장음표시 사용
61쪽
et summam Christianimi clara mira breuitate complectitur, Abne- rita impietate sobrie iust e, pie vivamus in lin seculo, hoc est, Pa 'nitemini credite Euangelio. Marc. 1. Matth. R. a Pudicatur commemtitur Chii situ, quid ηo ri causa secerit, sdit semcti sum pro nobis, redemit nos ab omni iniquitate, mortuus est propter peccata nostra sura it propter iustificationem vostram Iom. . 3 inu hoc credunt, sectatores sunt bonorum operum. hic habes radicem
eum milibus, fidem cum operibu , o quod ne gratia nullum si bonum
Due. 1. v N illo tempore: Postquam consummari sunt dies octo,ut ι insitiobretur puer,1 υο tum e t ndimen eius Iesu: quod vocatum Hi ab angelo priusquam in
Ho e Euangelium complectitur duo.
i Primo, circuncisionem Christi: circa quam notanda sunt novem. Primum, ubi mandata sit in scripturis, nempe cireu8ei tibi Genes. t 7. Postquam Abraham esset nonaginta nouem annomadata inseri rum , apparuit ei Deus , dixitque ad eum : Statuam pa-pturu. Dum meum inter me &te , re inter semen tuum post te.&c. Est hoc pactum meum : Circuncidetur ex vobis omne. - masculinum, Infans octo dierum circuncidetur in vobis. Et masculus cuius praeputi j caro circuncisa non fuerit, delebitur anima illa depopulo suo: quia pactum meum irritum
cree et a secundum , quid Circuncisio sit, nempe, pactum atque quidsit. Redus , quod Deus fecit cum Abraham , & semine eius. Sicuti enim in contractibus litterae constituuntur sigillis a pensis , sic Deus promissionem suam , ct foedus circuncisionis symbolo, velut annexo sigillo, corroborauit. Erae& sacramentum populo Israelitico a Deo concessum, cuius beneficio peccati originalis prauitatem repellerent , dc i stitiae originalis innocentiam sibi compararem. Vide D. A sustin. ad Valerium, Iιbr. a. de nupt.&concupisc. cap. t 1.
cireunosia . Tertium, Quotuplex sit circuncisio Duplex scilicet:Ex te ias . na & interna. Externa est corporalis, quae fit quando circunciditur caro: dc ista concernit tantum masculos :&obligabat haec usque ad Christum. Hinc Paulus ad Galat. s. Si circun-cidamini, Christus vobis nihil proderit. Interna vein circunci
so est spiritualis quae fit quando circunciduntur affectus mali in
62쪽
in singulis sensibus: & ista concernit masculos & foeminas,
obligatque semper usque ad sine mi numst. 2. Cor. 7. Mund atth. i g. mus nos ab omni inquinamento carnis & ipiritus, perficien- c za 3.tes sanctificationem in timore Dei. Quartum est, quare data sit circuncisiol nempe propter tres CircuWisio μνcausas. Primb, ut Deus retunderet humanae rationis acumen: data sit. quae sibi videtur plerunque sapientisisima ad scrutandum opera Dei. Deinde data est, ut nos admoneret nostrae vitio natiuitatis dc miseriarum, in quas nos Adar inobedientia coniecit. Tertibi in remedium est data, ut I udaei haberent Lacramentum Pro peccato originis expiando, & notam qua cognoscerentur, ad populum Dei pertinere. Q ajntum, quis usus circuncisionis i nempe ut nos Chri- Usu eiseu, Riam circuncidamus membra nostra, Christo dicente: Si ocu-eislanu. Ius tuus scandaligat te, erue eum , &c. Matthaei i8. Imprimis cor est circuncidendum, quod est radix omnium malorum. Ex corde enim exeunt cogi rationes .Marthaei i s. Hanc O a. . quia Iudaei non habebant; Stephanus eos vocabat incircuncisos corde dc auribus. Haec circuncisio cordis est a Deo necessaria omnibus Christianis , ut Deuteronomi j decimo Deus ita iusserit: Circuncidetis Fraeputium cordis vestri. dcc. Circuncidimini domino oc aufertes reputia cordis vestri. Hec larem circuncisio cordis non fit manu, aut , oluntate tantum humana, sed spiritu Dei vivi, dicente Mose Deuteron. 3 o. Cir cuncidet Dominus Deus cor tuum, & cor seminis tui, ut diligas dominum Deum tuum, &c. ad Colossi. a. Circunctii estis ci cuncisione non manufacta, in expoliatione corporis carnis, sed
in circuncisione Christi, consepulti ei in baptismo, in quo Mxesurrexistis per fidem operationis Dei, qui suscitauit illum a
Sextum est, cur Deus praeceperit circucidi oculos, aut aures, curDeωρ aut pedes, ut ostendat totam naturam nostram esse corruptam. operit cim Scio, inquit Paulus,qudd in me, hoc est, in carne mea, non ha- civi membra. bitat bonum. Rom.7. Septimum:cur cultro Iapideo 'quia Christus petra est: per cur eustr. ω hunc oportet nos circuncidi in sacramentis ab omnibus pec- catis, i. Corint. t o. Petra autem erat Christus .Et i. Pet. a. La- ' μ'
pis ostensionis,& Petra sicandali,&c. Octauum cur Christus fecerit se circuncidi, cum esset ipsa Christin qu iustitia i venit legem impleturus , ut nos a maledictione legis circunci . eriperet. Ad Galat. . Factus sub lege: ut eos qui sub lege erant redimeret. Elidebnon debet nobis durum videri, subdi iugo Christi,&poenitentiar,&religionis, pro honore Dei, & bono 'nostro. Tollite iugum meum super vos. Iugum enim meum suave est,& onus meum leue.
63쪽
o su Praeterea non dedisnatur veluti peccatis parentum obnoxius, accipere circuncilionem, quae remedium erat culpae originalis , emplastrum vulneris , medicina peccati, qui solus ab omni peccati contagio immunis, ablaturus erat omnia pec cata mundi, sibique populum nouum acciturus, cui cor esset ab omnibus carnis cupiditatibus repurgatum : idque non
cultris petrinis, sed gladio sermonis Euangelici, per fidem
Omnia purgantis : ea nimirum de causa ut humiliemur, qui volumus esse , & sumus peccatores , & nolumus re putari , & tales haberi. Erubescimus ligaturam vulnerum, qui interdum de vulneribus gloriamur, valde proni ad vulnera, postea ad remedia verecundi. Humiliemur ergo sub potenti manu Dei. atque cum Davide , Ezechia, Manasse. Publicano , dc petro Apostolo, cognoscamus nos pecca
tores esse permaximos . nec poenitentiae remedium erubescamuς , ut misericordiam consequamur. Prouerbiorum 28.
Zc i. Petri s. Deus superbis retistit, humilibus autem daegratiam.
Nonum quod notandum occurrit, est , cur octauo die es cuncisus si Christus Octauus dies adumbrat ultimam resurrectionem: ubi fiet vera & perfecta circuncisio. Et quia pii rorum caro non est satis consolidata, ut tantum possit ferre dolorem. a Secundb, complectitur hoc Euangeliit, nominis Iesu oriaginem,uirtutem,ac essicaciam. Hoc nomen Iesus , attulit Angelus de caelo,dixitque Mariae: Concipies & paries filium, Mvocabis nomen eius Iesum, Lucae i. sed a Deo ab aeterno impositum, . Esdr. Et revelabitur filius meus Iesus cum his, qui cum eo sunt, de iocundabuntur qui relicti sunt in annis ouadringentis, &e it post annos hos, morietur filius meus Christus,& conuertetur seculum. Et Isai. ii. Vocabitur nomen eius Emmanuel,quod est, nobiscum Deus. A Maria verb & Ioseph est vocatum. Hoc nomen praedicabant Apostoli,& diuulgabant per i tum orbem terrarum. Acto. s. Vas electionis est mihi iste, veportet nomen meum coram gentibus & regibus: faciebantque per hoc nomen multa signa & prodigia in populo. Luc. io. AR. 6. In hoc nomine Petrus curauit claudum ante porta templi. Act. 3 .& paralyticum Aeneam. Propter hoc nome occisi sunt omnes Christi martyres . Α'.; .Ibant Apostoli gaudetes a conspect. &c. Hoc nomen adorae Reges S principes, prε dicantEpiscopi&sacerdotes,confitetur omnes Christi fideles. Psal. ita. dc i 8. Hoc nomen adeti
Paulus dilexit, ut in suis epistolis ferὸ per singulas periodos inculcaueriti atque inseruerit. Hoc nomen dat virtutem, ut
64쪽
Diumphemus de nostris inimicis , iuxta illud Psal. 6 . In no- rari ne tuo spernemus insurgentes in nobis. Et Psa. i9. Hi in curribus,& hi in equis, nos autem in nomine domini magnificabimur. Hoc nonae dat virtutem nostris orationibus. Ioan . t 6. Si quid petieritis patrem in nomine meo. Hoc nomen habebunt omnes electi scriptum in frontibus suis Apocal. . Hoc nomen datum est hominibus de c. eso, in cuius virtute saluentur. Actor. q. Non est aliud nomen datum hominibus, sub callo, in quo oporteat nos saluari, nisi in nomine Iesu. Et Ioel a . Qui inuocauerit nomen domini, saluus erit.
Sed haec quae de nomine Iesu dixin iis, conesonator declarabit populo, non esse intestigeda, de uali tantum expressione quam plerianque ore habere solemus , sed de virtute huius Dominis in corde re lusa. Sicut enim Euangelium scriptum fercntem non iuuat, sed ob superstitionem nocet, prodest autem si corde res Euangelio contentas geramus, & amemus: ita nODa en Iesu, non omnibus prodest, dicente Christo: Non omnis qui dicit mihi, domine, domine, intrabit in regnum caelorum,
sed qui fecerit voluntatem patris mei, qui ip castis est. Est & hic locus oportunus fatis ad persuadendum Christianti,ut ab omni si nil tra, & peruersa cogitatione, & ab omni malo proposito abstineant: quod si fiat, veram cordium circuncisionem se habere considant. Circuncidendum est cor, circuncidenda lingua, circuncidendae aures, circuncidendi oculi: non ferro, non cultro lapideo, sed spiritu Dei vivi. Si ita circuncisi erimus, nec malum animus concipiet, nec iniqua parturier, nec manus patrabit , nec oculus ad concupiscendum videbit. Quam circuncisionem a nobis requirit Deus. Paulus, Non enim quae in manifesto est carnis circuncisio , sed circuncisio
cordis in spiritu, id est ea quq fit intus, per spiritus sancti virtutem. Et ad Colos. s .dicit: Mortificate membra vestra quae sunt sit per terram, fornicationem, immunditiam, libidinem, concu- Piscentiam malam, dc auaritiam, quae est simulachrorum ser-Mitus, dic. '
Qui secundum diuinam natκram unus idem, cuius anni non de ciunt. Η r. i 3. Iesus Claistus heri ct hodie, ipse insecuti, clausu, sfub tempore, lege, pro nostra salute. Q re nec durum etideri debes nobis, s claudimur sub iuga Chii li, paenitentia, ct religionis pro hρucie Dei.
Natth. i i . Tollite iugum meum super zos. a Christin ciscunciditur eti nos stiritualiter circuncidaensrur. Figuras legis custodit conditor legis,ut nobis fili tum qui in eis latebat aperiret. 3 Vocab lum, lesu,gloriosum, omnι odoratu, cultuque dignis inuin: ηο-mo, qηρ is sua omne nomen , quod non debuit primum ab hominibuι
65쪽
cppi lari, neque ab eis efferri in mundum: sed ab excessentiori qua lare,nia tori sie natura muti signanter Euangelista addidit, licens rQJod moca tum eri ab Angelo priusquam in iteio conciperetur. O dulce nomen toties expectatum, toties desideratum, sed hodies ri. no exhibitam nobis, ca-tum, ludum enim longe trat a peccatoribus silus, longe erat Iesus, ct prope
erat Deus titionum, aininus exeui tuum unde Dauid agnoscetis nomen potest ire, postii Ith. it non ἰεn Hem nite. d. Die domi te animae lineae, salus tua e-
Galat. . Cfratres , quanto tempore huires paruulm est , nihil difrt a seruo , eum sa ' dominus omnium : Sedsub tutcribim or actoribus est, Urue ad pr sinitum
rempu/ a patre: Ita er nos cum essem im partiui, si b elementis muni huius ramo frutentes. At ubi Denit plenitudo temporu,rni sit Dem filium fis natu ex muliere .facti Db lege. υt eos criti seb lege erant, redimeret,υι adoptionem
suarum iei reciperemus. diuoniam autem e so flij 'Dei, misit 'Deus stiritu fit sit in eorda vestra.clamantem: Abba, pater. Itaque iam non sprumsaesitim: ἱ-οds filius, ct hares per Deum.
IN u A c Epistola , tria Christianis docentur in primis uti
li. a, ac necellaria . Primum commonstrant nobis liberatorem , qui nos reddidit a maledicto legis liberos & immunes ch istis nost V Is Iesus Christus est filius Dei, & Mariae: verus Deus, S ho liberator. mo. Figmentum igitur de medacium Sathanae est, dicere qubdChristus sit legislator Christianorum , non aliter quam Moses, qui fuit legislator Iudaeorum, aut Phoroneus, qui fuit le- si stator Graecorum, aut Solon qui fuit legislator Athenien
sium, aut Mercurius Aegyptiorum, Lycurgus Lacedaemoni rum, Numa Romanorum, & Mahumetes Turcarum legislatores. Nam ipsie Christus ait: Non misit Deus filium suum in mundum, ut condemnet mundum, sed ut seruetur mundux per eum: hoc est, Dei filius non venit promulgatum nouas le-. ges, & earum seueritate damnatum homines quemadmodum Moses secit sed vi gratiam conferret, qua implere possent homines legem, & eius obseruatione seruari, atque ita nullos le- fis timerent horrores. Sicut enim puer, aut infans,quamuis sieaeres ac dominus omnium bonorum non habet liberam potestatem iis pro suo arbitratu utendi ac fruendi, sed educatur sub tutoribus : sic dc nos sumus haeredes praestantium thesaurorum Abrahae promissorum. Sed iis uti non potuimus, dum adhuc in aetate imperfecta sub lege timoris essemus.verum hec tutela est necessaria & viilis. Nam si puer in manu sua facultates haereditarias haberet, breui tempore profunderet omnes. Pau
66쪽
Paedagogiave est temporanea, non aeterna. Nam tantisperdurat, dum adoleverit puer, & ad aetatem grandiorem deuenerit: tunc illi a tutoribus haereditas resignatur. Sic & nos, qui quasi serui nihil aeterna vita dignum faciebamus, coacti sumus perseueraresub huius mundi elementis N Mose, donec semen benedietum Christus veniret, qui summum pretis persoluit, de fecit ut e te is estemus liberi. Dan. s. a Secundo, docentur fideles, quomodo nos Christus ab ipsa Christo qu Iege liberauerit. Nempe, quia is qui legis erat dominus, & sine modo nos tib Peccato,legi se subiecit, cui nihil debebat. Quia enim qui sine rς rit. Peccato erat, subiecit se morti, liberauit homines a dominio mortis, quae per peccatum intrauit in hunc mundum. Roma norum. s . Et quia subiecit se legi, liberauit homines a dominio legis, quae propter tras gressionem posita est, donec veniret semen,&c. Galat. 3. Item, Misit Deus lilium sta ana factum sub . lege, ut eos qui sub lege erant redimeret, & adoptionem filiorii
reciperemus. 3 Terti b,docetur,quidnam Christus per mortem suam pre- h,bisciosam, atque resurrectionem gloriosam nobis promeruit,nem Christin morte
Pe ut qui legi eramus obnoxii, ob id es legis serui, redimeremur tua erresurr astruitute , & per adoptionem acciperemus ius filiorum Dei. in Ne E '-Vbi sciendum quod adoptio ad ius filiorum Dei, nihil aliud νης -- sit, quam clementiae ac bonitatis diuinae specimen, aut symbo- Ium, quo Deus Pater per fidem in Iesum Christum nos adoptauit, ac suos filios essecit: concessitque, ut cu m fiducia poΩsimus ad gratiae thronum accedere, quasi fit ij, qui habent
communionem, &consortium quoddam cum diuina natura.
Vnde constat hanc adoptionem diuinam multum di Terre ab humana. In illa sit quod Ioannes dicit cap. i. Dedit eis potestatem filios Dei fieri. Deinde hoc tertio articulo docetur, quod Christus per mortem suam atque resurrectionem nobis promeruerit ut i iteretur Spiritus Ianctus in corda nostra, clamans: Abba, Pater. Id Cc est,faciens nos clamare, Abba, Pater cuius etiam v irtute legem
impleremus. V bi sciendum, quod Spiritu sianctus mittatur duplici ratione, visibiliter scilicet,& inuisibiliter. Visibilitervenit super Christum sub columbae specie, chm Spiritus san-haptietaretur ad Iordanem. Et super Apostolos, in die Penteco- ctus duius rastes,specie dii iectarum linguarum ignearum. mittitur. Inuisibiliter verb Spiritus ubi vult, spirat, daturque in corda fidelium. Spiritu enim per auditum Euangeli j operante in nobis fidem , & charitatem inuit biliter , sentimus in no- his argumentis probabilibus adoptionis , & filiationis di- 'uinae gratiam. Nam quod aliter sumus ameeli quam antea, quodque in nobis cogitationes sanctiores emineant, ac melius
67쪽
melius & purius de verbo, de fide & sacramentis sentiamus: era sunt argumenta Spiritus sanini, qui in nobis habitat per
virtutem suae diuina gratiae: cuius cum certitudinem non potas imis habere habemus tamen quaedam indicia efficacia.
Est autem Spiritus sancti clamor, de quo Paulus agit, nihiIQtri se se at aliud quam quidam effectus spei, seu fiduciae immenlε in Dera.
- in intimo cordis receitu retinens homo, clamat ad De tanquam clementissimum patrem, reon dubitans illum propiatium elle omnibus inuqcantibus eum in veritate. Psalmo centesimo quadragesimo quarto. Talem fiduciam habuit Iob capite decimo tertio, Elia si ipse occiderit me, in ipsi sperabo. Et David, Defecit caro mea & cor meum,&c. Misi autem adhaerere Deo bonum est, ponere in domino Deo spem meam. Talem fiduciam dare non possunt caro & sanguis, quae magis sibi a Deo metuunt, existimantes eum seuerissimum iudicem: ut testatur exemplum Cain, Gen. . At Christiani Spiritum sanctum habent, nisi peccato ipsum expellant, qui clamat in illis, id est, facit eos clamare: Abba, Pater. cur dupluad. Duplicat autem verba propter duas rationes . Prima ratio dicat, ba. est, ut ostendat magnitudinem & euicaciam clamoris. O sit e- p nim grauiter clamat. is plerumque verba geminat & repetit ut intelligi ac exaudiri poisit. Secunda ratio est, ut per verba rem tita secundum seripturae morem, maiorem certitudinem amerat . Sic ela Christus repetitis verbis dicit: Amen amen, dce.
D st, bult n, Sciamus igitur Deum velle patrem nobis esse, dc permansbia esse patre. re: si modo ea praestemus, quae ipse sua diuina lege aspirantibus permanere mo ad hanc filiorum adoptionem prascribit facienda. Et licet ali da praesem quando oculis nostris aliter appareat, tamen dum vocationinci bσηρ or ieruimus, constanter dicere postumus: O Deus, tu pater meus Uςq-- ςΤIL es , & ego filius tuus propter Christum. Et quamuis cognoGh ε' cam, sentiam & experiar , a Sathana , peccato dc inferno, me grauiter accusari tamen confido te mihi fore propitium patre, Dego tuis mandatis obsequentem me praestitero . Scio filiosis, tuos Spiritum non seruitutis ad timorem, sed adoptionis acce-νu- D.inobu quem spero cordi meo illapsurum , ut gemitibus iniena mrquais vires rabilibus exclamare possim Abba, Pater. Tu igitur has preces
exaudies, & me, si tibi placuerit, ab omnibus malis clementer liberabis, Amen.
Haec adoptio usqueadeo generi humano necessaria fuit, venisi summo Christi beneficio parta esset , omnes perpet ab mansissent si ij. dc mancipia diaboli, fili j irae,&aeterna illa beatitudine abdicati: teste Paulo, Ephesca . Eramus omnes natura filii irae, &c. Adoptio
68쪽
NATIVITAT Is DOMINI. ς ς Acto Ptioticis non talis est,quales solent esse humanae adopta cilia est diu talomes. Per quas adoptati, ius tantum hAbent in haereditatem na s opti QIideam, Hori fiunt tamen participes naturae eorum, qui ipsos hηρο - oci optarat. Christus verbiic nos adopt*uit, ut non tantum ius xx abeam S aci vitam aeternam,verum etiam adoptionem filio-:rim Dei, R Mam in Adam serri et acceptam perdideramus , rur- Tos vesx Q laxistum recipiamus.
Ita RQ emadmodum is qui filius erat Dei, factu est si ius Hominis, ut qui si ij hominii eramus, essiceremur fili j Dei per es optio mem, ita inquam, participauit Christus, imbas sui apsit
Hattaram humanam, ut nos participes cssiceremur virtutum natistae cli Diox: nempe capientiae, scientiae, bonitatis, iustitiae, de charitatis, per quas emcimur fili j Dei . Gratias igitur Christo agam Us, cuius diuina gratia, tot ac tanta beneficia nobis contingunt.
x Tempus legis, ct gratiae disclimina. Lex per Mosen data est gratia verita per Iesum Christum secta εII. Hebraeium nouo. De san-mιmonia mundana, quae non potuit cultorem p Uectum reddere, in cibis, ρο- tionibus , ablutionibus, ac iustifcutionibus caluis Usque ad tempus con et Iiο-nis imposita. a Plinitudo temporis , est annus D omini acceptus, ct dies salutis, ciliis Devi mauisistatur in carne, Des filius, it viginis filius. 3 Dignitas credentium : filii seunt haeredes per Deum , non preineritum:nec naturam, sed pei gratic buritum , qui clamat in cordibiu nostris, Abba, pater.
Eu ANGELIUM DOMINICAE SEQVEN-.
TIs DIEM NATALEM DOM NI. I Uri tempore . erant Ioseph ct Marea matere Iesu miran ess per his qua dicebantur de isto : Et benedixit illis S meon , ct dixit ad Mariam matrem Luot enM : Ecce positus est hic in rumum, es resurretitionem mtistortim in Israel, erin signum cui contradicetur: er tuam ipsius animam pertransbit gladius , revelentur ex multu coribus cogitationes. ει erat Mnna prophetissa silia γ nuel.de tribu Aler. Hac processerat in diebuε multM , ct vixerat eum viro σιμnu septem a virginitatesiua . Et hae Didua erat usque ad annos octoginta quatuor, qua non disiceibat a templo, ieiuniis er obseerationibum sextilem necto a. die. Et hae ipsa hora superueniens consitebatur demino . er loquebatur e illi innabm qui ex ectabant redemptionem Urit . Et viper icerunt omnia secun um legem Tomini , reuersi unt in Cialilaeam , in eli statem sciam Na-ῆareth. Puer aurem crescebat er eon arrabatur, plenus sapientia : er gratia mi erat in illo.
IN Hoc Euangelio tria veniunt obseruanda. Primit ira, est ad miratio parentum Iesu: admirabantur enim,eb quod mirabi irati, lia, bc antea inaudita, dicerentur de puero Icsu. rentum Iesu. Nam ab Angelo, eius natiuitas, imb &conceptio an nuncia
s tur virgini Mariae, Lucae i. Pastores grege relicto veniunt, seq;
69쪽
admirari opera Dei. Sap. t 1. Tenedictio SimeonM.
angelos vidisse,&Messiam certo natum testantur. Luc. r. natagi ab oriente stella visa uethleem adeunt, puerum inueniun ac muneribus datis adorat, Mati. r. Simeo tenex gestiens, puerum Voca Se ruatore ipH, umen gentium, Gloria plebis IsiraeI, Anna puerum glorificat. Sicut igitur parentes haec admirantur, sic & nos admirari Dei opera debemus: ut inde Deli agnoscamus, Sperspecta eius benigna voluntate, ad eum perducamur: & visa tanta potentia eum timeamus. Iudei autem visis in monte miraculis Christi,& auditis eius concionibus, ad Deum sunt conuersi, Ioannis sexto. Iudae; quoque in die Pentecostes, audita Petii concione conuertuntur. Sic omnes fideles,esim considerant Dei immensam bonitatem , in condendo , reparando , conseruando, glorificando homine ostensam, timent eius potentiam, amanteius bonitatem, & credunt quod omnia in aequitate fit ope
et Secundum quod hic obteruandum occurrit, est Benedictio Simeonis, qui dicit ad Mariam: Ecce, his positus est in ruinam r fumetio iein multorum in linia. Quali dicat: Multi ostendentur in hoc puero, Multi grauit sim h ruent, Multi damnabunt eius verba, opera, di vitam. Et ij quidem, non ex Turcis, vel ha reticis, vel Ethnicis,sed quod valde molestum erit, ex Israelitis suo ipsius populo, futuri. Vide Isa. 2 8.& i . Pet. 2.ν rati uvi Et sic ingraxitudo, & contemptus verbi, semper ferh penes illoseo,ir is,stim is fuit ma im ,'ui summis donis a Deo optimo maximo fuerite ornati, iuxta illud Isaiae quadragesimo secundo : Quis caecus niti seruus meus S surdus, nisi ad quem nuncios misit Posinu amn tat , inquit , in resumctionem multorum , quasi dicat : Multi risurgent agnoscentque beneficium salutis de
Positus, inquit, quoque est: Ius num cui contradicitur. Quasi dicat Multi etiam huic Christo contradicent, quod factum estis multis populis. Psal. 8a. Gebalitis, Amorrhaeis, Agarenis, Moabitis, Idumaeis, Ismaelitis, Amalecitis. Item a Philist. vis, siue Paltastinis,Tyriis, Sydoniis, Assyriis, Aegyptiis, Syriis, Samaritis. Postea vero a Sacerdotibus summis, Pharisaeis, Sadductis, Scribis, Senioribus, Haereticis, Sectaritis:& hoc nostro si culo, a Luthero, Caluino: qui noluerunt a Christo reprehendi, aut doceri. Lutherus, Caluinus, Anabaptistar, & reliquanae, nolunt nec a Christo, nec ab eius sponta Ecclesia reprehencsi: nec eius doctrinam, qua instruantur, admittunt, sed reiicitie& confundunt. Item & mali Christiani nolunt reprehendi, neque argui de sit is vitiis: interdumque repugnant diuinis doctrinis, sed frustra. Non amat pestilens eum,qui se corripit,nec ad sapientes graditur. .
cm a multu corradicitur. Prouerb. II.
70쪽
Dei de sanctus senex dicit ad Mariam: Tuam inliu ahimam Trophetia darem ibit Iudius, ut reuelintur multorum cordimu cogitationes quali di cr-ς 3 Tia.
cat: Multas, inquit Si ineon, tu Maria propter hunc filium sius ineb:s affictiones, videbis eum ligari, crucifigi, Occidi, &c.
Ha c omnia fient tum propter nostram salutem, tum etiam ut
appareat tandem, quinam verὶ, vel in speciem Iesum, & ipsius ecclesiam dilexerint. 3 Tertium, quod in hoc Euangelio Obscruari oportet, est: anes is , Testimonium Anna: de Iesu , qu bd is sit verus Messias, iam- nium de suos dudum ab omnibus piis expectatus. Fuit haec Anna, filia phanues, Isu. de tribu Asere: fuit scptem anuis in coniugia,fuit usique ad 8 annos vidua:
fati piis unans, quia non discedebat de templo, seruiens Deo in oratione , ieiuniis, sobsecrationibus: id est, optans Christum verum Messiam ; iuxta promissiones factas, atque id non semel atque iterum, sed die ac nocte. Lutherus, Brentius, 3c Caluinus, ac reliqui haeretici , chira Haratisin us videant hic opera laudari, tractius iam sapientes; quam ante vi- ώiginti annos prorsus enim tunc reiiciebant opera dicunt se opera bona non reiicere, sed operum falsam esse fiduciam . Nos verb dicimus auctoritate hae diuina, opera necessaria ad salutem, meritumque habere , bonamque fiduciam animis iusto--ρὰ rum ex diuina promissione gignere. Docet enim beatus Ioan- , iunt bono nes Epistola i. cap. i. Fiduciam gigni eg beiacfaciis piorum. Iuliorum. Idem cap. 3. dc . docet ex his omnibus locis fiduciam si ibie- qui iustificationem potius, quam ante ire. Idem etiam docat Paulus ad Heb. 3. cap. N os sumus, inquit domus Christi, si fiduciam & gloriam spei usque in finem, firmam retineamus. Haereticum est enim asserere , quod sola fiducia praecedens iustificationem, iustificet hominem credentem . Docemus uerb Opem 'e nos catholici authoritate sacrae scripturae, opera necessaria ad U- μ' - - salutem, ad iustitiam augendam, & ad vitam aeternam promerendaro: quae omnia propter opera Anna est consecuta, non ex
fide sola, Vixit enim de permansit in fide Christi venturi,&in
Bonis operibus, expectans redemptionem Israel, Seruiens Deo
in fide, Se in charitate, bc in spe diligenter, in virginitate,coniugio,& viduitate.
1 obseruandae autem hic occurrunt quaedam necessariae do-e rinde, videlicet, Prim b, de incredulitate mundi. Pauci enim Simeoni de Annae crediderunt: Non mirum si nostris tempo-xibias Turcae sint multi, multi Mauri, multi Gentiles, multi Lu Scin Mili erant Se haeretici, Stultorum infinitus est numerus. α Secundo de cruce piorum : Vix enim e templo Ioseph 8c
Maria redierant domum,cum iuberentur in Aegyptum Ob He Matιο. 2.xociis tyrannidem secedere.
a Tertio,de humanitate Christi. Crevit enim, de proficiebat in