장음표시 사용
91쪽
Da Par Ne I PII s lChristi legibus, quae majorem, quam lex naturae postulant sanctimoniam, convenire credimus ; Ita ad jus naturae praeceptivum pertinem,negandum putamus. Extant enim eorum exempla, tam in mundi prioris incolis, ut
Lamecho: h quam in iis , qui paulo post diluvium vixe
runt , ut Abrahamo, ς qui binas uxores, aut certe uxorem,& concubinam , uno tempore habuerunt. Imq & ipsa Mosis lux hoc ipsum ut licitum praesupponit: β Cumquain Rege vetet magnum uxorum numerum,' certe plures una ei concedit. Idem ex historia Davidis palam fit,' quem Deus nunquam corripi iussit, ob plures quas habuit uxores ; Immo ucro hoc ipsum ei etiam pro beneficio impu lavit. f Magis tamen placuisse Deo unius uxoris conjunctionem , vel facto probavit, cum Adae unam tantum uxorem attribuit. g Neque ideo tamen Polygumia ex sui natura habere videtur talem turpitudinem, ut conscientiam hominum in contrarium obligare valeat. Reperiuntur tamen Sc nonnulla apud Ethnicos loca, quae Monogamiae favent, hi nc illud in Tragoedia Graeca
Non etenim decet Unum imperare foeminis geminis Pirum; Conteutus uno conjugis γιγα homstinc MLIue cupiet rite cWatam domum. h8e idem alibi, dicunquam gemina de Mure genus, i diruum duplices laudabo Thoros,Unam
92쪽
sed quamprincepti. VII. succeditsuicalia de repudio quaestio, quod, cum
piis legem Missis her--quonum id gigi laresetur;
eonjugasti Nobis ineu disiuiminioni in M, ut ei stetur: do iamo tutis testeriitriis ses--: Et de
mutuis quidem dissensu res clara est, cum is etiam in aliis eontra bus locum habeat, per regulam dictantem: Nihil tam naturale esse, quam de eo tenore quidque di soli ii, quo cogi tumes De alterius vero dissensit,exemplum habemus & in contractibus, qui de jure civili innominati v eantur : i L in desponsatione mi norum,. ubi poenitentia locum habet. a conditione ita posita,potuit lex Hebraeasoeminam quidem libertate repudii, quae ei naturaliter competebat, priVare, Vim Vero,in ea exercenda,legem dare, atque ita ei actui legem ponere, pro Des bene
93쪽
De inciis erga alios relate considerasos. I. , ridimus, quid homo ad honeste vivendum sibi V debeat, nunc quid aliis debeat videamus;yn haec quidem sunt, quae Cicero aliique incia vocant. Quid homo homini, ut tali absolute considerato debeat, supra
pro nostro instituto fatis explicavimus Sed cum multa inter homines inveniantur relationes, quarum respectu officia etiam variant, de iis particulariter aliquid disseren dum, ta tamen Ut potiores tantum partes se staturi simus, ne in nimiam molem excrescat opusculum. Cumque de matrimonio priore capite aliquatcnus egerimus, cons quens esse videtur, ut jam de mutuis hiler Fum uxorem. ciis tractatum instituamus, quae in eo pnaecipue consistunt, ut marito ius, & imperium sit in uxorem, uxor obe dicntiam, L auxilium marito debeat; alter vero alterum mutuo amore proseqtii teneantur. II. Mariti jus in uxorem, etsi imperium quoque comprehendat, undeL Sara maritum, Dombruin Vocavit, Π non
tamen id herile, aut herili simile esse, quisquam existimet, est enim longe lenius, quale est capitis in reliqua membra ,-magis Badendo, quam absolute jubendo exercerisblar, Est igi tur maritus uxaris caput, nempe in rebus conjugii, s in rebus familiae, nam uxor pars sit familia martialis ideo de
94쪽
Iuὐν MATu ALI s. 8sd-Pilisco sit here us es marito, o cui etiam rationi innititur edictum Asilieri, quod per omnes Regni Persici Pr vincias promulgari jussit ; esse rimos principes, ac ma Ores in domibus fiuis, idque in eum tinem, ut cunctie uxores, tam majorum quam minαrum,deferrent maritis suis bonorem. p Omnino autem cavere sibi maritus debet, ne in uxorem durior sit, hoc enim Apostolus Paulus vetat dicens: Viri dia te uxores, nolite amari esse ad illas Et Petrus, coha lutantes siecundumsciention ,quasi infimiori 6domi Hebri
etiam clara est, Mulieres iureis suis subdit mi, sicu dominio, ait Paulus, & rationem subdit, quoni in riir caput est mulieris. s & iterum alibi, Mulieres subdiω estote Pirissime oportet in Domino. Hinc egregie Chrysostomus, morito virofae M jubjicitur , nam aequalitas honoris pugnam parit. V De auxilio vero, quod uxor viro praestare debet, patet ex i formationis fine ; Est enim prima foemi in ad ut
rium viri creata ; hinc Poeta Graecus . ' . . sisine adiuvamen rebus uxorem tuis. ν& iterum. Honesta mutare es gubernaclum domus. RIV. Amorem vero inter virum, uxorem debere esis mutuum, vel illud docet, quod duo Funt in came una. φ Quem locum explicans Apostolus scribit; Viri debent diligere uxo-
95쪽
84 . Da Pstru e 1 petis v res sitias , t mi poni sua: qui uxorem sinam dirimi, se ipsinia ua emo enim x umn citrarem suam odio habuit. V Et paulopost, unusquisque uxorem Juam sicut se ipsium diu, , uxor astem timeat Ῥirum suum. ς Et alibi: Viri diligite uxores dies s. dIn eundem sere sensum loquitur & Chrysostomusi'Secunda potestas esὶ Mulier , neque ergo ipsa aequum sti jus v dicet, Iub cu te enim eji nec eam; quo cibae Psitio reu a
temnat Mirritus, corpus enim ect. e
V. N unc ad alteram speciem relationis accedamus,quae est i liter parentes & tiberos. Parnites igitur habentius Imperii U Coercitionis etiam in liberas ; Debet autem hoc Imperium
cum moderatione exerceri: Patres nolite ad iracinuti proia
vocaresibos vestros, jed educae istos in disciplina, correptione domius, s Et alibi : Patres nolite ad indimetationem novocare filios, ni non pugiro animo flant. g Ita tamen Imperii hujus ratio constat, ut primae panes simpatris , hecunLe matris Unde recte Augustinus : Filius ex legitimis nuptiis busceptus, magis tu patris quam in matris est testatε. y Et quidem primo trans ore, cum liberi imperfecti bunt judicii, omnes rerum illiones lublunt Imperio Parentum , Est enim natu rati juri conpeniens, ut is qui tersecia aetasis non sit,alterius intela re atur. h NHLaenaturaliter alius inveniri potest, cui id regimen competat , praeter Parentes ; Postquam autem maturuit judicium, Geloia uotiones sub ipsorum Imperio sunt, quae ad familiaestatum momentum, Epist. ad Eph. dicto cap. I.m28. 29. enia. v. 33. 4 Dis .ad Colos icto eap. 3. v. I9. e Chus Epist. ad Ephes cap. Epist. ad Epheseap. 6. v. g Epsi ad Colus es. 3. v. 2O. hSen. contr. libr. 3. contr. I9. Epist. 39 i. de Ain, Tuti
96쪽
JOR 1s Navd KALis. 8 mntum H Iuod a ferunt. Cum autem Filius ex familia excesserit , omimori seri juris sit, moenente tamensemper pietatis
dendi Fili ius fit, quod nos, necessitatis tempore, de jure' nanirae licitum putamus. Inietur quidem pater Filium alere , nam qui causa est ut homo existat, cirrare etiam debet, ut subsistat, quod etiam 1n animalibus reliquis videre Hinc Justinianus : Ipse naturalissimulus parentes ad Liberoram starum Mncationem hortatur. R Et alibi: Ipsum Filium , vel Filium , S deinceps,alere Patri necesse est,propter, i am miluram. o Si tamen ipse in talem inciderit indi oentiam, Ut neque se, neque Liberos alere amplius possit, non injustum est, ut ab ipsis sumat, unde se suos ire sustentare valeatra Satius enim es instenuitatem perire , quam Κι- tam, P ut id pluribus prosequitur auctor Commentarii de Jure Belli,& Pacis. qVII. Diximus Parentius etiam Coercitionem tu Liberos competere; dejure'Hiω, ω necis dicemus λ Se mus quid ea de re & Laconum, & Romanorum leges statuerint sed nos de iure naturae quaestionem instituimus,
quae homini in hominem tantiim juriς dedisse non videtur' praesertim post constituta judicia ; Potius ;gitur est, ut dictas leges impunitatem tantum , in hac facti specie concessisse putemus. '
mre. L. unie. f. taceat s. vers leat C. de rer. uxor. act. DLM. f. q. C de
97쪽
VIII. Nobilis est & illa quaestio, an patris consim lacld nuptias Fibi, ideo sit necessarius, ut propter eius defialum, iri itam fiat matrimonium ; quod nos ut puta nimis durum, negandum putamus; Etsi enim contra ossicium suum faciat Filius, qui in tam ardua re consensum Patris non impetra rit, non tamen ideo statim irritum si quod de se, ipse consti tuit ; quid enim si Pater requisitus con sensumit ulla ratione negaverit λ Sed & haec latius explicantur indicto commentario. δ'
IX. Ossicium Liberorum erga Parentes in ovitati honore, M timore, sive reverentia , consisti l ; Et de Obedin quidem, Sc honore audi praeceptum juri naturali convenlcns : Filii Gedite Par tibus vestris in Domino , hoc enim seclum est. s Honora Patrem tuum , S marem tuam quia est mandarum primum is promissione ut bene sit tibi, Ssis sinisvus seupra terram. De timore vero, audi ipsum Deum: Unusquisique Patrem sinum, S Matrem suam timeat. R O dientiae erga Parentes insigne habemus exemplum in Rechabitis, quibus cum Pater Jonadab praecepisset, ne biaberent vinum cunetis diebus suis, obedientes fuerunt juxta ovoria quapraeceperat Pater, quod adeo gratum fuit Deo, ut ethun i d proemio remunerare dignitatus sit. πX. Ut vero sciamus qua in re bonor, Sc timor paren umconsistat, docent id nos optime Maimonides, & Gemara Babilonica, ex disciplina Hebraeorum his verbis, Diseria
98쪽
I urtas NA TURA LI s. 89men ter biforem sis timorem, seu rea erentiam patris huiusmodi es , ut ex reverentia Filius non stet in loco ejus, seu locum ei assuetuin stando occupet: nec in loco ei assueto lecleat, nec sententiae ejus restagetur, nec eam refutet, nec eum nomine luo ap- peret , sivesuperstitem dive mortuum., sed in eum modum loquatur , Abba, seu fatyr Dominus meus. Honor vero in eo consistit, ut cibum & potum ei subministret Filius, uti & vestitum, ex eo scilicet quod Patris es, heu ex bonis paternis, quibus si careret,cogendus erat Filius, si bona essent, ut utrumque aleret parentem, in quantum posset. y Quod Jurisconsulti no- .stri ita emerunt, pietatis ratio in parentes constare debet. RItem, filio semper honesta ου sancta persona patris videri debet. Et iterum, reperentiam debitam exhibere metri Aios praebes
coget. b Quorum omnium ratio a Graecis hoc modo redditur Numen parentes maximum prudentibus. Item: Tu tibi parentes alteros credas Deos.ς
Nec ignota illis promissio huic praecepto adhaerens, hinc illud ., uuisquis parentes bene colet, seperet bene.' Et hoc: in parentes qui fovet, vivet bene. 4XI. Est & tertia relationis species priori omnino fiamilis, quae consistit tutorem S pupirum ; Cum enim
saepiuscule accideret parentes secundum ordinem mortalitatis obire, relidiis liberis, aut infantibus, aut certe pu-
99쪽
pissis, atque ipsi, propter lubricum aetatis, se ipsos regere,, aut rebus tuis superesse non possent, ineunda suit alia via, qua ipsis consuleretur. Cumque secundum tritum prolo quium Deus Natura non deficiant m nece mis, inventa est Tutela , quae es vis ac potestas in capite ubero, ad tuendum eum iqui per aetatem se defendere trequit. Neque ex ea tutela exire pupillus potest, nisi per aetatem ipse se possit defendere, quod tempus naturaliter non est definitum, atque ideo per leges positivas definiendum mansit: Distininio quoque inter tutelam Sc curam de jure naturae est incognita. XII. Officium tutorum consistit in defende seu fer pupilli, S administrandis ejus bonis: Personam quod attinet, debet tutor consilio-vera tueri non solum patrimonium , sed se corpus S salutempupistis, morum quoque curam habere de bet; Cum tutor non rebus duntaxat, yed etiam moribus pupli ispo ramissi. Tenetur & pupillum defendere, & judicium ejus nomine suscipere; Tutoris eritin praecipuum est o fsicium, ne indefensum pupirum relinquat unde & hoc 3 us; ecessi iam appellatur. i Ad administrationem vero bono, rum pertinet, quod tutor, quant ad providentiam pupill rem, domini loco haberi debet. Denique in his aliisque 'a
tibus suis funui debet, non quidem praecipiti festinatione, sed iri
moratoria cunctatione. t quiu bonam fidon amasscere potest, φbona fide pecuniam eroetare . D Reliqua satis trita & obvia sunt. XIV. OD
100쪽
XIII. Osficium vero pupillorum erga tutores, idem sere est, quod adversus parentes, in quorum lociam i psi quodammodo succedunt. Debent igitur pupilli tutoribus
suis obedientiam, honorem, & revereritiam, nina tamen in eo
dem gradu, quo parentibus, sed aliquantum minore. XIV. arta,& ultima,de qua hic acturi sumus,est elatio inter domnum servum: quomodo servus quis fiat supra attigimus, cum de libertate amittenda egimus Q, quare his amplius non immorabimur, hoc tantum adje- o, quod fieri ii plerunque aut simus per captivitatem, aut nascuntur ex ancillis nostris P, & quod omie a quod servus acquirit, domino acquirit R
XV. Osficium iu sera os vix potest aliqui
bus cancellis circumscribi, cum nihil sere in servum non liceat: Sed raptanduin tamen: Dominoi um quidem potest tem in servos suos illibatam ese oportere, nec cuiquani bovimuηIius buum detraque sed dominorum interesse, te auxilimn contrasea itiam iis denegetur unde & Apostolus asperi tatem, &duritiem omnem dominorum prohibet, dum vult remitti minas, Sc considerario Dominorum, serporum D in esse in cuilis, apud eum non esse acceptis rem perhuarum s. XVI. De officio servoruin erga dominos plura possent Gerri, sed quia apud nos servitus est incognita, pauca tantum delibabimus, sic ergo hac de re loquitur Paulus Apostolus: Servi obedire per omnia dominis carnalibus, non ad ocu-