장음표시 사용
141쪽
ratione vel ex pertinacia obloquentes: sic contumaces, quod genus pessimum, vel obsequentes seu assentientes magis quam imperantes sunt. Quanto igitur quisquis ingenio excellentior, tanto caeteris in imperio potentior merito
haberi debet, dum sententia plus valet: praecedunt illi potentes, sequuntur infirmi: sed quod vitio neutri, sed virtuti adscribendum, dum & experientia compertum sit optime screipublicae consultum filisse. In Democratia γ' sustragii jus quilibet civis habet, naturae tanto
magis caeteris conveniens quanto magis ad libertatem accedit: unde gratior vulgo, sed &tanto periculosior , quanto ex aequalitate ad confusionem pronior. Ubi convenerint omnes s congregati , unius personae vicem sustinent: unde & conventus, persona dicitur , corpus, unum quid civile , non natura, sed cum naturali conveniens quod una utrique voluntas &ictio attribuitur. Alio nomin ephilus dicitur, C sed eo sensu quo a multitudine distinguitur,
quae vox cives omnes, ipsos etiam suffragantes, extra concilium, singuloI , non qua corpus, complectitur , uno subJectorum nomine: quam'
quam & saepius populi vox pro multitudine
usurpetur, & nos utemur, improprie. Accep
ta priori significatione qua ipsos imperantes μ'
signat, aliis etiam speciebus convenit, ut quod de populo dicitur, &de rege dictuna censeatur. qua significatione aptisti me interpreteris, quod pessime ab aliis , Vocem Populi vocem esse. c,8'p. g. Dei . Populi autem vox, nostra specie, in 7
61. n. . - majore civium parte Verificatur, ut & eos complectatur qui vel n0n convenerunt, vel non estius conveniendi, neque enim solent, in maxna praesertim republica, relictis laribus & ω- cis
142쪽
cis omnes convenire : Nec quod exteri . & inopes valde, sex populi, S feminae
adolescentes , & qui a publica religione dissen - - δε-
tiunt 8, a conveniendi jure & deliberationi- d. g. r 19bus publicis arcentur , remp. facit non popula- tud. rem esse, pro aliis enim patrum Valent suffragia , i ἡ Esuibus & ipsis,cum civitatem initio constituis- . L. . x sent,jus fuit alios non nisi sub conditione admittendi . quam quam recedere a natura Democratiae simplicis parumpar videatur. Qui non convenerunt, ex voluntaria absentia, cum contradicendi jus esset , quod concilio placuit consensu suo comprobasse intelliguntur. . Per se enim suffragari quisquis debet, absentiam per procuratorem supplere non potest , nisi ubi 8 . aliud receptum. Formae hujus vitium est, si ad Anarchiam , vel Ochlocratiam deflectat. Anarchia dicitur, ubi nullum est imperium, nullus personarum respectiis , ordo ad primam confiisionem revertitur. Ochlocratia, ubi sex populi , Canaille, het siciliatiae vulgo, remotis , . vel suppressis melioribus , sola imperium occupat. Commune Democratiae cum Aristocratia nomen quamvis Poli archiam diximus, utramque tamen non inepte Monarchiam appellaveris , quod unus imperet a est enim Isinumquid Populus, Senatus η, s civile, non natura-9. lein qualis unus rex est.Provinciae si unus praesit, Γί . qui mandante victore populo solus regat,imperium ipsum populare η, imperii exercendi mo- f. d. n.6.dus monarchicus erit. aliud jus ipsum, aliud juris exercendi modus est. imperat respectu subditorum praeses, sed&ipse imperata exsequitur, itaque imperium ipsum populare, cum imperare ipse jure suo non possit. ab imperantGsummo, non subalterno imperii sit denomina-
143쪽
tio. non jure suo disponit praeses, nec summὁ ο quod non Concilio placeat. Contingit autem ibiit idem qui viro modesto Rex sit, tumultuanti
IDrannus dicetur: & O archiam vocet aIius, quod alter sua sorte magis contentus legitimum Optimatium imperium .' & An avrchiam alius, licet ordinatam populus potestatem exerceat, . prout quisquis proprio vel alterius affectu in vetur: sed cum vitiorum haec sint, non diversarum specierum sunt nomina. Solent autem mutandae rei p. esse initia, quomodo vir bonus,
objecto primum crimine, e statu suo deturbari. solet: sed quae initia non mutatio tantum, sed N reipublicae perditio sequitur, dum in partes tracta multitudo ,.nulla boni publici habita ratione, huic vel alteri adlinet a quo fortuna spes amplior affulget sic misere dilaceratur imperium, quod habere alterum alterius ambitio vel invidia non patitur. Nulla species est quae non commoda sua , & incommoda habeat; ex incommodissi repudianda aliqua sit,
nulla retinenda erit: minima autem quae ex 'tribus, non una sententia est.'Illud interim I 3. monendum , Monarchiam ab aequalitate &confusione in naturae statu longissime abesse: Verissima autem sententia est, optimam eam
dici, per quam edocti experientia sumus, ortime S singulis & imperanti esse, nulla speciorum distinctione. Inde pertinax nimium Ca- si tonis dictum AE, Mori se, quam uni parere, male.
Distinguenda autem accurate ipsorum imperantium ab iis quae ex constitutione civitatis sunt Iq. vitia , ne quae illorum sint, huic male imputentur; & ab utroque genere, cum neutrius vitio contingant quae accidenter, ut corpori
naturali minoi veniunt, De sorma, in ipsa in-I
144쪽
stitutione si nihil dictum, conclusio necessario tacita pro democratia est, cum quod a libertate naturali minus deflectat, tum quod introducialia forma sine consensu expresso nequeat, minus ea certis personis mandari.
g. XXVI. Princeps solatur legibus. J Civili-
-bus η: nisi solas Hebraeorum excipias, tanquam quae iis ab ipso Deo scriptae a. in Is enim et . penes quem ex pacto communi majestas est,cum existere in naturae statu intelligatur ν, solutus lege civili esse debet, quae in eo statu nulla est. 3 Sed & cum lex omnis au eadem procedat majestate,' unde summi imperantis lex dicitur, re ipse lex animata in terris ) si legi obligetur, ipsi sibi obligabitur; natura autem obligationis talis est, ut respectum semper ad alium habere debeat, ita ut diversa semper obligati & obligantis sit persona: si utraque qualitas possit in eadem persona consistere , jam in potestate ejusdem erit obligatione se solvendi , quod in potestate semper obligantis est. unde illud, obligare se per modum legis, hoc est supe-q'rioris neminem posse. Qui populo putet aut civibus obligari, adeoque personae diversq, is probet summum imperantem per Iegislati nem subjectis suis obligari, quod ipsum contra naturam subjectionis &imperii est; nam Mei cui obligari princeps dicetur necesse est ut judicium demus de lege, & hoc ut effcax sit,
executionem etiam legis, quae consistere coactione & plena debet: itaque si populo, penes eum summa potestes erit; si singulis, ordo ad confusionem revertetur. At vero si legem populus tulit, cui ipse obligabitur λ igitur in ali 3. quo summo subsistendum. Sed conventionis lege obligari lex naturae imponit, quae fidem
145쪽
s-3 n. a. servare iubet 8: leges civiles robur & substantiam a principe accipiunt, conventiones a na turae lege: naturae lex fortior est principatu, quare & principum moderari actiones supr notatum ': hinc Baldi dictum, Licet princeps non ligetur lege legis, ligari tamen lege conventionis .eodemque sensu, usampis imperatori De subjecerit leges, non tamen subjecisse ei contractus.
Hinc & justitissima subjectis adversus principem quaeritur obligatio. Sed cum tota vii obligationis in judicio & executione sit, judicium
autem seu executio non sine coactione, coactio nulla adversus principem , sequitur obligationem inefficacem esse , qualis inaure est ea quam naturalem appellant; non ita ut pacta in naturae statu, cum quod ex iis deberetur, introductis necdum judiciis consequi per vim licebat , cessantibus judiciis, incipientibus armis. Quod igitur cum subdito judicium, de
adversus principem coactio est, ex voluntaria submissione, sed revocabili, venit : quo sensu Theod. & Valent. Impp. ad Senatum, Dignam vocem esse majesate regnantis , legibus alligatum se Principem profiteri ': adde , prudentius fa tum, ut observantior aequi Sit populus, nec ferre neget, cum viderit inum Autorem parerest l. judicium non datur in invitum , obligatio manet , nec solutus debito est. Sed ut legibus se solvere, ita pactis licere, cum publicis tum privatis, si subsistere aliter non posse putet, nullus dubito η: una potior omnibus estnaturq legibus quae de conservatione sui intrata HS 3 3-ῖ- est nulla autem quae adversari ei possit, quiδ ipsa recta ratio non esset: sic ipsa natura excepritionem tribuit. Legibus de Canones adjun
go , qui scripti de iis quae lege divina non
146쪽
definita , & extra fidei sunt dogmata', &ordinem solum & regimen spectent ecclesia'. leges mere humanae sunt ., quae vim om- ' 6, 7 ν λnem & virtutem a potestate civili habent ': . c,
quare canonibus teneri, exemplo aliarum legum, princeps nisi se submittens non potest '. g.66.n. ret. s, bditos eorundem vinculo solvit , quae dis- g. 68. n. 1ῖ-
pensatio speciali nomine dicitur. Idem depris Q vilegiis dicendum, quae implorata revocabilia semper. , cum priter precarii Vim nihil ob- - 1'.
tineant: nisi in 'vim transierint contractus ex 67. n. I F. quo vinculum naturale habent, deque eo contraditi manesesto appareat; vel princeps ultro
de suo quid concesserit, quod pr carium excludit. 1. 3. XXVII. Aliis legem author est. J Quis le- . es ferendae potestatem neget ei, qui quod immum iu rep. est totum habet λ pars haec si premae majestatis est. Quis neget ei qui jus ex z- subiectione in personam habet lex summi im-3. perantis mandatum in subjectos est. Sed & qui
omnium voluntates una sua voluntate regit
explicand* suq voluntatis jus habeat necesse ' est; lex voluntatem explicat : legis igitur ferendae potestatem habere debet, ne muta ea q. voluntas & sine effectu sit. Caeterum cum &omnes lex obliget, labia potest non penes eum solum esse qui omnibus imperat; lex obedientiam exigit: igitur ei soli condendae jus est, cui soli ex submissione obedientiain debemus.. Sed & cuj us ossicium est populo pacem ac securitatem internam procurare , non potest non legislatio penes eundem esse, quippe quae ad pacem maxime conducat, & sine qua starc6. respublica non possit. Idem de Canonibus dicendum ubi vim obligantem iis tribuas, idem
147쪽
enim quod lex sunt: unde pro jure si accipias
inanis porro distinctio inter jus civile &canorum cum erit ; omnes enim Canones leges sunt civiles, quia vim obligantem & coactivam non 6.68. u. s.6. nisi a civili potestate habent ν, ipsa in Papali 6 dii. .. Gnono , quippe in legibus condendis non pa- palis, sed summa, Principalis, Regia spectetur potestas in propria cujusque ditione. unde - 1. ἡ . ς xςndi λd principes alios nisi ultro recipieti vis odi elo. canoneSPontificios ipsa territoriorum disi Nis. 13 r.e. I. tinctio, & intra proprium limitata singulorum a M. potςst 4 Verat: ultra qui protulerit quasi ter- ν - num moti eos Propheta accusati . Usus non . I f. s. 16. sacit legem, sed authoritas Imperantis pro-
f. 3 i. n. . bantiS usum. authoritas ex tolerantia prssum,tur, nisi lege expressa data fuerit: unde con- I, 3r, δα suetudo, qui vim legis habeat '. Repetendum autem, quod ubi lex civilis in naturalem vel divinam incidit, utriusque vel alterutrius repetitio nuda vel confirmatio sit, squomodo dictum, probata per legem civilem libertatea g. 16. . naturali eam naturalem manere &ipsa lex naturalis & divina relata & corpus civile, ab authoritate civili dici quandoque civilis poseo g. 38. sit '. sic tamen ut nomen obligationem non 8. ό vari t b. Condendae potestas , & interpre-
. s. να A. 1. x Bd seu declarancte, mutandae, derogan- I. r. 9.ia. dae, & abrogandae continet: quippe quod c. d. v. fieri sine novae legis latione nequit. Hoc sensu dictum, eam legis humanae naturam esse ut a voluntate humana pendeat, non in origine tantum sed & in duratione ipsa. Quod in con- s. 67.η.ra, suetudine , etiam veterata, verum est, ' Di ratio enim a principe tendet, quare nec ipse
. c is. h. i. Πςς pQpyMVS scribere sibi legem, vel decreatum potest,quod perpetuum obliget : quamquam
148쪽
quam Vero populus hoc essicere indirecte vi prςstandi per se & successores singulos jurisji
promulgatio requiritur ν, ut voluntas cunctis innotescere possit, quod obligandi vim tribuit dum sciatit singuli ad quid teneantur. Ignorantia autem ex non facta promulgatione excusat, quin vel obligavit nunquam , ut contra ad- g. 69. s. mittenti excusatione non sit opus : Neque 'mvero alia ratione leges naturales obligant quam δειλοι E GR uia divinitus patefactor, id est inscriptae cor- fac. ibus, ut Apostolus dixit: Neque consuetudo, quam ex longo usii quem princeps silentio prinbat : utroque casu actus tacitus pro expresso valet. Promulgata lex & peregrinum obligat, dum qui in Ioeo aliquo contrahit, ut tempor rius subditus ejusdem loci legibus subjiciatur. in poenis quandoque excusat, si loci constitutio specialis fit, &factum tale quod juri apud omnes communiter gentes recepto vel naturali non repugnet. Sed ut nec peregrinos, ita nec subditos tenet extra territorium consistentes, nisi constitutio realis sit. Promulgatio e)usn mine facienda cui legis condendae jus est . n que enim fieri sub ejus nomine potest qui con-
ordinationibus, statutis, & similibus per Magistratus inferiores condendis, a suprema potestate comprobationis necessitas hoc fundamentum habet, quod contra vel pr ter legem
legem dixit Iason, quia priter juris com munis dispositionem certis personis vel ordinibus ratione speciali conceduntur , quod solius Principis est, cum proxime ad derogationem accedat leges enim generales sunt, & ad
149쪽
omnes ex aequo spectant: si generale ad omnes sit privilegium abrogatio Iegis est. non est privilegium nisi lex fuerit: quod extra legem est libertas dicitur. revocari posse privilegium suora dictum. cum & restitui lex abrogata pos-3. XXVIII. lus vel imperium absolutum. J ΦΙus quidem ex consensu absoluto: sive liber conia et sensus η, sive coactus sit. Consensu libero, si
. t ei; jur omne in imperantem expresse ' & abdica-
tive translatum : idem enim quod de cunctis actionibus suis disponendi jus singulis in naturq g. I n. r. statu ν, dato eo consensu jam de actionibu s suis cir si' disponendi imperanti est , licet etiam actiones ' f I ad imperium non spectent. Sic in dominico itinperio,& aeque in institutivo jus plenum & absolutum ex consensu libero & expresso domino fit, 3.& monarchar '. Neque vero impedit homi- g i ne in privatum, vel obprqtium etiam,in servis tutem se privatam dedere: defensio in populo non sanus qui ad pretium participandum volet
libertatem Vendere, emptorem non invenerit. jus ex voluntate & consensu judicandum. Ceacte jus plenum & absolutum fit si vis major subegit, nec in conditiones convenerit: cum enim conditiones victor noluit, potestatem omnem & jus omne voluit: tantam igitur potestatem , tantumque jus belli iure acquisivit, quantum concedere ei populus maxime potuit. In imperantem igitur fur omne absolutum ac plenum transit, populo de imperii & superi ritatis juribus non tantum non participante,
libere consentiente nic pretii vicem explet.
Quid quod consentire consensu tali libero&e presso in jus plenum & absolutum volentes ne
Vinc raros ciuidem legimus nil secus atque homo
150쪽
sed& nulla penes ipsum juris parte manente. 4. In imperio voluntario, extra dominicum , mo-
do consensui nulla limitatio sit posita, imperantes non populi ministros sed populo ipso per omniasuperiores esse, manifestissimum est re- Ps,udiata distinctione inter majestatem personam ., , em & realem L quae posterior populo minus recte assignatur, dum qui juri suo renunciave it& alterius se submiserit, participare de majestate non possit. Sed & manent superiores, licet jus omne sub consensu expresso non venerit: neque enim alia populo potestas competere quam ex jure naturae potest, ab eo autemJuroecum recesserit, ipseque imperans naturae jus retinuerit , ne concipi quidem ea res aliter po- ψtest quin imperante populus inferior, imperanseo superior esse debeat, universos vel singulos spectes: sunt enim singuli omnes, universitas in imperante est, populo minus recte adscripta. At in Democratia , quomodo populum tibi imperante superiorem finges p idem vero jus in Monarchia Regis, in Aristocratias. opti malium est. Sed jus omne sub consensu ex- Iresset si non venerit, datum Imperium tantum intelligimus, s laxior enim juris, quam imperii est significatio in ut firma haec disciplina sit,Consensum populi absolutissimum etiam, quo imperium vel jur imperandi nulla posita conditione
datum sit, respectum non nili ad imperium ' .ejusque exercitium, & imperio obedientiam ' g I7η νγ habuisse, nec ultra extendi . reliquum quod ad imperium ejusque exercitium nihil conferret, . . penes singulos , hoc est libertatis naturalis mansisse: nec diversum in casu dubio esse, ubi amplius expresse non apparet. Neque enim aliud, quod bene notes, consentientes initio volu K runta