장음표시 사용
141쪽
i o G nentaria in Librum III GA VIL
cent & diris int in viam virtutis ScBooz haruncat Martyres virosque Dites. Vnde S. Hieronymus. Beda. Eucherius& Angelom. Columnae, inquiunt. sunt Apostoli . &Doctores, quia contemplatione ad superna sunt erecti, ac sortes fide Nopere. Sunt duae, quia Iudaeos di Gentiles fulciunt. Sunt ante M. res templi,ut virosque in templum id est inlum inducant. Rursu in sunt duae ita dispositae, ut nobis in prosperis de ad seisis ingressum p true caelestis ante oculos mentis iugiter habe dum esse doceam, ut nec aduersis deiiciamur; nec prosperis extestamur,sed inter utraque comstantes in fideta vii tute ad caelum tendat s. Ita auctores citati. Linea i 1. cubitorum .ait Boda, norma est Apostolicae institutionis Columianae capitellum imponitur, quia qui perseuerritarit sicut ait Apostolus: Nam qui certat in agum, non coronatur nisi legitime certauerit.Altitudo capitelli quinque cubitorum est . quia corona pro quinque sensuum voluptatibus animos Econtemptis atque superatis redditur. Fascia cingens capitellum beatitudo est, quam Theolog accidentalem vocant: septies illud cingit, quia plurimis ex rebus haee beatitudo oritur,dc mutitae sunt causae paudendi, septem enim pro murulis ponitur.
Insuper quilibet sancti in fide eminentes de
virtute columnae sunt, aeneae propter firmit tem in bonis operibus, erectae per intentionem. altae per conteu plationem stratae seu excavatae per mortificationem, qua prauas appetiti racoercent S sese per carnis macerationem ex te nuant , quae excavatio potest etiam ad humili. tatem reserti. secundo, duo capitella duo sunt testamenta . quorum meditationi & Obseruationi D. ctores sancti & animo subduntur deco pote. Tertio, species catenarum de similit do retis in capitellis. varietas est virtutum spiria tualium in sanctis.Quarto malogranata ducemia magnam ct multiplicem eorum charitatem, unionen , concordiam,etelum significant .Qui
id, capitella in florem lilii desinebani. Quid G
tiora vide apia Riberam lib. e Templo cap.
suit lilium . siue Limam lilii ex eodem aere se
brefacti, tum ut decorem templi ostenderet, tum ut eius florem a Deo postularet. ut scilicet in eo floreret pietas de Dei cultus purus Se e stus. Lilium enim puritatis de virginitatis est
symbolum . aeqia ae gloriose rejurrectionis Christi&Sanctorum, iuxta illud quod Mariyribus accinit Eeciesa in ossicio Ecclesiastico:
I anctorum vestit aquila iuuent in remaabitur,n-M 'ut liliam in Ciuitati m L Et tempore
A sicut Mur erunt anit te Allata. Et illud si inii: Q. , Ompictilium coiiscium. Canticia. i. Vide ibi dictam Eccl.39, is di Osee i .6. ubi multa de symbolis liliolum dixi. Salomon
ergo illulim imponens templo te praesentauit Chiisti, B. Vii pinis,& Sanctorum puritatem, splendorem , te licitatem diploi iam aeternam: templum enim fuit figura caeli. ac caelestis comversationis, resurrectionis S gloriae.
Tropolog. quilibet fidelis di sanctus indiget columna duplici, ut fiat teu p 'uia Dei , scilicet Iachin. id est prudenti thetaque dilectione addecetnendum id quod agendum est; de Booz. id est follitudine ad illud exeque v. Pruden-.tia enim praeit quas lux, viam virtutis de sincti
talis ostendens, unde dextram occupat: fortitudo vero sequitur quas sinistra , ut id quod B prudentia faciendum ostendit, fortiter in pus conferat. Utraque est opus Salomonis, id est Christi: quare ab eo supplicibus& assiduis procibus cuilibet est flagitanda. Neutra enim sola suffcit, sed si vitaque iungatur, omnia perficit, omnia superat, homine u que ad culmen sarcis.
tatis de in caelum evehit: Spiritus sanctus enim nos dirigere debet in viam Liuiis, ac deinde im rare , ut eam per tot hostes, tentationes, dinficultates constanter prosequamur. unde Salmmon Prouerb.36. In em uti H tri , inquit, c.
sita illum, O diriget aris tam. Et parens eius David erebio in Psalmis idipsum postulat. H
bat , ad manus α mes sacodotum hi enita nudis pedibus uumstrabam in tem vi aqua inde profluente abluendum. unde u. 266 31. vocat ut luterod est lauacium a fine di , , sed a capacitate hic vocatur matε, idque , , id est
sumum ex aere. Erat νauiam: unde diametet
eius erat decem cubitorum a labio usque ad hisbium , id est ab uno extremo periphetiae usque ad aliud ei oppositivo r altitudo eius erat qui D que cubitorum.
Rursum insuebat duodecim bobus ex aere .
sint etactis, ovi vini suis res ciebant qua tuor mundi plagas. Adde huic mari uue comchae insculptae eram ιsset es Chelubim, lemoum, boum 5e palmarum. Denique mare hoc erat in atrio sacerdotum iuxta altare licheta storum , ac respondebat labro aeneo, quod
Moyses secit ex speculis mulierum in TabG n
culo Exodi 3αια. ubi cstendi labrum hoc ae Eac mare non tam repraesentati e buptismum,
ut volum Eucherius de Angelomus erat enim
labriam hoc aeque ac mare non ante atrium sed
in ipso amo quam poenitentiam, quae fidolibus minittenda est sacrificio de sacraniento Euch
142쪽
Euangae Beda lib. 3 de Tabet irae.cap.vit .videm uim singula applicantein lib. a. de Templo eo . Concha huc plena aq- . ideoque vocata mare, signifieat amaram ct magnam debere esse conti itionem & poenitentiam pece torix, quae flumina lacrymarum si non ex ocu- ex corde prosindat,tota illud:
at d. μην , quod Noster vocat refluviam, id ' est paruam restem sue ianiculum inens initimi i GiNTA Cusi TogvM CINGEBAT iLLvo PMi ci R Cui Tvul q.d. Mare hoc, siue concha mea sun ulo triginta cubator ueth circumcirca cingi dc mensurari poterat,hoc est in ambina vel cucultu continebat triginta cubitos. Circuitus enim siue cireumferentia circuli est tri ex ad diametrum: quare cum diameter huius conchae Bi iurit decem cubitorum, ut dixi, sequitur eius periphetiam sue circuitum finisse triginta cub
Notat Abulensi, circuitum praecise suisse
viginta cubitorum de unius eum dimidio, quia circuitus continet diametrum ter,& insupersi ptimam diametri patiem : sed Scriptatiore si ommorem numerum omittit & sipprimit. Hinc
Iosephus ait hanc concham filisse semi orbis vel putius, ut Graecὰ est, hemispheii sotitia di spe
MA J q. d. In sumuntate continuo post I bium maris vel conchaeerat sculptura quaedam cingens mare,non totuna, sed quasi tertiam eius partem, quae erat decem cubitorum: haec autem csculptura erant duo ordines sculpturarum striatarum, de quibus proxime sequitur .lta Riberti. Aliter Caietan. 5: Abul qui per toler ubi m in. teli gunt imam partem conchae . quae erat decem cubitorum, ita vi sculptura haec totam d.
TAR Μ ERANT rusi LEu q. d. Sculptura iam dicta erant duo ordines sculpturarum striatarum ex aere fit sq. S riatarum, ita legedom cum Hebi. Roman. non Miratarum, vi legum codiaces Regii, nee last riurarum, quasi ibi depictae essem historiae, ut legunt voluntque alii.Striat Mim et , hoc est habentium strias: striae autem suist eanaliculi aut sitici, qui per lignum aut aes ducimnar ad elegantiam, ita ut una pati emisareat, altera luesidat. quales videmus Romae incolumnis basilicet s.Petri ex aere fusis. Ita Ribe. ra & alq, quin α vitruvius lib.6. cap. vlt. unde Apuleius striatam frontem vocat contractam peraratriqueac quasi sulcos facientem piet triustitia.
ET GABAT sv νεη ovoDEci M aovvέ qui memori sui parte, id est iaciebus suis tertii re-Miciebat quaternas mundi plagas sed posteriori sues parte utitabant, id est abitandebantur sub concha quam sustinebant. Allcgor. n. boues sunt duodecim Apostoli, qui iussu Christi fidem demenitentiam per omnes mundi Plagas medic
usci via εὐτό lauitu, ut est lauacri. Getae. ce enim est lavos inde est lauacrum Iutris ergo, id est maris aenei iam d cha, ut pstet ex Hebr. Chald. δ: Semiae. Prustra ergo
Adtichom. luterem a mari aeneo distinguit, ac luterem ponit ad Septemtrionem. male vero ineum ad Meridiem in atrio sacerdotum'aut inter utrumque medium fi erit altare holoca storum: intulere enimablutas fuisse victima in mari aeneo vero ipsos sacerdotes. Verum ad utrumque fossiciebat mare laneum cum decem luteribur,de quibus v.27. Sensus igitur et q. d. Maris aenei cra: sities erat trium unciarimi, id est quatuor digitorum. thre palmi, ut vertunt Se'. tuag. hoc est trium pollicum,qui est quarta pio mclis, sue palmaris crassitudo: nam uncia est duodecima pars pedis,pes autem sedecim diintos continet: tres ergo unciae sent quarta pars pedis, puta quatuor digiti. Hoe est quod durauia. Paral. 4 D id est crassities ibatibus mensuram Gai v Muasi Eius uae si LAdivis c AL IN GET POL IvM REPANDi MLii.JqA. Labium fium labrum maris aenei erat quasi labium calicis, εοῦ quasi repandum, id est apertum recuruui in lilium. Repodum enim idem est quod recurvum de sinuosum, quodque retrorium patet. Sic cedi uix repanda est incuruar pectus vel dorsum re pandum est incuruum. Unde Plinius lib. I . . ad luc minet, inquat, ocu rc ias uratu. Mystice. Eucherius&Angelomus: Permbium calic inquiunt, pussia Domini cap λην, per hirum repat in curtim νιμοι - ψ-m reprimisar. utraque enim in lauacro baptismi εc poenitentiae abluimur. Nam ut ait Eucherius: Christus,qui antepa quid in m clausum istac si iam MLxa 'nu nuratulorum quali
uam diuina claruam, qiramitavit vad Patre prius mundis est ostendit Vnde in amoris Cantis. μ
tri lauabantur, quasi tibiam sint Osco, cr fiam x pans ti quis lauacram qua numisa sinu memimur, in fide nos a passonis misa precaunum emivam uti parmat. ac purisatos ad ν miseria ipse perum. intremittit.
Duo Μι ι A BATos capi EBAT J Batus, ephi de metreta aequalia sunt. sun que decima pars cori, Ezechial s. versi I. scilicet erat mensura continens tres modiose corus enim conti nebat decies amplius, nimirum 3α modios. B tus erat mensura liquidorum, sicut ephi and rumi, continens tantum quantum amphora
Romana , soli et s. sextatios, hoe est muravncias ino. uti multis probat Alcaetaritin de Mensum propos. 14. licet Vitalpandus longis
maiorem ficiat batum. Dices. 3Parat . s. diciatur mare aemum continuisse tria mi inve in ta ,
id est batos. Resp.cum Vitalpando, Aleazariade aliis, batum fuisse duplicem, maiorem taminorem , maior erat sesquialter alterius duo maiores aequarent tres minores. Iam vi- talpando censet batum maiorem continuisse G. sextarios. mitu rein D. Alcaetat vero trin.
de Mens via propos. i . censet hos talos non
143쪽
fuisse eommunes, Geruraordinatio, de minores, Mi eoque baium hunc tu ille tantum decimam partem bati. Rursum hos batos sutile d
tilices nimirum maiorem S minorem, itas inlicet rim uoi esset sesquialter minoris. Decima autem pars bati est muret , sive .assaron, qui conti l 96. uncias, hoc est octo libias duod
cim unciatum. Quare putat Alea Ear mare aeneum tinuisse Roua anas amphoras 2 . cum
vitalpido ei tribuat amphoras Romanas 4 sco. verum uti haec mensura Vitalpandi est nimis magna de immanis, ita illa Aleazarii est nimis
exigua exilior, quam ut mare vocari possit. Quare ab ordinaria & vulgari mensura bati rem endum non esse censeo, dicoque batum hia accipi communem, qui aequalis erat amphor Romanae.continens 48sextarios & uncia, s quae sti fiunt libras M. quare mare hoc comisenens duo millia batorum continebat bis mille amphoras Romanas, hoc est sextariorum nonaginta si x millia, libratum aquae vero centum Scsexaginta millia. Hi sunt bati maiores bis mille, qui uni alent batis minoribus ter mille : h bent se enim sicut duo ad tria: quare batus minor continebat donataxat s . uncias, quae si ciunt 12. libras de . uncia,,ut patet proporri nem vitiusque supputanti & inter se conserenti. Aliter respondent Caietan. de Ribera, scilicet mare aeneum cepisse duo millia batorum dumtaxat, si communi modo moderate tantum implebatiar An vero ad summum omnino apicem,
cepisset ria millia batorum : dc hoe fignificare Hebr. p ῖς mailiati g, a. paralipH. s. macingenim idem est quod soli mania . id est sortitet planeque implenti capiciat tria millia batorum. Peripheria enim seperior quia erat amplissima, exiguo suo limbo paucorum digitorum sacpὰ eapiebat mille batos. Liber enim Paralipom.
est supplementum libri Regum, supplet enim , λιπόμα. id est quae in eis relicta & inmisia iunt. Vnde sepe maiorem recenset num ruim Ita Uarab.
ti bantur. Lutere, ergo eram magnae conchet,
siue labra Sc pelues,in quibus sacerdotes abluebam victimas iam excoriatas. de carnes earum
disiectas. ut lotae imponerentur altari holocaustorum ad eas Deo ossetendum de cremandum in mari aeneo vero tali licet dotes linabant suas manus de pedes: licet enim Naihi mei victimas immolandas prius abluissent in probatica piscin antequam inducerentur in templum, tamen
illi animalia integra de viva abluebant: quare in templo, id est in atrio rursum a sicerdotibus eadem iam minata & disiecta a sanguine des ditas abluenda erant , ut pura Overrentur Deo in altari. Quocirca mare aeneum erat in
medio luterum, ae quinque luteres habebat a dextris,quinque 1 sinistris.Ita Ribera. Quisque autem luter capiebat quadraginta batos, ut dumi r ver 38. Idem habet Iosephus in veisione
Rustinuinal Emun Gelenius pro batis substituit
T, Diui s. l. Dant etgo tales luterum quadiatae quia latae quatuor cubitos, totidem lonpet:qua re quaternis tabulis aeneis inter seiuntiis con
DENTi A.J Locus hie implexus est de dissicilis. B Omissis variis variorum explicationibus, obreuiter de clare rem totam expediam. Nota pr .m vin vi inrasi evocari, quod inter tabulastu 'gneas, aureas vel aeneas planas Ac quasi rasas
protuberat, extato eminet, ut in conch s e
tant dc eminent capita leonum hominum et boum, d e. Unde Hebr. est mi, erat, id est ιιιι με, vel ut vatabl. cinctura. Clani. MHebr. vocant seulpturas extantes de emine
tes, quia hae quasi claudunt Ze terminant tabulam punam. α rasam. puta si alia intermedia tabulae plana. Vnde Noster opus hoc interrasile, id est Glpturas has vocat correnti, Ac plectM,Nam quia coron ulis de floribus alijsque rebus conte C iis re implexis cingebamur tum quia ipsies u i
pturae siue essi es seu lptae vocantur eotome ad coronamenta, id est ornamenta, quia tabulam vel rem cui adduntur coronant de ornam. circa pro his omnibus est Hebraicὰ una vox mi IreM.quam Noster vertit nune opin interra',
nunc coro diu .nunc dam enim erant in modum coronae rotundae,
quaedam alia figura di forma implex quet dicebantur. Hae ergo quatuor voces idem hic signifieant. Possunt tamen per puctvi accipi i-cturae ipsae tabularum . uti est in Hebraeo, ut plecta derivetura di ἐκώ, id in plico, concinno, necto, timeo: nam inter iuncturas tabulatum erant hae sculpturae.
yublim, quod Pagni in vertit, restes;Marinus, Vadis; varabl. promi iuni- ; sed credendum est D Nostro ac Septuag. qui constanter vertunt i ctMM , ae Chald. qui uertit coni misera, . Vndo Exodi 26.i . Nostera alij passim vertunt Hebraea ergo ad verbum se habent di lanas bH: Masura eo Octiora intra iocta .ct
il O ω- palarimes vindiscensiou. Gau- sim ut dixi vocat sculpturas leonum, boum de cherubim, d c. quae tepebant tui cturas labi larum aeneatum,ne apparerent esse compactae. sed videremur esse continuae. Sex eodem Haere prodis iae, sue ut non multae sed una in tegra Si sesida tabula esse videretur. Sensus esem est q. d. Salomon sculpsit in balibus decem
laterum varias sculpturas. ut illis tegeret iun- /cturas tabulatim aenearum, inter quas sculpuseras
144쪽
Commentari a in Librum IILRegum. Cap. VII. i 3
meminebant sculptum leonum, boum M A non addititias, sed quasi agnatas Aesimes cum Cherubinoriam. Itaque fecit has sculpturas δοessilies tam inter iuncisas superiores Sc alti res. quae erant desuper , quam inter inseriores quae erant subter: addiditque sub leonibus de bobus copulationes , id est loca quaedam interi copulata dc connexa dependentia, id est de-ortim tendentia a hoc est enim πω
quod habent Hebraea. Appolitia sculpsit haec lora, quia boues δρ leones loris alligati de copulati s lent. Ita Ribera lib. a. de Templo op is.
luterum partes quaedam extantes, quibus quasi humeris luteres lustini abantur, ex aere suis, de sibi inuicem obuersae. Os ona Exuri Ris ix TRINfEcvs ERAT IN CAPiris SuMMITAT EJ q.d. tu tris id c stipsa si perior pars baiis, cui luter, siue conchahiteris imponebatur,erat concaua instat oris, ut ei luter pariter concauus apte inseri posset, cratis quem capitis sumantate, hoc est: erat .nsu mitate basis. Sic enim Auctot se explicat ver
moivM J id clate explicat Iosephus dicensi ib. s. Pa. parte e laeti is um o aquilaram sicerant adoptat ut com atmputares, intreuenientibin
dic.DAilata enim meatu vocat ipsas tabulasqneas inter se connexas fic contabulatas.
TERAM PARTEM TEMpLι coNTRA ORiENTEM AD Mi Ri Dii MJ q. d. Ita posuit mare neuin ad Meriurem, ut tamen verteretur ad inrienteni. q. d. Non planeo ei sum erat Meti
diei, sed ei parti Mendiei, quae nonnihil declisi nat ec vergit ad Orientem. Denique mari meo de decem luteribus ad
abluendum victima, , adde ex Aristaea lib. de Septuag. interpretat .post initium.fuisse in tes plo occulta receptacula aquarum, quae ad d- luendum sanguinem iugulatarum hostiarum Diaduntur . quarum fluxus lao, assiduus, inquit, cit, ut perennis fons videatur. Et ad hoc sunt iuxta alae basim nequentes aperturae solis ministris coenitae. Sed mirabilius est, δι fere imen arrabile subierraneorum conceptaculorum magnitudo , quR ad quinque usque stadia petcircuitum templi cuncta penetrat. Plun. beae ad ea fili uis quacumque per muros de templi l lum. quihus omnia abluantur, mundenturque,
descendunt. De hisce luperius quoque menti nem feci. Allegor.& Tropolog. luteres decem idem significant quod mare aeneum, nimirum multimin eis palmarain atri suis. Atque hac rotunditas c plicem di crebram poenitentiam, qua in hac vi batibat estitu culi tum Odimisum , sis dimis ei in cubitvi igebatur scias ut uic tota casuina' parebat. IN ANGucis AvTEM COLvMNARvM UARIAEc ALAT vRAE ERANT. J Nam ut ait Iosephus t
bulae basium cum essent quadrat et in angulis habebant columnas id est columellas quasdam ad elegantiam. quibus latera basium utrimque inserebantur & quasi incastrabantur, dc hae habebant stas sculptutas quibus ornabantur. . ET MEoi A INTERCOLvMNi A u DRA', NON ROTvNDAJ Iniocriumn a vocat ipsos sc ros, liue stipites basium, qui inter columnas in angulis annexis quasi medij intercedebant. q.d. Ipse scapus basium quadratus erat, non ro iundus. Hebr. &Chaldaic. id est,seulpturae, erant quadra a, mn rotunda. Clausrin,
sue sciilpturas, vocat ipso bases sculptas de M. g rari vcsς.33. TALES AUTEM ERANT ROTAEJ q. d. Tales
erant rotae balium, ut videtentur pius e totari demoueri, cum rei ellem fixae, nee rotari pos sent: de idcirco habebant omnia, mi habent rotae vero Sc rotabiles. scilicet suos axes, radio, canthos Sc modiolos. Modiolus in rota vocatur ipse nodus siue centrum tot e, ex quo oriunt radii,qui inde perducuntur ad canthum, id est ad periphetiam siue circumferentiam exteri
VARIAsscvLP Ras Ex sEMaetir Jid estia fragili ob mul 'lices lapsus Δ: labendi peticula indigemus. draginta bati. quos singuli
luteres capiunt. lignificant dies M. adragesimae, qui omites enitentiae sui it addictu Cetera vide apud Euchetium, Angelomum S: Ribera in lib. 2. de Templo cap. 6. qui minutim ungula applicant. Privius hoe seculo enitentiae sacramentum negauit dc sustulit Mart. Lutherus. qua te ipse non fuit lutet . nee lotor; sed luteus β: lutulentus imo pollutor Se profanatorsacrorum.utpote suis poculis, ventu A: Veneti totus indulgens,iraue corpus de animam conspurcam quali fiulata in lina roluti, ut ait s. Petrus Epista cap.
Faciet ERGO Hi RAM LEBETES, ET seu As, Viss. . D si HAM, LAsJ Prol. iuria Hebt.est Piaim, quod Chald. de recentiores vertunt Icepas, Sept. C. factorias; abj vemini, fusi , phialis, it ribula; S.Hieron. nunc scutrra sinu es, tridentes, nune trustra O creetrM vertit. Nomina enim H bvea sunt polysema,Sc multa significant. I. utra s-- genus est vasis profundi Sc circulat s. cuius diamin iuum est scutella r quare aliud est atra, aliud set ut a,licetCale pinu, taec duo pro eodem
habeat.Siruta enim sunt usu attritae vcstes , iumentorum soleae. claui refixa, sulphurata, vitrorum fraginenta, ceteraque similia quae vilissimi proxenet ς venalia habent, quos sirutari iap lant, quales Romae v demus Iudaeos, de quali
145쪽
inmentaria in Librum III. Regum. Cap. VII
Liliaren intem tumcatos r stra H D. S. stra ergo vel scuta est scuisti magna, ita a scuto dicta, quod inllat scuti rotunda iit& conca. ua .Hinc Lucilius lib. 6. ait: surum scutellam) 5-gneuamc re ruin lixit. Et Papias: S. utra, ait, Praeneum aqua es a latum 2- esuri . Et Pr. scianus iii fine lib. 3. Apus. inquit, dicit ut si
enim litteram r. mutuatur Duum siue ligna, qM utuntur a G M uvri . t. a tIndor .lib. is. Etymol. cap I2.de quo Pce a. tram fietra re r. Porro diminutiuar limpii is mutant in l. sie a mitra diminutivum fit mitella,
a capra capella, a fictum sacellum ab ager age piger pigellus a ruser misellus. Hamula. Hebs. sunt vasa sparso i ta vel infusoria, quibus aqua, vel vinum, vel thus spargitur & funditur. Radix enim darac lignificat spargere, aspergere, quales
sunt ampullae, quibus in initia aqua de vinum in calicem spargitur & infunditur. Septuag. ver tunt pluali; Chald utes. S. Hieron. hic iamuis, alibi phiali, alibi tiruribula. Audi alumellam: Aut basium limpia bamulam. Bacchare lagenam. ADOPER iENDvM FvNicvLos Cari TELLO si v MJ Fimis alas vocit sp:ras orbiculares,quae capitello mcisae ipsiam in orbem et rcuibani & oris
capitella,co quod in modum ianis spiras S gyros haberent: haec enim Hebr. vocantur et oret . quasi reuolutiones coronae , vel capita suis spiris in gyrum circumdata di coronata.
OMNi A v AsA PE cir HAEAM lnam alii artifices fabricarunt vasa ex auro α argemtri &e. DE AvRicu ALco ERANT.J Hebr. de immorat,id est terso&polito, hoe est optimo, ut veriit Cliald.& Septuag. quod orichalaxm vocatur, quia rubet & fulget ut autum. Vide dicta Ezech. t. 27.& Apocal. i. s. Pori II tam a. Paral. 2. i 3. a rege Tyri vocatur pater movi quia scilicet rex eum ob pretitat tiam auis colebat ut patrem e pater enim Hebraeis saepe significat magistrum. ducem. praesidem, praesectum. Si e Ios ph a Pharaone vocabatur Dier, ob praestantiam prudenti & prout dentiae tempore famis. Genes. F.verss. sic ε. Regum i 3.iq. Rex Israei Eliseum vocia patrem, quia eum vi Pt betam &magistrum reuerobatur. Porro Iosephus his vasis uiuita alia ad ij-cit, pii mo mensuum aureatum , supcr quibus instrumenta varia essent,numetum extendit adro o. Secundo, phialarum & spondiorum
aureorum 2C o. argent earum qoe . candelabrorum ico . Oenochoarum 8- . phialarum aurearum ico C. argenteanimetoocoo. Lancium aurearum s m. arge tearum i 6 oo. Craterum aureorum 6 m.
argenteorum. Oom. Metrorum seu mensui tum Moysis, Hin. de Assaron aurearum et Com. argent earum 4 oo. Thuli bolor uni quibus thus adolaretur aureorum 2 oo. argenteorum C o. Quibus velo ad altare holociustorum ignis aufertetur. aureorum so oo. stolatum Hierarchicatum pro sacerdotum principibus Io o. pro sacerdotibus alijs io o. Tubarum2O O. Crganorum urulicorum, nabloium de cinyrarum ex electro So O. FECFrcu E SALOMON OMNrA VASA AUREA IN DOMO DOMιNi: ALTARE AvREvMαc.Jputa altare thymiamatis in Sancto. ante Sal umsanctorum,de quo dixi Exodi 3o. i. Hinc pa et Salomonem fecisse nouum altare thymiamatis in Sancto pro vetet a Moyse labricato illudque vetus Moysis reposuiste in tabulato Sancti. Salomon enim omnia vasi lcmpli noua secit, ex-ccpta arca cum propitiatorio de cherubim in arseca enim seruabatur lex in tabula lapidea d gito Dei scripta.Arcam ergo a Moyse fac iam r. posuit in te implo, nec notiam fabricauit; eteravero Onan; a m nouauit. Vnde sequitur: ET MENSAM sv PER QUAM PONERE NIVRPANES PROPOSIT io Nis, . ami ibricauit pro veterea M yse facta, ET CANDELABRA Av-REA, QVlNQvE AD DExTERAM ET EviNQv EAD si NisasAMJ M. yses unum dumtaxat tecitca sabivii , ex auro septiceps siue habc ns leptem cala nos de totidem lucernas; sed Salomon pro uno hoc fibricauit quinque. De mensa hac panum S de candelabro fuse dixi Exodi et .v.
23. d. i. Qui chic ea non repetam.
Fos Cipε,4 hoc est emunctoria, ait Abul. ScVatab. soceps enim est initiumentum. quo se uum,id est calidum tenetur.ait 'ius, quod non
solum 6πcipibus qui Danem stiumrus, sed taea ui ctoriis quibus fauillas lucertiatum de camdelatum capimus S carpimus,convcnit.
MORTARio J sunt vasa propne,in quibus pilo ieiuni ut quae s , luenda sunt, ait Nonius Mareellu Unde S Isidor .lib. . Et mota ani a. Mortaria inquit diuuntur qntari iam I mina in hi
loco Hebr. caprib, quae vox significat vastula curua pyῖιο haphenim significat curuar Sc concaua, in quibus thus vel incensu vel quippiam tale reponitur. Ita Vatabl. 5e abii Vnde Septuag.vertunt phiaevi Chald . de Vatis.
ια Nearia. Mortariola ergo sunt parua mortariuvocamur vasi instar mortariorum cunia
Q. AE S N Tiri cAVERAT DAvioJid est quet D v d dic auerat, di stinauerat & quasi cons ciam rat D. o in usum templi. septuag. Int sit Sesemm sancta Hebr.3 Chald. anciliato David patris sui. Quae enim Deo dicantur. adeo sunt sancta. ut sim quas ipse sanctitates.
Nota,in templo nil videri poterat pretio marmor, edtu J, aurum, argentum; vidis asin anuma uncta de religiosa dicataque Deo, nil nisi puriam, solidum ta pretiosum repetiti debere.
146쪽
r. ' Vnc congregati sint omnes maiores natu Israel cum principibus tribuum duces familiarum siti rum Israel. ad regem Salomonem in Ierusalem i vid errent arcam foederis Domini, de ciuitate Dauid , id est, de Sion. . et . Comuenitque ad regem Salomonem uniuersus Israel in mense Ethahim, in solemni diei ipse est mensis septimus. 3. Veneruntque cuncti senes de Israhi, & tulerunt aracam sacerdotes , 4. a poetauerunt larcam Domini, ct tabernaculum scederis.& omnia vasa Sanctuari j. quae erant iri tabernaculo : de ferebant ea sacerdotes &Levitae. s. Rex autem Salomon, & omnis multitudo Ismael, quae conuenerat ad eum. gradiebatur cum illo ante arcam. 3c immolabant oves & boties absque aestimatione ' numero. 6. Et intulerunt sacerdotes arcam foederis Domini in locum suum, in oraculum templi. in Sanctum sanetorum, subter alias cherubim. . Siquidem cherubim expandebant alas super locum arcae, & protegebant aracam se vectes eius desuper. 8. Cumque eminerent vectes 5c apparerent summitates eorum soris Sanctuarium ante oraculum, non apparebant vltra extrinsecus.
qui ct suerunt ibi usque in praesentem diem. p. In arca autem non erat aliud, nisi duae tabulae lapideae . quae posuerat in ea Moyses in Horeb. quando pepigit
Dominus foedus cum siliis Israel, cum egrederentur de erra Egypti. IO. Factum est autem , cum exissent sacerdotes de sanctuario. nebula impleuit domum Domini. ri. & non poterant sacerdotes stare&ministrare propter nebulam. impleuerat enim gloria Domini domum Domini. ix. Tunc ait Salomon : Dominus dixit it habitaret in nebula. 13. aedificans aedificaui domum in habitaculum tuum , firmissimum solium tuum in sempiternum. I . Conuertitque
rex saciem suam. & benedixit omni Getesiae Israel : omnis enim ecclesia Israel stabat. Et ait Salomon : Benedictus Dominus Deus Issaei. qui locutus estore suo ad David patrem meum. R in manibus eius perfecit, dicens I 6. Adie qua eduxi populum meum Israel de Egypro. non elegi ciuit atem de uni u rsis tribubus Israel, ut aedificaretur domus. & Aset nomen meum ibi : sed elegi Dauid ut esset super populum meum Israel. i . Voluitque David pater meus Σ- discare domum nomini Domini Dei Israes di i 8. se ait Dominus ad David patrem meum t Quod cogitasti in corde tuo aedificare domum nomini meo. bene fecisti, hoc ipsum mente tractans. i9. Uerumtamen tu non aedificabis mihi domum. sed filius tuus. qui egredietur de renibus tuis . ipse aedificabit domum nomini meo. Σ . Confrmauit Dominus sermonem suum , quem locutus est:
stetique pro David patre meo, & sedi sui ei thronum Israel. sevi loeutus est Dominus : ct aediseaiij domum nomini Domini Dei Israel. Et constitui ibi locum arcae . in qua stediis Domini est , quod percussit cum patribus
nostris, quando egressi sunt de Terra aegypti. 21. Stetit autem Salomon ante altare Domini in conspectu ecclesiae Israel , & expandit manus suas in caelum. 13. M ait': Domine Deus Israel, non est similis tui Deus in caelo desuper, de super terram deorsum t qui custodis pactum S: misericordiam seritis tuis. qui ambulabant coram te in toto corde suo. 14. Qui custodisti seruo tuo David patri meo quae locutus es ei t ore locutus es. R in manibus perfecisti. ut haec dies probiat. 2 . Nunc igitur Domine Deus Israel . conserua famulo tuo David patri meo quae locutus es ei, dicens : Non auferetur de te vir coram me, qui sedeat super thronum Israel e ita tamen si custodierint si iij tui viam suam, ut ambulent coram me sicut tu ambulasti in conspectu meo. 16. Finunc Domine Deus Isiarael firmentur verba tua. quae locutus es seruo tuo David patri meo. Σ . Ergonet utandum est quod vere Deus habitet super terram 3 si enim caelum, 'caeli caeorum te capere non possunt, quanto magis domus haec. quam aedificaui 3 18. Sed respice ad Orationem servi tui. & ad preces eius. Domine Deus meus : audi hymnum 8c orationem. quam seruus tuus orat coram te hodie : 19. ut sint oculi Cornes. in kb. III. Regum. N tui
147쪽
r 6 Commentaria in librum III. Regum. Cap. VIII.
tui aperti super domum hanc nocte ac die t super domum , de qua dixisti: Erit no.
men meu n tu i ut exaudias orationem . quam Orat inlloco iit'. ad te seruus tuus.
3o. Ut exaudias deprecationem servi tui & populi tui Israel, quodcumque orauerint in loco isto. & exaudies in loco habitaculi tui in caelo , & cum exaudietis, propitius eris. 3 i. Si peccauerit homb in proximum suum, δι habuerit aliquod
iuramentum . quo teneatur astrictus; dc Venerit propter iuramentum coram alta ri tuo in domum tuam. 3 a. tu exaudies in caelo . Sc iacies, diiudicabis tussimos . condemnans impium, re reddens viam suam super caput eius iustificansque iustum . de retribuens ei secundum iustitiam suam. 33. Si fugerit populus tuus istari inimicos suos quia peccaturus est tibi & agentes militentiam. dc cons tentes n0mmi tuo .isVenerint, ct oraverint, dc deprecati te fuerint in domo hae 3 exaudi in caelo, ct dimitte peccatum populi tui Ist,ael. & reduces eos in tem ram , t quam dedisti patribus eorum. 33, Si clausum fuerit caelum, ct non plue rit propter peccata eorum, ' orantes in loco isto. renitentiam egerint nomini tuo, ct a peccatis suis conuersi fuerint proter asilictionem suam i 36. exaudi eos in caelo, & dimitte peccata seruorum tuorum. &pbpuli tui Israel 1 ct ostende eis viam bonam per quam ambulent, & da pluuiam stiper terram tuam . quamde. disti populo in possessionem. 37. Fames si oborta suerit in terra. aur pesti
lentia, aut corruptus aer. aut aerugo. aut bacusta. vel rubigo. ct a filixerit eum inimicus eius portas obsidens, omnis plaga. uniuersa infirmitas , 38. cuncta deuoratio . & imprecatio. quae accideriti omni homini de populo tuo lsrael : si quis
cognouerit plagam cordis sui, dc expanderit manus suas in domo hac. 39. tu exaudies in cri in lo o habitationis tuae. R repropitiaberis , ct iacies ut des viii. cuique secundum omnes vias suas . si ut videris cor eius quia tu nosti solus cor omnium filiorum hominum o. Vt timeant te cunctis diebus, quibus vivunt super taciem terrae . quam dedisti patribus nostris. I. Insuper alienigena. qui non est depopulo tuo Israel. cum Venerit de terr longinqua propter nomen tuum audietur enim nomen tuum maῖnum, & manus tua sortis, a brachiu ituum. 42. extentum, ybique cum venerit ergo. M orauerit in hoc loco. 43. tu exaudies in caelo, in firmamento habitaculi tui. &facies omnia pro quibus inuocauerit te alienigena : ut discant uniuersi populi terrarum nomen tuum timere, sicut populus tuus Israel. dc probent quia nomen tuum inuocatum est sis pcr domum hanc , quam aedificaui. 4 . Si egressus fuerit populus tuus ad bellum contra inimicos suos. Perviam, quocumque miseris eos. orabunt te contra viam ciuitatis. quam elegisti. ' contra domum . quam aediscaui nomini tuo q3. & cxaudies in caelo orationes eorum, ' freces eorum, & lacies iudicium
corum. 46. Quod si peccauerint tibi non est enim homo qui non peccet) Miratus tradideris eos inimicis suis. dccaptivi ducti laesint in terram inimicorum longe vel prope, 7. Regerint paenitentiam in corde suo in loco c. aptiuitatis,& conuersi deprecati te fuerint in captiuitate sua. dicentes e Peccauimus, iniquEegimus. impie gessimus : 48. εcreuersi fuerint ad te in uniuerso corde suo, de tota anima sua . in terra inimicorum seorum . ad quam captivi ducti fuerint: &Drauerint te contra viam terrae suae . quam dedisti patribus eorum, a ciuitatis quam elegisti. & templi quod aedificaui nomini tuo : η'. exaudies in caelo, infirmamento soli j tui. orationes eorum, ' preces eorum. R lacies iudicium eorum: o. R propitiaberis populo tuo qui peccauit tibi. & Omnibus iniquitatibus eorum, quibus praeuaricati sunt in te : ct dabis misericordiam coram eis qui eos captiuos habuerint . ut misereantur eis. I. Populus enim tuus est. ' hereditas tua. quos eduxisti de Terra Egypti, de medio sornacis ferreae Σ. Ut sint oculi tui a- serti ad deprecationem servi tui, & populi tui Israel. Re audias eos in uniuersis pro quibus inuocauerint te. 33. Tu enim separasti eos tibi in hereditatem de uniuersis populis terrae. sicut locutus es per Moysen seruum tuum . quando eduxistipatres nostros de Rgypto, Domine Deus. Faelum est autem. cum com plesset stilomon orans Dominum omnem orationem ' deprecationem hanc. surre, xit de conspectu altaris Domini mirumque enim genu in terram fixerat. A manus expanderat in caelum. . stetit ergo. ' beneuixit omni ecclcsae Israel vocem. agna . dicens : 6. Benedictus Dominus . qui dedit requiem populo sito Israel . iuxta omnia quae locutus est : non cecidit ne virus quidem sermo, ex omnibus bonis ouae locutus est per Moysen seruum suum. ue . Sit Dominus Deus noster nobiscum. sicut scit cum patribus nostris. non derelinquens
148쪽
Commentaria in lybrum III. Regum. Cap. VIII. 1.
neque proiiciens. 38. Sed inclinet corda nostra ad se, ut ambulemus in uni uersis viis eius, & custodiamus mandata eius, & ceremonias eius . A iudicia Quaecumque mandauit patribus nostiis. 39. Et sint sermones mei isti. quibus deprecatus sum coram Domino, appropinquantes Domino Deo nostro die ac no
cte. Vt faciat iudicium seruo suo. a populo suo Israel per singulos dies i 6o. ut sciant omnes populi terrae, quia Dominus ipse est Deus, ct non est ultra absque
eo. Sit quoque cor nostrum perfectuin cum mi Tino Deo nostro, ut ambulemus in decretis eius. &custodiamus mandata cius, sicut& hodie. 6α. Igitur rex,&omnis Israel cum eo. immolabant victimas Coram Domino. 63. Mactauitque Salomon hostias tacificas, quas immolavit Domino, boum viginti duo millia & ovium centum viginti millia : & Dedicauerunt templum Domini rex M si ij Israel. 66 In die illa sanctis uit rex medium atri j, quod erat ante dinnium Domini : fecit quippe holocaustum ibi, dc sacrificium , ct adipem pacis
corum e quoniam altare aereum, quod crat coram Domino, minus erat, & capere non poterat holocaustum. & sacrificium, & adipem pacificorum. 63. Fe-ccit ergo Salomon in tempore illo testiuitatem celebrem. omnis Israel cum eo,
multitudo mUna ab introitu Emath usque ad Riuum aegypti. l coram Domino Deo nostro. septem diebus & septem diebus, id est, quatuordecim diebus. 66. Et in die octava dimisit populos : qui benedicentes regi, protecti sunt in tabernacula sua laetantes . & alacri corde sit per omnibus bonis, quae secerat Dominus Da
vid seruo suo, S: Israel populo suo.
Septuag. α Roman. id est finium. quia hoc mense septimo fructus sunt id est uistura , ae cum finibin collecti reponuntur in horrea, quibus cor hominis re vita confirmatur & roboratur, ait vatabl. vel propter crebra festa quae mense septim Gebrabantur, quibus a si ilia dc piis Deus colebatur e festa enim quasi roborant homines in pietate, & Dei cultu. ita Calatan. vel quia eo mense manifest tur fortitudo &sanitas hominum, quae maximὰ tentatur aegritudinibus Autumni, cum soli a d suunt i & hominum vires sele recedente deficiunt. Mensis e go septimus, siue risii vocatur Diarum hisce de causis, ae partim respondet tu stro Septembri, partim mobri. eratque olim primus mensis anni vulgaris, antequam Deus mimum mensem anni lacri constitueret Nilo, siue Martium vel Aprilem , ob celebritatem Paschae Exodi ra. vers. a. unde Chald. hoc loco vertit . co gregat inHIstis in mensi vel
res rasalot mo im primis, ct mira loe .st mense suum . Dices, Templum persectum est mense octauo, ut dictum in cap 6. vers vlt. quomodo ergo dicitur hie dedicatum mense septimo γ Respondet Abulensi Saliamn Sc alii, templum cum ibit dedicatum, suisse quidem persectum quoad
partes principales, non tamen habuisse omnimodam suam persectionem, sid hane post dedicationem illi additam, ita ut mense octauo omni ob fierit persectum. voluisse enim Salomonem anticipare omnimodam persectionem ob selemnitatem filii Tabernaculorum in mense septimo, ut in illa coram toto populo templum suum dedi
Aliter respondet Serarius. stilicet dilatam suisse
dedicationem in annum sequentem , in ens uiue eius septimum, ut interim parietes melius siccarentur, de caetera omnia ad dedicationem neces c. d. in m G. III. saria plenius compararentur. Quare dedicatum esse templum anno n. regni Salomonis mens. septimo.
Is soLEM si ni Et id est, in sisto Tabetanaculorum, ait Abulent. Vet sim id dici nequiunam hoc festum incipiebat die ici mensis septimi : hie amem celebrata est dedicatio templi per I . dies ut patet vers. qua peracta dimi usus est populus die Σ3 eiusdem me s. ut pateta. Paralip. 7. Q. iam a die is. mensis usque ad diem as. non intercedunt i . dies, sed octo dumtaxat. Ergo dira solemnis hie intelligitur fistum hoc dedicationis, quod ob hane dedicationem magnieentissimam suit selemoissimum. ita V tabl. Torniellus. Seratius, Salianus, qui censent sestum hoc dedicationis incidisse in diem octauum mentis septimi. sue Ethanim : inde enimusque ad diem a3. quo persecta fuit dedicatio, intercedum 14. dies, de quibus vers. 6s. I . tur in i . histe diebus includitur sestum Tabe naculorum, quod erat selemnissimum, de inci piebat diei s. mensis septimi, durabatque per se
ptem dies et unde eodem tenebantur omnes mas
culi ex toto Israele adite templum iuxta legem Deuteron .r6.is. quate hanc temporis sesti ue casionem studio captauit Salomon, ut solemnior esset dedicatio malonque populi fiequentia
Allegor. dedicatio templi significabat dedic tionem Ecclesiae,& euiuslibet templi Christiani equa vide nostrum Martinum de Roa libr. de Na-- tali die cap. ai.
Tropolog. significabat deditationem animae sinctae, praesertim B. Virginis, de qua vide P uum Damiani se . a. de Natulitate B. virginis , ubi illam cum templo Salomonis comparat. Quomodo anima nat domus & templum Dei, docet Philo libr. de Cherubim, S. Mac rius homil. i. dc io. S. Bernardus sit . de dedis
-τEs 4 ucut carudem tuleram tempore Dauidis Na
149쪽
, 8 Commentaria in Ebrum In: Regum. Cap.
in Sion r. Reg. 6. sed nisior fuit pompa Salom nis, quam Dauidis. ET TABERNA cvLvM vos orgis. J scidicet sobricatum a Moyse; hoc enim proprie dicitur eriis. ita Iosephus, Ribera, Abuletis Serariu vilalp. Sanchra & alij icet Salianus& Einma- mel Sa intelligant tabernaculum quod Dauid fibri tat arcaei lem in Sion. Nam taberia culum Moysis non erat in Sion, sed in Gabaon. Verum non est dubium illud ex Gabaon ivisse a Salomone translatum in Sion . indriive intemplum. Adde utrumquet tabernaculum tam Moysis quam Dauidis, a Salonaone fuisse ita satum in templum, perinde ac taetera omnia v saneta a Moyse Lbricata, pties erit m altaria intemplum translata sunt, id est in tabularum templi, idque prudenti consilio, ne scilicet alibi quam in templo , Dei cultus celebraretur, itaque caueretur periculum superstitionu & idololatrue, ait
v m. s. ET iNTvLERvNT ARCAM Iv ORAt LvM TEMPLi , hoe est. ire S AK crvΜ Nc-τoRvM svlla ER ALAs cn εκ si M J quos soli cet Salomon nouos fabricarat . altosque decem cubitos, ut arcam quae alta erat cubitum unum eum dimidio duiutaxat, velarent, alisque suis tego
'as. io NEBvLA 1ΜPLEvIT DOMUM DOMiui JNebula enim Deus se suamque gloriam repraesciat bat &simul velabat. Caligo eni in Deitatis est velamentum, aeque ac sacramentum. Significat enim eam hominibus esse inutii bilem dc inace sim. Rs. ii ET NON PORT ANT fACERDOTEs sTARE ET Mi NisTRARE PROPTEa NEllvLAM J tum obreuerentiam diuinae maiestatis se ostendentis per nebulam; tum quia nebula haec sentibiliolosum debat oculos sacerdotum, eorumque aciem ob tundebat & hebetabat. ita Caietan. IMPLEvERAT PNiM GLORi A DOMINI DO-εwM Doui Ni. J Nebulain vocat ploriam Donii , quia ipse erat index dc symbolum gloriae Domini. ut ducit ideodue erat lucida de splendiada. ita Caietan. Nebula haec. inquit,de nebula de caligo 3c gloria Domini appellatur. Ex quibus nominibus colligitur, quda erat nebula per in dum caliginis lucidae: α ratione liis appellatur gloria, seu potiri honor Domini; ratione vel biotinae appestatur caligo; ratione autem male riae, ne tala: erant enim velut vapores nebulose
caliginis cum splendore, dc propterea sensibiliter offendebant oculos sacerdotum ministrantium in altari. v .ri Doui Nus Dixi τ, VTΠAai TARET in κε avLAJDixit hoc Leuit. 16.13. ubi iubet Deus itontifici ut non nisi illurificando ingrediatur Sanctum san- tum . idque ad hoc, ut vapor Id nebula thymiamatis operiat propitiatorium. ac Deum in eo relidentem; ne ii pontifex eum videat, sulgore deteriore diuinitatis exanimetur de moriatur. Idem
dixit Psalmo Io3. 3. Qui ponu iisbem asi sumtaum. Et Psalmo i7. io Oluasio pedibin e . Et vers tr. ει ι tenebras situm. Hine DeusM.,ysi de Hebraeis loquebatur per caliginem. Exodia . 16. Dcutcr. d. i. FiκMissi MuM soLivM TOM J Hebri s vocis re em ad sesium tuum. cium templi , ait Caietanus, manifestatur esse , non pretestare Deo habitationem, sed ptiebere hominibus directi Dem mentis eorum, ad Diuim diuinum senWternum , quod in caelis est i ad dirigendos siquidem homines in Deum , qui creauit caelos octerram, regitque uniuersiam, effectum est te plum. STEri τ AvTEM SALOMON ANTE ALTARE, VEMaa holocaustorum. Stetit ergo inter altare dc p pulum a tribus lateribus circumfusum. Addit ut a. Paral. 6.i3. eum steli se in suggesto aereo. ibidem pio persona regis collocato, ut rideretur ab uniuerso populo, tu cox spicetv Hebri giam totis in EccLesi A IisAEL J iaciem si dem vel sin aliare de sanctuarium ad Occidentem habens s in qua etiam plaga erant sacerdotes ac Leutiae in populus autem per tres alias se gas Orientis, Meridiei dc Septemtrionis erat. Sic enim incepit facere quod faciendum ab aliis in hae subiuiusta oratione d uit ; videlicet quia versa facie ad templum preces Deo funde
Porro salomon orationem hane fudit quasi
rex Israelis, ideoque diadema gerebat in capite. Vnde Chald. Cantie. 3. vers ii. cum per scrc Ium Salomonis intellexistet eius templum, pro eo quod Noster. Septuag. Se Hebr. habent: rudimisv ct videre Adia Sisa, να m Sae mmem in diademte , Scc. sic vertit : Quanti venit Sis rex, ut sacer et deductionem domi u sanctuarii, proo rigo estis sortiriame σμ πιι : urtim, or ridete habitatores pro inciarum tura si ad dr pupi, Sion diadem er coronam, qua coronauera m damm Israel regem Salomonem m se dedicatis in sancti Dy ;ct titulus est vi utilia Remnisatis tuumnus, ram, quam fecit rex Salamon in tumor. illa i . die . Et cap. q. vers. i. addit : Et in ita se Hiiais rex Saliaret sta milla b colla , ct fusi ia o xam beneplacita oblatis euu coram Domino irrint vox de casu O ait i pulcher es catis Israel,
plantes habitantes m concilio : quia ipsi simper Q mn ut po Eum domus Israel , &c. Videant hiareges A principes miram pietatem Salomonis, qua ipse rex quasi sacerdos dc pontifex templum a se fataeatum Deo dicat Sc consectatiae supplicat, ut Deus crantium in eo preces exaudiat, totique populo benedicit, ideoque a Deo exaudit . ac miraculosa caligine d igne de cieto tu victimas delapse decoratur. Iuliutentur eum principes, de similiter a Deo benedis
ET Ex PANDiT MANvs suas IN CAELUM Jflexitque genua, ut dicitur 1. Paralip. 6. vers. i ut hoc gestii testaretur reuerentiam dc deum nem suam erga Deum Deique templum , ac populum ad eamdem exemplo sito excitaret.
Salomonem imitati sunt primi Christiani , qui
flexis genibus δc eleuatis inicaelum mani bin or bant, cuius coemoniae varias causas ex Patriabus recensui I. Timoth. a. 3. ad illa: Leuores p.
150쪽
ή enim est immensus, ideoque est ubique. Ac omnis implet, ae ultra omnia per immensa vacui spatia extendit ut iis ecque mille dc milliones inta. t nouor uua mundorum in iis creare potest. Idem di id te philosophi, unde Aratus: Ei dis huius apud Clement. Alexandrinum libros. stromalum. Iuppiter est ather, terra.
las ae exterasta pedi tora est. . Exiet Nolae et M EvM ia I J q. d. in domo mea ν ero insens: ibi Mari illie respondebo, illic preces exaudiam, operabor mirabilia, & gloriam
meam ostendam. Hinc rursum et Nwiin meamerii ies . id est ipsum ex nomine meo vocabitur, tenviam Domini, iuxta illud : doniis mM , da orati ii recabitis Matth. ai. 13. votis. PE cc AvERIT MOΜoIN oxi MUM so M. m. IAavi RIT ALIMOD Iva NEN TvMJ q. d. Si quis vocatus ad templum vi tutet, ibidem rarit se non peccalle in proximum, nee rem eluvabstuli se vel tali se. q. d. Salomon: o Domineoto 5 sapplico, ut in templo hoc ostendas veri atem vel fallitatem iuramenti , ut videlicet peierantem in templo punias quasi fictilegum de
profanantem domum tuam, ut omnibus palpat, qualita religio & reuerentia templo tuo debeatur, ouatoque in eo ni sis praesens, oc virtutem tuam
serualem ostendas. ita enim phrasis haee explicatur a. Paralip. s. vos ita di M. ita Abuleticsie olim suspecti de aliquo eri ne ducebantur ad oratorium Stephani , ut i, iuramento se purgarent; nam si uisum iurabant, illicda Deo runebantur, cuiuς rei exempla tecio et S. Au gustesib. ix. de Guiti cap. 8. Idem fiebat pei rantibus in templo S. Martini ad eius reliquias, vii narrat Gregor. Turon lib. s. cap. 16. vias. 3t. cvNCTA DEVOrATiO perpetam nonnulli legum δε-ratis ET iΜrRECAτio J II bt O mi erat m ct supplicatis qua facta sauiu a homine, ut templo, Acc. sic&Septuag. ac Chald. satis enim est oratio & voti nuncupatio 3 de hae e vox olim sed in esu, in ex Apuleio S.Cic rone ostendi Ptouetb. m. as. ad illat mima est mmum Minare, vel, ut legunt Beda, Lyran. de alii Nare fanaM. Imputatio veta idem est quod uasor ponitur enim nomen compositum pro simplici: minus genuine ergo per eam accipit anathematismum s. August. quo. al. Si is coGNovεRrr I LAGAM eoanis suili dest, ii quis acrem animi dolorem senseriti eum. - oratione eotam te effuderit in templo, tu e audies de ab eo liberabis eum. V-M NOMEN TOM a NwCA M Eset GPE, D lix M uAsc J q. d. domus haec vocatui domus
v Hs FAciis sunt civM EORVM J id est, ius esseleel & facies, viciscendo iniurias eis iactas. ipsoque liberando ab oppressoribus iniustis & vim
WΜrxi l q. d. si Iudaei extra Iuleam apud
Cor . in III. κω A gentes constituti te orauerint faciem suam conuer tentes ad terram suam, puta ad Ierusalem de templum. Sic Daui et cap. 6. IO. inc ira Ierusalim trilin temporiavi in iis Dibai genua D. Et Psaltes psum. 133. ver c 2. Inquit,. te ire mois vestrin in Sancta , id est versus templum sanctum. in de Turcae hodie in suis Molat is orantes si perstitiose Νonuerium se ad Meridiem, ut respiciant versu, Mecham ει suum Maholmetem ibi sepultum.
mor eos m .re . q. d. Conciliabis eis gratiam apud hostes. Hab eis misericordiam consequamur, ac misericorditer tractemur 5: libe
vetav Movet Euiu uanu is τε st M rixa. vos. URAT J Notent hoc nobiles delicatuli de gloriosuli, B qui orant uno genu in terra fixo, altero eleuato quasi pugnaturi cum Deo , ni concedat quod petunt. Rex regum Salomon orans ecce virumque flexit genu, dc utrasque manus in caeliam expandit, atque hoc gestu supplex perstitit toto tempore prolixae orationis suae: Et hos viles pauperes que homυnculi dedignabimur utrumq; genu fi ciere, ut uno supplicare Deo,altero minati eidem videamur ρ . Bastnix in ovsi vcCLESIAE IS LLJ q-d Dci , bene precatus est toti coetui, siue conuentus populi istaei.
posteris saeculisque effudi . ita vatabl. iniΑ Douisus ipsa DEvs , ετ NQN voLGTRA EG AasQvE EoJ q. d. Non est alius Deus. piarier eum, sed ipse unus de solus est Deus ve
sic visi non igJ subaudi , saritis, Ut usas. si
quoque faciatis in posterum, ut perfecto corde Deum ametis, eiusque mandata uniuersa cust diatis. Additura. Paralip:6. qt. Nunc igitur consuete Domine Devi in requiem tuam, ra ct inas iniusta tua i ut scilicet super arcam residens requiescas in temso hoc a me tibi fabricato. v eat Arcam sortiriasis, quia pet eam Deut Ieriathuntem di Chananaea vi duce Iosiae fortitere pugnauit. Pergit Palatim s.cerdotri tui D LM induantaν salarum, ut undique sint sani desilui. ae salute quasi veste circumquaque induan tur Eccingantur, ut eam quoque aliis, praesentiri D laicis, impelliti valeam: D me Desu ruris fatum chriut. q. d. Nemeas, putii Salomonis,qui sum tuus christus, id est rex Itieli, a te tinctu, de tueatus, preces iam recensitas, o Domine. auet- 'tas, sed exaudias de adimpleast stimul una adhibet concludens r Memus m cor iurum Hebr.
id est pistatum ὶ Da. M Ima tui. q. d. Concede mihi quod peto propter merita Dauudis patris mei, qui ibit bir pietatum do miserico diarum, tam actute quam passive, quia opera
misericordire multa Ac proclara in Saulena caete- sque Israelitas exhibuit, ideoque vicissima te' nomine maenam utileticordiam de gratiam cc sicut est. Porio Deum exaudisse orationem salotho..ini spatebit cap. sequenti v. a. a. Nota hic, Deum . magis exaudire orationes quae in templo qmu