Ioannis Driedonis a Turnhout sacrae theologiae professoris apud Louanienses De gratia & libero arbitrio, libri duo

311쪽

Et sic caero concupiscit aduersus spiritum,quia homo ramaliter ab Adam propagatus velit nolit concupiscentias sentit aduersus dei spiritum, di dei spirit' in homine aduersus carnem, hoc est,iacit hominem aduersus carnem, id est aduersus semetipsum concupiscere. Non sola igitur caro cui pri sidet anima, sensibilem concupiscit voluptatem, necν Bla anima sine carne sensibiliter aliquid concupiscit. Quemadmodcunenim angelus non potest sensibilem percipere voluptatem quippe quae oritur ex immutatione emporalis sensus, quem non habet angelus, ita nec anima sine carne ullam potest se

sibilem habere voluptarem. Proinde quemadmodum ipta 'ruit tri ς' earnalis voluptas non est in anima Ela,nec in carne Bla,sed inplice to Ita totus homo sic concupiscit quemadmodum secας homissi tire audire, I videre est totius hominis constituti ex animindi carne. Sic Sc delectari ac dolere totius hominis est aetus. Anima quidem separata a corpore, eum sensum non habeat

eorporalem. nec sitire,nec esurire corporalem panem,nec calere,nec frigere p test, nec immutari ulla corporu mollicis, idcirco nec corporalem percipere pdtest, aut dolorem,aut vo

Iuptatem. Potest quidem ipsa sic separata gaudere de lioqui absoluta sit a miseria di corruptione huius mortalis carnis . Potest insuper desiderare et expectare sensibile delectatione in corpore diuinitus restituendo θc gloriscando, quatenus carne iam restituta totus homo delectet in Iesu Christo, sed no potest pro illo statu manens sic concupiscere aut sic deleactari ea delectatione quae sit a corporale immutatione. Gau det quide rationalis ala seperata in dito Iesu,sed no sic dele,ctat in illo. Sed his forsitan videbiξ obviare scriptura,qus tribuit ta concupiscere,*sentire, non carni seu icti homir ivm η s p solum sed Θc animae etia ae spiritui. Spiritus,inquit Apost. GOλώ G eoncupiscit aduersus carne. I te in scripturis, anima dicitur

esurire, sitire non solii spiritualem cibu sed etiam corpos rate ad carne. Ite propheta, Concupiuit anima mea desiderare. Item Aug. in lib.de Genen. ad literam. Caro,inquit, II cupiscit, quia ala per carne cocupiscit. Teinde Hiero. que admodum superius recitauimus interpretas illud Apostoli,

Caro concupiscit aduersus spiritu. Ead inquit, anima nuc

312쪽

DE GRATIA ET LIBERO ARB. LIB. .My.

eam dicitur, propterea quod rami se togit,nune spiritus, eo quod eoelesti, intedit. Et idcirco caro cocupiscit aduers' sp ritu .i. aia carnaliter isties, cocupiscit aduersus semetipsam spiritualiter sapiente. Sic oc Ambro. Caro aliqn in se,corp'hois intelligis, aliquado vero ipsa ala seques corporea vitia. Sed horu silutione habes ex superioribus. Huiuscemodi enisensibiles transmutatides, sunt toti 'copositi ut subiecti, seclipsius ais,ut principii mouentis aut vivificantis, sicuti vegeratio corporis.qus est in toto hola sit ab ata. Dcinde trasmatationex qus Bris fiui, in corpore redundat inde in alam, Ececontrario. Insuper eade etia ala carnaliter sentiens,concupi ,

scit aduersus semetipsam spiritualiter sapiente, ita ut eccon itrariae qusda concupiscents, contrarism affectiones vicissim sint ipsius aiae ut subiecti. Na 8c ipsa sensibilibus rebus oecupata , secudum carnales sensus illicitis desideriis eo irae, retrahiturin a coelestium rerum meditatione, & desyderio. Ad quod planius intelligendu operae pretiuest cosiderare φ ipsa rationalis anima natura Ister appetit vivificare corpus , .ec manere in eorpore. Et udiu est in corpore percipit ea,qus in corpore seruiut. Et reter huiuscemodi colligatione passio nes spirituales inchoatae in anima transeunt inde ec reduno dant in corpus dum apprehen sto boni, vel mali in intellecta

transit in imaginati m sensus. Exultauerunt eor meum, ec. raro mea in deum vivum. Et econtrario. Passiones corpor las inchoatae in corpore sea in toto homine transeunt inde .ec redundat in animam, quae re naturaliter condelectatur corp3ri delecta tionem sentienti,& naturaliter condolet cor

pari sensibi liter aliquid patienti. Vnde At hae ratione 'Ut

corae quod corrumpitur aggravat animam,id est.deorsum g trahit internum animae sensum. Inconstantia concupiscen qtie inquiescriptura trasuertit sensum, siue malicia. Et in Da I mg. niele. Concupiscen ita subuerti l cor tuum. U bi ero eo pu, qVin t m ς' Libiectam est passionibus suborientibus aut praete aut eo. ρο προ η tra rationis nidicium seu appetitum, ibi quasi ad contraria '' ''trabitur rationalis animus. Et illa est aegritudo rationali, 'animae qua secundum rationis instinctum, seu legem men. φηφε tis, supςriora seu coelestia.concupiscens a bonis inserioribus I iii carni.

313쪽

earni condelectatur, quo sit ut di ipsa rationalis ala intus In

duas diuidat voluntates, duas sententias,& affecitiones,sicii dum alteram ad superiora, secundum alteram vero ad inseri- . ora trahitur. Et ita rixa interior inuasit genus humanum cufactum est corruptibile corpus, pronum absc3 rationis freno proruere in ea qus corporalem tensum oblinant. Eadem igitur est rationalis anima eademq; vis appetitiua,quam Voluntatem dicimus,diuersis etiam siluans motibus. Et videam'

an non lise sit Christiana Augustini philosophia. 2.consessionum tradita capitulo nono & decimo. Imperat, inquit, voηluntas sibi ut velit, sed quia non plene imperat, ideo non sit

quod imperat dumpartim vult, partim non vult. Sis auo tem partim velle, partim nolle, non monstrum, inquit.

est in duabus naturis, ut dixerunt Manichaei, sed aegri tudo est animi, qui non totus assurgit in deum. qui inclis

natione veritatis subleuatur, consuetudine autem carnis praegrauatur. Nec idcirco duae sunt naturae mentium,sed eadem mens diuersis aestuas motibus, cum a ternitas dele fiat

superius, di temporalis voluptas trahit,& retentat inserius. ec sic anima, non tota voluntate voles aut laoc,aut illud graui discerpitur molestia, dum prs ponit alterum alteri, quod non plene vult. Rursiis libro sexto contra Iulianum cap.quiro. Eadem anima est, quae concupiscit secundum carnem, ocqus conciviscit secundum spiritum. Caro, inquit,concupissci quia anima per carnem concupiscit icut et per carne sentit, oc his motibus, quos habet secudum carnem aduersatur aliis motibus, quos habet secundum legem spiritus. Vnde M anima potest concupiscere destituta membrorum motu. Quemod modum in spadonibus sunt carnalis voluptatis aifectiones licet sint destituti carnis assectib dicente scriptu-Di iis iniim rλ- ncupiscentia spadonis devirginauit iuuenculam ecclejst talite io secundo. Totius hominis est sentire corpora, quae devictime est id la tm m sensibilem ingerst. Ipsius autem animae est hoc

satire pζrcipere dc consentire, ec non consentire. Idcirco dicitur asin ' nimae. Post concupiscentias tuas non vadas. Et sicut corporis seu totius h Iminis est alterationes, seu immutationes

corporales a sensibilibus reb'suscipere, Ita est ipsius animae nostrs

314쪽

m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.ε. - . .

super sensibilibus omnibus intus discernere. Nam omnes nostrs carnis sensus intus nunciant cordi, ait Augustinus , quid senserunt foris. Cordi nostro renunciant corporaIes osculi alba Ac nigra. Aures renuntiant canora & dissiona. ustus renunciat amara re dulcia. Tacqua renunciat aspera et

mollia. Diuersa sunt organa sensitiva sed eadem est anima, quae etiam absentibus, destructis foris sensibilibus in t 'discernit de omnib',ρος anima n corporis sensus hausit, sed in corpore alibi vides Mibi audis. alibi gustas saporem . In corde autem ubi vides bi ξcaudis ,ibi oc saporem discernis.

Imo eadem est mens qus singula sensibilia diiudicat,sed N Ead Est diis vltra haec mens discernit,quaedam ad quae nan aspirat corpo m quaestruitris sensus. Videt iusta di iniusta Ac detinuisibilia,qus non prae hi tu et perciplut corporales oculi. Gustat, & videt, suauis est dei .jehii bis dis

spiritus ad quod non ascendit corporalis sensus. Duabus Isiernit. igitur substantiis tantum a deo bonoe ditis constat homo, anima cum ratione sua, 5c corpore cum sensibus suis. Nemest tertius in substantia hominis spiritus, sed spiritus hominis ipsa est anima,qus cum spiritualis sit natura,spus dicit. Ex supraditatis aurem manifestae sunt significationes

nominum quibus utitur Apostoliis,quae lunt peccatum,seu malum habitans in carne, lex carnis, Io habitans in membris. Patet enim omnia haec eiusdem esse vitia nomina ips' videlicet peccati,quod per unum hominem intrauitin muri idum. Insiper manifestum est quosda esse,qui peccatum, seu malum liabitans in carne volunt intelligere diabolum,dicetes. 5c malum sic accipiendum esse in oratione dominica, Libera nos a malo. Vnde ubi nos habemus a malo, Tertula ilianus habet a maligno. De quo saluator Iam priceps huius mundi ejicietur foras. Qui ut resert Ambrosius. per subiectam sibi carnem suggestiones malas ingerit animae. Sed in ilis interpretatio nihil suffragatur Manichaeo.Siquidem diabolus nona deo malo. sed a sua vesantate saetias est malus, qui a deo bono factus fisit bonus. Caeterum suerunt haereticisnquit Augustinus,qui dia. xerunt diabolum 5 angelos esse quidem conditos a deo ba. m. is esse in genere suo honos,ecin ea natura tales adhuc I iiii. eta

315쪽

asse,quales in ordine suo deus creaverit illas,sed nobis mala Ium esse si seducamur, di illiciamur ab eis ,si aurum caueam' ec vincamus,gloriosum esse oc decorum. Hoc scriptura insquiunt voluit significare,quae dicit in Iob. Initia figmens domini, quod fecit ad illudedum ab angelis suis, Et in piaureis. Draco iste quem formasti ad illudendum ei, psal. 1o3. Sed hane sententiam impiam esse, di falsam ex scripturis ossedit Aug. lib.M.de Gen. ad liter2. Vn Petrus in canonica. Deus angelis peccatibus,no pepercit. His praemissis procosutatione tam haeresis Manichaeoru,u doctrinae eoru ,qui reliquias quasda imitatur illius haeresis fisc sit conclusio vanita ec finalis. Malicia culpae, neq; est natura, m est aliadnaturae a deo diaetae,necy a natura mala deo costerna inges Mitu, ne F casu facta,riessi necessitate naturae ortu,sed ex vos

lutate libera prodiit rationalis creaturae,qus codita est a deo na. Deus ab initio condidit t1 homine,s angelu rectum, dans viri liber si arbitriii,quo peccare posset,-non peccare 4 gloriosior appareret,si n6 peccaret,cum peccare posse Verum uter δῖ tam dsmon Q ho sua abutentes potestate pec eauit,& idcirco factus est malus .ma tua quidem irrecua perabiliter in sua est malicia desertus, dignus quidem des ri,quia peccauit nemine suggerente,nemne ad peccatu iniu tate. Ho aut, sa peccauit sathana instigante no Mrsus deseritur,sed deo miterete spes dat salutis p saluatore desum. Ea de igit e natura .q nsic bn agit deo adiuuate,nuc male *pria' voluntate. Eade e rationalis aia, qus nuce qus carnis, noc ea qus dei sunt cogitat,eade rationali s aiae via ,seu potentia, que diuersis es uri motibus , nunc carnalibus, nuc spiritualibus delectata. Mala,qus habitantis natura humana,veluti sunt peccatu,seu lex carnis ,repugnans legi mentis, mors

innis o humani generis miseria sui no aliens nat s addita meta sed nre natarς vitia quς ec separata a nobis extra nos mihil ersit ori Dp lint no a deo humanu genus instituere sed iuxta irrefragabile prophetaru 3c Apost .doctrina ed ab hoante humana natura peccata viti te,dicere Pau. Per unu homine peceatn in huc mu du intraui &per peccatu,aim ita in limines me spertransili, in quo omnes Peccauerunt.

316쪽

IO ANNIS DRIE

DONIS A TURN HOUT SACRAE THEOLO

giae profectris apud Ovanidia. Degra ec libero arb. Ister secundus, in quo soluuntur aduersariorum argumenta,quibus nunc gratiam, minc liberum albitriu ipugnat. Huius libri tractatus primus in quo Ιἀκκη r επι menta eorum, si itis debe6-e mutae domitu mi ibi Iesu cincti l berum arbisnu, aut euacκ I,

Ratiam simul esse eum libero hominis arbitrio ab in f tioreso in praesens tempus apud ecclesiae fidem,tano semper conitantia sciit custoditum. ut abeis ,qui domi

MNa tractauerulei uia Uno ore, unoet animo suerint innumero haereticorum deputati,quicum. liberum negauerum

arbitrii m. Princeps mundi huius diabol' humani generis tinnicus ,sciens omnem hominem esse reum d 4mnationi vobnoxium,sub suam essie potestMe t raditum, & id quide procu er peecatum I bero arbitri commissu na, di neminem pons a peccato liberar nisi per gratiam domini rosto Iesu in sirentis nihil sic agit, nihil sic sellicitat, s ut homines sines sub sua potestate traditos, rei captiuos detinear, vel Diui uis cautos . Id autem yrscipue p stas dum tentat saceu, sums,me, di persuadere,vthQmines vel errent orcastaliam uo/imini nostri sese Christi, ut 5c ain prorsus neget illam S ris credant in Iesum, ut non xecie intelligant illam suamq; iuisiciam ex operib' sine gratia Christi fama cons ni. Asita de viribus liberi sui arbitrii praesumant cum ouin gratiae iniuria,vel liberum prorsus tollant arbitrium eos damnationis,ac mortis huius, &. ipsam in duum nrehciat V trumili igitur li esse est,& metum vaec licet x Care arbitrium culp-P in deum reiicere Bc asserere homi

Aa i re De

317쪽

IOANNIS DRIED Ure. De quibus 5c In libris superioribus longe late disserui

mus, latius etiam lisc tractaruri in sequentibus libria, De ser N,eaptiuo,& libero arbitrio, De natura &gratia, De cocor dia liberi arbitrii, oc praedestinationis diuinae, in quibus, a deus dederit,adferemus difficultates, rationes, di argumen sta, sumptis med ijs ex impotentia recte agend ex captiuitate, 6c seruitute peccaci, ex spiritcalibus vinculis, morbis revulneribus , in totum genua humanum per Adadi pecca tum aduectis ex immutabilitate ae insallibilitare diuins pustientiae, ex certaisma Ac aeterna praedestinatione ac reproahatione diuina quibus rebus tota scriptura sacra est pisiistisma,ex qui, cu baes arrogates limius saeculi, tenentes venerandam patrum auἰoritate,& antiquas Christi nae fidei et lgulas,variis N peregrinis doctrinis abducuris, iniuriana cientes oc conditori n turae,du liberum. prorsus tollat arbs trium, , diuini gratiae ac redemptari nostro Christo, citi dbcent liberum arbitrium sibi acidusticiam oc ad salutem: ternam assequendam sum cere. Quatenus autem Mine sida pedetentim omnia prosequamuri,in prssentiarum pro brevi rate libri huiui generalia quaedam adteremus Ac soIuemus argumenta. : - , Primum contra, vim quam libera vocamus arbitrium, Merentes Diprura sacras. sanctoria pati γ' testimonia,& rationes ex quibus consequesis esse uidetur mnem iusticiam, nem* bonum humanae voluntatis mo 'tu,omnia. merita bona fieri in anima a deo solo. Animam autem re humanam voluntatem habere sese perinde atque subiectum suscipiens ab altero impressiones et sormas. Des inde soluentes Pelagianorum argumenta Ac rationes contra dei miseretis gratiam in medium productas. Q ruis aute ad confutandis haveses,& ao argumenta litreucorum distatue da nemo poisit occurrere Oibus ohm animoru motib', oim scripturarum N argumentorum rationib',quas itinaces lis reticorum animi moliuntur confingere, quia in mente serta hentis,& catholicam fidem defendentis venire non possimi. oia,qus haeretici ves excogitare,vel confingere possunt cotra clesiae fide omniassi tamen ferme eorum iacula sunt ia olim

alanctis P Itib' maturia studi siex lucidissimis diuinae scri

318쪽

murae eloquiis euentilata,trita re mersa,adeos ceris sunt udei Chiistianae regulae,tot di tam communi consensu orthodoxorum omniu recepis,& tam vetusta ecelesiarum cons avidine comprobatae,ut nosit oino difficile contra nouitates eorum tradere qusdam catholicae fidei documenta, quibus non omnino inermes existant fidei catholics defensores, re iuxta Pauli Apostoli doctrinam oportet paratos esse ad satissaciendum, θc eos quicontradicunt arguere. Primum igitur argumentum est. Solus deus operatur omnia secundix consiliu voluntatis sur,nune ex iudicios e misericordiae,nunc ex iudicio sus iusticiar. Oes nos sit' Adae nati sumus in ira dei, elestib' bonis caeci, yrsus ignorantes salutis via,reati, seu vinculis peccatorum constricti. Deus autem pro sua misericordia illuminat tenebras nos stras,dirumpit vincula peccatorum, tollit culpam, iniundit

gram, fidem, spem, & charitatem, per spiritum sanctum sanctificat sc uisti sicat, oc eos qui fuerunt spiritualiter mortui, resuscitat ad spiritualem vita. Et quod ipse solus hse

iaciat,n5 operante libero hois arbitrio, videt manifestum. Na si homo ipse in huiusmodi actionibus concurreret, tum

pse homo diceretur sibi ipse infundere spirituale lumen lia dei. di sibi ipsi remittere peccata, & dare sibi spiritum sanactum, qus sane omnia sunt absurdissima. Deinde

quod re in huiusmodi iustificatione impiorum deus opereatur, etiam internos motus , pinnitentiae gemitum , ec planctum, remoueatq; prauas, duras, seu rebelles voluntates, vis detur ex scripturis sacris manifestisssimum. Nam 5c ipse depopulo impio per prophetam loquitur. Auferam ab eis cor lapideum & dabo eis cor carneum, tu spiritum nouum Ezechiels trigesimo sexto. Ego auferam cor Iapideum de carne vestra,& dabo vobis cor nouum.Cor lapideum est dura, re

aduersus deum rebellis voluntas,non cedens,videlicet inspi. rationi, seu impressioni diuins.Cor carneum cor nouum est honus ec suauis voluntatis motus, secundum quem anima,

qus pridem vivebat secundum Adam veterem iam Chri . sum induta odit ea qus sunt veteris vita ,diligens Soelestiaci sempitcrna bona. Ra

319쪽

Dicet torsitan quissipiam, quemadmodum docet Augus, super illu psalmst. Feci iudicium &iusticiam .alhid esse iusticit virtutem, que est opus solius dei aliud esse ex virtute operationem,qt in facit homo ipse. Aliud ita ur,es .iusticiae virtua,quae est opus gratis. Aliud iusticiae opus,quod iacitis qhabet in se opus gratiae de quo loquitur propheta, Feci iudicium oc iusticiam. Recte hoc diceretur,si deus operaretur in hominibus sollim posse bene vivere, nans fidem spem charitatem, terasq; virtutes, sbus paratus est ho bn vivere habens in potestate uti, & non uti acceptis spiritus sancti do. nis. Ia aut hoc esse saltu insuatori lib.demostrauim' ostendere ἰ rFmἴ tes deum operari etiam in nobis omnia opera bona, omniati corroboratio insuper merita tristorum bona esse vera dei dona, at ita cor ima. sequi videtur ea non ein nostrae voluntatis opera .

Quod di primum videtur hac ratione posse corrobo rari. Nam per omnem ferme locum in scripturis praecamur ec oram .ut ipse sua misericordia laac in nobis faciat. Ex quibus vi detur consequens esse huiusnodi opera non esse sista in liberi arbitrii potestate. Nam si bona merita in nostra essent libera potestate non essent dei dona, stultum. esset o-xare ut deus in nobis haec faceret, quς nos facimus libera nostra voluntate. Non cupimus a deo,ut ipse ambulare nos sa ciat.si habeam' in nostra potestate ut ambulemus. Sic eniim argumentatur Augustinus. Quid stultius,inquit u orare, vesacias quod in potestate habes, prorsus non oramus, sed orasre nos singimus, si credimus nosmetipsos non illum facere, quod oramus prorsus non gratias deo agimus,sed agere nos

fingimus. si unde iIli gratias agimus non ipsum, sed nos Lacere putamus. Ad habendum igitur cor nouum , 8c meritae bona,orandum potius videtur, ut desuper accipiamus bona voluntatem. aut propris voluntatis conatibus laborandum, aut attritionibus seu poenitentis operibus conandum ut nos

ipsi faciamus in nobis , excitemus , aut agamus boni qui piam. Vnde Ambrosius vel alius quispian non improbandus au or, lib primo de vocatione omnium gentium. Uol eas multillis quae no ab in comutabili voluntate regit tan. in citius propinquat iniquitati, Qto acrius intendit actioni. Iton

320쪽

m GRATIA ET LIBERO ARP. IIB. a.' Bon Augustinus, Non habet homo in potestate sua. ut sis

honus, e non videndo, qualis es sedc beat, suc videndo, non valendo esse,qualem se esse debere vide r. Praeterea videtur hoc ipsum seredo corroborari. Nam deus sese habet in iustitieatione, perinde atin sese habet in cuiususa rei erraia Primi προ inone. Cum ergo solus deus operet in creando,videt m et B. iiD Mis. Ahis operet iniustificando. Quod oc segnificasse vident scis.

pturae orante propheta, Cor mundum crea in me deus .i. iis

in me quod Blum poteti fieri. Quis adiuisit spiritu dei, aut quis consiliarius eius iat Esais. . Ex quo consequens .idatur, spiri tum domini solum operari in nobis. Opera bona sunt dei dona diuinitus in nobis creata,dicente Paulo Apoclauus sumus factura creati in Christo Iese, in operibus Manis quae deus praeparauit, ut in illis ambulemus. Deus enti . inquit idem Apollatus est,qui operatur in vobis velle,etois petari pro bona voluntare . Qui coepit in vobis opus bonss. perficiet usq; in finem. Dixi nunc coepi,inquit propheta hcc est mutatio dexters excelsi. Consequens igitur videtur nlahil esse tribuendum humans voluntati, nisi ut suseipiat Tisssanctarum assiectionum oc electionum motus a deo,qui, Ne inquit Apostolus creans nos in operibus bonis, operar verula re operari. Suscipiat quidem non coacta,no vim passa, nocontranties,no sicut corpus graue suscipit motum ad supersorem locum a proiiciente, 6c aqua calorem ab igne, sed ut potentia qusdam cuiuslibet affectionis tu bonntu male sulce pii , peride atq; materia apta est ad quamlibet sormam,ati agente imprimendam. Hoc plane videtur dixisse Auq . lib. primo de praedestinatione sine brum, possie habere fidem

missiliabere charitatem. mxs est holm, sed habere fidem Primo a habere ch/ritatem ,gratiar est iidelium . Vmere charitatem ,gratiar est fidelium . Tertio vidi tur hoc ipsum corroborari ex seriptini, o δ' - ' hus lignificatur homo esse in mar u dei,sicut lutum in manu figuli. Lutum autem nihil operat in siguris & formis, quas talaepti ab artifice uidetur igitur liberum arbitrium nihil ex , perari in bonis affectionibus, re operibus coelit' iminiiss. Qitem admodu dividetur significaste propheta Hic remias. Sicut lutum in manu nguli, ita vos in manu mea, dicit dos Aa iii mi a