장음표시 사용
411쪽
trari juxta se posita iugis elucescunt , et ut ad Hiem ultimum ordinavit universum. creatura utiles ex noxii magis apparent, et Non secit ad suam utilitatem, sed ad homini, ob hanc causam divina providentia ian mersi utilitatem ad quam ut ad finem proximum ortatem eae mersitate compoSuit , ut Omnia ditiavit mundum. 4. Ila neCessariorum submi-mmulis substantiis Sub ianitate OriStarent, nistratione : quoniam Dominus provectorem acti et Solido, ex animali et inanimali, humanarum necessitatum .i ut ex dupliciei comprehensibili et incompreheusibili, ex exemplo ex Scriptura deSunapto Constat luce et tenebris , ex ipsa ita et morte. I unum alae tur in veteri Testamento, ubi Sicut musica ex dissonurum vocum dissonari quadraginta annis Deus PaScit populum in Sotia dulciores resonat sonos , Sicut picturae illidit e u); aliud in novo Testamento; quan- venustas ex umbrae et lucis diversorumque do Christus quinque panes adeo multiplicavit, colorum grata Commixtione, pulchrior appa ut sussi Cientes fuerint ad nutriendam magnam ret, sic divina providentia et mundi pulchri hominum multitudinem qui eum secuti suetudo, ex contrariorum oppositione et ad rant in desertum. Adeo autem ea fuit m es- versantium concordi discordia, micantius tas, ut et pabuli exiguitatem non tantum splendet : Confirmanses di et Sitatem hanc u sicero, et erum etiam iuberare, de priStino isibilium et musibilium adeo creatori do- oluerit exomplo. 3)ρutandam, sicuti tota operatio eju ex mer Ultra hanc naturalem et specialem provisitatibus constat, et corporalibus et in Coro dentiam , quam exercet Deus erga par um oralibus ex animalibus et inanimalibu mundum, providentia adhuc supernaturali ex octilibus et mutis, ex mobilibu et Statiseis, vult Deus hominis salutem ogitur cum et ex genitalibus et sterilibus , ex aridi et Suc- Noluit et conci tui in hominis Salutem, jamoidis, ex calidis et frigidis su Et quia homo et sibi et aliis negotium fecit, Epic tiro nolente, inter partes universi, non minorem habet coriSilia uo Marcio ne. 4 Et quia agens ordi- dignitatem , providentia Dei universalis ad nate volens me in , dat media ad illum asse-
parvum mundum Se extendit quendum, Deus , cuia Ctorum gentium per-3. Sufficit unicum hoc opus Deo nostro, sectissimus, dat homini gratiam necessariam quod hominem liberauit summa et proecipua ad comparandam salutem Amas ii qui Oca- bonitate sua , et omnibus docuSti intepo- erat in salutem inpitare , et ad gloriam ): Ponenda. 3 Dei providentia erga hominent et sicut providentia Dei naturalis universum
prae caeteris animantibus in muliis elii Cet ordinavit ad hominis utilitatem , si a d. ejus In mus orian Mimne'. Recogita totum illi Deum salutem providentias superna tulis ordinavit OCCUPatum ac deditum, manu , CitSu, OPETU mysticum , Ecclesia, mundum . imo ipsam
ConSilio , Sapientia, prouidentia, et FSacim. Verbi divini humanationem. Quod Marcioni Primis affectione. 4 2. In corporis humani objectat Tertuli. Postremo te tibi circumser,
dispositione. Sic et hominem ipsum dis et Si intum et oris considera hominem e placebit tam temperapit , tam in corpore, quam in tibi Ne hoc opus Dei nostri, quod tuus Do- sensu. Alia membra fortia , ilia infrma mirius illo Deus melior adamauit propter alia honesta, alia inhonesta alia gemina , suem in hinc pauperrima elementa de ertio
alia unica alia comparia , ilia divaVia . . coelo descendere laborauit cujus cariS in Proinde et in sensu nunc loetitia, nunc anale- hac cellula Creatorix etiam cruci US St. ta ntinc mor, nunc odium; iuris ira, Sed ille Didem usque nunc nec quam rein
nunc lenitas. 5 3. In ordinatione mundi , probauit Creatoris sua suo abluit tecquem ad hominis usum et utilitatem retulit. oleum quo suos unguitu nec mellis et DClis Mundum homini Deus , non sibi fecit. 6 societatem , qua suos infantat , me PGΠem Duplex est mundi finis , ultimus et proXi suo ipsum corpus suum reproUSentat. μὴ Iae mus Dei gloria est sinis uimus universi, viam dinumerat legis evangelicae Sacramenta proxiuriis vero hominis utilitas. Unis erSane cinstituta a Christo, ut homini vel primam
gotiati mundialis, Permenion ad humariise gratiam , vel gratiae augmentum Conserant. neris utilitatem e ipsum coelian Sub quo Om Haec tamen media humanae salutis destruerenia r terra super quam Omnia ζ et quidquid Dititur Marcion At tu super magistrum illorum inter se, nil commoda humaua conFi discipulus , et sermus Suster do uirium , inu
rat. 7 Idcirco sibi Deus mundum fecit, et i limius illo sopis , destruens quo ille deSi δε- non fecit. Fecit ad suam gloriam, ad quam istit maeretico huic similes sunt qui di inpe
412쪽
providentiast,hominis Cura mala ferre nituntur, latam ConCUPSUm Contemperat, Ut cum ne et humanam tum adversitatem, tum ProSpe Cessariis neCessario , Cum fortuitis fortuito,
ritatem sat inevitabili coecae fortunae et cum liberis libere concurrat. Sic ita ite
subjiciunt administrat ininia sum creas it , ut istium
III PARS. totis omnium conditor, nihil P QP ist 'eger et cl/ὶstus et actus sinat . 1 ΠΟΠ ratione prouidit, disposuit , ordinauit 'Propter pro Videntia non tollit humanam Verum quantumvis suu providentia cune lini ζψ 'lem neque ter Ir escientiam cluseia ratione disposuerit et ordinaueri Dous, g0' β Φ dctus Ommis liberos, quia suturi attamen impii non occultae sapientia Dei, ne Per concursum qui humanam vo- sed ut, et caecae ortunae humana negotia W0 diem non praedeterminat, sed condeter- Substernunt, et hoc trina praesertim de cauta kDd et imul cum ea libere agit. Si Deussa ob i. mominis libertatem . H. Impii ': d Dd tum hominem libertate, sua pro- prosperitatem; 3. Iusti adversitatem. Verum Videntia homini tolleret libertatem, et horion bene; iam Dei providentia conciliatur Uni 'βibi it juriosus SSet homini, im-Cum I. Hominis libertate; ri. Impii prospe Pe hendo ne agat CCundum motus libertntis ritate 3. Justi adversitate. Ῥεἰ a ; ibi mutans ordinem quem in I. Quariqucim quis i re scienti titultis in rei' tum instituerat. Itaque ipsa dio initias ut Umulum iacto e . qua uniuersa tibique dis COV4 GVS deustiat e tur. 3 Deus autem lev1PON Hil P a Sciit, et pro sciendo disposuit ' :xi et in Onfiniat id est incapax. Quid tam 2 Hanc praescientiam Deo denegat romanae tu iuss/H fra Vitas , suam fides eloquent e Princeps eo quod cum humana t/εMVti 'VUm ureliumcunque ' 4 At neque libertate compati non posse existimet. Quem si Vitatem , neque idem Suis Institutionibus merito reprehenditi Augustinus quia iit eryas et Deus libero arbitrio hominis ex hominem facere libertim , festi saeriistim P 0 Vti ObStitDSet 5), et si adhuc impii J auferre Deo futurorum praescientiam xi pediret Prosperitatem. Don potuit, nisi Deum negando. Confiteri , a SV Vim qui, cui Deum non negent, i cum et mare proescium futurorum, per dime tot em ictu et arbitrum it judicomtiSSima insania ob t. 4 Deus enim non esset, OV Ute t. 6 EX mProborum prosperitatemsi infinita scientia praeditus esset; non esset Vmunt am si tu , Mi Vinam aut negare autem infinita scientia praeditus, si ignoraret Culpare tro VidentIam. Divinam provi- sutura. Quale est interna dispositiones le ti m Mega Ut Impii , quos redarguit Ma-0NS in Omne humanum genus, luco noti id Clitas Propheta Laborare seorsiis Domi-fuirorint 54 Um iu Crmonibu et estris, it dixisti : In
Neque metuendum est ut Dei providentia t/ CimVS laborare in eo quod dicitis tollat humanam libertatem itonim divitia Π/ qui GCit mctum bonus est in con-ProVidentia comprehendit et actum divitii vectu DomiHi, et tale ei placent , aut certe intellectus sutura praescientis , et actum di esit Deu judicii 8 7 Qui autem Deum
inae Voluntatis cum humana voluntate con sis licem negant, eique deli Ctum placere af Currentis Q at neuter obstat humanae liber Di md Di, Deum laborare faciunt , quia elusiati. Non actus intellectus , seu praescientiae, Pr Videntiam negant, et OtΙΟSum , Stupen- quia non ponit, sed supponit objectum, sicut en et Vrtem XIstimant. Alii divinam prout sectus sequitur causa m. neque Tacit res Videi tiam non negant, sed culpant. Quo- esse suturas, quia est actus pure speculativus in Odo te Mere Romanus Philosophus 'ros Sed quia res objiciunturissi futurae. ideo ea Petit Glo Um crimen est malorun . 8 Cognos Cit. Rection est proeso tontia causa jus Prinai te in Pietate et de contemptu in Deum quod futurum est sed quod futurtim is, ' ai tur : Si Deum Mnorantes, dum curis
actus divinae volitia tutis obstat humanae ita raria Curio SItate notant Ur, Volente Curiosius bertati : Non est proo identia di uni Dio Meo seruiar 'ns Crutabiles Mi inae providentiae Giu am,SCdeSt cujusque naturin conser a rationes. Qui re elabit quod Deus tetit
413쪽
unde sciscitandurn est ' undo it ignoriare petitate , ut Constat ex Romanis idololatriae tutissimum est 2 Proestat per Deus /ιescire, deditis et imperiunt tibis indeptis uquam per svi ira Em Scire, suli PS Pt in Omillan congreSSionen suam pro oscat illa sumpserit. 1 Quod non attendentes temera pro Sumpti dicentium, Romano pro meritorii providentiae scrutatores investigabiles religiositatis diligentiSSimoe , in tantum uinvias Dei investigare moliuntur contra Spiri blimitiatis elatos , ut orben Occuparint. I tu Sancti prseceptum Altiora te ne quinSie Verum ut bene animadvertit Tertullionias ris. I Quem locum sic expendit Sanctus non ideo ob hoc cigni Romani, quia reli-Zeno : Quod modum humani Sensureacedit, isSi atqui quomodo b religionem Diagni, disputare de Vita Nogat quodammodo Deum, quibus magnitudo de irreligiositate prouenit stquisquis rationibus humanis io um metiri Non ob religionem prosperarunt Romani, sed
conatur u defensio enim non niSi imbecilli ob virtutes morales quas perati sunt, prael re statur , nec poteSt eum res E eri qui ira sertim primis rei publicae temporibus. 3. Deus
ςonii sui putat esso , quod ille fuerit EStima pro sua patientia non punit peccatores, sed tu i Dei sapientia coecutienti nostro menti eos prosperare sinitri quibus indiscriminatini promere/ida Sic sapiens judicium Suum Dei a justis, maturae dona subministrat L Uuι postponit judici , quan/s inprouidentio ejus rorem luci hujus super justos et injustos rationem non agnoscat 3 Stulti icontra equaliter Parxit; qui temporum i scia
providentiae indagatores , et , ut satur Ter elementorum Seruitia, uoltu generi tribula
tussiantis censores diuinitalis 4 Deum dignis simul et indignis patitur simul occur-
emendare etentant. Hic est magnu animia. Vere, SuStinens ingratiSSimas rationes, ludibria qui so Deo tradito a contra illo Pusillu et artium et opera manuum uariam a TantES, degener , pli obluctatur, et de ordine mundi nomen tim familia ipsius persequentes lu- male existimat , et emendare mauult Deum inuriam, as/aritiam, iniquitatem, malignita
quam se. 5 Non temerariani eorum imite tem , quotidie inolescentem , toti sibi Pa mur insaniam, qui emendare Deum volunt, lentici detrahat plures enim Dominum sed omnia rosei lenito opera Suviciamur, idcirco non credunt, Ilia Seculo iratum tan- omnia laudemus, omnia circa ullam ceuSu diu nesciunt Ex longanimi namque Deiram con robemus, quantumlibet ea Plerisqus patientia, qua sustinet criminosos , plureSiniqua videatitur. 6 Q hiis qui Deum suscipit ejus providentiam negant. Cur autem tanto Onani potentem Creatore ni providentissimum pere patiatur peccatores, belles Sanctus Pa-Οuintum rerum gubernatorem suscipiat cianus declarat Quid ergo Desiit Deus Si a Deo omnia, et Deus bonus est in nostra curare an ultra Conspectum mundinia profecto quae iacit Deus, bona. Si qua recessit, et neminem exspectat e coelo Anautem sunt in arcanis statutorum ejus altiora patientia illius ignorantiae est Absit, insensibus et cogitationibus nostris , etiam et quies. Videt ergo quo facimus, sed utique
rationem torum consequi et colligere non exspectat et patitur , et poenitentiae tempus possumus , tutius tamen nobi est magis c indulget, et Christo suo praestat, ut disserat, cultas esse rationes quam nullas Credere ne it pereant, quos redemit. Bene tu, PeC-
quia non ambigendum omnia Dei esse, etsi calor, intellige .u 3 4. Etsi impii prosperitatu
nobis non sint perspicua tamen esse Con floreant et Dei providentiam negare videansulta duconsulta videtur impiorum tur Deum tamen sentiunt corripientem I/ὶ prosperitas temerarii. illis qui consul iore cogitationibus impii intem ogatio erit Sermo sibimet identur Deo 8 apud divinam a num autem illitis auditio ad eum eniet admen providentiam est bene Consulta. Neque correptionem ciniquitatum illius. 4 Imperet desunt rationes cur impium prosperare sectus enim existimat is in nobi esse posi- permittat : scilicet ut I. Ex prosperitate cap tum a Deo quemdam spiritum scientiae bonitet occasionem Deum monorandi Cujus et malici ut quotiescunque peccamus, isse natura honoranda est in secundis , metuenda in silentio quasi sactum nostrum accuset. η 5)in i adseersis, domini scili et jusandi it . Non arguenda est divina providentia obnocondi. 9 2. Nulius est adeo scelerosus , improborum elicitatem , quae saepe in infeliqui bonum aliquod opus morale non efficiat, citatem convertitur Mngno viri titi CSt Cum qui it cum non sit aeternae felicitatis merito felicitato luctari ne illiciat, ne correumPst, ritim , temporali illud Deus praemia pros- se ipsa subuertat solicitas Magnin felicitatis si Tert. . de An. i. - α Eoeli. 5. 3 Soem. Sti felicitate non vinci. 6 Quod si terrena
414쪽
selicitas etiam probos multoties illicit, cor de insipientia, de impio Jolore procellunt
rumpit et subvertit, nonne nimia fortunae Pro trade atque si cinctis, Melfluitantibus oculis, bona , si eo quod superfluunt , nocenta Si de alium Solent elit proesumero pelit mitio- segetem nimia sternit ubertas, si rami onere rem et Saliab iorem e quia quem ideat, non franguntur, sic ad maturitatem non pervenit , idet. I Eo dem modo impii in suis adversita- nimia secunditas. Idem animis quoque eve clibus Deum dein curia aut injustitia, aut nimia Dit, quos immoderata selicitas rumpit, qua SeVeritate accia Sunt quia mon perspiciunt non tantum in aliorum injuriam , sed etiam rationes cur eos mala pati patitur. Unicus in suam vertuntur. Ut peri Culosa S SeChan Sol St, o homo , Mi mundum hunc tempe dum Hippocratem summes bona torpori rat , et quando non pia laS, Optimus et utili , valetudo , ita rebus maxime prosperi me et ciam tibi acrior et infestior, vel etiam Sor-
tuenda diversa fortuna. I Neque solum didior atque corruptior, rationi tamen Sugin hac vita infelicitate saepe saepius mulctan par est Non absimiliter ratiocinandumtur, sed praesertim in inferno suorum Cele est de Deo, qui tum est justior cum injus-rum impii luunt poenas Nisiforte os eri clior sensibus videtur et, ut satur Tertulli: a-ρit quod Deum nescientes uis illi affluant , mus . tunc maxini optimus cum homini non honoribus floreant , polleant poteStatibus. bonus. 3 Quod verissimum apparet consi- Miseri in hoc allius attolluntur, ait decidant deranti sex subsequentes rationes, quibusialtius ; hi enim ut ictima ad Suppliciun istiam justos adversa sustinere patitur I. Saginantur, tit hostim ad Poenam corona' tur Nullus est adeo justus qui aliquod saltem 2 6. Verum, ut bene animadvertit Tertullia. leve non commiserit delictum , a divina justius, admittite Dei dispositiones 3 , et conci clitia puniendum, vel in hac vita , vel in pur-pietis cur impii prosperitate floreant. Qui gatorio post mortem Ioena autem purgato enim semel Veternum judicium destinauit ii est gravior omni poena in hac vita tole-DOS Seculis nemo non res cipitat discretio randa es ideo divina bonitas ustum in hac/rem quo eSt conditi judicii, ante oculi vita punit, ne puniat post mortem. Quod Si
furem e qualis est interim super omne ho Domino morantilla irodimus incuti, cui minum genum, indulgenc et increPan magis Patientiam quam Domino proebeamu 'Communia voluit eSSe et commodat OfaniS. Quin instipor gratulari et g Audere nos docet, et incommoda suis , t pari consorti omnes . dignatione dioi/ho castigatio iis in- et tertitatem ejus et is eritates eve V e- stiit, quos diligo , castigo. Adiversilai - λὶΠr Deus , Cunctorum hominum Supremus tibiis justum emendare exoptat Deus , et a
judex , judicium aeternae poenae, vel saltatis suis sanare imperfectionibus. O seroum illu/λ/destinavit hoc autem istimum judicium beatum , cuius emendatio ii Domi tumi/ὶStati obeundum est post seculi finem P tunc im cui dignatur irasci l quom admo/totidi diSSi- probos et praescitos discernet ab electis ilios mulatio io λιον decipi l 5 Peccator blanda Poenis mancipabit aeternis , hos intermina. selicitate decipitur , Deus vero justum dissibili gloria coronabit modo non praecipitat mulatione patientiae non decipit, sed ad Ver discretionem , sed gratis et ingratis , justis sita te admonet, instruit , emendat, et det injustis largitur sortunae bona. Haec ratio sanitatem reducit Magnifica borto tu Demubene considerata divinam providentiam cum teli iam incidisti in uinus eius , Sed felicitet justi etiam adversitate conciliat incidisti: i scidit et illo c gritudiIle tNGS. 3. Ex adversitate justorum Deum repre- 6 Desectus , imperfectiones , peccata e
hendunt nonnulli , pila quem cotistat Sse, ni alia sunt animae aegritudines , in ea in Ci reprehendere Iλictgispossurit quam HS ire dit Deus per adversitates , ut persectam ni et divinam providentiam incusant statim a mae reddat sanitatem , quod non animad Ver aliquod patiuntur incommodum. Si quid sionis, sed amoris est indicium : ut Xempli G Vetra accidit, proria 1 Deutri querela est ex medicina desumpto optime declarat Ter-Dsun e/ὶim inter am/ia sua as artis accusat; tullianus Nam et ne eoinc Pr Sidium De cum in pidi fetuum suortim orbatus plures refugiu/ὶ plures erri/λὶ Stulti, tu irascitur Deo injustitiam qui ad co isessio iis res timidi et malo verecundi. Et Si Planc gloriam et SeCutis libus probatur exprobrat quasi scinoitia i redi i liam, de scalpello, deque finis et Satim Stultissima hinc querela est, uni cautorio, de si lapis incendi ; lora smettinjustitia Deum per impatio itiari impii doloris secari, et i iuri , et extendi idcirco malum accusat/t. 5 Hujuscemodi de divina pro vi sui dolores utiles ra fert nec quia tantum dentia uerelae de impatientia, de iniustitia, a
415쪽
modo contristat , recusabitum; Sed quia ne tilcere cruciatus, a patientia et de Domino cossarim contristat adhibebitur. Horrorem debita exclusit quen diabolus totis tribus operis ructus eoecuSat. Ululans denique illo frustra cecidit Neque en in a respectu Dei et gemen , et Dyieuminter manu medici, tot doloribus a Vocialtis ille est. Sed constitit Dostniodum easdem mercede cumulabit et nobis in exemplum et testimori tum tam vi artifices optima Proedicabit, et SmMas jam ilia ΠΠm Carne , tant Graim quam O POTE , negabit Sic homo ter adversa a suis in Patientim Perpetrandor tit neque damni se- si ni itatibus sanatus . debet Dei prospicere culiarium , nec iam DSionibus Chat iSSimorum
benignitatem Petieritissimo illi gratias agere te corporis quidem conflictationibu succi- medico, qui non praebuit potionem amaram damus. Quale in illo et iro seretrum Deus dia- nisi ut deperditam redderet sanitatem, et bolo exstruxi l unle exillum de inimico 3. In viam persectionis deduceret. Experien glorio suo ettulit, cum ille homo ad omnem
tia enim coinprobatur homines proSperitate cicer Uiam nuntiorum nihil e ore Promeret forentes vacare vitiis, et Converso a iversi nisi Deo gratias cum uxorem jam malistate oppressos, Studere Virtutibus. Se i quaρὶ delasSaltim , et ΓΠν remedia Suadentem
do Deus magis creditur, niSictim magis timo exsecraretur Quid 'bido bat Deus quid'tur , nisi in tempore per Seculionis ' Tunc dissecabatur viatus, cum Iob immmidiam ul- Ecclesia inittonito est tunc et side in . O ceris sui redundantiam, magna inquanimitia te sitione sollicitior et diSciplinatior, in jejuniis, destringeret , cum erumpentes bestiolas in et stationiblis , et orationibus, et humilitate, in OSdem pecus et GStia reformDSci carnis in allertit a dilige ilia et dilectione , in sanc ludens eoocaret. I Tandem 6. Iustum fiatilate et sobriettite. Non vim et acatur nisi sigi patitur Deus, ut adversitatibus tempo-tthyio u et Spei I , et ut belle ait D. Hilarius: raneis , aeternam acquirat felicitatem Perm Sicut ilim crescentibus diluvii fluctibus per Sitam suam ititias riatio χS P quod arca sublimius serebatur, et tandem, procel- ων illam exiStimas , ratia est Gla Deo delarum victrix, requievit super monte Arme momentanei celern medicante. a Diae , non dispari modo Ecclesia, dum exer-
cetur, floret dum opprimitur, crescit dum
contemnitur, proficit: dum caeditur, in CONCIO DUINTA
cit u 2 4. I ii adversitate avocat nos Deus ab inordinato creaturarum amore, et nostram Es Trinitas unius dioinitatis e Pater , t
experituri subjectionem c dependentiam. Filius , et Spiritus Sanctus. 3 Meminit phi-Nam et Abrahamum non tentandi si ei gra losophus fontis cujusdam in quo a CCensaetia scrificare desidiojusserat, sed 'robandin, exstinguuntur saces , et eConuerso exstin Ctae tit per eun faceret ea emPlum Pr Ecepto suo , reaccenduntur Augustissimum Trinitatis quo mox PCOCC tur HS erat, neque Pignoratos mysterium aes abyssus infinitae magilitudicariora habe illa. 3 Et ob eamdem rationem ni seu mare immensum persectionis , in ut ob patientiam et obsequium probaret, quo cunctae rationes et Scientiae exstinguun- permisit meus ut Ismaelitae ejus tollerent tur luces Trinitatis recta confessio est greges, ignis de coelo combureret domos , ignorantia scientices 4 ' at Contra exstin Ctae filios mors suae subderet tyrannidi, daemon per obsequium fidei rationis lumina re accen- corpus universali glaga percuteret Modestia duntur. Ἀο credidimus et cognos imuS. Est enim , ab tum non desiderare , et ab la Hoc namque est discrimen inter cognitionestum a Domino Deo sine cujus voluntate nec naturales et supernaturales quod in illis folium de arbore delabitur, nec aSser as cognoscendae sunt res ut credantur, in istis Sis unius ad torram cadit Quam modesta vero credendo ut intelligantur. Intellige illa Nox est Dominus euit, Dominus abs tit credas erbian meum crede tit intelligastulit ut Domino visum est, infactum est. Oerbum Dei. 5 In illis scientia praecedit et 4 5. Per hanc in adversis obedientiam et fides sequitur, in istis fides antecedit intel- patientiam glorificatur et laetatur Deus ei lectum , Nisi credideritis, non intelligetis. solicissimum illum qui omnem patienticis 6 Quando nautae mare Germanicum mul-Meciem duo Sus omnem diaboli vim e un licum seu Hispanicum sutiant, ab Stella po- i l quem non abacti greges , non illo lari in suis navigationibus diriguntur verum Pecore diuitiin, non illi uno uino impetu statim ac progressi sunt hi lineam se illi-sdempti non ipsius denique cor oris in noctialem, alio indigent directore. In O-
416쪽
gnitionibus naturalibus, sufficiunt rationis ilia in ne principium , motus omnis et tercliscursus et philosophiae principia; at ii minus , perit, si tollatur primum princi cognitionibus supernaturalibus , neCeSSaria pium , primum OV en et primum operans est fides, nec sustici ratio , nisi fide divina a quo omnis creaturarum dependet pera- illustretur, et ut pedisequa sequatur. P in tio Possibile non est quod effectus aliquo codente nutem sit e ratio poteS Vllogizare ruantur bono, quod formaliter et eminenter 1 , ut ait fidelis interpres Scoti Lichetus, non sit in causa eorum aequivoca et univere Trinitatem explicare , et quamvis Praxeas sali quod entia per participationem persecet abolliani recusent Trinitatis nomen , tiora sint ente per essentiam, et quod Deus quasi divini fatis importet divisionem : Nu sit sterilis, qui cunctis generatim rebus de- norum et dispositionem Trinitatis , diseiSis di secunditatem. Imperfectiun non potuit nem proesum tini nitatis. Itesque duo et treS SS , quod persicit Omnia I); et consequen- oos jam actitant a nobis p indicari , e ter Deus, qui creaturis largitur fecunditatem, ι/cro unius Dei filiore prc Sum tint. QuaSi nequit esse sterilis inunquid ego qui alios tinitas non irrationaliter collecta , in eSim Pa ore facis , ipse non pest iam 'ego qui ge- faciat ; et Trinitas rationaliter expenSa, nerationem alii tribu , sterilis ero st et ιν or itatem constituat 9 rationaliter autem Absit ut Deo tribuamus sterilitatem. Quod expenditur per rationem de ili ustratam , ut maxime bonum, id mamime penes Deum. 3 satur . Augustinus : Oportet Trinitatem Est autem maxime bona et summe persecta esse , qua nihilpro flantiuS, et ira telligentiuS, Livina secunditas , ut constat ex I. Principii et beatius perfecta rati poteS in Venire. 3 producentis persectione ; I. Productionis Haec Trinitatis acta per persectam rationem perfectiones 3. Termini producti perfec- explanatio, sumitur ex Dei I. Persectione λ tione.
u. In te lectualitate 3. Beatitudine. I. Et ita bonus dum Deus. 4 Bonum est I PARS. Rogula est dei qua reditis, dis vibi Vum Sed alias cum summum o tum omnino Deum esse, nec tilium prim V CONCt SN ut Deu sese communiter mundi conditorem. 4 Unius uisem Dei de 'dis tr et di mira Ad extra in tempore,
fides est rationaliter clam Trinitate orgo R i intra ab aeternos ad extra , producendo uarum Componenda ; et , ut esse ait D. 'e Vi euta , ad ii tra , producendo divinas Augustinus , credatur honoris eo unitati, ne V 40038 Creaturae a Deo productae sunt al-
injuria Trinittiti. 5 Ilii autem injuriam VI V db eo S et tiae ; personae diurnae pro-
faciunt Trinitati qui Deo secundi latom dono Liu Qui sunt musdem essentiae Cum principiogdnt, B quam irrationaliter Deum storii se in , tu Procedunt , licet ab eo personaliter Velint, hac patet ratione : qui Deus tinioer si iiDgMantur. Quale S ut Deus dioisionem
Fitatis conditor 6 non debo secunditato Pc CisHem pati et ideatur in Filio et
Pri Vari, Cum creaturis laroitus sit produceti 'ἐt itu Gucto, CCura dum et tertium sortitis
di Virtutem. Nulia etenim persectio poto; / Gm OHSG tibus substantice patris repeliri iti esse citi, quin nobiliori modo in si Per ecundum et ter trum locum , quem
Cala Sa jus se tui voca reportatur. Est autem Drtito esse Vult Filium et Spiritum an
tor creaturarum prima et aequivoca causa dine tu , nisi Filium esse secundam Irm1 qua uia Cla Creata procedunt, non secus dii personam, et Spiritum Sanctum tertiam.
a C lii Stessarum a sole , calor ab igno autem personae 7 divinae a bonori Vuli sonte. Nihil os partistipatione trile, Pr dxi Cuntur pr DC Pio, quia principium totuleuis ab eo quoia est filo per essentiam. 8 Si dein P O ubbi tenso absque Ulia dependentia
Deus non esset eras , elementa non essent e neces ario Peran prodii it terminumentia. Si Deus non viveret, neque vexo tanta Φ Coaequalem , at memoria secunda se ipsati Viverent. Si nullus esset in Deo motus bbi ιι ton persona Patris seidem di de vo- Sensiti V non moverentur. Si Deus non intes. VH id te securida quae in Patre et Filio sui, ligeret, neque Αnoeli inteBictorent. Si Deus i ii Q in dependenter adhuc , et necessurio beatus non esset nanoti felicitato non poti operat Ur, et consequenter producit termirentur. Si in Deo non esset se eunditas , Hyli tibi Coaequalem , nempe Filium. 8)x ullam haberent animantiu secunditato in V ViHesio et a Sermo, in suo principio
417쪽
Tria sitiat vitiae agentia creata impedire tersicere olebant, quod Patrem sutιm Deum possunt ne SVox Proctu Cant essectus o diceret , Equans se Deo I qui euin persecta Quia seipsis sufficientem non habent virtu generavit pro tu Ctione. tem ad illos producendos, indigentque com u. Bonum et opti/num desiniens Dominiam, principio sine quo agere nequeunt : Si vir omnia ab eo bona et optima, Secundiam coti- solus, sola mulier non valent maturaliter ditionen ipsius. II Quale est principium generare silium , quia Seorsim sunt tanto in productivum , tales stant productiones ejus: principia generationis partialia k i. Quia principium producti viam ista optimum et agunt dependenter a Causa prima, Cui essen summe bonum productiones ejus persectisti aliter in suis actionibus sub ordinantur; qua si uis, sunt divinis productionibus radnon agente et Uum Con CUI Sum praebente , intra per respeCtum ad prodia Cliones Crea
agere non possunt. Sic ignis Ora Combussit turarum possumus qui affirmative aut tres pueros in fornace, quia Deus suum ei negative. Si de illis loquamur affirmative,
denegavit concursum Si libere agant , attribuendae sunt cunctae persectione quae quia pro sua libertate agere aut non agere in produCtionibus creaturarum reperiuntur; possunt, cim in agendo a Ctionem itiam mi si vero negative removendi sunt defectus. nuere aut incrementare valent. Nilii horum Inter creaturas quae sunt productionum impedit aeternum Patrem producere termi species, quarum quaelibet perseCtionem ha num sibi Coaequalem. Non primum quia et imperfectione mixtam, una est produC- Deus in omnia su Fcit I memoria namque tio entium permanentium , quorum hae est secunda si intest lectum et essentium divinam propria persectio, quod tota eorum natura ejus objectum Complecten et subsis et essentia, post suam productionem integratens in persona Patris , est principium totale subsistit et permanet. Verum hoc desectu notitio genito consubStantialis Sum. 2 Non devenustantur , quod eorum natura non Stsecundum, quia principium illud totale seip dum producitur, quia sunt, non in sacto esse, S subsistens , et sussiCiens, inde pendenter sed in iei cum productio nihil sit aliud
Operatur : neque alicuJUS indiget cooperatio quam via et tendentia ad terminum. Alteruiae. Pater aeternus non dependet neque ab entium successivorum, quae hac de Corantur ulla causa , neque ab ullo principio. Non a persectione , quod sunt dum producuntur, Causa, quia, Ut Deus, Si prima Causari prima quia eorum issenties in continua partium autem Causa , a qua Cuncta dependent , Si Successione tonsistit cum hoc tamen deinde pendens alias non es Set prima Caia Sa CCtu quod post pro dia Clionem Uam non neque a pricipio , quia est improductus , Ut existunt quia partes quibus Componuntur pote prima Trinitatis personari non tertium, perpetuo suunt, mihilque reale habent prae- quia aeternus Pater naturaliter, et non libere, ter instantia indivisibilia quibus connectun- generat Filium, et ita est determinatus ad tur. Murum productionum desectu remo producendum Verbum ut illud necessario eamus a divinis processionibus , attribua producat sicut non potest non Contemplari mus ei persectiones productionum aetatium
gnere divinum Verbum. Cognitio notionalis et inveniemus productiones omnimode per- seu dictio , quae illud profert quodam in sectas tibi aer minus productus est totus stanti rationis seu Daturae, praecedit scientiam dum producitur : quia in aeternitate produ- visionis qua Deus ab alterno cognoscit Crea Citu tolum consortium Dio inlicitiS, O erit, turas existentes in tempOie, et Ierminatur oeternitas motus 3 et adhuc post suam Ad Creaturas Contingentes. Qui potuerunt ab productionem in sua matures invariabiliter aeterno non pro tu C in esse Volito et in permanet D quia eadem invariabilis et im- tempore, adhu possunt destrui post suam mutabilis divini lac ii priticipio producente productionem. Mictio etiam praecedit libera et ei mino producto repetitur tibique teneo divinae voluntatis decreta, et terminata ad unam substantiam cin tribus cohwr ritibus rens necessarium, immortale et immutabile, 4 iriticipium mutem producens On est quod non est de nihilo pro illi Ctum, meque persectius termino producto, qui est illi per ad nihilum redigi potest. Filius namque de omnia Coaequali S. Patre procedit idcirco Pater Filium nomi d. Itu o bonilns perennis et jugis carinam, Filius autem cuius non erit suam qui Otur in io , sua in thesauris citura
ex ipso prodiit 3 , per onmia atri ope lium proprietati in roposita 5 et qua ab
418쪽
agentibus creatis multum discriminatur. In Subsistit personis Dr Osrittidem definimus, creaturis viventibus, insignis sano est per Patrem et Filium et iam tres cum Diritu sectio quot proli genitae coiit municent vitam . UCis , Securadum rationem Oeconomio quin sed grandis desectus quod sufficientem non facit nurnem m. I Idcirco, it satur alior- habeant virtutem ad illam totaliter prodii Sum eri ullianus , apti l nos distincto Patercendam, sed necessario supponant materiam et Filius 2 , adde, et Spiritu. Sanctus primam in cujus potentia materiales edia dem OHStrantiar. Distincte , inquam , non dicunt formas Q sormae autem substantiales Miso. Hoc namque est discrimen inter spirituales , ut animae rationales , Creantur naturam, Verbi gratia, iumanam et divi immediate Deo, et homines ad earum pro nam quod illa cum sit limitata et finita ductionem nullatenus attingunt. Hi autem multiplicatur numero in cuncti. individuis animalium desectus ex ipsorum natura proce hominibus haec vero cum sit infinita, eadem dit, quae tum in suo esse, tum in Suis operatio numero reperitur in tribus divinis personis,nibus finita et limitata est quapropter totum in quibus manifeste distinctio Trinitatis X- suum terminum non producit tot uliter, sed Primitur 3 absque ulla natura di*inae dixi- partem ejus necessario supponit. Ad termini Sion quia etsi personae distinguantur ad producti iei sectionem spectat se Cipere in invicem, Unam tamen habent divinitatem
sux productione entitatem vitam, sed indivisam, sunt quedula taxat unus Deus. Duos magnus profecto est desectus accipere natu tamen deo nianquam ei Ore nostro proferi-ram Uni tam . dependentem , compositam, mus, non quaSi non et Pater Deus , et Filius corruptibilem , et materialem o Finitam, Deus et Spiritus Sanctus Deus, et Deus
quia producta est ab agente sinito, quod ne unusquisque sed quia unam et eamdem
quivit dare infinitatem , quam non habebat habent divinitatem , trρ personae sunt unus u. Dependentem , quia a prima Cau Sa essen tantum Deus Rationem reddidimus qua Deitialiter dependet, sine cujus conservatione non duo dicantur, sed qua Pater et Filius nullatenus posset subsistere . 3. Composi duo, et hoc non ei Separatione 3Πbstantio , tam , quia duabus adunatur partibus , qua Sed ei dispositione , cum in dioiduum et in-rum mna habet uationem lotentiae et Separatum Filium a Patre pronuntiamus, nec altera rationem actus; 4. Corruptibilem, quia Statu, sed gradu alium; qui etsi Deus dica- desert in se meptipsa materiam primam, quae li/', quando nominatur Singularis, non ideo
est principium corruptionis 5. Materialem, duos deos iaciat sed unum . hoc ipso
vel totaliter, qualis est natura vegetantium Hod et Deus, ei nitate Patris ocari ha et bestiarum P vel ex parte , sicut hominis beat 5 non quidem ex unitate personae natura constituta ex corpore Materiali et Patris, qua realiter distinguitur, sed exanima spirituali. In divinis autem emanatio unitates divinitatis et naturae divinae quaenibus Sunt quidem praefatae persectiones, sed Patri. Filio it ripiritui Sancto communis
non memorati desectus Etenim principium est, et in qua tres personae realiter distinctae producens termino producto persectam com identificantur , suntque unus Deus. Hinc erit municat naturum, quam non educit de o Probola eritati , c&Sto unitcttis, qua νο- tentia materis , sed de propria substantia taliam dicimus Filium a Patre, sed non Sepa producit Filium non aliunde deduco, sed de ratum Protulit enim Deus Sermonem , ictit
substantia citris. ii aer mini etiam pro radiae fruticem , et fons suo tum , et Sol raducti natura est spiritualis immortalis, tum 2 nam et sim vectes probolo Sunt ea simplex, independens et infinita. I. Spiri rum subStantiarian ex quibuS prodeunt.
tualis, nam et Deus Spiritus , et ita de Spi Nec dubitauerim Filium dicere , et radicis ritu Spiritus , et de Deo Deus. I u. Immor fruticem , et fontissu Mium, et soli radium
talis, quia Si eras per essentiam, necessa quia omni Orgo paren est , et Omnes usurium , immutabile et aeternum. Certe si is e origine profertur , progenie eSt, multo
De Semper. 3 3. Simplex, quia est aptus mugis sermo Dei , qui etiam proprie nomeu
PUTUS, Omnem potentiam passivam ex clii Filii accepit nec frutex tamen a radice dens. 4. Inde pendens, quia non procedit a reo lupius a fonte , nec radius a Sole diS- causa, quod tui portat Originem cum cleperi cernitur , Sicut ne a Deo Sermo Igitur Sedentia Praeci a principio, quod denotat ori cundum horian eoeemplorum formes m , Pros' ginem , et mora dependentiam. I. Infinita, eo me duos dicere . Deum et sermonem quia est ipsam et natura Dei, quae in tibus eius, Patrem et Filium ipsius. Nam et radia
419쪽
et ruto dum res sunt, sed conjunctoe e et OnSertos rodus a citre decurrens , iiii libris et Funion dum species sunt , sed indisi aliud Vult nisi Patrem esse processionum li-so et sol et radius dum fruiti sunt , sed inurum Caturiginem, a quo Filius genera cohoerentes. Dino quod prodiit ex cuiqtio, e tur et Spiritu Sanctus a Patre Filioque pro- Ciandum Sit ejus necesse est de quo Prodiit, ducitur. Cum autem ait : Pater est lola non ideo aulen est Separatum. Secundus stibstantia, Filius Nero deriMatio totius et aiatem tibi est , duo Sunt , et tertius tibi est, Ortio, totum CC ipit pro pleno Seu plenitu-
tres sunt e tertius en in est Spiritus a Deo et dine, non aliter ac Scholastici dum dicunt: Filio , sicut tertius a radice ructus ex seu Pater deitatis possidet plenitudinem in lirini Otice pet tertius a fonte rituti ei flumine ; et signo originis , quia a se eam habet a quo tertius a Sole spe eae radio. Nihil timen a eam accipiunt Filius et Spiritus Sanctus per
matrice alienatur, a qua rurietate Siaa emanationem. Quomodo Sese explicat Terducit. Ita Trinitas per consertos et connetos ullianus : Ne ideatiat unaquσqia Perue/ς adu a Patre decurreris, et monarchic ni SitGS, non examinata, Sed P in judicata dam-hil ObStrepit, et oeconomici Statum protegit. tia i , maxime hinc, q&6 Se exiStimat meram Hara me regulam ProfeSSum, qua HSepara TeVitatem PosSidere , iaminicum Deum non
to Ob alterutro Patrem, et Filium, et Spi aliaSPutat credendum, quam SisSiam eumdem Vitiam Sanctum testor , tene tibique, et ita , que et Piatrem, et Filium, et Spiritum Sanctum quid quomodo dicatur agnosces. Ecce enim dicat quasi non Sic quoquct nu Sit Omnia, dic alitin esse Patrem , et alium Filium, dum ei uno omnia per Substantim Scilicet uniet alium Spiritum Mese accipit idiotes tatem; et nihilominia cuStodiatur oeconomice quiSque titit pera ei sus hoc dictum , quasi Sacramentum , quo unitatem in Trinitalem HUet Sitatem Sonet, et eae diseersitate separa dimonii, tres dirigens, ciίrem, et Filium, et tionem protenda lintris, et Filii, et Spiritus Spiritum Sanctum. Tre aliterin non statu Non tamen dioersitato alium Filium a Pa Sed gradu nec tibStantia , Sed forma nec tre, sed distributiones nec diuisionem alium, OleState , Sed Specie risuiu autem tibStan- Sed distinctione . quia non sit idem Pater et tim, et unius Statia , et unius Potestatis Filius , et modulo alius ab alio e Pater quia ianu Deu , ea quo et gradu isti, et enim tota substantia est, Filius vero deri fruim, et Specie , in nomine citri , et
Matio totius. 1 Longiuscule quidem Tertuli. Filii, et Spiritus Sancti deseri tantur. I Haec Sed profunde explana Trinitatis mysterium, fusius retuli ut ex ipsissimis Tertulliani verbis deClarans quomodo Pater, et Filius, et Spiritus admoneatur R. Ρ. Claudius rassen u), qui
San Ctus icientificentur et distinguantur, sint immerito eum accusatoriani erroris facem unum et plures quod trina comparatione phil maxime praetulisse oriani namque Filium chre lucidat. Ut autem animadvertit supra Volebant I. Creatu Iam non Deum 2. Patre laudatus Panaelius Tertullianus vocat in tun minorem, non aequalem 3. Similem, non quod Scholastici substantiam si ii fuit quod consubstantialem Temporalem, non a ter-
illi notionemri formam quod illi proprie num Q. Libere per voluntatem productum
latcnari speciem quod illi ubendi modum non necessario per memoriam generatiam Isis autem verbis , Filio et Spiritu Sancto . Essentialiter a Patre distinctum Tertul-SECUudum et tertium sortitis locum, tam con tianus vero ut ex ipsius verbis evidentissime Sortibus substrantio Patris, id vult quod Constat, vult Filium I Deum . ter- asserunt Scholastici, duabus emanationibus num , quia cum Patre semper 3 Patri coae- produci Filium et Spiritum Sanctum a Patre qualem; 4. Consubstantialem 5. Per meim Producto , aut Filium esse secundam per moriam generatum 6. Eumdem essentialitersonam , Spiritum Sanctum tertiam. Per Deum tunc ex Deo Prolatum didicimtis P Olationem rei alterius Haltero , intelligit et prolatione generatum , et idcirco Filitim
Personas realiter non essentialiter clis tinctas , et , et Deum dictum , e unitiale substia ι
quia prolatum dicimus Filium a Patro, sed tim. 3 Quae etiam est communis Spiritui
Ποδι Faratum. Dum autem ait : Omnis Sancto a Patis et Filio producto. Orgo Paren est, et omne quod e origino Verum Trinitati illa serpitus debetur, qua Prose tur , progenies estu sumit parentem et nonniSi uni De ciam Nera religione Sem/itur.
Progeniem, non stricte pro origine viventis a 4 Athlit D. August. Cum aridio imus e Do- ivente in Similitudinem natura , sed late minum Deum tu iam adorabis et illi Soli ser-
Pro Productione rei ejusdem naturae cum pro Dies , hoc praecepto ad cultum Sanctissima ducente. Dum ait Trinitas Per connexo et i Thel. Lib. adv. Prax. a. - η Om. l. Quaest. S.
420쪽
Ἱ'rinitatin provocamur Pater, et Filius, o, Spiritu Sancto bonitus Criminos Christiani Spiritus Sanctus. Trinitas uitus Deus , cui 'ni divinarum personarum per se Ctiones non rini jubemur ea qu/t nothitis Deo debetur , honorant, sed in honorant : potentiam Pu-Semutiate et 'ire Latria autem Si Supreinus tris , pecCatis infirmitatis et si agilitatis sa cultus soli Meo debitus it tribus personis pientium Filii, peccatis ignorantiae scelerosae; exhibendus quae sunt unus et solus Deus bonitatem Spiritus Sancti , peccatis malitiae. Dominus istus noster cui soli per latriam Patri adhuc attribuitur liberalitas et lectici Sero ire debenitis , mora Si Pater SoluS nec ditus; quia sese ad intra et ad extra Commu- Filius solus, nec solus Spiritus Sanctu Sed ni Cat es Filio puritas, luiu ejus generatio, ipsi T initas inus Deuc Olus , iciter, et si V deterna , sive te mi oralis, puris Sima est; Filius, et Spiritus Sanctus. 1 Sanctam Tri Spiritu Sancto humilitas, quia super huminitatem veneratur Ecclesia, sive triumphans te requiescit. In mundo autem est trina ea in coelis sive militans in terris Seraphini que nati ligna et si iliolica Trinitas. quod divinae qui inter beatos Angelos digniores sunt , ad rinitati contradicit , iamque lectiliariter
ejus honorem sacrum incessanter de Cantant Ossendit Concupiscentia oculoriam , concu- trisagion: lla Angeloruin circumstantia non piscentia carnis et superbia it P. I ConceSSiarat dicet E Sanctus , Satictus, Sanctus Cupiscentia Cubarum, seu ravaritia, Patris
I Ecclesia militans triumphantis aemulatur osse radit secunditatem et liberalitatem Conculium , et it fideles leatorum spirituum Cupiscentia carnis, seu hixuria, Filii purita- imitarentur venerationem, Summus Potnifex tenaci superbia vitae, Spiritus Sancti humi Damasus universam Ecclesiam induxit titatem , seu potius in humilibus habitatio- ut sacris initiati , seu in choro publico , seu Dem. Miseram hanc, exsecrandam et dia- in privatis ossiciis, id singulos psalmos pro bolicam trinitatem horreamus nobis coronide adjicerent : Gloria citri, et Filio, removeamus , et ad sanctam et divinam Sus- et Spiritu Sancto. Brevis oratio sed quae iremus cum Bernardo arinitatem. compendi, breviore continet quidquid in botita ot beati seon. Trinitas ad te mea coelo terrisque sanctum adorabile . divi misera trinitas miserabiliter suspirat e quω- num hi revis oratio, sed sanctae Triadi a niant a te infeliciter eiSulat. 9 Inmploremus, Crata et Deo gratissima ; brevis oratio, sed potentiam Patris, quae adjuvet ini firmitatem quam decantari a coelicolis audivit gnatius nostram sapientiam Iilii, quae tibi minet martyr Proinde igitur et nos Angelorum , tenebras nostras bonitatem Spiritus Sancti, Si meminerivius, candidati jam hinc cocles quae ex peliat malitiam nostram. Patris robolem illa vi in Deum et ocem, et sicium futura rati potentia , Filii Hustrati sapientia , Spi- claritatis ediscimus. 3 Ut in coelis coelestem ritus sancti ionitate sanctificat gratiasilium librimum valeamia decantare per totam agamus sanctissimae Trinitali, et in gratitu- aeternitatem , d Cantemus illum quanditi su dinis honumentum . bone icamus Patrem mus in ho mortali corpore Angelicam illam et Filium cum Sancto Spiritui laudemus et melodiani aemulabatur Venerabilis Beda, qui su erextilismus iunc in ecula. uti demu Sassuetus dum viveret dicere Gloria Patri , Patrem Filium generantem Filium simul et Filio, et Spiritu Sancto 4), divinam hanc cum Patre Spiritum Sanctum producentem decantans laudem Cygnea voce animam sila Spiritum Sanctum Trinitatem complentem xit Sancti viri cimitemur pietatem, saepe qua nihil intelligentius persecta ratio potest saepius dicentes : Gloria Patri, et Filio, et invenire.