장음표시 사용
201쪽
ut madime voluntaria sitfocietatem neutiquam dicendam esse; rem eandem simul a duobus simpliciter emptam, fieri quidem amborum voluntate communem, sed ibcsetatem hac simplici emptione contrahi non placuisse, q nili insuper cum animo & ast etione societatis empta sit, ut scilicet lucrum ex'ejus usu , aut venditione commune fiat. 7. Societatem contra iam intelligi, statim atque de communione eo modosne, acantino,ut supra expositum est inter aliquos convenit, etsi nullius rei aut operae i ta prae- rsentia collatio fiat. r18. Societate contracta, mutuam inter contrahentes obligationem nasci, ac teneri reciproce so- 'cios actione ex societate , sive pro socio, ut lucrum ex collatis bonis aut operis ex aequo ac bono inter se dividant, & 'dolum ac culpam invicem pCestent ; levem scilicet & m diocrem ; socius enim hic non tenetur majorem diligentiam socio praestare in rebus communibus, quam in siliis,
XVI. Ciam ergo omnis societas, lucri in commune faciendi gratia coeatur,& ciam non semper lucrum, sed sa laeetiam , praeter tamen contrahentium Votum, damnusi a tingat; inquirendum nunc Venit, quantum quisque is ciorum & in lucro & in damno ferre debeat. Sciendum igitur est. I. Aut de partibus inter socios nihil nominatim convenisse , ac tum tacite actum intelligi, ut aequales lucri
202쪽
& damni partes serant ; nullum autem lucrum intelli tur, docente nos Paulo, ex Mutio, nisi omni damno de ducto , neque damnum , hiis omni lucro deducto. In G1M uialidus natura aequalitatem imperat, S ita quidem , ut ex in aequalitate jus mirius habenti oriatur, ut pluribus probat aut commentarii de Jure Belli & Pacis, quae in societate maxime observanda est nemo debeat crem alterius ityuria ν AEquales autem partes cum dicimis, id non de aequalitate Arithmetica intelligi volumus, acii in impari collatione, quales partes pro numero seciorum, non considerato coquod quisque contulit, quisquectorum sene debeat ; sedde Geometrica, et rebus coli tis analoga , ut eadem sit ratio inter ea quae socii contulerunt, & lucrum vel damnum quod er i ietate sentiunt; ut puta qui duplum in secietatem contulit, duplum ex lucro capiat, qui dimidium contulit, dimidium perci- piat; quo jure eteres Graecos usos fuisseait Plitiosephus, quoque socios uti etiam vult, praecipiens, in pecuniarum societate , plura contulerit, plura accipiat ;b cum
nihil aequius sit, quam ut quisque pro ratione sortis,
, quam in negotiationem contulit lucrum sentiat, I. Aut certa inter.contrahentes pam intervenisse, ac tum .. pactionessancte servandas esse, magna quamvis in parti
203쪽
hus lucri A lucri & damni, inaequalitas esse videatur, Otri: gr: si pactiam suerit ut ad unum socium duae partes lucri
pertineant , ad alterum tertia tantum ; item ut ad unum socium duae partes lucri, & tertia tantum pars damni . ad alterum vero duae damni partes , una solum lucri per tineant: item ut unus ex sociis partem lucri accipiat , si lucrum obveniat , partem vero damni non sentiat , si damnum Contingat, alii vero aequales damni & lucri partes serant ) non modo quia ratio exigere videtur, ut
expressa conventio ultra naturam ordinariam contra his
operetur sed etiam quia partium inaeqalitas, pecuniae collatae ratione, illius, cui luor plus &dan i minus tribuitur, operaatque industria coinpensari potest ut ju stim sit hunc meliore conditione ad societatem admittas Hoc tamen hic observandum est, pactionem illam ini quam omnino videri, atque improbari, qua lucrums imrum uni omne addicitur , damnum vero lum alteri linqui tur, cum si quid societatis naturae repugnet, id in xime , illamque 1bcietatem , appellatione ex Apologodum, veteribus Leoninam dici. L 3. Nec hoc praete eundum est, quod si in una causa pars suerit expressa velati in solo lucro, vel in solo damno i n altera vero omissa, in eo quoque quod praetermissum est, candem partemta servari, g quando nimirum utriusque par ratio cst, ut tria specie modo proposita, cum sim Pacius de duabusta tibus
204쪽
Iura siNATURALI s. 1 pytibus lucri, si nihil de damno expressem fuerit , ' duas damni partes stistinc . XVII. Id omnibus contractibus commune est, ut rebus adhuc integris, &ivoluntate omnium, ab instituta conventione recedere sit concessum, idque juxta comminnem legem stra consensu contrahuntur, in icem liberaritiari hSed hoc Societatis proprium est, quod collatione & communicatione iam facta, ab ea, ves ius viauntate, recedi possit, quodque proprio suo quodam iure & shis quibusdam modis, nunc nobis paucis explicandis, solvatur. I. Hoc non videtur hujus contractias proprium, sed aliis communetae, ut fine negotio i inposito, propter quod Societas contracti fuit, Societas extinguatur; i vel si ad
certum tempus contracti silerit,ut tempore exacto, ea e
pira. v a. At hoc contra khujus maxime propyiuim est, & jure communi receptum, ut unius socii renunci tione, altero etiam invito , imo quamvis ab initio convenerit , ut secietas perpetuo duraret , aut ne liceret ab ea resilire invitis caeteris, i secietas di luatur; noli amodo quia socii ossicium invicem praestant & accipiunt , sed hac praecipue de causti, 'uod non bene cum natura societatis, Mue rationem & ius quoddam fraterni talis h
bere creditur,m convenire vidcatur, aliqvcm invitum iretinere in commune ; quippe cujus materia discordias
205쪽
inter non consentientes excitare solet. R Diximus quidem superius, in contractibus nominatis non esse locum poenitentiae, sed hoc de illis tantum intelligendum est,qui ini- tio voluntarii, postea necessarii sunt. o Ea tamen lege re-huficiationem valere dicimus, si injuria caruerit; injuria autem non carere intelligitur, non tantum quae callide sa- sit propter proprium lucrum L cum damno socio rum ; p verum etiam quae facta sit absenti, quo adis scimrit; q vel intempestive, id est, ante tempus conventum,. aut eo tempore quo res s cietatis coemptas, non distrahi, omnium interest. Insidiosae quidem ejusmodi renunci tiones haetenus, ex jure ci vili, valent, ut liberent socios a renunciante, sed noli renunciantem a sociis; qui culo sic renunciat, damni particeps, lucri expers in ei ; r quod ab aequitate naturali non recedit, quae docet, ut quod que juris hi alium saluerit , ipsi m quoque eodem nti de here 3. Unius socii morte solvitur universas telas,etsplurium consensu contraeta fuerit, , nisi in coeunda secietate aliter convenerit: Sc hac in re recedit hic contra rus m aliis, an quibus placet heredem in obligati em Scius defuncti succedere, quod nec hicnec in mandatol ums bet,cum in secietate non tantum rei familiaris , verum etiam insuper fidei & industriat, quae ad heredes non transem
206쪽
l Iun. as ἰφATu RALIS. I97it ratio hab tur ; qui enim societa em contralis, certam personis sibi e git; ni ita ut non valeat pactum societati appos- i nisi sit vectigalium sociotas. x q. Nec morte naturali modo , sed civili etiam, societas extinguitur, capitis nil'imm diminutione& bonorum .' publicatione, clim unus ex sociis, siveritate sententiae aut in se vitutem redigitur, aut in insulam deportatur. y Qui l ins enim libertas aut civitas Uempta est, hi jure civiliproh mortuis habentur. η , . Amtione bonorum opantu a1 - & egestate trema solvitur etiam societas, cum nimirum torum unim , clivitate salo, aere alieno obrutus, bonis suis creditoribus cedere cogitur; cum enim societas, bo-
nonam inc0mmu'e Quaer dor causa contriatur, non
i in is bonis Vblatis i iet hi loeus ine potest, quam sublata persona icti ; nisi propter oper δ industria L. solam,in s ietatem receptus fuerit, Si bonis amissis speri Mnasperam praestare u . . :.l XVIII. inarta ac postrem species, est Mandatum,l quod definiri potest, C tr ius consiensiuperficitur, de alie-i m negotio tis,periculo vinulantis, bisa gerendo ; vel brevius, Contra Sus , quo a uidiicietum S bo aestum errari gerendum commistituro fusa r. Pythagoram, labulaniralianus, codem dic&eadem hora , Metapontii & Crotone, Magnae Greciae quondamurbibus, sed trium, quatuorvis 3 i
207쪽
etra Du Piciu radierum itinere a se invicem di stitis, tuisse visum ;. sed Amr . pinnio id sibi persuadere nequitia, Tu n, inquit Sosiae, id dicere audes, quod nemo mi v
. Vidis , nec potest fieri, tempore uno si H ο Hem duobus locis ut ui si e IDetur hoc Philosoplio, qui se praestantionim semimur
commixtione natum praedicabat, quam quae mortalitatis' legi essent obnoxia; hoc privilegio tamen nulli morta- lium unquam uti concinum fuit. Cum igitur unus ideo que homo non possit omnibus in locis, ubi res ejus agitur,' simul apparere, indigeatqiae vicaria opera, proximum est ut amicis vel noti saltem hominis, fidem imploret, cui negotium suum gerendum commendet Cumque natura' hominem homini benefacere, &ea, vel ignoto, ossicia . praestare i ubeat, quae, ut ait Orator, accipioitiutilia, danti vero molesta non hunt: d ex mandantis indigentia,4 ab una narte, sic suspicimus humanitate, ab altera, contractim hunc originem tuam traxisse cens iam cst, cujus natur paucis nunc nobisexponenda est. XIX. Id igitur i. animadvertendum est 1 Mandati materiam seu objectum esse, res tantum, mandanti & sus cipienti,licitas honestas, turpium aurem & illicitar ha lium matulatum , nullamque in universum, ex uno con ' tr. G, inter contrahentes, i Obligationem esse: e Si enim
208쪽
Pamphilus Phaedro mandavit, ut pro GIycerib meretrice fidejubeat, aut ipsi pecuniam credat , Ω Pl drus sciens mandatum suscepit, non habebit utilem actionem tria Pamphilum, quia simile est, ac si adversus bonam fideiri fecisset, aut perdituro credidisset: f verum quidem est in flagitiosis, &qui mandavit & qui exsecutus est, utrumque ex delicio obligari , nam si Titius, exempli gratia, Cajimandatu , ardes sacras spoliaverit, Cajum non cXcusat , quod Titius facinus perpetravit, neque Titium quod Ca-jus mandavit, atque hoc in tantum procedit, ut Caius parem cum Titio poenam sistineat; g nulla tamen inter Caium & Titium ex ejusmodi contractia oritur obligatio; neque enim si Titius susceptum flagitium non perpetravit , Cajus quidquam ab eo, ex mandato exigere potest, propter mandati turpitudinem ; neque si Titius perpetrato facinore, bonis mulctetur, impensas a Cajo, utilis judicio consequi poterit, quia proprii delicti poenam praestat. h Id a. Observandum est, mandatum, vocis qui dem proprietate , unius savim designare, hic tamen pro toto contra ita& duorum facto accipi,mandantis scilicet, sc negotium suum alteri gerendum committentis, ab una parte, &mandatarii, amici negotium n se recipientisac suscipientis,ab altera. 3. Mandato dato & siilcepto statim ex consensu obligationem nasci, &qui suscepit, susceptiam coi si nure, S vicissim qui mandavit e indemnon praestare
209쪽
- roo DE Picet Nei H Issiare debere; eoque nomine mandanti competere actionem mandati directam , mandatario contrariam siveuti- lem. 1 . Posse& inter absentes mandatum per nuncium vel per epistolam contrahi, cum ad nundati cbligationem consentias solus requiratur;nec referre quibus Verbis nun- dans utatur ratio, an volo, an mali., an alio, modo mand tumesie intelligatur: h commendacitia tamen verba vel scripta, mandatum non haberi, nec obligationem indu-' cere; l etiamsi aliquid in amicum commendatum, ex commendationis contemplatione, collatum, creditia urei fuerit. m 3 .Mandatum i nterdum,tacite etiam,contracti mi
intelligi, veluti si patiar aliquem pro me fide jub , aut
ab alio mandari, ut mihi credatur. R 6. Hoc ad mandati naturam etiam pertinet,utiit gratuitum, cum ex ossicio &. amicitia originem trahat,&amicitiae contraria sime es' Mercede autem certa aut incerta constituta, mandatum in locationem-conductionem aut alium innominatum con- tramam degenerare;'ac idcirco placere mandatum
dici, negotium quod ejusmodi homini committitur , quio negotiis gerendis mercedem aut falarium percipere
solet nisi id se gratis,& amicitiae causa, suscipere expresia
signi ficet ut si,exempli gratia, proxenetae mandem, Ut mihi aedes emat; vel negotium forense causarum patrono vel procuratori commendem, quod municipalia iura n stra apsis concedant salarium, quantunivis nullum pata'
210쪽
snt, pro patrocinio & navata opera petere atque exigere: p gratiam tamen ossiciis referri, gratuitamque operam remunerari, honestum ac conveniens esse judicamus; hocque huic contractui cum deposito & commodato commune est, quod mandatum esse non desinat, etsi remunerandi causa honor intervenerit, q 7. Nec hoc praetermit tendum est, Imperatorem, nobis ex Gaio, s Mandati divisionem quinque partitam, eamque a fine desumptata G,
proponere, quod scilicet mandatum contrahatur,vel mandantis tantum gratia, vel mandantis & mandatarii, vel aliena tantum, vel mandantis & aliena, vel mandatarii & aliena,quormn modorum exempla plura ibidem proseruntur: addere huic divisioni &sextum membrum possumus, nimirum mandati, quod mandantis, mandatarii & aliena
causa contrahitur, veluti cum tutor contutori suo mandat
negotium p illi gerendum; hoc enim mandatum est trita gratiam pupilli, quia res ad eum pertinet nec non mandantis & mandatarii, quia uterque pupillo tenetur actione tutelae, nisi negotium pupilli recte geratur. Mandatum autem quod solius mandatarii gratia fit, consilium magis quam mandatum est, & idcirco obligationem nullam , parit; R modo dolus abfuerit; nam de dolo actio in curru, competi qui consilium fraudulentum,quo alteri nocitum
dedit. x sim enim in tam dat, fidem p aesare tenetur. ΥCc XX. . In