandum est. Et nobis quidem admodum consolatorium opus est,quandoquidem videmus quem finem habuerit, & quid Deus per hoc intenderit . Ipsi autem Ionae, qui haec ignorabat, vere terribile spectaculum erat. Videre cetum aperto ore, se expectantem S deglutientem. Submergendu quidem se obtulerat, nunc autem videt etiam alia & crudeliori morte sibi moriendum esse: videbat non tam mare, Q piscem illum, iam mortem auidis faucibus expectare: videbat Deum non unam tantum sibi mortem instisere velle: videbat in vastam aluum huius piscis,quasi in abyssum inferni insipiceret. Insuper etia, si hactenus aliquid spei habuisset, se sorte ad littus eiiciendum, etiam hanc nunc nactustis utero ceti amisit, videbat sibi illic perpetuo manendum, sine omni spe liberationis. Denique in ea angustia toto triduo permansit, nec solem, nec lunam videns, nunc huc, nunc illuc in ventre piscis iactatus, prout ipse piscis nunc in dextram , nunc in sinistram mouebatur. Postremo, nullum finem videt tantorum malorum,sed omni hora expectat mortem, quae expectatio longe grauior ipsa morte est. Et quid multis opus Si factum hoc etiam auditu & lectu horrendum est, quanto magis visu maxime ei, quem solum haec res tangebat. Reuera enim tunc primum veram mortis pugnam, Verosq; terrores sensit. Caeterum, quantumuis horrendii spectaculum esset, tamen nihil nisi gratiam & dilectione Dei erga Ionam in se continebat, imo Ionae &utile
109쪽
& necessatium erat ut tam seuere tractaretur. In eam enim mobedientiam venerat,ut periturus suerit, si iam vi ac quodammodo crinibus eum Deus retraxisset. Sic enim animum suum obsi mauerat,ut potius. Elet carere patria, domo, amicis, Deo etiam ipso ac salute, . v : . . q. ad Nini uen pergere. Omnino igitur in statu damnationis erat, nisi mature, volens nolens, retractus
suis et. Misericordia igitur Dei suit, quod ipIum pe Threu. 3 rire passus non est. Hanc Dei gratiam & verba ipta prae se serunt. Praeparauit, inquit, Dominus piscem grandem, sed ad quid λ Num ut Ionam occideret,dcntibus discerperet, & in suum alimentum comederet Nequaquam, sed ut deglutiret eum, sic totum, sic viuum, suo tempore restituendum. An non autem magna gratia est, magna Dei potentia, quod pisci quida
permittitur Ionam deuorare, at non occidere, sed nec tantillum ei nocere λ Imo piscis cogitur ipsi praebero habitaculum, ipsium conseruare, ne vel a mari vel ab aliis marinis beluis, quicquam incomodi sentiret. Sio igitur dum Ionas putaret sibi & Deum & omnes crea turas aduersari, inuenit Deum & omnes creaturas pro . se stare. Quis hic non admiretur Dei bonitatem p . ais credidi siet,quod Ionas Deum in profundo maris, in ventre ceti inuenturus esset Putabat se Ionas cadere in profundum inferni, hic autem videtur M. apparer, quod vere ceciderit in sinum Dei. Hoc igi-Hist a ' tur est,quod Deus in Hieremia promisit: Si quaesieri tis, inquit, me in toto corde vestro, inueniar a vobis Sic eum inuenit Iacob in Mesopotamia, Ioseph in Aegypto, Moyses in deserto, Daniel in lacu leonum , Videte igitur fratres, qualem Deum habemus, qui talia tempore subuenit, tam prompte se inueniri pati tur. An non igitur merito cum Davide exclamamus PDI. a. Quam bonus Israel Deus his, qui recto sunt corde. 1 1.1 17. Itemque, Confitemini Domino, quonia bonus,lice. Et iterum, Diligam te Domine sortitudo mea. An notail. a merito dicimus, Confitebor tibi Domine, &c. quia
110쪽
IONAE PROΡΗ CAp. II I - , magnus es tu, & faciens mirabilia; Tu es Deus solus. Haec itaq; attendamus fratres, hinc etiam consolati nem in omnibus tentationibus petamus, propter nos
enim scripta sunt. QSod enim Ionae accidit, hoc & nobis continsit. An non multi ita tentationibus obruuntur, ut ipsis videatur, i iam perituri sint, &l vident quasi aperto ore infernum ipsos velle deglutire λ I ii huiusimodi tentationibus haec historia Ionae attendenda est. Hic enim videmus, quid Deus possit, quid faciat, S quid facere cupiat, si non a nobis prohiberetur. Hoc inquam) facto Deus primo ostendere voluit potentiam sitam, nimirum ut ipse sit Dominus mortis & omnium rerum. Deinde,jubiq; sit, omniaq; videat,
ct sciat, & ubiq; se inueniri patiatur. Iuxta illud, Si Psrat.
ascendero in caelum, tu illic es, &c. Nusquam enim non praesto est, in morte, in inferno, in medio inimicorum , in mari, &c. Praeterea hic etiam ostendere voluit, ut sine negotio nobis opitulari possit, sua omnipotentia, etiam in rebus deploratissimis. Sed & hoe ostendere voluit, * homo, etsi ab omnibus hominibus& cieaturis derelinquatur, non ideo tamen derelictus . est a Deo. Postremo, quod Deus omnes creaturas in manu sua habeat, easque ad utilitatem & seruitium piorum ordinare possit & sciat, quemadmodum Io- , nas hic experitur etiam cetum sibi exhibere ministerium. Haec quidem etiam alias in scriptura expressa videmus, idque non semel aut in uno loco tantdm. Sic in Deuteronomio de omipotentia sitia loquitur Deus ;Videte, quod ego sim solus , & non est mecum Deus - a alienus; Ego occidam, &c. Sic quod Deus ubique sit,& omnia videat; in Hieremia habemus, Caelum, in ' Him a 3 qtiit, & terram ego impleo ; Si absconditur vir, & non. videbo eum λ &c. Sic in Esaia promittit auxilium' suum; Si transieris, inquit, per ignem, flamma non ΕΙ - 43 nocebit tibi, &c. Sic de ministerio creaturarii in dicitur in Evangelio; Signa autem eos, qui crediderint, Mari aschaec sequentur; In nomine meo Demonia eiiciet; stt-F rentes