장음표시 사용
51쪽
signa Tot multis retro seculis a Deo pro vero Messia digno cen
do exhibita, mi minus curant: sed Dei voluntate & prouidelia neglectis , non eum suscipiunt Christum dc Messiam, quem Deus optimus ac maximus ad ipsos mittit. Sed huncia gligentes, ipsi Christum sibi finῖαe dc Migere praesumunt, quem' mimis vitiis dis imulandis habeant propitium . Tales sunt nostro secuto Lutherani,& reliqua sex hqreticorum: quales sunt Caluinus & Brentius, qui reiecta vera Christi doctrina .ipiq; Christo neglecto aliam doctrinam,& alium Christit sibi impudentis in E ausi sunt cominisci imitantes Iudaeos,qui Christi de Messiae nomen in Ioanne amabant, interim persona veri Messiae in Claristo contemnebant. De his Isaias cap. 3 o. POp lus enim ad iracundiam prouocans est,&c. Tales etiam sitiat mali Christiani catholici, qui ita interdum suis vitiis fiunt dediti, ut nomine tantum Christiani sint,
reuera Christum atque eius doctrinam contemnant. De eiul-
modi ait Paulus ad Tit. i. Constentur se nosse Deum, factis
Malitios autem interrogatio Iudaeoru , inde comtat, quoa rogant ex Io me, num fit Christu cum nec minimii lignum
eorum,qu.T prophetae praedixerant, ipsi congruat. Non enim Ioanes erat ex tribu Iuda, sed ex tribu Nephtatim nec natus ex vir me,& puella, sed ex corrupta & sene: neque natus in Bethleem, sed in montanis Iudaeae: nec fuerat vocatus ex Aegypto, sed ex deserto: nec fecerat miracula, neque adoratus fuerat a renibus, nec vocatus Nazaraeus. &c. Quae omnia de vero Melsia Prophetae praedixerant. Manifestiora erant haec, quam quae ab ipsis, nisi valentibus ignorari potuissent Discamus nos non caecutire, ubi lux scripturariam, tam manifesta nobis Lequenda
proponit Ecclesia. Suscipiamus Christum, die ius doctrinam, ne n secus fecerimus, ita puniamur, sicuti tunc Iudaei, oc nostro seculo Germani, Angli, & Geneuenses, qui propter tuam malitiam Christum a se expulerunt, & Ioannern Brentiumὸ
Martinum Lutherum , & Caluinum, magna suarum animarum iactura, pestilentissimos hereticos pro Christo sui ceperiit iustissimo Dei iudicio a Deo derelicti. De his apostolus Petrus posterioris Epistolat capite secundo: Foerunt verb & pilaudo
prophetae in populo, iacui & in vobis erunt magistri medaces, qui introducent sectas perditionis ,& eum qui emat eOS , UO-minum negant, superinducentes sibi celerem perditionem. Et multi sequentur eorum luxurias, per quos via veritatis bIal phemabitum&in auaritia fictis verbis de vobiΑ negotiabuntur,quibus iudicium iam olim non cessat, dc pei dicio eorum non dormitat.
52쪽
a munis te imonium, quid nou sit hcmpe non sit Christus, nec Iulias
nec propheta ille Pilitiast,nimirum tox clamantis in deserto. a Quia Christim obscuro genere natus, ct conuersatio uicti communis, raticinam etnxs enim ex multitudine mersabatur, o vlimenta CD isti nihil a zulgo disserentia. Ecentia, leaimis natales Macrum alta astemma, indumentum pilis camelorum, cibus locusta. oecat ra. malueiunt lv xx Iominem, quiuii Christum magistium habete. ct idio minunt praestantsei mos legatas sacerdotes, ct Levitas ab ipsis Ierosolymis, s Ioannim adulari ne huc phitrahant,eti se Chii uni dicat. 3 Disserentia loannis Christi. etiri Vsque baptismatis, cum testimento Ioannis, quod argumentum ψ d: uinuuis: Cunn ιρο non sinu digmo, Qt 1οluam congiam calceamenti, G c.
IN DIE NATIVITATIS DOMINI IESU
sit antrae et in , portansque omnia verbo virtutu sitiae , purgati mem mc tori. tens, sed et ad dexte=am maiestatia eius in Heseu, tanto metior angeli Iu .quanto differentrua prae illa nomo haereditavit. ctit enim vixit aliquandagraelorum, Dum mem es tu, ego ιο si gentii ter Et rursim: Ego ero in ιn Patrem, ct ipsi erit mina insilium Z Et cum iterum introducit primogeniti m in Orbem terrae dicit: Et adorent eum emties angeli Der. Et ad angelos quidem δε-cit: taui facit angelos si disi ritus, O mihi ros μοι flammam igno. filii
autem Threx.m tuas Deus in saeuium saeculi et ira et requirai M. Virga re ροι tui. Dilexisti iustitiam ct Odisti iniquitatem propterea et nait te Deus, Dem tia oleo exultationia pra participibu. tuti. Et tu in principio Lemme terrai si nauli. O opera ληanuum ruarsi se ni caeli. I si peribunt tu autem permaneo , ct omnes υτ vestimentum Deter cent: Et Detur amictum muta v eos, o mistabuntur: tu autem irem ipsi es o anni tui nen deficient.
IN u e Epistola Diuus Paulus facit tria. Prim sim, osten- Drin mia fiadit Deum patribus multifariam, multisque modis locutum riam Inseri olim, per Angelos, Prophetas, per verba, signa, Vitiones, & mia toruuluae .racula.Sic angeli nunciabat Abrahae, Saram filium parituram. Gen. i 8. Angeli educebant Lot e Sodomis. Gen. t '. Angelus nuntiauit Zachariae, & Mariae conceptione Ioannis di Chri sti. Luc. i . Sic Deus locutus est Samueli, Eliae, Mosi, Isaiae, Maliis prophetis. i. Regum 3. 3.Reg. i 7.i'. Exodi tertio. Isaiae primo. Deus locutus est Adae, de benedicto semine, Genes a. Deus locutus est ad Noe , Abraham , Mosen e Deus Iocutus est Mosi in rubo ardenti & nube,& Eliae in sibita tenuis aurae. 3. Regum decimo nono. Sunt autem angeli, & prophetae, ministri aeterni Dei: de ideo angeli consolantur α defendunt. Genes. i9. Consolatur angelus Agar. Genes. i'. Educunt Angeli Lot e sodoma. Geneca i . Iacob ab angelis custoditur. t , Prophetae
53쪽
Prophetae verb hortantur, & vera pronuntiant.Ierem. . a. 3sequentibus capit. Nota ι-a να Sunt autem verba, & signa notae bonae voluntatis Dei erga imitatu Dei nos, ideoque incurrunt in aures, di aliquid iubent, facere prosum verba di hibent, promittunt.' Praeterea Pstendit Deum patribus locutum, nouisiimis disi, iis iis ς' bus per filum s uiam dilectum, per quem nobis voluit volun L . 8 tatem suam lithotessere. Quare praeter hunc Christum, nulli
prophete, nullae reiiciationes, nullum aliud verbum, nulla alia signa sunt expectanda. verbum enim quod locutus est Christus, ci,firmatum est eiusdem miraculis, morte, & resurreetione. Vnde & potens est nos tueri, protegere, defendire, contra Omnia mala . Romanorum octauo: Si Deus pro nobis, uis contra nos Contra falias doctrinas. Matthei 7. Attendite a fal-t iis prophetis,&c. Contra haereticos Matth. a 4. Contra diab lum. Psal a r. huc facit & i 7.& 26. Denique contra carnem,& mundum. λ' om αν - 2 Sectyndb describit Apostolus personam Christi, probans si desieribuων. Christum maiorem este omnibus creaturis, etiam ipsis angelis: nimirum, quem Deus coiiituit haeredem Omnis, per quem fecit & secula. Qui cum sit ibi endor gloriar, & expres la imago substantiae illius, modereturque omnia verbo virtutis, hoc est potentiae sitae, per semetipsum purgatione saeta peccatorii no- atrorum, cosedit in dextera maiestatis, in excelsis, tanto melior angelis factus, quanto excelletius prae illis sortitus est nomen. Et ne quis obiiciat, Paulum hanc descriptionem δ suo tantum conlanx illse cerebro,adducit testimonia scripturae: Cui dixit aliquando ana torsi, Filim memes tu, Psalmo a. Et rursum: Ego ero illi in patiem, ip si erit mihi iustium t PCal. 8 3. Et cum iterum introducitrii numitum in Orbem terrae, dicit Et adorent eum omnes angeli Dri. Dcalmo nonagesimo sexto: udith. cit a flos suos spiritus. Psalmo io a. Adflium ait : Thronus tuto Dcus in seculnin seculi,virga aequitatis, tirga regni tui. Dilixisti iustitiam, et odilli iniquitatem. propterea trixit te DEus Dem tuto Otro exultationis pre participibus tuis. Psal. . q. Ei,Tu in pim-ripio Domine tirram funitIti, o opera manuum tuarum sum ceti. Ipsi
periburit, tu autem p rmanebis : omnes ut vestimentum metri ascenta 'Psal. t oi . Ad quem angelorum dixit aliquando: Sede a dextris meis , quoadusque ponam inimicos tuos scabellum pedum I tuorum i&c. Est autem summa horum verborum, Christum esse natura Deum. cum patre eiusdem diuinitatis, substantiae & potentiae Vnde & potens est nos iustificare Deus qui iustiscat. Rom. 8.etiam sanet i fieare. PI I.; . Domini est salus. i . Cor. i. Insuperct glorificare, Rom. 8.Quos vocavit, hos'&glorificauit. Potest etiam nos tueri, protegere,defendere,contra Omnia mala.
54쪽
3 Tertib. commendat hie Apostolus Christi dilectione qua Lxsingulari . vi queadeo nos diligit, ut angelos suos in ministeriit in nostrum chri , di
mittat. Sic angelus nunclauit Zachariae conceptu Ioannis Baia 6 - Pristae, Mariae conceptum Christi, Luc. i .Palloribus veri, Na- ' tiuitatem Christi, Luc. r. Angeli nunciarunt-resurrectionem Christi mulieribus, Marc. i6. dcaseensionem eius nunciarunt i 'Discipulis, Act. i . Angelus liberati it Petrum a carcere. t. ia . . Eduxit Apostolos hcarcere, & introduxit in rem plum. Aist. . Consolabatur Paulli. Act. 18 .& cofortabat Cluilis. Luc. a a. Sunt enim administratori j spiritus, naturae incorporeae, cic Spiritus a Lsam meae:hoc est, puritate, claritate, agilitate, ignem rescretes: msttotm,. in ministerium Dei,& hominum creati. Sic Deo Perpetuo ministrant. Angelus apparuit Gedeoni, Iud. 6. Angelus pavie Agar, Genes. a i . Angeli detu Ierunt in calum animam pauperis
Lazari, Luc. i 6. Angeli post tentationem ministrabant Christo, Matth. . Angelus praemonstrabat viam populo Dei in deser O. Exod. i3.iq.& 3 g .aliis lue multis locis.
i Quamuis Deus amplissima beneficia in populum Israeliticum contulerit, ut qui per angelos mirifica ratione ipsi sit locutus,& se sua indue voluntatem declarari multb tamen sunt ampliora, quae nobis liberali: sima prestitit munificentia. Quibus non per angelos, nec in somniis, nec per prophetas, nec alia quantu nauis admiratione se insinuauit, vertim per filiu ium. Don adoptiuum,sed naturale: ipsumque unicum, & sibi consubstantialem: quid ossici j a nobis sibi exhiberi vellet, fecit notum. Non est locutus per seruun Mosen, sed per fidum unicὰ chariam. Huius beneficii ea est magnitudo, ut maxima admirationem, reuerentiam,&gratitudinem a nobis requirat. Hinc prae ingeti admiratione,ait Pi l. Quid est homo quod memores eius, & filius hominis, quia reputas eum a Proinde testimoniis quan plurimis probat filium illii per quem nobis est locutus, quamuis in stabula ex virgine fit na- μ' u latratus; Deum tali,en verum esse, cui par cum patre eis imperium, test '&aequa maiestas, unaque diuinitas , &potestas, eundemque
non tantum superiorem angelis esse, verum etiam eorundem 'esse creatorem, Dominum & gubernatorem. Nec tantum e tendi eius imperium in naturam angelicam; sed etiam in viri acritas alias rerum creatarum naturas. Nana ipse est, per quem facta & creata sunt omnia, quemque costituit Deus haeredem
3 Christus per seipsum purgationem peccatorum secit, δίconsedit ad dexteram maiestatis in excellis , ut sciant fideles remissa sibi peccata, dc regnare , vincere ac triumphare Christum. - Intelli-
55쪽
3a IN DIMIntelligant etiam magnum illud admirabile & stupendum. D. Chrysolionio adnotante, quod caro nostra sursum is adoratur ab angelis,archangelis, Cherubin &Seraphin . Ex celsum patitur Chrvos o mus haec cogitans. Ergo maledicitali uresis, quae negat veram Cluilli humanitatem.
i Dei iurgabilis bonit. M. iiii noui line locum snobis in filio, ut per esi' qui e t tu inu suo nobis anai unciaret omnia. Quomodo igitur H inguimis si tantam neglexiuinus salutem a T limonia diuinitatis pleni ima, ct maria ex scripturis, Val. r. 96 -
δοῖ. - .i O l. 2t sciamu qu ais qui zenit annunciare limi Omini peccatorum Deus e i, nec dubitemus de Dei Ooluntate. c.
3 Chri ius per seipsis ii purgationem fecit peccatρrum, cansidii ad dexteram maiestatu in excet is, ut sciani fideles rein illa sibi peccata , o i
v. e. Vincere ac niumphare Christum Intelliga ut iam mansim illud admirabile, stupendum, Chi si isto no adnotante, quod caio nostias uisum se dit adoratura o Ang tu, Archangelis, Chou in res raphiii. Ex et x patitur Chr)so tomus hac cogitauo. Erga maledicti haeresis, qua negat zιram, Chiisti humanitatem.
Pt proferentur seguli tufam ciuitatem. Fendit autem o Ioseph a Galilaea de riuita rua: Areth su Iudaeam .ciuitari D. uid, quc secatur Tethlehem. .' quod e t de dum, semilia David.υt profiteretur eum Maria d 'o sit sol uxore, P 'nte. GEctum ei I-utem ιum essent ibi, impleri Iuni cies dix Pareret. Et peperit silium situm primogenitum, o Ponti eum in voluit, ct ν conauit eum in pina pio Dia non erat ei Actia Di diuerserio. Et pastores erant i arritone ea em vi lantes o custodi ntes vigilia. noctu super4regem sium. fit ecce an Domini flent iuxta isios, ct claratra 'Dei circumolpi illos, ct tia. erunt timore maum. Et dixit an angelim: Nolite timere.Ecce enim euante- i. υοbu gaudium magnum, quod erit omni populo : quia nariti est vos DLMutor, qui ei Z Christio Dominus de Auitate David Et boe rabu signum : In ti reris infantem panni, inuolutum. ct positum in prasipio. Et subito fcta ei Ecum an et, multitudo militia calesiis, laudaurium Deum or dicentιum: bla, Da in aut mis deo di in terra pax hominibus bona et oluntatis.
His τοκiA Euangelica de Christi Natiuitate, quatuo
consideranda pro popit. Primui empus, scilicet, quando Vm nariti'- natus eth Christus. Temporibus puta vitina ae Monarchiae, sub μιν coripi. Augusto Cauare,&Herode rege, iuxta vaticinium Iacob Pa' ' triarchae, Gene. q.&Danielis Prophetae, capite 9. stante qui- dem adhuc politia Mosi sed tamen, seruitute subiecta, Vt consuletur Iuda orum error, qui post euersam Moli politiam ad huc expectent Messiam, cum oportuerit eum durante adhuς
56쪽
politia Mosi,& adhuc stante secundo templo naici,ut testatur a Meas μ'
geus cap. a. Daniel cap. 9. 6.er s.
Confirmatur hac doctrina animus Christianus in fide articuli domini nostri Iesu Chribi, quem eo tempore natum in ' telligit, quo propheta: pra dixerant. Est autem doctrina pro
a Secundo, praesens his oria proponit locum, ubi natus est Laevi nat L Christus, nepe Reth L em I uda a , ciuitate Iuda, Mich. s. Huc, ratu christi. quia decretum exiit a Caesare Augusto, ut censeretur totus or- Dis, venit Ioseph a Nazareth Galilee, in proficisceretur cum Maria desponsata sibi uxore praegnante: erat enim de domo & Ω- milia David. Fuit autem haec profectio Mariae valdὸ difficilis, ct molella, propter importunitate temporis. Nam Maria praegnas,& grauida, coacta fuit peregrinara hyberno tepore, quando proculdubio reliquae mulieres bigis aut curribus insigni pompa vehebantur. Et poterat illud Dauidis dicere Hi in curribus, & hi in equis, nos autem in nomine Domini inuO- GL is.cabimus.
Fuit quoque haec prosectio tenerrimae virgunculae dissicilis di molesta, propter incommoditatem loci. Nam Maria coacta es in diuersorio quibuslibet etia infimae plebis hominibus locum dare,& in stabulum ad bellias dii cedere: Hinc ait Euangelista, Et non erat eis locus in diu otio.
Fuit praeterea illi admodum molesta, propter priuationem au xiii j. Nam sacra virgo Maria puerpera in diuersorio neceΩΩriis obsequiis destituta , omnium rerum inopia, & penuria premebatur ut vere postmodum de te testatus sit dilectissimus filius eius. D. Matth. 8. Vulpes foueas habent,& volucres caeli nidos, Filius autem hominis non habet ubi caput suum reclinet: In cuius paupertatem respexit D. Apostolus: Scitis gratiam, inquit, Domini nos ri IE sv CH Rrs T i, quonia pro- 2. Corint. 8.pter nos Venus factus est,cum esset diues,ut illius inopia nos diuites essemus.
Tertio loco, modii insinuat, quomodo natus sit Christus: Modus nat In summa nempe paupertate & miseria. Na puerperae Mariae ratis christi. propter abiectam humilitatem, nemo praestabat ossiciu: nulla abi obstetrix: nulla muliercularii sedulitas intercessiit: ipsa pannis inuoluit infantem, ipsa mater & obstetrix fuit. Vbi enim dies pariendi completi essent : pepnitfilium suum primogeni iam , pnnuis eum inuoluit In praesepio su per foenum reclinauit, & indubie quem genuit adorauit, agilis & alacris cum angelis Dei ad fantium praesepe vigilans,& Ioseph sponso suo, virginitatis suae testibus, quem angelo vile di iritu sancto illustrante, filium esse altissimi didicerat: cum interim diuites & n
57쪽
3 IN DIE auro perornatis, requiescerent: De quibus Amos s. Vae vobiη qui opulenti estis in Sion, dc confiditis in monte Samariae optimates capita populorum , ingredientes pompaticὸ domum 6 i. s. Israel. Et nonullis interiectis: Qui dormitis in lectis eburneis, ct lasciuitis in stratis vestris, &c. Propalatio na ψ Quarib, ponit promulgationem, quomodo scilicet Chri riuulatu chro sti Natiuitas ab Angelis,& a Pastoribus promulgata est. Pris . mum ab angelis, Angelus enim Domini apparuit pastoribus, nocte super gregem suum vigilantibus. Sic enim apparet omnibus vigilatibus super greges suos: ut patet ex Paulo, Act. ro. cap. De negligentibus palloribus vide, EZech. 36. Astitit Angelus illis claritate magna, & perculii sunt timo- re consolatus es eos. Gratiam Spiritus sancti per fidem Iesu Oct. te. Chri isti,& per sacramenta poenitentibus dari, serio est praedicandit: quae praedicatio vere est Euangelis. Hinc Paulus dic bat teste Luca,Tellificans Iudaeis, dc Gentibus in Deum paenitentiam,& fidem in Dominum nostrum lesum Christum. Annunclauit illis Saluatorem mundi: Dedit eis signum, Iuvenietis, inquit, infantcni pannis involutum , ct in praesepio reclinatum. Plerianque in scripturis sacris, in veteri Testamento , lcgimus promissionibus suis diuinis Deum signa adiunxiisse. Postrem b,adiunctis aliis, Angeli canunt Canticum, Gloria in alti Omis Deo, c. Quo Cantico precantur Gloriam in excelsis, Deo, de in terra pacem hominibus bonae voluntatis. Secundo, ponit promulgationem Natiuitatis Christi, per
Pallores. Descendentibus enim Angelis in caelum,loquebatur inter se Pastores, Transeam: ιι que Bethleem. G profectione ostenderunt fidem, Charitatem, Spem, Consevionem veritatis. Fidem ostenderunt, quod verbis angelorum credunt, & Disti nantes Bethleem pergunt. Charitatem verb quod relictis gregibus, non ad pontifices in Ierosolyma, non ad primates in Bethleem,sed ad Mariam , di Ioseph digrediuntur, desiderio primum obsequium praestandi.
spem declararunt, quod sperantes se inuenturos, quod angelus dixerat, pergunt. Confessionem denique veritatis, quod constanter,& liberὲ verbii Dei ab angelo auditum diuulgariit. A planetis,elementis, aliis quoque creaturis declarata est Christinatiuitas. Nam tres sules eo die in oriente visi sunt. Vtque reuelaretur mysterium Trinitatis, postea in unum item
recurrerunt. Stella magis apparuit Mati. 2. Fons aquae Romae
in liquorem olei versius est,uineae Engaddi protulerunt flores, , , e & fructus.Templum pacis ea nocte corruit, & alia multa .rii . i. sis Historia huius Euangelijson tanthm confirmat articulum ima nati . . illum nostrae fidei de incarnatione verbi: Qui propter nos horan matMr. mines, & propter nostram salutem descendit de caelis, de incas
58쪽
natus est de spiritu sancto ex Maria virgine, & homo factus
est: verlim continet alias circunstantias, que Sacramento inca nationis verbi confirmando, multum momenti adferunt. Pri-rub, narrat atque declarat ordinem natiuitatis Christi. Secudb. docet in Bethleem Iuda, cimitate David natum fuisse, iuxta illud Mich cap. s Et tu Bethleem terra Iuda, nequaquam minima es, dcc. Et iuxta illud Dauidis, Audiuimus eam in Ephra- mi. ii Lia, inuenimus eam in campis sylve.Terti b, docet veritatem vaticini j Abacuc, qui 3.cap. dixerat sore,ut medius inter duo an, malia natus, estet cognoscendus. Quared, testatur extremam paupertatem, in qua Christus natus m. Quin id, narrat qui primi ipsum natum inuisserint, adorauerintque, virgo scilicet, I seph, atque pastores. Sex ibi refert qui testificati fuerint mundo eius natiuitatem,& quibus primum: angeli scilicet pastoribus. Quae omnia multis retro seculis ita vaticinati fuerant omnes
prophetae. Nihil est igitur quo Christiani dubitare possint daveritate huius articuli, ted firmiter statuent ipsium esse verum.
Christus Iesus dominus nosser, Deus et homo verus antro ab initio cara rionis muti lana, ter utillesimo nonagentesimo sexagesimo secundo, secundum Hebraeorum veritatim: secundum septuaginta quinquies millisit no ducentesima primo. A di litui ο bis millesimo trecentesimo sexto. Ab Abrahe natiuitare bis mire simo i q. A MUe,c egressis filiorum Israel de Aeg)pto. i s 9. ASalomone,Wprima templi aedificatione. i 3 i. Areaedificatibnesub Dario, si ' . Ab mrbis Romanae conditione 7 s . Olympiadis i9q. anno tertio, quando 'in ima pac in ordinatione Dei Caesar Augustus composuit commodum nascitur in hanc titam ex virgine Maria in Bethleem Iuda, iuxta ophetiam Danielis 9. Cr Micheae S. a Summa Euangelicae predicationis de Christo per Angelum placum
rar, Ne timeatis, annuncioraudium, natus est zobis seruator. Emphasis is, Seruator, in merbo, vobis. 3 Angeli adseunt domino angelorum, in conceptione, natiuitate imo in toto circulo vitae Chridi, habet cautus angelorum Euangelium. cum Iacem. cI ευδοκι- Dei annunciant.
Ha i me, apparuit gratia Dei er Saluareru nostri omnibu/ homiηibu , T , i erussiens nos, ut abneeantes implatatem edi secularia desideriassobrie, it seqtie vivamm in hoc seculos pectanter ιeatam spem ct aduentumgser magni Dei. saluatoris nostri Iesiu Christi qui dedit simetipsum pro nobis, nos redimeret ab omni iniquitate, o mundareisibi populum acceptabilemstactatorem bonorum verum. Hac loquvit. o exhortarι in Christo os D
59쪽
H et e Epistola de salutifera Christi saluatoris natiuitate,
- dc apparitione, ostendit tria. Prinali, quomodo apparia chriseus appa- rit Christus, nempe pcr falutiferam gratiam, atque misericorruit. diam tuam. Cuius duo sunt ossicia, scilicet, adferre salutem hominibus, Iudaeis, dc gentibus. Sic enim ait Zacharias pater Of. risti Ioannis Baptistae. Luc. i. Per viscera misiericordiae Dei nostri. m. in quibus visitauit nos oriens ex alto, Illuminare his qui in tenebris, de in vinbra mortis sedent, ad dirigendos pedes nostros in viam pacis. Deinde docere, dc erudire nori quemadmodum pueri ignorantes de errantes erudiri dc admoneri solent earu rerum, quas antea ignorant. Sic enim ait angelus: Ecce Euangelizo vobis faudium magnum, quod erit omni populo: quia natus est vo- is fatuator.
a Secundo,ostedit prssens Epistola, quibus apparuerit Christus, nempe omnis ordinii, atque artatu hominibus, non tantum Iudaeis, vertim dc gentibus. Omnibus I)οin irribtta, id est, cui utacunque sint conditionis, siue serui sint, siue liberi: cuiuscunque sint sexus, siue masculini, siue eminei, graecis ac barbaris. Sic enim ait Christus Marci ultimo, Euntes in mundum uniue sum, praedicate Euangelium omni creaturae. Item Matth. i i. Venite ad me omnes qui laboratis. Et Paulus. i .Timoth. 2.ait:
Deus vult omnes homines saluos fieri, dc ad agnitionem veri Luare Chri- tatis venire. Quando igitur ab hac gratia dc misericordia Dei. apparuit . atque salutifera natiuitate, nostra salus pendet, meritb laudemus, diligamus,ac glorificemus Deum, dicentes: Gratias nunc omnes reddamus domino Deo, qui sua natiuitate nos liberauit a potestate Diaboli. Psal. ior. Benedic anima mea domiano; dc noli obliuisci, dcc.Vide ibi ad longum. a Tertio, ostendit quare apparuerit Christus, nempe,ut a negantes impietatem dc secularia desideria, id est, mundanas
concupascentias,vivamus in praesenti seculo Sobriὸ,hoc est coepus nostrum, id est carnem nostram, quasi fraeno constringamus,castigemus,atque regamus, ne fiat insolens,esserum, procax, agreste,ducens inordinatam vitam in comes Lando, potarido,dormitando, turpi otio indulgendo: sed temperate, hones E, dc grauiter se gerat in verbis, oc omnibus operibus suis, ac in tota vita. a . Cor. 6. Exhibeamus nosmetipsos in omnibus, sicut Dei ministros. Proinde, ut hic iuste tisamus, hoc est,ut quando iam Christus natus est, dc passiis, qui sua iustitia nobis iustitiam parauit,deditque ut iusti essemus, Zc concessit gratiam,qua bene iusteque operaremur, ita vitam instituamus, ut neminem offendamus. 2. Cor. 6. Nemini dantes ullam omensionem, dcc. Neminiquo s.c o. damnii inseramus. Sine ostensione estote Iudaeis de Gentibus, dc E
60쪽
M Ecclesiae Dei, in uxore sicilicet & liberis,familia. bonis, fama
persona sed animo atque corpore,&uniuerias quae posside--mus, parati simus ad subueniendum, auxiliandum, consolan. dum, in i urendirtia,condolendum, quemadmodum Christus fecit Luc. . Vbia legat cap. 6i . Isaie, quam scripturam impletam dicit in aur nus ipsorum. 3 Tertiti et 'te titiamtu. hoc est, ut Deum timeamus, diligamus, sc glorilichinus. Haec omnia autem ex Dei expresso verbore qt initur: quod & Paulus in hac epistola testatur, nempe, abstinere a malis operibus, dc studia,ossiciaque bona sectari. Qui hoc negat, obi curat exprestium Dei verbum, di opprimit. Qui ergo bria, iusti, di pia vixerit, potest sperare beatam Jem,c aduentum gloriae magni Dei,& saluatoris nostri Iesu Chri ci , hoc est, beatam immortalitatem & aduentum Et riosum filij Dei. Compendi Epistola. i. . . l' . Prin b, igitur docet praesenti Epistola Paulus, Christum
idcirco in mundum venisse,ut omnes homines ignorantia pec- cur chrimucatornm detentos, erudiret; & de rebus ad salutem necessarid in mμ ima Pertinentibus edoceret. Laborabat enim uniuersum genus h 'ς Lmanum ignorantia rerum diurnarum,& nimia peritia eonam carnis sunt, mundi, atque diaboli. Vtergo haec opera, quae in seliola su a diabolus naudum docuerat, Claristus destrueret, α voluntatem patris mundo an nunciaret, natus est &passus. 1D Ioan. a. I n hoc apparui t filius Dei, ut dissoluat opera diabo- Ii: ut euangeligaret regnum Dei missus et . Luc. . a secundo, res ad lalutem necessariae, quas expressim Dei verbum in hac Epiliola a nobis exigit, sunt ibbriὶ iustὲ,&piὸviuere,& omnem impietatem,& secularia desideria abnegare, noc est, mi ODAEM. Marc. i. & Mari. 3 . Poenitemini, de credite Euangelio. 1. Tertio, qui haec quae superius commemorauimus praestiterit, is tantum , non qui solam fidem habuerit, poterit ruis mesita ex pectare beatam spem, cum fiducia eam consequendi , & ροωrit aduentum fili j Dei. Matth. . Non omnis qui dicit mihi Do- re beatam mine, domine, intrabit in regnum caelorum, sed qui facit θ ', et Voluntatem patris. Quid haeretici ad tam expressum Dei ver -- bum respondebunt init sane, nisi ex arrogantia se errasse. Pietatis ergo amatores distutiant pro sua dignitate haee verba
Pauli , es deprehendent factu, nos Christi & Apostolorum doctrinas sequi: haereticos vero Caluinum, dc Brentium, in-Drnales, ac diabolicas amplecti: det illis dominus miliorenimentem. Amen.