장음표시 사용
141쪽
ux I N I. ν R o G N. II i P P o C R. mentissima litis,& dirus dolor, cuius causa vires exsoluuntur, calorq; in ea ad intima reuocatur, partibus extremis vehementer frigescentibus. Et quia maximum consensum cum corde Se cerebro
habe cum corde,permagnam arteriam: cum c rebro quidem,per multitudinem neruorum sex coroe eere laconiugatione venientium,euenit etiam,vidua
Mum .rivi bus his partibus consentientibus,protinus cardiaca,& cerebralia mala sequantur, lyncope videlia μ' -' eet,delirium, morbus comitialis, & alia huiust modi,quae Galeno teste lib.i.de causis symptorn. cff.7.ventriculi ore affecto oboriri solent.Porro est & alia causa,ob quam ventriculi inflammatio deterior sit inflammatione iecoris: quoniam Inflammato ventriculo,non tantlim eius deprauatur actio,sed & sanguificatio mala, fit, neque te iecinore,ca quae a ventriculo male sunt consecta. corrigere. Non tamen iecoris actione vitiata, ne-eesse est illico ventriculi sunctionem vitiari. f f
sero aedi adab inusi perieiam mortis eira turaefignificant.
SI cedema quale dictu est, durum, & dolens,in musculis abdominis consistat, siue in hyp ehondrio, proprid dicto 4 mortis periculum non denunciabit:quia haec pars ignobilis est, nec vitae simpliciter necessaria.Verum de hoc cedemate in praesentia Hippocrates non loquitur, sed de illo potius,q 4 in aliquo viscere subiacente contia
142쪽
nctumquod mortem praenunciare terit ob vis eris illius abolitam aut vitiatam sumstione vi- '. tae ipsi necessistam. Alterum vero, quod in muscu - . 'Iis abdominis habetur,inferre mortem haud poteri nisi ob aliquam causarum a Galeno connu- δε nise inerataru , nem' inflamationis magnitudinem, aut virium imbecillitatem,aut aegroti culpam, vel- . medici curantis errorem.Verumtamen ait, oedeia qm praedictum; videlicet quod existit in visceri- ' que rbus, mortem breui suturam significare: quoniam 'tale, morbus acutus est,cuius rationis est ut cito 'terminetur , cum periculo, non potente natura
diu morbi magnitudinem tolerare. Quare si morbus iste cito cum periculo iudicatur, illud breui tempore suturum praenunciabit. Sed cum lien viri obi m scus sit satis ignobile, adeo ut libr. de partibus animal um cap.7.arbitietur Aristoteles per .acciudens esse necessarium,qVomodo excremeta itum ala tum vesicae; ex quibus fieri ait, ut in nonnul, lis animalibus defietat magnitudino non videtur eius inflammationem sui. Galenus i0 comm. in nuit periculum mortis breui futurae indicare. φ οι; sis, Arumtamen dicendum alia ratione lienis lassa sebais. mationem periculosam este,& morte'breui mi
nari: Qimniam consensum equidem . non leuem viscus hoc cum corde, oblinet, cuius occasione
cordi ipsi vitae principio, vitium prompte communicat. Uem consensum facilὸ intelliges, si lienis
sum,atque naturam expendere Voluerit, quam nunc ego interpretari aggrediar,illius nutritionis
origine qtius repetita. Uen c vir. . natura
143쪽
xi i N I. P R. o G N. H I P P o C R. bus ficultat.cap. 9.versus finem,& in aliis pleriia Lb.3. εἰus que locis auctor Galenus est organum quoddam q existit purgatorium generatorum in hepat limo ς'. 3 crassorum,atque melancholicorum hia , I, morum. inham sententiam ante Galenum voluies ορ. . b. Plato in Tiniaeo, his verbis: Proximum hepati ad ε. da loeis sinistram partem locatus-lien,huius gratia inoMfestis ea. brum,ut purum hoc, semperque clarum reddat, δε--ς & instar speculi nitens, atque perspicuum, ad imais .i ginesque exprimendas accomanodatum: cui eti - subscribit Aristoteles 3.lib.de partibus animal.capit. . Huiusmodi crassi, lutosi, ερ limost humores, non sunt aptum lienis nutrimentum. Lien enim ut pote viscus raru tenue, spongiosum,dc. fungosum,non'crata,&lutoso aletur nutrimento.Quare,clim; teste Galeno lib. de atra bile cini. 7& q.de usti partium cap.rs unumquodque suo simili nutriatur alimento; lieni tenue, & svnw- sum commodum eritiSed chm non detur ii,dh nutriendi saeustas,quam ex huiusmodi lium ribus erassis,necessarium illi suit eos comminu i r frangere, dc attenuare. Datae vero sunt illi ad . hanc Aionem testimonio Galeni . lib. de usu particitati, arteriar multae,& mmnae , quae utique dissertimatae sunt per totum viscus, ut continuo motu . & robore innatae caliditatis a corde periptis demandatae,elaborare,& frangere, actiansmutare,& alterare possint crassitiem transumptorum ab hepate ad lienem humotum. are licet sanguisqui ad splenem attrahitur, crassior sit eo
qui est in pate; quia tamen prius elaboratur ab
144쪽
arteriis,quae inibi sunt,non crassus, sed subtiliscar tam siue Iani splenis apponitur,di subtilior,quam hepati. L- par enim, inquit Galenus,ex rubicundo,sed crasso sanguine nutriturisplen autem ex subtili,sed nigro;sicuti pulmo ex elaborato persectὸ , di flatio, i& subtili,& 0stituoso puro nutritionem suscipit.Prop er suiusmodi magnarum arteriam multi titudinem,a corde in lienem peruenientium , ingens est cordis cum liene consensus;sic, ut eo an secto, extemplo etiam & cor afficiatur, facile per arterias delato visio.Nam, ut Galenus ait lib.s de locis affectis in fine cap. . quemadmodum neruosis partibus inflammatis, promptius, quam retia quis,delirium superuenire solet,ascendente ad cerebrum per ipsas continuas partes,vel solo castore, vel spiritu quodam vaporoso,sumos aut suli neso; sic etiam artenosis partibus affectis, promptius, quam caeteris syncope, animi dςliquium, cordis tremor,& alia huiusmodi mala solent f peruenire,facile ad cor ascendente per ipsas arterias tetro quodam,& viruleto vapore. Quae causa est quod Fernelius lib. . pathologiae cap. Vltimo animaduertit cur in cordis palpitationem plurimum propensi sint, qui hypochondriaca melan- ,
cholia laborant:& quibus lien bilis atrae copia tur. x ,hσgescit.Ab eo enim loco per arteria quibus ut di driaea laboctum iam est multis lien perfunditur teter aterq; -te in cor vapor in cor vicinum subin cuius vi & malignitate irritatum, vehemetiori pulsatione nititur,quod noxium est excutere. haud secus atque cerebrum
in vilis sacve solet.Nec statim cordis palpi
145쪽
rienis vidis laborantes, cordis pro uidenisam habere indigent.
tioni obnoxij sunt ij, quibus lien plurima bile atra persunditur , vertim etiam syncopa, anxitudine, maerore, & alijs cardiacis pathematis plurimum amiguntur. Quapropter qui lienis vitio laboranti ut cordis prouidentiam habeant,consulo:quonianisi robustum sit illis cor,sacild in consortium assectuum lienis ducetur:& praeserti in si lienis assi ctus fuerit phlegmonosus; quo fit ut eius inflaminatio quod hic Galenus ait periculosa dicatur.
P R O G N O S T. XX π . Qisod si vigesimum transcendit Acin, er minaris detinet. er aedema non desisti in f ppurationein vertitur. i
OEdema durum & doles, quod phlegmonem esse diximus,in hypochondriis infestas, nisi
primis aegrotationis diebus interfecerit, aut medicis auxilii vel naturae beneficio submoueatur, vigesimu transcendens die,in suppurationem ven. tituri dummodo febris perseueret, ac detineat, &cedema non desista nec ab eo,quod prius fuerat, imulationem suscipiat. Nam si febris cesset, aut
phlegmonosus tumor scirrosior factus fuerit, quod contingit parte illius tenuiori,& humidiori, resoluta,ac dissipata, suppuratio fieri non poterita Febris cessatio, indicat similiter inflammationis calorem extingui,& humorem,qui exhalare debebat,esse itidem abolitum. Nam cum sebris haec perpetuo symptoma sit; quandoquidem inflammationem sequitun constat ipsam tam diu persecuerare,quam φum loco i mn one obsesso calor;
146쪽
calor,aut putrida fuligo persistunt:quae duo continuatione quadam ad cor peruenientia febrem accendunt,ac fouent.Ex quo fit,ut febris cessatio, Gdsti instantinationem scirrosiorem,hoc est, frigidio- cusatis ιμ- rem,ac sicciorem quodammodo esse effectam demonstret: quae talis cum sit,suscipere suppurationem non poterit: quia qus hanc admittunt, calida debent esse,& humida, ut docet Galenus lib. meth. cap. .vbi,postquam Hippocratis retulit sententiam ex lib.de ulceribus,subdit:Ιndicat in hoc sermone manifeste,solos eos ulceratarum partiuaffectus non esse siccandos,in quibus gigni quam celerrime pus cupimus,utiq; quod cum aliqua putrescentia pus fiat, obiter docens. Porro omnia, quae putrebunt,ex calido,& humido sic afficiuntur. Ideoque etiam ea cataplasmata, quae εχ ho dei farina componuntur,ceu quae calefaciant,humectentque,omnibus his affectibus, quibus m ueri pus expedit, admouebimus. Haec Galenus. Quibus verbis manifeste innuit,suppurationem, putrefactionem quandam esse ideoque calore,&humore indigere: alias enim non usscietur. Mocirca,si hypochondriorum inflammatio, quae antea calidae, numidaeq; fluxionis erat soboles,nunc durior,& scirrosior fiat; atq; ad frigidius,sicciusq; vergat, quam conuersionem febris remissio demonstrat, suppurari non poterit.Huius suppura- . itionis metam statuit,vigesimum diem, non deci- imumquartum:quem terminum suppurationis in morbo laterali lib.s.aphorixaphor. 8. posuit, di- 'cens: Quicumq; morbo laterali laborantes uu
147쪽
tuordecim diebus non repurgantur,in suppuratio nem vertuntur. Intelligens per suppurationem, o eam,quae in pus fit,iras mutationem aut eam, qaar fit inter thoracem,& pulmonem,puris effusion ς. Nam utrumque horum dicit Galenus fieri,quando morbo laterali laborantes non expurgantur per sputa Idem etiam Hippocrates lib.de morbis, qui extra, quem Galenus Polybii esse putat, vo luit,inquiens: Si expuat,pusq; de pectore expia get,sanescit:sin minus,purulentus fit, morbusque Deissi Hir protrahitur. Verumtamen nulla est repugilantia poeratis con inter praesens prognosticum,& aphorismum:etiatiliatio, si hic vigesimum diem, terminum statuat iuppu rationis: in aphorismo vero decimumquartum.
Quia in morbo laterati,de quo loquitur aphoris. mus, dicrum supputatio facienda est a die,quo primum incipiunt expurgari. Nam alias falsa esset Hippocratis sententia: ii quidem Anaxion morbum lateralem patiens non fuit persecte expurgatus usq; in tr esimumquartum diem; nec tamε purulentus euasit. Verumtamen incipiens expu gari vigesimo, & desinens trigesimoquarto ; inquatuordecim diebus fuisse expurgatum dicemus.Caeterum in inflammatione hypochondrio: b. M;, iis rum viginti dies sunt intelligenssii, a primo die fata fammatio. supputarione Nec; etiam si in utroque malo a nescitiuster morbi principio dies numerarentur; aliquod esset milii ' μr , in Hippocratis verbis dissidium: quia cum mor- θηηm qu lateralis a calidiori humore,in calidiorique Iozias G co fiat,mirandum non est,si citiu) quam inflam
148쪽
tepidiori loco consistentes terminentur,ac suppurationem sentiant. P R O G N O S T. πππIt. Accidit bis in prima circuitionciet insanguinis enariabus fluor , atque admodum iuuat. Sed requirendum est,num doleatit caput,an hebetudines subeunt ocul rum.Si quid enim horum fuerit,eὸ tendet.
DIXerat,viscerum,qus in hypochondriis subsunt inflammationes in initio mortis periculum breui futurae indicare i transcendentes vero vigesimum diem,verti in suppurationem. Ne tamen quispiam existimet duas tantum esse harum instaminationum terminationes in primis diebus ad mortem ; & post vigesimum ad suppuratione, ideo tertium modum addit, quo aegrotantes in santistisis primis aegrotationis diebus ab nisce inflammatio εω na,ibusnibus solent liberari : hic autem est sanguinis ex fluor Θρα- naribus fluo quae euacuatio praedictis malis con )ndr ori; gruens es atque conueniens quod Galenus lib.s de crisibus cap.3.his verbis docet: soluit autem lienis,& hepatis inflammationes sanguis e naribus profluens,quando haec viscera una cum acutis se . bribus habent inflammationes:& omnes, qui sub hypochondrijs sunt calidae,& acutae inflammationes fluxu sanguinis soluuntur. Itaque hypochondriorum inflammationes,sanguinis per nares factum profluuiu iudicat; dummodo tale fiat in die
decretorio, citra quem nullum iudicium bonum existit,& rectitudo seruetur: quemadmodum in ... i. 1 comm.
149쪽
luit,inquiens: Oportet autem per directu fluere sanguinem,ex dextra quidem nare,hepate patiente,vel locis sub dextro hypochondrio positis: ex sinistra autem,liene, vel locis huic vicinis.Quicinq; autem sanguinis fluores oblique & trasuersim fiunt,vitio dantur,tanquam violatae,& perturbatqnaturae indices:quod Hippocrates significare voluit lib.yprorrheticorum tex.33.sic scribens: Sanguinis ad latus diuersum eruptiones, malae: visi culte magnus fuerit,dextra ex nare sanguis fluatare Galenus in praesentia ait: Saguinis enim fluorε
fieri dicitu naribus, qui ex usu admodum sit, id quod per inflammationes in iecore,& liene fieri potissimum solet. De quibus alibi fluere sanguinem recto itinere commendauit: E contrario ve-lpauit, doces ipse quid na E contrario interi-erbi gratia.liene gradiore,fluere sanguinem
edextera.Porro sunt& aliae euacuationes, te euationes, coris inflammationi congruentes; per quas etiam
iecoris primis aegrotationis diebus illi,qui huc morbii pam tiuntur,liberantur,cuius rei grauissimus testis est ' Galenus lib.f. de crisibus ca.3.scribens in huc moP dum:Hepatis vero conuexae quide partes patiente tribus praecipuὰ modis critibus obediunt,st xibus sanguinis d nare dextera, sudoribus bonis,&vrinis abundatibus. Conuexae aute parteS alui, excremetis biliosis, atq; sudoribus bonis, nonunvomitibus. Quibus verbis liquet Milis,dis, diuersas iecoris partes, diuersis evacuationibus
gauderema p8 res cque ae iuuatur languinis quora cu
150쪽
i e ex dextera nar sudoribus,& vrinis:simae vero excremetis alui,vomitibus,& sudoribus. Ex qui laus licet intelligere,inter euacuationes partibus simis conuenietes,no connumerari fluxu santuinis
ex naribus; I t hinc intellisatur fluxu huncino omnibus iecoris inflamationibus copeter sed illis tatum,quae in gibbis partibus consistui. Na que ad modii intercsu in simis diitaxa ita & in gibbis huius visceris partibus inflammatio oritur. Quauis ut Galenus lib. .de locis affectis cap.6.ai in neu tra paritu exquisiitὸ distincta possit consistere: naomntu eius partiu carnes inter sese continuantur. In qua vero iecoris parte,nu in gibba, vel in sima indamatio exista docet eo loco cognoscere G lenus dices. Quae in simis iocinoris partibus eueniunt inflammationes,ut magis quam illae quae in eius gibbo fiui,fastidiu,nauseam, & vomitu bilio Ium,& sitim ingente inducut sic h contrario hae maiori quam illae, inter respiradu dolore, ut dictu est,iaborante assiciunt; magisq; tussim excitant, atq; dolore,usq; ad dexterae partis iugul adeo ut detrahi videatur,extenduLIoannes Fernelius lib. F. hua .methodi medendi capta. in ea est Ninione,ut istud. X existimet in nulla hypochodrioru insumatione, re sangμi sanguinis per nares fluore prodesse posse:quem ad μmodu nec in causo,& sebribus continentibus,per quas humores in maioribus vasis putrescut:in quibus itide censetFernelius,fluxum sanguinis ex naribus non conserre,eo P vix propriam morbi essentiam,atq; radicem euellit:nisi sered immodequam summa viriu