Tertullianus praedicans : et, supra quam libet materiam omnibus anni Dominicis, et testis non ordinariis solum, sed etiam extraordinariis ; singulisque quadragesimae feriis praedicabilem ... sex ad minus formans conciones ...

441쪽

in subjecto. Quomodo etenim convenient Spirituale nisi de me nil cio arguatit Aposto- Cum magno B: filio I , qui vult lucem, quae est lum asseverantem es Seminatiιr corpus ani- Ixxulitas accidentalis, actam suisse prima die male resurget Spirituale. I Plus audeo, et Creationis nil indi , et remansisse absque ullo dico Deum sua bsoluta potentia posse sepa-Subjecto usque ad quartum Hiem. in quo rare extensionem localem a Corpore mortali Deus solem produxit At quid respondebunt et passibili. Nonne Verbum in humanatione pro plietae Iob, cujus testimonio DeuS exlen Corpus mortale et an ibile assumpsit nonnesiit Aquilonem super acuum, it ustendit Christus natus est Virgine absque usa laetorrian simor nihilum p a Deus Sua potentia sione uteri virginalis Sicut in resurrectione intoleirabilem mundi sustinet molent, et non egressus est de tumulo lapide minime revo-vulebri sustinere debilia accidentia Prosecto luto , sicut post resurreetionem ingressuSeSt Sana mente ne quo Cogitari , neque est iri po- anuis clausis in atrium in quo erant discipulit est V erius quaero a Calvini Stis an individua congregati sic natus est sigillato Mariars,bstantia, minus vi pendeat a Subsistentia uteio P ofecto Dominus pote nitor credendus Aera supposito, quam C ridens ab actuali in CSt, omni corporum me haerentia. Deus absque ulla contradictione Quaero autem a Calvinistis quonio do Eli

privavit humanitatem Christi propria et a Saeti potuit Commensurare Suum COPPUS cum turali personalitate : poterit ergo absque Ulla Corpti Sculo pueri tanta cum proportione repugnantia tonservare . a CC identia rabsque ut h3beret os supra os , pectus Supra e Ctus actuali inhaerentia , et dii DC Orpha quanti munia S Supra mantis pedes Stapra ledes.

tativum sine extensione localici et titique hoc Dicent sines dubio se nescire quia Iupra H dioinis uribtis , non a naturalibia legibus in Clausit ostium Propheta Quomodo ex Persici P a Starique co/weniet. 3 planabutit liris tum asseverantem 3 4au. Egres fert Tertullianus temerariam dius esse iam elinii intrare per foram eiipnilosophiae audaciam quae pro sua obitata te acus ritiam divitem in regnum coelorum

forma rebus imporiit, ea nure per inquat , Fateantur necesse est cum Sari Ct Zenone

iu/ι Pri at, de cortii incerta Proe judicat, Veronensi est proprietas Dei, id νο- cur in Pr inscribit, nihil totum licentio Ser rari, quod non potest credi 4 ; et reco-Ca leges naturc opiniora es Sua facit gnoscant praestantium doctrina Christianae Et qui , ut addit Auctor. 9Sin cereSES a supra paganam et haereticam biliis Ophiam, phi losophia subornantur 5 . Calvini sis, a Quanto dignior christiano sapientit GSSEV- lihilosophia subornati usque vanitate in tio 5 , quae binam in uno corpore distinguit

flati , legρ statuunt, et ab solii te decernunt X ten Sionem Dinam quantitati Vlim Blian

quod implicat corpus esse in loco absque situ localem Extensio quantitativa dicit ordine in

et extensione locali , cum ejusmodi extera Si partium lupe non confunduntur, sed Ordinale sit de essentia quantitatis et quia philoso uniuntur. Hoc ordino caput non unitur im-phia persaepe sibi Contraria est , destruens media te munibus vel iedibus sed casso, ex una parte quod ex altera struit inde me medio collo humeris, et sic de Caeteri .rito exclamat Tertullianus : Miserum AriSlo Extensio loculis importat ordinem corporisi iam i qui illis dialecti iam instituit, Π lisce tu ad locum ita ut totum corpus sit in toto loco struendi et destruendi, et Sistellem in Seriten Circumscriptive et quaelibet par Corporistiis, coactam in conjecturis, dura in in argu in qualibet parte loci Pri in extensio est dementiS, operariam conteritionum. 6 Cul Vi essentia corporis quanti, a quo etiam divi nisis, ab Aristoteles dissentiunt. docente : Ditus est inseparabilis. Secunda extensi nori Sicut se habet aetensio ad magnitudinem , est de essentia corporis quanti, sed ab eo Sic raseitas ad corPus. Deu absolute potuit supernaturuli ter potest separari, et de facto auferre. imo de sacto abstulit, gravitutem separatur in sacramento, id, corpus Christi Corpore dum Salvator Siccis pedibus in Caret situ, et existit adhuc pluribus in locis bulavit super aquas, et consequenter poteS Ejectam philosophiam vehit exitiosa ni privare corpus situ et extensione loculi Dein a multi populis , resert Tertulit anus es Inde corpora glorificata non habent siluationem tilbias iam quoquo jocta hiloSOPhi ain i,co quia indivisibiliter in illo sunt ad Thebanis dico , a Spartiatis ot Ar tuis. 6)modum Spirituum . negare autem non los Verum quantumvis sit periculi,spe fidei gens urit Calvi nisi se corpus Christi esse gloriosum, ilis philosophia . lianc tam ei diligit ut Gal-

442쪽

in istae, eaque utuntur at labefactandas reli- Sto Sicut teStisicatus es de me in Ierusa iam,t ionis seritates; iam Aristotelis mordicus Sic te oportet et Roma testificari. 1 Iipsemetetist haerendo principiis , rassii mant repugnare quoque Paulus testatur Se Vidisse Oininum, luod idem corpus sit pluribus in locis . Ad eadem Veritate rac Certitudine ac tetrus hun errorem consutandum, satis est simpli Iacobus, Caeteri disCipuli, quinge illi ite rariter proponere sidem Ecclesiae, quae est Co ire , qui Vere eum Viderunt Qtii Di,tis est lumna veritatis inconcussa, et credit prae Cephin, et Post hoc undecim, dei/t de istis est sentium corpori. Christi in cunctis hostiis plusquam quingentis fratribus simul deinde Consecratis. Satis est nobis Sola veritate a NiSus est Iacobo ; deinde ApoStolis omnibus, Nestra Positione discerni. I ' eque ex multi nos iSSime utem omnium, tanquam abortiooplici illa praesentia deperditur corporis domi Vigus est et mihi. u Iude si argia utentor laici initas. Corporis unitas non desumitur post resurreCtionem AE Uam Vere Vi Sux est ex unitate loci quem replet, sed ex unitate Christus ab Apostolis , per die quadragi/ιta Propriae naturae quam Conservat indivisam PParens eis et loquens de regno Dei. 3 pluribus in locis Variae praesentiae corporis Atqui longo tempore OS ASCen Sionem eo Christi in sacramento illi aliud sunt nisi dem modo visus est a Paulo quo visus est a relationes quae sun dantur et subjectantur in Petro . Iacobo, aliisque postolis post re-

ipso Corpore, et ad Varios terminantur locos: SurreCtionem. Ergo vere visus est Paulo. non SeCus a una niti edo in sua unitate exis Itaque si Christus in coelo existens Saulo aptens potest esse undamentum plurium rela puruit in terra ut suam exprobraret perseCutionum similitudinis ad alius albedines ter tionemri si converso Paulo adhuc ei apparuit nil natus in Ierusalem, evidens est quod Christi cor-Verum omissis philosophiae argutiis, quae pus est in celoci et in altarici in talo videtur fidei mysterium non decent, Calvinistae ne ab Angelis , in aliari creditur ab hominibus que cum Patribus Ecclesiae, neque cum Scrip qui illud venerantur per fidem satisfacientem ἰura a Cra Conveniunt. Non cum Patribus : injurias ei factas reparantem. Don equidem cum . Chrysostomo, qui Prae L PARS Christiani sunt et ero religionis stupore IDei narratur hominiem: ObOHit Item homines 4 . quia vere Deo suos deserunt filo qui in alto cum Patre Sedet, eodem ira culius Colitur Deus cunctis virtutibu , e- , tanti manibus nostri tractatUr a Neque uni fides, hui, est cunctarum virtutum sus iri iam Cum D. Augustria O, CUjus est ImOD O cruit , est divitii cultus initium. Fide Su-forebatur Christus in manibu Sui3, qu Gud premon majoslati pia credulitatiS res et cutiam commendans ipsum OrPu Suum sit 'Oc ijnpendit. 5 Divinam majestatem reVereturos corpus meum. 3 Erat ergo D b rib HS fides in cunctis retio ionis mysteriis , Sed PO-u CI alias non e et 8Set In quis mani tissimum in sacrumento aliaris, quod in Stitu

hus. Quod confirmat D. Augustinus X 'r' fini tibi Angelicias Doctor 6 , ut credentium mone ops rus me. Christi qui Philippo et xerceatur sides Christiane, esto rest iOSu in Nathanaeli sic loqunum xx Videbitis coelum Detim Crede indubitanter auari s myste

pertum et Angelos Dei ascendentes et descen riuili, et tua fidem. Re puri iniquam proto dentes supra Filium hominis. 0 4 NO/ι d/Ce eL parentum credulitatem di impudentem Ascendentes ad Filium homiHiS, utSi u Sum ethnicorum impietatem Q. Temerariam hae osset; nec diceret: Descendente ad Filium no reticorum Dei versitatem. minis , nisi deorsum SSele PSH ut Um, P Io jio cooperat a Domino De Suo SG Dors t/nt. 5 Calvini Stae dissentientes a Patri us titilem disciplinam secundum legem vi bus quartiseCuli, in quo, ut PSimet fatentur, eji fit ni /:a quidem ederet , i urire Ecclesiae vigebat purita S, dissentiunt adhuc ab oltim modo tirbuscula temperaret 8 quem ad criptura Sacras nam uno i 'CO affirmat 'DO obsequium praestandum adstrinxit sub metutus Lucas ChrIstum remansurum in Coelo Usque imortis uini legis obseroandis Consilium ad finem mundio suom oportet quidem bonitos piariter adscripsit Qua die autem ede lum suScsere usque in tempora VCStitutisui ritis, morio moriemini. 9 In quo suam Deus omnium 6 alia autem in loco asse Verdi dum demonstravit bonitatem, Ut transgres' Christum post ASCen SI Onem Suum In Coelum, si bilis inmia obligaret eum ad legis ObserVatio 'aulo apparuisse in terra : Sequerat Gutem ne in . Benignissimo enim demonstras/it exi nocte , SSistens ei DominuS, it COVStGVS iij, transgressionis , ni ignorantia Periculi

443쪽

/t 'gligentiam uotiret obsequii. i Daemion et eritis sicut dii, in ore serpentis blasphemia Dei insensissimus inimicus et favoris homini fuit horribilis , in ore Christi est insallibilis collati invidus: Malilia mendacii , et falla veritas L ibi cloemonis malignitate iacta est cim in homines, et in amitis in Deum sti), sacrilega , hic Salvatoris bonitate sanctificandit seminam, eam alloquitur : decepta niti tur: ibi decepit incautos . hic consolatur lier, Adamiam suae deceptionis facit partici fideles . ibi sese opposuit sapientiae mei

Peria, latrumque simul Convenit diabolus , et quem mendacem praedicavit, hic sese daemo- mulitia mendacii Deum calumniatur Diabo nis ab inaniae opponit , cujus salsitatem os-lus, id est, delator, deserendo de Deo, et qui tentat. Princeps tenebrarum, ut proto parendem fialsum e primo, quod Deus illos X omni tum obtenebraret mentes eosque ad in Obe-Πιgn edere eluisset dehinc quod morituri dientiam induceret, divinitatem eis pollicitustion essent, si edissent tertio quod Deus illi est at tantum abest ut promissam assecuti inoidisset dio in italom. 3 Adamus habet ex sint divinitatem: quin potius fuerunt gratiaetina parte Deum praecipientem, ex alia diabo donis denudati et insutista metamorphosi, sirin tentantem : Deus minatur mortem , nisi bestiis similes essecti Salvator autem contra

obsequatur diabolus pollicetur divinitatem, ut fidelium illii stret animas eosque divinita si sit in obsequens Dei auctoritas praeserenda tis efficiat participes, Eucharistiam instituit. erat tentationi diaboli , et tamen potius ore et fidem a nobis exigit ob suum honorem et didit diabolo mendaci, quam Deo veraci nostrum. Ob suum honorem, Ut Do Stra Cre- ideoque proto parentis culpa sui fidei deor dulitate de daemone triumphet qui linis linatio. Tentati sunt primi parentes a dia Credulos superavit proto parentes ob os bolo dicent e Comedite, et eritis sicut dii et trum ut per fidem divinitatis efficiamur crediderunt ei plusquam Deo dicenti ei qua participes. Igitur iniquam credulita leni pa-

Cutique die comederiti ei es, morte morte Peratum , pia credulitate in nobismetipsi eoa-/nini. 4 In hoc autem scelere notatur, et Cuemus I , et impudentem ethnicorum remula incredulitas , et iniqua credulitas tam ala paremia impietatem. incredulitas , non credendo Deo veraci ras a Medici aliquando contraria contrariis Severanti occuliatam mortem intra pomum, Curant, aliquando similia similibus : Sed uio-Cujus species oculis Corporis pulchra appa dicum quiden miraberis etiam in illo , quod rebat. Iniqua credulitas Credendo mendaci ferme Pares dhibe qualitates medelaria n, diabolo affirmanti vitam et divinitatem sub Versu qualitate querelitrum , cum quaSi des jusdem pomi decore latitantem, qua pro p persee S ctia illicitur , Per ea tib Veniens perte Salvator ut illatum Deo reparet injuriam, iaces liabortitur. Nam et cci res caloribus Sacramentum instituit, Corpus et Sanguinem mPliti onerando compescit , et ardores sitis sub speciebus panis et vini ocultat, ut Chris potius macerando reSling tiit, et felli exceStiani credentes quod non vident, insonti re Sus amari quibus Τυe Otiunculi colligit, et dulitate criminosam proto parentum expient Sanguinii fluxum defusi insuper enula Predulitatem. Iusta ergo lege, it vietur reseocat u Hac methodo usus est Christus iSte reatus malin credulitati , exigiliari et o ut homines a morbo liberaret Mulier enimbis, ut credatis quod non ridetis. 5 Chris sui malorum origo, mulier est Origo bono- tu a nobis experimentum quae iit, suamque rum mali Angeli astutia lapsi sumus, boni tentationem daemonis opponit tentationi, ut Angeli nuntio erigimur : vetitus fructus in- sicut parentes ceciderunt credentes diabolo duxit mortem , fructus a Deo datus consert licenti Comedite, et eritis sicut dii, ita eorum vitam D mortales homines S CeleroSo , tun nepotes erigantur es lapsu Credentes huma quam deos venerati sumus; immortalis Deus nato Verbi dicenti Comedite carnem meam sit homo mortalis, ut supremum ei desera-

et libitae sanguinem et eritis sicut dii mus honorem mentiles sub imaginibus 51g- Tentamur a Filio Dei dicent e Hoc est cor Dei vel Lipideis, latitantes crediderunt di Pia meum , hic est Sanguis meus. me ite , vinitates . Christus sub speciebus panis et et erilis dii. 6 Corporata veritas dicit nobis vini corpus et sanguinem suum Cculiat ut Comedite , non ut seducat, sed ut erudiatri Credentes ejus divinitatem et humanitatem non ut noceat, sed ut faveatri non ut a dies impiam Gentilium reparemus fidem Merilotiarum similitudinem dejiciat, sed ut deitatis o pro suo homine deposuit, Pr imagino et

donet honore. Haec propositio moria edite i similitudine uti non aliena iat susuia Πι

444쪽

rem pudore reparari, ut non erubeSCeret aprosanctum instituere a tramentum, ut ejus homo verunt culo rare Deum, Cum hon eru au toritas tanti mysterii fidem mentibus ho-buerit deseri e cultum idolis , crederet lite ininum sucilius ingeneraret. Quaedam Sunt hristum sub speciebus panis et in occul religionis veritates , quas fides docet et ratiolatum , postquam Credidit CCuliatas substu demonstrat Dat Eucharistiam non ratio, sed iis ligneis vel lapideis divinitates pro fides uniuxat attingit et Corpus et sangui-ίnjpudentia idololatrioes aliS DCeret Deo per nem Christi esse credimus in a Cramento, λ*tidentian sit ei. non ob experientiam sensuum , Oculi enim Quam admirabilis Dei sapientia , post di mihi intuentiar praeter species sacramentales ;; uvium permittens hominibus peCOrum esum, meque ob discursum rationis : in illo namque ut eos ab idololatria dimoveret Pro Uidens mysterio phira sunt miracula Uae ire Hu- Deli hon ine in extreDic D devientiani v tuis superant, sed ob insuli ibile Domini tes-SOS , et Dinia animalia pro dii habituros, climonium. Credinius Proseter sernionem mi- PermiSit illorun esum, tit impietatem illam nun id esse quod in stoina tensa sancte cohibe et o Summa inim in Sania Si colere consecratur Duo sunt quae OS ad Cre-

quod comeditur. I Verum Dei iuutelam dendum adstringunt unum, Verita Dei, qui inutilem aeddidit hominum habitu qui nequit monitri Paliud fides, quam in baptis-

innuta abutentes libertate , impudenter aui mio promisi inus: Credamus, quoESO, Cui CVedi-m Alia qisi hu eSCebantur, tuta luam Suprema diu us, noscit mendacium veritas. 3 Chris-ritamina venerati sunt. Ut utilem reparetur tu verax nobis testamento donat Suum Cor-

iniuria per abomitiandum illum culium Deo ius et sanguinem : Recedo ergo omne insia sucta, humanatur divinum Verbum, corpus delitatis ambiguum quandoqtii lem qui ctus et Sanguinem Suum sui Spe Ciebus panis et tor est muneris , ipse etiam testi eSt eritatis vini manducundum it bibendum praebet dicens e Hoc est corpus meum , hic Si au- homini, ut Pro mPudentia uololatris satis guis mons. 4 Nani, ut belle ad propositum Iaceret Deo Per impit lentiam si ei ratiocinatur Tertus ianus . hinc est eritiatis In incarnatione, ut docet nos Dei Filius in tognitas , et qui ei debetur disciplinoe Ple- exemplo , quod a nobis exoptat fieri in ii nitudo , et ι qualitas timoris et fide OhSH- chari Stia : etenim Vectam humano natia in qui , ron immutare Sententiam , PC G- societia levi nou exhorruit 3 , seseque exinani riare judicium 5 maxime testamenti, quod vit, non ad ignominian diuinitalis , Sed ad 1. Perspicuis verbis expressum est, ut rixilis

gloriam De Pti iris 4 ut inquantum homo :0redibus toliatur litigandi occasio litigandi

Patrem ad Oiun reparet Ossen Sam quam in autem occasionem praestitisset Claristus , si tulerunt Deo Gentiles per idololatriam si lip contra illam suam simplicitatem pro Murati S-

Sum sere intendit liti in unata Sapientia in in sol dubito tiseo. 6 di. Quod Christus instituit institutione Eucharistiae sese occultans in sacra sine vities morientes autem omne in alia Ciam Hient Ut homo Per eamdem materiam cia; Sc vitai nituntur et omnem sermoniam ambi-

ratis Deo faciat per cram offenderat 5 , uitatem go Deum malo ec usu reparet unum dolorum Cultum , per ad O poxso, do fallacia solummodo in f mum , si utionem vero Deo exhibitum, et sua fide aliter docum euia r P nisisse quam rem HS- satis suciat Deo pro temeraria haereticorum postiisse Didoatur. 7 In quora Sacramen- Per Versitate tum instituit cujus natura clare explananda 3. Reddo Christo sidem suam si credendo erat : Nochio mendacium , aut in sit ita Deo verbis ejus quibus Carnem suum se daturum competit mendacium , si aliud CO PUSs Uam repromisit Panis quem ego dedero pro a quod erui demonstra olis infirmita , di dicit miaudi, caro mea eS quam de facto quod orni domonstraro non et aluit 8h in nobis dat in Eucharistiae sacramentori quod quo . De magiui re agitur, Cilicet de οι noli instituit Patriarcha , Propheta, vel qui pore et sanguine Domini. At Christu Struc tu,

vis alius unctus tum veteris , tum novi es o absolutam, et sim 'lici nomine natu α Uinta mentici neque etiam Angelus , Archange pronia filans carnem , omne HSCFictis CF

is , Cherubin atque Seraphin, sed ipsemet jusserit. 9 hristus Cujus Sapientia falli nullatenus

445쪽

Calvinistae tamen testamentii ni Christi tua minuunt, augent, immutant nec attendi in t mutant ejusque u Ctoritatem despiciunt in quod i lagi religioSim est, queritatem clo sunquo temeritatem, impietatem et injustitiam auctoritate simpliciter defendi , quam sensus ostentant I. Temeritatem , agendo Contra distina proPOSitionis exSPostulat. I)Tandem voluntatem testatoris ejusque pervertendo Christo contra dicunt, qui CCEP tum panem sermones. Tamen testamentum hominis no et distributiam discipulis, corpus illum suummo pernit aut verordinat. Exemplo enim iecit o Hoc est corpus meum dicendo. 2 Ut humani testamenti permaneritis , diuinum autem animadvertit Alger post Tertullianum, tuebatur si Nunquam Christus majori lo cujus verba jam allata sunt Dum Christus cuius est claritate, consentiunt Matthaeus, dia it e Hoc est corpus meum, hic est alii Marcus , Lucas et Paulus , quatuor seorsina Sanguinis mei, proprio ore OmHES hoereticos absque ulla additione diminutione et trans inter scit 3 palamque demonstrat Calvi mutatione , haec reserunt Verba : Hoc est istarum injustitiam qui legitimam haeredi- COIPu mourn 1d ipsum fatentur primates mi tatem testamento authentico datam nobisuisti t. v Non nego, ait Calvinus , Christum iripere nituntur.

clarissime acutum suisse ; Zwinglius nihil ut his rationabilitor et juste proprio debet evidentius illis verbis existimat; Bega 3 cum spoliari bono, nisi ille qui id exsequi molitur Serveseri disputans , agnoscit nihil esse in validiores asserat titulos iis quibus alter jus

Scriptura clarius. En Christi testamentum suum tuetur Ecclesia et praesumpta religio, Clare Conceptum , Consentiunt Apostoli, nec de realitate Eucharistis litigant. EcclesiadisSentiunt ministri , et tamen non obstante jus suum tribus praesertim fulcris firmat perspicuitate verborum Christi, Evangelista I. Testamentum Christi producit; qui suum rum depositione, ministrorum consessione, is lora ait Corpius Accpite et manducator hoc Calvinistae adhuc Testamenti adeo authentici est corpus meum. 4 2. Successionem prodit audent immutare verba , ne Prophetae ma a tempore Apostolorum non interruptam. ledictionem formidant Vm qui faciunt dulco Habeo origines firmas ab Ugis auctoribubc ma um et tenebras lucem istos Scilicet notat, quorum fuit res e ego sum inres Postolo qui nec ocabula ista in luce Proprietatum iam , Sicut a Merunt teStamento Suo , ictit Sua Vι λὶ OIlserostit. 4 Haec quatuor verba Olo commiserunt , sicut adjura erunt, ita HOC ES corpus meum, quatuorde Cina dunt a terres. 5 3. Possessione inspoliata, plus quam xat continent litteras et ducentas explana milie et sexcentis anni Continuata gli)riatur tiones a Calvinistis confictas refert Claudius Moa est possessio , Olim POSSideo , Prior POS- de Xa intes. Quis non agnoscat temeritatem ideo. 6 Calvinistae I possessionem con-USam quoque in suas a reges multiplicatam testari nequeunt, Cum se Ctum Uam de OV odia ietate Sectarum ad in Vicem repugnari Suscitatam sateantur : et Si eos interrogetium ei mus es Qui estis os p unde et quando et o Calvinistarum temeritati acceditis Impie - nistis 8 8 respondebunt si verum dicere vetas qua Apostolorum auctoritati sese oppo tint Nos sumus vel lanifices, ut Petrus cle uniantri propriam doctrinam evertunt, Christo Picus sociique ejus , Vel monachi apostati Contradicunt Apostoli sese opponentes hae ut Lutherus et assectae, vel Ecclesiastici a

resina sapiunt udo χχtranei inimici Ecclesia exorti et in haeresim lapsi, mi Cal APostolorum do retici, misi eae diuersitato vinus, qui duit ianonicia. Noviodunensis Ct ira in quam unusquisque de suo arbitrio, quosnam vero titulos proferunt Titulos aut protulit , aut recepit ' 5 Scripturam haud acceptabiles , quosdam videlicet Scrip sacram sine additione, diminutione et immu turae textus aut salso allatos, ut perperam tutione intelligendam, optime docent Calvi rex planatos. Alius manu Scripturtis, alius nistae 6), quod ante illos docuerunt Apostoli. sensus e ositione inter,ertit. 9 Nunquam Etenim quid de Proprio intulimus, ut aliquid Calvinis tost ullum Scripturae asserent locum in

contrariun ei quod esset in Scripturis de riuo Christus dicat: Hoc non est corpus meum. P ch EriSum detractione , et adjectiono, elo quando venerunt Calvinistae a centum tra HSmutatione , remediaremus ' 7 Calvi Q quadraginta annis Etenim ante Lutherum et Distae tamen Apostolorum exemplum iero Calvinum, nulla fuit Lutheranorum et Calvi Verse imitantes , contra propriam fidei Con nis rarum societas quos Satis superque insessionem . Scriptura in sacram pro libito

446쪽

404 EUCHARISTIA. - CONCIO II.

justos , temerarios et impios demonstravi Augustinus fideliter putigit Calvitiis las, quimus. Injustos , volentes eripere bona Eccle ira Vitatile acceperunt , Apostolos scilicet quisis haereditario jure possessa temerarios , eo ad euchari Sti Cain mensam ii vitaveriant

imum tantes verba Testamenti Dominici Prophetas legerunt, mimirum Evangselistas impios, denegantes credulitatem Deo insulti Conversationis domini Ciae Comites et testos biliter veraci In cunctis artibus et disciplinis Christi secretarios, qui hin animi consensu

Credendum est auctoribus et magistris, sub ipsius refertint verba Accipite et v finducato, misseque suscipienda principia ab eis stabi hoc St O Pu meum folia lare asseveratam lita. Apud mathematicos, elementa Euclidis in Evangelio eu Cluari stimum coeniam rePudici tanquam iraculi honori lubentur ν apud s/eru/it Calvinistae, reddentesque mala pro bo-

medicos raphoris nit Hippocratis inrassibiles Dis, Christum occiderunt in simplicium cor- existimantur judices quas ferunt sententias ibus quarum idem perverterunt : Proinde principum et imperatorum legibus sulciunt; a reses ad languorem et interitiam si ei pro-plii losophi cunctus sere quaestiones Aristote ductas. I Tandem Calvinista post repudialis auctoritate resolvunt dum Christus in tam impie a Cramenti veritatem, coeti iam nos- suo Evangelio loquitur, ulvinistae de ejus iente Par as)erunt e maria caecorum instar, Veritate dubitant, secretariorum ejus, nempe i inhio in Cedendum est iter ignorant, phan EvIngeli Starum Iestimonium recusant . et tuSticam finxerunt coenam, depicto Heliogat,alii Hysteriis ab ipso Domino propositis idem Convivio per sinii lem quapropter Henricus denegati L. Qucinta UiSest pers/e Silatis id dona tertius, Galliarum rex, non epide eos reprae labe Golcindam et in toto non recipiendram , sentat, velut vespertiliones in Dieridie errantes ut in hi eam in Mynset ex quibus constat et titubantes Cum ho lemmate: On cogno-

Tantam perversitatem merito ob plorat 'erunt lucem Proesentem. 9 Calvinistarum Salviantis i miseria liber o sitas tiro impia et pertinax perversitas duplici plectiturditur homini ab homine, et non creditur Deo. Caecitate, de qua loquitur Tertullianus : Sed I Creditur homini mendaci et erroribus cincitatis iam vectes cicile concurrunt , ut obnoxio et non reditur Deo, qui neque qui non ident pio sunt , et tuere idean- mentiri, neque ulli, ne sue decipere potest tur , quo non sunt. 3 Nam , in Eucharistia Quis ergo discendi figis a I his quam proe reulem Christi ion vident praesentium tot

sumendi; et credendi diligentior quam conten standumentis solidatam , et Coenam phantasti- en i et dii ino potius sapientim religiosus Cana in sola imaginatione existentem asSeve-

q/uim sutio libidinosus ' 3 Non Calvinista rant. Idem eis accidit quod AEgyptiis qui den-

qui de se temerarie praesumit, qui curiose sissimis noctis obvolvebantur tenebris, dum disputando non credit, qui sapientiam suam Israelitae splendidis diei ruebantur luminidi Vinae sapientia piae ponit, et religionis mys bus et sicut crux Christi morientis obte-teria destruere contendit Catholici in Deum nebravit cincredulos et irradiavit videles religios . Dei sapientiam omnibus scientiis Docuit enim plenuorem cru is obcoecare in-

anteponunt Modo stia fidei 4 , pro Calvitiis fideles et illum in re credentes 4 , sic Cul

turum Perversitate Deo satisfaciunt sub Vini Sta sacramenti negantes Veritatem hepe -

Π isse Credentes sacramentum quod illi in Cantur fideles vero Christiani illuminantur: solenter negant. Talia iantaque documenta , Illi de crucifi tenebrati sunt nos mandu- quo um ma Milud penem nationem quidem cando bibendo crucifixum illuminamur: et ectatio Glei est , penes nos vero alio et 5 fide erudiente et illustrante.

structio. 5 Etenim Eucharistide Isterium Ι. PABi S. Diem solis inliti in indulgemus, fidelium fidem firmat sumentium , fomenta lia longo ratione quam religione SoliS. 6 fidei de Scripturarum intoryectione 6 , dum Gentiles et Christiani laetabantur die solis, Callinistae realitatem Eucharistiae negantes, sed diversa ratione: illi quia solem tanquam

CaeCItute ut C tantur supremum numen adorantes, die cultui eius Horum perversitas et CaeCita optime de sacrato , demonstrabant laetitiai isti Ver notatur per eos qui ad Con Vivium evange quia gaudebant de resurrectione Christi dielicum vocati . in Vitantes accellerunt, Pro solis facta, et Ob hanc rationem , ut animad- Phela legerunt, Coenam repudia erunt, Vis vertit D. Chrysostomus , resurrectio Sal Vatiam Occiderutit et tunc Obi coenam neS toris nuncupabatur in primitiva Ecclesia diesciente Para Verunt. 7 Nonne his Verbis D. dominicus dies regius , dies panis, dies

447쪽

iticis. Dies dominicus, quia Dominus pro lantis illustrali fuerunt splendoribus Sane pria virtute suscitatus est dies regius , quia nihil ultra scire, omnia scire est i , Chris- gloriose de morte triumphavitri dies panis, tiane, indubitanter crede sacramenti verita-

quia in eo si deles sacra reficiebantur synax ; tem , et fidei patrocinaturam , ut PSe Per dies bicis, quia ad sacram accedentes meia vicies, aut ab liqtio qui pervexet it disces.sum, illuminabantur: aD HOS in luce sumus: 1 Hujusmodi cognitio erit merces praeser- tenemus corpus ChriSti, lenemia Saraguiuem lina credulitatis sacramenti, cibus intellectum

Christi. 1 Christi an b, si digne divinum sitae moreretur 3 ; nam credentes Eucha

ilhim manducas panem , mPlebit Dominus ristiam erudit Christus, tum si de illumina- splendoribus animam tuam a se splendori tione , tum charitatis et gratiae splendore. bus dimanantibus . A si de sacramenti a. a. Ad Persas si forte deputabimur , licet charitate et gratia, quae est esseCtus Sacra solem non in linteo depictun a remias, menti; . A carne luminosa Christi, quae est habentes ipsum in suo clypeo. 4 Per solem re Sacramenti in clypeo depictum passim Eucharistiam in-I. Caecus de quo loquitur Evangelista, tetii gunt Neoterici, quae est clypeus Ecclesiae credens Dei Filium , in remunerationem si quo sese ab haereticorum telis defendit. Quos de , visum corporis suscepit Christus te adhuc aggreditur , et solis lancea 5 conso-nim, qui ab omnibus cognosci voluit, fidem it, et quia sol ignis est. 6 Christus in Eu

hominis etsi melius oculatam, etSi Meri timi charistia illustrat quos igne sua Charitatis ni compotem , extet ior quoquct WiSisti accendit Eucharistiam comparat uerricus

naoit , ut et nos regulam Simulquo mer Abbas currui Eliae lucenti simul et ardenti, cedem si ei disceremus. 3 Regula fidei est Eucharistia est currus lucidus ob notiones credere quod non videtur, merces fidei est quas largitur fidelium mentibus : est currus cognoscere quod creditum est. Sed qui re ardens ob ignes quibus eorum Ccendit vo-didit , tu tolligit etiam altius aliquid 4 luntates et quod est prorsus stupendum iis etenim qui in simplicitate Cordi Cre Eucharistia erudit, tum per inistrationes quas luti , lucis suae radios communicat Deus sides hujus mysterii essundit in intellectum Si quis est paro ulus , Veniat ad me 5 ubi tum per ardores quibus charitas corda Sus Hugo Cardinalis : Ado ocantur arseuli , ut sta inmat : In sacramento de Deus deSSoςvientes iant , ut Constat ex fide Eucha creditur, benedictione sentitur. 8 Si caecoristiae hi tantam largitur credentibus tu nato dicas sol est, credet quia tu dicis; si au-cem , ut Patres Ecclesiae de hujus myste tem illum solis exponas ardoribus, calor rii, praecipua religionis mysteria propugnent, quem sentit melius eum solis docet exi Sten et haereticorum errores impugnent. D. Cliry tiam. Credimus Eucharistiam , quia ejus e-Sostomus ex veritate Eucharisti: consutat ritatem Dei verbum praedicat, et fides adhuc Valentinianos et Marcionitas, qui eram sacramenti nos illuminat, at dum digne ac- Christo denegabant carnem. D. renaeus 6 cedentes ad Eucharistiam unimur Christo ex Eucharistia contra aducaeos probat carnis qui est sol unde fluunt radii moris 9 , tunc resurrectionem , quibus ait Aut en leutiam sanam aequae ex sacro illo ebulliunt igne mys- mutent, aut obstineant ab EuchariStia. 7 teri ostentant veritatem, suntque velut OV iEt aliorsum 8 Christi inseri divinitatem ex splendores qui nos circumdant POSteaqMG meo quod substantiam panis et Vini in Orpti comedimns panem in conspectu Dei, meliora et unguinem suum potuit Con Vertere. D. Hi tunc sentire, tunc loqui didicimus. Di Colunt-larius 9 a sacra mense ad Trinitatem assur na nubis et ignis quae ducebat Israelita ingit, et ex unione quam habe ut fideles Cum solitudine, binum ex S. Zenone i i deno labat

Christo media Eucharistia, colligit unitatem judicium: aquae unum , quod jam diluvio essentis Filii cum Patre: Egnauudus io , ar adimpleium est ignis alterum in sine mundi

chiepiscopus Cantuariensis, de Trinitate cum adimphndum, tunc enim univei Sa quae Stant haereticis disputaturus, nocte ante disputatio in mundo igne cotid urentur. Verum melius nem, insomnis vidit columbam Sanctissimum ad propositum Laurent. Iustinianus nubem sacramentum sibi osserentem, et die sub se illam Eucharistiae guram existinuit, habetquent , tanto ingenii acumine disputo Vit ut quo velut duplicem iaciem , Obscuram nam haereticos prostraverit. Idem CC idit ueteris velut nubes , lucidam alteram , ut ignis Ecclesiae Patribus, qui ob Eucharistia sidem si T. et Lib. se Prisc. Is r. 4. . et Tri t. . de

448쪽

Vel potius ilia ignis Dei amorem , et nubes deperditi im per originalem culpatu an moe

a et D. Chrysost postquam dixit quod gratia PDSti. i Adamus peccando a sua dignitate

sacramenti menteni sit reci litvlendidiorem degeneraverat, bestiis similis effectus fuerat: auro clariorem anituam facit '), coiiseri Eui ut bellua caenum et bos comedet. I Quu- charistiam cum sonte terrenum laradisum propter Dei Filius ut deperditum reddat ho- irrigante, de quo hicis dimanant fluvii , fons norem , nascitur in piaesepio, super foenum lucis , lucis sitioios emittens. Et sorte de recima hic inter duo bruta. Reconditur in his aquis intelii gendus est Regius Vates, ad ProeSepi , t qui currunt ad paleas frumens tantes Israel nos mutem iustate et videte, tum manciScotitur , Panemque mari ducent

in Ecclesiis bono licito Deo Domino deson alimentum vitiam, coenam lucis. 3 Bethleemtibus Israel. 4 Ι, reses, id est, videns Deum; ubi nascitur Christus , domus panis inter- i quae gratiarum cras ab Eucharistia fluunt , prelatur aliare ubi re producitur Christus , uti sontes Israel , qui bil)entis Dei notitiam est vera domus panis , panis uim et intellec- praestant. Verum hujusmodi a sui bibendae ius 4 et ut ait Richardus a Sancto Lauren. sunt antequam simus Israel , et agnoscamus io, qui dat intellectum 5 , qui scilicet con- Deum. Adito, Christiani, sontes illos lumino tinet lumen substantiale quod Angelorum et sosci accedite ad Christum in Tucharistia hominum irradiat mentes Deus porro iis existentem Accedite ad eum , et illumina qui circa ipsum aut prope ipsum Sunt , summini, suta tum est 5 et illuminat, tum naturali claritatis lumen impertitur , ut lu- splendoribus gratiae et charitatis , tum splen men ad objectum aliquod , corPuS Inuisum, floribus quos de carne sua lucida producit reflectitur et suo splendore, quidquid objec-3. Asseverat Tertullianus a nullis magis tum est , illu/ninat. 6 Quod si eos ira ' elintεlligi Christum quam sinρ jejunis. 6 circa vel prope ipsum sunt, Deus illuminat, Etenim tibi et lotus rabundanti vapores ita ut magis eos qui sumendo Eucharistiam, mittit ad cerebrum , qui mentis obscurant intra semetipsos aecipiunt Si latus ex lucem et mei impediunt motitiam quod Christi ore exhalatus asinum et bovem ad nequaquam viae manna dici potest quod ejus cognitionem adduxit iterque agno pit, abunde manducatum Dei asserebat Cognitio quia iterque ad unum prinSγe epulaturus nem. Mane saturabi/nini scietisquo quod accessit 7 si Thomas ex Christi contactum D minus Deus este Nonne Deus unum et eumdem Dominum noStriam cogno Milse manifestaverat Israelitis per tot miracula cum carne 8 si Dilectus Discipulus quies- quae patraverat in aegypto 3 8 Nonne Abra cens supra pectus Domini, velut spongia a hamo, Isaac et Iacobo religionis revelaverat ora fuit undequaque divinis notionibus im- mysteria , hi de his suos erudirent nepotes huius si discipuli euntes in maias cogno- Nonne Proplietae Iudpeos docuerant cultum erunt Dominum in fractione pauis, id est,

Cur X manducatione hannae cognoscent in susceptione corporis dominici, quod con

Deum, quasi antea non Cognovissent Quia secrato pane dedit eis manducandum 9 , co- scilicet manna Eucharistiam significabat et mederunt illum, et aperti sunt oculi eorum, et simplex hujus hysterii figura majorem de Xinde iderunt Deum Io , quant meti glarim De Conserebat notitium quam neque patrata sancte accedunt ad panem intellectus , qui miracula, neque factae Patriarchis revelatio ut ait Honorius III, est candor lucis interues, neque Prophetarum documenta. Et ideo in ii ; qui , ut ui Nicetas, diuinus pania

lume/ dis inum , suo coelicolin resiciuntur, ebat. 12 Diabolus etiam agnoscens quam e se incorPoratum in manna. 9 Quod si si sit illuminatrix Elicharistia, et sciens aliunde giuae tantum de Deo largiebantur notitiam , quod Iudas quamvis indigne eam in ceu aquanto magis res figurata Si manna Iudaeos susceperat , timens ne ab illo candore lucis illustravit, quales sunt bices quas mutuan illuminaretur, et Carbone coelesti sumum matur Christiani ab Eucharistia , quae est verus retur hac de causa , niti Cyrillus Alexan-

449쪽

ibi inis . Testinat et impellit ut cito' suam derent . ad saCrumentum tanta mi O destia adimpleat mulitionem. Nam et udan cum starent ante altare, et tanta cura recederent Os PGnsm militio FGrauerit, iam partem, a SaCra n et Sari Zelante disciplinam cliristum benedictionis irtutem , timens ne scin tianam, augientes ilia quae obscurant intillum in anim in eius occenderit , ii inde tellectum , custodientes gratiam quae illumiillumina terit . et in i meliora retraxerit , at animam. magna Pr oecmitem git celeritatE. I)

Discite tibi Dominum quo ratis discito tibi

Dominum dii boatis discite ibi Dominum CONCIO TERΤΙΑ.

ignoscatis. I Mortui estis per peccatum ,

explicat iugo Carclinatis, H Sole Postili cor VPus suum quod qui in sacra mensa di I PARS. Deus signa majestalis sua edigne suscipiunt, illustrantur qui x Norbum it 5 , pr aesertim in creatione et Conserva ES naturalis mentis motio , velut ui ipsius tione mundi. In i productione mundi Deus et plendor Io quare coelestes mentibus molem Stam cum uitii HSi timetit et Emera infundit Cogitationes, mi constat ex priniis torum , ο Porum , Pirituum, Te bo quo jus Christianis, de quibus sic satur sertullianus: Sit ratione Ma divOSuit , it lut qua PD- orati co misium dirimit ij de disceditur, tui . de mihils i. reSSit i/ Orti ciment timusu in Ca Erna ccFSionum , neque in classos GDSliati Sum. 6 Cunctae creaturae quae sunt discut Salionum , nec in ruptiones lasciola in mundo , enarrant majestatem divinae po- um SP ad avidem ' curan modostin o tentiae, qui eas de nihilo produxi ; ojes- Pudicitia , iat qui non tam cremam coenia oorint, lateria divina Sapientiae , quae adeo ut Chre

quam disciplinam. 11)Utinam liristiani disposuit majestatem divinae bonitatis, quae

hujusce Getatis tanta de et devotione acce Sese Super eas effudit . . Creaturarum On- Servatio est adhuc argumentum dioitio ma- H Lil . . in Joan. 9. - et D. Aughist serm. o. de jestalis. 7 Creaturae enim ita a Deo depen-

450쪽

dent . quod iis ab eo conservarentur, redis auctoritate Nec phtribus de obsequii eXHι- rent in nil illum de quo produciae sunt et ob ditione debita a nobis Domi ι Deo. Satis lauri causa in Conservatio dicitur continuata uiu uniti Dei quid sibi incunt best intelli. productio. Verum si Deus in productione et M. I Ratio et fides quae divinae do in inatio-Con Servatione re reaturarum Suam Stentat ali dant notitiam , nos etiam de debito ob

majestatem, in Sacramento suam demonstrat aequio erudiunt. Ad quod adhuc nos allicit humilitatem, tibi majestas ejus imperans et obsequentis Christi exemplum intilla tibi domina dependet I. In sui productione a obedientia 'i obitur graseis pol imporiabilis, voluntate sacerdotis, cujus imperio Sulastra in ChriSti templum perfecto invia loris. I)turri 2. In sui conservatione rat, speciebus Christi autem obedientia tribus praesertim

sub quibus occultatur. Commendatur: I. Voluntate I PLO Hiptitu-

I. In Creaturarum productione suam os dine . 3. Subjectione. I. Voluntate, quia tentavit Deus majestatem Detenim ut famula non est coacta, sed liberari a Promptitudi- iussu et in eris et sola Noctili potestato ne, tu tim namque ac sa Cerdos protulit verbatini, erga Processerunt. i Verum si meus Consecrationis . sit praesens in sacramento. suam manifestat majestatem impertuli voce d. Subjectione , quia obsequitur, non solum Cuncta producens , Suam ad liti denotat hu- probo , sed etiam improbo sacerdoti Obe- .ilitatem dum in sacramento sacerdote dientia mostra ut Christi semuletur obse

imperiali voce producitur. Nihilii in est in quium , debet esse libera et obiti taria, quia potentia obedientiali ad Dei imperiunm: non oblatio obsequii in oluntate 3 sita est . . Obsequium, sed dominatio ad Deum perti Pron ip ta , quia fidelis obedio ilia nescit monet. Quod probe sciens Augustus . imperii 'NS. 4 3. Submissa, attendens ad imperantis

Ormator, ne Dominum quidem dici se Nolo UCtoritatem , non ad ejus qualitatem , an sit

bat et hoc on in Dei est cognomen. origine Ilustris, ingenio pollens, virtute com quam profunda Christi humilitas, qui titulum mendabilis necne. Siquidem artificium pro- Domini deponens et dependentiam susci merendi, ObSoqiatum est o obsequii vero discipiens, sacerdotis obsequitur imperio i quasi lina morigera subjectio est. 5 Si quis non om sit Dei Deus. 3 Stetit olim sol ad littere, sed coacte; non prompte, sed tarde; non imperium Iosue obedientes Domino joci Submisse , sed Cum Superioris contemptu ob hominis Hujus vigurae veritas adimpletur sequitur. Sta non competunt Nero ObSequio in Eucharistiae sacramento, ubi Sol justitiae, /ι verum Deum 6 , nec Christi imitantur lxii est Rex regum ob summitatem magnitu dejectionem qui in sui conservatione ab irai et sti ectionem coeterorum graduum rapeciebus a Crainentalibus dependet. 4 obsequitur voci sacerdotis , quasi homo Deus propter hominem in hinc Par em sit Dei lotis Mirandum sane quod rex rima elementa, tertio coeli descendere siderum sistat suum motum ut Iosue praes laboras it Apostolus sacramenta legistet obsequium : sed stupendum magis quod Mosaicae egena et iacua elementa lan Cu- ilex regum et Dominus dominantium per Jat, quia Cili Cet ex opere operat non On- ,δepe Criminoso obtemperet secerdoti Iosue serebant gratiam. Verum species sacramen erat dominico nomine honoratus , victoriis I9le Siant, non tantum lenient egetan, Sed, ronatus , et tanta virtute praeditus ut eum adhuc pauperrima Sacramenta legis Mosaicae Parora solis 5 existimet Tertuli. at sacer erant signa sensibilia cin quibus aerat sub HOS Celerosus , est sacro illo charactere iii tantia rerum cum suis accide litibus , et ita lignus , vitiis dehoiiestatus, cujus missa est erant quidem elementa a Ctia gratia rillami ulpa, Sacrisi Citim Sacrilegium non conserebant , sed non a Chia Sub tantia At Cur ita obsequitur Dominus : Sufovit quam continebant. At species Sacramenta

tu SH Obedientiam ut nobis eam transfianderet les sunt elementa pati perrima , quia sunt 6 et suo exemplo nos ad obediendum Deo vacuae substantia : suntque mera CC identia limularet , quo nihil justius : Nihil eni/n absque ulla substantia existentia , a quibus sem Vedit Gnimoeritiam obedire , et si ex tamen Christus in suo esse sacramentali de-D dit animat obedire in sero Domino quo pendet. Sed ille quidem nec proba it a tu Ilii , ut obediat Patri , quanto magis nem quo ipsum corPΠ suum reProrseratai 8); tu homine, ut obediat Deo Ρ quia si ejus destructa namque Substantia pani S et Vini,

Pater et supremus Dominus, Summa pollens