장음표시 사용
31쪽
Isai p. illud,Ecce virgo concipiet. dec. Rursum Habacuc In medio,
duorum animalium cognosceris,&cAsa. cap. o. Vox claman .r, Ma 3 s. tis in deserto. Et illud eiusdem: Tunc aperientur oculi caeco ruin, & aures surdorum patebunt, &c. Et istud in hodierno Evangelio a Matthaeo inductum ex Zachariae s. dc Isaia: 6 r. scilicet: Dicite filiae Sion: Ecce rex tuus venit sedens superasi cana,& pullum.
Vsius huius Euangelii est cognostere, Christo filium Maria esse verum Messiam in lege,& prophetis promismum , & fateri
eundem esse verum Dei filium & verum nominem filium vi sinis, Verum regem, saluatorem ac redemptorem non tantiim
Iudaeorum, seci totius generis humani. de cuius veritate nihil prorsus dubitare licebit,ut qui ipse unicus sit,cui omnia signa a Rege patre ab initio per figuras, per prophetaria oracula praedieta, quadrent,&mirificὸ congruant. Sunt igitur animi Christianorum in side confirmandi, nec vacillare alicui licebit via- , , Quam, quin Iudaeorum perfidiam mox incurrat: &si multi
quod futurii Christus praedixit) dicant: Ecce hic est Christus,
docebit concionator inexcusabiles esse Iudaeos, qui Christum hodie ingredientem non ut verum Messiam receperunt, cuius veram praesentiaiasina, pullus, rami, vestes, voces discipulorii, pueroria, atque populoria clamores testabatur, atque ipsorum auribus inferebant, ne silentio ipsum venisse unquam causari
possint. Erant omnia illa quasi praecones Christi: docebit populum multos venturos in nomine Christi, qui nihil minusquam admittendi sunt, ut quibus signit hodiernii per prophetas praedictu, non coueniat, & falsi sunt prophetae,& antichrini. Elicitur hinc grauem esse illam caecitatem, quam animorum alitia menti parit, siquide nec ipsum solem videat. Iudaei malitia propria excaecati Christum solem iustitiae hodie suam ciuitatem,& templum ingredi ei em, minimE viderunt.
i Tres Eum elista qui graeco sanione scripserunt, pullum tantum commemorant. Matthae: μ vero, aut pro Hebraeis Hebraice scripsit, asinam quoque domino adductam refert,ut eiusdem gentis Hebrsae si paeni-ruerit, non despero in rcton bet esse salutem, Hieronymiss. a Summa Euangel j mira breuitate in verbis Zachariae nobis proponituri. Ecce Rex tuiti menti tibi mansuem, oee. In omnibus verbis emphasim ha- es.Tautum clam mus , Hosanna filio David. Benedictus qui venit in nomine Domini: templo et rationis agnoscam: u. 3 Saepe Ierusalem ascindit, nunqnam tam clare, quia crux in ianuis erat: duplicem psepheliam, asinam opere, altera verbis implet. opae, quiascri-
pium s a Zacharia quod in asina sicut Rex sedebit. Secunda immundarum vocatio'lim genusis ficat, quia in ipsis requiescet. Venient cvim ct adorabunt in n.
32쪽
FR,ure . diu cunque enim sirapta suut. ad nostram doctrinam scripta int, Rom. r s. Di per parientiam ct consolatio iem siripturarum dem habeamus. Tem ti ' Ptientiae ct flati . At vosta icuppum sapere in alterutium se undum Isson cirri lum ut unanir es, uno ore honorisce is Teum Θ Patrem Domini . l in nostri Iesu Chriyi.Popter quodsi is ite inuicem sicut se christus suscepitυον u b,nor/m iei.Misa erum Iesam Christum ruini rum surge circunei ono ρυ- pro υ 1itatem Dei ad confirmarida promissioner patrum : gentes autem supermisericordia honorate Deum, Aut si iptum erit : iro :erea eonfitebor tibi ingentibus Domine Θnomini tus eantabo. Et iterum dirim Letamini gentes eum plebe eius. Et iterum : Laudate omnes genter Pominum , O magnificate eum omnes popul . Et rurses fi aias ait: Erit radix Iesst, ct qui exurget regere gentes.in eum gentes sperabunt. Deus alitem sei replear vos e flaugio e pace, in cred uti, ut abundetu in spe or virtute Diti ius sancti.
N MAe Epistola diuus Paulus tria facit. Primo indicat Vsus er vii tum scripturae, eiusque enumerat utilitates, scilicet, Patien- ta fac βω- tiam, Consolationem, Spem. Patientia enim prodest ut crucem p μμ α amictiones quas ob Christi nomen , dc eius consessionem, Deus permiserit nobis euenire, infracto feramus animo. ROm. 8 . Exemplo sunt silij Israel in hegypto Exod. i. Iob cap. i. a. Consolatio prodest,ut certo credamus Deum adiutorem, con-iblatorem, prole toremque esse fidelium. i. Cor. io. Fidelis Deus qui non patietur,&c. Exemplo sunt Tobias cap. . Pau- Solatur Mi se perem quidem vitam, inquit, agimus, sed multa bona habebi- er scriptis trumus si timuerimus Deum, d fecerimus bene: dc Latro in cru- ὀ -- 3- . Spes vero prodest, ut in aduersis firmiter promissionibus diuinis fidamus: sic tamen ut sub conditione factas elie sciamus: nempe Deum aifuturum, si suae gloriae dc nostrae utilitati profuturum sit. Exemplo est Abraham, cum iussius est immolare filium suum unicum Isaac. Et quoniam vita Christianorum est assidua lusia aduersus sathanam, Ephes. 6. lunati m. t . Ioan. r. Nolite diligere muri dum,&c. Carnem,Gal. s. Semper caro concupi cit, dcc. Pe cata, Eccle. 2 i . Quasi a facie colubri fuge peccata, ct infernum, ideo oportet ut habeant in antichionibus verbum Dei , quod L .iro qui audiunt de custodiunt, habent non modd consolationem, sed etiam vitam aeternam,si ea quae verbum Dei iubet, obseruauerint. Prodeant ergo operum contemptores atque conculcatores, Legum sacrarum & humanarii violatores atque profa- D tu
. natores: oc conferant saliam nou itiamque suam doctrinam, de dementiae luat vana de perniciosissima si mria: tamen his conses is, non consolationem, non patientiam, non spem, sed tristitiam seculi, quae mortem oreratur, atque desperationem animabus adferent: tantu abest ut consolari ipsas possint. Nam
ut commenta illa falla sunt, ita sunt omnia falsa quae pollicen A s tuta
33쪽
ra non capitur consolatia. . cordi.
Vnanimes esse debeat Debiis, tribu . Iudaeis veritas, G utibi Aria
tur. Et elim Dei verbo non constent, quin ex diametro is uersentur, animarum saluti, & Dei gloriae maximὸ detrahunt& repugnant. Speciem quidem pietatis habent, virtutem eius
Et quamuis haeretici verbum Dei iactent, tamen deprauant perinde atque diabolus, Matth. . cuius ministri sunt: idcirco nullam consolationem veram animabus falca sua doctrina adferre unquam poterunt.
sic doctrina Philosophorum,seu Platonica, seu Aristotel ca, synceram ac solidam nullam adfert consolationem: &ve maxime polliceatur,praestare non potest.
a Secundo precatur & exoptat Apostolus Christi fidelibus
tria, scilicet ut sint concordes re unanimes in Christo, cum ait: Deus autem parientu solatii, det vobis idipsum saporem ait tinnis cundum Iesum Christum . Deinde ut unam miter collaudent atque glorificent Deum quando dicit, Vi animes τηο ore h viscetis Deum ct Petri in Domini nostri Iesu Christi. Tertili exoptat ut curam aliorum gerant, & mutub se complectantur, nec sinant propter dissimilitudinem rituum, Ecclesiarierenitate labefieri, ubi ait: Pivtεr quod suscipite iunicem, sicut Cini tu suscepit vos inhonorem Dei: Pronans ex eplo Chri lii, nullum faciendum dii crimen inter Iudaeos dc Gentes,sortes di imfirmos, sanctos de peccatores, pauperes dc diuites, quantum adtinet ad Charitatis opera, quae omnibus fidelibus cuiuscunque sint generis, sunt praestanda exemplo Christi, qui pro omnibus tam Iudans quam Gentilibus mortuus est, & omnibus charitatem suam impedit. a. Cor. Pro omnibus mortuus est Christus. Firmis scripturae testimoniis hoc ipsum probat Paulus. PsaL i . Propterea confit bor tibi in Gentibus Domine, dc nomini tuo cantabo.Deut 3 i. Laetamini gentes cum plebe eius, Psal. iis . Laudate omnes gentes Dominum , dc magnuficate eum omnes populi. Isaiae ii . Erit ridix Iesse:&qui exurget regere gente , in eum Gentes sperabunt. Hos locos sacraetcripturae, di similes oportet in promptu habere,ut Iudaeosn gantes Gentilibus Euangelium eisse praedicandum, conuinca mus, ipsisque plane exscripturis ostendamus, non minus Gentilibus quam Iudaeis Christum natum, passum, mortuit. Praeterea quoque oportet eos in promptu habere,ut habeamus certum Dei verbum, quod Sathanae tentationibus, item mundo, carni, peccatis,morti, atque inferno obiiciamus. Hic ergo docemur, qudd sicut olim Paulus Christianos illos qui Romae agebant, ad concordia dc unanimitate exhortatus est ita & modd omnes Christianos,qui in mundo degunt, eandem iubeat seruare concordiam. Docemur praeterea , ut omnes qui mus Dei fidem profitemur,
34쪽
stemur, uno & eodem modo laudemus atque glorificemus
Docemur iterum, vi quemadmodum Christus ministrum se fecit Iudaeis de Gentilibus impartiens illis diuinae charitatis opera: quale fuit beneficium redeptionis generis humani: ita& T 'm in
nos exerceamus opera charitatis promiscu) erga omnes bonos
S malos, Iudaeos cic Gentiles, pauperes, &diuites , imitan- 'tes Chri irum,qui personarum rationem non habuit. At ha retici unitatem concordiam Eue Ecclesiae disrumpunt , dii cessionem faciunt, peccata scilicet nostra detei fati, coetuique colligunt, cum quibus puras sine nobis Deo preces ossierant: sed quas ille exotas habeat,& detestetur. Deut. ia.& i 6. PrS-
a Tertib, concludit Apostolus hanc Epistolam pulcherrima & festiua precatione, quando dicit: Dem autem stet repleat vos Gaudrum omni gaudio, pace, in credin G. Q am nos quoque cune is fide- 'pus libus precari, oc optare debemus, ac dicere; Deus spei impleat ' ρος vos omni gaudio, pace atque concordia, idque per Christum, ut spes velira, quam de Deo concepistis, augeatur dc crescat in dies,fiducia bona: dc purae consitientiae. Bonam conscientiam procreat iustitia, tu s uiam operatur fides, quae per dilecti Gatit. i. nere operatur. Dilectio vero siue charitas fiduciam a ternae vitae consequendar animabus Christianorum parit. Est tamen aduertendum,quod quamuis fides que operatur
per charitatem, iustitiam operetur, non tamen suis meritis, necima dignitate aut virtute id faciat, sed vim, potentiam, atque ivirtutem iusti scandi ab ipsa charitate mutuetur. Est enim charitas Deus , & qui manet in charitate, in Deo manui, & Deus
Doctrina ex lectione praesentis Epistolae haurienda, ad nostrumque usum accommodanda, haec est: qu bd clarissima itala gesta populi Israelitici, quae sacris Bi liis describuntur, ob id scripto Spiritus caneius mandarit, ut auditis illis periculis in quibus populus Dei fuit, perpensaque patientia de aequanimitate qua populus ille grauissima illa iustinuit distri mina,
diuinis promissionibus innixus: accendamur & nos ad tolerandas maximas quasque calamitates excella animi fortitudine, propter Christum, sperantes ipsum nostri, nostrorumque laborum habiturum rationem,iuxta amplissimam suam promissionem : Ecce vobiscum sum omnibus diebus . Matth. 2 l. Sa'. . Bonorum laborum gloriosus est fructus. Charito C-Praeterea docet nos Paulus, in exhibendis charitatis ossiciis sti 'Mi mnon esse aestimandas personas, num hic si Iudaeus , an ille
Gentilis murn ille sit malus, de hic bonus: cum omnibus indi- HLa. . 'gentibus debeamus succurrere, imitantes in hoc Christit, qui .. , ' i P . se
35쪽
se fecit ministrum non tantum Iuclarorum, verum etiam Ge lilium . Praestitit enim immensa ac plus quam diuina charitatis beneficia, non tantum bonis Iudaeis,verum etiam impiis Gen tilibus idem omnibus est natus, passiis,& mortuus. Ad haec sicuti pro nobis omnibus ipse tempore de caelo descendit, ita &nos Omne, tam Iudaei, quam Gentiles, tam Germani, quam Hispani, tam Itali, quam Galli, unum in Christo esse debemus , unoque consensu unanimes in domo Domini ambulare, atque uno ore patrem glorificare.Ve illi qui viritatem hanc dis . rumpit,& schisma facit. Docemur insuper, Deum auctorem esse nostrae pacis, nostri gaudii, nostrae concordiae, nostrae spei, nostrat fiduciae, nosque per liberum arbitrium illius este coadiutores.
Quamuis Paulus hoc loco scripturar sacrae ossicia declarare videarur, noti est tamen existimandum, scripturam vel ipsuiu Euangelium, nihil amplius praestare quana patientiam, consolationem & gaudium . Idem etiam Paulus in pol eriori Epistola ad Timotheum, cap. a. ait: Omnis scriptura diuinitus it spirata, utilis est ad docendum ad arguendum,ad corripiendii, ad erudiendum in iustitia: ut persectus sit homo Dei,ad omne opus bonum instructus.
i Vtilitas literarum sacran m : Eruditum reddunt adfatit m per Dem est in Chidio Iesu. in nostram doctrinam scriptasunt, qua scripta suur, vi per pati utiam con setitionem seripturarum spem habeamus . Omnia cutemscripta dem ritatem ut mimibm in bonum placeamus, .
continent. Ia Summa pro renis nostra, pax est cir et animitas. Itaque precatim Deam auctorem patientiae, it ad exemplum Issu Cisi inρs sciat consummatos iu unam. 3 Chilus diues Dompus in Omnes qui se invocant, Iudeos Gentes: Circuncisis promissus , gentes ex mer ima liberalitate habent. Qta quondam erant non populus , nunc populus Dei qui qηρη iam non consequuti misericordiam, nuncsunt conseqΜuri. 1 .PGri. a.
IN EO tempora, lixit Iesus disi ulu suis: Erunt Dia in Solo ct Luna, cr&e is erin terris pressa gentium prae confusionesonitus maris, ct e Iuώ, arsentibus hominibus pra timore er ex 'ectatione, qua superuenient uniuerso orbi. Nam vir ἰutes e urum movebuntur. Et tune Didebunt Filium hominis υ nientem in nube eum potestate magna ct maiestate. His autem feri incipientibus,ria icue ct leuate ea ira Destra. quoniam appropinquat redemptis vestra. Et dixit tibi ilitudinim: Videte seulneam, o omnes arborei ei m produ-
36쪽
IN uoc Euangelio loquitur Christus deaduentustio adi
dicium,&facit quatuor. Primbconfirmat articulum iudici j, atque praedicit ligna quae ipsum diem iudici j praecedent, Sc creatur in quibus signa illa exhibebuntur, enumerat, nempe restes, videlicet planetas Solis Sc Lunae, Stellas, Aerem, Ventos: α Terrestres, Aquas culicet, Flumina,Mare,Terram, Homines, Bruta. Omnes istae creaturae, tum caelestes, tum terrestres apertissimis signis testabuntur iram Dei. dc adiiciatum eius ad iudicium. Nam ibi obseurabitur, luna non dabit lumen, stellae Cadent de caelo,apparebunt cometae dc varia in cadis signa. Aervestilens de morbidus,venti sternent turres, aedificia, arces,ar-Pores, dc sata. catacIysmi de inundationes erunt naultae. terraemotus magni, & anxietas gentium . extabescent homines prae metu, dc expectatione. Cum ergo videritis, inquit, Regnum regno,urbem vini, hominem homini insidiari, Marc. i 3. Solem ac Lunam obscurari, Ioel. r. 3 . Stellas de caelo cadere, Matth. 2 . Cometas fulge re, pestem dc morbos crudesicere. Turbinem ventoriina omnia sternentem. Iere. et s. Maris dc fluminum inundationes, regiones perdere,crebris terraemotibus urbes corruere, Apoc. i 6. Homines prae metu extabescere, Isa. φῖ . Caelum ac terram fragore terribili resonare Apoc. i6. Elementa omnia mutari, a. Pet. 3. Ontes, valles, regiones, ciuitates, pagos vastari, Apoc. 6.8. Bella, seditiones, praeua moueri, doctrinas falsas, mendacia, errores exurgere, tunc scitote quia prope est in ianuis. Tunc dicent mali: Appropinquat dies ille quo iudicandi sumus,& nos adhuc sordemus in nostris vitiis, in nostris iniquitatibus, inique agimus. surganurs & conuertamur ad Dominii sicut Nini uitae, pi x nitentes in sacco, in ieiunio, in oratione, dc dicamus tunc: Quis icit si conuertatur Zc ignos cat Deus ' Concutiantur timore omnes peccatores, animuin mutent, paenitentiam agentes Audito nuncio huius seuerissimi iudicii. Iusti vero cum gaudio dicent: Deo sit gloria in altissimis Si quidem optatam aestateria suae gloriae iam iam nobis concedet: cignum est ut magna laetitia feramus poenas, labores quos pro Christo patimur. Siquidem ipse iudicaturus est vivos de mor tuos. Dignum est ut misericordie opera faciamus. Siquidem mercedem illustris silvam gloriae in die illo iudicij illis operibus est retributurus Dignissimum est ut omne imalum vitemus atque omne bonum iectemur, siquidem iudicudi sumus,
in gloriamque si boni fueriimus, perducendi. . a Secundb, in Evangelio prs cnti docet, quomodo ventu-
37쪽
Suomodo ven rus sit Dominus ad iudicandum. Veniet enim in nubibus cuminasna potestate di gloria, Marc. i 3. de sedebit in sede maiestasi ' ris suae: sedebunt quoque duodecim Apostoli cum eo, Mat. i'. Tuncque apparebit signum si ij hominis, Matth. 2 . Mitte que Angelos suos cum tuba,& voce magna,ibidem,& i. Cor.
2 2. Qis, Ex jste duentus erit impiis terribilis. Nam videbunt supra ii, se iudicem suu erum, iratum: infra se barathrum patens, a dex-r,mbim suis tris iniquitates, a sinistris diabolos, in conspectu mundum in
Viatoriu/. censum, intra se conseientiam malam. Armabi Vtiam omnem d. p. s. creaturam contra insensatos. Piis ver b erit hic aduetus consolatorius,qui tunc ab omnibus malis 'aduersitatibus liber buntur. Apoc. i a. Absterget Deus, dic.
. iror segregat oues ab licedis, malos medio iasioruin, Mare. as.& i 3. statuet oves a dextris . hoedosa sinistris. Eiusdem a s .cap. Proferet sententiam diffinitam,his qui a dextris erunt: Venite benedicti, c. His qui a sinistris: Ite maledicti in ignem atem
Separatio illa quomodo fiet 'Qui inuenti fuerint bonis operibus ex charitate factis e vitiis dis cessisse , propter illa opera virtute Christi, &siua bona voluntate facta & formata sep rabuntur a malis,collocabunturq a dextris. Illi verb qui bonis operibus vacui inuenti fuerint, condemnati a sinistris consti
Causa salutis iustorum erit haec: Quia esurivi, & pauistis
iusto iam ct r. me,&c, Mattia. 2 . Causa verbsententia malorum erit, quia demnationi, esurivi & non dedistis mihi manducare. Ibidem. Igitur omnes iudicabuntur secundu opera sita, prout gessit unusquisique in corpore suo, & nemo iudicabitur, secundum fidem tantum: sicut haeretica obstinatione , & diabolico sipiritu ausus estas firmare Brentius. Nam manifestum est haereticos etiam optimis moribus praeditos , iudicandos secundum peruersam fidem. Quarib, consolatur nos parabola de ficu, & aliis arboribus, & adducit similitudinem Dominus : Non ab autumno, aut hyeme, quando flaccescunt arbores, folia decidunt, arescin flumina, silet auium concentus , sed potius a Vere & Aestate, quando laetantur omnes creaturae, tellus se aperit,aether rorem ac flores parturit. Pulcherrima hac similitudine praedicens regnum Dei,& redemptionem, hoc est, perfectam liberationem corporis & animae omnibus suis electis: ideoque vult, his fi ri incipientibus, leuari capita & inconcusso animo esse, iuramento a stirmans verba sua non transitura. Tandem docet quid facere homines debeant, scilicet ut caueahe causa subitis
38쪽
tieant ξc abstineant a Crapula, Ebrietate, Curis huius seculi, ne subitus ingruat dies Domini , & in uxo8 RQ Dp pN se. iri
inae,ut laqueus aues aut feras. Scriptura enim dicit, Matth 26. Huri. si sciret paterfamilias qua hora fur veniret,&c. Idem Luc. a. si tu de Paul l .Thes .f.Apoc. 3, dc 16. a. Pet. 3. Dies Domini sicut iis, M. illi ij, sirin nocte,&c. . . . . . em y GPostreinb docet,ut homines sint, Sobrii, vigilantes, in ora- beamur. tioneseruentes, ut possimus bona conscientia ita re ante filium
hominis. Sed quaado erit dies illes Nescimus an sero an medio noctis,an in gallicinio,an meridie,an diluculo Est igitWr omni thb. iis si his
hiis vigilandum,ne dies Domini inueniat nos ina parato , sicut si h. bis sponsus fatuas virgines, dc Dominus ille Peregre proiiciscens se, θιctu . seruos nequam, Matth. a s. Nam sicut virgines imprudentes& imparatae exclus fuerunt; ita 8c nos nisi parati simus, ut cum sponso ingrediamur regiam illam caelestem, caelesti glo- ria exclusi perpetuum damnabimur.
x Varia sed certissma signa instantis supremi diei Christus numerat hie
in Luca, alibi tu Matthaeo : Clar Uomus tantus vir honore invaditur haec . I tus, o ex pro unda corde ingemiscit. Sic D. Hi non. licit, Sive comesim, siue bibam, τι tior audire illam tubam; Surgite mortui, menite ad iudicium. O negligenium no stram e ut nos componimus ad horribilem illum diem, ut vula risia fugianim a etentura tral pra reprehen et Secundus Christi aduentus predicitur cum mirtute maiestate magna, duur. tibi omnes ab Adam que ad aduentum Christι Operum rationes reddant, Ministrabunt angeli, caeli Dies a seculi clausa patebunt. 3 Pulcherrimasimilitudinescim, arborum, astatis,regnum Dei o redemptionem, hoc est, post iam tib rationem corporis o anima praedicit electis. ideoque Quit his fini incipientibus, leuari capita, inconcuso animo esse, iuramento crinans verba sua non transitura.
Tvs, EPIsTOLA. Fratres. Sis nos existimet homo υ ministros christi, ct cui pensatores m ' iocor. rurum aera.Hic tam quaeritur inter dispensateres, ut fidem quis inueniatur. Vsila autem pro minimo est , ut a υοιιι iudiere,atit ab humano die. Sed neque meipsum iussio. Nihil enim mihi eonsitu sum, sed non in hec insti Pariusum. vi aurem iudieat me, Dominus est. Itaque nolite aute tempus iudicare, quo- ia 'ue υeniat Dominu , ιιι er illuminabit absondita tenebrarum, munia χfflabu care ui cordium .ct tunc laus erit unicusque a Deo.
IN WAc Epistola Paulus Apostolus facit tria. Primo ostendit omnes Apostolos, Episcopos, verbiq; praedicatores esse ministros &dispensatores, non dominos.Est autem duplex mini Misi ero msterium. Alterum dirigitur in Deum sine ullo medio: de quo p . Deuter. 6. Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde, yc.
39쪽
dc illi soli seruies: dc vocatur Graece ia: & hoc ministerio
seruiunt homines Deo. Alterum dirigitur in proximum ex mandato Dei. Hoc inini stellum administratur per res vel externas & corporales, ocvocarur Graece Δουλήια,atque hoc ministerio seruiunt proximi proximis, de Christiani sanctis, vel administratur hoc ministerium per res mirituales, & vocatur Graecες , ρεσυα. Ho
que ministerio seruiunt Episcopi, & pastores fidelibus.
Iul. a Rhma Habet enim Deus in terris domum, nempe Romanam E Udomiti clesiam, hoc est congregationem fidelium vicario Christi Epi-sn terris. ccopo Romano subiectam. His praeposuit Apostolos, Episcopos, pastores, sacerdotes, praedicatores, dispensatores Lacramen caeco i qui torum, doctores, diaconos, subdiaconos, velut Oeconomos,ut conuisorum animas salubri cibo sanat & Catholicae doctrinae Pascerent, velut ministros, ut commissorum animabus sacramenta administrarent,velut Procuratores,ut commissoruaniam abus in Omnibus necessariis prospicerent , prouiderent. Ne autem istam procurationem corporalem , ct externam existimaremus, Paulus eam vocabulo mysterii ab omnibus liis terrenis negotiis distinguit. Quasi, dicat,Oeconomi homia Dum, regunt dominorum suorum liberos & familiam, hisque demensum praebent, iuxta corporis externam rationem. DiΩPensatores vero Dei, regunt animas, atque his cibum sipiritu Iem largiuntur,quandolpr dicant sanamdoctrinam, non haereticam,& sacramenta ipsis adminii trant. Est autem mysterium res arcana, ab hominum oculis seclusa, di nemini perspicua. Et est duplex, Dei sicilicet & Sathananam 'eriura Dei mysterium est, quod fide intelligimus,&confitemur, inli- terisque sacris contentum scimus. De quo hic loquitur Paulus. Huius sitiat dispensatores veri & legitimi, atque Apostoli- . ci Episcopi dc pastores, ac uniuersi alii praedicatores: qui non tantum Pontificem Romanum legitimum & primari si Christi vicarium & oeconomiam in hac sua domo Ecclesiastica, agnoscunt& confitentur iversim etiam in suis doctrinis ac ministeriis ritus, & veritatem huius Ecclesiae Romanat squam Petrus fundauit & instituit annunciant & exercent. HOS, quamuis peccatorum maculis a persa eorun sit vita, sequi debent fideles, qui in familiam Christi cooptari cupiunt. Hi viam v ritatis docent, & verum Dei cultum ipsi soli habent. Sathanae autem mysterium est, quod in scripturis sacris no habet fundamentum, nec a Deo processit, sed Satia anas confinxit. De quo B. Ioannes Apoc. a. de tenentibus do strinam Balaam. Huius sitiat dispensatorus omnes, qui Romanae Ecclesiae aduersantur, qui doctrinam illi contrariam populus D, docent, qui alios nouitios ritus &nouos Dei cultus ex ii femom orbi
40쪽
satores fuerunt Lutherus , ac Melanchthon , &sunt modo Caluiuus, Brentius, aliique haeretici. Hos fugiant auditores; nam docent fallitatem e . perditionis viam, HKreticum ho
et Secundo, indicat quibus in rebus consistat tale miniue rium: nempe infidelicii ipensatione mysteriorum Dei ut sicili Mirister π
bc unde sit petenda virtus quae Lex Dei ampleatur, monstrent, Matth. i9. Si vis ad vitana ingre hqoc. Petite & accipietis. Sacramenta quoque sicut Romana docet Ecclana ex Christi ii
Non enim impedit quo minus quis sit verus ac fidelis mini' ster Chri li, ac legitimus Episcopus, quod iit princeps & principis filius, potens, diues, Ela tor, Dominus, nob li , si modo vocationi rei pondeat, Eu n lium diligenter di fideliter praedicet, Legem ad salutem necetiariam suo litis ani iunci et, sis Ptem Sacramenta iuxta ritum i ancia dc catholicae Romanara ccletiae fidelibus admini liret ;mvlpus ad fidem conuertat, dcinipia confirmet, doctrina sua,& itae probitate Ecclesiam aedificet . Si modo etiam famosos peccatores benigne arguat Pervicaces & incorrigi bles puniat, resipiscentes amicὶ iusicipi/t, refractarios eoique qui aliis sunt standalo anathemate feriat, pauperibus erospiciat, amici os conuolutur, & peregrinos sincipiat,haereses cognosseat, ipsi sique refutet, & veritatem catholicam populo proponat, haereticos ad resipiscentia com- Pellat, & nolentes acriter plectat carcere, & aliis poenis, si res Pollulet, ac tandem pedo pas orati abigat.
. Si ergo Episcopi praeititerint quod suum exigi; munus,
quid obitat, quo minus illa superius enarrata possideant,cturi diuino iuri atque praecepto non repugnenti Quod si repugnat, ostendant aduersaru cui diuino iuri, aut cui aduersentur praecepto: quod hactenus neminem ipsorum ollendisse scripta i stantur . Nihil est etiam quod possessionem illam rerum temporalium, si licitὰ bc honestis mediis sint partae, illis auferat. Quid impedit qub minus Ecclesia, vel Ecclesiastici spiseops, aut religioli viri res possideant temporales, si pia bonorum munificentia hoc a piis praestiterit i Licet multorum malitia dc in
uidia hoc non ferant serunt tamen iura, tum diuina, tum humana, i Ecclesia dc Ecclesiastici yiri, res, donarinia,& alias prProgatulas seculares possideant, dcxorum sint domini legitimi,