장음표시 사용
181쪽
tentiae fauet Aristoteles lib.q. meteoron cap. z. tu quiens; Quae in tuberculis collecta sunt,du ad suppuratione peruenere,coctione recepisse,&cocta, ivictaq; a calore dici: sed coctio naturalis caloris effect est, & operatio,vt Aristo.& Cale. innumeris in locis scripseriit:ergo & suppuratio. Quod ui de ide Galenus significare voluit lib. sim pica. 9.du ait, plurimu ad suppuratione spirituu intus seruari oportere: suppuratio igitur a spirituit calore
sit Nec est quod dicat aliquis,pus coctione no M Oblictioriri,quia docete Galeno.2.de victu acutoru com. ci rci detur talo,nuli,quantucunq; optimu,nutrire,aut partihus aliquibus alimen tu esse potest. inita hoc non prouenit ratione caloris commutantis, sed potius vitio materiae,quae suppuratione suscipit i quae talis certὸ est, ut nutrimentu praebere aut in substantia inebroru verti potis non sit. Quemadmodum nec urina,aut alui excrementa hoc efficere valet. Na ista licet cocta sint,& a calore naturali victa, alere tame o nequeunt. Hoc sentire visus est Aui-
tio de coctrice loquitur est in superfluitatibus,ut, si possibile fuerit,eas in hane mutet dispolitione, quae etia vocatur digestio. Quod idem est,ae si dixisset,conatur semper natura excrementos suo ρmim
eos in siibstantia nutriedae partis idonea commutare : quod si id nequeat efficere,eoru molitur excretionελ- 4.traas. .Ldicebat.Non generatur sanies bona,nisi a digestione naturales Quapropter quae est alba,laeuis,& aequalis, consequuta est complomonium digestionisAtq; his quidem ra- I. a tionibus
182쪽
tionibus probatur,pus a calore naturali fieri: su
purationemque coctionum esse. Quid talia 3 Caeterum,qui cotraria sententiam tuentur,testε
sentientei, afferunt Galenum lib.i.de disserentia febriu ca. Uς & is quo in loco,suppuratione,putredinem appellat. Putredine autem a calore fieri,qui praeter naturam est, notius existit, quam ut pluribus probari debeat.Praeterea Hippocrates in lib. de ulceribus inquit:Si caro aliqua telo tum contula, tum caesa. si uic ita medendum est, ut quam celerrime sup . puret. Nam& minus phlegmone te nrabitur; de necesse est,carnes, quae contusae,caesaeq; sunt, putrefactas,& in pus versas,liquari: postea noua ca nem nasci.Vbi Hippocrates,carnem,quae suppuratur,putrefieri ait Et Galenus enarrans haec verba lib. 4 meth. cap. .inquit: Indicat hoc sermone manifesto,solos eos ulceratarum partium affectus
non esse siccandos,in quibus gigni quam celerriarne pus cupimus:Wiq; cum aliqua putrescentia pus fiat obiter docens. Porro omnia , quq putre fiunt ex calido & humido sic assiciutur; ideoque
ea cataplasmata quae ex hordei farina componuntur,ceu quae calfaciam,humectentq; omnibus his affectibus, quibus moueri pus expedit admouebi mus.Quibus verbis Hippocrates & Galenus se tire manifestὶ videntur,suppurationem, putref
ctione esse; eademq; ab alieno calore perfici. Rursus,suppuratio a calore fit partis inflammatq; hic aute prster naturam existit: est enim veluti febris partis illius. Suppuratio igitur a calore proueni qui praeter naturam est: Sed calor praeter natura Putret
183쪽
CoΜΜΕNTAMI A. isi putrefacit; ut docet in com. ualenus: ergo suppu' ratio,putrefactio est, non concoctio. Atq; ita quidem contraris opiniones sunt constitutae.Verumtamen,iudicio meo,praedicta omnia indicant,pus ab utroq; fieri calore,vel ab uno quide, sed ex ambobus misto, aut utriusq; extremorum participe. Hoc manifesto voluit Galenus lib.2.aphori cinii 47.scribens in huc modu: Pus ex sanguine ortum haben qui semimalam, ut quispia dixerin obtinet gς0ς xipnςm. Na mala simpliciter cum putrefa- εἶ ' 'ctione sit olida, sicuti simpliciter bona ipsa est partiu animalis nutritio at quae pus generarmediu inter haec obtinet locu,nec a solo calore extra naturam,nec , solo secundum natura procedens. Mistus enim quoda modo ex utrisq; est calor inflammationum.Etlib. .de simplici medicam. facultJ, Nipliae H-
.6.tres ponitriterationes in animalium corp teratio. ribus unam plane secundum naturam: altera Omnino praeter naturam. tertiam ex his missam,alto iii rationem plane secundum naturam, ab innato ca , Qtore fieri ait,& a materia animanti commoda.d - i
lis est alteratio, qua alimen tum coquitur in ventriculo:& qua sanguis in iecore & vasis genera tur ad partium alitionem necessarius, Eam vero, quae praeter naturam est,ab aliena dicit fieri caliditat , ab inutili materia: iusmodi illa est,quq in cadaueribus reperitur, Tertiam, qua ex ambobus
his misiam,ac modiam esse diximus,fieri, inquit, ab ingenito quide calore,sed non plan vincente,
nec puro, aut caloris praeter naturam experte : &
materia. quae no estprorsus benigna, ut in pri
184쪽
ma alteratione;nec omnino inutilis, ut in seclida. Praetere i quod calor sit mistus,& mediam utriusE; caloris; nempe natui alis,& praeter natura;con vitionem seruet.accidentia puris demonstrat. nec adeo benὸ plet,ut ea,quae optime sunt concocta: nec adeo male,ut ea, quae omnino sunt putre-
iacta. Rursus succino, qui suppuratur bi in piis' versum est,albureddi.manifestum indicium est, ingenitum partium spermaticarumcalorem illum concoxisse, Si in pus mutasse: sed non fieri exquisite albu,ut semen genitale,signum est, calorem illum,puris auctorem, & esse re non extitisse omnino syncerum,&purum,aut sine labri S miscella extranei caloris. Et hoc est,quod Galenus in com.vul clim inquit:Ad haec,colore eius recl- di similem semini par est,candidum uero, non quisita ratione,velut nix est semen enim a natura ducitur in solidorum corporum colorem exquisis men ni- taratione: modita pus. Siquidem semini nihil debit habet causa prster naturam est permistum:ptiri vero n5 assidue quidem par,ut explanatum iam est:permi r tμ μ stetur tamen aliquid omnino , quoniam sanguis
'ν ' ' de propriis opificiis exiliuit. Quibus verbis nihil
aliud vult nisi quod semen a calore tantum naturali perficitur,sine miscella extranei caloris:atque
idcirco nihil impedit fieri exquisith album; quemadmodum tes es,& vasa commutantia, quae ex
cte alba sunt.Veruntamen pus,cum calore naturali solo non essetatur,sed una cum calore extraneo, non potuit candorem illum obtinere, quem partes spermaticae pus commutantes obtinet, -
185쪽
CoΜ Μ ENTARI A. 1 Upediente nimirum calore praeter naturam exactum earundem partium alborem. Porro cum ducimus,calorem naturalem,& praeter naturam coapere simul in generatione puris, nolumus hos duos calores reperiri dii inctos in parte suppura tionem perpessa. Nam cum sint duo accidentia solo numero differenti aut duae qualitates eiusdem denominationi non possunt simul in eodε
esse subiecto quin unum constituant.Sic enim ex vnaturali partis calore,& ex eo, qui praeter natura est, unus fit calor ex utroq; consaatus,ac constans. Nam calo cum mediocritatem seruat, naturalis est; cum vero modum excedit,idem cli, qui antea erat,intemperatus tamen,& a mediocritate recedens. Qv d si in parte quae inflammationζm patitur,duos actu distinctos calores agnoscis, nihil impedit, eosdem in febrientibus cognoscere: quod planε absurdum censetur. Eirigitur unus in D paria in
parte inflammata calor, mimis tamen ex calore praeter naturam, & naturaliiqui quanto magis huius naturam seruat, tanto pus, quod conficitur,
praeItantius iudicatur: quanto Vero lilius, tantosia.
deterius. Porro quemadmodum calor partium inflammatarum mistus est,ad eundem modum misti huius caloris actio ex concoctione, & putresa, ctione mista existit. Hoc Galenus in com. voluit, tam dixit Si igiturnatilius calor de propria exorbitet temperie , plurimum veluti in corporibus mortuorum,putrescet sanguis:sin vim quandam seruet,permista quaedam actio efficietur ex calo re naturali, & item praeter nyturam. Siquidem
186쪽
16s t N L ν ά . G N. H I P P O C R. calor naturalis concoquit, praeter naturam potrefacit. Utra autem earum masis exuperet, per eam ipsam necessario signa accedent tum coloris, tum odoris, tum etiam consistentiae. Itaque suppurati' Vnus quidem eis motus, mistus tamri atque compositus ex conco monς , & putrefactione. Qua de causa licet eam nunc concoctionem,nunc putrefactionem nominare: di id quod
suppuratur,simul putrescit, & concoquixur : non quidem duobus motibus distinctis,sed unu ex ambobus composito. Vnde mirandum non est, si eadem materia in statu morbi maiorem pii-trefactionem habςat, simul etiam & maiorem concoctionem Nam processerunt ab initio morbi , usque ad statum, per eandem materiam, coctio, & putrefactio simul, non tanquim dyo motus distincti a duobus agentibus procedentes, nempὰ calore naturali,& praeter n turam; sed tanquam unicus alterationis motus , ab uno agete ex
duobus illis mitto,&composito factus. Quod au tem in statu morbi stilubris, materia maiorem concoctionem habeat, ex Galeno constat ii otertio de crisibus capite quinto; dicente exactam concoctionem fieri tempore status . Sed quod tunc etiam maiorem obtineat putrefactionem, patet:quia insertempore maiorem febrem excitat,qu m in reliquis temporibus, quod no alia de caus niti maioris putredinis ratione euenire potest. -niam magna febris , magna excit tur flamma : haec vero maiori putredine pr-
tum habet. quibus liquet, ab initio Νsquu
187쪽
ad statum morbi, per eandem materiam simul Tutreis, 'procedere , atque intendi putredinem , & coctionem; no quidem duobus motibus distinctis, sed unico tantu, ex viritq; composito, & commisto, ut explicatum est. Sed est quod aliquis obij-ciat.Si materia morbi interim dum coquitur, pu- obit trescit, sequitur, idem moueri motibus contrariis simul, & coctionem non facere cessare putredinem, ut a Galeno dictum est. Q Nd patet, quia in
putredine humidum rei, quae Dutrescit, moueturh centro ad circunferentia, unde prouenit ut pa tes interiores rei putrescentis, aridiores reddatur,
secedente nimirum humido ab eis. Ex quo sit,ut mistio dissoluatur per putrefactionem, quae contraria est simplici generationi misti. In coctione
tamen humidum permiscetur sicco terreo,&contrarium motum habet,nempe 1 circunserentia ad centrum. Veruntamen huic obiectioni satisfacie- οι-n risemus, si didierimus,fieri non posse, rem eandem si- hbuis. mul duobus contrariis motibus seiunctis moueri: 'bene tamen uno motu, ex utrisque constante,ac se medio. Quemadmodum rota molendini mou tur eodem tempore sursum,& deorsum, non quidem diuersis motibus, sed motu illo circulari, ex Vtrisque composito.& medio. Sed iterum hie alia V H quis obiiciet,inquiens,fieri non posse, morbi m
teriam,tam suppuratur, aut concoquitur, medio motu moveri: quia quod medio motu movetur, non accedit ad utrumque extremorum:sed quantum ad unum accedit, tantum recedit ab altero:
Aqua nimirum quae tepescisi,stigore, aut a calo
188쪽
1, 1 N L P R o G N. HI P P o nitor staris consurgit: quae licet vehemelior sisimaamorbus Om lignior tamen non est. Quia omni malignitatem malivu- morbus vacat, clim ad summam coctionem per ως της ς uentum est:quemadmodum Galenus docet libr. - μ' ι acut.commvlt. cum inquit:Saepius emassectio ipsa qua laborant, mitior quidem existit, sed symptomata augentur, utin phlegmone,ia sessis particuli viAre est:quo ilne inqui modo dum pus conficitur, dolores, ac febres accidunti' magis quam pure iam iacto: cum tamen materia cruda,non putrefacta, nec ad benignum reduciabilis,concoqui incipit,vna etiam incipit putrefieri. Intenduturq; coctio,& putrefactio simul:licet putredinis malignitas , coitione reprimatur:ctime a. si humor ille putrefieret,deterior multo redder tur. Haec non solum in putredine, quae in instammationibus fit, vera sunt, sed etiam in illa,quae ini venis peragitur. Quia ut Galenus ait. LM- differen.seb.cap.8.quot in abscessibus, putredinisdifferentiae sunt,tot in L: liti febribus,m putredine accen- sis, urinarum in re is existiant. I; f.
189쪽
Salmariticensis publici profestaris, in 'secudum Prognostici Hippocratis '
librum Commentaria. EPRAEFATIO.
sense,quantu pro ingeni, mei exititate N-lui,interpretari, eascribere,quae ab alse expositoribus 2 et omissa, avel minus bene sunt explicata, aut ab eisdem tanquam si lecti sima,tradita: nam haec interim asse re non piguit, 'ta traicoferetiinnotes et ritimo tamen mihi lastis 2 ertere debet iis enarrandis , atque exponendis his , quae controuersuunt, . admodum ambigua, aliquando a quorundam eorum sententys discedam. Nam id non calumniandi, aut detrahendi cause,sed a ius totum 2 eria satis
190쪽
x18 x N I. P R o G N. R 1 P o C R excogitauerunt, suppurationem nuncupantes , di id,quod in hac suppuratione generatur, pus appellant. od cum fiat a calore naturali,& prsternaturam simul, vincit non nunquam in hac alteratione hic,interdum vero ille. Vincente in ea calor m opti- re naturali,pus optimum generatur e cuius signa Hippocrates docet,dum ait: Pus optimum esse alubum,laeue,5 aequale, &quam minimd fetidum. Hoc namque fieri natura omnino vincente do- cet Galenus lib.1.de differentia febrium capi.s.dui cens: Vbi igitur natura ipsa omnino vicerit, pus optimum gignitur, visu candidum,&crassum , &sibi simile undique,taeue autem tangenti,& minia Tesiimiru- me sttidum. Quod si calor paerter naturam omni risin ia. no vincat,pus elacietur peisimum,nemph nigrsi, asperum inaequale ac maximὶ faetidum. Neutro tamen calore integre vincente,aut victo , medio' modo pus generabitur, inter optimum , & pesn-mum,aliquas utriusque conditiones reseruans. ' ' Nam contingit album esse,sed in substatia tenue: aut contingit esse crassum sed in colore liuidunia Olor mitis Non reperitur in hac media commutatione nuperpet- - grum,quoniam hoc semper fit victa seculiate ab Mire ad alieno calore quo fit ut perpetuo color iste cum extremo adsit malitiae.
IS E D operae precium est optimi puris conditio. .' num causas reddςre,ut inde intelligatur, pus his
dotibus praeditum , quas illi adscribit Hippocra
tes,optimum esse.Interim tamen intelligi velim, pus non dici optimum, Demadmodum sanguis,&spiritus,aut aliquod aliud, quod naturale est.' Quoniam