장음표시 사용
321쪽
dere cogerentur, aliis , qui vix laborem aggressi erat, tantundem reddi mercedis: hoc arbitrari, ut qui plus operis fecisset, ampliorem merito habiturus esset mercedem, sed non succum ebat illis,qubd nouissimis ex mera gratia, & non ip lorum meritis integra merces
I si hoc ipse vitio Iudaei quoque laborat, istuc ipsum
in nos Getes eos superbos reddit ac invidos. Suum ta-tummodo laborem re non Dei gratiam, respiciunt. Et quidem si Deus externa opera Llum commendata haberet, iuxtaque illa nos remuneratione dignos iudicaret, Iudaei nobis longe pr:eieredi essent Nam clan nos Gentes in peccatis variisq; sordibus voluerenuir, porcorum ritu viventes, & haereditatem nostram , id est gratiam & dona, quibus nos Deus o inauerat, in usus conferremus pessimos, iampridem Iudaei in vinea e rant, laborabant, circuncisionem, legem, aliasque constitutiones ac caeremonias habebant, quibus persciendis pro virili eos insudare oportebac. Conueniniat cum his ea, quae in nostra parabola dicuntur. Maior natu in agro erat. Per se sene reprehendi non potest, quod maior natu ex obedientie officio erga patrem in agro est et, & operi gnatii ter instaret, hoc est, quod Iudaei ex mandato Dei studiosὶ legem obseruarent, quin imo lex Dei multum illis adiumenti ad erre potuisset, si eam sane intellexissent. Sed suis tantum incumbebant operibus, ob quX putabant Deum ipsis plurimum debere, quemadmodum
Luc. s. maior natu quoque ad patrem suum ait: Ecce tot an nis seruio tibi, & nunquam mandatum tuum prae
ieri ut, & nunquam dedisti mihi hoedum , ut cum a
Ex his verbis ynusquisque ammaduertere potest, eum plus fiduciae col o. asse in suum laborem , quam
in charitatem S benignitatem patris. Eiusdem omni . . , no in Remi sunt Iudaei, pluris faciunt circuncisionem& legis obiei uationem, quam Dei gratiam,quam no
322쪽
bis Gentibus inuident, cum tamζn illis nihil inde decedat, pereatu e . Deus enim est dine ς gratiar & misericordiae cum in Iudaeos, tum in Gentes, atque adeo in omnes , qui inuocantillum . Attamen Iudaei nihilo lcgis onere fatigari malunt, quam nobiseum Tei gratiam agnostere S praedicare.
Hoc illud est quod Christus mira verborum destribit venustate. Filius, inquit, senior cum rure reuerterentur & domui appropinquaret, audiuit symphoniam & chorum. Caeterum symphonia illa quida di id est, quam praedicatio Euangelii λ Et chorus quid aliud est, quam ut nos qui in Christum crcdimus. nuΩquam non laudes Dei decantemus ob gratiam illam, quam nobis indi nis S praeter me utim nostrum per Christum exhibuit Quod vident nunc S audiunt Iudaei vel intuiti eciam, & eam ob rem Inter omnes
Gentes S nationes Per totum orbo in terrarum d1jperii simi , ut aut sese nobis iungant & nostri eorumque patris redum subeant & nobiseum gaudeant, aut a ternam crucem ac ponam sustineam . Praedixit enim illis Deus, se prouocaturum eos in eoi, qui non eli. opulus, & in gente stulta se irritaturum illos , nec non daturum eis spiritum compunctionis, qui nunquam animo quietos idos esse sinet. Illud unum e l, quod per maiorem natu illiu Christus innue e voluit. Maior natu rogabat, quid sibi gaudium ij si id,& tantus sis cpitus in domo paterna vellet: praeter morem & aequitatem illi videbatur, se solum a gris co edis operam nauare dc bere, alios vero interim in paternis adibus epulari ac irontem cλ porrigere. Qua de causa etiam introire nolebat. Haud secus Iu daei faciunt, nunquam satis demirari potuerunt. quod& Gentes a Deo in gratiam recepta siem . Quem virulentum Iudaeorum animum Apostoli probe cN perti sint. Nam cum primo Petrus Gentibus praedical sit Euangeliu Cesareae, grauiter cum illo Iudaei propterea expostulabant. Postquam autem cis Voluntatem
323쪽
tatem Dei exponeret, nihil amplius habebant, quod possent contradicere, praesertim cum viderent, Getes quoq; Sancto spiritu amatas a Deo este, ergo, inqui ut, Act. ii. S Gentibus poenitentiam dedit Deus ad vitam . Hos in parabola subnectitur, Maior natu unu de sert Is ad se vocat, percunctatiis, quid causae sit tam noui
tamque inexpectati gaudii in domo sui patris. QSod
verbis planissimis ideo dictum est, ut nos omnes eo melius intelligamus, Iudaeos non ex ignorantia, sed liuore & inuidia peccare. Ex prophetis norunt idque multifariam, Gentibus etiam sternam promissam e Gse salutem, attamen adeo inuidia eorum animos Occupauit, Vt ferre non possint, aut aegre admodum, nos in eo loco est e.
Scire flagitas, unde hoc restiuerint λ Responsium accipe. In domo patris nostri duos habemus seruos, qui nobis patefaciunt, quicquid diuino decretum est consilio. Uetus & nouum festamentum est. Iudaei non nisi unum ad se scimum accerserunt, VetuS tantum te stamentum consulunt, quod utique satis illis veritate prodit. Nihil in veteri testamento, & praecipue in Prophetis tam vulgare est, quam quod populus Gentilicius in gratiam recipiendus erat, conuertenduSque,& vitulus saginatus propter ipstim mactandus. Gen. a. Vel ex primo saltem verbo Iudaei deprehendere po en αδ- tuissent, quod Deus ad Abraham dicit: Benedicam tibi, atque in te benedicentur omnes cognationes terre.
Et in secunda promissione Deus Abraham ita affatus est: Per memetipsum iuraui, quia secisti hanc rem,& non pepercisti filio tuo unigenito propter me, benedicam tibi, & benedicentur in semine tuo omnes
Ex his verbis excaecati Iudaei suam agnoscere ponsent dementiam. Quamuis enim singulari pollerent sanctimonia, & Dei dicto audientes e sent, sicut fuit
Abraham, quid possent aliud pr)rmii poscere, si quod a Deo Abraham promisium suit uid autem illi promisit 3
324쪽
promist γ Non caelum, non paradisum, &c. sed semeseu prolem, in qua benedicerentur omnes gentes. Qitae illa proles es Nemo alius praeter Christii m. Qua denique benedictio est, quae per illin i contingit λ item illio peccatorum per sanguinem ipsius acquisita & comparata. Benedictio non minus Gentibus, quam Iudaeis debebatur, nam ita Abrahamo pro-rnissa erat, non semel, sed bis, idque iureiurando.
in id igitur est, quod iure quaeri possint 'An oculus
eorum nequam est, quia Deus bonus eli fAgite, fratres charistinat, quibus modis erga fratre nostrum maiorem natu Iudaicum populum geremus nos, qui consertium nostrum N patris noliris domum fugitat λ Gratiam nos consecutos indigne fert. An Ppterea odio rursus eos persequemur aut domum ne relinquemus, eo, quod inuiti nos in ea videant λ Ne - , quaquam. Primo , non debemus non dolere, fratremis tu in nos frum ad eam deuenis e pervicaciam ac caecitatem , ut ipsemet sui mali autor exi l at, & pessime propriis rebus consulat. Ad hunc modum Paulus sit populi deplorat caecitatem. Et secundum doctrinam Rom. '. Pauli, etiamsi nos non fugiat illorum in nos odium ac malevolentia', non tamen conuenit, ut illos vicissim
vel odio, vel contemptui habeamus. Quod si aliqui Rom.
ex iam is fracti sunt, tu autem cum oleaster eses, insertus es millis, & socius radicis, & pinguedinis olivae factus es, noli gloriari aduersus ramos. Quod si gloriariS, non tu radicem portas, sed radix te. Et si Deus Ibidem. naturalibus ramis propter incredulitatem non pepercit: ne sorte nec tibi parcat vide. Quapropter si fide stas, noli altum sapere, sed time. Si vidcs Iudaeos ex genuina arbore te sectos esse, habes unde possis neue ritatem Dei & iudicium ipsus terribile discere , in te vero perspicere benignitatem illius & misericordiam. Hunc modum Paulus nobis perscribit, quo erga fratrem nostrum maiorem natu uti debem Us Ante omnia vero Dei gratiam propter ipibrum in nos male uolentiam
325쪽
uolentiam & inuidiam curare debemus, neglectui h beamus . Quod si eam Dei gratiam sibi communem nobiscum elle volunt, per nos illis licebit: sin vero curae eis usi est, nihilominus tamen pro beneficio summo accipi mus, quod post tot tantaque crimina & peccata, in gratiam recepti sumus. Deus quoque tale gratiae opus, quod in nobis Gentibus icti citer auspicatus
est, bene sortunare perget, nec propter Iudaeoru mur- Ibidem . mutationes intermitteret. Attamen Deus filium huc maiorem natu Iudaicum populum non penitu S repudiauit, ut Paulus perspicue docet. Fores adhuc illis patent. Postremo pater soras prodibit, &hunc maiorem natu filium rogabit, ut & i se domum ingrediatur, cumque minore natu filio gaudium peragat. . Atque illud ipsum eli, quod Pau us in loco iam me- Ibidem . morato habet. Nolo vos agno: are fratres, inquit, musterium hoc, quia cscitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo Gentium intraret,& sic omnis Israel Esa. sq. salutis feret, sicut scriptum est: Veniet ex Sion, qui eripiat, &auertat impietatem a Iacob. Et hoc illis a
me tei amentum : cum abstulero peccata eor Um.
Τum demum gaudium siliorum Dei solidum & integrum erit, tum numerus conuiuarum erit comple-Ioan. xo tus, tum unum ouile erit & unus patior, tum fratresisti duo Iudas & Gentcs sese mutuo agnoscent, una': voce laudem Deo dic t. Interim, quod Paulus no- Rom. s. bis iubet, facere debemus . Gentes, inquit, super misericordia Deum honorent. Vide hoc Christus in calce & 'ostrema parte huius parabo ae nobis indicare voluit.& hic quidem similitudinis allegoricus sen
326쪽
sermo habitus Ferra tertia Pascha.
N hesterna cocione causam ostendi, cur frater nos er maior natu Iudaicus populus in hodiernum usi lite diem foris cessci, nec velit sie conani itere Chri iliane Ecclesis seu co- gregationi, nec comedere de vitulo nolito saginato Chri-- . . sto, nec communi gaudio Pa- Icha nolitum nobiscuceleo rare, propterea, quod per
Clu stum reuiximus S inuenti iunnis, qui mordui eramus & perditi. Ι'timo incauta es , innata eis supe bia, qua emper reliquos mortales omnes prae sic conlepserunt Deinde liuor & inuidia eos impellit, qm nihil dolendum magis illis accidere notest, et i gratiam Dei in nobis con t1piciant, idq; ob eam rem potissim v, i cum tot seculis 'b legis Moysi onere ipsi laborarint, videant nos tafacile in gratiam recipi. Hoc illos male habet, cum in
I plas non minus, ac nobi Dateant fore . No v aut e perlibenter hunc eis hono e deseremus, i nobis priores1n domo Dei suerint,ip ad diuinum cultu & Dei coonitionem nobis citius peruenerint, quodq; ii fuerint ex quorum pati ibus Chra 'lus secundum carnem moriun- Rom. q. dus est, & quibus Christiis ipse primo omnium Euan- Μ p. gel icam doctrinam tradidit, palanacpie professus est, troia nili ad eas oves, quae e X domo Isi aetperii sient. Illud honoris S priuilegii ad eos pertinere libenter pareremur, modo pro si aeribuS noS agnoscet ent nec inuiderent nobis nostram partem gratiae, cuius nos in articipes voluit esse Deus.
Ad haec Deus plus quam per sesciti unire annoS eos rogauit per suos, hortat usque est, ut tandem ad nos in domum
327쪽
domum nostri ac ipsorum patras domicilium velint Psal: 8. Intrarre, cibu una capere, & gaudere. Verum nequicquam . incassum, frustra omnia sui. Iudicium Dei ceruiei illorum impendet. Domine inquit David) obscurentur oculi eorum ne videant, & dorsum eorum semper incurua. Fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum,& in re tributiones & in scandalum , Sc. Non eis profecto, cur nos Christianos caecitas Datris nostri Iudaici populi magnopere delectare debeat. Rom. '. Dolorem potius debebat nobis adferre eorum calamitas . Fratres enim nostri sint & illorum cuncta fuerunt , quibus nunc magnifice gloriamur, scriptura, testametum, filiorum adroptio, gloria, haereditas,&c. Verdm quod gratia Dei nobis donata eos offendat, haud mutare possumus, nesciunt meliora, ad eos damni maxima pars redibit. Non enim idcirco ex domo patris rursus fugiemus, quod ipsi nostra praesentia laedantur& inuiti nos ibi videant, nec certe Deus inceptu gratiae opus in nobis miseris Gentibus propter illorum Ual. y a murmurationes imperfectum relinquet. Conuertentur ad vesperam, sed famem patientur ut canes, inquit David. Hactenus de Allegoria.
Sed optimus quique Christianus habet hic, quod
preterea expendat. Non sunt soli Iudaei, in quos hoc vitium competit, qui ob gratiam aliis a Deo data anguntur. Omnibus temporibus hypocritae inuenti sunt,ac etiadum inueniuntur, qui peccatores odio non mi Μα =- nus atroci prosequuntur, quam Iudaei nos Gentes. Vel in Evangelio solum reperimus Pharisaeos erga suos peccatores, qui ex eodem genere nati erant, nulla penitus imisericordia motos fuisse, cuius rei illustria extat exempla, Mathaei primo, quem Christus exte-Lκ ' lonio vocabat. Item Zachaei, apud que in Ierico ChriLμέ-7- stus diuertebat, nec non miserae illius peccatricis, quae
Chri lio pedes lauabat, &c. QSinimo si Euangelium
penitus introspicimus, comperimus Christum hanc
ipsam parabolam de filio Prodigo dixisse in eiusmodi
328쪽
immitia ac turgida pectora erga hominem peccatore. An vero non ex illimas tales inter nos Christianos existere Phari os, qui propter merita sua, ipsi se iudicat dignos gratia Dei, & idcirco aegre serunt, quod paria
vel etiam maiora Dei dona aliis sine magno negotio
contingant Sed quid de hypocritis solis loquor λ Fieri
quandoque solet, ut etiam piorum animi eiusmodi cogitatione solicitentur, ut existiment, Deum plus aequoad ignoscendum propensum esse, no tam facile debere in grὶtia recipere peccatores, aut si in gratiam reciperet, non tamen debere eos extollere ad gratie fastigiu, in quo iusti collocati sunt, qui tam grauiter non deliquerunt, &c. Talis nonnunquam optimorum hominum animos subit cogitatio . Quapropter non ad solos Iti os reserendum est, tanquam Christus de illis solis locutus sit, sed ad nos pertinere quoque arbitrari debemus, Ut sicubi maior natu filius egressus modum est, nobiS caueamus. Id enim pro certo habere debemus ex parabola hac, quod quemadmodum Deus filium suum perditum proptet priorem ipsius leuitatem non auersatur& reiicit, si modo resipiscat & veniam roget: ita quoque minime sit passurus, si maior natu ferociat ac superbiat propter suum laborem ac perseuerantiam. Et quemadmodum Deus magnopere delectatur, si peccator frugi est e incipiat, ita multis nominibus detestatur eum, quem sita probitas & iustitia insolentem facit. Quinimo quemadmodum simplex ac humilis consessio homini sua peccata certis limo tegit & au
fert, ita fastus & tumor iusto omnem probitatem sine dubio inanem reddunt. Vide, hoc per parabolam i stam docemur, quod nimirum non solum peccator nullus animum despondere, sed iustus quoque nullus sese efferre debeat. Duo sunt, quae sinui doceri debent. Non suiscit, ut peccatorem solemur, monendus est quoque iustus, sivi diligentem custodiam ut habeat . Nec satis est, ut iusto indi-
329쪽
indicetur , quid faciendum sit, sed peccatori ostendendum quoque est, quarum rerii praesidio tuto confidere pollit. Christiis utrimque coniunxit , per minorem natu filium docuit, quid peccator spera e possit ac de
beat, per natu autem maiorem, quid iusto metuendu .
Nihil homini peccatori Dericulosius eis desperatione ac putillanimitate. Nihil iusto perniciosum magis, praesiumptione &φιλαυτια. hoc est, amore sui. Quod si inualescat desis eratio, actum est de peccatore : prae-1 umptio rursus si vires acquirat in. luito, nulla est ipsius iustitia. 'apropter cordi illi sit parabola haec, quia scopo nolit aberrare. Nunquam mihi crede dissides , quantumuis magnus peccator, si cogitaueris, qua voluntate fuerit pater erga filium perditum .iNunquam sanctimoniae laudem i pse tibi astumes, si reputaueris, que
sermonem Deus cum maiorem natu communicarit,
etiamsi reuera ad Deum dicere queas, quod tamen nemo mortalium poteli , tot annis seruitio tibi, &nun-Iou. I. quam mandatum tuum praeterivi. Nam si dixerimus, quoniam peccatum non habemus: ipsi nos seducimus,& veritas in nobis non est, ait Ioannes: Haec iam dicta
de filio minore natu sussiciant, quosque videlicet Dei erga nos misericaidiae sidere & debeamus & possimus. Posthac declarandum quoque paucis est per maiorem natu, quid fugere nos conueniat. Primo iactiun probuerat & laudabiliter, quod maior natu domi patris siti
maneret & labori vacaret, cum alter interim luxum& inertiam sectaretur. Illud enim filii Dei officium est, cuius Chrii ius ipse de se nobis exemplum pribuit.
Ioa. q. Meti g, inquit, cibus est, ut faciam voluntatem eius Io.r. ig. ' ii misit me. Et rursus, Sicut mandatum mihi dedit pater, sic facio. Quamobrem laudem meretur maior natu, quod in agro opus faciendo sitium tempus consumat & os sciosius in paretem inueniatur. Quod haud temere dico, sunt enim qui hunc S pleraque alia id genus scripturae loca ita accipiunt, tanquam Deus stoc. cifaciat
330쪽
risaciat opera nostra & obsequium, seu obedientiam. Quando legunt in Matth. quod ii, qui in vinea non nisi unam horam laborant, aequalem recipiant mercede cum illis, qui totius diei aestum laborantes sit stinuerant,&quod adolestens hic, qui patrimonii sui portionem turpiter dilapidauerat, benignius & honorifi- . ' centius a patre tractetur, quam morigerus filius, illico hic inserunt & aiunt: inuid igitur me multum mace- .grabo cur id faciam λ Genio meo morem ieram, cum filio Prodigo suaviter vivam: aliis relinquam, ut cum filio maiore natu laborent, quantum velint, ego tametam facile, quam ipsi, gratiam impetrabo &c. Sed alia Christi mens eli ac sententia. Parabolam de iis, qui Ibidem. in vinea laborant, Christus non in hoc recensuit,quod multuς & diligens labor in vinea Dei nec utilis sit nec promoueat, sed ne quisquam in labore suo fiduciam ponat. Ita quoque filium Prodigum nobis proposuit . ..i non ea opinione,ut illius leuitatem & corruptos mores imitari studeamus, sed ut nos iuxta exemplum illius poenitudine ducti conuertamur, & in peccatis nostris ne desperemus.
Eodem modo hic de maiore natu filio loquitur, noobiurgat illum ob Elertiam ipsius & diligens agri colendi luidium, sed quod laborasse se gloriaretur,& fi tre siuo melior sibi videretur . QSapropter iudicio in
singulis opus eis. Scriptura non docet nos peccare, sed , - ane in peccatis desperemus. Sic etiam nemo a scriptura ob benefacta laxatur, sed ii tatum modo, qui opera sua bona iactitant ,& in illis videri volunt & esse conspicui, quemadmodum Pharisaeis apud Iudaeos in suis o - Μαι. c. rationibus, ieiuniis, & erogandis eleemosvnis. Atque hoc unum est, quod vitare filium Dei maxime decet, Vt neos endet suum laborem ac probitatem, sibique propterea bladiatur. Alterum est, ut nullum peccato rem contemptui habeat, posteaquam videt Deum er- . ga filium Prodigum tam suisse beneficum. Filius ma . . tornatu utrinque modum excedebat, quantum enim