장음표시 사용
111쪽
malitiae & maledictionis qua maledixisti patri Ameo Dauidi in eaput tuum noxium recideret. Ita enim omnia disposuit, ut tu poenam mortis a me tibi propositam. ii Iordaneu transires,acceptans. tua te sententia condemnaris,d transeundo Iordanem reum mortis effeceris. D plici eroo titulo Semei reus erat mortis.Privata quod Iordanem contra praeceptum Salominnis sub pinna mortis datum dc a se acceptat uintransgressus esset,ira Theodor. Iosephus,set
set, de hoc maxime bie eunire ex patiis praecla pro intendebat Salomon a sed tamen quia D
uid pater per omnem suam vitam ei veniam dederat , noluit salomon eam a patre datam simpliciter mutare, sed honesta conditione limitare, quam quia viailiuit Semei, hinc Sal mon veniam patris abrogauit. ac semel culpam& poenam reuocaui
SYNOPSIS CAPITIS.C AAmon postulans a Teo sapientiam impetrat. . mox vers. I 6. litem duarumlue rarum de filio Uuente litigantium mira sagacitate dirimit, itaque summam iauctoritatem Patiam asud omnes comitiat.1. C Onsirmatum est igitur regnum in manu Salomonis. ct assinitate coniunctus est Pharaoni regi aegypti: accepit namque filiam eius.' adduxit
in ciuitatem David. donec compleret aedificans domum suam. Se domum D mini. R murum Ierusalem per circuitum. 2. Attamen populus immolabat in cxcelsis: non enim aedificatum erat templum nomini Domini usque in diem illum. a. Dilexit autem Salomon Dominum, ambulans in praeceptis Dauid patris sui. excepto quod in excelsis immolabat . R accendebat 'thvmiama. q. Abiit itaque in Gabaon, ut immolaret ibi: illud quippe erat excelsum maximum mille: hostias in holocaustum obtulit Salomon super altare illud in Gabaon. 3. Apparuit autem Dominus Salomoni per somnium nocte. dicens: Postula quod vis ut dem tibi. 6. Et ait Salomon : Tu secisti cum sermo tuo David patre meo misericordiam magnam, sicut ambulauit in conspeetu tuo in veritate, & iustitia, ct recto corde tectim : custodisti ei misericordiam tuam tandem. &dedisti ei filium sedentem super thronum eius, scut est.hodie. 7.t nunc Domine Deus, tu regnares isti seruum tuum pro David patre meo: ego autem sum puer paruulus. ct ignorans egressum de introitum meum. 8. Et seruus tuus in medio est populi. quem elegisti. populi infiniti. qui numerari de supputari non potest prae multitudine. 9. Dabis ergo seruo tuo cor docile, ut populum tuum iudicare piast, ct discernere inter bonum 'malum quis enim poterit iudicare populum istum . populum tuum hunc multum Io. Placuit ergo sermo coram Domino, quod Salomon postulasset huiuscemodi rem. II.
et dixit Dominus Salomoni Quia postulasti verbum hoc. & non petisti tibi
dies multos. nec diuitias, aut animas inimicorum tuorum. sed postulasti tibi sapientiam ad discernendum iudicium di I x. Ecce laci tibi secundum sermones tuos.& dedi tibi cor sapiens & intelligens. in tantum ut nullus ante te similis tui fuerit nec post tesurrecturus st. i 3. Sed &haec. quae non postulasti.dedi tibi: diuitias sci licet. et gloriam . ut nemo fuerit similis tui in regibus cunctis retro diebus. in. Si autem ambulaueris in viis meis. & custodieris praecepta mea. de mandat mea scut ambulauit pater tuus. longos faciam dies tuom. I 3. Igitur euigilauit Salomon.& intellexit quod esset somnium numque venissent Ierusalem,. stetit coi a arca foederis Domini, id obtulit holocausta.de sceit vidi imas paciscas,& grande conuiuium uniuersis famulis suis. I 6. Tunc venerunt duae mulieres meretrices ad regem. steteruntque coram eo, II. quarum una ait: Obsecro,
mi domine: ego ' mulier haec habitabamus in domo una , ct peperi apud eam
in cubiculo. 18. Tertia autem die postuliam ego peperi. peperit&lim:&eramus simul,nullusque alius nobiscum in domo exceptis nobis duabus. I9. Mortuus est autem filius mulieris huius nocte,dormiens quippe oppressit eum. 2 o. Et consurgens intempestae noctis silentio tulit filium meum de latere meo ancillae tuae dormientis. 6c collocauit in sinu suo suum aine filium. qui crat mortuus, posuit in sinu meo. ai. Cumque surrexistat mane ut darem lac filio meo.ap-r ruit
112쪽
Commentam in Libram III. Regum Cat. III. ii i
paruit mortuus: quem diligentius intuens clara luce deprehendi non esse meu in quem genueram. ΣΣ. Responditque altera mulier: Non est ita et dicis, te stilius tuus mortuus est, meus autem vivit, E contrario illa dicebat: Mentiris: filius quippe meus vivit, ct illius tuus mortuus est. Atque in hunc modum contendebant coram rege. 24. Tunc rex ait: Haec dicit. Filius meus vivit., filius tuus mortuus est. Et ista respondit, Non, sed si lius tuus mortuus est. meus autem vivit. Σ . Dixit ergo rex: Asserte mihi gladium. Cumque attulissent gladium coram rege. 2s. Dividite, inquit, infantem vitium in duas partes, de date dimidiam partem uni. ' dimidiam partem ulteri. 26. Dixit autem mulier, cuiussi ius erat vivus, ad regem commota simi quippe viscera eius super silio suo Obsecro domine, date illi infantem vitium, & nolite interficere eum. E con- . trario illa dicebat : Nec mihi nec tibi sit, sed diuida Respondit rex. Mait: Date huic insantem vivum &non occidatur: haec ist enim mater eius. 28 Rudiuit itaque omnis Israel iudicium quod iudi siet rex, & timuerunt regem, videntes sapientiam Dei esse in eo ad faciendum iudicium.
tus est vaphres.qui diuersus est.& longe anterior Pharaone Vaphres.siue Ephree,ves Apties qui fuit nepos Pharaonis Nechao oeciseris I uae regis Iuda, ultimusque Pharaonum, utpote a Nabuchodonosor subactus, uti dixi erem. ' o. voluit Domon per hoc matrimonium devincire sibi Pharao item, utpote regem vicinum Ec potentem, cuius ope regnum s. um stabiliret .illudque contra Chaldaeoritat, Assyriorum, Medoruin, Sce. vim re potentiam tueretur.
Porro licitum fini hoc matrimonium fidelis cum infideli, tum quia Deus expresse tantum vetuerat I sne ducerent in uxores filias Chananaeo is a quibus maius perurationis de idololatriae periculum , non autem ceterarum gentium, etsi id quoque sibi tum placere ob sit ille periculuio sati ostendebat, ut patebit cap.ri. I. tum quia verisimile est AEgyp: iam hanc sponsam Salomonis ad iudais num esse eonuersam : quo nicto licitum erat eam ducere shoc enim permittit Deus Deuter. 23. v.2o.Scs q. Sie enim Salomon iam duxerat Naamam
Ammonitidem, & David filiam Tholmai regi, Gessur,& Bo, Ruth Moabitidem, de Salmon Raab Ierichuntinam, & Ioseph filiam Putipliaris AEgypt ij, dc M ses filiam Iethro
Itidianitidem. Ita Abulens Uineda, Servius, Salianus, sanchcE M alij. Minus recte ergo Hebraei in Sedetolam , Theodor.& Procri .aeensent Salomonem peccasse durendo alieni- oenam, ed quod Deus id vetuisset Exodi. et
Putant Hebraei hatum nuptiarum Salommnis cum filia Pharaonis Epithilamium concini in Cantico Canticorum sed errant,uti in Cant. ostendi. Fateor tamen ibidem ad eas alludi. vicum ait Cant. II. Eputaim 1 incurri vi reιν u milaui te. Et cap. 3. ii. Egredimini, H-a, uua Sion reum in Lod mare, qua ymasit eum mater siua inae L sit is quae licet ad litteram competant mimiis Christicum Ecclesia, alludunt tamen ad connubium
Salomonis cum Aegyptia, q ad illatu fuitu pus. A Denique Salomonem hanc AEgyptiam dii xisse anno regni sui primo, vivente adhuc Dauide, opinatur Iosephus, Serarius 8: Sanctio, licet Abulens Cedrenus de Salianus in annum
tertium id conserant. DONEC COMPLERET AEDirica Ns Dori vusvAM J Salomon enim post aedificatum tem plum domum propriam aedifieauit filiae Pha raonis, de qua c.7.8. interim locum ei assignauit in palatio suo, quod erat in arce sion.
PLvMJ Quaero, quaenam fiterint haec e celsa, quarum tam crebra in libris Regum & Pr phetarum fit mentio Resp. Excella erant luci. Me piarii ue sylvae de nemora in excelsis montibus,co: libus de umbrosis recessibus consita, in quibus gentes pleraeque solebant sacelli de altaria etigere, teste Homero, violio Scalijs,qui docent veteres in nemoribus sepulchra sitis destinctis extruxilla in quibus primo parentalia celebrabant,siue parentabant heroibus populi, ac mox iisdem quasi Diis sacrificate coeperunt.Id fecerunt, tum quia loca excelsa ceteris altiora sunt de viciniora caelo, ideoque plus venerationis . tapud rudem populum obtinent. Vnde altare
dictum est ab altitudine, quasi aera ara, in qua altissimo Deo sacrificatur: ct Graecum β' ι ς. id est altare ictum est ab Hebreo 3 sam, id est excelsum ; quamquam altare proprie ,
. non erat excelsam. Nam Script. q. Reg. 23. distinguit inter altare dc excelsum, sed potius altare erat in excelso, scilicet colle aut . monte. Rursum nemora. quia condensa deti. C lentia, sicium quemdam horrorem Gentibus iniiciebant, qui superstitiose censebam ibFh . bitare Deos, quos Satyros Ec Faunos quasi syl-- uariam Deo; nuncupant. Vnde tempti dicta
sint fana a Faunis nisi malis , sando, id est
oracula dando, nomen sortita. Tertio, sylvae copiosam suppeditant lignorum materiam ad fabricandum sacella, aliaria A: strues pyrarum, quibus victimae comburantur, idcirco in iis ex- Asa erigebant. Denique syluae, quia frondose de amoenae. excitabant Gentiles ut in eis sacra sua carn lia, quibus Baccho per sympolia 3e crapulam. Veneri Sc Priapo per luxuriam seruiebant,ex
ste Cytus 5e Perse, teste Xenophonte lib. . K 2. Saa.
113쪽
Commentaria in Libram III. Regum. Cap. III.
3. sacrificabant in locis excelsi . Idem de aliis A
locet Apollonius lib. 2. De Romanis. Id ipsum constat ex Capitolio, in ovo colebant Iouem Capitolinum. Audi Virgil. lib.8. Eneid. Istuc ad Tar iam sitim Cat uolia Mit.
Aurea nunc, olim h iri a simu. Iam tum restigio pauidos torabat agrestes
Gentile, si is suis in his lucis piabant, ita re
Chananaeos pariter in excellis lucis sylvisque Bsbos Deos coluisse patet ex eo quod inus cre-bid iubeat Hebraeis ut illas succendant&exstirpent. vi patet Exodi 34. 3. Deuteron.7. s.
dem S explesie vetat tam ne excelsa habeant talia qualia habebant Chananaei. in quibus sci licet suos Deos salsos colebant odirecte tamen vetat quoque ne sibi pariter in excelli, sylvis de lucis sacri tacent, sed tantum in Tabernaculo&altati ad id a se destinato . de a Moyse fabricato, ac pr*-im in templo mox a salomone fabricando. Excelsa ergo Hebraeorum, de quibus in ii. - bri, Regum & Prophetarum crebra est mentio , erant d upli is generis. Vna in quibus u
star Gentium colebant earum Deos & idola. Haec manifestestant illicita, quia idolis diuata in Dei veri iniuriam. Viide in ea grauissime in. uehuntur&detonant Prophetae, ut Ierem.cap. 7. 3 i. Ezechiel cap. 6 3. Osee io.8. Hinc Salomon grauissi*c peccauit,quod in gratiam uxorum tuarum Gentilium earum diis & idolis secetit lucos & excelsa , ibique eos ad Qtarit. quae proinde Ezechias rex dissipauit, Manasses eius filius impius restituit, Iosias ianditus abo.
Altera excessa erant, in quibus Hebraei, non idolis , sed Deo vero sacrificabant.Sie Gedeon in excelsa petra sacrificium Deo oblidit I dic. 6 . 26. Iciem secit Samuel in excelso i. Reg. v. i9. ct Salomon hic sacrificauit in excelis
Gabaon, id hi in Tabernaculo Moysis, quod tum situm erat in excelso & frondoso collo
Porro Deus haesecunda excelsa non am bat ob periculum gemitismi ac idololatrue to lerabat taloen .donec aedificaretur fixum & δε- bile Templum a Salomone in Ierusalem: namant E illud Tabernaculum Monis erat inobile,& ab uno loco transportabar ut in alium, ita disparatum crat ab altari, ut superitu dixi. Unde inultis incommodum erat de dissicile in eo sacrificare, ideoque alio loco excetra suas hostias immolabant. Hinc pii reges, ut Asa Sc Iosaphat, permuserunt excelsi Deo vero erecta vel ii alia erant idolis statuta, permiserunt ea, quia ob inuet ratam populi idololatrantis consuetudinem, uictu tes eius seditionem & rebellionem illa in pedire dc tollere non pinerunt. Vcrius tamen tu, qu d censet Abul.qi aest. a. Sc s. limreges tantii in pei mutile excelsa , in quibus Deo vero sacrificabatur, non idolis quae tamen non perii is erunt reges pientio tes, sed euerterunt. scilicet Dauid , haec hias 5: Iosias, qui proinde soli e ceteris tepibus iuda dici mur inon peccasse Eccles q. s. Porid quod Samu: iiii Ramatha, Bethlehem, aliique in locis sacrificavit r. Reg. c. I 6. v. q. 5: s ac Elias in monte
Carmelo 3. Reg. 18. 23. & David in area O nan.2. Rcg.st. 18. credendum csi id cos secisse ob graue dc urgentes causas, idque ex Dci timstinctu re di spei satione. ut patet de Davide loc
Hae de causa. ut scilis et excelsa omnia totulcrentur, voluit Deus a Salomone aedificari templum , in eoque s lo sibi sacrificati , ut in uno tu pha inuaretur unitas religionis Se Ii duiso ac Iudaei plane arcerentur a profanis de excelsis sa rificii, Gentilium. Idem ante templum iusserat Dein fieri in Tabernaculo a Moyse fabricato Leuit. l . v. 3. de q. vide ibi dicta. Ex reton o D in Excε sis Deo velo VExs. 3.dicatis. deq*bus iat odio ibi voLAsAT Hinc Theod Proc. A bul. Sc Ribeta lib. i. de Templo cap. a. censent ante i taleam templi in excellis sacrificare sutile illicitum 'peccatum saltem veniale. ed quod hic carpitur Salinion quod in excelsiis immolatit, elio in ceteris dilexetio, Dominum, de praecepta eius seruatit. Hebraei tamen, Lyran. Seratio, de at i ceu sent id sutile licitum, non quati Deo absoluae gratum. sed tamquam ab eo concellum dc perinlisum d nee aedificaretur templum firmum de stabile. Sic εἰ S. Augus inuaui.3 iii Iud μω it .co
su tussimni pultua elicii inaculum, tamen neu diua untiosor Datu sed Domino si inibat p. iiii ι Iom verabas, etiam' exauctos irrentes. Post templi vero fibricam excessu fiere illicita ideo ite Dauidae Zechias Ne losi sea sustulerunt,licet Asa. Amasias& Iosaphate toleratini metu maioris mali. ne scilicetu exiscelsa Dei tollerentur, populus ad excelsa De irum es Gentium, hoc est ad idola defecteret. Vnde de iis dicitur: Din rictum ante con lectum
Avii τιa et Ama in GABAON vT 1MM VERA LARET isi J qina in Gabaon erat Tabernacu- γ lum de aliare Moysis, unde ibi immolare lic bat. ideoque mox vocatur excelsum magnum. id est ni in uin de retia iis sinum, licet Arcascederis non esset in Gabaon , sed e Cariath: tim a Davide translata in Sion, ut diserte dicitur 2. Paral.I. v. . dc s. Nota hic pietatem Salomonis, qui regnum auspicatura cultv dc ita uocatione Dei: obtulit enim mille hostias. ut sequitur, ideoque a Deo obtinuit sapientiam tantam , quantam nulli unquam concessit
QVOD vis o DEM illi J Quaeres, quale suit hoc Salomonis somnium. Ec an in eo habueritvssem arbitrii is libere postultitit a Deo sapien tiam, ideoque eam impetrarit p
114쪽
Commentaria is in Regum. Cap. ut ii 1
Qimio hora est problema. Multi enim ac
nimam, multi negant, de utrique pro se rati nes asserunt probabiles. Primo erina nonnulli eclisent hoc Gmnium fuisse natur e , ex speciebus diurnis noctu ins nis naturaliter recurrentibus; aut natur illis ter a Deo immissum ad hoe ut sciretui sapie tiam omnibus hominibus, sed praesertim regi bus re principibus ad sapienter gubernandum prae aliis rebus expetendam esse,utpote ad bonum regimen summe necessariam. Ita Abul. in is enim Salomon in Gabaon orans de sacrificans per diem ciebib & instant et a Deo fi lut rat si remiam hinc effecit Deus ut iratur iter noctu ipsi eaedem cogitationum speciest currerent i ut scilicet Salomon dormietis vide retur sibi postulare sapientiam Deumque illam ipsi annuere, iuxta illud Claudiant :OmnM, qtiam uvaeuurua siens Dira:
Tempore nacta iura tot amis eos.
Idemque docet Arist. lib. de Somniis de Hippocruib.de insomniis.
Si dicas postulationem hane salomonis placuisse Deo,ac ipsum per eam teipsa impetrasse sipientiam, rei pondem illam postulationem in semnis per se non placuisse Deo, quia erat aetas somniantis, non libere postulantis i sed ob aliam Salomonis eiusdem in vigilia sapientiae postulationem. ex qua illa in somnis ortum habuit , de quas essectus ex eausa, naturalitet profluxit. Ita S.Thomas I a. q. ii3. aridod a. Muin , ait, desiniendo non meruit si 'ntiam, nisao u : sta in senis drauratum H qim per pra' res cs sideriam ei a Deo sapientia instauriadem repetit de veritate q. 23. art. 3. ac 2.2. q. is ari. s. ad inrauei S. August.lib. itide Genesi ad Litter. Q is. quem citat S. om. Item S. Bon . in a. dist. i s q. 6.num. 72. Alensis in . q. lol. membro 3. art. 3. Richardus quod L 1. quaest. 17. San hea, Salianus, serar. Pineda . . lib. 3. de Salomone capa. Peterius lib. Ian' niel . . Probatur prim5,quia salomon dormiebat. mutue in somniorumnia ergo haec non revera, sed per somnium ei repraesentabantur. Secundo. quia v. i s diserte in scriptitag tiali sal o. o insaeuis ques est sim m. s. verum Murtraria sententia non minus est probabilis, imo validiores affert rationes , nimirum Luinium hoe non fuisse naturale, sed diuinum, ac proprie a Deo ilicet natura quinque δ: naturalibus per diem cogitationibus salomoni, Deo subseruientibus immissum,idemque non tam suisse somnium. quam visionem propheticam vel ecstasin . quesis ivit Ginus
Adae, cum ex eius costa Deus sol maint Euam, quem Septuag. vocant ecstasn : in eo enim
Adam Deo reuelante cognouit Christi incarnationem, & Ecclesiae ex eius latere sumationem . vii docent S. August. S. Thomas, Ruperi de alij passim. Tale quoque suit se nilam Abrahae Genesis. itain quo Deus Aes hae reuelauit,st promisit magnam posteritatem dc Chananis possessionem. Tale quoque suit somnium Iosephi de futuro suo principatu in AEgypto Gene 37. s. de lacobi Genes. 28. ι
ubi Deus in se is idem ei promisit quod
A probatur prim), quia hoe disert E significat
script .cam ait apparati aut ιm Demis in trim per nium Maedicos. Ergo seit haec vera Dei apparitio de locutio, quam Salomon excepit, ut prophetae excipiebant Dei oracula per visionestram nocturnas. quam diurnas; Ergo non fuit Gmnium commune de naturale. Secundo, quia sequens prolixa narratio re- s. i. acenset historiam veram, non somniatam. Ait enim Deus reuera loquens Salomoni: Postulaqxia νώνt ac Salomon re ondet pressexE, postulatque sipientiam, ac huius postulati nis sui multas Sc graues causas assere idque tam sipienter & prudenter, ut vigilans prodentius loqui non potuisset. Ex qua narratione, dc ex longo Salomonis sermone ad Deum constit,
B ipsum habuisse persectissimum discursum ac
iudicium, cum consideratione diuinae maiest
tis Sc beneficiorum eius,de proptiae infirmitatis ae necessitatis in illo rei io a tu, in quo erat constitutus; de ex hoc periecto distursu ae iudicio
petitionem illam Deo proposuisscte, re ideo illi
placuisse. Tetti quia mil.Deus Salomoni pratinium N a huius suae postulationis tam sapiemis desin largitur,ac votis eius annuit dicens eria stes liniam hoc .d .elustri tibi sitimidam sermones tuM, nec tantum hoc.sed de longe plura adiicit. ει-li et diuitias, gloriam, longaeuitatem ac magni ficentiam prae omitibus regibus: quae omnia ut reuer ,3c non per Gmnium gesta fusia de ace ratὰ narrat Script ut vix alio torqueri possint,ae omne somnium superem δρ transtendant. Et c hoe voluit Seripi .dicens v. is. Eugilauit Sal M'ct intust. Ut quod esset omni scilicet non hum num, sed diuinum,uti eo verse ostendam. Quarib, quia reuela Deus in somno hoc S lomoni indidit sapientiam, ut significat Scri'.
nec enim aliud tempuι quo eam acceperit lomon , reperire vel ssignare possumus; ergo paritet reuera Salomon in somno oraucit, ρο- . tiitque si pientiam; nam per orationem eam impetrauit, ut dicitur v. I I. d: 32. Ecce, inquit,
sui sic dam sor i tus, ct dedi tibi ιυ sapiens.
ludio 7. m. s.& seq.Hugo Glossa, Consiluus Cermantes in Sapien. ac susὰ de solide Suare η tomo a. de Relig. lib a. de Orat.α I9. νω docet priino. Deum in s no posse eleuateo intellictum de phantasiam ad persectum v virationis, dc ad plenum iudicium de veritate sue speculativa liue practica, idque secisse ms,inno Adami Genesa. Posse enim Deum ita
consoriare dc curificare phantasiam, dc vapores omnes, qui illam in somno impediunt, de pellare, ut verse res non tantum apprehendere,
sed de rem de iis iudicare possit, conseruati, imterim sensibus externis in ea clam dispositione. quam in s no naturali habent. Accedit S. Ambros in Psal. ii Moctonario is in fine. ubi asserit Salomonem eras: tunc A promerum Imo octonatio a. γ' t: Ex toto corde exqω- bi retia sedili ira n Meraria ad pascit. accipere mei ait sapistitia disci Anam. Tertuli. etiam lik . contra Marcion. cap. is aperte sentit habuit latine saliunonem liberam electionem dicens:
115쪽
114; commentaria in Librum III. Regum. Cap. III.
De nata, si lium, mraxit etiam 5uuiau Ad eum modum loquitist Eucher. quae l. r. in 3. librum Reg. licens Salomonem de, recanim esse Deum, &c. Denique a. Paral. i. v.7.vbi eadem lite histo ria narratur. nulla somnii fit mentio: Ecc/, inquit, in nocte. paruis et D in. Fuit ergo somnium hoc vera Dei apparitio & visio, qualem habuere ceteri Prophetae. In hane quoque sententiam tandem propendent S. Bona u. Alensis de Richaidii, locis
iam citatis dum addunt Salomonem ex diuino priuilegio potuisse in somnis uti ratione & mereri,atque S.I hOm.qui I a. a. it 3.art. 3. ad rus
cundam dat responsionem dicens: Aiidi somnis non suit natura , , sed hiphetia, se ui tam qώod disitur Num. a 2. Si quio riti uter vos nopheta Domini' Ammum aut in νύ elar raucuman quo O ualiquis i sum libiti obiit
Dices: Somnus impeditu sem rationis&liaberi albitrii, auia in sinano sopi utitur. A quasi ligantur sensus Se phantasia, sine quibus ratio
non potest libere operati. Res p. naturaliter, Min somno naturali hoc verum est, at non in si
pernaturali & diuino, quale sim hoe Salominnis. In eo enim Deus Prophetis infundere i iesi species sine conuersione ad phantasmata
somnum non impedientes, sicut nee visionem
in Christo. sbmnus impediebat, qui de se ait
Cant. s. r. rgo dormis o cor mum vigilat. Sic αB. iginem dormientem libete Deum amalle, it assue meruisse, censet S. Bernardinus & alit, idque probabile iudicat SuareZ 3. P.q. 37. at . 4 disp. 13. sect.2. Aut potius Deu, Ada. Sal moni de prophetis ita ioborabat de clarificabat phantasiam in somnis , ut libere inrelligere,
eligere & operati possent, ut pauid ante dixi
'ex duarc Z. Hoc enim maris est homini comitaturale.
Porro totum hoc Gmnium Deus Salomoni
ininiist per Angelum, qui Deum repraesentabat ac nominatim Deum filium ex Salomonis stirpe incarnandum , uti docent S. Chrysost. hom. is. in Acta, S. Leo. s. Ambros. I eituit. Origen. Theophi. Euseb. Clemens. Niceph in alii quos citat Pineda lib.3. de iebus Salomonis
Quae res cur ergo haec Hso Salomoni ex hubita est per noctem, ni n per diem Resp. causa A Mystice, Gregor. lib. a. Moral. c. a. notat noctem signum ei se mali ominis & in icis
exitus: Npn 3 diduxin, inquit, adveniam Iuda , φ. I ia traditiunt, per sum nocte exi se perhibetur, di te leonis cap. 13. Erat aurem nox. Et in no diseriti duitur tace ia. Hac nseruitent animam taias te ; anima qui pe qua ad totiri datitur, infer per sed inciale memorat stras est que Sue n , qui sipi ni iam non persit emitum accipit. in
semis h ηι ct nocte ace vis de . ii itur. Haec Gregor. c x quo Rupeti. Lucherius & ab; eadem descripselum. Addit Ruper t. earpitque Salomonem quod L entiam,non sanctitatem peti rit: Tarum iura, inquit, repuben tu is, qvi dura sibi optimo, tam pruna ad dandum largitare minim L m Pud, quod rerum o summam est, non pessu civit. Verum hoe botipua includitur in sipientia, quam postillauit Salomon, uti docet S.Ambri in Psalm. ita. ad illa: In ωσιν δε meo exqui te. Vnde Sap.9. Salomon possulam a Deo sapie tiam ait: ut sciam quid au pium ps coram te omni rumpare, de quo mox plura. EGO A TEM svM P LR A vLMJq. vos. . d. Sum valde iuuenis, rudis & inexperius, idec que quasi puer ad tantum onus, scilicet ad tegimen tanti populi Israelis. ex me inium neus: Salomon enim hoe temproe erat viiliati annorum, ut superius dixit unde expueatri
M suu) his Hebraica pluatis significans omnes
hon,inis actioncs. q. d. Nes io quo modo me si gerere debeam in administratione tanti regni. Vnde et .Pates. i. i ait: Da mihi suntiam o n res gentiam, ut ri in or grediar cola populatari quasi eius rex de pastor. ald. vertit ; Non Cosm egredi nει het edi. Alludit ad puerum quem
se vocavit qui docente matre, discit egredi de 'ingredi in domum. DAllis si GO stavo Tvo con Do CiLvJid vras. p. est doctrinam excipiens, quod scilicet doctrinam. id est prudentiana ct sapientiam, a te a diat 5c in se hauriat, ruta cor prudens, intellia gens & sapiens: Hebr.est cor adi tum, quod ciumirum audiatre accipiat sapientiani. Vnde a. Paral. i .ro. hoc explicans ait: Da nuhis p. tiammtiygemiam. Et hic v. ii .rcspondem ei Deus
duit: Insulasti tibi sapientium,e c. Potio Salomon postulans hie sipientiam propiae post alat prudentia in , qua sapient G
litteratis est,quia per diem Salomon occupatus V tam se quam totum populum regere rosit, ut fuerat in immolation e mille hostiarum. unde tunc indispositus erat ad hanc visionem a rei hostiastatre hasce se disposuit, ct di num reddidit ad visionem hanc recipiendam: quare in praemium sine pietatis litanc visionem nocte s quenti, utpote quiescens a Deo accepit. symbolica causa fuit, quia Deo, licet in est lux summa & infinita, mens tamen creata, i, raesertim humana, ad eam caligat ; scut oci
us caligat & hebet ut ad intuitum suo. Quare Devi tinctis, veleti, testamenti, ut Abrahae, Mos, lac o apparebat noctu,vei in cali nne. Vnde S. Di ob f. lib. de Mystica
Theol. docet eum qui Deum vult contemplati, in i eoi debere cum Mose in caliginem, qua
Deus legit ut & velatur. scilicet prudenter omnes sitas actiones instrutuat, tum priuatas tum publicas, iuxta legem& voluntatem Dei. Vnde Sapien. v. q. α i explicans hanc suam sapientiae postulatio mait: Da mihi si tam tuarum a stricem sapientium,
die. ut mec nisi I, ct mretim iuberit, ut suam qu daaepiam sit apud te. Causam subdit v. i7.dicens:
Sobum tuum estis silet, i si a d os sapis ut m ct mi iis stiritum sanctum itiam δε alti amu fvide ibi dicta. Sapientia enim in libris sapientis, bus praecipue piacti am siue ethicam signita
cat, qua dinet nos sapienter, id est iuste satis cieque vimere , quae pio de Sap. O. vocatur sientia Sanctorum, & Lucae i: praemia i erum. Dciis tamen qui suorum preces superato vi
ra , longe amplior in s plantiam salomoni
116쪽
conimen ana in Librum III. Regism. p. III. u
, sapientia se scientia data simi riti. Per quae primo, intellige Ethicam S: Politicam, ad gubernans. duan tam sequam populum: hanc enim prael cipue pollulabat Silomon. Secundo, Phyli cam, Medicinam, Logicam Rhetoricam, P t eam, Mathematicam, Architectonicam hac enim egebat ad fabricandum templum ) oo nes ue scientias & artes natu tales. Hae enim ab His is vocantiat sapientia,ut patet Exodi 3 i. 3.Nam de his ipse ait Sapie n. .i7. I, erum δε- A istandis amen Salomon eos superauit amplitudine sapientiae, quia omnem omnino comple acus est .ae Christum Dominum, eius ille sapia entiam,vnionemque cum S. Ecclesia,ad viuum tam verbis quam frictis expressit. NEC Posae τε sua κε crustus siet J Hi narciste infert A bulen .Salomonem sipientiorems isse non tantum Adamod: Moyse, sed etiam prophetis Se Apostolis , solumque Christum excipit, eiusque matrem B. Virginem, licet de ea dubitet Suar eg tomo 2. disp. I 8. Idem asserit S. Hieron in c. 3. Ephe suommuin, inquit, omni in sapiuntinem se, ut uti. Parriarii a rax diuisa ta est, quid si is loquitur cis er: sis r me sim tram, o intellictum sanctorum it mihi linum, iiij tsi retiam veram .vi sum B tellige, in rebus naturalibus ct politicis, tiam
umpnum. anni ι ursia ct stoqium di tio in, ram animalium er has iamri mis Murorum θιν tationes rimis iis mitis metuituram ct rit turre ratium, o quaecunque tab cessa ct impi ui Ommum mm oti ex Daviti me sapientia. Tettio. sapientiam Se prudentiam supernarii ratem fidei mysteriorum, tib & donum prophe tiae. Salomonem enim eximium fuisse Theo logum patet ex eius Prouerbis & sapiem ;Prophetam quoque extitille patet Prouerb. 3 v. i.vide ibi dicta. Horum ergo omnium scic tiam in sesam a Deo hae nocte accepit Sal taon. idque in gradu valde intense, ut eorum obliuisci non posset. Ita Abulen. Seratius, Pi- Cheda, Salianus re alii. Addit Iosephus Salominnem a Deo didicisse exoteis mos ad coniuran dum expellenduinque daemostes, di ali tuta, quorum meminit O gen tract. 3 s. in Matth. Iustinus Dialost de Veritate christianae Relig. Epiphan in haeres Ebronitarum. Vide Bar nium anno Christi ues. & Sixtum senensem in Biblioth .verbo Vnde nonnulli putant Salomoni inditani gratiam gratis datam , ad xomponendum excircismos, quibus pelleretur daemon. Addit Iosephus Salomonem incantationes ad molli igendos composuisse, quod est marteus used Iosephus per incantationes sorte accepit preces, quas postea vulgus si perstitiose vertit in incantationes vel carini. Da magica.
Addunt, vel potius sabulantur Rabbini Sa.
lomonem cognouisse garritus auium, latratus canum, ceterat virque bestiarum voces& sermocinationes intellexisse. Verum, qui si mellisar brutorum voces. quae ratione δ: intellectu carent frustra ergo id de se iactitant magi.
xiet Salomon ergo sapientia superauit non
tantum Tristi epistum Orpheum, Homerum, Platonem, Solonem, Lycurgum, Aristotelem, omnesque Graecorum, aegyptiorum, Chana- meo: una,&eSapientes, utpote quorum sapientia fuerit studio acquisita cum Salomoni tuerit
a Deo immediate infusi; sed etiam Abraham, Moysen, Dauidem, Adamum, salieni post lapsum. Et si enim hi certis in rebus excellue rim, ut Abraham in eminenti fide. M 'ises in accipiendis a Deo legibus David in pulinis diis in uesteriis fidei & Euangilii Salomone sapientior erat Paulus & Apostoli. Lyran. tamen, Dionysi & Peterius libris. in Genesq. 3.ce sent hie Salomonem dici sapientiorem omniabus, sed ita ut pauci aliqui excipiantur, scilicet Apisoli, 3ce. Alij sio limitant: Nullis milis tui, scilicet in regibus ι sed hoe nimis est arctum. Alii eum Serario melius sie: Nilia , scilicet eorum qui humano studiosiaque industria sapientes euaserunt, erit tui, qui eam accepisti a Deo in sam: quare hie non fieri comparationem cum Adamo, B. Virgine & Ap stolis,quorum sapientia sud a Deo infusa. te Pinedam lib. 3.de Salom.c. 8. qui & addit S lomoni cum sapientia datum filii se spiritum sanctum id est maiorem gratiam dc sanctit tem: hanc enim ipse in sapientia Sc cum sapie tia mecime postulabat. Audi Remigium, qui ad illud Coloi I 2.9. In ina habitat omnis V auo
diurnitatis iuvarister, sic scribit: aliut habitat in iactorum, aliter in Christor quia ilia datur stititia ad mensuram, minorem pliniter habitat.1latitarit enim in v oi ne per saporiam, in Dani lepor c iratim, in pro plaris per Dictitatum, in ad se per mansu tusuem ; in or o νοὸ romnem vi
id est date decreui,& illico sensim daboὶ eti
CvNCTis RETRO Di Eaol Hinc Abul putat Salomonem superas te opibus & gloria Nemrod, Nipui Saulem, Dauidem, ceterosque R D ges anteriores, non autem posteriores, qui S lomonem secuti sunt, uti suit Alexander Magnus. Iulius Gesar, Augustus. Verum Serarius α alii melius censent Salomonem omnibus omnino regibus tam futuris, quam praeterius anteferri, omnesque superasse opibus Sc gloria. Nam 2. Paral. i. v. n. clare dicitur: Diiatus aut in ct si istoriam ct gliriam dati tibi, ita ut nuris in regi in ante te mc post tesu rii similis tibi, ubi ex Hebneo vertas: et gloriam qua non
id est similis tui. Moral. disce hie quantum bonum Dei ut donum sit sapientia, quamque ceteris omnia is thus anteferendum, imo cetera omnia secum Vadducat, atque illud comparari oratione magis quam studio. Auctor enim datorque sapi
117쪽
iis a mentaria in Librum III. Regum. Cap. III.
datus est sui semiiij. siue te somniasse de sapio, na, puta non tasse rem veram. sed somnium mendax & evanidum. Velum hoc dici
quit: salo metiam vere hic adeptus eiis pientiam, ut patet ex verbis Script. v. . Dedi i quit,tiis orsa insonvillans,&e.quare hic sensu, dilecte ad uel satur S. Scripti eau que eliditec euertit.
Dico igitur: Eoisilaris salirere miri si quuest Amrum, scilicet non naturale, sed supte misturale ct diminum, pura visio realit et & esicaciter una cum re pra, scilicet cum sapientia a Deo immissa sibili ondita.vnde Hebr.Septuag- Are Chald. habent: uitur ei diuin Salmon, orice nium, scilicet consecutum est effectunt suum, ac verum apparuit. q. d. Salomon eui-ihilans vidit reuera se sapientem essectum sicuti omniarat, id est sicut doriniens per visum diui
num viderat. vidit enim omnium rerum spe cies menti si ae sese iugeretues de obuolitantes, quibus clare res quaslibet perspiciebat , quas ante non cognouerat;intellexit ergo somnium hoc suisse reale& verum,utpote supernaturale, a Deo simul cum te somniata immissum. Vnde mox intricatam metetricum litem lamentusme diremit, ac cetera omnia saplanti sibine administrauit. ut patet exsequent. ita su rez. Servius, Pineda.
Similia somnia non semniata de sit si , sed Crealia & vera extant in S. Script. ut cum S. Pe trus ab Aingelo liberandus e carcere, iubebat se ut stire dc exire, existi bat si et sim rum, de miliare,Actor.i2.2 dc tamen vere se vestiebat de exibat . Sie Hebraei e Babylone liberati r deuntes in Ierusalem. dicunt: In tamintereia D .mλω capi faim Sio fui cremti; Hebr. simianses. q. d. Adeo laetus, nouus,mitus di in xpectatus fuit nobri reditus ab extrulio in patriam, ut videretur es Ie somnium,ut non reuera redire, sed reditum somniare nos putarem .sic Salonaon hic euigilans videbatur si hi somniaste , sed mox vidit somnium versim esse in rem veramaic S. Hieron. in son nio cor
poMi Ni , ET OaavLiet volo cavsTA J in A instratiarum actionem pro tanto sapientiae dono sibi a Deo indiloarca enim erat in Sion, T bernaculum velo de altare in Gabaon, uti dictum est V. VEM. TvNc WNo et nudi revomvs MLR mi CE s Ao prct a J Deo ita disponente ad Israeli paleiaciendum Salomonis sapiet 'iam . , illi paulo ante ab eo inditam, per solertem ii
tis meretricum diremptionem. Pro miraristi Hebri est et inui, quod Chald . vertit, ιι- bonatim, siue cauponas : Ona enim, siue mer trix, dicitur illa, quae meretur prostituendo vel edulia, vel operas, vel corpus, qualis in ca pona,llatrix. sartrix textrix, purpuralia quae a te eo opificio suo vicium lucratur. Et tales has duas fuisse censet noster Sanchea, quia metetrices proprie dictae vix susti in t filios ob v
gum concubitum de seminum commistionem, nam cuilibet si prostituunt secus est de concubinis, qine uni soli amasio adhaerent: hae enim . concipiunt perinde ut uxores. Velum S.Gregor. Ambros Prosper .Pineda,
satianus de alij missim censem has duas fuisse
meretrices propriὰ dictas, ut veri uni Septuag. dc Nosterodque arguit quod maritorum nulla hic fit mentio, sed ipsae per se litem comestam tur. Meretrices enim quia surit auatae, cupidae, impudentes, iracundae, hine paritet sunt litiis giose, imo multarum lutum, rixarum, duell rum, tum de bellorum cauti, uti experientia quotidiana docet. DORMi Exs naeir Pror pavssiT EVM qui vasti. 15 scilicet voluendo se incubuit super infantem, eumque mole corporis sin fissi auit. Quoci ca Iute Canonico vetatur ne matres cum infin tibus domi ant,ob periculum oppressionis e
CONTENDE 3 ANτ coRAM REGE J qui deuram testes, ali que probationes Sc indicia, hinc vocis d: clamoris contentione more suo certabant inter se hae mulierculae. Al g. duae hae mulieres repraesentant syn rogam Iudaeorum, δι Ecclesiam Christiano. Trum, quae inter se contendunt de puero Iesu ocra Ha vi a vero r sed Salomon, id est Christus, litem dirimit dicem Matth. Io. Non veni cum mitteresta gladium. Veni enim diuidere legem de gratiam, ludaeos de Christianos, fideles α infideles, vii pulchre docet s. Hieron. Epimiai .ad Russinum, ubi α addit Salomotaem hoc iudicium peregisse anno aetatis suet duodecimo, hoc enim regnare coepius sed superlui ostendiis iactum anno aetatis vigesimo. Rursem repraesentant Ecclesiam Catholia eam, ac lis resim Arrianam. Nestorianam,& c teras, sua Christum diuidunt in duos, ut alitis in eo ut Deus, alius homo, ac veros fideles,
qui sunt viiii Ecclesae filij, sibi arrogate, de ad
Liam haeresim pertrahere, ideoque perdere Scinterimere satagunt. Iras. August. Ser m. ac de Temp. Impia, ait. O crudes. hiros clamas reditatis . in est datis, nisi no Fi Mali si si patri ' duo rem filiis Mirahit aqualitatem, ct
ψ - 1 Maii,stnmi potuit,nis est omni potini. At vera mater, scilicet Ecclesia Catholica H wat : Date illi purium, o n. te tandere eum. Fili inmis est, s d me rus apud illam ma et natu . migret
rotis,tamma a me eat masermo afain. Date iripuerussi, no austrantur vota membrorum, di intui has non diuid tur, ne mihi pietas asseratur.
118쪽
Co is neniaria in Librum III. Regum. Cadi IIJ. ii
dAο. Totam psis, Θησύ dere Desini. Haec d verbum ex S. August. transscripsit Angelom. Eucheri vel potius Beda, α S. Prosper. lib. de Piaediist. Tripia topol. s. Gregor. lib. ai. Moral. cap. s. per duas has mulieres accipit veros & saliri doctores veri enim & boni distipato um calutem, falli de mali s iam gloriam de lucra quaerunt, cum discipulorum perditione. Quia nimbrum au S.Gregor. muttiri rigilaute, qui m ρα ria. sit ina durini me , suas. Iuri per πι-
ha e permittitur. Se Is sι mater eum quem marennit, eccidi nam meruit: quia arrogantes migi iii, cb ..tatu i nari, si plano imum uomes lauti ex alienis i ii 'lac silui nequeunt, rumpi tam cru-diliteri serviretur. Invisae enim face vicensi. na-Iunt alis pluere, quas se consciunt non possem, aere. Eadem ex S. Gregor. traus scripsit Angelo de Eueherius.
stetitatem iam carnaui ritia conuersationis ct somno mmtu amisit poste itatu fructis oberre creatur abe
VNI, ET D i iiDt AN p ARTEM ALτεν iJ Dixi hoe Saloion non serio ut serens selitentiam, sed ii mala: e. z: exploraret in utra resideret m iemus affectus utini filium visum adiudicas eunec enim alia petobauo. a in t aliud iraeditum ii Ebane decidendi suppetebat. Nam a natura ii sita est matri arcanus e ga prolem suam a tuorci commiseratio, cuius expers in ira quae non es mater. Naturam. ergo hic inte rogauit solo non , α illa respondem matrem grossima suo aflectu monstrauit. Nam ut ait S. Ambros. lib. 3. de spiritu S.c.7. Videram: Salomon qias rei amat consuli et . aquam statis, orar/ι iam iuti. non gratia iura pia raret. At vet. ida qua
ν auit νt roderet veritatem it itaque miser cha.
Dices .matri verae iniiciebat ut lite metus in
quus di Limonis filij. Respad ne latium erathoe loco & tempore ad bonum matris; ut sci licet hae ratione perpetua lite cum sua aemula,
de iusti periculo perdendi filium liberaretur,
quod scin Τ maius ei erat milum. Quare melius erat illam modico tempore hunc metum pati, ut per eum mater et se agnosceretur,eique filmssuus redderetur. Simili indieio veritatem ver anxiue matrem S milia s/ves patrem explorarunt Ae deprehenderunt Iaab Lm- i peratores. Claudius enim Caesar, ait Sueton. - - in eius Vita cap. is. Rem nam non Mnasorem si- μ' tiam Aum, ubia viri lue a Mentorum side, aucon ιμ-m compsit, inicto mirimanis iuuenci ; eni in negato, quod horrebat natura. filium agnouit. Claudius igitur matrem negantem, quemdam iuuenem,qui vere ei filius erat, proprium filium este, coegit ad confessionem veritatis indicto ei cum ipso iuuene matrimonio.
Carolus item M ignus certu; quta vel pater vel filius, quos captos detinebat, quemd am occadiit et . incertus tamen ut et eorum id fecistet. iust utrumque s. pendi. At cum pater, qui vel e deliquerat, nullam videret redempti Diis hem. Disus est Sc agnouit propriam culpλm, o ita filium ab imminente supplicio liberauit. Ita ex vita Caroli res: et Ioiones ri olanus Doctor Lauindib. i. de fide haeret seruanda c. Sin. Mitt. DA-riotoma. di 'gis. Mig c. lib. .in' praeam b. ex Andrea Barbatio in cap.rii rati, de
Tertio hoc Salomonis iudicium imitatus est
Alphons is rex Aragonii, qui ut, scribit Anton. Panorm. in eius geliis libr.et. cap. 39. cum serua quaedam ex hero suo conceptilet, de filium peperisset, ideoque ex lege Hispaniensi ad liberta
tem proclamaret: herus vero matre cum filio priuaretur, negaret puerum ex se natum, de-ereuit ut uisans sub hasta venderetur,cumque uni qui maius pretium obtulerat insens trado
tur, pater pietate naturali victus a lachryma i potare non potuit,& situm esse filium falsus est. Qirate rex re patri filium. 6c debitain Ratrxh, bertatem illico adiudicauit. .
Huc pertinet iudicium At pharnis re sThraciae,qui cum tres Cimmeriorum regis ti- iij de paterno regno altercaremur, iussit patris cadauete sepulchro extractum arbori alligati, de eos arcu con enitere,ut qui patris cor u nia 'figeret, ei in regno succederet. Primogenitrui guttur transfixit, secundus pectus; tertius iis
nivi, sed pientior noluit in cor patiis lacinii,
dicens impium eis e cor patrii tram' ere. Ita que huic Thrax regnum ad adi cauit. Huce emplum recens ut Theatruin vitet hu ritia . Pl. post urit tua , aς auctore fitat Diodotui lib. ro. sed Diodorus praeter nomina Arioph
nis ci filiorum regis Cimmetiorum nil tala ha, bet; quare mihi id ipsem de fide historicasus
119쪽
ii 8 Commentana in Librum III. Regum. Cap. III.
non tantum falsam fuisse uiatrem. sed etiam inuidia Se odio laborasse in veram mirem, ideoque petiisse ut eius filius occideretur, sicut situs erat mortuus: alioqui enim petiisset tibi seruari infanteui,com mater vera illum ei daria rege postularet. ne filius suus occideretur. V luit ergo ut filius eius moreretur icut eius filius erat mortuus. Ita Abul. Audi S. Ambros lib. 3. de vir n. Quo audito illum petebat alimum nons .m ac qisi i .sed etiam paruuli sui, nata assectu commota in verno. Ista grusiuum silabat infantem,nis vindi metum, sed orbari; Moram Ratio sim pruno sed perari sitis consulem orare
occepit, ut recollam, magis puer trademur abetis, quam sectin m partes matri propria redderetur. Vnda Omrii qui non maiestate sui . sed argumotis N hono laurior interrogabat assectum, illi Gavit paruulum is reddendum , quam rerum m trum duar propriin tradidistisam vera, quam in rithoi paruuss misi uersa - ebat, erat: m p ο- ammtiauit es natura, quam exstetidit ese pietatu. ta. Frua non latuit , sed tamen per Mari minor, in indiu ui etiam bona mater euentab sit am=igua, dum iudi perulitatur incerto. Tr Nol. s. Gregor.2l. Mor.c.8. per duas has mulieres acclinens sisses de Weros doctores ram . Wrsa insilio, inquit,clamat: me meis sit. lac isti in. Vt enim Mimin, quos situ essequi non ridetu in temporalem, eos λ, in udent riuινι per rarisarem. Hera autem mars' Duit. N ei in Min sali apud Metroeam sit, or miat; quia conceiunt veraces magistri,ut ex eratiun discipi u aer quidem mari' quin in habeant, si tamen iniuritatem visa utimius. uti non amittant.Per qua pietatis visera haece dem vera mire moscitur, quia omne magisterium is exambu charitatis approba ur Osri mirere ι
in meruit , qua quasi toram concest: quia D praepastina ea quod ιx bino disi pulis suis non suismisi, laudem neu inuident e rutilitatem eis etiam pro. sectin exorant, ipsi er integro, ct Huentes Misi recia premi, quando in burimo examine ex eorum rita perosicta νιι n utimui gaudia coans. pvuntur.
Simili isodb, sed dissimili affectit.& diseati
effectu mater Antonini Catacallae & Gaeiae sarum, ait nerodianus. vi eos discordes Mimperium diuide nies unitet, se ab illis diuidi postulauit, ut uterqtie eorum sui patiem in suo regno haberet. Sed ii ustra i Catacalla enim metiens uatrem I ium Gaetam, utpote populo gratum , eum in sinu matris occidit, atque ut scelus velimine pietatis tegeret, eum inter Diu uos retulit dicens e Ct non sit tiavi , It D;-
HAEC EST E Nixi MATER E ivs J Natura enim de naturalis compasso cerib indicat hanc esse matrem. Vade hic seseri iam di sapientiam Salomonis. Itaque non immerito , ait S. Ambros. liba. de Oise. eap. 3. Uiuia in ect inιε ΠιIM. Dei in ea es, in qua occuriasmi Dii. Gd autem ecci Gliis quam in temorum v sierum t si mia, in qua sapiemis set Ictin, velut quidam putatis des diis a birer, ct Mut quamdamgenitalis alui reom irin, qua mater διtuis .cavi qui elegerat si tam suum in apud alienam viuere, quam tu cev hau matris mcari. Sapientia igitur suis, utentes risti gur e
storias, ex occultis eruere veritat. m. ct relatδυ--
dam machaera, i miti Maiaso penetrare non stam vieii, sed etiam animae ct mentis visera. Isquis quoque, ut quapuam necauerat,alisnum tunt ρωι sed vera ἀater mi peres suum. Demque etiam S. plura hoc pronuntiat: Audiuit. Iuit. Omnis Isiaethri iustium quod iudisauit rex : o timuernes a sa-cis retis, eb quod intelliavi Da mea est νιμιοις iuuitiam.
o Ecensentur vers. I. Ea Wprincipes Salomonu e me . 7. Praesem anno i 2,r singulas tribus. Asore v. Σο. Israelis pax E felicitin ae. Ulomonis quotidiane impensae regni amplitudo, opulentia. ma nificentia, Iraesertim 'equorum re curruum. Tenique vers. 29. eius Iapientia, parabolae, carmina is libri. r. U R at autem rex Salomon regnans super omnem Israel : z. t hi princi
nes quos habebat : Ararias filius Sadoc sacerdotis : 3. Elihoreph MAhia lilii Sisa seribae: Iosaphat filius Ahilud a commentariis 1 4. Banaias filius Ioiadae super exercitum : Sadoc autem, & Abiathar sacerdotes. I. AZarias filius Nathan super eos qui assistebant regi: Zabud filius Nathan sacerdos. amicus regis i 6. & Ahisar praepostus domus :& Adoniram si lius Abda super
tributa. 7. Habebat autem Salomon duodecim praesectos super omnem Israel. ui praebebant annonam regi R domui eius: per singulos enim menses in anno inguli necessaria ministrabant. 8. Et haec nomina eorum Benhur. in monte Ephraim. 9. Bendecar. in Macccs. & in Salebim. . dein Bethsames. dc in Elon. R in Bethanan. io. Benhesed in Aruboth : ipsius crat Socho. & omnis terra Epher. ii. Benadinadab, cuius omnis Nephath dor, Taphet siliam Salomonis
120쪽
commentaria in Li m III. Regum. cap. IV.
nis habebat uxorein. ix. Bana stius Ahilud regebat Thanac Se Mageddo Muniuersam Bethsan , quae est iuxta Sartiona Labier Iezrahel. a Bethsan usque Abelmehula e regione lecmaan. i 3. Bengaber in Ramoth Galaad i habebat Auothiair fili j Manasse in Galaad ipse praeerat in omni regione Argob, quae est in Basan, sexaginta ciuitatibus magnis atque muratis, quae habe ni seras aereas..i . Ahinadab filius Addo praeerat in Manaim. i Achimaas in Nephthalii sed & ipse habebat Basemath filiam Salomonis in coniugio. I 6. Baana filius Husi. in Aser. R in Baloth. i . Iosaphat filius Pharue in lirachar. 18. Semei filius Ela. in Beniamin. 19. Gaber filius Vri, in terra Galaad . in terra Selion regis Amorrhaei & Og regis Basan, super omnia quae erant in illa terra.' xo. Iuda & Israel innumerabiles, sicut arena maris in multitudine : comedentes, & bibentes . atque laetantes. ΣΙ. Salomon autem erat in ditione sua habens omnia regna a flumine terrae Philisthi im usque ad terminum aegypti ii offerentium sibi munera .R seruientium ei cunctis diebus vitae eius. ΣΣ. Erat autem cibus Salomonis per dies singulos. triginta cori similae. & sexaginta corifarinae. Σ3. decem boves pingues, α viginti boves pascuales de centum arietes. cepta venatione ceruorum, caprearum, atque bubalorum. R auium est ilium.1Λ. Ipse enim obtinebat omnem regionem quae erat trans flumen , a Thaphsa . usque ad Gazan 8 cunctos reges illarum regionum :& habebat paceni ex omni parte in circuitu. Σs. Habitabatque Iuda dc Israel absque timore ullo, unusquisque sub vite sua. sub ficu sua, a Dan usque Bersabee, cunctis diebus Sal monis. 26. Et habebat Salomon quadraginta millia praesepia equorum currilium . Sc duodecim millia equestrium. Σ7. Nutriebantque eos supradicti regis praelacti: sed de necessaria mensae regis Salomonis. cum ingenti cura praebebant in tempore suo. 18. Hordeum quoque re paleas equorum dc iumentorum, deserebant in locum ubi erat rex, iuxta constitutum sibi. Dedit quoque Deus sapientiam Salomoni. a prudentiam multam nimis. & latitudinem cor-.dis, quasi arenam . quae est in littore maris. 3o. Et praecedebat sapientia Salomonis sapientiam omnium Orientalium & aegyptiorum , 3 I. ct erat sapientior cunctis hominibus: sapientior Ethan Eetrahita , ct Heman. M Chalcol. &Dorda, filijs Mahol: R erat nominatus in uniuersis gentibus per circuitum. 32. Locutus est quoque Salomon tria millia parabolas : de fuerunt carmina eius quinque & mille. 33. Et disputauit super lignis, a cedro quae est in Libano, que ad hyssopum quae egrmitur de pariete: a disseruit de iumentis . Sc volu- . cribus, ct reptilibus. α piscibus. 34. Et veniebant de cunctis populis ad audiendam sapientiam Salomonis. & ab uniuersis regibus terrae, qui audiebant sapientiam eius. vo A. Q ADDe Avτεκ ετ Aai AT KAR sacra- Ao oorcs J scilieet summi, id est pontifices.
Dices: Salomon iam ablegarat Abiathar eum. que pontificatu priuarat cap. 2. 27. Resp. re censentur hie omnes officiales Salomonis siue qui iam tum erant, sue qui fuerant, siue qui futuri erant, ut patebit v.ia.dci voluit enim eos omnes Seripi. hic simul enumerare. N minat ergo Abiathar, quia is tempore Dauidissuerat ponti sex, eumque ut sibi fidelem David Salomoni commendarat: sed quia ipse cum Adonia contra salomonem conspirara hine eum Salomon pontificatu priuauit. Ita
Abul. Alii respondent Abiathar ab exilio a B
Salomone reuocatum, non ad pontificatum, sed ad sit oplex sacerdotium uti Deu, minando praedixerat eius abavo Heli t. Reg.2.36. Fat ram o ut quicumque remansirit in domo tua, dcc. ricat : Dimitte m. ad unam hartem sacerdotalem. Ita Theodor. dc Protop. Tertio Serarius respondet Abiathar vocari sacerdotem,quia seerat sacerdos. UERLe.' ZABUD Pi Livs NATnAN sAco sJ id est princeps intimus regi, ut vertunt S
ptuag. Sic fili Dauid vocant ut sacerdotes, id
est aulae principes de proximi regi. 2. Reg. s.
vxoatu J Est prolepsis, necdum enim eam habebat, sed postea habuit. Nam Salomon hoc
tempore erat dumtaxat m. annorum circiter.
Unue non poterat habere filiam quae esset nubili . Idem dico de Achimaas, qui alteram habuit salomonis filiam v.is. Recensentur enim hie omnes officiales ad principes Salomonis simul, siue qui tum erant, siue qui postea Leti
sunt, uti duci v. q. . Ivo A ET Is RAEL INNvM RABILissi cur vias.roc ARENA MARis i q. d. Tempore Salomonis eleuit tribus Iuda de ceterae undecim tribus Israelis in innumerabilem quasi multitudinem: eratque tum summa rerum omnium abundanistia , ita ut omnes in suis opibus de deliciis gi derent de exultarent.Allest. regni Saloenonisi .lieitas repraesentauit selicitatem summam regni