De principiis juris naturalis enchiridion. Auctore Guilielmo Grotio jcto Delphensi

221쪽

suerit, sed in personam tantum , a stionem competere , cum ea contra fruum natura & Vis non sit, ut rem at iaquam immediate nostram faciant, sed ut alium n his ad aliquid dandum aut praestandum duntaxat obli gent. g At re tradita utilem actionem in rem adversus quemcunque positabrem emphyleutae dari, quandoqui. dem rei traditione , jys reale, seu utile dominium in emphyleuten transeat. Domino vero directam in rem is, propter caducitatem sundi, ob non solutam suo tempore pensionem ab emphyleuta. - 6. Contra iunx hunc ad emptionem vel locationem referri , illisque a

nobis admunerari potuisse , quos juris gentium esse diximus, nisi Zenoni Imperatori placuisset hujusmodi conventionem propriam esse speciem contractus ab emptione& locatione distinctam, ac proinde non juri gentium, sed civili Romanorum tribuendam, quamquam hac de re litem nemini movere Velimus, cum non omnia eodem modo & gradu ad jus gentium reserantur, & quaecunque ab

aliquo, ad vitae communis usum conducentia, excogitata vel instituta sunt, ea gentium iuri adseribi possinio. 7. Hoc certum est, antiquissima in pla de agris, non a Romanis modo, sed a Graecis aliisque etiam gentibus ii ta phyleusin datis, passim apud sacros profanos' ; autores

222쪽

Iun. Is NATURALI Mbus ad emptionem , in aliis vero rursus ad locationem accedere, ut ante Zenonis constitutionem; ab antiquis Jurisperitis dubitatum fuerit, an pro emptione, an Vero pro locatione habendus esset, dum enim plenisamum jus non modo utendi, sed& veluti dominium quoddam in perpetuum emphyleutae in rem acquiritur, quod & ii taheredem, & alium quemvis venditione, datione, &c.

ei transferre liceat; imo & actio utilis in rem contra quemcunque possessorem datur, dixeris hic esse venditionem; dum vero rursus Venim & directum dominium penes concedentem manet, & annuam pensionem emphyteu-ta per luere tenetur, nisi suo jure cadere velit, quae veri domini memoriam contavaret, locationem hic veram esse assereres. 9. Disci imen tarnen facile quemlibet perspicere posse, si animadvertat in venditione, si venditorsit dominus, per traditionem, transferri omne dominium ad emptorem,'inde non valet venditio si id agitur, ne emptor dominium acquirat: in locatione vero, dominium nullum transferri,sed rei uim tantum concedit' at in plis si medium quid accidere : quia tradens praedium in emphytenta , retinet dominium directum, ac transfert in emphyleuim dominium utile. 0 I O. Contractum

hunc propriis pactionibus suis fulciri posse, exempli gra

tia , circa caducitalcm, id es , intra quod tempus cmphyleuta pensionem suam non solvens jus suum amittere d

223쪽

ar DE PRINcIPI Isbeat; vel circa praestationem pcriculi, si ager vel in t tum vel ex parte pereat; veluti caeteri contractus qui ex conventione legem accipiunt ; p Si vero de caducitate , vel periculo nihil cautum fuerit: redire quidem fundum ad dominum, uti supra diximus, post biennii vel trienniinrorani: quod ad periculum vero attinet, rei totius ii teritum ad dominum pertinere, ita ut a die interitus emphyleuta pensionem tuam solvere amplius non teneatur; partis vero rei, ad emphyleutam, qui hoc casu integram pensionem praestare teneatui. ὀ Quamvis enim in locatione id injustum censeatur, ut parte agri eluvione amissa, vessi erilitate obveniente, integra merces a conductore loc tori persolvatur, cui pensionis remissionem petore conceditur,r hic iniquum omnino videri non debet, si pensio modica fuerit, nis pro modo & quantitate fructuum qui ex fundo percipi sotcnt, sed in recognitionem d minii tantiim; alias enim putamus in hisce, sterilitatis &interitus partis fundi, casibus, aut similibus,emphyleutartae succurrendum, & pensionem arbitrio viri boni minuendam. II. Haec Vero omnia, de emphyleusi proprie sic nuncupata, a nobis dicta esse , non vero de diatione , quam vocant, sive locatione in quantumvis longum tempus, quae emphyleusis aliquando , sed abusive, nominatur, s cum non sit modus transferendi d minii ; absurdum vero esse putare locationes omnes quae

224쪽

quae lustrum egrediuntur, constituere jus emphyleuti

XXIV. Contractuum , qui consensu perficiuntur, - Sc cx jure civili actionein pariunt, ultimus est. Donatis in praesentia, cujus natura paucis nunc nobis investiganda restat; Ac I. obicrvandum venit, donationem aliam esse propriam, aliam impropriam: Propriam esse cum quis, . selius liberalitatis exercendae gratia, sic aliquid dat, ut , velit accipientis fieri,neque ullo casu ad se reverti: V Impropriam Vero esse quoee sdub modo, causa, aut conditione fit, 3 ut est donatio propter nuptias, vel mortis causa, item remuneratio vel honorarium pro ossiciis & operis praestitis, quae omnes in speciem merae donationis non cadunt, quia donari non videtur, nisi quod nullo iure cogente conceditur. y 2. Donationem propriam, quam &Veram, absolutam, meram, simplicem, directam, & inter vivos,aliquando vocant, rursum esse duplicem, Velino praesentia, vel in suturum ; Donationemque in praesentia esse, cum Verbis in praesens conceptis, dico, Dono tibi illas aedes; Donationem vero in futurum, cum verbis in futurum conceptis, dico, Dabo tibi illum fundum, vel polliceor me tibi daturum centum aureos. 3. De donatione propria tantum, eaque quae verbis in praesens con

ceptis , fit, hic agi, cui soli Imperator obligandi vim M

actionem tribuit. R Quamvis enim naturalius nihil sit, quam

i hoc tit. Θ- I. Senatus. mori. eau. donat. X C. tit. de donat. quaesubmod. y I. donare 29. Fhoe tit. siquis argentum f. alia. C. is donat.

225쪽

r16 Dκ Pst Dierpi Isquam hominem homini benefacere, g nihilque naturali aequitati convenientius, quam liberalitatem domini, rem suam transferentis ratam haberi, b hocque respectes donationem juris gentium esse, recte quis dixerit ; quia tamen pollicitationis, ex jure civili, ea vis non est, ut cui aliquid promisium est, is rem promissam jure exigere possit, sed

tantum ut obligationem in promi itente pariat; ς imo nec nudi pacti; d donationis hanc speciem legitimam,seu juris civilis recte etiam esse dicemus, cum eam Imperator stipulationi hac in parte aequaverit, & imaginariam venditionem antea adhiberi solitam sustulerit;donatione enim dominium rerum ex jure Quiritium in accipiente non transferebatur , sed qui volebat donare cogebatur simular

venditionem, & dicis causa unum nummum acciperet .eq. Nec absque ratione facitam arbitrandum esse, quod uni donationi aestio tributa sit, alteri non item, cum istorum pactorum eadem ratio non sit: Cum enim dico, dono tibi

iundum , verbis in praesens conceptis, perinde id haberi potest, quasi tradidissem, nam quibus aliis verbis uterer in re tradenda, quam his ipsis, dono tibi hoc, aut illud.

Quod non idem dici potest ubi quid in futurum promi titur; f qui enim ,exeinpli gratia,dicit, Cras dabo,vel polliceor me daturum,aperte significat se non dedisse. s . Animadvertendum est , contractum hunc donationis cel Iebrari, cum donator voluntatem suam, scripto vel sine scripto,

226쪽

scripto; verbis tamen in praesens conceptis, ab una parte, declarat, & donatarilis eam voluntatem, gratam ac ratam, ab altera, habet ; quamvis enim donatio aliquando dic tur , quae sine acceptione est, & revera etiam datio perfecta sit, respectu dantis, ntque pro tali habeatur in cassicomprehenso l. Is . C. de S S. D es. favore Ecclesiae irevera tamen neque donatio est sine acceptione , s quippe datio acceptione cimfimiatur, nec potesh videri datum quod non est acceptum , natura cimtriustus donatarii conis sensum requirente, qui in omnibus conventionibus mutuus esse debet. 6. Donatione sic peram, quamvis nulla intervenerit stipulatio datur donatario condimo ex lege, qua conventus donator, rem donatam tradere cogatur; sed vere & plene demum perficitur & consiimmatur hic contractus, & in rem donatam donatario acquiritur dominium, doni praestatione; ita ut idem plane hic, quod in emptione, usu Veniat, quam simul atque de preti o rei inter emptorem & venditorem convenerit, perfici quidem, sed non ante, quam res tradita & pretium sit sola. tum, pro consummata liaberi, docuimus. h 7. Donati nem hanc igitur inter vivos, semel consensu factam, i mere , hoc rit, pro arbitrio donatoris, revocari non poss4 utpote qui sic donat, ut nullo casu velit ad sh reverti; qua in re a donatione mortis causa, maxime disterre censenda

est, ubi poenitere donatori licet, & quae hanc in se senapen

227쪽

ui3 Da Pac IN cI PII tacitam conditionem habet, ut revocare liceat. ἱ Quod

tamen cum hac exceptio e intelligi debet, nisse donatarius, cotis ex causis, quae numero quinque, sub quibus similes & majores de re comprehendi DD. &arquitas docent, L est.C. de revoc. donat. exprimuntur collato beneficio indignum praestiterit. Si enim insignis sit illiusiqgratitudo, & talis quae sceleris assinis sit auic juncta, donationem revocare, & xanquam ab indigno ausere natur iis 8e civilis requitas concedunt, licetque donatori ea condictione agere in donatarium; λ sed lonatori solo, non heredibus ejus, in donatarium selum, non in hondes ejus; quippe actio quae adversus is ratos datur ad remeandum donationem, vindictae cujusdam & ultionis injuriae estinum habet, & ideo personalis est, atque actioni injuriarum in hoc similis , quam constat, ii redi ejus qui injuriam passus est , non dari. i Non

ergo ex Mationis natura aut donatoris intentione , revocationi contrarias esse diximus, jus hoc ortumium habere,sed ex accidenti & facto donatarii insignem iniustitiam pro beneficio rependentis, esse petendum A; quippe si praescivisset donator ingratum fore donatarium, abstinuisset dubio procul a beneficio. 8. Denique sciendum est, jus civile Romanorum neminem quidem donare, aut liberalem esse, vetuisse, sed ne cujussibet summae aut quantitatis donatio, statim, donatoris arbitri rata esse ,

228쪽

eam actis publicis intervenientibu , insinuari modumque donationibus lege Cincia primum, aliisque postea Imperatorum constitutionibus mi osuisseti R qui'pe Rcipublicae interest , ne quis temere patrimoniuniashum, largitionibus ostiauriat: ' Non sine tamen quarundam donationum exceptione. in quibus ejusmodi insinuationem non desiderant, ut, exempli gratia, quas Princeps facit, aut quae Principi fiunt , & idcirco principales dicuntur; item quae in redemptionem captivorum; Vel aedium incendio, vel ruina consumptarum, restitutionem. largiuntur, Scc. n.

XXV. His ita de pa&sla genere,atque etiam de contradi ibus nominatis & innominatisin specie, pertractatis; superesset nunc , ut ad alteram tii juris naturalis praecepti partem , de jure suo, causa mortis, unicuique tribuendo, gradum promovαMus, sed cum uistituti nostri non sit, quae ad rem Testamentariam pertinent, hic persequi, eaque ius naturae quod spectat ex generalibus, toto hoc opere pintis fundamentis, unicuique eruere, dissicile nόnsti thahiamnunc tollimus, ingentesque supremo ac benignissimo Lumnium Patri, a

quo omne datum optimum, sis olivae donum perfectum desursu m est Pendimus,quod non modo naturalis in mentibus nostris, natura accende-D a rit, destendens,* gratias rc

229쪽

,io Dκ PRIMcIPIIS JuRIs NATURALI s. xit, Justitiae supernaturalis Solem in cordibus no Bis, gratia sua regenerante, ex alto lucere secerit, illuminans res qui iri tenebris S in um- . . Da Ufortis sedent, ac dirigens pedes ninos in viam Pacis. P

. P LM. cap. I. vera. 79.

230쪽

nem Capitum. CAPUT I. stiliasus sti Natura stesdius Naturae '

L Tocum . Iuris Naturalis,

expositionem necta . V riam esse. pag. III. Iuris nomen , voce iustum, quae a iubendo venit, descend re; nisi quis malit eam a justode-

III. Juris vocem variis, sed tribus. praeclue modis, accipi, I. pro' omni eo quod justum est, z. pro qualitate iuste aliquid habendi vel agendi, pro lege obligante ad id quod justum est. 8 1 IV. Iuris vocem primo aut tertiomiao hic accipi, quae duae a ceptiones autoritatibus proban

tur. Σ

Naturae vocem significationes diversas recipere , I. aliquando pro affectibus natura insitis, non vitiosis, sive pro naturali insti x ou , M aut etiam pro affectibus vitiosis sumi. 3. aliquando pro imma causa sive Deo, vel et-' iam promina secunda, Deo su iecta, accipi; sis huic materiae quam maximE accommodatum esse, cim s. pro naturali ncio, iratione,' quae mentibus nbstris im sedit, naturae vox sumitur. ' 1

v I. Ex premissis apparere, quid ius naturae, sive naturale, sit, quod summatim describitur. IVII. . Rusmodi Jus naturale dari, duobus argumentis probari. I. 1Dei, maIi osoris & boni amantis,& 2. ab hominis , ad societatem creati, natura. i 3 VII l. Juris hujus notitiam ad omnes se Gentes extendere. & Oratorum , ac Poetarum Ethnic rum, imo & Apostoli ad Rom ILautoritate, apertissimὸ evinci. 4. IX. Duobus modis diiudicari posse, an aliquid iuris sit naturalis, nec

ne. I.Ex convementia aut disco, veni ciuia cum natura rationali.

tes, aut morariores certε, ita esse creditur.

x. Descriptio I is naturalis , ex opere de Iure Belli & Pacis. Dein finitio Autoris , quod sit Lex ,

quam Deus , ut natui ae autor, omnium mortalium cordibus imo

sevit, ad disternendum honestum' a turpi , it ud jubem , hoc ve

XI. Desinitionis praecedentis latior explicatio. Legem dita, & spe- E e 1 ciem