장음표시 사용
331쪽
nobis. Dein operariclinen in nobis
Respodeo Aug. cu dicit, Deus ut velimus operat In nobis sine nobis intelligit hoc,no ψ deus iaciat ullum vella
in voluntate ipsa no agente aut non producente motum II
lum,sed ui faciat voluntatem velle sine nobis,id est,abs Q hoc,* nos faciamus nos velle. Ea quς sunt salutis nostrae
nunquam peruenirent in menter hominum , nisi diuina re uelatione ac suasione. Quemadmodum autem in rhetori- .eis ec do trinis ec in sapientia huius saeculi ad faciendum side et ad comouendum voluntates hominum in Meetioes, piae rum multa priusquam auditores credant ec afficianatur antecedunt,quibus mentes eorum tanguntur, oc pulssantur ut credant assentiant, di afficiantur ad ea, quae proponuntur. Sic ec deus, bilis possit totum simul facere abrii apseetuum mora, pigrum p gradibus quibusdam di ordine
operatur ec nunc per hominem, nunc per angelum, nunc stsemet ipsum intus tangit hominum corda,ut cogitent de r hus ad salutem pertinentibus 5c ut intendant in ea queadmodum dicitur Achium .i6. Aperuit deus cor Liddi: ut instenderet in ea, quae dicebantur a Paulo. Deinde suasidibusae testificationibus agit, ut persuadeat, quemadmodum ecipse Christus ec Apostoli ad introducendum homines ad fleem Christianam, suasionibus ac testificationibus , signis
ec pdigiis,ec diuirsorum languarum ac morborum curationibus uint usi. Apostoli q* in omnem terram diuisi, sicuti euangelica testatur historia praedicauerunt ubi* dimo po rante, 6c sermoem cofirmante,sequentibus signis. Pro ampliori horum intelligentia, sit hare sententia seseunda. Bifariam potest intelligi deum operari quaedam in nobis sine nobis, Uno quidem mo, Q ipse operetur illa sine nobis elicientibus seu Dducentibus illa. Alio mo, , ipse peretur illa sine nobis facientibus nos sacere aut gducere nu. Unde multa facit mens hominis, tam secundum intelle.ctum,cb secundum voluntatem, quae no facit se facere, utpote cogitatiora,& volitiora, quibus hominis animus tangsatur ab scp praevio rois iudicio aut cosilio, sic ut velimus deus operatur in nobis sine nobis , dum sine ratiois nrae cosilio, ordinatide, aut imperio incipimus subito velle bonum ali
332쪽
quod mente apprehensum,interdum vero, Ut velimus de operatur in nobis non sine nobis,veluti dum suadet, ut nos moueamus nosmetipsos ad ipsum velle ita quod ipsum vela se sit motus, non solum a voluntate nostra elicitus seu proinductus,sed ab ipsa imperatus oc volitus, atq; ita facere ut velimus, non uno,sed duobus contingit modis. iTertia sententia. Quatuor sunt gradus in assequutione salutis nrae. Prima est yponere nobis salutaria,excitare, care nos , inuitare, di admonere. Secundu est acuestere,seu consentire,& credere deo inuitanti. Tertium est date gratiam remissionem peccatorum .Quartum est permanere oc perseuerare. Primum est dei solius opus .SecundumEt opus hominis. Tertium opus dei. Quartum est liberi albiaerij opus simul ec coelestis adiutorij. Habes de his e
terminationem ex concilio Milenitano quam recitat Augusinus in lib. de ecclesiasticis dogmatibus. Firmissime creadendum estin praeuaricatioe Ade omnes homines naturale possibilitatem oc innocentiam perdidisse di neminem de Piundo illius ruinae per liberum arbitrium posse consurgere, nisi eum gratia dei nuserentis erexerit, neminem,nisi pChristum bene uti libero suo arbitrio, ncminemq; aliunde posse placere deo, nisi ex eo,quod ipse donauerit,ho necnq; post seductione serpentis per Euam cecidit naturpbonu per; Uidita, pariter Ac vigorem arbitrii, non tamen cisionem, ne non esset suum quod emendaret seu euitaret peccatum ac quod suo arbitrio, dei gratia miserenis, peccatum dilueret.
Atm ita mansisse post peccatum ad quaerendam salutem, aristitrii libertatem,id est,rationalem voluntatem, sed admoneae prius deo acinuitante ad salute ut vel eligat,vel agat oc casione salutis diuina inspiratione. Initium ergo nostrae saluetis,deo miserente, habemus ut acquiescamus salutiferae inspi rationi, nostrae potestatis est ut adipiscamur, quod acquie. scedo ad mollioni cupimus,diuini est muneris ,vino deficiamus ab adepto salutis munere, licitudinis nrs est,et cos
Nota ferulius fidei de gratias libera urbis
333쪽
potest,argumeta abus Ibare conat aduersarius liber*arbitriu nihil boni agere sed esse veluti subiectu suscipies solu,no recte cocludere. Ad primu igit argumentu Et assi mit deu solum ola in nobis bona operari. Respondeo ex supra dictis manifestu esse,hoe esse falsiissim v, cu demostrauimus deu qusda operari in nobis sine nobis,quaeda cooperantib' nobis. Tria inquit Bernar .sunt, que deus opatur in no his,videlicet bonum cogitare, nu velle, di bonu perficere. Primu operatur in nobis,sine nobis, secundu nobiseu, tertia
iam per nos. Primu ini sine nobis, net enim est in potestate nostra,vt nos Adae fili j,in ira dei nati in his qus ad vitam
aeterna possint aducere ceci tangamur cogitationibus,& attetionib' earum rerum,quibus assequamur remissione pecoratoru, 8c vita aeterna. Rrcp ita sicuti Ibat argumentu a deo
solo fit nostre salutis exordiu, qui sua misericordia priuensa ens bonum seminat cogitatu de rebus ad Christiana religione pertinetibus,qui ct sol'operar remissione peccatoru sua. - Iargitate solus infundens spiritu uiuifieante,variam eiusdei l . , sancti spiritus charismata. Cum autem deus per spiritum
Ri Migη 'ξ sanctum hare BIus operatur, homo etiam ipse aliquid ope T 'ratur ,sed aliud Φ. vocationem, aut suasionemseu restificatiocis Kπς nem L Christo Iesu. Aliud item, qj remissionem peccato
rum, aut gratiam,vt fidem, spem,charitatem, quia absci' motu liberi arbitrii credentis. 5c a peccato in deum resilientis, non sit 1ustificatio impri aut fidei charitati sue inlasio in adultis. De paruulis enim alia est ratio. Veru huiuscemodi mot' interiores activ,videIicet crededi,interior poenitetia depeccato, conuersio in deum ipsum nulli essent.si no deus sua misericordia liberu arbitriu in illa praeparasset.Atq; ita de' aufert quide cor lapideo largiens cor nouu,& carneu, du facit libero arbitriu a vita peccati veteris Adae recedere, oc ex si de in Christu nouu Adam per amore in deu tedere, ut et credat,& diligat ea quae prius vel non cogitabat,vel cogitans cotemnebat. Ex his iam consideratis facile est intelligere cur de' ipse et pollicet se daturu nobis cosmuu & spiritum na
334쪽
tum nousi exigat a nobis, ut nosipsi faciam' nobis cor notiqec spiritum noua per Ezechselem propheta dicens. Proiiciate a vobis instates vestras,quas impie gessistis in me,et facite vobis cor no , dc spiritum nouum, Convertimini &agite poenitentiam ab omnibus iniquitatibus vestris. Ecce qui dicit, Dabo vobis cor nouum,is inquit Augustin' ,ec iubet. Facite vobis cor nouum. Quare iubet,si no homo facta sed Deus qui e ipse daturus est.quo modo ipse daturus est,si homo facturus git ab semineeu,nisi quia dat quod iubet oc adiuuat,ut homo faciat cui tu cor nomm, iabetur. Vnde hominibus audietib'deum in scripturas loque eidem laminitem, Ego auferam a vobis cor lapideum , oc dabo vobis cor cor no m. . noua ne putaret se nihiI debere Iacere per liberum arbitriu, iubet ut velit, aut nolit. Nolite obdurare corda Ura. Prohcite a vobis cor duru. Prohcite a vobis oes iniciates vestras . Auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis. Quiescite agere peruerse, Abstcite opera tenebrarum,& duite arma lucis, Exuite veterem hominem cum actib' suis, re induite nouum hominem,qui secundum deum creatus e. Iudsos interrogantes Christu, Quid facientiis, ut operemur opera dei Ipse Christus non cDarguit,quasi stolide interro- .gassent, volentes sacere opera dei,sed instruxit. Hoc nquit, est opus dei,ut credatis in eum quem misit ille, aperte insisnuans credere In Iesum esse opus dei, quod θc oporteat nos
sacere. In actibus quoq; Apostolorum post 's dicationae Petri Iudsis compuctis & iterrogantibus. Quid faciemus viri fratres ciespondit Petrus. Poenitentiam agi re,& baptizet 'unusquisl vestrum in remissionem peccatorum. . Ex his omnibus consequens est hominem aliquid etiam volun tarie facere, ut saluus fiat, videlicet credere in Iesum, cessare a peccato,& poenitentiam agere. Alcyata stula creadere,& poenitexesint in nobis dei opera, tamen 6c homo facit illa,praeuentus ec adiutus dei gratia. Et hae est plana oomnium ecclesiasticorum patrum sententia. Atq; ita verum est quod ultra in argumento assumitur deum scilicet virtustem operari in nobis sine nobis . Uirtus inquit Augustin'. est bona qualitas mentis qua deus in nobis sine nobis op anitur. Opus autem virtutis nobiscum operatur.
335쪽
mus non valere consequentiam, suis enim oramus deum,ut ipse faciat in nobis opera bona,non tamen ex hoc conseques
est nos no sacere i Ila. Na bona opera seu merita iustorum sui dei dona non quod ipse solus haec faciat in nobis ociosis, sea quia abs* gratia dei miserentis oc cooperantis, bona opera iacere non possumus. Deinde ec hic sciendum, lex orationibus,quibus sancti in sacris literis deum precano tur, potius sequitur eius quod insertur in argumento contrarium, videIicet non deum selum sacere in nobis bina opera seu merita sed deum facere,vr nos iaciamus iIla, quemadmodum ipse ait , Ego iaciam,vi vos faciatis, Zc in poeptis meis ambuletis, & ideo sancti orant deum, ut ipse faciat eos iaceare di ambulare, oc currere in lege domini. Fac me facere.
inquit propheta voluntatem tuam, Deduc me in semita mΣdatorum tuorum, Inelina cor meum de' in testimonia tua. Cum autem in argumento assumitur. Opera bona a essent in voluntate nostra stultum esset orare,ut deus saceret
illa in nobis. Respondeo. Hoc esset viiss verum. si essent in voIuntate nostra abso diuinae gratiae adiutorio. Nunc autem non sic est doctrina Augustini dicentis. Quia stultius Q orare ut iacias, quod in potestate habes, ut facias. manifestaeest ex sententῆs co Hrentibus. Stultum enim esset orare alterum aliquid, ut saceremus,quod sine illius iussu αadiutorio possemus facere. Vnde subdit Augustimis. Oraora deum nos fingimus si credimus nosmetiplba, Ocno deum facere quod oramus. En vides quod Augustinus non dicit . orare deum nos fingimus ,si credimus nosmetipsos sacere, quod oramus,sed adiecit, si credimus nosmetipses,& nodeum facere,& caetera. Quia ergγChristiani credunt non sometipsos solos,sed oc deum facere opa bona, idcirco salubria
ter orant,ut haec faciant dum ipsum deum implorant omnium suorum operum adiutorem,protectorem, & ductorem. Liberum arbitrium per Adae pcccatum iactum est mortuJ. seruituti peccati. 5c reatui aeteres mortis obnoxium per corruptibila corpus, di malum habitans in carne ad mala prosnuaulairco indiget Iiberatore,qui selus vitam spiritualem
336쪽
m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB. x iniundi spiritum videlicet vivificantem, qui ec solaa debita peccatorum remittit credentibus & inuocantibus illam. Et quia credere dcinuocare ilIum nemo potest nisi pater coelestis traxerit illum, Idcirco coeIestis dei tractus omnem hominem,qui saluatur,habet praeuenire. Iam autem prevent homo spiritu sancto vivificante abs suis meritis iustificatus indiget assidua gratis conseruatione,semperq; a deo Reari tultus re persici debet manens inter huius mundi, ec suae earnis tentationes ad omne bonum cogitationis , electionis,& consilη ec operationis inualidus,infirmus re languidus, indigens quotidiani dei miserentis auxilio. Neq; enim pro corporis infirmitate orabat propheta,eum diceret. Miserere mei domine quoniam infirmus sum, sana me domine. quoniam conturbata sunt omnia ossa mea. Nam ut ostendearet se orare pro anima, illico subiungit, Anima mea turbara eli va Ide,bana domine animam meam,quia peccaui tibi. Ad me ipsum anima mea turbata est varib tentationibusas peccadu agita ta propterea memor ero tui de terra Iordanis.. verbum Ambrosii dicentis, quod Iunias muta Di Iis, q no ab incommutabili voIuntate regitur,tanto citius appropinquat iniquitati, Qto acrius intendit actioni. . Respondeo. Verbum illud suam secum afferre sentenatiam,in eo quod dicitur, voluntas mutabilis,que no ab incomutabili voluntate regitur. Intelligitur ergo de volntate humana quatenus mutabilis est secundum varia huius mundi carnum desideria,qus vocatur re voluntas animalis seu carnalis lecundum quam pIacent ea quae sunt huius mundi re carnis bona qus deo displicent. Talis voIuntas quam aerius intendit actioni ut suis satisfaciat defideriis,tanto mapis aci pinquat iniquitati. Et hunc esse sensum Ambrosi pastem colisrentia sententia riura,cap. secundo Iibri primi devocatione omnium gentium. Deinde cum necesse sit voluntatem hominis in omni sua operatione regi seu dirigi ura dia Iosea carnis instinctu, vel ab impressione diuinitus imamilla,conlequens est voluntatem mutabilem, si non regatus ab incommutabili voluntate diuina, regi a voluntate diaboli secundum varia huius mundi desideria,& itλ tanto citius
volantas mutahisis qua non adeo regitur Foacrius intendit
337쪽
dit aetioni. Verum hic sciendum est, quod humana volutas ab incommutabili voluntate regitur,interdum per adiutoriaum gratis,interdum vero per lumen rationis interas secuna dum leges quassiam immutabiles naturae impressas,exqui-hvs Impius etiam i ita impia exercet quaedam pietatis o
pera. Ait ita huiusmodi naturalis pietatis opera non intelligutur inclusa in supradicta Amb.sententia,uuis peccet voluntas humana si suis viribus nixa & fisa,cdtempta Christi saluatoria gratia,ex huiuscemodi operibus. conaretur se ponse apprehendere remissionem peccatorum, di veram iusticia ad regnum coelorum. Augustini sententia dicentis,Non haa: Ni hct in potestate is ut sit bonus,sive no vide qualis es debeat,stue videndo εc non valendo esse,qualam se esse de re videt,omnem supradictam resblutionem confirmat, videlicet omnem hominem abs p vero lumine Christo habitare in tenebris , oc in umbra mortis, ait ita neminem posseis ne gratia attendere in suae salutis viam. Nam abs* luminfidei,hse humani generis sub peccato captiuitas ec miseria, quae intrauit per Adae peccatum, haec fidei necessitas, haec gratia per Christum qu enda no veniret una in mentes horninu,nisi. deo reuelant inspirante, Sc charitatem infundentessit hae ratione Augu.in libro de spiritu Sc liter capit. i. inquit. Ad nihil nisi ad peccandum valet libera hominis arahi triu, si lateat veritatis vita,& cst. intelliges liberu arbitri um abfm noticia veritatis vis salutis,non posse iacere vllum opus retributione in futuro qculo dignum,nisi peccatum. Ad ea quae in secunda conismatione primi argumenii
adseruntur, deum videlicet creare cor mundum, ec creare in nobis opera bona,ex quibus consequens videtur, solum deusne nobis operari in nobis cor nouum & meritum bonum. Respondeo hoc arsumentum solum concludere, deum eperati aliqua in nobis sine nobis,indelicet gratia, remissionem peccatorum,sanctificationem,seu iustificati m nostia,
eum ipse deus abs* meritis nris p spiritu sanctu facit alam nram sibi temptu oc habitaculusotinuo dedicat 5c sanctisi, aes illa creans in ea sui spiritus charismata,abus ia libere et spontas
338쪽
uo. ad Ephe. i. no dicit deu creare in nobis opa honased nos inquit,esse sigmentu ipsius,creatos in Christo Iesu in otiis . nis hoc est, fecit nos abs* opib' & meritis nris esse nouli creatura in Christo Iesu, ut ia ia noua regeneratioe vius spi. Credes bio clxituali vita deinceps bene vivamus, ct ambulemus, inquit, biais in opibus bonis,que nos,ipso prsparante,et donate Oparmn .
Deinde Apost. ad Philip. a. cum dicit, Deus est qui operae in vobis velle Ac perficere δ bona voluntate. Mox an prsmiserat,Cu metu et tremore uram salute onamini. At ita ex his
duobus Pauli Apost. Iocis,no sequit sola deu opari in nobisor bonust nos nooperari,imo sequit nos honu opus opari,il loopante grani in nobis,qua operemur no opera prssentis viis quorii operu potestatem operandi accepimus, in crearemur homines, sed opera vitae coelestis,quorum potestate ope randi accepimus, cum crearemur, ut essemus per ipsius miseraeordiam bon ereptiex perditionis massa. Ad ea quae in tertia confirmatione primi argumeti adisseruntur ex scripturis,quibuς significat homo ede in manur dei,sicut lutum in manu siguli. Respondeo quod sicut latum in manu liguli est, qui potest ex luto contingere vas
honoris, Ita dicimus omnem hominem , prscipue iam in nao ditionis massa damnatum essesn manu dei, quantum ad te . Rregationem. ex perdationis massa, di Oum ad accipienda, formam honorabilem,spiritualem vitam iusticiam,salutem,
reniissὶonem peccatorumδε sancti spiritus eliarismata,quia laus deo placeat, ct bii vivere valeat. Ipse deus ex massa adit tiois,quos vult eripit di in eademassass vult deserit abso ulla iniquitate. Deinde deus ipse in immanas volsitates ple-r nisissima lusis domini potest eas mutare de affectioe mala veelectit oeuna in alia, sed no indeseutvsicut Iutu nooparse , ili in Armatioe sua secundu forma artificiale, Ita et hoem no
, hii viuedi accipieda, vel opando exta accepta grae, noenio portet similitudine quadrare inoibus. Un sicut natura i se. Oe pparat exp'ad susceptione AEnalis ais,q a solo deo creat et ictu dii ,ita et vis lib. arb. ccelit 'suasa et tracta,pparat alam
ad suscipienda gram spua sanctificatis a solo deo tribu eda .
339쪽
Ad verbum Augustini dicentis, V t velimus deus osperatur in nobis incipiens sine nobis, di est. Iam sat diaximus deum operari velle in nobis non quia nos non volusenus,sed quia sine gratia eius prius miserentis oc adiuuanatis,nec volumus quicu boni,nec agim', atly ita cooperamur deo,agimusΦ aliquid,no solum in exteriori oper sed etiam ipsum internu volutatis opus nos agimus oc preducimus. Ex supra dictis enim iam patet, . di si deus interdum faciat ut iaciamus nos velle,interdum vero facii nos velle honum sed non iacit,ut iaciamus nos velle bonum, semper inamen cum bonum volumus', iacit nos elicere re producere ia. psum vel Ie,seu bonum voluntatis motum. Huius rei accipemta sitit ir uitelligentiam ex simiIitudine, Deus facit solem producere Beniar ἐς gra Iumen sed no facit Ut sol faciat se producere lumen. tia, ibeto a Ad Qerbum Bernardi dicentis, opus salutis sine dum bitrio. hus fieri no potest,ino a quo fit, altero,in qua sit.deus autor
. est salutis, liberum arbitrium tantum est capax.
Respondeo ex doctrina hac Bernardi, solum sequitur, quod in agendo seu in operando salutem, liberum arbitria se habeat pure passue,quod manifestum erit s videatur, l. nomine salutis designetur incolumitas & seruatis viis a malo liber atm ita salute operatur, qui a morte aut a malis lio herat, di vitam incolumem ac beatam prs stat. Et quia sicutiliam diximus liberationem a captiuitate diaboli, a sempiterona morte,remissionem .peccatorum gratiam sanctificanteae salientem in vitam sternam,solus deus operatur in nobis. Ideo recte dicit Bernar. Deus autor est salutis,liberum aut . arbitrium tantum in capax. Verumtamen du deus salutem hac in nobis operatur, nos etiam,vi habet Bernardus ibide. . aliquid facimus cosentientes Ac obedientes ,remissione peratorum gratiampostulates. New enim deus remittit in cata volentibus perseuerare in peccatis , neq; gratiam coelonis Uiis largitur volentibus secundum carnalem vita ambirdare,sed quos saluat ab huiuscemodi carnali uolutate liberat.
340쪽
Iuumnone impii seu inouatione cordis,seu formatione nouecreatos in Christo Iesu fit mutatio, secudu qua relatas musint ex impietate seu iiusticia ad iusticia.i. ad rectitudine qua ea a rationali creatura deo debita. Sicut aut se du physicos en mutatide naturali sent quatuo videlicet moues mobile, inminus a det termi ad que,vesuti in illuminatioe aeristia oc in hac spirituali cordis innovatione 4.sunt moves est nitas miseretis dei excelsi,diceae 1 pheta, Dixi nuc ccepi haec e mutatio doctor excelsi.Deus sua suasoe intus mouet
nominis mentem ad deserendum peccatum,largiens Tratia. -
docente scriptura.gratiam oc gloriam dabit dominis diei Ie sum Claristum. Mobile alitem in iustistatione itae est hosti ni nima qus spiritu dei tacta tam secundum .im iti telle. y Gi m, a secundum appetitium conuertitur ad dominum. ερ deum suum, incipiens coelestia creder diligere. Terim nus a q est culpa ociniusticiaseu impietas dei inimicitia econenia, quae totiuntur adueniente luminegratiae. Termin ad que est usticia,qus est rationalis ereaturs rectitudo deocebita,ad quam deus mutat diominem impium,infundena pratia,qua oc tollatur culpa,ira dei,ac immicitia,& dignustiat homo vita aetema. Atm ita in iustificatione multe fiant mutationes una in potentia intellectetua quae ex tenebris in I xi ignor tis illuminatur actu siueivivo creditur develle iustificator hominum per mysteriu Christi absq; vllis iaptorum meritas.Altera mutatioesi in volutate irim odiente peccatum &amante deum propter ipsum.Credere autem et ceIeccatis pinnitere, divelle mutate vita in meli' diligere deu sunt actus diois coelesti gia adet uci, & idcirco gruaraotione a dicit, Ego dabo vobis cor noui is S iubet ut faciam' nobis cor nouoso iuberet hoc de'hoi,inst Aug.nisi ho ipse hoc saceret. Necpite ipse de' dicer se dare nobis cor nouu,si
psis sanct in scripturis declarauit.ogo lacia, inst de',vivearis piis meis ambuletis. Ad secundu ora