Ioannis Driedonis a Turnhout sacrae theologiae professoris apud Louanienses De gratia & libero arbitrio, libri duo

61쪽

ua opera

uldens duas hinuscemodi haereses suo tempore instigante sathana, suborituras, ne velle, di bene operari, interdum trihuit hominis voluntati,ita loquens,quasi totum relictum sit in nostra voluntate. Interdum vero soli diuinae gratis de via impioru,& gra,sic loquens , quasi libem arbitri u yrsus totalendum sit re desperandu de iniquis Mibus .Sed absit,ince Augu. script ira enim in locis huiuscemodi dei gratiam commedauit , Ut doceat Iiberum arbitrium per seipsum nihil boni facere, di dei gram esse no solum, qua hia vivere discim', sed etia qua iuvamur,vthn vivamus,quia ola homo ex Ada nascitur iri filius deo inimicus,& idcirco nemo bene vicit. nisi praeuentus miserentis dei sapientia sanatus suerit, dicente scriptura Sapientiae .Q. Per sapientiam sanati sunt, quia cum tibi placuerunt ab initio. Proide in seriptura deus caadmonet,corripit,arguit, hortat hoes v elint hoc nolint is hid ut amplectantur hoo,respuant illud ut corde ad deum redeant,ut quiescant agere peruersa, ut declinent a malo & saciant hona,vt quaerant,orent pulsent, haec inquam, di id genus alia bonae vitae opera in scripturis deus exiges,hqresim destruit Manichaei,apte insinuans,q1 recte credere, di bona incipere velle,& orare,ac recte vivere, sint nostrae 5c non alienae naturae officia. 5c quod nostrae voluntatis sit declina. re a malo Sc bonum facere. Eadem autem scriptura cum omnia bona opa tribuit diuinae geae,dicens deum omnianocere,& hominem nihil esse,veluti cum dicitur, Neq; qui platat est aliquid. caet. Item, Non est volentis,ne currentis, sed dei miseretis.Sicut Iutu in manu figuli,ita oc vos in manu mea .dicit Ga .gram dei voluit comendare, contra Pela. gium apte insinuas hoem nihil boni ex se. i. ex suis viribus absci; gra possie incipere. Quia ois homo ex se est mitios ocpeccato obnoxius,de inimic',et silius irs,et idcirco nihil potest facere deo gratu aut placitu,nis Era illi' a seruitute peccati liberet ,recociliet deo,&iaucocillat' deinceps ad recte vi Dedii adiuuet. Quis Unu negauit in manu. i. in potestate dei

esse ex hola vili oc peccatore sormare hoem sanctu 5c iustit, deu* magis habere in sua potestate voluntates holm, ut ipsi suae . Sed des ipse secundu consiliu suae sapietiae, lens decla. ' utare

62쪽

v IN GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.r AEn rare suam iusticia simul Ac misericordia no facit in singuIis

hominibus ola quae potest sacere. Alios propria volutate precantes iusto suo iudicio deserit aut rapit de medio impotnitetes, Alios gratuita sua misericordia liberat ac saluat Et ad illa intellectu loquit Paulus, Deus cuius vult miseret,& que vult indurat. An non habet potestatem figulus luti ex eademassia facere aliud vas in honoreAliud in columelia. Homon ex se per peccatu saetiis vas columelis,silius irae, no potest rursus ex suis viri, sese facere vas honoris,& filiu adoptionis,sed deus qui sua volutate misereri dignatur,haec operat Siculi ho potest seipsum occidere, n6 potest asit eu fuerit occi sus,vivificare sese. Huc quo sensum declarauit Augustin' in Enchiridio capite.N.docens hominem primum male uterem libero arbitrio, di sese perdidissἡ,8c ipsum inteIliges primum hominem perdidisse libem arbitriu,secundu Iibertate ne ae iuste vivendi abs* gratiaChristi miserenus,eummabso gra illa subiectum esse durs necessitati habendi pecca.

tum, hanccp necessitatem esse tam grande, ut etia homo iam per Christum deo reconciliatus, non misit in hac vita prorsus vivere purus, mundus, di immaculatus abes macula peccati,sed no inde sequit Augustinu voluisse docere pAds peecatu de humano gne libere arbitriu perijsse. Na talem intela lectu ipse refellit i suis passim scripturis, di prssertim lib. r.

corra duas epistolas Pelagianoru,ca. a. Nemo inat, nostru dici l a peccatum primi hola libem pierit arbitriu de huma. no gne, perῆt quide libertas a miseria & a peccato, quae fuit in paradiso libertas qusda habendi plena cu immortalitate iusticia sed non periit libem arbitriu vscp adeo,uta illud peccent quotqt peccant. Hactenus ille. Manet sema liberu arbitrisi ta an peccatsi, cli post peccatu ide dc sub gratia constituta, sed a peccatum sit misere sub ira des,danationi obnoxisi, per gram Christi ab hac ira &damnatione rursus liberatur. hona in merita sibi coparat,qua vaIeat peruenire ad vitasternam,super quibus meritis, liber G arbitrii consistentia, vide Augustinum in libro de gratia dc libero arbitrio, capite . .ec. r.et in epistolis ad Valentinu,alijsq; locis innumeris. Falluntur huius temporis haeretici dum ex scripturis

Lberuarbitrio non periit.

63쪽

sacris libertatem a peccato, 5c libertatem a miseria nolant

distinguere a potentia, quam liberum vocamus arbitrium, non animaduertentes etiam discrimen inter statum innoscentiae,& statum natos humans iam lapse. Liberum arbitrium ante lapsum poterat ex gratia accepta Liber u AZ e vivere, oc non peccare uncti. Et idcirco non indigebat litis inte gratia Christi miserentis, di ad pugnandum ae vincentis' η in dum adiuuantis . Iam autem post lapsum iactum est mi-iumue t g tis serum seruituti peccati re damnationis obnoxium , a qui

Gripi mist malia non potest liberari, nisi per gratiam Christi reditis,ari ad νis' inentis . Haec sunt sans fidei documenta, hactenus per uni cendu tentui' uersum orbem Christianum custodita oc tradita ab uniuernei tam iit' sis ecclesis patribus a quibus nemo nisi qui prorsus volue rit a fide Christi esse apostata re alienus unqua praesumpsit deuiare. Ipse quo* Martinus Luther, dum primum

inciperet sua zizania in ecclesiam spargere, Quis reiecerit recentiorum doctorum,ut Thomae Scoti Bonaventurae, e' terorum recentiorum interpretationes ac scripta insectasec tractans eosdem calumniosis vaniloquiis, visus tamen, est ecclesiasticos patres, Ireneum, Cyprianum, Hilarium . Athanasium, Basilinm,Chrysostomum,Hieronymum, Augustinum, Ambrosiim caeteroso sibi inuicem succedentea

- venerari,quos 5c semper ab initio venerata est antiquitas. Et potuitset forsitan disputans de abusibus quibusdam Teatus illius vicum tolerari, propter intolerabiles errores iaecclesia ex huiuscemodi rebus tum contingentes ,nisi ad Misa sidet dogmata, ecclesiae. sacramenta confutanda perti naciter declinasset, Iucet elara constitisset illum posteaquase testimon is sanctorum victum nouerat cum arrogati a M ontemptu,&iniuria sanctorum patrum semper in detcriora proficere. Ex quo coiici poterat ab initio no suisse ex deo illius spiritum . Omnibus Una intentio haereticis , inquit Bernardus,semper suit captare gloria de singularitate scie-tiae. Deinde correptus seorqueter tum a paterna sanctissimi domini Leonis sollaeitudine, abeatissimi Adriani mansuecudine, tum a Cssaria maiestate a I isq; pluribus admonitio

su a praeuiis Ose sibi usus, contumelias adiecitcontume

64쪽

liis. Vidensi sententias olum patrum contra sui unius cainritis sententiam pugnare in latam deuenit audaciam,vias

ducta contra se ecclesiasticorum patrum Ambrosii, Augustini, Hieronymi caeterorumcy antiquissimorum dogmata nomodo negare praesumpserit,sed etiam iniuriis , ac columea

Isis affecerit animositate superba obvians eisdem etiam in huiuscemodi rebus, in quihus quasi uno ort,vno spiritu sui loquuti sancti dei holas, octanc, spiritus evagellos veritatis remaserit in eo solo,sibiq; adlasrctib'. ad hoc tande deuenit

ut contemneret totius ecclesiae oc generalium conciliorum auctoritatem , destrues etiam veritates ex scripturia sacris

manifestissimas,quas ab exordio natantis ecclesiae ad hae in tempora Christiana ecclesia ex eisdem scripturis sema intellexit quas oc fides eiusdem ecclesiae per successionem satrum seruauit incontam ina tas. Il se peculiaris ui credim 'aulo Apostolo est hominum circa fidem reproborum mos di consuetudo ut in deterius proficiant semper,&errantes. α caeteros ,quos possunt in errorem ducentes. Ad videm dum igitur absurditates erroris huius, que de gratia & Iibero arbitrio seminauit arroganter & perti naciter docens liberum arbitrium rem esse de solo titulo,nihil agere, nullam esse sanctorum merita. Sciendum est eundem pro huiuscemodi suo errore stabiliendo aliquot sibs iecisse fundamenta. Primum ex scripturis sacris,qus poem passim locum docent hoem gratis iustitiis Cati,gratis iv. i. no ex debito, no ex opu meritis,sed ex fide, iis dei donum eic deum operari in nobis bene velle,&bnoperari, & non esse volentis aut currentis hominia , sic vel sic vivere.sed omnia ex dei gratia pendere. Et Cyprianum, Rugustinum csterosq; doctores ita ex scripturis sacris sensisse ut deo totum sit dandum.&nostrum sit nilail. Alterum iecit standamentum ex diuina prs scientia diuina P voluntate insallibili & immutabili ex qua putat consequens esse ola ex necessitate absoluta emenire,atq; ita liberum arbitrium nihil esse, nullam esse sustorum hominum merita. Tertia iecit landamentum ex captiuitate& seruitute ex vincuIis,

o morbis, & vulneribus, licitate, re infirmitate,qus in E i uatico

65쪽

capram actus

non tamen pec

tar.

trauerut in Universum gen' humansi a Adae peccau. Ex a hus putat necessario concludedum esse liberu arbitriu nihil honi posse. Nam homo si abs* meritis iustificatur, Nola bona opera si deo sint tribuenda,& no possit homo contra dei praescientiam 5c voluntatem immutabilem quicu agere , si etiam per Adae peccatum faetias seruus captiuus, lapsus in

Bueam mortis oc damnationis ex quib' malis ipse sesensi potest suis viribus eripere necessario videtur concludendum esse, hominem non esse liberum in operando. Sed huiusmos di consequentias prorsus ei se inualidas I inefficaces,in li/hro de seruo captiuo,& libero arb. Ite in libro de cocordia liheri arbitria ec praedestinationis diuine demosti ab stur. Caenim omnia non possint simul in uno loco explicari stantisa suis Iocis reseruamus declaranda. Nunc autem ad supradictas eos uentias inualidadas su Ficiat scire nemine unucatholicorum doelarum tam fuisse stupidi ingenii aut puerast seritentiae, ut crede rei liberum arbitrium propterea appellari liberu quod posset vel agere quic j cotra diuitas volutatis efficacia,ur facere quodlibet abis nutu. notione,&esalicacia eiusde volutatis diuitas siue in bono ope, siue in Io. Hoc ipsum enim nouerunt omnes Christiani etiam lareec latronem non posse absq; concursu oc actione diuinae voluntatis extendere membra ad surandum, ut ad occidenda hominem. Sed neo posse incipere velle, aut habere vllu internum motum eontra beneplacitum diuins volutatis, que admodum deo iubete neq; ignis urit. Quomodo enim euet deus omnipotens,si nos possemus incipere agere, aut velle quicqj contra suum beneplacitum. Deinde quomodo ipse esset omnium rerum, omnium essentiariam, omnium qualitatum,omnium accidentium,omnium visibilium,& hnuisibilium creator conditor, & conseruator, si aliquidentitatis esset,cuius ipse cauia efficiens non esset. Neque oportet a deus sit causa efficies, actus, actionis,seu motus aut interni aut externi,qui peccatum est, quod ergo deus peccet, sicuti non recte c)lligimus,si dixerimus . Deus est causa mortis aut tristitiae nostrae, aut comestionis . ergo deus moritur , tristatur comedit. aut bibit. Et quemadmodum bonus scri

ptor Nans, vel per atramenta Auidum, vel in papyro flui

66쪽

ea,vel a calam ineptu,est causa bonitatis si qus relaceat ex arte in scriptura iIlased no est ca deformitatis, aut maculς iopus illud scriptu prodestis. Hsc nepe orit rioquia scriptor male scripsit,scd sa ur papyrus, in qua scripsit, vitiata eras, vel calamus ineptus LiciSic deus cum operat a libem arb . fluidum ac sugitivit a deo,est quidem causa actionis,& emitatis ex libero arb. prodeuntis sed non est causa deformita. Declarat, iatis,fecundu qua liberu arbitriu deuiat, aut deficit a regula H no esse cras diuinae volutatis. Haec quia egent aIlioris inquisitionis, in si deformitatis libris sequentibus declarabuntur Iatius. Patet igitur libera in actus alio. arb.dici non propterea, quia ex se no suffultus vllius su orioris potestatis gubernaculo possit aliquid agere. Sed prospterea dicimus liberu appellari arb. quia per it Iud rationastis spiritus sub diuina prouidentia suauiter gubernate Iia r est in delibciado in iudica do, di cosentiedo ac ysequedo

illud, qS ex libero iudicio propter sine alique esit desinit uuis alia sit libertas in de qua absq; discursu ac deliberatione ipse unico, & in obili actu nouit ex opatur pia P sus sapientis voluntate, non tractus vlla inclinatiois necelsitate. Secundus huius libri tructurus,in evo dininctun recita. tu rationibus,s argumentis Ieprobamur. c confutatur errores Pelagi, iniuriam facientis diuinae gratiae . caput primil recitans disinstim Pelagii errores de grai id dei.

tes, stru est eca mare scietia scripturaru ec opera dare ut intelligat psal. magellu, Pauliasq;.eri as, et agnoscat gram, dc misericordia sibi facta ibeculii a teso viriu sua ire,&miseria,captiuitate reseruitute ab', si no habeat spiritu Cluisti, subqciumur, di errores huiuscemodi valeant euistare,& abulare cora deo i vera humilitate ac gratiaru acti ne,no erit inutile Pelagii c6tra dei gram insanias ex semitibus philosophora di sapietu huius sesculi desuptas speciati recitare. V r aut iuuaremus labores sudiosoru ,ces legim' eas de he reses in .ppositionibus duab',quaru una expIicat errores de officiis diuis ρος ec de liberi arb. viribus ac potestate Bia opIdi.Altera explicat errores eius de originali peccato, ec de malis ex peccato Ade sughuna anu Rus defccdetabus .

67쪽

Prima ultur propositio est. Pelagius gratiam dixit es.se tum remit sonem peccatorum acceptam ex merito voluntatis poenitentis,tum pol sibilitatem liberi arbitrii indifferetuem tam ad bonum. si ad malum naturaliter homini cuilibet insitam,tum legis cogniti&m, tum euangelid salutis insterns vitae reuelationem tum adiutorium, quo accedentere peccata facilius vitantur ec mandata adimplentur facili'. Quatenus autem has Pelagi j liereses facilius deprehedas, ac iugias , scire debes , quod omnis gratia aut eu super pH-

teritis peccatis remittendis,aut super futuris peccatis cauendis aut super liberatione a damnations, vinculo, aut super salutis Usa, atq; aeterna vita consequenda. Haee enim sunt mala in quae Adam peccando detrusit oniuersam naturam humanam, indelicet esse obnoxium peccato,esse reum damnationis vinculi. impotentia Uitandi peccata amissio aestetnae vitae. Et in singulis horam Pelagius desiniens gratiam suos habet errores: per commissis peccatis remittendis dixit remissionem peccatorum fieri ex merito voluntatis credentis, re poenitentis per liberi arbitrii vires. Sua peccatis autem cauendis sufficere dixit legis eoanitionem, α liberi arbitrii passibilitatem naturaliter insitam. Super via aute n saluti,, oc vita aeterna assequenda dixit quemlibet sibi euangelio annanciato posse ex Viribus liberi arbis vii peruenire ad fidem, qua viam cognoscit Ac ambulat ad aeternam vitam. Posuit igit Pelagius dei gratiam esse postabilitatem peccandi, re non peccandi a creatore insitam qua tristianis atq; paganis piis at ipris existimat esse comunem defendens deum suae gratis auxi lio adiuuare huiusmodi possibilitatem non ipsam voluntatem, non actionem. Declaras asst quana modo adiuuet possibilitate. Aiuuat ut possibi litate,deus vocado,instruedo, dando lege, via salutis demostrado. Gram aute dei, quae neq; est cognitio legis, ne naturalis Iiberi arbitrii ratio ad hoc latsi valere dixit ut p/terita peccata remittantur, non otia rura ustentur. Pro huiuscemodi erroribus, Pelagius increpatus a fratribus eatenus cessit admonitioni, ut non excluderet diuini auxilii utilit

testa diceret quodda esse diuing gratis auxilia,quod no ne

68쪽

m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.t. . 3 π.GTirtu, inquit sed utile situ e ad facilius seruIdu madataec sacilius virandum peccata. Plane doces holem absq; gratiae auxilio volutate posse seruare madata, di posse vitare pectata licet difficilius. Atin ita errores Pelagη consequentes ex

.ppositione supradicta sunt praecipui. Gratia Christi est possibilitas naturalis nobis insita, qua libera voluntate facimus, quod volum',sive bonum,sive malum. vel cognitio legis moliratis, quid Lit faciendu, oc reuelatio aut praedicatio euangeli j ostendetis viam perquam ambulare,di ad finem usq. peruenire valeam cs. Gratia enim dei,inquit, gula adiuuet possibilitatem, iaciens euangelium praedicari, non facit tamen in nobis opera bona. Nessi enim deus iacit nost inquit, recte credere, bene velle et ex voluntate bona operari bene,sed scis plura idcirco tribuit illa,inquit diuino muneri. quia nos operamur ea ex potestare diuinitus accepta, videlicet ex libero arbitrio nobis praestito praesertim praedicatione,aut reueIaatione euangelii forinsecus nobis tui facta. Et admies ad hoe inquit, ut quispiam credat euangelium , seu fidem habeat in Christiun s luatorem sufficu,quod Christus & euangeIsvm prsdicetur illi. Potest nempe vis humanae voluntatis pscipiam inquit,euangelio praedicato asset tire,& dissentire. Ita ad hoc,inquit,ut quispiam faciat opera bona, & diuina adimpleat andata sufficit cognitio legis, di scientia mIdaiorum dei. Habita scientia legis, potest hemo pi inquit,

vivere, Ni iste,oiacp mandata implere viribus suae volumaatis,oc ex merito suae voluntatis remissionem consequi pcccattorum. Qui iam inquit , remissionem peccato ram, di fidem Christianam est assequutus os potest per solas naturae vires

quemadmodum coepit perseuerare, omnibus tentationi

bus resistere,& prorsus, si velit vivere sine peccato. Atque ita iusti, inquit,& sancti in hac uita post acceptam semel remissionem peccatorum vivere potuerunt pror,

ius sine peccato. Huius Pelagi j discipuli Iulianus 5c Coeo

Iestius caeterissi auditores docebant gentiles di paganos homines alienos a fide in lege naturς posse omnia peccata vitare recte vivere, & sacere opera deo grata di placentia, quibus mereantur,aut remissionem peccatorii, aut diuins gra-

69쪽

fiae opitulationem. Deinde Pelagius pluries increpatus pgratiam tolleret saluatoris,suam lis resim sub hoc moderamine declarauit. Quia gratia Christi saluatoris ad hoc,inqui

necessaria sit,ut peccata commissa nobis remittantur,nd in . men est necessaria, ut peccata futura vitemus , nec ad hoc ut

bInam volsitatem, b3nimis propositum in nobis iaciam'. Sola gratia, inquit, remissionis peccatorum non daur laesa dum merita bonorum operum, quia ante hac gratiam nihilhene inquit, eratur homo sed per ipsam incipit homo bene operari. V tim in potest ho ante gram incipere bia vella. ec ita peccatoru remiisio dat , inat,seeunda meritu bone volutatis antecedetis Moenitetis, dise ad do couertentis. PH-' cedit bona volutas credetis,& secudu hoc bons volutatis meritu gra dat remissiois peccatoru. Peccatis aut remissis no amplius inquit,operatur in homine deus. Quemadmodu

nim medicus homini, queiam sanauit, deinceps non coopatur. M lio ipse iam sanatus suis ambulat viribus,mediconis hil opante Ita &deus semel data inquit,liberi arbitria potestate sinit oem hominem iam iustificatum secundum sus volutatis arbitriu agere siue bonum siue malum. Et ita semel nobis data operandi potestate deus cessat,inquit Pelagius,

ab operando. Quemadmodum enim In caeteris,inquit, creaturis conditionis naturalis ordo seruatur,ut proprios sinantur agere motus sic concessa semel Iibos arbitrii potestate, deus sinit hominem agere quodcum* voluerit siue bonum' siue malum. Ex huiuscemodi autem suos errores teste Aug. declarat Pelagius, tria constitues distingues,quib' dicit hominem posse 5c iuste vivere,& diuina mandata implere, possibilitatem voluntatem; seu volitionem,qua vult esse sitastus, operationem, qua iuste vivit seu iustus efficitur. Hoarum trium primum,id est,possibilitatem bene operandi con' stetur esse datum a conditore naturae, nec esse in nostra potestate sed eam nos habere etiam si nolumus . Duo vero reliqua nostra esse, inquit. Tria,inquit.sic distinguimus; oc velut in ordinem digesta partimur. Primo loco posse statuimus,secundo loco velle, tertio esse iustum,seu ope xλri posse in natura velle, inarbutio esse in effecitu locam'.

. - Primu

70쪽

m GRATIA ET LIBERO ARB. LIB.x. 430. Primum hoc est posse, ad deum ptinet,qui iIIud naturae suae

rationali contulit gratis. donauit, ut posset libere peccare, ec non peccare. Duo vero reIiqua,videlicet bene velle, & esse iustu,ad homine sunt reserenda,quia de arbitrii sonte descendunt. Deinde in bene' inquit ioperandi possibilitate,non est homini meritum,sed in voluntate bona, di in ol opere honolaus est hominis, imo hominis ec det,qui ipsius voluntatis, oc operis possibilitatem dedit. Quod possumus omne hona aut cogitare,aut dicere aut facere,est illius qui hoc posse donauit. Quod autem bonum cogitamus, loquimur,aut facimus,

nostru est, quia hoc sit liberi nostri arbitrii viribus, quam

etiam in malum vertere possumus. Deinde exemplo facien, huiusmodi suam doctrinam clariorem, quonam pacto opinetur deum adiuuare possibilitatem operandi, sed non iacere operationem . Adiuuat deus naturalem, snquit, arbiatrii possibilitatem, dum vel docet ea quae facienda sunt, Cre- .denda,aut speranda, vel praestat auxilium,quo facilius adimplere possimus ea quae praecipiuntur. Adiuualdu cordis nostri oculos aperit,da nobis ne prssentibus occupemur latusta demonstrat O diaboli tollit insidiax, du nos multiformita ineffabili dono coelestis gratis illuminat . Qui fas, inat Pelagius gratiam dei sic mutetur,is libersi arbitriu et gram recte confitet. Huiusmodi aut esse Pelagri sentetias fideliter recitatas,patet ex Aug. i diuersis lib. cotra Pe Iagiu aeditis. Secunda propositio, in qua recitantur haereses pelagri de Recitatur Pea

originali peccato & de malis inde prouenientibus est. In. - Le-,santes inquit Pelagi' nastutur in eo statu, in quo fuisset na se or tuli pecti ex Adam etiam non peccan re non obnoxii piceat nee in curior isset dei ira constituti, innocentia pleni,& idcirco inqt, infantes. pla tan sui baptizodi,no vi a inccato, aut a potestate diaboli libero tur,sed ut in regnum dei admittantur. Nam peccatum Adsinquir,ipsum solum lesit,ic non genus humanum corporaumorte,moriturus etiam erat AEdam simul oc uniuersum geonus humanum, &si Adam non peccasset. Concupiscentia carnis repugnans legi naturς, insuper oc mors ipsa omnis in hae vita haminis mortalitas sunt, inquie, non supplicia primariae culpae, sed conditiones naturae. Hactenus Pel

git haereses.superest iam supradictas haereses destrui.