장음표시 사용
51쪽
moni fata commissa sunt i , sed nauit it futurum in sino. ii I. Ut hontinois di-
lustrius proelium, quo agressi et de triumphati inanes doceret disciplinam conuersabatu rsunt apostoli idololatriam, I. Prosperitate sto Deus ut homo disiino vero doceretur. 3. Utrescentem P u. Viribus et praesidiis maxime nos praepararet ad facilius credendam Verbi possentem 3 Consuetudine et vitiis inva humanationem : ut jacilius crederemus Fi-lescentem. lium Dei deSCEHdirae in seculum, si et retro
I. PARS. Admiranda Gentilium pret,spem P id tale OgHOSCH emus u ; siquidem tanta felicitas I), qui licet suos vero Numini tu /V OPUS Paraturum desiderabat ut credi
denegarent Cultus , et salsos insuper venera PONSet. O)rentur deos, tam era prospero erroro 3 apud a IIV religionem christianam antiquio- illos idololatria suit. i. Aia liquitate nobili rem idololatria demonstrant nunc de latitutata iam studio deorum colendo tim mali in De in Perii tractandum est; et videndum me erra oit antiquitas s); . Imperio dilatata quGratum Urbium aut produxit , aut sumit, siquidem Romani fuerunt in tantum subli Gut Vcddidit PrinSenti imperii triplo Birtus,mitatis elati, ut orbem occuparint 5 3. DVO O ANςUStis in unum cluento st quot Fortunae bonis cumulata' etenim illis Mim CeHSUS GHNCVsto quot populi opurgati I. antiquiorem a. Ampliorem Diti erosissimis et austissimo principe, qui duosi erit silio Antoninum et Getam in Gesares allege-1. Floruit quidem antiquitate idololatrix rat sub Cujus dominatu multum sunt dila-Sed auum jam antiquitas quando curri tati imperii limites. Verum etiam sub Severociam nostra coram. 7 Vana deorum Genti imperium quantum Vi extensum non ac-lium antiquitas antiquitati Dei Christianorum Cedit ad extensionem regni Salvatoris, cui comparata. Inter deos Gentilium ciaturnus aeternus Pater dedit gentes haereditatem , et censebatur antiquissimus et unde Romanos Possessionem terminos terrae L Ubi Christo sic alloquitur Tertullianus : Ante Saturnum, d clit crate hoereditatem et Possessionem deus penes Nos nemo est. Ab illo census et V miΠs terr , exinde Christus in omnes potioris Dei notioris dioinitatis sy at multo an cute legem paternin bonitatis extendit. 5)tiquior Moyses etiam Stilurno. 9 Christus e. Quale, quaeso, Christi regnum qui solus interro Moyse in aetate longe antecedit nam ut omne rege Usque ad terminos terrae dila- Deus exstitit ab aeterno; et quamvis ut homo a Vit imperium 3 Nam si Salomon regnauit, Datus sit in medio temporum, lubet exclama Sed in finibus Iudin tantum a Bethsabeo reum Christum et in noseis olerem l 1 o tum Sque Dctu termini regni jus signantur. Si quia in lege IIoysis prophetatus: perj 'op a QVCTO Babylonii et Parthis regnes Miliarius, Denturus Christus anniantici batur 11 tum ora habuit in omnibus gentibus potestatem. quia in eadem lege Christus intillis modis ot Si AEgyptiis Phara , et quisque ei in hin-flguris conuersalus est II tum quia in editate Vmni SuccesSit illi , tiantum potitus.
lege naturae, lege mosaica vetustiore cum pa- Si regni Sti dominium e sic Nabuchodonotriarchis conversatus est Nam et profitemur Sorium Suis regulis ab India usquo Ethio- Christum semper misso in Dei Patris nomi Pict/n Vesbuit regni sui terminos. Sic Alewnes ipsum ab initio conuersatum ipsum con GHder Maced nunquam Siam uni e Samgres1 iam cum patriarchi et prophelis 13 , et Cariora regiones postera quam coicercit, te-
non tantum in aliqua specie externa visibili, uit Sic Germani adhuc isquo limites
Sed in vera et reuli carne : Atquin tunc quo Suo transgredi non sinuntur Britanni intraque inter illos angelos ipse Dominus cippa Oceani sui iambilum conclusi e Maurorum ruit Abraho sine natioitate. I 4 Triplicitati gens et Gotulorum barbaries a Romanistem potissimum de causa in carne nondum ObSideritur , ne regio rarim Suariam frae ei-
nata Dei Filius apparuit, i Ut humanos quos Cedant. Quid de Romanis dicam, qui de lo-susCepturu erat, edisceret assectus Dei iboens glorium Suarum init Sidiis imperium Suum iam inde a primordio hontinem . quod erat muniunt, Hectra HSiSici S geriteSPO Vi Vc Ni es regni sui possunt' Christi autem regirum et
52쪽
go superat Christi dominatio , qui te mittem per EScitin oceDι, alfacturum sos apostolos stincta illa regna suo Sub thesauros in seisibiles et occultos si Hos the- Porro si moralis philosophus magnifices isauros manifestavit in novo Testamento sta-iliendo christianam religionem idololatriaiuli ditiorem Gentiles quibusdam in locis
su); quanto verius apostoli non uni loco, sed non nullus habuerunt divitias, at o tot siti bibus, sed provinciis, sed regnis, Sed regionis mundus diseitiarum est u) idololatria terrenistius, sed universo orbi natos se valent merito tantum ditatu sui bonis, quibus imp r ibi saepe gloriari Citius et proedicatore ποStoli vpSal saepius abundant et Ecclesia vero, quae est δε- misitio id ostenduntur': In uni CVSct, inquit muS nostra Spiritualibus divitiis plena est 3 terra erit Sonia eorum , et Squs ad termi non liabens in prosperitate sibi similem. In nos terro Nerba eorum. IN UUm cuim alium in enim Sunt Cripturae sacrae , ut divinatinioerram sentes credideruut, niSi ira ChriS mysteria detegunt divinae leges , quae idotum inrthi, Medi Elamitin , et qui traha les ad salutem aeternam dirigunt sacramentabitant Mesopotamiam . Armeniam . Phry a Christo instituta, quae sanctitatem consegiam, Coppadociam, et incolente Poratum, runt gratiae a Spiritu Sancto datae , quae o Asiam, et Pamphyliam , et immorantei justos Deo gratos efficiunt, et coeli compo- AEgyptum , et regionem trico quo eS te reddunt angeli , qui nos adversus lm-rrans Cyrenem, inhabitante ς Romani et in Onum impetus Custo liunt; apostoli , qui coim , tinc et in IeruSalem Iudoei et Meroe Suis precibus Ecclesiam protegunt quam gentos ut jam Getulorum arietates et Viventes propugnarunt de hsellando idolola Maurorum multi sine , Dimaniorum Omnes Iriam viribus it praesidiis maxime possen- termini, et Galliarum dioerram natione , et clem. Britannortim inaccessa Roma ΠiS DCG, ViSto PARS. I/isirma mundi electa sunt et ero stibulla ; et SarmatGVUM CO Deo, ut confundes itur fortii et stulta ejus, rum, Germanorum t4GVUM conjundantur sapientia. 4 Tria ID. Augus-nbditarum multarum euiitim P e PVO 'tu in videntur velut impossibilia, it rationiciarum, et insularum multα Um Obi jus humanae incredibilia. Unum, quod Dei Fi-tarum , et qua enum et ars missu POSSUMUS litis sit ut humanationem demissus , in sta- in suibus omnibus loci Ch iSti Homera lbulo natus , toto vitae decursu in egestate et g est, in quibus omnibus loci POPU/US O ignobilitate conversatus, et in morte ignominis Christi inhabitat. 3 Per g noto illos itinia et supplicio mulctatus. Alterum, quod populos apud quos vel alias et ut CAE homines crediderint inesta hil ejusmodi mys-
ruit christiana religio intelligendi Sunt hi terium supra sensum, rationem et Daturamnenses, a ponen SeS,Indi, Coi Cm Chii ei se sublimatum. Tertium, quod duodecim Christi Americenses, Peruant , et generat in ut Ct discipuli, ignari , inermes , simplice , agressere incolae tum Veteri . tum D OV Orbis. aes, aggressi sint idololatriam viribus et pro Inhabitantes etiam in Sulis si V e Ceani pugnaculi. munitam. 5 Nam , ut ipsi metsi vo Mediterranei maris, iter talibu , Me fatentur Adoorsus hinc igitur nobis negotium ridionalibus . Occidentalibus . Septentri O est, a Versus institutiones mitiorum, GuCtOVinalibus : Nunc passionem G uti, et V CG tritos reooptorum, leges minantium, argu rectionem , cunctarum geutium c litte mentationes prudentium adse et succonSuetu-oocos sonant e et totiuS mura di i G HG, insem, eiustiatem , noceSSitatem , ad EVSUS Christus est 4 Cum sui eiu dii De templa , prodigia . miracula, quin muta dominationi Christi subditae fuerint per apos n ulterinam istam dioinitatem corrobo a Vetolos , moniae quivi valet di Ceres Ommo vijὶ 6 B , ii IJeus litot sese offerebant Anniantiao justitiam tuam ira ECCDSis G obstacula , ne suo apostoli ministerio tange-ςnti. 5 Ubi . Ambrosius : Quid Ni G potitur Et quo hostes quibuscum illis eratna, nisi de totius orbis partibuS OV H GtG8 linii candum cingenti manu oritas obSide-
Magna equidem si ejus attendatur aut i qui uti est ipsa se sui Dirtute Secura St , et omnem illam χχρι natorum multitudinemias, latitudo et opulenti R. 3. Christiana religio occula ala sui in ve-
53쪽
prosternit I , ut constat ex apostolis. Quo admodum majora operatu es Christris, marum, a Stultitia philosophorum Vicit sapien- ora locutus est per discipulos. 1 Sic aut iam I. Infirmitas regum superavit potera tem mundi consutavit sapientiam L Si tittium . d. Simplicitas daemonum debellavit sapientia mundi Stultitia est penes Detim, ast Litiam ita et vientia Dei tultitia Si penes mun-1. Dominus stulta mundi in confusionem dum Sed nos Scimus Stultum Dei sapion litis etiam philosophim ipsius elogit. I Ut philo hominibus 2 , t ex apostolis Comprobatur, sophorum sapientiam per apostolorum tui quorum stultitia philosophorum vicit sapientitiam confunderet Salvator, Voluit religio tiam , et infirmitas regum superaVit potennem christianam praedicari temporibus eria tiam. ditissimis et oculatissimis 3 cum maxime . Qui magis inimici et persecutores Chris- floreret philosophia, ita philosophi majori ianorum suam de Morum majeStiato con- essent in honore apud Gentiles. In quo Chris Denimur in crimen ' 3 Inter Ethnicos erant tus non est de errore et imprudentia culpan reges niaxime infensi Christianis quos dias, sed de sapientia et providentia laudata summi hostilitate prosequebantur; et hoc
duo Deli piit , opinor , dioina doctrina, ex quia erant, I Ut plurimum regni USUrpatores: Iudi a potius quam ex Grincia Oriens erra religio autem Christiana alienum honum in-oit et Christus , piscatores citius quam O justes detentum restituendum iecernit I. phistas ad princonium emittens 4 at cur non Erant scelerosici christiana disciplina crimina e schola rhetorum aut philosophorum is damnat Politici expavescentes ne sub resumpti sunt 5 Christi discipuli 3 cur non ligionis r a 'textu aliqua meret in regno disertos philosophos , sed illitteratos apos mutatio; . Tyranni existimantes omnia sibi totos elegit Dominus 3 Ut ex inspientia a licere, quod Iose , hoc regi 4 , religio chris-pientia nouatur. 6 Etenim duodecim illi lana Deo soli tribuit potentiam absolutam
illitterati piscatores cunctos vicerunt philo regis auctoritatem temperat es Quod attinest sophos , et sapientiores suerunt Sophistis , ad honores regum , et imperatorum , Satis oratoribus , qui existebant tunc, et extite proeScriptum habemus in omni obyequiorant antea Duodecim erant , et per PSO ESSE HOS Oportere, Secundum GPOStoli prin- omnem sibi concilia Vit orbem , et illitterati cutum e subditos magistratibus et principi- isti obtura Merunt ora philosophorum bus et potestatibus, sod intra limites disci- Suam Deus demonstravit sapientiam tum plinc , ploadusque ab adololatria separe- in missione Moysis , tum in missione apos mur. 5 Propter hujuscemodi rationes, asti-tolorum is si causato lingum tarditatem , terunt rege terres , et principe COIwenerunt OS 'epromiSit, et Sapientiam PSam , cui ne in unum a Dersias Dominum et a Mersus Chrismo resisteret 8 et ut solidius christianam tum ejus. 6 Sed supra omnes romani impestabiliret disciplinam , elegit discipulos in ratores christianam aversabantur discipli- peritos et insipientes, ut per eorum racio nam , et majori furore insurgebant in Chris- quendo, suam in iliis ostentaret sapientiam: tianos divinos iis Menegantes honores et ob hanc causam consuliissime vetat Salva Non enim Deum imperatorem dicam , quiator ne de re dicenda , nec de rei dicendae mentiri nescio 7 et haec erat praecipua causa inodo quidquid prius discipuli apud se cogi persecutionis Christianorum per tot tam im-lent, et proprio sensu Coram tyrannis do perium uomanum Ventum est igitur ad quendum concipiant mirohibet modi secundum titulum insin augustiori majestatari responsionem ad tribunal famulos suos iis e siquidem majori formidine , it calli- instruit Spiritum Sanctum responsurum dior timiditate , Coeyarem obser atim, quam
repromittit 9), qui subministrabit eis quid ipsum , Ostmpo ooem. 8 Nihil tamen
loquantur. Quasi dicat, expendit Remigius horum impedivit, quominus apostoli audac- VOS Terba edetis, sed ego sum qui loquor ter adorirentur reges et Proeside et armatas Io imparatos vos inveniat colloquium, ut potestatem, apud quo CauSa Icrganda erat. naihi quod dicturi estis, adscribatur Rem 9 Passuros persecutiones apostolos irae- Omnem Mi Cendam omnemque sermonis dixerat Christus, ut hac Domini praedictioneria odiam sibi vendicat, et merito : nam quem sese ad Omnia Constanter perferenda et fomliter superanda Corroborarent. Ut autem anili Tert. - 2I ori . . de Praeso. Haeret. 7. - madvertit D. Chrvsostomus, οδι dixit Ite,
54쪽
sed se mitto Nos e mittenti mihi credit ἰ Si aut GPsares non essent sectilo necessarii: infirmi quidem estis 'o Sed qui mittit ut si et Christiani pot/ι issent esse insares
potens est si si attamen a tempore Constantini Magni
Inde multum suam commendat Christus C; Psa res rediderunt Christo et non nisi potentiam ad nsegotium perdifficile et maxi Christiani imperatores stipi a solium imperii me arduum adeo infirma assumen in Stru suerunt sublimati, licet eorum non nussi fue-menta. Etenim si pompatice Suam ostentas rint haeretici, et Julianus apostata a fide de-Set majestatem, et reges per Semetipsum Silo fecerit. subdidisset imperio, non ita claresceret ejus 3. Daemon idololatriae propugnator acer- Potentia , C eos per apost Ob S insili mos , im rimus et christianae religionis impugnator
hecilles et inermes subjiciendo. Ide Ut pro infensissimus, nihil magis curans quam hoc sun de ratiocinatur Tertulit anus intulta mi ipsum excludere quod Proedicamus 2 , nam di elogi ious , it confundat uvierat iam se Deum iros tendo idololatriam tropu- ejus , et prue difficilia penos homine , facilia gnare et disciplinam christianam expugnare
Penes Detim Atim si Deu eSt Vieri cisto Conatur Q verum sua simpticitate discipuli tens, merito in adι et Sarii Suieritis Poleu de daemonis astutii triumpharunt. Intertio quo , id est iu stultilia et wPOSSibilitat argumenta quae veritatem aliquam demons- materias operationis suci iΠStituite usu irem trant potiores illi videntur quae sunt ad Dirtus omnico his auxiam CCipit, a quibu hominem , quae concludunt ex Concessis quae proii octitur u Deus est in sinite Sapiens et ex ipsius adversarii consessione mutuantur. potens ab eo homines sapientiam et poten Ex inmutis nonnianquam teStimonitim neceStiam mutuati sunt et quia philosophi et re sarium est , si non o mulis pro est. 3 Hac ges accepta a Deo potentia et Sapientia abii methodo sui ostentata veritas, et citristia tubantur ad i L, b, li, triam propugnandam, et Dae religionis persectio declarata. Apostoli Christianam lisciplinarii expugnandam De US namque sua simplicitate daemonum Supera sapientes et Otontes illo debellare Voluit , runt astutiam , quos daemones se non deos non per suam sapientiam et potentiam im sat eri coegerunt: unde sic judices et tyranni ediate sed iei stuli itiam impoten nos alli suunt hir discipuli: Edatur hic aliqtiistiana quod sunt sapientiae potentiae sub tribuuntibus vestris quem coemones vi contrariae et uti suam Meu M Ostenta Vit constet. Iussus a quolibet Christiano loqui sapientiam , si filia hundi es gens, ad , in spiritus illo, tam unonem consilebitiar Cendam phil cis opliorum Sapientiam, ita suam de Nero, utimis libi eunt e fuso. Quid istodemonstravit potentiam , Sstimens risit ma opor intini estius 8 quid hac probatione fiatia undi ad superandum aegum lotentiam ἰ delitis ' Simplicitas ierittitis in medio est.
Elegit ignobilos o humiles, ut Si quid ma Virtus illi sua assistit. Nihil suspicari lice-gni SSent sui ioci,Sent , PS in ei ESSet aut bit Quid autem injici potest a loersus id socerol. 3 Si elegisset discipulos vel genere quod ostenditur nuda sincerilate 8 Si altera
illustres, vel dignitate sublimes, et ortu parte oro dii Sunt, cur SeSe coemonia menias bonis divites , vel sapientia et elo luentia iuntur 'an ut nobis obsequiantur 'Iam νς pollentes, vel viribus et sortitudine poten subes ta Christianis diuinitas ,estra. Nectes, mundi conversio adscribi potuisset O dioi filiis optitanda est, quo subdita Si horum aut nobilitat , aut dignitati, aut di Vi- fini , et, si quid ad dedecus socii suis. 4)tiis , aut sapientipe et eloquentiae, aut O Tale erat imperium quod apostoli exertentiae et viribus P at si gens ignobiles, de cebant in diae mones qui eorum Obsequentes mi SSOM, Contemptibiles , egeno , imperitos, mandatis , et se deos negabant et daemones infirmos , eorum triumphi non dis Cipulis , profitebantur. Hoc testimonio Ethnicos ur- sed Magistro et Domino erant adscribendi , en apostoli ut eos avocent a menda Ci , et vibram vel iri iti Ialeantur homines, in illi ad veritatem addit aut . Sed I/ὶOIlSt 'asti Ill/SNO- disseinam esse Dirtutem. 4 In apostolorum bis doti os festos Christi, ipsos illos quo adsitaque stultitia divina emicat sapientias in intis Mullum est, si eos adhibeam, ut creda- discipuli, rum insontitate divina relucet O tis Christianis , propter quo non Veditistentia. Illorum iam sue ministerio Christus Christianis. 5 Haec est victoria quam sua suo imperio etiam reges et imperatore Sub simplicitate apostoli reportarunt de astutia didit; iam iis alius dixerit Tertullianus : daemonum, cogentes eos fateri mendacium , Sed et a Saros crodidissent super ChriSis, et veritatis testari fi dem. Quod sane testi
55쪽
monium mirum in modum Clii isti aliam hic Gentiles idololatria erat consuetudine solid, toravit disciplinam num Di quatilum justi tari eam Simul cum laCte CCeperant a latic iniquitas mula est , in tantia D materia rentibus, avis, proavis , aliisque sere in inest ad testin/onia ejus cujus S mmula. I sinitum praedecessoribus. Sic ex consessione spiritulis nequitiae rutilat Idololatriam clamen veteri consuetudines christianae disciplinii persectio, quia de trium firmatam aggrediuntur apostoli, et ut illam phat idololatrium consuetudine et vitii in destruanta et i religionem christianam ad-
valeSCentem. Struant, produnt maturam , Scripturam et
II l. PARS. Sed enim multa sunt quibus disciplinam, quae a Deo habent originem.
tenerita conscientio obduratur in callosita I hi conSistic defenSio nostr opinionistem voluntarii erroris. I Tria sunt potis FeCNudum Sc y tu cim , Secundum citiariam, simum quae errorem intellectus et Ohiniatis e GHdUm diSciplinam. Scriptura legem con-Pra Vitutem propugnant , I. Vetus consuetu cli malu' a conteStiatur disci 'lina exigit. dori . Inveterata vitia Q. Auctorata exem Cui in hi conSuetudo opinioni Prodest, Plis irimina. Haec tria idololatriam propu 2 et M dioerSin Sententio color est si Ex gnabant . a. antiqua consuetudo deos co SCriptura autem demonstrant postoli, eti-lendi; I. Inveterata Gentilium vitia . d. idium deos suisse homines Unde sic allo-
Auctoratu luminum exemplo crimina tui tur EthmCO pellia/nuS, et pros Oca- quam belle ad propositum Tertullianus di Π/US a Nobis ad conscientiam Nestram. Illa lectionem perfectam a seruiat fuges tricem ti HO judiCet, illa O damnet, Sipoterit rim tremo is et animatricem confessionis i 3 Hae mucciSto deos ostros homines fuisse. Si et dilectione accensi apostoli, omnem timorem PS irascia ierit, de uis antiquitatum instigarunt, Christi aliam religionem praedica Ni umerati re incetur, e quibus eos didici ;runt, et animitus debessarunt idoli, luti iam , 1. t Stim Ouium perhibentibus ad hodiernum , et Consuetudine solidatum I. Vitiis vigoratam 'iViscitibu in quibus nati sunt; et regionibus 3. CriminOSo deorum exemplo auctora iam. quibu aliquid verati Nebtigia relique-I Magnam profecto auctoritatem vetus N /t, tu quibu etiam Sepulti demonStrantur. habet consuetudo : quare Tertullianus vult s 2 Ex natura Dei existentiam ejusque uni
respiciendam auctoritatem imprimis constio talem Stentant apOStolici Universa nam quottidirii ipsiuS. 4, Consuetudinis veneranda in a tura creata Creatorem praedicat. iobotest auctoritas in rebus civilibus , naturalibus DCUS EStimonia, totiam hoc quod umia et et sidet. In rebus civilibus magnam sibi audia / q/ Sumus. 3 ijusmodi testimonium
tortilitem viii dicat consuetudo : etenim con Gentile eVidenter Convincit eorumque na-SUClud etiaD in cloilibus rebus pro logo sus litii na demonstrat. Et hcoc est summa delicticipitur, cum descit leae. i5 1u rebus naia OlculiΠm Vecta ΠοSCere . quem igno a C Onturdi ibu COHSuetudo propterea colendia est , POSSH ut Vialti ei operibus ψSius tot ac tali-Πo OH Sit rationis into pres. 6 Ratio quam US , quibu Continemur, Hib&S SMStitiemur, interpretatur consuetudo . ad hominis nata Nibu oblectesmur, itifim quibuS caeterreturam Spectat. Tandem magna vis consue /Mι ' ρ 4 Nec tantum Me existentiam Ma-tudinis in rebus fidei multa si quid om sunt tui a demonstrat , sed rius et in m Uni tutem in Christiana religione , quae ex consuetudi probat. Sic t Obatur et Deu et unu , timne et traditione Observantur . quae sus ro /on ignores tur. 5 Tandem disciplina quid fert Tertullianus. Hartim odi aliarum eius Π/ctgi Deo ratum Sit, ostendit 6 : Cum au- modi disciselluarum , si Vmem exhostules en Deus Sit essent in liter Onu et an 'tu S, SCVUtu VHVMm, nullam inuenios e traditio tibi /eliora quoque Sectori 7 desiderat Cliris
co suetudinis in rebus civilibus, in quibus tur lixi sibi 'iomines sceleros in deos
habetur pro lege major in rebus naturali Cousecrant, ut illis exprobrant apostoli apud bus P nam iuueterata consuetudo tantum pota Tertullianum, Deos jacile vobis criminOSistrat NGutum nai tira maxima in rebus Simo quoSque ut piscenti diis est is, illo religio Misci qua propter Plato, qui probe no rum est honor consec tilio coinq/ἰali/im 8 ; erat sol sum deorum pluralitatem, ii so oon litorum Crimina aggressi sunt Apostoli debet, Mutudio opponeret, diis sacrificavit. Apud uiates idololatriam vitiis roboratum.
56쪽
2. Quamvis fuerit a Deo pagalia gens, magnum Videtur miraculum, quanto majus in hanc I san conoersionem teDFerata si tot Gentilium conversio Quanquom non hujuscemodi tamen conversio erat clifficilli hes manum , Sed dioivum projecto Sit onus
ima , I. Quia viri malum ut timor , aut taratorum Simul et tam Fentina immutatio.
Pudore natura perfudit a Gentiles neque I Mirabilem hanc immutationem operatus
timore , neque pucd Ore arcebantur a Vitiis est Christus per apostolos , qui triumpharuntu. Quia per spectacula in criminibus deti de idololatria vitiis roborata, et pravo ad-1aebuntur L Allius pra scripsisse debemus, huc deorum exemplo au Ctoratu.
Hononas Db initio prospicientes sibi inter d. Quanti ad malum performantur ti)coetera idololatri etiam spectaculorum in praVo aliorum exemplo Etenim Nitiorum quinam erit , quibus hominem a Deo cismca Exempla OPPugnandi animum impellunt Dent , et suo honori obligaron ejusmodi immutant, traii ormant quia proclis is est quoque artium ingenia inspiraSSe 3); tanta malorum inmutatio, et quorum intutes serui quae a CirCo et amphitheatro Captabatur equi nequeas, iit imitaris itia 4 et voluptas P ut Plures de lique Imenias, quos quo plures sunt qui criminis exemplo pro-
inocet ab hac secta. 4 Quia difficillime re perpetrant P i ullum o/him malui1 di Icilius
linquuntur Xercitata itia et usu viriosa exti/tguitur qua tu quod multitia i hi consensu
5 4. Quia deserenda erat idololatria ictu asserqtur 5 : numero siquidem pessimo Si a/ιtiquitati sot'dibus 6), scilicet territ, lis, rum auctoratur crimen. inornicidiuvi ivm idolis, sacrificiis , solemnitatibus et vitiis quae admittunt Singuli , crimen est Nirtus est COItSuetiad cor robor a Oit. 7 5. Transeundum m/ publico geritur ' quia non solum eruta Vitiis ad virtutes, a superbia ad humi excusatur , sed insuper licit una existimatur, litatem, ab avaritia ad liberalitatem, ab impii et quasi honestum Commendatur Quia ut dicitia ad castitatem a gula ad sobrietatem, a addit Cyprianus, ConSenSere utra Peccatis, vindicta ad charitatem. Quod non modo dissi et impii esse uicitum suod publicum est. cile, sed etiam impossibile visum est multis Quaedam videtur consensio inter publicum qui co/wertibilem legarit raturam quia r Crimen , et ipsum me ju tum quia Crimen bor boria malos non ferat fructus nec mala absque pudore committitur. Delicti durior bonos. 8, Vertini hinc erit cito into gratio frons est ab ipso et in ipso delicto inpu- mi Potentior utique talltra , habe hs i ι iobis de/rtiatur doctus scelerosus peccator tum subjace/ι leva sibi Vibera n arbitrii potesta quia jus , crimen ut licum impunitum patem , quin Cum PSa raturalis atque mula titur tum quia publicum Crimen , Velut bili , quoquo Nertitur, hal Dra co mortitur bonum et laude dignum jus approbat. Pe Quantum vix memorata dissicilem Ethnico riculosum sane est omne Crimen publicum rum redderent Conversionem p uod lanioj qui x adulteriun, discitur dum idetur 8 ; nihil horun sermonis ei angelici cursiι in Sed multo peri Culosius praVum eorum Xem iuFecimi , tanta erat Crucisiaei poto itia .9 ; plum qui supra alios aliqua dignitate praee quae ut magis niteret, Stulta ritu id ologi minent. Etenim . major est ejusmodi per aD US, ut Co/Vuti dat Scuieritia. Quin ιain stulta itin ton es lyten confert, Sed auctoritatem. Sunt tme rato homi sis id cultunc ori 9 Vitium eorum qui aliis antistant est Dei rejectio erro 'is 'disciplina justitim , velut pestis publica , Cui nullum potest ad PudiCitic , Patie/ttico, ni iso 'icordi filo hiberi remedium. Deplorandus ille status contio 8 Io Magnum sane miraculum, eae S , ubi jam non Ditiis excusati , Sed auc-
tatione unique corporis nihil Deo resistitu purata flagitia. ii Quod si prava hominum
at in On Versione peccatoris , homo utens , exempla alios promoVent ad malum , quanto
Seu abutens sua libertate , Meo potest resis magis exempla eorum qui pro diis habentere. Quod si unius leccatoris conversiti, tur Gentilium di L erant iriminosissimi.
57쪽
sint, ut illos in coelit m extulerint , et non hinc eSt quod Veneri adulter inserotis hinc est potius in civiui tartarum ιerserint. Illuc quod se Marti crudelis addicit. 1 enina abstrudi solent inisti quique in paron Ad idololatriam Ioc deoru in criminibustes, et in Sorore incesti, et Gritarunt adul Consecratam debellandam missi apostoli, iteri, et irginiam raptoreS, et pueVOVum Cou eam penitu de triumpharent, duo praestite- taminatores, et qui Siae Uiurat, et qui Occidunt, runt lium, . Ut Gentiles a vitiis revocarent, et qui iurantur, et qui deo iurat, et qui demonstrarunc deos rivos coleban fuisse etin quo similes su/ιt alicujui dei eStri, homines Celeratissimos, quorum erant cri- quem neminem integrum a crimine aut Nitio mina non imitanda, sed detestati duci n. Ut probare poteritis, niSi hominem nega Meritis eos ad virtutes allicerent, ostentarunt Chris 1 ita ut mullus me tandes deorum posset tum esse Verum Deum, humana tum ad hoc ignorare crimina I. In Carminibus decantu Ut ejus exempla homines imitarentur, ut quibantur a poetis uetii non Oeta dedecoriator pravo deorum exemplo suerant sormati ad inoenitur deorum 4. In om in diis et tragost malum , bono Ver i corporati ixemplo ad diis repraesentabantur es Histrionum Vitio in bonum reformarentur. QuiaErile ergo i et ora omnem Deditatem eorum designa/ὶ 9 3. Si Sta disei/ritat h/iSti. Si ea est, qua cogni- In libris continebantur; 4. uiuo inibus de ta ad ο/ὶ u/ὸ qui rwsormatiar u), non suf- pingebantur P simulacris exarabantur quo scit prava deorum detestari exempla , quiarum ori in f aduheria r Si/nti lac V quo Christianis non multu λὶ odest Nilia uti arum oriticatio res In agi tibia via/ὶ /ιt quo p/'o feciSSo 3 nisi Christi sequantur virturiant Iittiliant i lceSta picturi quorun c/ odia tes. Hus imitabantur primiceri Christiani quilitate coin me /dari libris quoru/ ι par ricidia renuntiarant idolis , Ut Christianam ample- tradu hi sectilis pquor'MIν impietates per Sona ιt arentur dis Ciplinam P nec alius de noscibi tragoediis. 3 te quari de eme ldalio te Ditioru/n riStirὶOCallidus daemon maxime sollicitus suit, ru/λ neque vitiorum emendatione con- ut tot et tanta salsorum deorum crimina di tenti virtutibus adhuc coruscabant. Quas vulgarentur Put tot enormitates in pul)licum nobis imitandas reliquerunt, tanquam ide- proderentur, a. Ut deorum flagitiis fio; it lissilua pri/no dii eae ivla. I Multi Chris-nibtis peccartui piussor ei teretur 4 I. o tiani hujusce aetatis qui sunt Domine indiluit ' i/ialo olei Flo tot liliali , excusa gni , quia salsorum deorum crimina imitanta ρὶ lice itioin 5 3. Ut deorum exemplo tur et Claristi virtutes dedignantur quamvis Nitii hoIni HGνὶ iacediar; itictoritas parci 'o ei sor/na ODὶ i/lica ge e debeant. 6)tur 6 ; Ut homines accenderet ad utroCissima
quaeque patranda crimina; num quid liti est
58쪽
monium veritatis , quo apud ipsa temonia
culorum operatio; nam Deus, qui est praecipuus eorum uti Ctor et Summe verax , nequit
sua uti omnipotentia ad fulsitatem testula dam 5. Martyrum passio , qui pro tuenda christiana religione Cunc tu Constanter tolerarunt supplicia : quia nemo potuisset occidi, nisi compos eritiatis. I Verum nihil ita sit se ostentat veritatem a religionis Christianae dilatatio, et per apostolos fidelium facta Dro Dagatio. Num Christum hodie inoo-
populi Christum odio conjugiunt, quem
retro ignorabesnt. 3 Tanta autem prole fe- Cura dati sunt apostoli I. Verbi Do praedicatione P i. Sacramentorum administrationes 3. Sanguinis effusione.
I PARS. Et ita ipse Sermo pater dicitur,
et in ilium omnium , et matrix, et origo Ciatictorum. 4 Ille autem Serna , qui Cunctarum pater et matrix di Citur rerum , non est aliusquam sermo divinus Sedistillus sermo dioinus , nisi Dei uniuS, quo P vheto , quo
GPOStoli, quo ipse Christus intonuit. 5 Divino sermone vaticinati sunt prophetae , locutus est Christus , praedicaverunt apostoli, et Stia praeuli Catione , . Filios sibi, Seu potius Christo pepererunt Christum in fidelibus generaverunt Q. Fideles iii Corpus Christi converterunt.1 Ab aeterno Patre divinum generatur Verbum, ut lumen o lumino accensum 6 : apostoli quoque illos omnes Christo generant, quos de splendoribus illustrant. Per apostolos tantia ille Christus totum jam orbem
Eoangelii sui radiis illum introit o ; et ita
Praedicantes apostoli fideles cunctos Christo Pepererunt. Per Eoangelium espostoli nos Centierunt , Ora tamen sibi , sed Christo
quia per Euangelium Christi. 8 In orbis
Creatione Deus Merbo tantam mundi molem,omo protulit 9 , in mundi etiam recreatione Ecclesiam Deus Veri a formavit. O-tentiam suam demonstravit Deus prodii Cens de nihilo creaturus imperiali orbo io :suam adhu Christus ostentavit Virtutem , adducetis Gentilium tenebras ad lucem Veritatis : Unde magis dignoscitur Christus quam ex Verbi potestate ' 11 nam median postolorum praedicatione , Christus totum
jam orbem Eoangelii sui luce cepit iu :
Idcirco cuncti deles qui alias exstitem mi, nos etiam qui Christianam profitemur fidem,
Filii Christi, et apostolorum nepotes. I De
At chimedis sphaera , in qua Velut in compendio universum Clauserat orbem , sic fatur Cassiodorus : Parma macliana, Sed grasida mundo. Parva machina sunt post ali , utpote piscatores vilissimi in naviculis enutrit , verum sunt gravidi mundo , quem Cori Ceperunt Nerbo Dei remige I De quum tum vis fuerint humillimi fuit tamen fecim-da humilitas ortu 3 , quae plurimos Christo generavit filios Etenim qui aliis Dangelizat quasi Iesum Portat in ter , t eum ciliis , Uel potius alios ei pariat. De talibus erat beatus Paulus, qui dicebat e Filioli mei, quo iterum parturio, donec Christus forme
2. Neque Solus Paulus per praedicationem peperit in Galatis et sormavit Christum, erum etiam puteri apostoli in fidelibus parturierunt Christum , quod ipsemet asseVerat Salvator Quicunque fecerit olunt item Patris mei qui in coelis est, Pse meus Pater et maior est. I Quem bacum sic expendit J Bernardus Pater, enerian inperierbiam ρrcFdicationis, ut dicit Apostolus i. Cor. 4. Per eseangelium ego o genui mater, Pariendo per Uerbiam Structa conoersotionis. 6 Quod probe ad apostolos pertinet, qui per verbi praecli cationem pepererunt si deles et Christi parentes merito dici possunt, quia eum in fidelium mentibus generaverunt. Si namque trina Christi generatio : aeternalis , temporalis et spiritualis Pater esto ternae generationis principium , Filium dictione generans iunc . Dcto Prolatiam discimus , et Prolatione generatum. I Spiritus Sanctus non est quidem pater Christi, sed auctor et principium generationis temporalis, quum Operatus est in Virgine Dei par. Et rangellas in somuis ad Ioseph e Quod in ea aliam
de Spiritu Sancto est. 8 Principium spiritualis generationis sunt praedi Catores nam
per Verbi divini praedicationem , Christum parturiunt in fidelium mentibus. Idcirco
nuda Cter asseverat Paulus Christum habitareperfulem in cordibus. 9 Ficles autem exauditu, nuditus per verbum Dei, verbum Dei Per praedicatores annuntiatur Bis beatissima Virgo Filium Dei concepit mente scili Cet, et Corpore Mente , per fidem P nam credit
59쪽
M/iri Gnbrieli. si torporeri ex illa enim significat acriιm Perans Perinde ac si di- Christus est homo in Carue generiatus. Ex D. xisset , Sanctifica HS Ese angeliun Dei. Itaque autem Ausustino beatior I uit Maria conci ad hoc se electun dicit, ut si Mangeliun Mortat piendo idon Christi quan carnen Christi in Sacrificium e quod tunc sit cun eoangelisti Quod innuit ipse Dominus nam cum amus cum arata V Erenti Mitc et morum, mulieri quaedum virtutibus ejus attonita quanta id celebrandum fructuoso tantum exclamasset Beatu penter qui te Portauit , Sacrisicium et igitur Quid dici potesto ubera quo sumisti illi exclamationi res illustrius quam quod praedicator Evangelii, ρondit, non matri uterun et ubera negans, Sit saCerdos, hostia sint populi qui conver- sed feliciores designans qui Merbum Dei au tuntur, etsi unt mystice Corpus Cliristi et aliadiunt. 3 Haec Christi conceptio et habitatio quasi species Eucharistiae. per fidem in auribus audientium aemulatur Sacerdos iriminosus indigne conficiens
quodammodo Verbi humanationem sacramentum , Si reu Corpori et sanguiliis 3. Cum Eucharistia sit quaedam Incarna Dominici tum quia sacrosanctum illud mystionis extensio , apostoli Consecrationem a terium Contaminatri tum quia sterile reddit, cramenti aemulari videntur Convertentes sues indignitate impediens , me sibi gratim audientes in corpus Christi mysticum. Huc augmentum conserat Cori Cionator male ver- supra re audiatur Rupertus elucidans Chris bum Dei annuntians, reus est tum ,rosa tum dicentem Verba quin ego lociatus Sum nationis , ita ligne traCtans ministerium Sa- uobis , spiritus et ita Sunt Spiritus Vis i Crum Pium Sanguinis audientium , quos im-Acan et ita Vis eris , et E iam Mitti Mer Pedit ne Convertuntur in corpus Christi m 3s-bum. Hinc in pane , de quo dicturus Sunὶ ticum tam Celeroso limine immunem Hoc est corpus meum; et in Dino, de quo Se praedicat Paulus : Mundus iam a Sanguino dicturus Sum Hic Si Sangui meuS, viri Omulum ictum enim magiStri feci; non tua liter operantur ut era caro mea sit, et enim Subterytigi quominus declararem i)Sang tii metis, non mulata Specimeiteriori , Ergo qui non dicit, reus est sanguinis, hoc
sicut et in singuli hominibus viritualiter, est , Caedis et criminis Iudaeorum particeps, id es , nihilo mutato. de Xtrinsecis corpo Iuttae rei erant inhumanitatis clum ergari accidentibus , hoc agunt, ut membra mea Christum , tum erga discipulos Cliristi. Erga sint et de multis una stat Ecclesia , quin Christum , quem injuste morti damnarunt ;alio revectu cor Pu meum , plenitudo mea erga discipulos Christi, quos crudeliter perdicatur, et Sit. 4 Ex Ruperto verba Christi, secuti sunt ut ipsi eneCati et OPPLESSi ,
quae pr. edicando locutus est , sunt tamquam Euangelii quoque diSSeminati perimeretur sacramentalia, quae auditores quasi in quam su), et Christus orbus et sterilis redderetur Dedam speciem sacramenti Consecrant: et si quo ipsemet conqueritur Salvator . sciri cui in augustissimo altaris mysterio, verba tiebant mihi Hala pro bonis , Slerilitatem consecrationi Convertunt in Corpus et an animo mec 3 seu ut tali graeca lectio guinem Domini , panis et vini substantiam , Orbitatem. Quasi dicat tot Conatu moliti immutati externis , et quae videntur , panis sunt ut me meis orbarent discipulis et si- et vini accidentibus ; sic verba praedicatio liis Parum videbatur pharisaeorum invidiae Dis vere efficiunt, ut fideles sint membra et malitipe peremisse Christum , si arcana Christi, et de multis una stat Ecclesia , unum ejus fecunditas superstes adhuc in discipu- Christi corpus mysticum. Ruperto Scriptura tis remaneret. Quare malitiose at Agunt, diS- patrocinatur, verbis consecrationis Compa cipulorum dispersione, Coelestem magistrum rans praedicationem . . namque Paulus prae et improlem et Sterilem reddere , quo Spes dicator eximius sic ait : Propter gratiam quo tanta siliorum inui cum eorum dispersione data est mihi a Deo , ut sim minister Christi faceret ab orsum Evangelica doctrina a dis- in gentibus, sanctificans sis angelium Dei , Cipulis et praedicatoribus secundatur Sua ut sita Oblati gentium accepta et Sanc namque praedicatione multos Christo gene-tificata in Spiritu Sancto. 5 Pro minister rant filios, hac autem posteritate orbatur grsi ea lecti, ha hec liturgos o quare Missa Christus, et sterilis remanet, dum desunt dicitur Liturgia. Pro sanctisicans Cuje probi verbi divini praecones. t unus legit sacrificans. Dictio sanctificans Duplicem illuna Iud seorum inhumanitatem
Hot derivatur a Saticlitate , sed a sacro , et imitantur improbi sacerdotes, et pravi Con- Cionatores Saevitiam Iudaeorum in Christum
60쪽
imitantur improbi sacerdotes : nam Iudaeo Nem 2 iisque horum nos Poenas ob imus e non rum instar , in altaris mysterio Vim inserunt OhGn eorum quo ipsi commisimus, sed quo-
corpori Christi, ipsis etiam Judaeis crudelio rum causabuimus it nomen Dei blasphores et iniquiores. Proh scelus D semel Iu motur. i)λε Christo manus intulerunt Sti quotidio Bona virtutum exempla , quae Gentilium corpus ejus lacessunt I Judaeorum Ia Vi oculis Ostentarunt olim apostoli, maximam tiam in Christi discipulos travi cimitantur mundi partem ad Christum converterant
concio natores. Judiei per se Cuti sunt disCipti prava icon Verso Concio natorum exemplulos, ne sua praedicatione silio Chri Si gene avertunt a religione Gentiles, a veritate hoe- rarent , ut enecati apostolis Chri Stus Orba reticos , a virtute scelerosos Christianos, et
tus et sterilis remaneret. PraVi etiam prae ita quodammodo rei sunt et infidelitatis dicatores Christum siliis orbatum et Sterilem Gentilium , et erroris maereticorum , et ini- reddunt. Divinus sermo est maxime se Cun quitatis Christianorum. Rei erga Deum, quemdus , ipsi vero impediunt pravitate sua ne blasphemare faciunt erga Christum, quem secundetur ne fructum asserat Q Verbum orbatum praestant P erga Ecclesiam , quam Dei seminis similitudo est 2 ', ex illo emine sterilem et infeCundam reddunt erga cri- aliud cecidit secus iam et χοΠCulcatum minosos , quos bono exemplo defraudant; est , et o lucros coeli comederunt illud. 3 erga justos , quos scandali Zant erga pos- Per volucres Hugo Cardinali intelligit de totos, quorum Virtutes non imitantur erga mones , qui volii Cres Coeli nun Cupantur Vel semetipsos, nam e suppliciis et poenis man- quia sunt origine coelestes, Vel quia per aera Cipant , quas merito hient impediendo aug- discurrunt. Verbum autem mei Comedunt, mentum Christianorum quos lepererunt quia istud de ore concio natorum accipiunt, apostoli tum per Verbi prae sicationem, tum
Constuprant, Cora Cui Cunt , deVOrant , nemo per saCramentorum administrationem.
mines a in virtutis frugem, Dei Cultum . PARS. Discipuli ut ministri a sacra --
adducantur. 'um et ηυια illi GCCU Glior naenia conferebant et in sacramentorum Pascua est quam ut homiraemi e Ni G tu administratione filios parturiebant : praeser-Ῥorco diuinitatis a stertant. 4 Per Heli ii in in administrandis baptismi, saeuiten lucres possunt adhuc intes igi Di Cionatores tiae et ordinis sacramentis. Nam 4. In ad pravi , pollentes obicri subtiliter iugenio, ministratione apiis malis, milios Christo ge- voce canore dulci Cuta loquerites gurru neraverunt . I. In administratione poenilitate, qui semetipsos quaerente , seu Dei tentiae, milio Deo pepererunt Q. In admi- gloriam , neque animarum salutem , neqHe iistratione ordinis, filios Ecclesiae parturie prolic dominicae tropagationem Coeleste runt. illud corrumpulit semen, sterile et in secun 1. landi baptismum habet jus episcopuS
dum reddunt est corrupta sunt Semiu 5 3 - Apostoli ordinati a Clii isto episcopi
ut nullum asserant fructum ne siliorum baptismum de jure conserebant, et per nil Christi augeant numerum ministrationem hujus sacramenti Christo
Quantum rab apostolis Miscrepant ira Vi parturiebant filios. quapropter de baptis-
hujusce petatis Coracionatore i a PostolUrum litates tanquam do sanctissimo a acro HOWi
princeps Petrus populum uni e Sum li0ςUre notatis 4 loquitur Tertullianus , et qui incepit 6 nec miriori Cum successu Verbum lio sacro abluuntur sonte, Christiani nas-Dei annuntiaverunt laeteri, Sua namque cuntur Nos pisciculi secundum iOSt umprae ilicatione et Sanctitate morum in Dume Iesum ChrisDim in aqua nascimur. 5 In ros Christo pepererunt di os non OD au Christiano duplex os attendenda nativitas tem praedicatores pravis suis moribus Chris naturalis una , quam liabet a suis parentibustum orbatum et Ecclesiam sterilem reddunt carnutibus , per quam ascitur rex S , et dia Quibus probe coin petunt ista D. Chrysostis Iboli filius mi i in Eoa omine diaboli conssese tam verba inihil adeo Gentiles an uit, Ut ij, jn Filium procrea Pit 6 tum quia Cai-wirtus nihil ades Perturbat, ut malitia . cu uin iracundum genuit tum quia taeterino sumus clusa , O Π quam , ut illi tu homines , qui ex cillo vitiato semine pro 'errore temnanoaut I mPridem et iΠσm creantur sola Virgine excepta' nascuntur