장음표시 사용
71쪽
rant, etiam cum ipio periclitantur. Q ud igitur interim Ionas faciebat. Desiendit, inquὶt; Ion.is ad interiora nauis, dormiebat so res gratii. Hoc iam statim ind1cium est malae conicientiae in iona. Antequam nauem, conscenderet, non sentiebat conscientiam, nec videbat iudicium Dei. Caeterum, e prsmum nauem & mare attigit, ubi putabat se securum futurum, saeuire incepit conscientia eius. Hic iam praesagibat illi animus, ingens malum sibi imminere esHic iam audiebat conscientiam accusantem, Iona quid fecisti di, gnus es morte, Deum offendi sti, ac Eius iram incurri sti, &c. Hinc iam in animo eius oriebatur trittitia, evanescebat omne gaudium. Hinc est, quod hominu societatem fugit, ad interiora natus destendit, denique ipsim etiam lucem intueri formidat, libentius se
etiam in profundum terrae vel maris obit ructurus, si posset: sicq; prae magna tristitia obdormiebat, quead- Nau. aue modum & Apostoli in passione Domini prae tristitia dormiebant. Q uis autem dubitet, magnum hic terrorem & angushiam sentisse Ionam imo quis dubitet eum crebrius suspirasse, anxios cogitatus habuisse, sepius etiam sibiipsi mortem imprecatum sui se iii denim aliud potest homo in ea cordis anxietate λ Hi
sunt terrores illi, contra quos Dauid precabatur: Domine, inquit, ne in furore tuo arguas me, &c. Haestriat angustiae, quas idem David etiam in se expertus PIul. 4. est, cum diceret: Timor & tremor venerui stiper me,
Si dixi: Q)iis dabit mihi penas sicut columbae,& vo- at. 37- labo,&c. Item, moniam sagittae tuae infixae simi mihi, & grauata est super me manus tua: Non est finitas in carne mea a facie ire,&c. Ad longii. Hec igitur est prima plaga impiorum, angustia. Cconscientiae. Hic est carnifex ille, qui hominem torquet, etiam antequaveniat ad iudiciu Dei, SO adeo torquet, ut dicturi sint
Apoc. c. impii montibus. Cadite super nos, &c. donec tandem in aeternam mortem obdormiant. Q iam an sani tuitur
homines sumus, quod haec non prouidenatist quod in.
72쪽
mala conscientia, permanemust quod Deum tam proterve contemnimus: Quantu cunque enim nunc non sentiamus considentiam , certissime tamen ea sensuri
sumus, nisi hoc tempore gratiae studeamus nobis ex irato, Deum placatum reddere, id quod per solam poenitentiam fit. Hoc sibi voluit Enanus Ionae. Interim tamen etiam aliud quidam per hunc Epinum significat uiuit, nepe, peruersa illa & falsa securitas, quam habent& praetendunt filii Adam in peccatis siris . Sicut enim hic Ionas, & si tantet inobedientiae reum se esse sciret,
quia tamen non statim vidit vel sensit Deum vindicantem aut obnitentem, nihil propter sita inobedientiam amplius mali timet, sed putat vel peccatum suum non esse tam magnu , vel Deum eius oblitu esse. Ideo omni timore posito securus fit, &'dormit in utramuis aure, nihil curans quid fecerit, nec videns aut sentiens quanta tempestas parata sit, aut quale periculum capiti suo immineat, quo crudeliter excitandus eli Sic infelices filii Adae, etiam post maxima perpetrata peccata, si Dei vindictam non statim videant, securi redduntur,
non Orant, non poenitent, non quaerunt gratia, sed dormiunt, non curantes quod Deum habent iratum , non praeuidentes sutura mala, imo sine ullo timore utSa- Eccl. . piens ait) ad mala festinant. Interim autem cum dOr- . iniunt, nihilominus transit tempus gratiar, augestit tepestas, appropinquat iudicium Dei, ut homo tandem in morte euigilans, nihil aliud videat et morte & iudiciu ubi & certo illi pereundu erit, nisi Deus sua misericordia eum praeseruauerit. Atque hac negligentia &dormitione fit, ut inulti pereant, nunquam euigilates, donec iudicium assit. Hinc Moyses dicebat de populo suo, Vtinam saperent & intelligeret, & nouissima pro Dei t-3 inderent. Huc pertinet & illud Pauli 1 surge iiii dor- mis,& illuminabit te Christuς. Et illiid sapie 'Vstiqe- Prou.ε. quo piger dormis Paululum dormitabis, & veniet tibi
paupertas, &c. Obseruandum autem sigi anter, quod Ionas dormisse dicitur sopore graui. Vere enim altuml dormit,
73쪽
Gorinit, qui in mediis periculis & ira Dei non excitatur ad orandum, confitendum, poenitendum. Sic Ionas prorsius excaecatus,& induratus, imo sepultus iacet in fundo cordis poenitere nescii: perpetuoq; dormiui Glet ac perillet, nec unquam peccata sua ad memoriam
reuocasset, si Deus illa quoque dissimulasset. Sic peccati perdita malitia, non permittit, ut illa in hominem
vis aut virtus ad bonum se erigat aut commoueat. Sic Adam cu uxore sua altum dormiebant somnum , nec Via quam peccatum suum agnouissent, nisi Deus venis. set ad eos. Sic Petrus etiam taliter dormiebat, cum etiam pol tertiam negationem nodii peccata sitia agnosceret. Im O nunquam euigilasset, nisi excitatus & galli cantu, & respectu Domini. In siimina, peccator ex seipso nunquam euigilat, nisi ab alio excitetur. Tripliciter autem Ionas fuit a somno excitatuS. Primo, voce per gubernatore nauis. Secundo, terrore p raesentis periculi&1empellatis: quae tamen duo etsi corporaliter eum excitarent, a spirituali tamen somno eum excitare non poterant, donec Dominus cor eius intus moueret. Vnde patet peccatorem tripliciter a somno peccati excitati. Primo, per verbum praedicationis. Secudo, per flagella. Tertio, per Spiritum sanctum in corde:& hoc potissimum est, sine quo duo priora nihil valent. Vnde David: Convertere, inquit, nos Deus salutaris noster,&c. Et iterum: Cormudu crea in me, &c. Sed audiamus, quibus verbis excitatus fuerit Ionas a sopore suo Quid tu sopore deprimeris Surge, invoca Deum tuum, si forte recogitet Deus de nobis, non pereamus. Pulchra cet te et opportuna excitatio, omnibus his,qui vel
in peccatis dormiunt, vel in malis desperabudices ant, vel etiam in bonis desides sunt. In hunc enim sensum scriptura sepe & peccatoribus,& desperabundis,& otiosis inclamat, ut paulo ante e Paulo & sapiente ostestim est. Caeterum,qtiod nautae illi, qui tam diligenter deos sitos inuocauerant, nihil auxilii inuenerunt, hoc nobis indicat unum esse Deum, a quo salus nostra dependet.
74쪽
pendet. Hunc qui ignorat aut negligit, etiam ipse me- 1 . Co. t 4rito ignoratur & negligitur a Deo. Quod autem de auxilio deorum suorum desperantes, tandem victi ac fracti & omnino dubii ad Ionam desten dul,quem & excitatum iubent, ut ipse quoque Deum suum inuocer. Primo ostenditur , quam non constet in aduersis falsa& fucata fides, sed in morem sumi evanestat ac dilabatur, adeo, Ut nec Deus, nec fides, nec idolii, nec superstitio maneant, quantu cunq; prius certa videbantur, imo nihil remanet, nisi mera desperatio. Quocirca tantu- Wal: q. modo Deus vivus & unus, hoc nomine & titulo dignus '.
est,ut sit seruator S adiutor in opportunitatibus. Ipse Psal .c . enim eripiendi e difficultatibus & necessitatibus potestatem habet. Omni studio igitur laborandum, ut in rebus prosperis certum fidei nostrae fundamentum nobis construamus, quo in aduersis consistere possimus. Obseruandum aut e & hoc, quod nautae illi, quid prius Ionam neglexerant tranquillo pclago, nunc autem fu .rentibus procellis humili & deiecto animo ad ipsiim , opem,auxilium & consilium qu rentes, venitit: Imo, quem prius si cognouissent esse Iudeii, aut de Deo vero concionantem audissent, extreme contempsissent,
nunc idolis suis nullum auxilium ferentibus pro immo gaudio ductit, eum esse superllitem, plus opus sibi ab ipso pollicentes, quam ab omnibus suis diis. Sic filsa fides & superstitio, donec res secundε sunt, magno sastu turget, nec quicquam de vera fide vel audire dignatur, denique omnes alios prae se contemnit: In aduersis autem, ubi ceperit deficere & trepidare, nihil mericu- Iosius ipsa e sh adeo, ut ne stiat, quo se abdat et occultet. Denique, undiq; auxilium,opem & consilium quaerit, ab amicis & inimicis, a magnis & paruis. Vera aute fides in prosperis ,lhumilis est: in aduersis autem firma& sertis. Sed ad Ionam excitatum e senario reuertamur Quid animi hic habuisse putas Ionam, cum euigilans videt tantam tempellatem, tanta pericula, tam desperatos nautas,denique omnia mortis plena Si
75쪽
stis & desolatus obdormiuit ,.quid hic saceret, cum ia. seu iret iudiciu Dei Hic angustia eius duplicatur, intus saeuiebat conscientia, foris tempestas. Nemo igitur ipso in se licior, qui praeter saruitiam tempestatis maiorem squiliam conscie uti aesentiebat. Alii tantum tem pestatem sentiebant, non coscientiam. Hic inquam in Iona in crudescit perturbatae conscientiae carnifici na, cum manifeste videt,quod Deus ipsum, vindice oculo, insecutus, quodquς peccati eius minime oblitus sit. Hic reuersum & vivificatum fuit eius peccatum, stimulusque mortis factum est, ponens ei ob oculos diuini suroris excandescentiam: adeo, ut non sol si nauis, sed etiam uniuersus mundus ipsi angustus videretur. Ideo loge maiore timore, quam ullus alius exanimatus suit. Sentiebat enim haud dubie propria attestante co- scientia, hanc tempestatem propter se concitatam es
se, & imminere illi praesens exitium, nec ullam superesse elabendi viam. Videbat item,sevnu esse prae omnibus aliis peccatorem, & omnes alios sui comparatione iustos est e, nec ullius peccatum, nisi suum ipsius,obseruabatur oculis eius. Deniq; soli illi videtur Deus irasci, omnibus autem aliis propitius esse, atq; adeo seipsum reputare cogitur omnium hominum miserrimum
atq; calamitosissimum. Omnia, inquam, haec terrore eius augebant, imo nihil terruisset tempestas, si non affuisset mala conscientia. Iustus enim confidit ut leo, Pro. 13. etiam in maximis tentationibus & malis. Vt, Paulus Act. a I. in periculo maris nedum non trepidauit, sed insit per Ex. I 4. Omnes alios consortauit. Idem fecit Moyses: Aderat
enim ipsis bona conscientia. At impius etiam ad cassim solii de arbore expallescit, fugitq; nemine etiam perse, quente, propter mala scilicet conscientiam. Talis auteerat Ionas,qui nihil videbat nisi mortem,tram Dei,&perditionem. Nec quicquam solatii etiam ab hominibus habebat: quin potius eis spectaculo, admirationi, & despectui erat, id quod verba sonare videtur, v
bi dicunt: in ad tu sopore deprimeris λ Surge, inuoca
76쪽
Deum tuu ,&c. Uidemur enim serie similiae se his,q Christo obiiciebant Iud qi: Cosdit in Deo, liberet eu Mat. r . nunc, si vult. Quis autem nescit maximi doloris este, ubi quis in anguitia,positus insuper etiam ab aliis iri i- detur Sensit hoc Iob, sensit et David. Vnde & clamat, Domine quid multiplicati sunt qui tribulant me Mul Psal. 3.ti dicunt animae meae, Non eli salus ipsi in Deo eius.
Hoc itaq; omnibus etiam impiis continget in iudicio. I latus enim nullam requiem habebunt, & foris nihil boni videbunt, aut sperare audebunt. Denique nihil solati i habebui ab hominibus, inio omnes creaturas sentient sibi contrarias. Quid autem huiusmodi homine miserabilius Θ Conlyderemus igitur fratres, quam miserum sit in mala conscientia iacere S inueniri, maxime tempore mortis aut iudicii diuini. In tempore i itur Heb. .
curramus ad remediti poenitentiae, imo ad thron tigratiae, ut misericordia consequamur. Sed iam videam υς,
quid Ionas experrectus fecerit. Videbat periculum,imo iram Dei, certoque sciebat se tangi, S tamen neque peccatum suum confitebatur, nec veniam a Deo precabatur, quae si vel unico verbo fecisset, & sibi & aali is optime consuluisset. Verum pertinaciter tacet, Si lingua a consessione cohibet, males in ea angustia per manere ac mori, qtiam ruborem consessionis in se suscipere. Insuper etiam miseros illos in moerore & anxie tale esse permittit. Deniq; tatis per tacet, donec Deus per vim illi consessionem extorquet per sortem conuicto. Et haec est una ex egregiis illis virtutibus peccatu comitantibus, quod homines reddit elingues & muros,qui conantur peccata sua abscondere, ne rubore sus fundantur: sicut Adam & Eua etiam ipsi Deo conaban Geii. 3.tur peccatum suum abscondere & excusare. Arduum
enim est & factu grauissimum , ut aliquis suum ipsius
scelus detegat, seque ipsum confusioni obiiciat. Homo enim est animal superbum, cupit enim honestus vide
ri , etiamsi pessimus sit, ideo difficulter se humiliat &confitetur . Atqui omnino humilatione & consessione
77쪽
opux est , alioqui nunquam requiem habituri sumus. Quemadmodum enim ulcus nili aperiatur ad educendam saniem,semper saeuit, sic peccatum. Et sicut vulnera non sanantur, nisi medico detegantur, sic peccata ciWM., i. tra consessionem, non remittuntur. Hinc David, Quoniam, inquit, tacui inueterauerut olla mea,&c. Dixi igitur, Confitebor aduersium me,&c. Hinc Israeli pecΕx. 33. cato vituli inquinato dicitur: Nunc ergo depone ornaritum tuum hoc est,gloriationem tuam, ostende te nudum, detege peccatum tuum, ut sciam, quid facia tibi. Hoc enim vere est sacco vestiri, & sedere in cinere &cilicio, se ipsum coram Deo primum,deinde etiam volente ipso coram hominibus se humiliare. Caeterum Ionas omnino tacet, ideo iudicio Dei adhuc grauius urgetur, donec tandem confiteri cogatur. Quaeris , qua
ratione hoc factum sit λ Audi quid sequatur: Et dixis iis
ad collegam suum, Venite,mittamus sortes, ut sciamus quare hoc malum sis nobis. Nunquam viderant similem tempestatem, nec dubitabant aliquem inter ipsos esse, qui
I eccatis suis hoc commeruisset. Cum autem non facie eum hominem agnoscere possent,nec quisquam esset,qui peccatum suum confiteretur,certatim ad iudicium Dei currunt, tuqrentes ex Deo missis sortibus veritatem huius rei. Quam vero putas hic cor Ionae palpitasse aut trepidasse, aut sortem tergiversando subterfugisse Hic enim malae conscientiae mos est. Tot mortes perferendς sunt calamitoso Ionae, nec elabendi rima patet, quo minus post non absorbeatur in totum. Τantum calamitatis & doloris secum asseri peccatum, quod confiteri nolumus, & tamen quantumcunque celetur, finaliter tamen ad lucem veniet. Vnde sequitur: Et cecidit sors super Ionam. Vide,quam certo peccatorem deprehendat iudicium Dei. Potes peccatu tuu Hebr. q. hypocrisi celare coram hominibus, at n5 coram Deo, cuius oculis omnia nuda sunt. Potest humanum iudicium in diiudicandis aliorum peccatis falli, at non diuinum. Quamuis aut nautae illi, serian Gentiliu ritu,
78쪽
vana superstitione sertibus usi sint. Deus tamen qui sortium teperator est,ex ei, inuicauit rei, quam quaerebant, veritatem: non ut illorum faueret superstitioni, sed ut impleretur, quod de Iona fieri volebat, sicut& regis Chaldaeorum rtes temperauit Deus in glo- Esa. 3 4. iam suam. Vnde Sapiens, Sortes in sinu mittuntur, sed a Deo temperantur. Sic & hic Dei prouidentia fa- Pro. i s.ctum est ut Ionas sertibus deprehenderet, deprchensus peccatum sui si confiteretur, conses is veniam mereretur accipere. Hoc quaerebat Deus, nolebat ipsum pe GIrire, diligebat enim eum. Hinc vides cur Deus etiam a nobis confessionem exigat,nempe,non ut Tyrannus ad puniendum, sed ut pius pater ad mi serendum . Hic autem vide, quid Ionas sua illa taciturnitate consecutus sit, nempe, aliud adhuc malum super priora duo, conseientiet scilicet & externi periculi. Iam em omnes in eum intuentur, iam reputatur peior omnibus, iam coram mundum etiam consuis est,.ac velit nolit, confiteri cogitur peccatum. Atque hic vides,quanta sit . Ainsania nostra. Primum,quod Deo peccata nostra dubitamus confiteri,cu sciamus eum omnia nosse. Deinde, quod tam facile possemus veniam adipisci, humili scilicet confessione, & tamen potius tanta mala sustinere pr optamus, quam confiteri: c a tamen nostra taciturnitate nihil aliud consequamur,quam ut postea coram toto mundo confundamur. Quanto igitur satius esset, coram uno homine confundi. Haec igitur cogitemus hoc tempore: Fili mi da gloriam Deo, conste Iosue I xe peccatum tuum, non te impediat pudor humanus. Eccle. 4.H enim confusio adducit gloriam, reconciliat Deu, liberat a cruciatu conscientiae, & iudicio Dei, &c.
FER I A SEXTA. IN hoc Euangelio iteru vidimus & audimus, quod
supra in Iona nostro vidimus & audiuimus, nempe peruersitatem illam filiorum Adam qua fit, ut tam D difficul-
79쪽
dissiculter & grauatim,ad poenitentiam & consessione
peccatorii veniant. Sciebat & sentiebat Ionaspeccatu, suum, & tamen non ad Deum, sed a Deo fugiebat: &quanquam Deus ex gratia ipsum insecutus, conscien- tiam eius urgeret,iram suam ei ostenderet, periculum& intentationem intentaret,atque adeo in tantam ip-. sim angustiam induceret, ut omni momento se timeret periturum , adhuc tamen ei cosessionem peccati elicere & extorquere non potuit. Hoc itaque est , quod . Iona t. de ipso scriptum est: Dormiebat Ionas sopore graui, An non grauis sopor,sic in profundo peccatorum iacere λ Src. Itidem videmus in hoc Euangelio, Iudqose legerat Deus prae cunetis gentibus, posterat eos in terram optimam, quemadmodum quis vineam plantat in bona terra: segregauerat ipsos ab omnibus aliis populis, & quasi sepem inter ipsos & alios populos posuerat. Erexerat in medio ipsorum torcular,hoc est,tem
plum , ubi fructus fidei ipsorum percipere volebat &Zach. 2 . obedientiae. Denique auxilium & protectionem suum illis promiserat, ceu murum igneum circa ipsos, nihil tamen per hoc emolliebatur dura ipsorum corda. Mittebat ad ipsos,nunc hunc, nunc alium prophetam, in terdum plures simul, ut tepore Achas & Ezechis,&α& nihil profecit: Misit postremo unicum ad eos Filium situm,& nihil profecit. Christus ipsi comminabatur ablationem regni Dei, & nihil profecit: Minab , tur illis,quod conterendi essent lapide divinet iustitiae, & nihil prosecit, imo siuper hec omnia dicit Euangelium, Quaerebant eum tenere & occidere,& secissent, nisi populu timuissent. An no autem grauis sopor est, clim homo tam profunde in peccatis iacet, adeo nihil videt, nihil audit, ut nec prqsente & saeuiente iudicio Dei contremiscat. Haec est igitur peruersitas filioruΑda, qua scriptura nobis & in Iona, & in hoc Euangelio depingere voluit.Τam perniciosa res est peccatum, tam excaecat hominem, tam durum & lapideum facit mr peccatoris, quod se neq; prisenti gratia ,aut puni-
80쪽
tione'; nec promissionibus, nec cominationibus permoueri sinat: Vtinam nihil tale in nobis esset. Et qui de se oportebat, ideo enim nobis Deus sipiritum suum in Baptismo dedit, ut eius ope pestimam illam Adae veteris peruersitatem S debeamus & possimus supprimere,imaginemque peccatoris Adae delere, & in locum eius imaginem Christi sublii tuere: res ipse tamen, proh dolor, indicat, quod naturalis illa peruersitas, non minus in nobis est & regnat, quam in his, qui Spiritum sanctum nunquam acceperunt. Caeterum, quid hic dicemus fratres λ Tota enim culpa in nobis est, ut qui motionem Spiritus sancti non sequimur,vel malis operi bus spiritum omnino in nobis extinguimus. Ideo ne cessarium est, ut inter alia peccata nostra etiam hanc negligentiam nostram defleamus, accusem res, damnemus, confiteamur, Deoque humiliemus animas nostras, ac indulgeat iam veniamque peccatorum, fusis
Vpra audiuimus, quomodo Ionas sorte deprehesus afuit, ut is qui peccatis suis causam praestiterat tantae tempestatis & periculi, & sic etiam erat: Interim tamen nimium erat, imo certa tentatio Dei, quod illi occulta cordium, quis scilicet inter eos maximus peccator esset, per sortes inuestigare praesum plerant. Est etiam exemplum hoc minimela nobis imitandum.
sortiri quidem in sic malum non.est. led malum fieri potest, si eo abutamur id quod fit, cum sine necessitate, ad tentationem Dei, vel ex mera curiositate sciendi occulta & sutura, vel alias ex superstitione aliqua sortiamur. Dicit quidem Salomon, sortes temperari a Deo, sed non iubet, ut Deum tentemus. Vsius est sorte dux populi Iosue, uti puelligaret, quisnam ille sacrilegus esset, qui de anathemate Iericho clanculum furatus esset. At non ideo in exemplum trahendum