장음표시 사용
641쪽
eabatur,lugere.possum ad in regredi O A' - 'ctu cum eo ager ac quadruplum aureoru, quo ei deder persequi . mer ex constitutione Imperatoris nostriprodita condictio ex lege, quae ipsa condentiatione habet in quadruplum. elut in talispecie. Litem haheba cu aduersario meo. Ubel. luet misera summae, qua n hi ex vero debebat , .
Executor qui sportularu nomine, tuos latum at reor accipere debere accepit octo. condictione ex lege,ad quadruplis octo aureoru cum eo agetur .
--Diximus ia dupli condenationem versari in actio duidi m 'fest , serui corrupti,or ex is ' se Aquilia, O det di, interdum et in legati, si deicommissiue,quod venerabilibus locis relictum spetitione.Sed intem eas actiones haec est illisserentia, quod furti nec manifesti actio,o serui cori a pribomnimodo habeat dupli codemnatione, e etsnegauerit , siue cossu fuerit actio mero legis ci quiliae, or in D casibus, qui relatisiunt, lepύς ,
aduersus insiciates duplicentur, in cofitentes uer' simpli condemnationem inducant. In I to aurem quod ecclesiis aut abse venerabilibus locis re
. tiamn est , non solum quum quis inficiatur in duplum crescat condemnatio,verum etiam quum relictisolutionem tandiu differ donec iustu competentium magistratum conueniri coepit. in conmen sem vero,'antequam iustu magisti tuum con
nenius fuerissoluentem,simpli f.
A a G V M. . t anuiuam inter actiones superius tractatas quae ob aliquam causana, in condemnatiorie augermotiplicari solent, Plut imum reserre dicatur , ratramen
642쪽
eamen in action e,quod metus causa,ab aliis disse xentia est, ut ii quis ab alio quicquam extorserit,illud. ex iudicis praecepto metum passi, restituat, quadrupli euiter poenam quam si non iudicis mandato paruistet,indubie succurrisset, quod in aliis no ite.
Ρ0rro intem actione qus quadrupli condemna s . tionem habent ea est disserenota. actio , actio ΑQuod metus causa , eo differt a caeteris,quod ei
natura tacite continetur: ut qui ea conuentus est,
si iustis iudici rem vi ablatam actori restitueriis, absoluatur. Musd in caeteris actionibus haud ita est,quoniam in si omni modo quisque in quadruplum condemnatur.' eluia in duabus illis, quae intactum dantur.Item in condicitione ex lege , quae 'aduersius executorem coperit, qui maiores portulas quam legibus cautum eri accepit, quemadmo
dum ct in areisne furii manifesti.
A R G V M . Quarta d inceps actionum diuisio est,ut aliae bonos fidei, aliae stricii iuris sinciquae vero extra hic humeratas conperiuntur, stri si iuris actionibus ad . . scribuntur.
cti Iuris. Bonr ei sunt hae ex empi. , ex num . vendito, locati , conducti , negotiorum sese rum , mandati , depositi ro forio, tutelae , commodati,pignoratilia amiliae, ciscundae,communi diuidundo, praescriptis verbis, quae disi tur rstimatoria, chic autem tunc locu est , quonirem aliquam aesti alam tibi trado , t mendas :dicendo, iactat centum mihi aureos tui rem ipsim referin alia puscriptis verbis quae ex perinutation rompetit, item reditatistemio. Ut m
643쪽
qua is ad laιnc usque diem certatu de ea: e brum fuerit, in numerone bom Dei iudiciorum habenda , an non habenda esse: , Impratoris ta
Actione rei uxori olim ad dotem copetente sub lata, hodie ex stipulatu actione ad dotis repetitionem summo favore agitur, ut in ea quibustus, cre- ditoribus pari hypotrea subnixis, quamlibet tem- pore prioribus mulier praeferatur, quo sit, ut non stricti iuris nomen,Led bonaesidet mereatur.
g. rue Ratolim O actio rei moriae. Haec aut mista:omatrimonio xori aduersus maritu
dabatur ad repete las res dotales, O inter actiones bonae Dei erat. Sed Imperatoris nostri conse, tutio,hac sublato,actionem ex stipulatu , vi της plenior sit latius se forrigat,ad dotis repetitioncm concessit et 'cmne ius, quod actio rei uxoriae habebat,in hanc transtidit: ac ea in specie acti'
Vepetendam coniferis inuentis, O tacitam hypothecam astioni ex stipulatu ad dotis exactionem dedit, O quibusvis creditoribus, quavis priores sint tempore , praeferri eam voluit. Sed hoc itim ldemum,quum mulier de iis ipsis, quae dotis nomi lne intulit, uult experiri Quapropter,si ad eat; ldam ante nuptias vel ob nuptim factam dona, iisnem,actione ex Eripulatu velit agere, non demstuetur triuilegiis. . c. . . A R G V M. sublata,quae olim in bonaefidei, ac stricti iuris i
644쪽
diciis in compensandi ratione fiebat differentia,hodie compensatio, siue in bonaesidet, siue stricti Iu ris actionibus obiecta, actiones ipse iure iuκta
concurrentem quantitatem 'tollit omnes, excepta una depositi actione, quae omnino compensatione non admittit.
botiae si et Ii die se libera facultam es Didi g. in
ci ex bono aequo aestimandoqua iuni dicto bon τι remn dare oporteat.Pars a rem tam liberae Iu
dicis potestatis est O ilia 2Xam si quis mecu agat
actione bongsidet, edi decem a mepetat aureos , atque is inuicem mihi d beat quin e aureos :Iudex compensationehabita cum ij qtas inmcem. mihi debentur,non in decem aureos frit in quinque me condemnabit.Uautem compensatio Guce αντελλογος, hoc est, inuicem impotandi quae contra debetur ratio . Et haec quidem est na rura iudiciori bonsilei. iudicνs autem stricti iu' , is, quoniam ibisumma es exacta Iuris con timii ratio habetur quis mecum agat ad decem au diros forte, quamis inuicem mihi quinqtie debeat , nihilhominus tamcn in decem condennadus rem. Atque id quidem quantum ad Aricitam Iuris rationem attinet. Sed emisti m est Marci Caesaris rescrilium , quo cauetur: ut Fumstristi Iuris actione decem aurei a me petuntur , OP qtainque inuicem mihi debentur, liceat mihi doli exceptio. nem agenti opponere. Ma exceptione oppositato testas datur Iudici, ut compἴ sationem admittat,
me in quinque tantum aureos condemnet.Et
haec quidem ex veteribus co tutionibus. Sed Im
peratoris nostri constitutione cautum est, ut li
645쪽
re actionem minuant, fuς in rem a tur personam, veluthmecum adici uis a tionem habet decem aureorum bonae fide aut Arim Iuris. is nisi i inuicem debet aureos tres. ipso iure amo , quam mecum is habet, simul arque mihi inuicem debere coepit , tribus aureis minuta est: sic ut ego non decem iam aureos edseptem tantum debere intesilar Locum haec habere, ixi in quavis acria Me,rum in rem,' u in personam, sella depositi αἱ Πο- ne excepta Ha si quis dece aureos apud me deposuerit,est is mihi inuisetres debeat, depositi mecuagendo,decem aureos persequi potest , Satis. n. impium se putauit Imperarer nos ter sanctissimis hac instecie copensationis nomine aliquid opponis . O eiust textu res depositas infulidis non exigi., A R 9 V M.
sunt & praeter superiores,arbitrariae ' dam actiones,tum reales tum personales, quae ob id i . dictae simi quod mero tu licis arbitrio dependeant, ut quatenus ipsi videatur,sententiam pro actore,uue pro reo ferat, modo id curet,ne nientiami quocunque agatur iudicio, incertam φctet, quani libet incerta sit agentis intentio.
fla erea sunt quaeiam actiones quas ideo bitrarias dicimus, quod ex arbitrio Iudicis . pendeant In quibus nisiimerce 'no, arbitrio O
thssu Iussis is,reus rem vel seruum, actori resti- liua vel exhibeat,vel f uat,vel noxae dedat, O lnino codemnari debetiquod si id egerit O , silue . rit, alit eorum quae dicta sunt , qui s.ceris,c, demnationem e git, ropterea quodθ cialiter .a iis actioni , in e credantur .. Porro ha -
rum aliae in rem sum aliae in personam.In re
646쪽
tempore antiqφιm est. Item o Seruiana talia eside: irebus coloni, qui ob mercedem avsiquem a me cu duxit,rei mihi seu ν , quo in eum inj erret,io υ- . . pothecs causim obligauit.UO quasi Semiana, quae ct lypothecaria appellatur,ct cuius creditori datur adpersequutionem rerum Fignori oblia . igatarum.Etenim si qua harum actiunum actum fueritio reres praecepto iudici, obsequutus , rem ante condemnationem restituerit, absolutione con .sequetur. Arbitrariae autem in personamsi ni , actio,Quod metus causa ct de dolo. io aute , sciod metus causa est , qua tecum ago ad rem , Q ae mihiper vim ablata est. m situ iudice authore rem illa mihi restitueri quadruplicodenationem euitas .Talis estoactio de dolo meluti illectum tu me, vino forsitan obrutum, vel alit indecepti eo perduxisti, ut rem tibi meam tradere. Tandem ego ad me reuersus mihi redditus, de
dolo recti agere capi.Si ante condemnationem re
illa mihi restitueri simul O condemnationem es fugis ct infamia,quae inde consequitur. At eis
bedum quos actio arbitraria est. Si.n.rem, qua apud te occultas, bibueris,condemnadus no es. .
In omnibus igitur his actionibus,ct si quae similei Ilint armisio est Iudici ex bono ct aequo secundu
rei cuiusq, qua actu est,natura aestimare ac tuere , quemadmodum fatis actorisieri debeat . Monemus autem Iudice, ut quatenus id ab eo rare . fieri potes,ceris quantitatis, aut ceras rei coden inationem faciat,etians de incerta re aut quari
647쪽
rate apud eum actum fuerit: ac dicat, Condesno hunc in centum aureos,aut Condemno hunc in ea rem : nec ita ferat sententiam , mantum compertum fuerit eum debere: quoniam talis condenatis non sinem controuersiae imponit, sed alteri controuersis titique causam dat. A R G V M.
Iuris olim is rigor fuit,ut quicunque intentio a ne sua amplius, quam tibi deberetur, siue re, siue loco,tempore,aut causa peth si et,causa omnino caderet: at cum id Iustiniano iniquum valde visim fuisset, cauit, Vt,qui re,loco,aut causa plus peti xit, ob idque aduersario damnum aliquod illatum fuerit,id damnum triplo compeiisetur, si uero solutionis tempus duntaxat praeuentum sit, induciae debitori ad duplum porrigantur. Qua gutona r tione quatuor his modis amplis spetere quis possit,sequentia facillimedocebunt.
quis agens Dinonendus es actor, ut intentionem suam a tionem ita constituat, ut non amplius quam bivere debetur , petat. maiorem summam quam debetur ea complexus fuerit , veluti si quum decem aurei deberentur , ad quindecim egerit: non solum eos,quos praeter
verum petrς, idest quinq; illos non habebis , sed etiam decem illos, qui uere debentur,amittet Est autem hic sinis plus tetitionis, falsa eris misce .
veri nessi auxilio ullo iuuatur,nes facile in integris re lituitur,nisi Orte minor sit vigintiquisque annis. 2 α adulto sicut plerisque atque ex causis,Praetor causa cognita , compertum habens e per imbecillitaetem aetatis circulicriptum 6 Psic currit. ita hic simile auxilium pro more suo fert amnetiam interdum ct maioribus in integrum
648쪽
grum datur resilutio, quum scilicet tam magnal iusta occasione errore dedit, ut O vir aliquis admodum prudens decispi potuerit. eluti in hael stecte: Quidami decedens relinquens quadrivi sentos aureos in bonis , haeredem me is ituit: let gauit aut Primo centu aureos Secundo ite cent rum,quum uero a testamentosuperuix te scri -
s ii codicillos,quibus Tertio O suartosingui dis centenos aureos reliquit. Sciendum est autem, legata,quae supra dodrantem relictasun ipso ita re per legem Falcidiam minui, in ea causarini cadere,quasi nec relictum fuisset , quod plus iusο relictum es. Si igitur 's te toris obitum, apertum sic testameιum, O in obscuro fuerint col dicilli,nec quisquam iugatariorum codicistos es fefactus solueris: ac deinde haereditate a me adita uenerit Primus , non ignarus quadringentos aureos se in haereditate O solum ducentos esse in legata exhaustos existimans at, ita ratus mei non solum quadrantem habere, uerum etiam ul
tra quadrantem, mecum ad centum aureos S
rit hoc es, totu legatum petens: ac medio remps re prolati fuerint codicilli, quibus Tertio Θ rto legati, erant ducenti aurei, aut etia pa ' eorum,qui Primo legati fuerant,adempta et O ita planum fuerit factum Primus ad maiorem summam,quam re uera debebam,mecu egi fer propter iustissima erroris causam, venia ei dabitur: O septuaginta quinq; aureos cosequetur, , nec nocebis,qit cis septuagintaquinq; petere deberet, entupetiit, Plus petitio aute quatuor modis committitur rite, Tempore a concausa. Re,
649쪽
i, i qui pro decem aureis ipsi debentur,vi nripetat. ursi unaum, quem tu detines, cuius parte dimidia dominus'm,per actionem in rem ita petam,quod dicam eum totam meam effe, aut certe dominum me eius esse in duas par res e tribus.Tempore plus leto , velutisi quia in diem auissub conditione mihi debetur , ant quam dies venerit, aut conditio ex rit petam. Muemadmodum.n.is qui tardius,idesto si rem-
sui solitis , minus soluere videtur: ita O i qui
ante ςempus petis, plus petere vide;ur .Loco mus
petitur,velut si id quod certo mihi loco fluenilum est, alis loco petam sine commemoratio ne iliatius loci in quo id soluendum erat: Vs in hac specie : Ita sum a te ipulatu Ephesimihi dare cen
tum aure s pondes. quantum ad ius ciuile perianet,ali' loco id a te petere no possim, quam Ephesi Namsi extra Ephesum petam. co videor plui petere. Si enim Romae te inuenero, purequφsecum egero, idest, nulta fasia Ebhesi mentisne introduciturpiustelisio . Verum quonia eueniebat , ut nunquam a te peter. liceret , qμ'd ita promi tam set : propterea, quod tu nitu ream Ephesum venires, neque ego tecum erepo Fem, primo non Ephesi, quoniam 'u quam imis inuenireris , deinde nec extra Eph flim propter plus telisionem: eiusce rei gratia hanc agendi rati nem Praetor excogitauit o Liaberum enim mihi fecit , .mi extra EPhesum tecum Vrrem , dummodo Ephesi mentionem facerem ita captiunculas plus pelisionis e
650쪽
paret , aduri sarium centum mihi aureos Ephasi dare oportere, plus puere non videbor. Sin vero pure egero , id i , nulla Ephesi meni; ne facta, haud dubie incurret ratio plus petitionis : quoniam id quod rei interes , o moli
mentum quod haberet premissor si Ephesi Dt
ueret, auferre ei ac tollere videor. Interdum
enim euenis, ut Ephesi sit facile pecuniam soluere , O extra Ephesum di citimum . 2 stque uero in centum aureos , quos promisit , condennari. eum ex ra Ephesum oportet : nam de centum illis aureis deduci debet omme id in quo laeditur extra Ephesumsoluendo: Forte enim Romae coactus debitum soluere , viginti aureos impendit contrahendis numis quos mihi dari oporter, atque ideo non in centum aureos condentiatur,sed in octoginta. Quum autem nullam Ephesi in in entione mentionem faciens, e . Ephesum litem moueo: quoniam tunc omniam ireto ac deo, ut in centum aureos sequatur condemnatis, M pura intentio eius quod interest,tractatum de Ationem , tollit) ob eam rem,pluspetere videor. Id autem quod eius intere i, atque militas haec maximam plerunginmercibus vendendis disserentiam recipit . in vino , Irumento, oleo, quae per si ingulas regiones diuersa habent praelia 2 msilionis quis
centum aureos a me petat O ita merces quai habeo cogar diuendere,interdum centum fotum aris
reos consequar: qua si Ephesi venderem centum linti aureos possim conj equi. Aine'hisce tantum in rebus,verum in ipsis quos pecuniit eiur,