장음표시 사용
251쪽
administr. recta a j eauta ratione. 24 1 quae post margit ut a judicia male a quibusdam,p6stquam sublata sunt, defenduntur. 2. Iusa propriis armis justitiam invocandi, quando publici copia judicii non datur. Ita nos irris
num furem & aggressorem diurnum cum fer. ro interficere licet,servato moderamine inculpatae tutelae. Jure autem Gentium quaevis sita tueri licet, limitibus nimirum terrarum &privatorum bonorum positis, cum quisqv etiam haberet easquae non ad necessitatem tantum erant, plaeuit omnibus gentibus, ut postquam jam convenisset de his omnibus, ad verissum eum justum bellum esset, qui haec turbatum iret. Ex hoc jure apparet,justa etiam bella esse adversus iniquos Magistratus & publicὰ Praedones sub d torum, praesertim in eos, qui in libertatem eorum insurgunt, quae maximum bonum hominis debet reputari. Opili denique jure etiam aliena defendore licet: quippe Reipubl. nonnunquam postulat, ut in ister arma aliena nostri habeamus rationem, id que ideo, ne per latus aliorum nos petamur. Accedit, quod cujusqne innocentis defensio sit suscipienda. Rectὰ itaque Dio Chrysostomus ait: Zamvis non ubique exercere possint summi Magistratus imperium , tamen ubique solliciti esse debent, de bonis generis humani,& ut ad incendium plures eonveniunt, ne ad illos quoque perveniat, ita in vicinorum
que bellis id fieri est apertum.
252쪽
2 2 c. ra. De iure belli, bellorum
Diximus 3. 3. bella omnia non tantum iusta 47ὸ debere sed , netessara. Et id ideo, ne in latrocinia dc generent. Quanto scilic. quid majus eli, quod prout male vel benὸ geratur, magnum bonum vel malum asser re potest, tanto id magis Legibus muniri & constringi debet. Talia autem bella sunt, ideoque legibus munienda erant. Non sunt itaque justa, quae vicinis id feruntur, ob id, quod metu mi seorum potentiam, licet utilia tint: utilit=serum bellorum non infert eorum iusti iam . Injusta itaque Romanoruni in Italos bella. Iicet Italia non subjugata , frustra ad orbis imperium potuissent adspirare. Iniusta etiam hella Hispanorum in indos, quia sola utili ratem ituntur, licet Hispani praetendant ius gentium ab iis violatum negatis commerciis. Dicat vero aliquis , an non etiam utilitas in bello e st conlideranda λ R. aliam esse causam juris, a 'liam prudentiae. luris causa est injuria, tum enim bellum juste infertur. Prudentiae autem est considerare, quando utile sit, de quo modo, us nostrum exequi. Itaque in concipiendo
bello juris, in inferendo, & gerendo utilitatis ratio est habenda.
Iustitiam autem bellorum ad tria capita re vocavimus I. . seqq. defensionisque etiam a publicae ae privatae exposuimus differentias, quae differentiae faciunt ad definiendam bel-
aprum justitiam. Semper enim de causis bel-Ιorum
253쪽
admisse. recta Hi eauta ratione. 243 Iorum disputatur. Privati enim laesi judicia in ' tibi ico habent. - Αt publicae catis, nil supra se habent, ad quod provocent. Unde Ω-quitur, quod, ubicunque privatus possit provocare ad judicem, non debeat se defender eum alterius vitae periculo. Privati praeterea non possimi se vindicare, nisi de illatis & jam consummatis iniqriis. At in publicis cauis sis, cogitatum pro conmminato scelere possit-mus interpretari. Praestat enim in publico praevenire, quam praeveniri. Privati ita quo duplex rorum suarum habent pravidium: curam propriam & judicia publica ; si cura impar sit ad resistendum injuriae , ad judicia confugiunt. At in publica causa utrumque est conjungendum, & si cura publica suppressa tast, non est praesidium, ad quod confugiamus aut provocemus, Ideo quicquid coeptum, pro
sonsummato debet puniri, quia non tanta in publico securitas, ac in re privata est. Ideo si Veneti ad minimum sentiunt Turcam bellum minari, confestim aut pacem Procurant, autas ipsi bellum inferunt, ne imparati sint ad illo rum impetum. Proinde adjiciebamus 9 6. justum bellum esse,quod ob minas bellorum, Mapparatus,& hostilia in aliis coepta infertur. Habet nempe id titulum aequitatis. Et ratio
id juris publici requirit, quo simul de facto&de voluntate consta . Nihil enim summis
imperiis negligendum, ut ait TAC.2. A.4 Et L a quem
254쪽
24 I. c. Ir. De Jure belli, de bellorum quemadmodum nulla corpori fit injuria, si
integro adhuc & sano ad praeveniendos moris hos tribuantur medicamenta : Ita nec putandus est injuriam inferre ille ili inceps, qui ad a. liena arma praevenienda sua illis infert, quos
metuit. Cavendum tamen, ne temere interpretemur illos apparatus contra nos esse ,
quod facile & le Viter suspicamur: suspIcari licet, non autem facile interpretari propter aequitatem.
Ius exastionis in tribus diximus versari I. 7.
Di t. nostra tantum. 2. nostra Sc omnium μ3. aliena ad nos pertinentia negata aut ablata bello repetamus & vindicemus. Ius enim exactionis ad ut sciscendam injuriam est consti- tutum . quae duplex est: Aut enim nostra nobis eripiuntur, aut debita negantur' Illud ex iure civili vindicare, hoc ex jure genti Umis persequi fas est. Nostra autem sunt, quae prima rerum divisione nobis obtigerunt, aut va tua occupavimus, quod e pregia similitudine CIC. expressit c y desin f. Q Theatrum nempe commune est, & tamen locus in Theatro fit primi occupantis: sic ante rerum divisionem
omnia erant communia, postquam divisa rerum dominia, quisque situm tueri debet. Sunt aliae res nostrae, aliae omnium , quae etiam bello tuendae sunt, si nobis negentur. Communia enim talia sunt Omnia quoad usum. At-
, hoe jure mare et Iam continetur, in quoniaris
255쪽
administr. recta au eauta ratione. 24smaris jure asserendo ut in hoc mala eamus exinem plo) moralis & naturalis ratin cessat in mari, ob quam a communione discessum e T FO ierat quippe unius terrae tanta magnitudo amplitudo, ut omnes homines tenere posset,
ideo divisa terra, ct imperiorum termini di- se edentibus ab invicem gentibus positi. vero maris tanta est amplitudo, ut omnibus si is mul gentibus sussicere optimὸ possit. Naturalis ratio est, quod mare definiri rion possit aut teris minis includi : at vero oecupatio & possessioseeundum JCtos in re terminata est 3 Nemo itaque maris proprietatem sibi arrogare potest, & bellum optimo jure geri potest, si utius o. mnium denegetur. Odium & bellηm omnino meretur, qui id,quod omnium est, denega . Angli sunt, qui sibi maris imperium arroganti scripsitque Selinin pro jure Anglorum, sed e
ius argumenta non sunt talia, ut propterea reliquae gentes juri suo renunciare debeant.
Τortii generis, quae bello defendenda, sunt illa , quae aliena & pariter nostra sunt, atquOresistae ad jus belli per illas habent necessita
tem eta jure gentium , necessitatem ex oblato casu,& innoxiam utilitatem . Ad necessi talem ex jure gentium referenda matrimonia, quae non deneganda, praesertim ubi illae gentes petiint, quae alias interiturae. Huc & usus comis merciorum referendus, quae inique negantur.&juste vel ipso bello expetuntur. Ad necessi
256쪽
, 6 Lib. I. e. Ir. Dejure belli, de bellorum eatem ex oblato casu illud referendum, si bellum necessario administrandum, de ad hostes non nisi per alterius ditiones perveniri possit, si transitus negetur, ferro fieri via potest. Verum quidem est , quod id faciat adversus eius, per quem transtur securitatem, sed occuriari huic metui potest. I. Si impensis transeuntium transeatur. I. Transeuntium impensis praesidia in locis majoris momenti collocentur. 3. Si non omnis exercitus simul, sed Per partes , scilicet per catervas & legiones Transmittatur. Ex eodem jure arces & muniistiones in loco paeato dc alieno exstrui ponsunt, ad avertendam hostium nostrorum impressionem. Innoxiam utilitatem eam vocamus, qua communicari ea petimus nobis, quae nec damnosa aliis erunt concedendo , &Nobis concessa apprimὸ utilia. Iniquum est, ait clC. in O . alicui negare, quo alteri prodesso possis, tibi vero nullam afferas noxam: Ita tu men ab alterius lumine accendere innoxia utilitas, ideoque SENEcA id inter beneficia numerandum non esse ait. Ob negatam hanc utilitatem bella justa etiam sunt, quia illis socie-
ras humana conservatur. In his tamen omniabus preces bello praemittenda: ἱ poena enim belli post delictum primum inferenda, quod in negatione h. l. consistit. Ideo Romani videmum contra Sabinos egerunt, postquam precibus uil agere poterant. Peccarunt ergδ. Hispa-
257쪽
administr. recta atg cauta ratisne. 24 Hispani, qui non petitis ab Indis Americanis commerciis, quasi negarent, bellum ipsis
Diximus φ. 8. nostri imperii augendi eausa bellum non asse sumendώm At dicata, quis, maximam curam esse debere imperii augendi, quae auctio non ipsi per bella fieri potest. Resp. longὸ aliud est loqui de justa belli caua, aliud de belli usu rect ,. Quando justa causibelli est, juste agimus, si gerendo adversus illos
bellum, imperium nostrum augemus , sed si causa justa non subsit, tum videndum tantum, ne quid Resp. capiat detrimenti. Sed jam sola propagatio Imperii pro iusta belli causa inter Principes non est, & olim vel Romanorum tempore id obtinuit, quae ratio nota ex antiquissimis Tyrannorum in aliena irruptionibo; Quod enim ab illis aliquando occupatum, adhaeredes postliminio revocant. Diximus g. 9. bella ex jure exactionis illa ta justa esse, etiamsi id occupatum sit, propter quod bellum illatum est, idque ob rationes gravissimas. I. Quia in delicto publico, quo noxa illainta, sublata noxa, nondum sublata est poena.Recuperatis rebus satisfactum nobis , nondum tamen aequitati; eonsiderandus itaque hic&ille qui laesus est,& ille qui iniuriam Intulitiis. Ille si avertita se injuriam , sibi satisfecit; hielicet non habeat, quod eripuit, nondum tamen L pinnae
258쪽
1 Iib I. e. D. De jure belli, de bellirum
poenae suae satas fecit. Hinc furtum quadrupli. citer risii tui Deus j iiiJit, licet simplici restitutione laeso Bos fieri potuisset. Ouae res in judiciis magni sunt momenti. Si enim post delictum poena non e stet, omnium flagitiorum .eresceret copia, dum quilibet cogitaret, licet deprehensus esset, non futurum ideo pejorem filum statum. a. Quia qu semel nocuit, creditur adhuc no. eiturus. Itaque ob no Xam primam tantum agendum bello est, ne pomit amplius nocere. Ob id Romani naei i vel minimas bello. rum occasiones grassati saepe sunt usque ad excidia gentium, idque ex aequitate. Id enim in omni jure observatur: ita in jure privato in gravi delicto sup psicium supremum decernitur, ne saepitis ita peccare possint. Furcum ferro deprehensus, licet neminem interfecerit,m-spenditur, quia interficere poterata Confiscatio bonorum plerumque magna sequitur
delicta, ne iis adjuti cupidine ultionis vel ipsi delinquentes & puniti, vel propinqui eGrumis
Adde, quod duplicatur delictum, cum quis
vim adversus causam suam justavi t eurem . Impendi ac proinde duplicaiida est etiam bel- poena. Axioma nimirum Politicum est ἔDefensione Criminis in accusatione criminis eriamen augetur. Excusandum itaq; crimen non
defendendum. Qui enim hoc facit, bis peccati
259쪽
admini'. recta at eauta ratione. et steat, I. Quod peccato, quod persistit & defetiadit iniquitatem. Privato eu civili jure poena par esse debet delicto ex iustitia distributi. va: at publico & dominationis jure poena masior deli mi esse debet, quia bis adversus Rem publ. peccari Don debet. Sed objiciat aliquis, an non humanitatis & misericordiae ratio haberi debet 7 R. ubi de publico agitur, meliores privato quam Principi sunt hae virtutes. De isniq; quicquid ex bello resultat, quod initio aris quum est, semper etiam aequnm esse judicatur, ut e contrario JCti inquiunt, si quid initio vitiosum est, vitiosum est quicquid ex eo proin
gnatum est. '. Diximus 3. Io. Interei se societatis humanas besta aliquando finiri. Si enim interest Reipubl. lites privatorum aliqua o finiri,interest etiasocietatis humanae,publieas finiti dissensiones. Debet ergo eogitari fortuna nostra , quae licet modo prospera, faeirὸ in adversam mutari posset . Cogitari etiam adversariorum in extremis desperatio, quae saepe pro fortitudine fuit. Non tamen facile bella dimittenda, & ut creditor non citius debitores vinculis liberat, donec certus sit de ex lolvendor ita pax non danda donee de securitate nostra certi fimus. Exhauriendi itaq, primo sunt, quod fit per delectum, quo viri & opes auferuntur,& occasiones atq3 potestas praescindenda peccandi, quod fit per, castella & praesidia imposita. Q
260쪽
xse Lib. r. c. n. De Jure belli, da be oram
Diximus I. i I. poenae ju, in persequendo con-s stere, eo quod res per se quaedam ipsae reparari possunt, quaedam per personas de earum .poen M. Perse reparari possunt, quae nostrae Reipubl. vel nobis sunt ablatae I per poenas personarum illae, quae spectant i in &observatio. nem Majestatis. Et ejusmodi bella jure merito suscipi gentium omnium exemplis ab omni retro aevo est manifestum. Caput nimirum Exactionis & caput poenae saepὸ conjungi a lent, quia idem actus vitiosus ferὰ esse solet, de simul damnum inferre. Ex vitiosio actu obli- patio est ad bellum, ex capite poenae,ex damno illato obligatio ex eapite exactionis. Ideo
Germani & Britanni apud TAC. l. 6. H. c.Ι4.I. . φ c. 32. I.F. in Acrae. cap. b. Io. de duabus potissimum injuriis Romanorum conqueruntur. I. expulsos suos Magistratus, quo
eorum Majestas, de ideo ad poenam expetendam se obligatos. r. Delectibus & tributis se exhaustos, inde ex capite exactionis bello sua
repetere optimo jure poterant.
Diximus porro I. Ir. non ob quaevis delictaheltam esse in eren au .sed ob atrociora. Aliquid enim condonandum est humanitati, quaecum proclivis sit in vitia de peccata , si semper omnia sint punienda , continua bella essent ha
enua Nemo enim existit, cujus virtutes consinio vitiorum non laedantur ait PLIN. in ranem